Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

The "Constitutionalization" of the Legal Order

Autorzy:

Popławska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/43434900.pdf

Data publikacji:

1997-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN

Tematy:

Constitutionalization
constitutional law
Constitutional Court
Legal Order
constitutional principle
judicial review
constitutional review
principle
legal protection
human rights

Źródło:

Droit Polonais Contemporain; 1997, 1-4; 115-134
0070-7325

Pojawia się w:

Droit Polonais Contemporain

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Zasada przestrzegania przez Polskę prawa międzynarodowego i jej znaczenie dla ochrony praw i wolności jednostki

Autorzy:

Dzieżyc, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/617674.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

international law
polish constitutional law
human rights protection
constitutional principle
prawo międzynarodowe
prawo konstytucyjne
ochrona praw człowieka
zasada konstytucyjna

Opis:

The international community strives for ever more comprehensive protection of human rights and freedoms by adopting treaties, which are subject to ever more detailed provisions and the possibility of lodging a complaint against the state by the individual. At the same time, the Polish Constitution of 1997 in art. 9 establishes the systemic principle of Poland's compliance with international law and, for the first time, defines the place of international law in the system of sources of law. The aim of the article is to analyze the indicated issues in terms of their impact on the protection of individual rights and freedoms.
Społeczność międzynarodowa dąży do coraz pełniejszej ochrony praw i wolności człowieka, uchwalając traktaty, których przedmiotem są coraz bardziej szczegółowe postanowienia oraz możliwość składania skargi na państwo przez jednostkę. Jednocześnie polska Konstytucja z 1997 roku w art. 9 ustanawia zasadę ustrojową przestrzegania przez Polskę prawa międzynarodowego oraz, po raz pierwszy, określa miejsce prawa międzynarodowego w systemie źródeł prawa. Celem artykułu jest analiza wskazanych zagadnień pod kątem ich wpływu na ochronę praw i wolności jednostki.

Źródło:

Studenckie Zeszyty Naukowe; 2019, 22, 42
1506-8285

Pojawia się w:

Studenckie Zeszyty Naukowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Dobro wspólne w Konstytucji III RP
Common good in the Constitution of the Third Republic of Poland

Autorzy:

Słup, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/499652.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

republikanizm
racja stanu
katolicka nauka społeczna
zasada konstytucyjna
republicanism
state interest
Christian social teaching
constitutional principle

Opis:

Art. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. deklaruje, że Rzeczpospolita Polska stanowi dobro wspólne wszystkich obywateli. Pojęcie dobra wspólnego sięga swoimi korzeniami idei republikańskiej oraz myśli chrześcijańskiej. Co więcej, można wyróżnić dwie różne tradycje myślenia o dobru wspólnym: klasyczną, skupiającą się na dobru wspólnym rozumianym jako warunkach niezbędnych obywatelom do rozwoju oraz etatystyczną, która koncentruje się na interesie państwowym i racji stanu. Te dwie tradycje myślenia o dobru wspólnym mają także swoje normatywne odzwierciedlenie w polskim konstytucjonalizmie. Już w Konstytucji 3 Maja widać pewne nawiązania do klasycznego pojmowania dobra wspólnego. Natomiast tradycja racji stanu wpłynęła przede wszystkim na kształt Konstytucji kwietniowej. Tradycja ta została jednak świadomie porzucona przez ustrojodawcę w Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. na rzecz powrotu do koncepcji klasycznej. Mimo to, konstytucyjna zasada dobra wspólnego nie zawsze jest rozumiana w orzecznictwie w sposób spójny z zamysłem ustrojodawcy. Zrozumienie różnych tradycji ideowych stojących za pojęciem dobra wspólnego wydaje się być istotne dla właściwej praktyki stosowania i stanowienia prawa.
The first article of the Polish Constitution of April 2, 1997, declares that the Republic of Poland is common good to all its citizens. The term - common good is built on two pillars: republicanism and Christian social thought. What is more, two different traditions of thought concerning the common good could be distinguished: the classical one which focuses on the conditions that are necessary for the development of citizens, and the statist one which focuses on the state, its prosperity and the interest of it. Those two traditions have their normative resemblance also in the Polish constitutionalism. Some influence of the first tradition can be noticed in the Constitution of May 3, 1791. The second tradition of the common good is primarily embodied in the April Constitution of Poland, but remains rather abandoned in the current one in favor of the classical view. Nevertheless, the constitutional principle of common good is not always perceived coherently with the will of the constitutional legislator. The understanding of different traditions of thoughts that formulated the category of common weal remains crucial for the practice of law, as well as for the proper legislation.

Źródło:

Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2017, 7; 213-229
2299-2774

Pojawia się w:

Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

The Fundamental Constitutional Principle of Democracy and the Rule of Law and the Supervision of Legality on the Grounds of the Basic Law of Finland

Autorzy:

Serzhanova, Viktoriya

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/514783.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk Społecznych

Tematy:

the principle of democracy and the rule of law
a fundamental constitutional principle
supervision over the legality
the Basic Law of Finland

Opis:

The political system of Finland and the consciousness of the Finnish society are strongly attached to the rule of law and solidified democratic principles. Strict observance of the principles of democracy and the rule of law, including individual rights and freedoms, especially in the context of their relations with the state authorities, ought to be perceived as a peculiar characteristic feature and singularity of Finland, similarly as of the other Nordic states. In fact, the substance of an individual’s status and the protection of his/her rights has always been and still remains a very significant area of these states’ functioning. Hence, the principle of democracy and the rule of law on the grounds of the Basic Law of Finland, having been in force since 1 March 2000, was included into the catalogue of the fundamental constitutional principles, forming the basics of the state’s political system. Among the Nordic traditions cultivated by Finland there can also be placed strongly preserved supervision of legality, performed not only by the judicial system, like for instance the control of the constitutionality of law and the liability of the supreme state officials, but also by the non-judicial authorities of legal protection, such as: the Chancellor of Justice of the Council of State (Government) and the Ombudsman of Eduskunta (Parliament), which are so characteristic and directly originate from the Nordic legal and constitutional culture. Therefore, a whole separate chapter of the Finnish Constitution has been devoted to the matters of the control over the legality. The hereby paper aims at conducting the analysis of the content and scope of the fundamental constitutional principle of democracy and the rule of law, as well as the questions of the supervision of legality, its comprehension and range on the grounds of the Basic Law of Finland.

Źródło:

Political Preferences; 2018, 21; 29-40
2449-9064

Pojawia się w:

Political Preferences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Współpraca samorządu terytorialnego i Wojsk Obrony Terytorialnej jako dobro wspólne w ujęciu konstytucyjnej zasady dobra wspólnego i katolickiej nauki społecznej

Autorzy:

Dutkiewicz, Gracjana
Charuta-Kojkoł, Janetta
Męczkowska-Christiansen, Astrid

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2131407.pdf

Data publikacji:

2021-06-08

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Religioznawcze

Tematy:

local government
local government communities
Territorial Defence Forces
constitutional principle of the common good
Catholic social teaching/Catholic social doctrine

Opis:

Local self-government constitutes the common good of the state and all its citizens. His appointment is justified by the implementation of various goods, delivery of public services, undertaking activities and cooperation aimed at satisfying the collective needs of civic communities - the state community and self-government communities. Recognition of local government as a special good can be found in many approaches, among which a special place is occupied by the constitutional principle of the common good and social doctrine of the Catholic Church. Both meanings correspond with each other, and their interpretations recognize local government as the common good of the state and all citizens, at the same time citizens who are residents of individual self-government communities. What is the common good of local government? What is the understanding of the common good of local government in terms of the constitutional principle of the common good and social doctrine of the Catholic Church? What is the understanding of the common good within the framework of cooperation between local government and the Territorial Defence Forces? This study is an attempt to answer these questions, as well as to indicate selected examples of the title relationship for the common good.

Źródło:

Przegląd Religioznawczy; 2021, 2/280; 111-126
1230-4379

Pojawia się w:

Przegląd Religioznawczy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Multilingualism as the Constitutional Principle of the Equality of Languages in European Union Law

Autorzy:

Waśniewska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1831433.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

multilingualism
European Union
equality of languages
EU citizens
constitutional principle
language regime of EU institutions
language practice of EU institutions

Opis:

Multilingualism is a constitutional principle of European Union law. This principle is manifested in the recognition of the equality of all the official languages and Member States. At the beginning of the 1950s, the European Community addressed linguistic equality issues by providing multilingualism protocols and Regulation 1/58. Access for citizens to legislation in every official language of the European Union is a phenomenon on an international scale. The institutions of the European Union establish their own language regimes and apply various practices adapted to the specifics of the functions they perform. The purpose of this article is to analyze and assess the impact of multilingualism as a constitutional principle of European Law.

Źródło:

Adam Mickiewicz University Law Review; 2020, 11; 187-205
2450-0976

Pojawia się w:

Adam Mickiewicz University Law Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Konstytucyjna zasada wolności działalności gospodarczej versus konstytucyjny nakaz ochrony środowiska
The constitutional principle of free enterprise vs the constitutional regulation of environmental protection

Autorzy:

Czekałowska, Marieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/941011.pdf

Data publikacji:

2016-04-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

zasada konstytucyjna
ochrona środowiska
wolność przedsiębiorczości Konstytucja RP
constitutional principle
environmental protection
free enterprise
The Constitution of the Republic of Poland

Opis:

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zasady wolności działalności gospodarczej oraz nakazu ochrony środowiska na gruncie norm konstytucyjnych, w tym w kontekście wątpliwości związanych z ich wysłowieniem w tekście Konstytucji RP. Na przykładzie wybranego orzecznictwa i doktryny, przedstawiono zasadę proporcjonalności dopuszczającą ograniczenia konstytucyjnych praw i wolności na linii ochrona środowiska versus wolność działalności gospodarczej. Ponadto, w artykule wskazano niektóre przypadki z judykatury oraz nauki prawa, ilustrujące prymat ochrony środowiska nad wolnością gospodarczą. Dostrzeżono także problem związany z brakiem bądź,,niepełnym” unormowaniem legislacyjnym z zakresu ochrony środowiska, mogący świadczyć o tym, iż w niektórych przypadkach wolność przedsiębiorczości przejawia się jako wartość donioślejsza niż ochrona środowiska.
Therein paper adressed the presentation of the constitutional principle of free enterprise vs. environmental protection. The issue of both questions considerate on the constitutional norms of legal system. The proportionality issue, which is based on admission in the limited of above matters, was displayed on the selected examples from judicature and doctrine. On one side, paper illustrates primacy effect of the free of enterprise. On the other, lack of the legislative norms or partial regulations concerning with environmental protection, indicate the inability of realization environmental tasks effectively. It concludes that in certain cases free of enterprise evinces a farreaching value than environmental protection.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 2 (30); 175-192
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Konstytucyjna zasada ochrony konsumenta (art. 76 Konstytucji RP) w orzecznictwie Sądu Najwyższego
The Constitutional Principle of Consumer Protection (Article 76 of the Polish Constitution) in the Judgments of the Supreme Court

Autorzy:

Dąbrowski, Daniel

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/6567752.pdf

Data publikacji:

2023-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

ochrona konsumenta
wykładnia prawa
sąd najwyższy
konstytucyjna zasada ochrony konsumenta
stosowanie prawa
supreme court
consumers protection
constitutional principle of consumers protection
law application
law interpretation

Opis:

Jedną z zasad konstytucyjnych jest zasada ochrony konsumenta wyrażona w art. 76 Konstytucji. W pracy przyjęto hipotezę badawczą, zgodnie z którą zasada ta pełni istotną rolę w procesie stosowania prawa przez Sąd Najwyższy oraz uzasadniania orzeczeń tego Sądu. Weryfikacji hipotezy badawczej dokonano poprzez analizę kilkudziesięciu wyroków Sądu Najwyższego wydanych w okresie obowiązywania Konstytucji. Analiza ta pozwoliła na konfirmację hipotezy. Sąd Najwyższy przywołuje tytułową zasadę w wielu swoich wyrokach w celach perswazyjnych (by wzmocnić argumentację zawartą w uzasadnieniu), jak i stosuje ją jako wskazówkę interpretacyjną. Rola tytułowej zasady wzrosła po wejściu w życie przepisów o skardze nadzwyczajnej, gdyż odwołanie się do niej stwarza możliwość wzruszania prawomocnych orzeczeń, których wydanie doprowadziło do naruszenia praw konsumenta.
One of the constitutional principles is the principle of consumer protection expressed in Article 76 of the Constitution. The paper adopts a research hypothesis according to which this principle plays an important role in the process of application of the law by the Supreme Court and justification of its judgments. The hypothesis was verified through the analysis of several dozen judgments issued during the period of the Constitution. This analysis made it possible to confirm the hypothesis. The Supreme Court invokes the title principle in many of its judgments for persuasive purposes (to strengthen the argumentation contained in the justification) and also uses it as an interpretative guideline. The role of the title principle has increased after the entry into force of the provisions on the extraordinary complaint, as recourse to it creates the possibility to set aside final judgments whose issuance has led to the violation of consumer rights.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 63-74
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Propozycje zmian w polskim kodeksie karnym w kontekście współczesnej roli własności prywatnej i znaczenia konstytucyjnej zasady ochrony prawa własności
Suggestions for Changes in the Polish Penal Code in the Context of Current Role of Private Property (Ownership) and Meaning of the Constitutional Principle of Protection of Property Rights

Autorzy:

Banaszkiewicz, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1596318.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

ownership
the constitutional principle of protection of property
the Penal Code
forfeiture of things
prawo własności
konstytucyjna zasada ochrony własności
kodeks karny
przepadek rzeczy

Opis:

Artykuł ma za zadanie przypomnienie o szczególnym znaczeniu gospodarczym i społecznym własności oraz prawa własności. Punktem odniesienia są zmiany, jakie przewidziano do wprowadzenia w polskim kodeksie karnym oraz innych powiązanych z nim ustawach nowelizacją z dnia 23 maja 2016 r. (w chwili publikacji artykułu już wprowadzone w życie – w zmodyfikowanej postaci). Ma ona otwierać drogę do orzekania przepadku mienia podmiotów niebędących sprawcami przestępstwa i nieskazanych za jego popełnienie, jak również mienia niepowiązanego z działalnością przestępczą sprawcy i niestanowiącego korzyści z takiej działalności. W pierwszej kolejności przypomniano względy, z uwagi na które własność, w szczególności zaś własność prywatna, powinna zostać objęta specjalną ochroną, następnie zaś przedstawiono konkretne zapisy polskiej Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. mające zapewnić tę ochronę i umożliwić własności odgrywanie przewidzianej dla niej i oczekiwanej od niej roli. Na koniec nawiązano do zmian w polskim ustawodawstwie karnym, komentując je w kontekście omówionych wcześniej kwestii.
The article is to remind you of a particular economic and social importance of ownership and property rights. The main point are the changes, which provided for the introduction of the Polish Penal Code and other associated laws amendment dated May 23, 2016 year (at the time of publication of the article already implemented - in modified form). It has opened the way for the confiscation of property companies that are not perpetrators of the crime and sentenced for the commission of, as well as the property is not associated with criminal activities and perpetrators did not constitute benefits from such activities. The first were reminded reasons, due to which ownership and especially private property should be covered by special protection, then the presented specific provisions of the Polish Constitution of 2 April 1997, which are to ensure that the ownership fulfills its role. At the end refers to the changes in the Polish criminal legislation, commenting on them in the context of the issues discussed earlier.

Źródło:

Acta Iuris Stetinensis; 2017, 20, 4; 31-53
2083-4373
2545-3181

Pojawia się w:

Acta Iuris Stetinensis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Zasada odpowiedzialności państwa i związków publiczno-prawnych za szkodę wyrządzoną przez ich funkcjonariuszy w projekcie Profesora W. Czachórskiego z 1946 r.

Autorzy:

Katarzyna, Królikowska,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/902560.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

state liability for public officers
model of compensation for damages caused by state officers
constitutional principle of state liability
historical evolution of civil liability for acts of public authorities

Opis:

In the present article, the author presents the origin of the draft law, prepared by prof. W. Czachórski, on the civil liability of state and self-government entities for acts of political power (imperium) of their public officers, as well as the reasons for the publication of the proposal followed by an article in 1946 just after the end of the World War II. Another question that has been discussed in the article is the correctness of implementation into Polish private law of a public concept of state liability adopted in Article 121 of the 1921 Constitution (being merely a declaration not a binding norm). The article reviews the opinions of scholars concerning public character and scope of constitutional concept of state liability. An attempt also was made to determine whether the drafted rules on compensation by the state for damages caused by its officers were adequately constructed within the law of obligations. The basic aim of the article is to provide an answer to the question, whether the proposed general liability rule was based on principle of the fault of the state for the damage caused, vicarious liability for the servant’s acts or whether it was based on another non-fault principle explaining state liability for the detrimental acts committed by the state officers. The author discusses possible conditions of state liability in 1946 draft law, as well as doubts expressed by legal doctrine in this matter. Furthermore, the work contains a review of judicial decisions and scholarly opinions with respect to the well-established and undisputed state liability for damages caused by public officers exercising commercial tasks (dominium). The article includes a review of the different pre-war binding rules on that issue, based on French, German, Austrian and Polish law, as well as a review of the judicial interpretation of those civil law rules binding in this respect during the Second Republic of Poland (1918–1939). The goal was to point out the dynamic character of the interpretation delivered by courts, with special reference to a new concept of organizational fault (faute de service) developed by the French Conseil d’Etat. The article also discusses proposed concept of state co-liability with the officer in terms of joint liability or complementary subsidiary non-fault state liability, resulting from the principle of justice or social solidarity. What is more, the article highlights another interesting issues concerning the question whether the relationship between state and its officer was meant to be based on the traditional solidarity of debtors or whether it represented another legal concept adopted in favour of the injured party. Finally, the present work characterizes the influence of the draft decree on the Act of 15 November 1956 on the liability of the state for damages caused by state agents and on the corresponding provisions of the 1964 Polish Civil Code, both acts adopted during the People’s Republic of Poland. The aim was to indicate important differences between the 1946 draft law and 1956 Law which was enacted under strong influence of new concepts of the socialist state liability for acts of its employees (agents), not only for officers. In the end, the article presents the potential course of the development of the Polish law in case the drafted law would be adopted.

Źródło:

Studia Iuridica; 2016, 64; 181-211
0137-4346

Pojawia się w:

Studia Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Zastosowanie konstytucyjnej zasady określoności ustawy podatkowej do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług w przypadku zwrotu akcyzy i opłaty paliwowej w związku ze świadczeniem usług przez zarejestrowanego odbiorcę
Application of the constitutional principle of specificity of tax legal act in relation to tax base of the value added tax in case of refund of excise tax and fuel duty related to supply of services by a registered consignee

Autorzy:

Modzelewski, Witold
Siłuch, Kamil
Wadełek, Karol

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28761685.pdf

Data publikacji:

2021-09-27

Wydawca:

Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i wspólnicy

Tematy:

podatek od towarów i usług
VAT
podstawa opodatkowania
zasada określoności ustawy podatkowej
akcyza
opłata paliwowa
zarejestrowany odbiorca
value added tax
tax base
constitutional principle of specificity of tax legal act
excise tax
registered consignee
fuel duty

Opis:

Przedmiotem artykułu jest analiza przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług1 dotyczących podstawy opodatkowania w świetle konstytucyjnej zasady określoności ustawy podatkowej w przypadku otrzymania przez usługodawcę kwoty zwrotu wydatku z tytułu akcyzy i opłaty paliwowej od właścicieli towarów będących przedmiotem usługi.
The subject of the article is the analysis of the provisions contained in the act of value added tax concerning a tax base in view of the constitutional principle of specificity of a tax legal act in case of refund of excise tax and fuel duty done by the owner of the goods involved in a service.

Źródło:

Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych; 2021, 9(301); 35-39
1427-2008
2449-7584

Pojawia się w:

Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

The Principle of Appropriate vacatio legis as an Element of the Principle of Protection of Citizens’ Trust in the State and the Law it Makes

Autorzy:

Stefaniuk, Małgorzata Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/618529.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

constitutional principle of law
principle of appropriate vacatio legis
principle of democratic state under the rule of law
principle of protection of citizens’ trust in the state and the laws it establishes
legal security
konstytucyjna zasada prawa
zasada odpowiedniego vacatio legis
zasada demokratycznego państwa prawnego
zasada ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez to państwo prawa
bezpieczeństwo prawne
tradycja kulturowo-prawna

Opis:

The issue concerning the principles of constitutional law has a special dimension because their role is not confined only to this branch of law. They are the principles of the whole legal order. The doctrine of constitutional law deals with the problems of law principles, yet its representatives have highly divergent views on many questions, in particular regarding the constitutional principle of law, the catalogue of principles, or their ontological status. The subject of interest of constitutionalists is first of all the content analysis of individual constitutional principles. Many questions are left to law theorists, the reference to the findings of the Polish law theory or to concepts defined as “external” (developed within the world’s law theory and philosophy) being comparatively rare. The law doctrine and judicial decisions regard the principle of appropriate vacatio legis as a constitutional one. It was derived by the Polish Constitutional Tribunal from the principle of democratic state under the rule of law through the principle of protection of citizens’ trust in the state and the laws it establishes. Although this principle is not explicitly expressed in Poland’s Constitution of 2nd April 1997, its position as a constitutional principle is not challenged. The principle of appropriate vacatio legis satisfies the requirements of the doctrine expected from law principles, it has a strong axiological justification associated with the need to ensure legal security, and it is deeply rooted in cultural-legal tradition.
Problematyka zasad prawa konstytucyjnego ma wymiar szczególny, gdyż ich rola nie ogranicza się wyłącznie do tej gałęzi prawa. Są one jednocześnie zasadami całego porządku prawnego. Doktryna prawa konstytucyjnego podejmuje problematykę zasad prawa, jednak w wielu kwestiach wśród jej przedstawicieli panuje znaczna rozbieżność poglądów, zwłaszcza odnośnie do pojęcia konstytucyjnej zasady prawa, katalogu zasad czy ich statusu ontologicznego. Przedmiotem zainteresowania konstytucjonalistów jest przede wszystkim analiza treściowa poszczególnych zasad konstytucyjnych. Wiele kwestii jest pozostawionych teoretykom prawa, przy czym powoływanie się na ustalenia polskiej teorii prawa czy na koncepcje określane jako „zewnętrzne” (opracowane w ramach światowej teorii i filozofii prawa) ma miejsce stosunkowo rzadko.Za konstytucyjną zasadę prawa doktryna prawa i orzecznictwo uważają zasadę odpowiedniego vacatio legis. Została ona wyprowadzona przez polski Trybunał Konstytucyjny z zasady demokratycznego państwa prawnego za pośrednictwem zasady ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez to państwo prawa. Chociaż nie jest to zasada expressis verbis wyrażona w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., jej pozycja jako zasady konstytucyjnej nie jest kwestionowana. Zasada odpowiedniego vacatio legis spełnia wymagania stawiane przez doktrynę zasadom prawa, ma silne uzasadnienie aksjologiczne wiążące się z potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa prawnego oraz mocne zakorzenienie w tradycji kulturowo-prawnej.

Źródło:

Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 1
1731-6375

Pojawia się w:

Studia Iuridica Lublinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Algorytmy priorytezujące w świetle zasady wolnych wyborów
Algorithms prioritizing in the light of the principle of free elections

Autorzy:

Stępniak, Kamil

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/942356.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Zasada wolnych wyborów
prawo konstytucyjne
procesy demokratyczne
wybory
The principle of free elections constitutional law
democratic processes
elections

Opis:

Zasada wolnych wyborów pozwala na szeroką ochronę imponderabiliów związanych z procesem wyborczym. Swoim zakresem obejmuje czynności o szerokim horyzoncie: począwszy od możliwości zapoznania się informacjami wyborczymi przez wyborcę, aż do samego procesu głosowania. Tak wielopłaszczyznowe ujęcie tej zasady prawa wyborczego, która de facto nie jest obecnie wyrażona expressis verbis w Konstytucji RP pozwala na protekcję całego procesu głosowania. To zaś wydaje się kluczowe w zakresie odniesienia do nowoczesnych technologii. Te bowiem niewątpliwie ułatwiają nam życie, jednakże nieodpowiednio wykorzystane mogą zakłócać m.in. procesy demokratyczne. Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na doniosłe pytanie praktyczne: w jaki sposób używane w wyszukiwarkach internetowych oraz portalach społecznościowych algorytmy priorytetyzacji treści mogą wpływać za wolność wyborów oraz czy nieodpowiednie użycie niniejszych algorytmów może łamać prawo oraz w jakim zakresie może wpływać na procesy demokratyczne? W moim przekonaniu podjęcie niniejszej tematyki badawczej pozwoli na zabezpieczenie interesów państw demokratycznych, a także spojrzenie za zasadę „wolnych wyborów” w nieco innym kontekście aniżeli dotychczas.
The principle of free elections allows for broad protection of imponderables related to the electoral process. Its scope covers activities ranging from the possibility of reading electoral information, up to the voting process itself. Such a broad approach to this principle of electoral law, which in fact is currently not expressed expressis verbis in the Constitution of the Republic of Poland, allows protection of the entire voting process. This, in turn, seems crucial in the field of reference to modern technologies. These are undoubtedly easier for us to live, however, improperly used, they can interfere with democratic processes. This article is an attempt to answer a momentous practical question: how can the content optimization algorithms used in search engines and social networks influence freedom of choice, and whether inappropriate use of these algorithms may violate the law and to what extent can it influence democratic processes? In my opinion, taking up this research topic will help to secure the interests of democratic states, as well as looking at the principle of “free elections” in a slightly different context than before.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 4 (50); 47-71
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Few aspects regarding the supremacy of the Romanian Constitution

Autorzy:

Puran, Andra
Andreescu, Marius

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1201107.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Tematy:

Constitution
supremacy
principle of law
Constitutional Court of Romania

Opis:

The scientific basis of the supremacy of the Constitution is an important issue of the practice and theory of constitutionality. This preoccupation is related to the role of the Constitution in the normative system, in the hierarchization of the norms, as well as to the place of the constitutional law in the legal system. The supremacy of Constitution has as main consequence the compliance of entire law with the constitutional norms. Guaranteeing of the observance of this principle is essential for the rule of law, is primarily an attribute of the Constitutional Court of Romania, but also an obligation of the legislator to receive by texts adopted, within its content and form, the constitutional norms.

Źródło:

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2020, 1(26); 79-87
1689-8052
2451-0807

Pojawia się w:

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Charakter prawa unijnego w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości i sądów konstytucyjnych państw członkowskich
The character of EU law legislation in the practice of Court of Justice and member state constitutional tribunals

Autorzy:

Krzysztofik, Edyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1806876.pdf

Data publikacji:

2019-11-16

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

zasada pierwszestwa
EU law
the supremacy principle
Constitutional Tribunal
Federal Constitution Court
Italian Constitutional Court

Opis:

Niniejszy artykuł podejmuje próbę wykazania zależności pomiędzy stanowiskami Trybunałów Konstytucyjnych państw członkowskich i Trybunału Sprawiedliwości w kwestii definiowania pod-stawowych zasad prawa unijnego. Przedmiot rozważań ograniczono do najbardziej problematycznego zagadnienia, jakim bezsprzecznie jest zasada pierwszeństwa prawa unijnego. Natomiast ich zakres odnosi się do orzeczeń sądów konstytucyjnych najbardziej reprezentatywnych dla oma-wianego zagadnienia. Konsekwentnie pracę podzielono na trzy części. Pierwsza odnosi się do początku istnienia UE gdzie współpraca między państwami założycielskimi koncentrowała się wokół kwestii gospodarczych. W tej części odwołano się do orzecznictwa Federalnego Trybunału Konstytucyjnego oraz Włoskiego Sądu Konstytucyjnego. Druga dotyczy nadal współpracy w obrębie kwestii gospodarczych, ale dialog między Trybunałem Sprawiedliwości i trybunałami konstytucyjnymi nabiera odrębnego charakteru. Pojawia się pierwszy punkt różnicujący poglądy obydwu wskazanych podmiotów. Wspólnoty europejskie wykonując swoje kompetencje ocierają się o sferę praw i wolności jednostki, praw fundamentalnych chronionych przez konstytucje państw członkowskich. Ten okres charakteryzuje się przyjęciem kompromisu pomiędzy Trybunałem Sprawiedliwości i trybunałami konstytucyjnymi. Trzeci okres związany jest już z powstaniem UE, a tym samym rozszerzeniem jej kompetencji na nowe obszary, które do 1992 r. stanowiły domenę państwa narodowego. W tym kontekście pojawia się problem zakresu kompetencji oraz relacji konstytucja – prawo unijne. W tej części omówiono również orzeczenia polskiego Trybunału Konstytucyjnego dotyczące zasady pierwszeństwa, aby ukazać podejście państw nowo przyjętych do UE. Tym samym konsekwentnie odwołano się do orzecznictwa Federalnego Trybunału Konstytucyjnego oraz polskiego Trybunału Konstytucyjnego. Rozważania zawarte w niniejszym artykule dowodzą, iż mimo rozbieżności w pojmowaniu i źródle zasady pierwszeństwa, trybunały konstytucyjne i Trybunał Sprawiedliwości dążą do odnalezienia płaszczyzny wzajemnej współpracy. Trybunały konstytucyjne nie wyłączają kompetencji Trybunału Sprawiedliwości, a jedynie wskazują granice jego swobody jurydycznej. Trybunał Sprawiedliwości natomiast akceptuje różnorodność kulturową i systemową państw członkowskich, dokonując wykładni prawa unijnego przy jej poszanowaniu.
The purpose of this paper is to show a dependency between the opinions of the Court of Justice and the constitutional courts of the member states with regard to the definition of the basic principles of the EU law. The subject of the discussion focuses on only one principle – supremacy of the EU legislation, which is the most problematic issue. The scope of the discussion refers to opinions of constitutional courts, which are the most relevant for our study. The paper is divided into three chronological parts. The first part refers to the beginnings of the European Union, where cooperation between the member states focused on economic issues. Here, a reference is made to the opinions of the Federal Constitutional Court and Italian Constitutional Court.  The second part also deals with economic cooperation, but the dialogue between the Court of Justice and constitutional tribunals becomes distinct in its character. Here, the first difference of opinion is demonstrated. Realising their competences, the European Communities take into consideration the rights and freedoms of individuals, fundamental rights protected by the constitutions of the member states. In this part, the adoption of a compromise between the Court of Justice and constitutional courts is presented. The third part concerns the creation of the EU, and thus the extension of its powers into new areas, which until 1992 were the domain of nation-states. In this context, there arises the problem of the scope of competence as well as the relationship between constitutions and the EU law. This part also considers the rulings of the Polish Constitutional Tribunal on the principle of supremacy to show the attitude of the newly accepted states towards the EU. Thus, the Author makes a reference to the judicature of the Federal Constitutional Court and the Polish Constitutional Tribunal. The considerations in this paper prove that despite differences regarding the interpretation and origin of the supremacy rule, constitutional courts and the Court of Justice seek to find an area of cooperation. Constitutional Courts do not suppress the jurisdiction of the Court of Justice but only indicate the limits of its juridical freedom. Whereas the Court of Justice accepts the cultural and systemic diversity of the member states, it interprets the EU law respecting the former.

Źródło:

Roczniki Nauk Prawnych; 2014, 24, 2; 7-30
1507-7896
2544-5227

Pojawia się w:

Roczniki Nauk Prawnych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Tension between Human Rights Protection and the Necessity to Ensure Public Security in the Context of Polish Anti-terrorism Law

Autorzy:

Marta, Kolendowska-Matejczuk,
Krzysztof, Szczucki,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/903035.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

anti-terrorism law
constitutional law
human rights
principle of proportionality
security
freedom

Opis:

Recurrent events of a terrorist character, especially those occurring not in arenas of armed conflict or in countries that are not – at least formally – at war with others, make it necessary not only to consider a redefinition of the state security systems, but also to reflect deeply on the human rights-inspired paradigms accepted hitherto. Regardless of one’s convictions and interpretation of current events, it is difficult to avoid repeating questions concerning the efficiency of public authorities and our legal system in the context of European experiences with terrorism. It is necessary to examine whether the commonly recognized constitutional and human rights standards facilitate the development by the state of instruments aimed at the effective prevention of terrorism. In the process of enacting and applying anti-terrorist laws one must pay heed to the mutual relations between goods protected and violated by a given regulation. As noted above, there is no freedom without security, but also there is no security without freedom. This tension makes a proportionality test very troublesome. The legislator should, above all, harmonize the axiological contexts of the provisions constructed thereby, so that they are orientated towards the protection of both security and freedom.

Źródło:

Studia Iuridica; 2016, 68; 153-180
0137-4346

Pojawia się w:

Studia Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Zasada odrębności i niezależności sądów i trybunałów a obraz polskiego sądownictwa we współczesnym społeczeństwie – aspekt socjologiczno-prawny

Autorzy:

Patoleta, Patryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/617672.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Constitutional law, principle of separateness and independence of courts and tribunals, sociology of law, social opinion, crisis of the Polish judiciary.
prawo konstytucyjne, zasada odrębności i niezależności sądów i trybunałów, socjologia prawa, opinia społeczna, kryzys polskiego sądownictwa.

Opis:

Considerations regarding the judiciary in Poland should begin with the constitution, which is the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997, the principles of separateness and independence of courts and tribunals contained in it constitute the foundation of the justice system. The activity of the justice system is subject to social evaluation, and its direction undoubtedly affects the quality and fluency of the judicial function, which is justice.The following work is aimed at analyzing social opinions about the judiciary in Poland, identifying the most sensitive areas, demonstrating current trends in the society affected by the crisis of the judiciary, and presenting proposed steps that may be implemented by the judges' self-government or other public institutions in order to restore confidence in the judiciary, which as a consequence will enable the proper implementation of the constitutional principle that determines the independence and independence of the courts of the Republic of Poland.
Rozważania dotyczące władzy sądowniczej w Polsce należy rozpocząć od ustawy zasadniczej, którą jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Zawarte w niej reguły odrębności i niezależności sądów i Trybunałów stanowią jeden z fundamentów wymiaru sprawiedliwości.Działalność wymiaru sprawiedliwości podlega ocenie społecznej, a jej kierunek bez wątpienia wpływa na jakość i płynność realizowania funkcji sądownictwa jaką jest min. wymierzenie sprawiedliwości.Poniższa praca ma na celu analizę opinii społecznych dotyczących sądownictwa w Polsce, wskazaniu obszarów najbardziej newralgicznych, wykazania obecnych trendów w społeczeństwie dotkniętym kryzysem sądownictwa oraz przedstawieniem proponowanych kroków, które mógłby zrealizować samorząd sędziowski lub inne instytucje publiczne w celu odbudowy zaufania do władzy sądowniczej, co w konsekwencji umożliwi prawidłowe realizowanie zasady konstytucyjnej stanowiącej o niezawisłość oraz niezależność sadów Rzeczypospolitej Polskiej.

Źródło:

Studenckie Zeszyty Naukowe; 2019, 22, 41
1506-8285

Pojawia się w:

Studenckie Zeszyty Naukowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Formulating provisions of an act on its entry into force in connection with the Act on COVID-19

Autorzy:

Tkaczyk, Edyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1991090.pdf

Data publikacji:

2021-03-03

Wydawca:

Akademia Sztuki Wojennej

Tematy:

principle of non-retroactivity
principles of legal drafting
Constitutional Tribunal
legislative process

Opis:

The principle of non-retroactivity is not recognised by doctrine or the Constitutional Tribunal as a mandatory directive. Such a situation occurred in the case of adopting amendments to the Act of 2 March 2020, referred to as “COVID-19”. In these circumstances, a schedule of deviations from the principle of non-retroactivity was identified, and it therefore became necessary to assess the relevance of the retroactive implementation of the norms for each specific case governed by the Act under consideration. In these cases, the legislator was guided by the need to safeguard social and economic freedoms and interests.

Źródło:

Cybersecurity and Law; 2020, 3, 1; 53-59
2658-1493

Pojawia się w:

Cybersecurity and Law

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Przepisy dotyczące problematyki opodatkowania w konstytucjach państw członkowskich Unii Europejskiej

Autorzy:

Brzeziński, Bogumił
Wilmanowicz-Słupczewska, Martyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/48899263.pdf

Data publikacji:

2023-04-24

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Constitution
European Union
constitutional rules
principle of exclusivity of the act
principle of non-retroactivity of the law

Opis:

Nowadays, the constitution is the fundamental legislative act determining social relations, which lays down, inter alia, the principles of the state’s system, the scope and scale of the state interference in social relations and the rights and obligations of its citizens. The latter also include rights and obligations regarding taxation: the principles of imposing tax obligations and taxation limits, on the one hand, and measures for protecting taxpayers’ rights, on the other. A tax matter is generally considered to be a matter that is explicitly or implicitly governed by constitutional rules. The subject of the in-depth analysis are the diverse tax issues provided for in the constitutional provisions of the European Union Member States. The way in which taxation matters are ‘described’ in those states’ constitutions is an interesting and hitherto insufficiently analysed topic.

Źródło:

Studia Iuridica; 2022, 94; 9-26
0137-4346

Pojawia się w:

Studia Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

The principle of rule of law and independence of the judiciary in Myanmar

Autorzy:

Aung, Nge Nge

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1366530.pdf

Data publikacji:

2021-06-17

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

Constitutional Tribunal of Myanmar
principle of rule of law
independence of the judiciary
composition of the constitutional tribunal
function of the constitutional tribunal

Opis:

Aim. This research aims to discuss the importance of the principle of rule of law in protecting the judiciary’s role, especially the independence of constitutional adjudication and its functions. Methods. The study applies the case study approach and comparative method to investigate the constitutional court systems of some countries of the Association of Southeast Asian Nations  (ASEAN) and their independence. Results and conclusion. The resultsreveal a lack of the judiciary’s independence, even among the top branches that are trying to implement democracy in Myanmar. The judiciary is under the control of the executive and legislature branches as their members belong to political parties. Moreover, a constitutional court is established with the members who are elected and nominated by the legislature and executive. Sometimes there can be conflicts when constitutional law does not mention the division of powers among governmental organisations like Myanmar, which results from the impractical functions of the Constitutional Tribunal of Myanmar. Cognitive value. This research highlights possible ways to solve the constitutional issues among the three great branches. This initiative is in the interest of Myanmar citizens and citizens of all nations as these are international issues.

Źródło:

Journal of Education Culture and Society; 2021, 12, 1; 530-539
2081-1640

Pojawia się w:

Journal of Education Culture and Society

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

The application by the legislator of the regime of administrative responsibility in light of the jurisdiction of the Constitutional Tribunal of the Republic of Poland

Autorzy:

Karciarz, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/684766.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Constitutional Tribunal of the Republic
administrative sanction
administrative responsibility
ne bis in idem principle

Opis:

Recently, there has been a noticeable tendency to replace the regime of criminal responsibility with administrative responsibility. Administrative responsibility is objective in nature and has a repressive and ordinal character, detached from guilt. The Constitutional Tribunal, in its jurisdiction, states many times that the regime of liability applied by the legislator depends only on its choice. The Tribunal does not control the desirability or appropriateness of the adopted solutions. The task of the Constitutional Tribunal is only to provide an assessment, if the solutions adopted by the legislator do not violate constitutional norms and values, such as, among others, the principle of proportionality,or the ne bis in idem principle.

Źródło:

Adam Mickiewicz University Law Review; 2014, 3; 95-106
2450-0976

Pojawia się w:

Adam Mickiewicz University Law Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

THE PRINCIPLE OF DETERMINACY OF LEGAL RULES AS AN ELEMENT OF THE PRINCIPLE OF COMPETENT LEGISLATION
NAKAZ OKREŚLONOŚCI PRZEPISÓW PRAWNYCH JAKO ELEMENT ZASADY PRZYZWOITEJ LEGISLACJI

Autorzy:

MYŚLIŃSKA, Marzena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/920217.pdf

Data publikacji:

2017-02-09

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

nakaz określoności
przepisy prawne
zasada przyzwoitej legislacji
Trybunał Konstytucyjny
Constitutional Tribunal
the principle of determinacy
legal rules
competent legislation principle

Opis:

The Constitutional Tribunal and legal science derived the principle of competent legislation from among numerous principles stemming from the concept of a democratic legal state (article 2 of the Constitution of 1997). This principle consists of a range of detailed elements, the normative content of which constitutes the principle of the citizen’s confidence in the state and the law established by it, legal certainty and legality. The major components of this principle are as follows: the principle lex retro non agit, the principle vacatio legis, the principle of the protection of acquired rights, the principle of determinacy of legal rules. Additionally, the following principles have been distinguished: the principle pacta sunt servanta, the prohibition of changes in the tax law during a tax year, the requirement to protect the interests in progress as well as the requirement to specify the guidelines concerning the content of a regulation. The subject of this article consists of the analysis of the principle, which directly relates to the linguistic aspect of law - the principle of determinacy of legal rules. To be an effective means of communication between a legislator and those subject to established norms, legal language must be subject to certain requirements, which stem from the described principle. The essence of the principle of determinacy of legislation consists in the obligation to create laws with correct, precise and clear content. Due to the limited space of this study, I will confine myself to the problem of substantiating the binding force of the discussed principle, its content, exemplification of its violation by a legislator, factors affecting the level of determinacy in a particular case as well as the scope of unconstitutionality of legal rules that do not comply with the established requirements.
Wśród wielu zasad wywodzonych z koncepcji demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji z 1997 r.) Trybunał Konstytucyjny i nauka prawa wyprowadziły zasadę przyzwoitej legislacji. Zasada ta składa się z szeregu szczegółowych elementów, których treścią normatywną jest realizacja zasady zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, pewności prawa oraz zasady legalizmu. Głównymi składowymi zasady są: zasada lex retro non agit, zasada vacatio legis, zasada ochrony praw nabytych oraz zasada określoności przepisów prawnych. Dodatkowo wyodrębniono: zasadę pacta sunt servanta, zakaz dokonywania zmian w prawie podatkowym w trakcie roku podatkowego, nakaz ochrony interesów w toku oraz nakaz określania wytycznych dotyczących treści rozporządzenia. Przedmiotem artykułu jest analiza zasady odnoszącej się bezpośrednio do językowego aspektu prawa – zasady określoności przepisów prawnych. Język prawny, aby był skutecznym środkiem porozumiewania ustawodawcy z adresatami stanowionych norm prawnych musi podlegać określonym wymogom, których źródłem jest opisywana zasada. Istota zasady określoności przepisów prawnych wyraża się w obowiązku tworzenia przepisów, których treść powinna być poprawna, precyzyjna i jasna. Z uwagi na okrojone ramy niniejszego opracowania ograniczam się do omówienia problemu uzasadnienia obowiązywania omawianej zasady, jej treści, egzemplifikacji naruszeń przez prawodawcę, czynników rzutujących na poziom określoności w konkretnym przypadku oraz zakresu niekonstytucyjności przepisów niespełniających stawianych wymagań.

Źródło:

Comparative Legilinguistics; 2011, 5, 1; 125-141
2080-5926
2391-4491

Pojawia się w:

Comparative Legilinguistics

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

The Position of the Principle of Respect for Constitutional Identity in EU Law
Pozycja zasady poszanowania tożsamości konstytucyjnej w prawie Unii Europejskiej

Autorzy:

Krzysztofik, Edyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/941119.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

European Union
The Court of Justice
the principle of respect of constitutional identity
the principle of respect of national identity
the principle of entrusted competence
Unia Europejska
Trybunał Sprawiedliwości
zasada poszanowania tożsamości narodowej
zasada poszanowania tożsamości konstytucyjnej
zasada kompetencji powierzonych

Opis:

The present article is an attempt to answer the question about the position of the principle of respect for constitutional identities of Member States and its impact on the application of EU law in the national legal order. For this purpose three areas will be considered. Firstly, the analysis of the principle of respect for national identity in EU law and in the case law of the Court of Justice will be conducted. Secondly, the principle of competence entrusted to the EU will be analysed, together with its interpretation at the EU level. Thirdly, the understanding of the notion of constitutional identity in the case law of Constitutional Courts of selected Member States will be considered. It proved that the principle of respect for constitutional identity is treated both at national and EU level as an integral part of the concept of “national identity”. The national identity has a broad meaning and refers to values that are cherished by a particular nation, which it considers to be an element distinguishing that nation from other nations. The constitutional identity narrows the scope and concentrates on the constitutional achievements, the expression of the legal culture and the achievements of the political thought of the nation, which were shaped by the history of a given nation. These two aspects jointly determine the position of the state and nation in international relations. The principle of respect for national identity is one of the constitutional principles of the EU. On one hand, it implies the EU’s duty to undertake activities which do not affect national identity, including constitutional identity, of Member States. On the other hand, it obligates it to ensure the diversity of Member States.
Niniejszy artykuł stanowi próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie dotyczące pozycji zasady poszanowania tożsamości konstytucyjnej państw członkowskich oraz jej wpływ na stosowanie prawa unijnego w krajowym porządku prawnym. W tym celu podjęte zostały rozważania w trzech obszarach. Po pierwsze analiza zasady poszanowania tożsamości narodowej w prawie UE oraz w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości. Po drugie analiza zasady kompetencji przyznanych wraz z jej wykładnią na poziomie unijnym. Po trzecie rozumienie pojęcia tożsamości konstytucyjnej w orzecznictwie trybunałów konstytucyjnych wybranych państw członkowskich. Rozważania zawarte w artykule dowodzą, że zasada poszanowania tożsamości konstytucyjnej jest traktowana zarówno na poziomie krajowym jak i unijnym jako integralna część pojęcia „tożsamości narodowej”. Pierwsza ma szerokie znaczenie i odnosi się do wartościach cennych dla danego narodu, które uważa on za element wyróżniając go spośród innych narodów. Druga ma charakter zawężający i koncentruje się na dorobku konstytucyjnym, stanowi wyraz kultury prawnej oraz osiągnięć myśli politycznych narodu, który kształtował się wraz z historią konkretnego narodu. Obydwa te aspekty wspólnie wyznaczają miejsce państwa i narodu w stosunkach międzynarodowych. Zasada poszanowania tożsamości narodowej stanowi jedną z zasad konstytucyjnych UE. Oznacza ona z jednej strony jej obowiązek do podejmowania działań, które nie naruszają tożsamości narodowej w tym konstytucyjnej państw członkowskich. Z drugiej strony nakłada na nią obowiązek zapewnienia zachowania różnorodności państw członkowskich.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 6 (40); 155-169
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Stosowanie przez sądy administracyjne standardów europejskich w toku rozstrzygania transgranicznych problemów obywatelstwa oraz transkrypcji aktów stanu cywilnego

Autorzy:

Chmielarz-Grochal, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1033342.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

transkrypcja zagranicznego aktu stanu cywilnego
dobro dziecka
obywatelstwo
prawo do prywatności
zakaz dyskryminacji
wartości konstytucyjne
klauzula porządku publicznego
podstawowe zasady porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej
konstytucyjna zasada ochrony małżeństwa i rodziny
transcription of a foreign civil status certificate
child’s welfare
citizenship
right to privacy
non-discrimination
constitutional values
public order clause
basic principles of legal order of the Republic of Poland
constitutional principle of protection of marriage and family

Opis:

Sprawy dotyczące transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym jako rodzice wpisane są osoby tej samej płci, oraz potwierdzenia posiadania przez takie dziecko obywatelstwa polskiego od kilku lat pozostają na wokandzie polskich sądów administracyjnych. Zagadnienie dopuszczalności umieszczenia w polskich księgach stanu cywilnego wpisu osób tej samej płci, jako rodziców dziecka, ma ważkie znaczenie w kontekście kształtowania stosunków społecznych i relacji rodzinnych oraz roli prawa pozytywnego, jako ich regulatora w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości społecznej. Rozstrzygając w sprawach tego rodzaju, sądy stają przed koniecznością rozwiązywania konfliktów czy kolizji nie tylko norm (zasad i wartości) prawa krajowego, ale także kolizji systemów prawnych. W procesie sądowego stosowania prawa ważenia wymagają, z jednej strony, zasada ochrony praw dziecka, a z drugiej – inne podstawowe zasady porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, tj. fundamentalne zasady ustroju społeczno-politycznego (zwłaszcza wynikająca z art. 18 Konstytucji zasada ochrony małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny, rodziny, macierzyństwa i rodzicielstwa) oraz naczelne zasady rządzące poszczególnymi dziedzinami prawa cywilnego, rodzinnego czy procesowego. Dobro dziecka to konstytucyjna klauzula generalna, której wykładnia powinna odbywać się przez odwołanie do aksjologii konstytucyjnej i całokształtu systemu prawa. Nakaz ochrony dobra dziecka stanowi też nadrzędną zasadę polskiego systemu prawa rodzinnego, której podporządkowane są wszelkie regulacje w sferze stosunków pomiędzy rodzicami i dziećmi. Ważkość tych materii sprawiła, że w orzecznictwie pojawiły się rozbieżności co do dopuszczalności owej transkrypcji z uwagi na klauzulę porządku publicznego. Skład siedmiu sędziów NSA w uchwale II OPS 1/19 przesądził jednak, że polskie prawo nie dopuszcza transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym jako rodzice wpisane są osoby tej samej płci.
The cases concerning transcription of a child’s foreign birth certificate, in which the registered parents are persons of the same sex, as well as confirmation of Polish citizenship by such a child, have been in the field of judicial cognition of Polish administrative courts for just several years. The issue of admissibility registering same-sex couples as parents of a child in Polish registry office has gained the great importance in the context of shaping social and family relations and the role of positive law as their regulator in dynamic society. When deciding such, the courts face the necessity to resolve not solely conflicts of norms (principles and values) within the domestic law, but also conflicts of legal systems. In the process of judicial application of law there is a need for balancing – on the one hand – the principle of the protection of the rights of a child, and – on the other one – other principles basic to the Polish legal order, i.e. the fundamental principles of the socio-political system (especially the principle of protection of marriage as a liaison of a men and a woman as well as the protection of family, motherhood and parenthood that arise from the art. 18 of Polish Constitution) and the general principles governing particular areas of civil, family and procedural law. The child’s welfare is a general constitutional clause that shall be interpreted with the reference to the constitutional axiology and to the entire legal system. The protection the child’s best interests is also the overriding principle of the Polish family law, and governs all of the regulations in the area of relations between parents and children. The important and delicate nature of this matter caused the discrepancies in the jurisprudence due to admissibility of such transcription in the light of the public order clause. The panel of seven judges of the Supreme Administrative Court, in Resolution No. II OPS 1/19, determined that Polish law did not allow the transcription of a foreign birth certificate showing same-sex persons as parents.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 137-154
0208-6069
2450-2782

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

The Principle of Priority of European Union Law. Selected Issues

Autorzy:

Całka, Edyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/618943.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

EU law
principle of priority
principle of supremacy
national identity
constitutional identity
prawo Unii Europejskiej
zasada pierwszeństwa
zasada nadrzędności
tożsamość narodowa
tożsamość konstytucyjna

Opis:

The principle of priority (primacy) means priority of the applicability of EU law over national law of the Member States. From the point of view of the European Union, this principle applies to all national rules of the Member States, regardless of their place in the hierarchy of legal sources, including constitutional provisions. Such an approach, which essentially means unconditional primacy of EU law over national law, was not confirmed in the judgments of the majority of the constitutional courts of the Member States. Thereby, the Court of Justice of the EU, recognizing the need for “constructive dialogue” with the courts of the Member States, introduced some techniques which allow the coexistence of the EU and national legal rules. In particular, in its recent case law, the Court considered the protection of national identities of the Member States as a justification of the limitation of the scope of the applicability of the principle of priority. Thus the Court allowed the requirement of the protection of national identities made the hitherto absolute principle of primacy relative principle, which allows in certain circumstances the possibility of invoking by the Member States their constitutional values in order to withdraw from the priority of the applicability of EU law.
Zasada pierwszeństwa (prymatu) oznacza pierwszeństwo stosowania prawa unijnego przed prawem krajowym państw członkowskich. Zasada ta w tzw. ujęciu unijnym dotyczy wszystkich przepisów krajowych państw członkowskich, niezależnie od ich miejsca w hierarchii źródeł prawa, w tym przepisów konstytucyjnych. Takie ujęcie, oznaczające w istocie bezwarunkowy prymat prawa europejskiego nad prawem krajowym, nie znalazło potwierdzenia w orzecznictwie większości trybunałów konstytucyjnych państw członkowskich. Wobec tego Trybunał Sprawiedliwości UE, dostrzegając konieczność podjęcia „konstruktywnego dialogu” z sądami państw członkowskich, wypracował pewne techniki pozwalające na współistnienie unijnych i krajowych rozwiązań prawnych. W szczególności w swoim najnowszym orzecznictwie Trybunał uznał ochronę tożsamości narodowej państw członkowskich za przesłankę uzasadniającą ograniczenie zakresu stosowania zasady pierwszeństwa. Tym samym Trybunał pozwolił, by wymóg ochrony tożsamości narodowej uczynił z dotychczas absolutnej zasady prymatu zasadę względną, która dopuszcza w pewnych sytuacjach możliwość powołania się przez państwa członkowskie na ich wartości konstytucyjne w celu odstąpienia od pierwszeństwa stosowania prawa UE.

Źródło:

Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 1
1731-6375

Pojawia się w:

Studia Iuridica Lublinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

The Constitutional Right to Appeal Against an Administrative Decision
Konstytucyjne prawo do wniesienia odwołania od decyzji administracyjnej

Autorzy:

Ura, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1928010.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

appeal
appeal procedure
the principle of two instances
constitutional guarantees
odwołanie
postępowanie odwoławcze
zasadna dwuinstancyjności
gwarancje konstytucyjne

Opis:

The article aims to draw attention to such an administrative procedure in which a citizen’s right to control administrative decisions issued by an administrative authority is guaranteed. This control is carried out mainly in the course of an instance examination of a case. The analysis of solutions in this respect against the background of constitutional guarantees will allow for the answer of whether legal solutions guarantee the right of an individual to hear an administrative case. The analysis of these solutions is based on the jurisprudence of the Constitutional Tribunal and administrative courts and the views contained in the literature.
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na takie ukształtowanie procedury administracyjnej, w której zagwarantowane zostało prawo człowieka i obywatela do kontroli wydawanych przez organ administracji decyzji administracyjnych. Kontrola ta prowadzona jest przede wszystkim w toku instancyjnego badania sprawy. Analiza rozwiązań w tym zakresie na tle konstytucyjnych gwarancji pozwoli na odpowiedź czy rozwiązania prawne gwarantują prawa jednostki do rozpoznania sprawy administracyjnej. Analiza powyższych rozwiązań dokonana zostanie na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów administracyjnych, a także poglądów zawartych w literaturze.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 6 (64); 529-542
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Precedensy konstytucyjne obozu sanacyjnego w II Rzeczypospolitej Polskiej
Constitutional Precedents of the Sanacja Camp in the Polish Second Republic

Autorzy:

Łysko, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27302507.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

March Constitution
principle of parliamentary rule
Sanacja camp
constitutional precedents
Konstytucja marcowa
zasada rządów parlamentarnych
obóz sanacyjny
precedensy konstytucyjne

Opis:

Publikacja przedstawia praktykę stosowania uchwalonej w 1921 r. Konstytucji marcowej przez obóz sanacyjny, który przejął rządy w wyniku zamachu stanu z maja 1926 r. Przywódca obozu sanacyjnego Józef Piłsudski krytycznie oceniał Konstytucję marcową, gdyż wprowadzała ona faktyczną dominację parlamentu w systemie organów państwowych. Dlatego tytułem wstępu omówiono przeprowadzoną przez obóz sanacyjny w legalny sposób w sierpniu 1926 r. nowelizację obowiązującej Konstytucji, której celem było wzmocnienie kompetencji władzy wykonawczej. Dalszemu rozszerzeniu tych kompetencji w praktyce ustrojowej II Rzeczypospolitej Polskiej służyło stosowanie tzw. precedensów konstytucyjnych. Były one wprawdzie zgodne z literalnym brzmieniem przepisów obowiązującej Konstytucji, lecz stały w sprzeczności z jej podstawowymi zasadami. Precedensy były główną bronią w walce prowadzonej przez Marszałka Piłsudskiego z opozycyjnym wobec rządów sanacji Sejmem. W artykule przedstawiono sprzeczną z konstytucyjną zasadą rządów parlamentarno-gabinetowych praktykę powoływania przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej rządów sanacyjnych, które funkcjonowały pomimo braku poparcia większości sejmowej. Kolejny zaprezentowany w artykule precedens konstytucyjny polegał na zgodnym z literalnym brzmieniem Konstytucji marcowej odraczaniu przez Prezydenta otwartych sesji sejmowych, a następnie ich przedwczesnego zamykania. Praktyka skracania sesji sejmowych doprowadzi do znacznego ograniczenia działalności prawotwórczej Sejmu na rzecz tworzenia prawa przez Prezydenta w drodze wydawania rozporządzeń z mocą ustawy. Ostatni z omówionych w artykule precedensów został wykorzystany przez sanację do przyjęcia w sposób częściowo sprzeczny z postanowieniami Konstytucji marcowej nowej ustawy zasadniczej. Konstytucja kwietniowa z 1935 r. oficjalnie utrwali system rządów autorytarnych obozu sanacyjnego.
The publication aims to present the practise of application of the so called March Constitution (passed in march 1921 by the parliament of the Polish Second Republic), which come to power as a result of the coup d’état of May 1926. The Sanacja camp’s leader, Józef Pilsudski evaluated march constitution negatively, as it created parliamentary supremacy in state authority system. In the introduction to the publication, an amendment to the march constitution of 2 August 1926, which strengthened the competences of the executive authorities, was presented. The precedents were formally in line with the literal wording of the provisions of the March Constitution, but in practise they contradicted its fundamental principles. Precedents were the main weapon in the battle conducted by Józef Piłsudski against the Sejm, which was in opposition to the Sanation authorities. The practice of shortening parliamentary sessions would lead to a significant limitation of the Sejm’s activity in favour of law-making by the President’s decrees. The last of a series of constitutional precedents of the Sanacja camp was used to adopt a new constitution contrary to the provisions of the March Constitution. The April Constitution of 1935 officially confirmed the system of authoritarian rule of the Sanacja camp.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2022, 21, 2; 177-201
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Article 35 Section 2 of the Act on the Local Referendum in the Light of the Constitutional Principle of Proportionality
Artykuł 35 ustęp 2 ustawy o referendum lokalnym w świetle konstytucyjnej zasady proporcjonalności

Autorzy:

Buczkowski, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1918769.pdf

Data publikacji:

2020-10-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

principle of proportionality
local referendum
right to court
Constitutional Tribunal
zasada proporcjonalności
referendum lokalne
prawo do sądu
Trybunał Konstytucyjny

Opis:

The subject of the article is the analysis of the provisions of the Art. 35 (2) of the Act on Local Referendum against the background of the Art. 31 (3) of the Constitution of the Republic of Poland, creating the conditions for admissibility of formulating restrictions on the use of constitutionally specified provisions the rights and freedoms of the individual. The aim of the study is to determine whether the statutory regulation under review remains compliant with the constitutional principle of proportionality regarding the citizen’s right to a court. The main thesis is that the disposition of the Art. 35 (2) of the Local Referendum Act does not infringe the individual’s rights related to the pursuit of claims related to unreliable referendum campaigns.
Przedmiotem artykułu jest analiza postanowień art. 35 ust. 2 ustawy o referendum lokalnym na tle wynikających z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP przesłanek dopuszczalności formułowania ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnie określonych praw i wolności jednostki. Celem opracowania uczyniono ustalenie, czy badana regulacja ustawowa pozostaje w zgodzie z konstytucyjną zasadą proporcjonalności w zakresie przysługującego obywatelowi prawa do sądu. Główną tezą prowadzonych rozważań uczyniono stwierdzenie, że dyspozycja art. 35 ust. 2 ustawy o referendum lokalnym nie narusza uprawnień jednostki związanych z dochodzeniem roszczeń odnoszących się do nierzetelnego prowadzenia kampanii referendalnej.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 61-74
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

The Impact of the Subsidiarity Principle on Polish Democratic Reforms

Autorzy:

Popławska, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/43449032.pdf

Data publikacji:

1994-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN

Tematy:

impact
principle
reforms
Communism
democration
subsidiarity
philosophy
community
totalitarian system
unions
human rights
political system
constitutional law
pluralism
local government

Źródło:

Droit Polonais Contemporain; 1994, 1-4; 71-89
0070-7325

Pojawia się w:

Droit Polonais Contemporain

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

The Origin and Evolution of the Principle of a Democratic State of Law on the Grounds of the Constitution of the Republic of Poland
Geneza i ewolucja zasady demokratycznego państwa prawnego na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Autorzy:

Serzhanova, Viktoria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1918731.pdf

Data publikacji:

2020-10-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

rule of law
the principle of a democratic legal state
fundamental constitutional value
praworządność
zasada demokratycznego państwa prawnego
fundamentalna wartość konstytucyjna

Opis:

The principle of a state of law belongs to the basic canons of contemporary democracy and remains the fundamental constitutional value and principle of all the democratic states. Its scope and interpretation usually are derived from the national constitutional order and results primarily from the basic law. In the Constitution of the Republic of Poland of 1997, being currently in force, it adopted the formula of the principle of a democratic legal state, combining the elements of a state of law, the rule of law and the democratic method of exercising power. Its contemporary understanding is derived from the output of the European constitutional law doctrine, the systemic experience of states with mature, established and solidified traditions of democracy, as well as from the judicature of the Constitutional Tribunal. This paper aims at conducting analysis of the content and scope of the principle of a democratic legal state provided by the Polish basic law.
Zasada państwa prawnego należy do podstawowych kanonów współczesnej demokracji i pozostaje fundamentalną wartością konstytucyjną oraz zasadą wszystkich państw demokratycznych. Jej zakres i interpretacja zwykle wywodzą się z krajowego porządku konstytucyjnego i wynikają przede wszystkim z ustawy zasadniczej. W obowiązującej obecnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. przyjęła ona formułę zasady demokratycznego państwa prawnego, łącząc w sobie elementy państwa prawnego, praworządności i demokratycznej metody sprawowania władzy. Jego współczesne rozumienie wywodzi się z dorobku europejskiej doktryny prawa konstytucyjnego, doświadczeń ustrojowych państw o dojrzałych, ugruntowanych i utrwalonych tradycjach demokracji, a także z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Niniejsze opracowanie ma na celu przeprowadzenie analizy treści i zakresu zasady demokratycznego państwa prawnego przewidzianej w polskiej ustawie zasadniczej.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 113-126
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Standards for Review of the Concept of a “National Court” in EU Law
Wzorce kontroli pojęcia „sądu krajowego” w prawie unijnym

Autorzy:

Grądzka, Ilona
Krzysztofik, Edyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31344078.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Court of Justice
Polish Constitutional Tribunal
principle of judicial independence
national courts
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Konstytucyjny
zasada niezawisłości sędziowskiej
sądy krajowe

Opis:

The aim of the article is to demonstrate the evolutionary approach of the Court of Justice to the criteria for review of the concept of a court within the meaning of EU law. It has been shown that there are three basic standards used by the Court in this area. The first one is an examination of the premises developed as part of the procedure of a question referred to for a preliminary ruling, which includes functional and systemic premises. The second one is based on Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, which specifies three premises: independence, impartiality and establishment of a court by statute. The third standard of control indicated by the Court of Justice in the judgment in case C-64/16 is of a different nature. It has been applied to reforms of the justice system in the Member States and is based on the combined interpretation of three provisions: Article 2, Article 4 (2) and Article 19 (1) of the Treaty on European Union. The indicated standard was the cause of a lively discussion initiated by the constitutional tribunals of the Member States (the case of Poland and Romania). In principle, they do not question the right of the Court of Justice to review the concept of a court under the first and second standard. However, in relation to the reforms of the justice system, they emphasize their own competence, which is granted to them by their national constitutions. It should be noted that the fundamental problem that appears in the jurisprudence of both the Polish Constitutional Tribunal and the Court of Justice is the protection of primacy of the constitution and irrefutability of the judgments of constitutional tribunals by the Court of Justice.
Celem artykułu jest wykazanie ewolucyjnego podejścia Trybunału Sprawiedliwości (TS) do kryteriów kontroli pojęcia sądu w rozumieniu prawa unijnego. Wykazano, że wykształciły się trzy zasadnicze wzorce, z jakich korzysta Trybunał w tym obszarze. Pierwszy z nich to badanie przesłanek wypracowanych w ramach pytania prejudycjalnego, które obejmuje przesłanki funkcjonalne i ustrojowe. Drugi opiera się na art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, który wskazuje trzy przesłanki: niezawisłość, bezstronność oraz powołanie sądu na mocy ustawy. Odmienny charakter ma trzeci wzorzec kontroli, jaki wskazał TS w wyroku w sprawie C-64/16. Został on zastosowany do reform wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich i opiera się na łącznej interpretacji trzech postanowień art. 2, art. 4 ust. 2 i art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej. Wskazany wzorzec stał się przyczyną ożywionej dyskusji, jaką podjęły trybunały konstytucyjne państw członkowskich (sprawa Polski i Rumunii). Zasadniczo nie podważają one prawa TS do kontroli pojęcia sądu w ramach pierwszego i drugiego wzorca, natomiast w odniesieniu do reform wymiaru sprawiedliwości podkreślają własną kompetencję, jaką nadaje im konstytucja krajowa. Należy zauważyć, że podstawowym problemem, jaki zarysowuje się w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego oraz TS jest ochrona prymatu konstytucji oraz niepodważalność przez TS wyroków trybunałów konstytucyjnych.

Źródło:

Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 5; 143-161
1731-6375

Pojawia się w:

Studia Iuridica Lublinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Granice interpretacji zasady demokratycznego państwa prawnego
Limits of the interpretation of the democratic rule of law principle

Autorzy:

Bałaban, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/692914.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Constitutional Tribunal
democratic rule of law
principle of budgetary equilibrium
postponement of decisions of the Constitutional Tribunal
Trybunał Konstytucyjny
zasada demokratycznego państwa prawnego
zasada równowagi budżetowej
odraczanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego

Opis:

Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland contains a provision with an overwhelming normative potential, which was already known at the time of its introduction (29 December 1989) into the Constitution of the Polish People’s Republic and its continuation in an unchanged form in a newly adopted constitutional act on 2 April 1997. In 1989 it was supposed to become an ‘antidote’ to the doctrine of the ideologisation of the Constitution, replacing the rule that ‘The People’s Republic of Poland is a socialist state’ contained in Article 1 of the Constitution. In 1997, its revolutionary role was replaced by the role of the legal value, understood in two ways. Firstly, it was supposed to be the basis for a system of detailed principles, tools and guarantees necessary to build an efficient democratic and just state. Secondly, it was supposed to create a presumption of the dominance of such an idea and be a source of exponential interpretations that would supplement and improve the functioning of a new, classical formula of the state. The three-component constitutional formula of the rule of law, democracy and justice means the coupling of legal and axiological tools in defence of the state, nation and citizens (individuals). Its division into threeseparate elements (the rule of law, a democratic state, a just state), encountered in constitutional law textbooks, weakens this formula and also diminishes the importance of its three derivatives. The democratic and ‘justice’ element of this principle, if we are to seek its own separate, independent meanings, is developed in further principles and norms of the Constitution. An important question as to the scope of the effect of broad interpretations of the principle of a democratic rule of law is the search for interpretations that are erroneous and burdened with consequences. Thisgroup, I believe, includes the problem of the Constitutional Tribunal postponing the entry into force of decisions declaring the loss of validity of a binding normative act contrary to an act of higher legal force and the problem of the significance of the principle of budgetary equilibrium for the case-law of the Constitutional Tribunal.
Artykuł 2 Konstytucji RP zawiera przepis o nader znacznym potencjale normatywnym, co było wiadome w chwili jego wprowadzania (29 grudnia 1989) do Konstytucji PRL i utrzymania go w niezmienionej formie w nowo uchwalonym 2 kwietnia 1997 r. akcie konstytucyjnym. W 1989 r. miał się stać „odtrutką” na doktrynę ideologizacji konstytucji, zastępując zawartą w art. 1 dotychczasową zasadę „PRL jest państwem socjalistycznym”. W 1997 r. jego dotychczasową rewolucyjną rolę zastąpiła rola wartości prawnej dwojako rozumianej. Po pierwsze, miał być podstawą systemu szczegółowych zasad, narzędzi i gwarancji niezbędnych do budowy sprawnego demokratycznego i sprawiedliwego państwa. Po drugie, miał stwarzać domniemanie dominowania takiej idei i być źródłem interpretacji wykładniczych uzupełniających i usprawniających funkcjonowanie nowej, klasycznej formuły państwa. Trójskładnikowa konstytucyjna formuła państwa prawnego, demokratycznego i sprawiedliwego oznacza sprzężenie narzędzi prawnych i aksjologicznych w obronie państwa, Narodu i obywateli (jednostek). Jej rozbicie na trzy oddzielne elementy (państwo prawne, państwo demokratyczne, państwo sprawiedliwe), spotykane w podręcznikach prawa konstytucyjnego, osłabia tę formułę, a także umniejsza znaczenie trzech jej pochodnych. Element demokratyczny i „sprawiedliwościowy” omawianej zasady, jeśli mielibyśmy poszukiwać jego odrębnych, samoistnych znaczeń, rozwinięty jest w dalszych zasadach i normach Konstytucji. Istotnym pytaniem co do zakresu konsekwencji szerokich zabiegów interpretacyjnych zasady demokratycznego państwa prawnego jest poszukiwanie interpretacji błędnych i zarazem brzemiennych w konsekwencje. Do tej grupy należy, jak sądzę, problem odraczania przez Trybunał Konstytucyjny wejścia w życie wyroków o utracie mocy obowiązującej aktu normatywnego sprzecznego z aktem o wyższej mocy prawnej oraz znaczenia dla orzecznictwa Trybunału zasady równowagi budżetowej.

Źródło:

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 53-59
0035-9629
2543-9170

Pojawia się w:

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Ugruntowanie prawa do aborcji w konstytucyjnych zasadach prywatności, równości i wolności w Stanach Zjednoczonych Ameryki a argumentacja Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r.
Establishing the Right to Abortion in the Constitutional Principles of Privacy, Equality and Freedom in the US and the Arguments of the Constitutional Tribunal of October 22, 2020

Autorzy:

Chodorowska, Anna
Łaszewska-Hellriegel, Martyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2129923.pdf

Data publikacji:

2022-10-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

abortion
the Constitutional Tribunal
Roe v. Wade
the principle of equality
women’s rights
aborcja
Trybunał Konstytucyjny
prawa kobiet
zasada równości

Opis:

The U.S. Supreme Court’s Roe v. Wade ruling was pivotal in American women’s fight for the right to abortion. It was based on the constitutional principle of the right to privacy and was criticized that it would be more appropriate to base it on the principle of equality. The aim of the article is to compare the way in which the U.S. Supreme Court rulings legalizing abortion have been argued with the Polish Constitutional Tribunal’s 2020 ruling limiting the already restrictive right to abortion. The article analyzes the judgment of the Constitutional Tribunal and presents its potential effects in terms of women’s rights, gender equality and freedom. In its conclusion, the article points to possible legal solutions to the abortion dilemma and addresses the issue of gender discrimination.
Wyrok Sądu Najwyższego USA Roe v. Wade był kluczowy w walce amerykańskich kobiet o prawo do aborcji. Został on oparty o konstytucyjną zasadę prawa do prywatności i poddany krytyce, iż właściwszym byłoby oparcie go o zasadę równości. Celem artykułu jest porównanie sposobu argumentacji orzeczeń Sądu Najwyższego w USA legalizujących aborcję z wyrokiem polskiego Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r. ograniczającego i tak już restrykcyjne prawo do aborcji. W artykule poddano analizie wyrok TK i przedstawiono również jego potencjalne skutki w zakresie praw kobiet, równości płci i wolności. W swojej konkluzji artykuł wskazuje na możliwe rozwiązania prawne dotyczące dylematu aborcyjnego i podejmuje problem dyskryminacji płci.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 267-278
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Teaching of Religion in the System of Public Education and Equality of Religious Organizations

Autorzy:

Abramowicz, Aneta Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1806756.pdf

Data publikacji:

2019-11-16

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

lessons of religion
principle of equality of religious organisations
qualifications of religion teachers
Lent retreat
case law of Constitutional Tribunal
orzecznictwo Trybunau Konstytucyjnego

Opis:

Nauka religii w publicznym systemie edukacji a równouprawnienie związków wyznaniowych Prawo do organizowania lekcji religii w przedszkolach i szkołach publicznych w Polsce mają związki wyznaniowe o uregulowanej sytuacji prawnej. Prawo to bierze swoją genezę w prawie rodziców do wychowania swoich dzieci zgodnie ze swoim światopoglądem o charakterze religijnym. Trzeba zaznaczyć, że realizacja uprawnienia związków wyznaniowych do organizowania lekcji religii w szkole publicznej musi być zgodna z konstytucyjną zasadą równouprawnienia tych podmiotów. Niektórzy przedstawiciele doktryny prawa wyznaniowego podają w wątpliwość zgodność z zasadą równouprawnienia związków wyznaniowych poszczególnych rozwiązań prawnych dotyczących organizowania lekcji religii w szkole publicznej. Do takich należy zaliczyć: określenie kwalifikacji nauczycieli religii, tworzenie programów nauczania religii, limity uczniów wymagane do zorganizowania lekcji religii oraz prawo do zwolnienia uczniów z zajęć szkolnych na odbycie rekolekcji wielkopostnych. Dokonane analizy rozwiązań prawnych dotyczących prawa związków wyznaniowych do organizowania lekcji religii w szkole publicznej pozwalają stwierdzić, że są one zgodne z konstytucyjną zasadą równouprawnienia tych podmiotów.
In Poland, the right to organise lessons of religion in public kindergartens and schools belongs to religious organisations that have a definite legal status. This right stems from the right of parents to raise their children in accordance with their world view that may happen to be of religious character. Evidently, the exercise of the said right must be compliant with the constitutional principle of equality of religious organisations. The some proponents of the doctrine of law on religion call into question the compliance of particular legal solutions with the principle of equality with regard to teaching of religion in public schools. These solutions will include: description of qualifications of religion teachers, the development of curricula for religious instruction, limits as to the number of students for religion lessons to take place, and the right to exempt students from regular classes to take part in a retreat. Our analysis of the legal solutions relating to the right to arrange teaching of religion at public schools by religious organisations permits a conclusion that they are in conformity with the constitutional principle of equality of such entities.

Źródło:

Roczniki Nauk Prawnych; 2015, 25, 3; 7-32
1507-7896
2544-5227

Pojawia się w:

Roczniki Nauk Prawnych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Umocowanie zasad prawa rolnego w Konstytucji RP
The empowerment of the principles of agricultural law in the Constitution of the Republic of Poland

Autorzy:

Litwiniuk, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/531177.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Temida 2

Tematy:

the principle of agricultural law
the Constitution of the Republic of Poland
the Constitutional Tribunal
the Common Agricultural Policy
the system of agriculture

Opis:

Within the set of principles of agricultural law there can be distinguished those that are directly or indirectly empowered in the Constitution of the Republic of Poland. The outcome of analyzing them according to this criterion may serve as contribution to better systematize these principles and to determine the extent of their consistency with the socio–economic model of the system. It also appears that the results of in–depth research of this issue could become useful in the determination of the constitutional norm for controlling legal solutions applicable to the existing provisions of agricultural law. As a result of the analysis conducted, it can be assessed that the principles of agricultural law proposed by P. Czechowski and A. Lichorowicz have multifaceted empowerment in the provisions of the Constitution, which allows to better understand and more fully define them. The only principle of a constitutional status, regarding the family farm as the basis of the agricultural system, for its greater usefulness, requires a wider application on the basis of ordinary laws. It seems that it is the requirement of the times to take a new, slightly more comprehensive, look at the principles of agricultural law and to cogitate on establishing new ones, particularly in the light of the experience of almost a decade of the Polish membership in the European Union and more than fifteen years of the Constitution of 1997.

Źródło:

Studia Iuridica Agraria; 2013, 11; 119-130
1642-0438

Pojawia się w:

Studia Iuridica Agraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Znaczenie zasady adekwatności dla funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego

Autorzy:

Kłosowiak, Miłosz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1632243.pdf

Data publikacji:

2021-03-16

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

the principle of adequacy; recession; the judgment of the Constitutional Tribunal; finances of the local government; zasada adekwatności; dekoniunktura; wyrok Trybunału Konstytucyjnego; finanse samorządu

Opis:

The principle of adequacy is one of the rules constitutes the method of financing local government units. Due to the insufficient degree of detail in the normative regulation of the discussed principle, the significant role of the jurisprudence of the Constitutional Tribunal should be emphasized. The principle of adequacy is a postulate aimed at shaping the rules of supplying the budgets of local government units in relation to the scope of their tasks. The implementation of the adequacy principle may be influenced by objective factors (e.g. fluctuations in the economic situation resulting in lower tax revenues) and factors in the form of changes in the law or changes related to its application (impact of jurisprudence). The economic downturn related to COVID-19 required the legislator’s intervention to reduce the risk of a lack of financial liquidity in local government units.

Źródło:

Studia Iuridica; 2020, 85; 288-299
0137-4346

Pojawia się w:

Studia Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Wyrok Federalnego Trybunału Konstytucyjnego RFN w sprawach dotyczących decyzji Europejskiego Banku Centralnego
Judgment of the Federal Constitutional Court of Germany in matters related to decisions of the European Central Bank

Autorzy:

Jaśkowski, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2215999.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych

Tematy:

principle of proportionality
judicial review of legality of EU law
Federal Constitutional Court
European Central Bank
European Union
Court of Justice of the EU

Opis:

The FCC took the position that it was bound by the judgments of the CJEU as long as the latter applied certain methods of interpretation and its judgments are not objectively arbitrary. In the case at hand, the FCC found that the CJEU manifestly failed to take into account the meaning and scope of the proportionality principle. Ultimately, the FCC independently assessed the ECB’s decisions in the light of primary EU law, while adjudicating on the consequences of finding them to be defective for the German authorities.

Źródło:

Zeszyty Prawnicze BAS; 2020, 3(67); 107-111
1896-9852
2082-064X

Pojawia się w:

Zeszyty Prawnicze BAS

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Zatrzymanie prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu a prymat rodziców w wychowaniu dzieci
Retention of the maintenance debtor’s driving license and parents’ primacy in bringing up children

Autorzy:

Spurek, Jakub

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1595911.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

maintenance obligation
maintenance fund
the principle of proportionality driving licence
the Constitutional Tribunal
obowiązek alimentacyjny
fundusz alimentacyjny
zasada proporcjonalności
prawo jazdy
Trybunał Konstytucyjny

Opis:

Celem artykułu jest próba ustalenia, czy prymat rodziców w wychowaniu dziecka oznacza także pierwszeństwo obowiązków wobec niego, w tym zwłaszcza obowiązków alimentacyjnych. W artykule omówiono jeden z instrumentów prawnych, który ze względu na swą dolegliwość ma na celu zmobilizowanie dłużników do wywiązywania się z ustalonych przez sąd zobowiązań alimentacyjnych. Na tle sporu o konstytucyjność przyjętego rozwiązania przeprowadzono analizę adekwatności zastosowanego środka do celu, który za jego pomocą chce się osiągnąć.
The aim of the article is an attempt to determine whether the primacy of parents in raising a child also means the priority of duties towards them, in particular maintenance obligations. The article deals with one of the legal instruments, which, due to its ailment, is aimed at mobilizing debtors to comply with maintenance obligations determined by courts. Against the background of the dispute about the constitutionality of the adopted solution, an analysis of the adequacy of the applied measure to the goal that is being sought to achieve it will be carried out.

Źródło:

Acta Iuris Stetinensis; 2019, 25, 1; 117-135
2083-4373
2545-3181

Pojawia się w:

Acta Iuris Stetinensis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Freedom of Contract against the Constitutional Non-discrimination Principle

Autorzy:

Bierć, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1788266.pdf

Data publikacji:

2019-04-07

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN

Tematy:

constitutionalisation of private law
equal treatment principle
constitutional prohibition of discrimination
human dignity
freedom of contract principle
natural personal characteristics
goods or services offered in public
remedies for the protection of personal goods (proprietary and non-proprietary)

Opis:

The purpose of the theoretical considerations contained in this article is to attempt to define the ways to eliminate conflicts between the constitutional non-discrimination principle, as a reflection of the equal treatment principle, and the freedom of contract principle, as a reflection of the constitutionally protected party autonomy principle, which is a foundation of private law. On the background of the horizontal effect (radiation) of constitutional fundamental rights on individual rights, a question arises about which criteria shall decide in practice about the resolution of conflicts between the aforementioned principles within diversified trading, including mass consumer trading. In particular, a very important issue in the context of European standards, including European model law, is the question about the legal remedies (of a property [pecuniary] and non-property [nominal] nature) which may serve to eliminate the consequences of infringement of non-discrimination rights in the process of contracting. There is also the question of how far in scope the traditional civil law remedies serving the protection of personal rights – apart from instruments established by non-discrimination regulations – may find application in this field if vivid manifestations of non-discrimination violate human dignity, which is the foundation of the protection of personal rights.

Źródło:

Studia Prawnicze; 2018, 3 (215); 37-60
0039-3312
2719-4302

Pojawia się w:

Studia Prawnicze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Projekt stanowiska Sejmu w sprawie o sygn. akt K 12/12
The draft of the Sejm’s position in the proceedings before the Constitutional Tribunal initiated by a group of Deputies and concerning the Act of 9 June 2011 on the Support for Family and Foster Care System (ref. no. K 12/12)

Autorzy:

Lis‑Staranowicz, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16647934.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych

Tematy:

violation of art. 32 i 67 Constitution
the principle of equality before the law
infringement of the constitutional right to social security
sickness benefit
pension entitlement

Opis:

The author of the draft claims that the challenged Article 80 paragraph 1 of the Act is in compliance with Article 31, in conjunction with Article 18, of the Constitution. Furthermore, the author requests that the case be discontinued pursuant to Article 39 paragraph 1(3) of the Constitutional Tribunal Act owing to the fact that the challenged provisions had ceased to have effect (Article 244 paragraph 1 and Article 245 paragraph 1 of the above mentioned Act) before the Constitutional Tribunal passed its judgment.

Źródło:

Zeszyty Prawnicze BAS; 2012, 3(35); 271-292
1896-9852
2082-064X

Pojawia się w:

Zeszyty Prawnicze BAS

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Dwuinstancyjność ogólnego postępowania administracyjnego w świetle przepisów Konstytucji RP i Kodeksu postępowania administracyjnego

Autorzy:

Kmiecik, Zbigniew Romuald

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/609513.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

principle of two-instance proceedings
appeal
control of the administrative decision
reconsideration of the matter
constitutional guarantees
zasada dwuinstancyjności
odwołanie
kontrola decyzji administracyjnej
ponowne rozpatrzenie sprawy
gwarancje konstytucyjne

Opis:

The paper analyses the way of regulating the principle of two-instance administrative proceedings in constitutional law and in administrative procedure law. The author explains what the instance control of correctness of the decision appealed against consists in, what the reconsideration of the matter in appellate proceedings consists in, what rulings may be issued in appellate proceedings, when the entities entitled to file an appeal against a decision may exercise this right, as well as if any exceptions from the principle of two-instance proceedings exist in the general administrative proceedings. Furthermore, the author considers whether and in what degree the Constitution of theRepublicofPolandguarantees the right to appeal against an administrative decision issued in the first instance to the administrative authority of higher level.
W artykule jest analizowany sposób unormowania zasady dwuinstancyjności ogólnego postępowania administracyjnego na gruncie prawa konstytucyjnego i proceduralnego prawa administracyjnego. Autor wyjaśnia, na czym polega kontrola prawidłowości zaskarżonej decyzji dokonywana w postępowaniu odwoławczym, na czym polega ponowne rozpatrzenie sprawy w postępowaniu odwoławczym, jakiego rodzaju rozstrzygnięcia mogą zapaść w postępowaniu odwoławczym, kiedy podmioty uprawnione do wniesienia odwołania mogą skorzystać z tego prawa, a także czy istnieją wyjątki od zasady dwuinstancyjności w ogólnym postępowaniu administracyjnym. Ponadto autor rozważa, czy i w jakim stopniu Konstytucja RP gwarantuje prawo do poddania sprawy administracyjnej rozpatrzeniu przez organ wyższego stopnia.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2017, 64, 1
0458-4317

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Parytety i kwoty płci a zasada wolnych wyborów
Gender parities and quotas in relation to the principle of free elections

Autorzy:

Znaniecki, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/585443.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

partycypacja polityczna
parytety płci
kwoty płci
zasada wolnych wyborów
prawo konstytucyjne
prawo wyborcze
political participation
gender parities
gender quotas
principle of free elections
constitutional law
electoral law

Opis:

W artykule została przeprowadzona analiza parytetów i kwot płci w świetle zasady wolnych wyborów. W tym celu autor odwołuje się głównie do doktryny prawa konstytucyjnego. Konkluzją analizy jest, że obligatoryjne parytety i kwoty płci są sprzeczne z zasadą wolnych wyborów. W związku z tym autor zaleca usunięcie obowiązkowych kwot wyborczych z polskiego prawa wyborczego. Można też przedstawić inne, mniej radykalne rozwiązanie, w postaci złagodzenia sankcji za ich naruszenie. Dobrowolne, wewnątrzpartyjne parytety i kwoty płci nie naruszają natomiast zasady wolnych wyborów, z uwagi na brak narzuconego na drodze prawnej obowiązku ich stosowania.
In this artice are analysed the gender parities and quotas in relation to the principle of free elections. For this purpose, the author refers mainly to the doctrine of constitutional law. The analysis leads to conclusion that the compulsory gender parities and quotas are at variance with the principle of free elections. In this light, author recommends to remove the compulsory electoral quotas from the Polish electoral law. It is also possible to present the other, less radical solution, in the form of tempering the sanction for their infringement. The voluntary gender parities and quotas, by contrast, do not violate this principle, due to the lack of duty imposed by legal means to apply them.

Źródło:

Studia Wyborcze; 2017, 23; 25-40
1898-0082

Pojawia się w:

Studia Wyborcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Zasada świeckości państwa w Konstytucji i orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego Republiki Włoskiej
The principle of the secular nature of the state in the Constitution and the case-law of the Constitutional Court of Italy

Autorzy:

Lewandowski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/941087.pdf

Data publikacji:

2016-08-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

zasada świeckości
Konstytucja
wolność religijna
orzecznictwo konstytucyjne
relacje państwo – kościół
the principle of the secular nature Constitution
religious freedom
constitutional case – law
relations between state and church

Opis:

Artykuł prezentuje konstytucyjną zasadę świeckości państwa w świetle wybranych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego Republiki Włoskiej. Chociaż Konstytucja nie określa bezpośrednio tejże zasady, to jednak jej treść wynika z orzecznictwa oraz doktryny prawa konstytucyjnego. Pomimo wytyczenia zakresu zagadnienia, w ostatnich dziesięcioleciach podlega ono ustawicznej transformacji ze względu na zmieniające się uwarunkowania ustrojowo-polityczne państwa włoskiego. Włoski model świeckości wytycza system prawny państwa i organów administracji publicznej oraz gwarantuje równość i wolność konstytucyjną tudzież przyjmuje przychylną postawę w ramach problematyki wyznaniowej. Nie bez znaczenia pozostają konflikty interesów wynikające z zastosowania świeckości państwa, które prowadzą niejednokrotnie do ożywionych debat oraz zachwiania względnej równowagi społeczno-politycznej.
The article presents the constitutional principle of the secular nature of the state in the light of selected decisions issued by the Constitutional Court of Italy. Although the Constitution does not specify the said principle, its contents follow from the constitutional law decisions and doctrine. Despite the scope of the issue having been determined over the past few decades, it is continually subject to incessant transformation due to the ever-changing political conditions of the Italian state. The Italian model of secularism designates the legal system of the state and public administration institutions. It also guarantees constitutional equality and freedom and adopts a favourable attitude as far as religious issues are concerned. Also of significance here are conflicts of interests arising from the secular nature of the state. They are often the cause of heated debates and lead to undermining the social and political equilibrium.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 4 (32); 53-68
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Pojęcie dobra wspólnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

Autorzy:

Jarczak, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/449447.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Tematy:

the common good
the Constitutional Court
the principle of the common good
the democratic rule of law
dobro wspólne
Trybunał Konstytucyjny
zasada dobra wspólnego
zasada demokratycznego państwa prawa

Opis:

The subject of this article is to present the principle of the common good and attempt to define the concept of the common good in the jurisprudence of the Polish Constitutional Court. Although the principle of the common good is the supreme constitutional principle, the Constitutional Tribunal has not worked out one definition of the common good. The Constitutional Tribunal invokes the concept of the common good in particular directly as the right or one of the reasons justifying the restriction of freedom and constitutional rights or as an axiological basis for the reasons for restricting constitutional freedoms and rights. The Constitutional Tribunal for the resolution of individual cases only supports the concept of the common good.

Źródło:

Polonia Journal; 2017, 5-6; 131-145
2083-3121

Pojawia się w:

Polonia Journal

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Sądy konstytucyjne w państwach Kaukazu Południowego (Armenia, Azerbejdżan, Gruzja)
Constitutional Courts in the South Caucasus (Armenia, Azerbaijan, Georgia)

Autorzy:

Czachor, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2189149.pdf

Data publikacji:

2023-02-28

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

principle of a democratic state ruled by law
post-Soviet constitutionalism
constitutional judiciary
comparative constitutional law of the post-Soviet states
political systems of the South Caucasus states
zasada demokratycznego państwa prawnego
konstytucjonalizm postradziecki
sądownictwo konstytucyjne
konstytucyjne prawo porównawcze państw postradzieckich
ustroje państw Kaukazu Południowego

Opis:

The functioning of the constitutional courts is a European standard, widely accepted also in post-Soviet countries. The following paper looks at the basic legal provisions of the constitutional courts in Armenia, Azerbaijan, and Georgia from a comparative perspective. While Armenia and Georgia undertake some democratic reforms, Azerbaijan remains a consolidated autocracy, what justifies such comparisons. It argues that despite being in line with European practice, there is no one model of a South Caucasus of the constitutional judiciary. The most important differences affect the nomination of judges, the scope of competencies, and the subjects eligible to submit the complaints. The study did not confirm the hypothesis that the model of the constitutional judiciary in Azerbaijan, as an authoritarian state, differs significantly from the more democratic models of Armenia and Georgia.
Funkcjonowanie wyodrębnionych organów sądownictwa konstytucyjnego jest w Europie obecnie powszechnym standardem, również w państwach postradzieckich. Poniższy artykuł jest próbą ogólnego spojrzenia na ustrój sądów konstytucyjnych w Armenii, Azerbejdżanie i Gruzji. O ile Armenia i Gruzja podejmują demokratyczne reformy, Azerbejdżan pozostaje skonsolidowaną autokracją, co uzasadnia podjęcie porównania istniejących tam rozwiązań. Wskazano, że ich rozwiązania są zgodne z europejską praktyką, aczkolwiek nie ma tam jednolitego modelu. Różnice dotyczą sposobu wyboru sędziów, zakresu kompetencji sądów i podmiotów uprawnionych do składania skarg. Nie znalazła potwierdzenia hipoteza, że model azerbejdżański, jako funkcjonujący w państwie autorytarnym, będzie znacząco różnić się od rozwiązań obowiązujących w Armenii i Gruzji.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 1(71); 77-88
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

The constitutional principles of the state’s political system as determining the foundations of electoral law
Konstytucyjne zasady ustroju państwa determinujące podstawy prawa wyborczego

Autorzy:

Stępień-Załucka, Beata
Uliasz, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38697123.pdf

Data publikacji:

2024-07-17

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

constitutional principles
democratic legal state
sovereignty of the people
principle of representation
political pluralism
elections
electoral law
zasady konstytucyjne
demokratyczne państwo prawne
suwerenność narodu
zasada przedstawicielstwa
pluralizm polityczny
wybory
prawo wyborcze

Opis:

The political systems of democratic states are based on specific assumptions contained in the highest legal acts. In Poland, the role of such a supreme legal act is fulfilled by the Constitution of the Republic of Poland, the assumptions being constitutional principles. Their uniform definition has been worked out neither by the legal system nor by the doctrine. Hence, they are sometimes defined differently in science. While for some they are “the legislator’s statements of fundamental importance to the functioning of the constitutional system of the state,” for others they are instruments of law which certain norms are derived from, thus influencing the shaping of the principles of the political system or administration of justice regardless of whether they are of primary or secondary nature. B. Banaszak emphasises that within individual constitutional norms it is possible to indicate principles of particular importance to the state. And what is more, the indication of a particular principle at the beginning of the Constitution or in a part of it has consequences regarding its further provisions. W.J. Wołpiuk, in turn, maintains that in a descriptive sense, principles are a certain pattern for research purposes. A. Kallas, on the other hand, defines constitutional principles as principles fundamental to the nature of the state. These principles take the form of separate (individual) provisions, included in the body of Chapter I of the Constitution, but are often also constructed on the basis of a number of its provisions (e.g. the principle of parliamentary system of the government). Worth noting at this point, however, is a certain regularity that in the constitutions of the former communist states of Central and Eastern Europe, they are as a rule quite extensive and have a broad spectrum of impact on the entire legal system. This spectrum is particularly relevant in electoral law. The present article will therefore examine this spectrum. It will show the impact of constitutional principles such as the principle of a republican state, the principle of sovereignty of the Nation, the principle of representation, the principle of political pluralism and the openness of the financing of political parties on the basic premises of the electoral law in terms of its subject matter and substantiveness. The key thesis to be proven is that the constitutional principles indicated above find their direct application and development in the provisions of the electoral law. Accordingly, their consequence is, inter alia, the principle of the tenure of office of individual, representative organs of the state, including the most important ones of the Sejm and the Senate, which in its essence constitutes a kind of verification of actions for the existing representatives. In turn, the principle of universality of elections, which is a direct determinant of the principle of sovereignty and representation, on the one hand – admits all eligible citizens to the electoral act, in accordance with the idea of the Constitution of the Republic of Poland, but on the other hand – eliminates incapacitated persons from this act. Further, among the electoral principles of constitutional consequence, it is necessary to point out equality granting each voter one vote, the value of which is one. Finally, the principle of the secrecy of the ballot will not be overlooked, constituting a kind of security for all those taking part in the electoral act that they will not suffer negative consequences as a result of their vote. However, it is important to show and remind that the above principles of the electoral law are closely interconnected, not only within the electoral law itself, but within the entire legal system. This is because nowadays, in scientific political discourse and in practice, the fundamental importance of primary constitutional values, including precisely coherence of the legal system, is overlooked (another value that is just as often displaced is its stability). Hence, demonstrating this coherence of the legal system and emphasising its importance in times of political and legal change is particularly justified. The basic research methods used in the paper will be dogmatic-legal and theoretical-legal methods.
Ustroje państw demokratycznych opierają się na swoistych założeniach zawartych w najwyższych aktach prawnych. W Polsce rolę najwyższego aktu prawnego pełni Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, a owe założenia to zasady ustrojowe. Ich jednolita definicja nie została wypracowana ani przez system prawa, ani też przez doktrynę. Stąd w nauce bywają różnie określane. Podczas gdy dla jednych są to „wypowiedzi ustrojodawcy o fundamentalnym znaczeniu dla funkcjonowania konstytucyjnego ustroju państwa”, dla innych to instrumenty prawa, z których wynikają określone normy i przez to wpływają na ukształtowanie zasad ustroju politycznego lub wymiaru sprawiedliwości niezależnie od tego, czy mają charakter podstawowy, czy wtórny. B. Banaszak podkreśla, że w obrębie poszczególnych norm konstytucyjnych można wskazać zasady o szczególnie doniosłym znaczeniu dla państwa. Co więcej, wskazanie na określoną zasadę na początku konstytucji bądź w jej części wywiera konsekwencje na dalsze jej postanowienia. W.J. Wołpiuk z kolei pisze, że w znaczeniu opisowym zasady to pewien wzorzec dla celów badawczych. Natomiast A. Kallas określa zasady ustrojowe mianem zasad fundamentalnych dla charakteru państwa. Zasady te przybierają postać odrębnych (indywidualnych) przepisów, zamieszczonych w treści rozdziału I konstytucji, ale często są też konstruowane na podstawie szeregu jej przepisów (np. zasada parlamentarnego systemu rządów). Już jednak w tym miejscu warta zauważenia jest pewna prawidłowość, że w konstytucjach byłych państw komunistycznych Europy Środkowej i Wschodniej są one z reguły dość obszerne i mają szerokie spektrum oddziaływania na cały system prawa. To spektrum jest szczególnie istotnie w prawie wyborczym. Toteż jego zbadaniu zostanie poświęcony niniejszy artykuł. Zostanie w nim bowiem ukazane oddziaływanie konstytucyjnych zasad ustroju, takich jak: zasada państwa republikańskiego, zasada suwerenności Narodu, zasada przedstawicielstwa, zasada pluralizmu politycznego i jawności finansowania partii politycznych na podstawowe założenia prawa wyborczego w ujęciu przedmiotowym i podmiotowym. Przy czym kluczową tezą, która będzie podlegała udowodnieniu, jest stwierdzenie, że wskazane powyżej zasady konstytucyjne znajdują swoje bezpośrednie zastosowanie oraz rozwinięcie w przepisach prawa wyborczego. Odpowiednio ich konsekwencją jest między innymi obowiązująca w Polsce zasada kadencyjności poszczególnych przedstawicielskich organów państwa, w tym także tych najważniejszych Sejmu i Senatu, która w swej istocie stanowi swoistą weryfikację działań dla dotychczasowych reprezentantów. Z kolei zasada powszechności wyborów, będąca bezpośrednim wyznacznikiem zasady suwerenności i przedstawicielstwa, z jednej strony zgodnie z ideą Konstytucji RP dopuszcza wszystkich uprawnionych obywateli do aktu wyborczego, z drugiej strony jednak eliminuje z tego aktu osoby ubezwłasnowolnione. W dalszej kolejności wśród zasad wyborczych będących konstytucyjną konsekwencją trzeba wskazać na równość przyznającą każdemu wyborcy jeden głos, którego wartość wynosi jeden. Finalnie nie zostanie pominięta zasada tajności głosowania stanowiąca swoiste zabezpieczenie dla wszystkich biorących udział w akcie wyborczym, że nie poniosą negatywnych konsekwencji w związku z oddanym głosem. Istotne jednak pozostaje wykazanie i przypomnienie, że powyższe zasady prawa wyborczego są ze sobą ściśle spojone, nie tylko w obrębie prawa wyborczego, ale w obrębie całego systemu prawa. Współcześnie bowiem w dyskursie naukowym, politycznym oraz praktyce pomija się podstawowe znaczenie pierwotnych wartości konstytucyjnych, w tym właśnie spójności systemu prawa (inną, równie często wypieraną, jest jego stabilność). Stąd wykazywanie owej spójności systemu prawa i podkreślanie jej znaczenia w czasach zmian politycznych i prawnych jest szczególnie uzasadnione. Podstawowymi metodami badawczymi wykorzystanymi w pracy będzie metoda dogmatyczno-prawna i teoretyczno-prawna.

Źródło:

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2024, 22, 1; 71-86
2658-1922

Pojawia się w:

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Transitional Justice and the Constitutional Crisis: The Case of Poland (2015–2019)
Sprawiedliwość tranzycyjna i kryzys konstytucyjny w Polsce w latach 2015-2019

Autorzy:

Krotoszyński, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/531510.pdf

Data publikacji:

2019-12-01

Wydawca:

Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR

Tematy:

transitional justice
lustration
decommunization
Poland’s constitutional crisis
Polish Supreme Court
rule of law
sincerity principle
sprawiedliwość tranzycyjna
lustracja
dekomunizacja
kryzys konstytucyjny w Polsce
Sąd Najwyższy
rządy prawa
zasada szczerości

Opis:

During the last four years the situation in Poland has been a matter of interest to the worldwide legal community mostly due to the constitutional crisis. Yet, the years 2015–2019 were also a time of a revival of transitional justice measures, such as cleansing the public sphere of communist symbols, remodelling of lustration law, and further reduction of pensions of communist secret service employees and officers. In this paper I argue that these spheres are interconnected and that Poland’s constitutional crisis has a transitional justice dimension. I start with an overview of retrospective instruments dealing with the communist past introduced in the last four years. Next, I turn to the constitutional crisis itself, discussing its possible explanations and transitional justice aspects. In the end I claim that the dramatic constitutional backsliding that Poland has recently experienced can be explained not only as a power grab, but also as a result of the tension between the rule of law and the principle of individual responsibility on one hand – and the resort to collective accountability in an attempt to get what the government sees as justice on the other.
W ciągu ostatnich czterech lat sytuacja w Polsce stała się przedmiotem zainteresowania międzynarodowych gremiów prawniczych przede wszystkich ze względu na kryzys konstytucyjny. Lata 2015-2019 były jednak także okresem powrotu do narzędzi rozliczeń z przeszłością, wśród których wymienić można usuwanie symboli komunistycznych z przestrzeni publicznej, zmianę modelu lustracji oraz dalsze obniżenie emerytur funkcjonariuszy i pracowników organów bezpieczeństwa państwa PRL. W artykule stawiam tezę, że sfery te są ze sobą wzajemnie powiązane, kryzys konstytucyjny ma zaś wymiar retrospektywny. Tekst zaczynam od przedstawienia mechanizmów sprawiedliwości tranzycyjnej dotyczących okresu komunistycznego wprowadzonych w Polsce w ostatnich czterech latach. Następne omawiam możliwe wyjaśnienia kryzysu konstytucyjnego i jego aspektów związanych z rozliczeniami z przeszłością. Analiza prowadzi mnie do wniosku, że dramatyczne zmiany ustrojowe, które współcześnie dotknęły Polskę, mogą być wyjaśnione zarówno w kategorii walki o władzę, jak i jako rezultat konfliktu pomiędzy zasadą rządów prawa i zasadą indywidualnej odpowiedzialności – a odwołaniem się do odpowiedzialności zbiorowej w celu zaspokojenia tego, co rządzący uznają za sprawiedliwość.

Źródło:

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 3(21); 22-39
2082-3304

Pojawia się w:

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Konstytucyjna zasada rzetelności i sprawności działania instytucji publicznych na tle linii orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego w latach 2006–2016
The constitutional principle of the reliability and efficiency of public institutions in the case law of the Constitutional Court in the years 2006–2016

Autorzy:

Niczyporuk, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/942277.pdf

Data publikacji:

2017-02-28

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

zasada rzetelności i sprawności preambuła
Konstytucja
Trybunał Konstytucyjny
działanie instytucji publicznych orzecznictwo
the principle of fairness and efficiency
preamble
the Constitution
the Constitutional Court
the operation of public institutions case law

Opis:

Artykuł przedstawia wybraną linię orzeczniczą Trybunału Konstytucyjnego w zakresie wyroków odwołujących się do rzetelności oraz sprawności instytucji publicznych. Zasada zawarta w tytule została wyrażona przez polskiego ustrojodawcę w preambule Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. We wstępie zostają wskazane różne stanowiska doktryny dotyczące normatywnego charakteru preambuły. Ze względu na brak definicji legalnej autorka definiuje pojęcie „rzetelność” oraz „sprawność”, a także „rzetelność państwa” i „sprawność państwa”. Niniejszy artykuł w swojej zasadniczej części uwzględnia orzeczenia TK wydane w latach 2006–2016. Przyjęty czasookres warunkowany jest wydanym w 2006 r. orzeczeniem, w treści którego zasada rzetelności i sprawności została nazwana „zasadą”, a TK uznał jej normatywny charakter. Wyroki zostały omówione w kolejności chronologicznej. Celem artykułu jest wykazanie istoty znaczenia zasady rzetelności i sprawności państwa jakie nadaje jej omawiane orzecznictwo. Założeniem jest również zwrócenie uwagi na Wstęp do Konstytucji RP jako jej istotny fragment.
The article presents selected line of jurisprudence of the Constitutional Court with regard to judgments referring to the reliability and efficiency of public institutions. The principle indicated in its title was expressed by Polish constitutional lawmaker in the preamble to the Polish Constitution of 1997. In the introduction, there are identified various positions of doctrine regarding the normative character of the preamble. Due to the lack of a legal definition the author defines the concept of “fairness” and “efficiency”, and “the integrity of the state” and “the efficiency of the state”. This article in its essential part takes into account judgements of the Constitutional Tribunal issued in 2006–2016. Adopted timing is determined by the judgement oth the Tribunal passed in 2006, where the principle of fairness and efficiency has been called the “principle” and where the Court recognised its normative character. The judgments are discussed in chronological order. The aim of this article is to show the substantial meaning of the principle of fairness and efficiency of the state which was provided in discussed court cases. The idea is also to draw attention to the Introduction to the Constitution as its important part.

Źródło:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 1 (35); 123-136
2082-1212

Pojawia się w:

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

The Views of the Polish Political Class on the Institution of a Nationwide Referendum

Autorzy:

Witkowski, Zbigniew
Serowaniec, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2007517.pdf

Data publikacji:

2016-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

the principle of nation sovereignty
nationwide referendum
the Polish Constitutional Tribunal
the nation as a sovereign
public authorities
Polish political class
art. 4 of the Constitution of the Republic of Poland

Opis:

In the light of art. 4 of the Constitution of the Republic of Poland, the nation as a sovereign has the right to steer the state’s policy, express an opinion on governing of the state, as well as codecide with the state organs in the governing process. The nation is a source of power and may assume the role of an arbitrator in conflict situations between constitutional state organs but also in disputes between the subjects of the political scene, which is reflected in the targeting of the activities of public authorities according to the will expressed via a referendum. Due to the introduction of the principle of nation sovereignty in the Constitution of the Republic of Poland, it seemed that a nationwide referendum was bound to become an important instrument allowing the expression of opinions and formulation of decisions by the sovereign.

Źródło:

Kultura i Edukacja; 2016, 4(114); 165-174
1230-266X

Pojawia się w:

Kultura i Edukacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Human Dignity in the European Perspective and the Proportionality Principle
Ludzka godność w perspektywie europejskiej a zasada proporcjonalności

Autorzy:

Forejtová, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1943959.pdf

Data publikacji:

2016-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

human rights
human dignity
rights of the child
social rights
proportionality principle
constitutional justice
European Court of Human Rights
prawa człowieka
godność człowieka
prawa dziecka
prawa socjalne
zasada proporcjonalności
sprawiedliwość konstytucyjna
Europejski Trybunał Praw Człowieka

Opis:

The fundamental human right to dignity is the cornerstone of European legal culture. The right has been provided for in international, European, and national legal instruments. Its role as a benchmark reference for all other human rights has developed into a self-standing and self-executing right, especially under the new EU Charter of Fundamental Rights. This evolution from the traditional role of the right to dignity is analysed in case study based on a real case before the Constitutional Court of the Czech Republic in 2015. The analysis brings forward a reflection about the need to respect the concept of dignity and how it actually is observed in the European context.
Podstawowe prawo człowieka do godności jest kamieniem węgielnym europejskiej kultury prawnej. Prawo to zostało przewidziane w międzynarodowych, europejskich i krajowych instrumentach prawnych. Jego rola jako punktu odniesienia dla wszystkich innych praw człowieka rozwijała się w kierunku prawa autonomicznego i samowykonywalnego, w szczególności w ramach nowej unijnej Karty praw podstawowych. Ta ewolucja tradycyjnej roli prawa do godności jest analizowana w studium przypadku opartym na sprawie toczonej przed Trybunałem Konstytucyjnym Republiki Czeskiej w 2015 roku. Analiza prowadzi do refleksji o konieczności respektowania pojęcia godności, jakie faktycznie obserwuje się w skali europejskiej.

Źródło:

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2016, 52; 192-208
1505-2192

Pojawia się w:

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce