- Tytuł:
-
Dynamika imperiów-cywilizacji
The dynamics of empires-civilizations - Autorzy:
- Szul, Roman
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/21151001.pdf
- Data publikacji:
- 2021
- Wydawca:
- Polskie Towarzystwo Geopolityczne
- Tematy:
-
imperium-cywilizacja
dynamika imperiów-cywilizacji
kontakt i konflikt imperiów-cywilizacji
empire-civilization
dynamics of empires-civilizations
contact and conflict of empires-civilizations. - Opis:
-
W artykule przedstawiona jest autorska koncepcja dynamiki imperiów- cywilizacji, które kształtują historię świata. Mają one trzy wymiary: kulturowy, materialny i polityczny, a w swoim rozwoju przechodzą cykle życiowe, nazwane tu dynamiką. Składają się na nią fazy: wyłaniania się, ekspansji, kryzysu i upadku. Imperia-cywilizacje wyłaniały się i zaczęły ekspandować, gdy spełnionych było pięć warunków: potencjał demograficzny, terytorium, energia duchowa, wiedza (m.in. poziom rozwoju technologii), i władza (sprawność systemu politycznego). Mechanizmami ekspansji były „efekt sprężyny” i „mechanizm kuli śnieżnej”. W wyniku ekspansji kształtował się układ centrum-peryferie z asymetrycznymi relacjami politycznymi, ekonomicznymi i kulturowymi. Peryferie albo integrowały się z centrum, albo emancypowały tożsamościowo i uniezależniały politycznie. Kryzys i upadek następowały w wyniku „przerośnięcia” i utraty kontroli nad peryferiami oraz konkurencji ze strony imperiów wchodzących w fazę ekspansji. Upadek imperiów-cywilizacji zwykle dotyczył wymiaru politycznego, pozostawiając elementy spuścizny kulturowej i materialnej oraz pamięć. Potencjalnie mogły one stać się „glebą”, na której wyrastają nowe imperia.
The article presents the author's conception of the dynamics of empirescivilizations that shape world history. They have three dimensions: cultural, material and political, and in their development they go through life cycles, called here dynamics. It consists of the phases of emergence, expansion, crisis and decline. Empirescivilizations emerged and began to expand when five conditions were met: demographic potential, territory, spiritual energy, knowledge (including the level of technological development), and power (the efficiency of the political system). The mechanisms of expansion were the "spring effect" and the "snowball mechanism." The expansion resulted in the formation of a center-periphery system with asymmetrical political, economic, and cultural relations. The periphery either integrated with the center or emancipated itself in identity and became politically independent. Crisis and decline occurred as a result of "overgrowth" and loss of control of the periphery and competition from empires entering the expansion phase. The decline of empires-civilizations usually involved the political dimension, leaving elements of cultural and material legacy and memory. Potentially, they could become the "soil" on which new empires grow - Źródło:
-
Przegląd Geopolityczny; 2021, 38; 25-41
2080-8836
2392-067X - Pojawia się w:
- Przegląd Geopolityczny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł