Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "contacts" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 185
Tytuł:
Чешский фразеологизм modré pondělí ‘синий понедельникʼ на иноязычном фоне: от архаики до неологии
Czech phraseological unit modré pondělí ‘blue Monday’ on a foreign background: from archaic to neology
Autorzy:
Danilenko, Ljudmiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909313.pdf
Data publikacji:
2021-01-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
phraseology
etymology
Czech-German contacts
semantic borrowing
dialects
custom of Ukrainian non-working Monday
new phraseological meaning
фразеология, этимология
чешско-немецкие контакты
калька, диалекты
обычай украинского нерабочего понедельника
новое фразеологическое значение
Opis:
Статья посвящена вопросу о происхождении чешского фразеологизма modré pondělí ʻсиний понедельникʼ в двух его значениях: архаическом ʻне работать в понедельникʼ и новом ʻсамый депрессивный день в годуʼ. Благодаря изучению документов и работ по истории ремесел в Богемии, а также диалектной лексики выясняются истоки обычая. Автор развивает этимологическую гипотезу братьев Гримм. Название „синий” связано с обрядами средневекового карнавала перед началом Великого поста. Впервые проводится сопоставление с традицией свободного от работы понедельника, которая существовала в украинской народной культуре только для замужних женщин, причем это право оговаривалось в брачном договоре. На основе совокупности лингвистических, исторических и этнографических данных автор приходит к выводу, что общий для германцев и славян мотив „синего понедельника” развивался дважды: в одном случае как фрагмент средневековой традиции, а в другом – как элемент современного маркетингового приема с учетом символики синего цвета и суеверного представления о понедельнике как тяжелом дне недели.
The article is dedicated to the origin of the Czech phraseological unit modré pondělí ‘blue Monday’ within its two meanings: an archaic one ‘not to work on a Monday’ and a new one ‘the most depressing day of the year’. Through the study of documents and works on the history of crafts in Bohemia, as well as dialect vocabulary, the origins of this custom are clarified. The author develops the etymological hypothesis by the Brothers Grimm. The name ‘blue’ is connected with the rites of medieval carnival before the beginning of the Lent. For the first time, a comparison is made with the tradition of a work-free Monday, which existed in Ukrainian folk culture only for married women, and this right was stipulated in the marriage contract. Based on a combination of linguistic, historical and ethnographic data, the author comes to a conclusion that the common theme of a „Blue Monday” for Germanic and Slavic people has developed twice: in one case, as a fragment of the medieval tradition, and in the other, as an element of the modern marketing technique, taking into account the blue symbols and a superstitious view of Monday as a hard day of the week.
Źródło:
Bohemistyka; 2021, 1; 67-80
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Франтишек Рут Тихий – выдающийся пропагандист белорусского языка и литературы межвоенного периода в Чехословакии
František Rut Tichý – wybitny krzewiciel języka i literatury białoruskiej okresu międzywojennego w Czechosłowacji
Frantishek Rut Tihi – a distinguished propagator of the Belarusian language and literature in the interwar period in Czechoslovakia
Autorzy:
Черны, Марцел
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106866.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
czesko-białoruskie kontakty literackie
poezja białoruska
opowiadania białoruskie
tłumaczenie artystyczne
czeska białorutenistyka
cenzura
dokumenty archiwalne
percepcja literatury
Czech-Belarusian literary contacts
Belarusian poetry
Belarusian story
artistic translation
Czech studies of Belarusian literature
censorship
archival documents
literature perception
Opis:
Imię Františka Rut Tichý’ego (1886–1968), pseudonim Zdeněk Broman, który zajmował się tłumaczeniem na język czeski (głównie poezji) z niemieckiego, francuskiego i języków słowiańskich, bardzo dobrze znali przedstawiciele kręgów naukowych germanistów, bohemistów i slawistów. Obecnie zarówno tłumacz, jak i jego działalność należą do osiągnięć zapomnianych krzewicieli kultury słowiańskiej żyjących i pracujących w pierwszej połowie XX wieku. Autor artykułu omawia działalność Tichy’ego związaną z czeskimi badaniami białorutenistycznymi w okresie międzywojennym (niektóre z nich dotyczą okresu po 1945 roku), zwłaszcza w zakresie tłumaczeń literatury białoruskiej na język czeski (Yanka Kupala, Aleś Dudar, Arkadź Morkavka, Cishka Gartny). Po raz pierwszy opublikowano pełną bibliografię tłumaczeń Tichy’ego z języka białoruskiego (tłumaczenia zachowały się w prywatnych zbiorach archiwum literackiego Muzeum Piśmiennictwa Narodowego Pradze).
The name of Frantishek Rut Tihi (1886–1968) who gave himself the pseudonym Zdenek Broman was well known by German specialists, Czech specialists and Slavists. He was engaged in translations from German, French and the Slavonic languages into the Czech language (poetry mostly). Nowadays the author and his activity belong to the feats of forgotten propagators of Slavonic cultures who lived and worked in the first half of the 20th century. The article discusses his work devoted to Belarusian studies carried by Czech scholars in the interwar period (with some exceptions after 1945), especially the translations of the Belarusian literature into the Czech language (Yanka Kupala, Ales Dudar, Arkady Morkavka, Cishka Gartny). The bibliography of all Tihi’s translations from the Belarusian language has been published for the first time (translations have been preserved in his private resources in literary archives in Památníku národního písemnictví in Prague).
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016; 81-129
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Франтишек Рут Тихий – выдающийся пропагандист белорусского языка и литературы межвоенного периода в Чехословакии
František Rut Tichý – wybitny krzewiciel języka i literatury białoruskiej okresu międzywojennego w Czechosłowacji
Frantishek Rut Tihi – a distinguished propagator of the Belarusian language and literature in the interwar period in Czechoslovakia
Autorzy:
Черны, Марцел
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944926.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Czech-Belarusian literary contacts
Belarusian poetry
Belarusian story
artistic translation
Czech studies of Belarusian literature
censorship
archival documents
literature perception
czesko-białoruskie kontakty literackie
poezja białoruska
opowiadania białoruskie
tłumaczenie artystyczne
czeska białorutenistyka
cenzura
dokumenty archiwalne
percepcja literatury
Opis:
Imię Františka Rut Tichý’ego (1886–1968), pseudonim Zdeněk Broman, który zajmował się tłumaczeniem na język czeski (głównie poezji) z niemieckiego, francuskiego i języków słowiańskich, bardzo dobrze znali przedstawiciele kręgów naukowych germanistów, bohemistów i slawistów. Obecnie zarówno tłumacz, jak i jego działalność należą do osiągnięć zapomnianych krzewicieli kultury słowiańskiej żyjących i pracujących w pierwszej połowie XX wieku. Autor artykułu omawia działalność Tichy’ego związaną z czeskimi badaniami białorutenistycznymi w okresie międzywojennym (niektóre z nich dotyczą okresu po 1945 roku), zwłaszcza w zakresie tłumaczeń literatury białoruskiej na język czeski (Yanka Kupala, Aleś Dudar, Arkadź Morkavka, Cishka Gartny). Po raz pierwszy opublikowano pełną bibliografię tłumaczeń Tichy’ego z języka białoruskiego (tłumaczenia zachowały się w prywatnych zbiorach archiwum literackiego Muzeum Piśmiennictwa Narodowego Pradze).
The name of Frantishek Rut Tihi (1886–1968) who gave himself the pseudonym Zdenek Broman was well known by German specialists, Czech specialists and Slavists. He was engaged in translations from German, French and the Slavonic languages into the Czech language (poetry mostly). Nowadays the author and his activity belong to the feats of forgotten propagators of Slavonic cultures who lived and worked in the first half of the 20th century. The article discusses his work devoted to Belarusian studies carried by Czech scholars in the interwar period (with some exceptions after 1945), especially the translations of the Belarusian literature into the Czech language (Yanka Kupala, Ales Dudar, Arkady Morkavka, Cishka Gartny). The bibliography of all Tihi’s translations from the Belarusian language has been published for the first time (translations have been preserved in his private resources in literary archives in Památníku národního písemnictví in Prague).
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 81-129
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Формальные и семантические сближения в сфере русско-польской межъязыковой омонимии
Autorzy:
Kusal, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1026504.pdf
Data publikacji:
2021-05-05
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
interlingual homonymy
interlingual contacts
semantic divergence
phonetic convergence
semantic relationships
Opis:
This article deals with the issue of structural and semantic relationships in the area of Russian-Polish interlingual homonymy, such as exclusion, inclusion, and hybridization. The analysis of Russian-Polish homonymous doublets made it possible to specify two basic reasons for the differences in meaning of the lexemes in both languages: semantic divergence of the words with a common etymon (disintegration of polysemy) and phonetic convergence. The study revealed that interlanguage Russian-Polish correspondences with a partial coincidence of lexical meanings make up the largest group of interlanguage homo-pairs. The types of semantic relations described at the word level do not exhaust the variety of semantic relations between Russian-Polish interlanguage homonyms. The depth of meaning development is another theoretical problem of modern lexicology and lexicography. In addition to the semantic differences between Russian-Polish homo-pairs, there may be more complex relationships. They are observed in cases where stylistic and functional discrepancies are layered on semantic inconsistencies. The differences in pragmatic significance are the most significant and can form the subject of independent study.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2021, 46, 1; 101-114
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Фантазмите за България в някои полски репортажи от втората половина на ХХ век
Autorzy:
Kovacheva, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681565.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
reportage, censorship, literature of socialism, the image of the Other, Polish-Bulgarian literary contacts, orientalism
reportaż, cenzura, literatura drugiej połowy XX wieku, polsko-bułgarskie kontakty literackie, orientalizm
Opis:
The reportages analyzed in the article are interpreted as texts that illustrate the ways in which knowledge about socialist countries in the era of increasing censorship is shaped. The main purpose of the article is to present how the authors of the reportages reproduce colonial discourse, replacing the ideological fiction of a colonizer with fiction, created for the sake of the totalitarian state.
Fantazmaty o Bułgarii w niektórych polskich reportażach z drugiej połowy XX wiekuAnalizowane w artykule reportaże są rozpatrywane jako teksty, które ilustrują sposoby kształtowania wiedzy o państwach socjalistycznych w dobie nasilającej się cenzury. Ukazano w nim w jaki sposób autorzy reportaży reprodukują dyskurs kolonialny, zastępując ideologiczną fikcję kolonizatora fikcją, stworzoną na użytek państwa totalitarnego.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2018, 7
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Об отношениях к иностранным языкам в русской литературе
Attitude to Foreign Languages in Russian Literature
Autorzy:
Graf, Alexander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/651250.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
русская литература
иностранные языки
культурная ориентация
литературные взаимосвязи
культурные контакты
Russian literature
foreign languages
cultural orientation
literary interrelations
cultural contacts
Opis:
The article traces the dynamics of use and the role of foreign languages in the Russian literature in the 18th-20th centuries. The main subject of discussion are the factors regulating the attitudes towards foreign languages, ranging from individual to cultural-historical ones. Attention is focused on the changes in the vector of cultural orientation understood as a set of heterogeneous phenomena.
Статья прослеживает динамику использования и роль иностранных языков в русской литературе в XVIII–XX веках. Обсуждаются факторы, регулирующие отношение к иностранным языкам, в диапазоне от индивидуальных до культурно-исторических. В центре внимания оказываются изменения вектора культурной ориентации как совокупность разнородных явлений.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2019, 12; 37-50
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Межэтнические контакты в сфере регионального топонимикона (на материале Владимирской области)
Inter-ethnic contacts within the regional toponymicon (the Vladimir region case study)
Autorzy:
Lukyanova, Ekaterina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481419.pdf
Data publikacji:
2012-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Inter-ethnic contacts
the regional toponymicon
Opis:
The article deals with the question of the interethnic relations reflection on the example of ethnic toponymy. On the basis of the analyzing the toponymical system of Vladimir region the author established the following stratas of geographic names which characterize interethnic relations in different periods of the denoted territory development: substrate toponymy which characterizes the period of contacts between the Slavs and Finno-Ugric tribes and toponyms formed of nationality names inhabited denoted geographical locations in the certain period. Ethnic toponymy actualizes for the people«s collective important point “self - foreign”.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2012, 1, XVII; 243-248
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Етнокультурні Українсько-Литовські контакти Литовсько-Польської доби
Ethnocultural Ukrainian-Lithuanian contacts of the Lithuanian-Polish era
Autorzy:
Мартинчук (Martynchuk), Інна (Inna)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2177882.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
мовні контакти
шлюбно-сімейні традиції
Литовські Статути
Литовсько-Польська доба
українці
литовці
language contacts
marriage and family traditions
Lithuanian Statutes
Lithuanian-Polish period
Ukrainians
Lithuanians
Opis:
In the course research the problems of the common political history of Ukraine, Poland and Lithuania were comprehended, first of all, the influence of the Slavic world on the process of formation of the Lithuanian state, mutual influences of historical and cultural nature. The article focuses on the cultural interethnic contacts of Lithuanians and Ukrainians. Linguistic interethnic contacts, Lithuanian-Ukrainian interactions in family and marriage traditions of Ukrainians are revealed. Within the frameworks of the study the language situation was described. It can be argued that the Rus influence was stronger here, because the so-called “Rus language” was used both in everyday life and in official records. But it posed difficulties in its linguistic interpretation, many variants for its nomination were suggested which was described in detail in the article. Numerous Lithuanians in modern Ukrainian lexicon representing various fields undoubtedly testifies to the importance of Lithuanian-Ukrainian contacts in the Middle Ages and the historical contribution of Lithuanians to the formation of the Ukrainian ethnic group. The reciprocity of Ukrainian-Lithuanian contacts is evidenced by numerous Ukrainian borrowings in the modern Lithuanian language, most of which undeniably entered the vocabulary during the time of the Grand Duchy of Lithuania. A striking example of Lithuanian-Ukrainian interaction presents such a sphere of spiritual life as marital relations. After all, in the Ukrainian lands beginning from the XVI to the first half of the XIX century Lithuanian Statutes were in force (before the introduction of new Russian legislation), to which the norms of Russkaya Pravda regulating marital and family relations in the Kyiv state were transferred. Thus, Ukrainians got their own marriage and family traditions. The institution of marriage in the Lithuanian Statutes is considered quite extensively, but to a greater extent they regulated relations between the more affluent sections of the society at that time. Meanwhile, certain norms were universal: a clear definition of marriage age, defining the rights and responsibilities of parents and relatives in creating a new family, the obligations of the groom, determining the position of women and their children, and others.
В процесі дослідження були осмислені проблеми спільної політичної історії України, Польщі та Литви, у першу чергу вплив слов’янського світу на процес становлення Литовської держави, взаємовпливи історико-культурного характеру. У статті акцентується увага на культурних міжетнічних контактах литовців та українців. Розкриваються мовні міжетнічні контакти, литовсько-українські взаємовпливи у сімейно-шлюбних традиціях українців. В межах дослідження були зроблені висновки щодо мовної ситуації. Можна стверджувати, що тут сильнішим був руський вплив, адже так звана «руська мова» використовувалася, як у повсякденному житті, так і в офіційному діловодстві. Адже вона мала труднощі у своєму лінгвістичному трактуванні, тому було запропоновано багато варіантів її найменування. Присутність в сучасній українській мові численних літуанізмів у різних галузях лексики незаперечно свідчить про вагомість литовсько-українських контактів за середньовіччя та про взаємовпливи литовців та українців у формуванні етносів. Про взаємність українсько-литовських контактів свідчать і численні українські запозичення в сучасній литовській мові, більшість з яких прийшла до неї безперечно за часів Великого князівства Литовського. Яскравим прикладом литовсько-українських взаємовпливів є така сфера духовного життя, як шлюбні відносини. Адже на українських землях з XVI – до першої половини XIX століття діяли Литовські Статути (до введення нового російського законодавства), до яких були перенесені норми «Руської правди», що регулювали шлюбні та сімейні відносини за Київської держави. Інститут шлюбу в Литовських Статутах розглянуто доволі обширно, проте в більшій мірі вони регулювали відносини між більш заможними верствами тогочасного суспільства. Водночас певні норми мали універсальний характер: чітке встановлення шлюбного віку, визначення прав і обов’язків батьків і рідних при створенні нової родини, зобов’язань нареченого, визначення становища жінки та її дітей та ін. Тобто до українців повернулися їхні власні шлюбно-сімейні традиції, які, водночас, доповнюють і збагачують духовне життя литовців.
Źródło:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe; 2022, 4(1); 109-120
2543-9227
Pojawia się w:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Епізод з історії польсько-українських мовних контактів (іменник “гембель” ‘клопіт’)
Epizod z dziejów polsko-ukraińskich kontaktów językowych (rzeczownik “гембель” ‘kłopot’)
Autorzy:
Werbowyj, Микола
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015602.pdf
Data publikacji:
2021-12-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
міжмовні контакти
позика з польської мови
етимологія
language contacts
Polish borrowings
etymology
kontakty międzyjęzykowe
pożyczka z języka polskiego
etymologia
Opis:
У статті проаналізовані особливості входження іменника гебель ‘рубанок’ до складу української мови. Німецька назва до української потрапила через польську мову. Засвоєння чужого слова українською мовою відбувалося неоднаково у східних та західних український говірках: безпосередній неперервний контакт з польською мовою для західних говірок обмежував кількість можливих змін в іменнику, а для східних українських говірок уже опосередкований польський вплив уможливив зміни як у формі (поява секундарного сонорного), так і в семантиці слова. У результаті польсько-українських мовних контактів постав власне український іменник гембель ‘клопіт’.
Przedmiotem artykułu są cechy rozwoju rzeczownika гебель ‘strug’ w ukraińskim języku ogólnym. Jest to wyraz niemiecki, ale w języku ukraińskim stanowi pożyczkę z polszczyzny. Analizowany rzeczownik w gwarach języka ukraińskiego charakteryzuje się różnymi właściwościami fonetycznymi i semantycznymi, ponieważ na zachodzie Ukrainy wyraz pozostał niezmienny pod względem semantycznym, na wschodzie zaś – pod względem fonetycznym. W wyniku polsko-ukraińskich kontaktów językowych w ukraińskim języku ogólnym powstał wyraz гембель ‘kłopot’.
The article analyzes peculiarities of adopting the noun hembel ‘plane’ in the Ukrainian language. Though being of German origin, the name itself comes from Polish. The ways of language assimilation in the Eastern and Western Ukrainian subdialects were different: an intermediate constant contact with the Polish language limited the number of possible changes in this noun in the Western subdialects, and in the Eastern Ukrainian subdialects, an indirect Polish influence, already observed by this time, enabled changes both in its form (appearance of the secondary sonorant sound) and semantics. As a result of Polish-Ukrainian language contacts, a Ukrainian noun hembel ‘trouble’ was created.
Źródło:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 197-214
1733-2249
Pojawia się w:
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Документи и дела. Една книга за България, издадена в Полша
Documents and cases. A book about Bulgaria published in Poland
Autorzy:
Иванова, Мая
Ковачева, Адриана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694497.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polish-Bulgarian contacts
biography
archival research
history of the Adam Mickiewicz University in Poznan
Opis:
-
The article aims to represent a recently recovered anthology about Bulgaria printed in Poznan, Poland, in 1938. Inspired by Diana Crane’s idea of the invisible colleges the authors retrace the intercommunication within a circle of researchers interested in promoting Bulgaria abroad. The revisited and almost unknown until now biography of the main editor of the book – Metody Konstantinov – is an avenue of approach to the specific paradigm that connects all the participants in the anthology. A short summary of the anthologised articles encompasses several main linguistic problems concerning the retrieving of the texts.
Źródło:
Slavica Lodziensia; 2018, 2; 163-171
2544-1795
Pojawia się w:
Slavica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Деантропонимные топонимы белорусско-польского пограничья
Deantroponymic names in the Belarusian-Polish frontier
Nazwy toponimiczne pochodzące od antroponimów na pograniczu białorusko-polskim
Autorzy:
Гурская [Gurskaia], Юлия [IUliia]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967784.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
proper names
ancient anthroponymy
oikonymy
semantic
Balto-Slavic language contacts
bałto
Opis:
The article analyzes deantroponymic toponyms of Grodno land, recorded in written materials of 15th – 17th centuries in comparison with current data. The origin, structure and evolution of the areal features of Slavic and Baltic names are investigated to conform the language, cultural and historical features of the region. From the historical and etymological point of view different time strata can be allocated. An extensive group was formed by oikonyms of the Baltic and Slavic origin, derived from personal names and nicknames of appellative character. A significant part in the oikonyms group is the group based on foreign-language Christian names. The third group includes settlement names, derived from the ancient complex Indo-European names. The fourth group consists of hybrid of Balto-Slavic names; a typical feature of which is the reconstruction of a Slavic-Baltic bases, which corresponds to the chronology of the development of this territory. Baltic names in the investigated territory, in the form of phonetic and morphological substitution, are the evidence of close Balto-Slavic linguistic and cultural contacts. Many oikonyms of Baltic origin are preserved in the investigated territory as part of modern Belarusian surnames.
Artykuł analizuje toponimy pochodzące od antroponimów na ziemi grodzieńskiej, odnotowane w materiałach piśmiennych od XV do XVII w. i porównuje je z aktualnymi danymi. Celem określenia językowych, kulturowych i historycznych uwarunkowań tego regionu zbadano strukturę i ewolucję przestrzenną cech nazw słowiańskich i bałtyckich. Z historycznego i etymologicznego punktu widzenia można wyznaczyć różne okresy. Liczną grupę tworzą ojkonimy pochodzenia bałtyckiego i słowiańskiego, tworzone od nazw osobowych i przydomków o charakterze apelatywnym. Znaczna część ojkonimów wywodzi się od obcojęzycznych imion chrześcijańskich. Trzecia grupa obejmuje nazwy osad, pochodzące od złożonych nazw indoeuropejskich. Na grupę czwartą składają się hybrydy nazw bałto-słowiańskich, zrekonstruowane od podstaw słowiańsko-bałtyckich, odpowiadające stosunkom etnicznym i historii osadnictwa na badanym obszarze. Nazwy bałtyckie na badanym terytorium, w formie substytucji fonetycznej i morfologicznej, dowodzą bliskich bałto-słowiańskich kontaktów językowych i kulturalnych. Liczne ojkonimy pochodzenia bałtyckiego zachowały się na badanym terytorium jako element występujący we współczesnych nazwiskach białoruskich.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 182-206
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Галiна Тварановiч як даследчык i папулярызатар беларускай лiтаратуры ў Польшчы
Halina Twaranowicz as a researcher and popularizer of belarusian literature in Poland
Halina Twaranowicz jako badacz i popularyzator literatury białoruskiej w Polsce
Autorzy:
Kawalou, Siarhiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117188.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Halina Twaranowicz
a leader of academic research
Belarusian-Serbian literary contacts
Belarusian literature in Poland
the aesthetic views of “Belavezha” writers
publishing and teaching activities
kierunki badań naukowych
białorusko- serbskie związki literackie
literatura białoruska w Polsce
estetyczne poglądy pisarzy-“białowieżan”
działalność edytorska i pedagogiczna
Opis:
The article is devoted to academic and popularizing activities of the professor of Bialystok University, dr hab Halina Twaranowicz in the general context of the development of Belarusian studies in Poland. There emerge the main stages of the academic career of Halina Twaranowicz (in Minsk, Moscow, Belgrade and Bialystok). The most important directions of her research are highlighted: Belarusian-Serbian literary relations, Belarusian literature during World War II, Belarusian émigré literature, Christian themes in literature, contemporary Belarusian literature in Poland. Her conclusions drawn after the analysis of ”Belavezha” writers’ work indicate that Halina Twaranowicz has found her particular niche: literary and aesthetic views of ”Belavezha” writers have been discussed in many articles, reviews and polemical notes in the press. The author of the article emphasizes the significance of the academic journal Białorutenistyka Białostocka. Halina Twaranowicz has been its editor since the first issue was published. Białorutenistyka Białostocka has become the most representative journal in the field of Belarusian literary studies not only in Poland but also in Belarus. Every year about thirty articles of both well-known and young researchers from Bialystok, Warsaw, Lublin, Minsk, Grodno, Homel, Witebsk, Polotsk and Baranovicze are published in it.
Artykuł poświęcono badaniom naukowym i działalności popularyzatorskiej profesor Uniwersytetu w Białymstoku, doktor habilitowanej Halinie Twaranowicz, w szerokim kontekście rozwoju białorutenistyki w Polsce. Autor artykułu śledzi cztery etapy kariery naukowej badaczki (miński, moskiewski, belgradzki, białostocki), wyznacza najważniejsze kierunki jej aktywności naukowych, do których należą: białorusko-serbskie związki literackie, literatura białoruska okresu II wojny światowej, emigracyjna literatura białoruska, chrześcijańskie motywy w literaturze, współczesna literatura białoruska w Polsce.W badaniach twórczości pisarzy stowarzyszenia “Białowieża” profesor Twaranowicz potrafiła znaleźć własny, nowatorski temat: estetyczne poglądy pisarzy-białowieżan, odźwiercedlone w licznych artykułach, recenzjach i wystąpieniach. Autor artykułu podkreśla znaczenie czasopisma naukowego “Białorutenistyka Białostocka”, redaktorem którego jest Halina Twaranowicz. Czasopismo zasługuje na miano najbardziej reprezentatywnego wydawnictwa w kontekście rozwoju literaturoznawstwa białoruskiego nie tylko w Polsce lecz również na Białorusi, ponieważ co roku publikuje około trzydziestu artykułów zarówno znanych, jak i początkujących badaczy z Białegostoku, Warszawy, Lublina, Grodna, Homla, Witebska, Połocka czy Baranowicz.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2018; 141-154
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Беларускія паўночна-заходнія занальныя моўныя адрозненні як вынік рэгіянальных этна-культурных кантактаў і сувязяў
Autorzy:
Астрэйка [Astrėĭka], Вера [Vera]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676838.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Belorussian language
north-west dialect zone
Slavic and Baltic interaction
Polish and Belorussian contacts
language support
language community
regiolect
Opis:
Features of north-west belorussian dialects as a result of regional ethno-cultural contacts and relationsFor a long time, north-west Belorussian dialects (and their predecessors) have been the area of different Slavic-Baltic contacts and relations. Interactions between Slavs and Balts took place here always on adstratum and substratum levels. These processes have led to the formation of  the north-west dialect zone (= regiolect) of Belorussian. The corresponding linguistic phenomena form a basis of the north-west dialectal complex and can be discovered on every level of the language. As a rule, there are not many significant structural changes. However, some of them reflect certain tendencies and possibilities of the linguistic development in the region. These can achieve the status of structural innovations in the language.Belorussian-Polish language interaction is the second important moment in the formation of the north-west dialectal zone of Belorussian. The influence of Polish (both the dialectal and the standard varieties) on the Belorussian dialects can predominantly be discerned in the vocabulary and word-building mechanisms.The Baltic and especially Polish influences are also important for keeping some early linguistic phenomena alive and reinforcing their status as regional features of Belorussian dialects.Frequently, both factors have a joint effect. On the whole, the tendency to form a common repository of linguistic features is present in north-west Belorussian and neighbouring Baltic and Slavic dialects at any time. Therefore, we may say that the language is gradually forming a new independent variety with specific structure and a complex of distinctive features. Белорусские северо-западные зональные языковые отличия как результат региональных этнокультурных контактов и связейСеверо-запад Беларуси издавна известен как регион разного рода славяно-балтских (resp. балто-славянских) контактов и связей. Взаимодействие между славянами и балтами всегда протекало тут как на субстратном, так и на адстратном уровнях. Эти процессы привели к образованию северо-западной диалектной зоны (= региолекта) беларуского языка. Соответствующие особенности составляют основу северо-западного зонального языкового комплекса и так или иначе выявляются на всех ярусах системы данных говоров. Как правило, это явления неконституционного характера. Однако некоторые из них отражают определенные тенденции и потенции регионального языкового развития и в благоприятных исторических условиях могут приобрести статус языковой закономерности. Для определения специфики отмеченного зонального единения белорусских говоров другим важным моментом является взаимодействие с польским языком (как в диалектной, так и в литературной его разновидностях). Польское языковое влияние прежде всего выявляется в области словаря и в сфере деривации. Поскольку и в первом, и, особенно, во втором случаях речь идет о взаимодействии генетически (близко)родственных систем, важным для данной региональной общности говоров следует считать и факт существования языковой поддержки. Оба названных языковых фактора часто выступают совместно. В целом для белорусских северо-западных и соседних с ними балтских и инославянских говоров всегда актуальным было стремление к созданию общего фонда языковых средств. И это, несомненно, можно квалифицировать как движение в сторону формирования самостоятельного идиома со своей специфической структурой и особым набором языковых отличий.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Академик Петър Динеков и младият полски българист Едвард Можейко (епистоларни свидетелства от 60-те години на ХХ век)
Autorzy:
Иванова, Мая
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1890762.pdf
Data publikacji:
2021-02-23
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Petar Dinekov
Edward Możejko
unknown letter
1960s
Stanisław Urbańczyk
Józef Magnuszewsk
Stanisław Pigoń
Jerzy Rusek
Jan Safarewicz
Włodzimierz Kot
Charles A. Mose
Bulgarian-Polish academic contacts
Bulgaria
archive materials
Opis:
The article presents hitherto unknown letters in Polish by Edward Możejko, a Canadian scholar of Polish origin, to the Bulgarian scholar Petar Dinekov. These letters reveal the professional contacts between the two men in the 1960s when the young Możejko defends his dissertation on a topic in the field of Bulgarian studies at the Jagiellonian University and Dinekov is one of his reviewers. The letters are explored in the context of other documentary sources. The present study is part of a larger project on epistolary heritage testifying the active professional contacts of Dinekov with the Polish cultural intelligentsia.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2020, 19; 169-190
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie rodziny w życiu skazanych poszkodowanych – opinie, oceny i potrzeby
The Importance of Family in the Lives of Victimised Convicts – Opinions, Evaluations and Needs
Autorzy:
Snopek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365377.pdf
Data publikacji:
2021-05-29
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
penitentiary
degradation
victimized prisoners
family
contacts with the loved ones
corrections
officers
Opis:
The questions addressed in the present paper concern the family relations of persons deprived of freedomwho – remaining in the prison environment – have been degraded, that is convicts occupying the lowestrung in the informal penitentiary system, so-called victimized prisoners. They make a specific community,rejected and humiliated by other inmates. The necessity to ensure safety to them and help them protecttheir personal characteristics generates difficulties in activities of rehabilitative character.The aim of the research was to show the family relations of people degraded in the prison environment– a subject that has not been studied to date. The method of diagnostic survey was used, including thetechnique of questionnaire and interview. Two original research tools were designed. The research wasconducted within a group of 151 victimized prisoners and 15 correction officers.Good relations with the loved ones, on the other hand, influence the convicts both whole in the penalinstitution and after they leave it. Furthermore, the convicts’ consciousness that they are supported by theirclosest relatives determines their thinking about themselves: they do not feel rejected, which – in the caseof persons degraded in their environment – is of utmost importance.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2020, 25, 325; 147-159
2081-3333
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 185

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies