Temat: constitutional law, - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 stycznia 2024 r., sygn. akt K 23/23
Gloss to the Judgment of the Constitutional Court of January 11, 2024, file ref. no. K 23/23
Autorzy:: Młynarska-Sobaczewska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083641.pdf
Data publikacji:: 2024-04-30
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: kontrola konstytucyjności
zasada skargowości
prawotwórcza rola sądów konstytucyjnych
judicial control
accusatorial procedure
law-making role of constitutional courts
Opis:: The commentary concerns the judgment of the Constitutional Tribunal of January 11, 2024, in which the Tribunal performed a self-consistent review and declared as unconstitutional a provision of the Law on the State Tribunal due to a particular interpretation of a legislative omission. The text indicates the objections to such a ruling and outlines the consequences of such a departure from the principle of accusatorial procedure.
Komentarz dotyczy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 stycznia 2024 r., w którym Trybunał dokonał samoistnej kontroli i uznania za niekonstytucyjny przepisu ustawy o Trybunale Stanu z powodu szczególnej wykładni pominięcia prawodawczego. W tekście wskazane są zarzuty wobec takiego rozstrzygnięcia oraz zarysowane konsekwencje tego rodzaju odstępstwa od zasady skargowości.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 271-278
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Od praw naturalnych do godności osoby ludzkiej. Rozważania filozoficzno-prawne w przedmiocie aksjologii Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
From Natural Rights to the Dignity of the Human Person. Considerations on the Axiology of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:: Łuszczyńska, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083719.pdf
Data publikacji:: 2024-04-30
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: human rights
justice
Natural law
constitutional axiology
prawa człowieka
sprawiedliwość
prawa naturalne
aksjologia konstytucyjna
Opis:: The article is a reflection on the issues of natural law. The dominant view in the literature on the subject is that natural law is a kind of matrix that should be duplicated by the legislator in order to prevent legal injustice. According to the Latin paremia: Lex iniusta non est lex (Unjust law is not law), the legislator must take into account unspecified higher- level norms. The aim of the article is to look from a philosophical perspective at the axiological foundations of the Polish legal order in the context, primarily, of the sources of law. According to the author of the article, in modern times the rationalism of natural law is becoming apparent, and its religious foundations will not necessarily be acceptable in a culturally pluralized society. The legal analysis method was used, the historical-legal method (in terms of examining the evolution of legal ideas underlying individual constitutional regulations) and the hermeneutic method in relation to the examination of the Constitution as a product of culture, not so much in the linguistic, but in the social, cultural and historical layer. The analysis of applicable legal provisions also forced the use of the formal and dogmatic method.
Artykuł stanowi refleksję nad problematyką prawa naturalnego. W literaturze przedmiotu dominuje pogląd, iż prawo naturalne jest rodzajem matrycy, która powinna być powielona przez ustawodawcę, co zapobiegać ma niesprawiedliwości prawa. W myśl łacińskiej paremii: Lex iniusta non est lex (Prawo niesprawiedliwe nie jest prawem) legislator musi uwzględniać bliżej niesprecyzowane normy wyższego rzędu. Celem artykułu jest spojrzenie z perspektywy filozoficznej na podstawy aksjologiczne polskiego porządku prawnego w kontekście przede wszystkim źródeł prawa. Zdaniem autora artykułu w czasach współczesnych racjonalizm prawa naturalnego staje się pozorny, zaś jego religijne fundamenty niekoniecznie będą akceptowalne w społeczeństwie kulturowo spluralizowanym. Użyta została metoda analizy prawa, metoda historyczno-prawna (w zakresie badania ewolucji idei prawnych leżących u podstaw poszczególnych uregulowań konstytucyjnych) oraz metody hermeneutycznej w odniesieniu do badania ustawy zasadniczej jako wytworu kultury, nie tyle w warstwie językowej, co społecznej, kulturowej i historycznej. Analiza obowiązujących przepisów prawnych wymusiła również skorzystanie z metody formalno-dogmatycznej.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 131-147
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Odpowiedzialność konstytucyjna prezydentów postradzieckich republik autorytarnych
Constitutional Responsibility of the Presidents in the Post-Soviet Authoritarian States
Autorzy:: Czachor, Rafał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28762513.pdf
Data publikacji:: 2024-02-29
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: odpowiedzialność konstytucyjna
konstytucjonalizm autorytarny
prawo konstytucyjne państw postradzieckich
pozycja ustrojowa prezydenta
constitutional responsibility
authoritarian constitutionalism
constitutional law of the post-Soviet republics
legal position of the President
Opis:: The article tackles the issue of constitutional responsibility of the Presidents of post-Soviet authoritarian republics (Russia, Belarus, Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Tajikistan, and Turkmenistan). This institution exists in the legal orders of most of them, although the complicated procedure, that involves parliaments, supreme courts, and constitutional courts makes it hardly possible to successfully impeach the President. This confirms the thesis that the institution of a democratic state of law in the case of most post-Soviet countries is just a facade. The consecutive parts of the text discuss the existing models of constitutional responsibility of the Presidents of democratic countries, the views of Russian-language legal doctrine regarding this issue, and the regulations implemented by the post-Soviet authoritarian states. The procedure is multi-stage, and the reason for impeachment may be a state treason or a serious crime, but generally not a constitutional tort.
Artykuł podejmuje problem odpowiedzialności konstytucyjnej prezydentów postradzieckich republik autorytarnych (Rosji, Białorusi, Azerbejdżanu, Kazachstanu, Kirgistanu, Uzbekistanu, Tadżykistanu i Turkmenistanu). Instytucja ta istnieje w prawodawstwie większości z nich, aczkolwiek złożona procedura, angażująca parlamenty, sądy najwyższe i sądy konstytucyjne sprawia, iż faktyczne szanse na przeprowadzenie impeachmentu są iluzoryczne. Potwierdza to tezę o fasadowości instytucji demokratycznego państwa prawa w przypadku większości państw postradzieckich. W kolejnych częściach tekstu omówiono istniejące modele odpowiedzialności konstytucyjnej prezydentów państw demokratycznych, poglądy rosyjskojęzycznej doktryny na przedmiotowe zagadnienie oraz rozwiązania funkcjonujące w postradzieckich państwach autorytarnych. Choć wykazują one pewną zbieżność z modelem odpowiedzialności egzekwowanej przez parlament, to procedura jest wieloetapowa, a przyczyną impeachmentu może być zdrada państwa lub poważne przestępstwo, lecz co do zasady nie delikt konstytucyjny.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 1(77); 13-23
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: The Concept of Legal Capacity in Private Law and Constitutional Law
Pojęcie podmiotowości prawnej w prawie prywatnym i prawie konstytucyjnym
Autorzy:: Tőkey, Balázs
Somody, Bernadette
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31344043.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: legal capacity
holders of fundamental rights
private law
constitutional law
podmiotowość prawna
podmioty praw podstawowych
prawo prywatne
prawo konstytucyjne
Opis:: Legal capacity, i.e. being the holder of rights, is an essential legal term, but it does not necessarily mean the same in all areas of law. The article focuses on the concept and regulation of legal capacity in private law and the area of fundamental rights. These two areas deserve attention because their concepts of legal capacity seem to be closely connected even though they have different purposes in the legal system. The article discusses these connections and controversies from two complementary aspects. On a historical and comparative basis, the authors describe how the concept of legal capacity is rooted and evolved in private law and how other areas of law relate to that. Then, from a doctrinal perspective, they point out that the area of fundamental rights often relies on private law doctrines, however, it needs its own concept of legal capacity. The paper concludes with a model to interpret and assess the multifaceted relationship between legal capacity-related norms of the two areas of law.
Podmiotowość prawna, tzn. bycie podmiotem prawa, jest zasadniczym terminem prawnym, ale nie zawsze oznacza to samo we wszystkich dziedzinach prawa. W artykule skoncentrowano się na pojęciu i regulacji podmiotowości prawnej w prawie prywatnym i dziedzinie praw podstawowych. Oba obszary zasługują na uwagę, ponieważ używane w nich pojęcia podmiotowości prawnej wydają się być ściśle połączone, nawet jeśli mają inne przeznaczenie w ramach systemu prawnego. Autorzy omawiają te związki i kontrowersje w dwóch uzupełniających się aspektach. Opisują w sposób historyczno-porównawczy, jak pojęcie podmiotowości prawnej powstało i wyewoluowało w prawie prywatnym oraz jak do tego odnoszą się inne dziedziny prawa. Następnie z perspektywy doktrynalnej wskazują, że obszar praw podstawowych często opiera się na doktrynach prywatnoprawnych, ale wymaga własnego pojęcia podmiotowości prawnej. Artykuł kończy się podaniem modelu interpretacji i oceny wielowymiarowej zależności pomiędzy normami dotyczącymi podmiotowości prawnej wskazanych dwóch dziedzin prawa.
Źródło:: Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 263-278
1731-6375
Pojawia się w:: Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: The constitutional principles of the state’s political system as determining the foundations of electoral law
Konstytucyjne zasady ustroju państwa determinujące podstawy prawa wyborczego
Autorzy:: Stępień-Załucka, Beata
Uliasz, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38697123.pdf
Data publikacji:: 2024-07-17
Wydawca:: Uniwersytet Opolski
Tematy:: constitutional principles
democratic legal state
sovereignty of the people
principle of representation
political pluralism
elections
electoral law
zasady konstytucyjne
demokratyczne państwo prawne
suwerenność narodu
zasada przedstawicielstwa
pluralizm polityczny
wybory
prawo wyborcze
Opis:: The political systems of democratic states are based on specific assumptions contained in the highest legal acts. In Poland, the role of such a supreme legal act is fulfilled by the Constitution of the Republic of Poland, the assumptions being constitutional principles. Their uniform definition has been worked out neither by the legal system nor by the doctrine. Hence, they are sometimes defined differently in science. While for some they are “the legislator’s statements of fundamental importance to the functioning of the constitutional system of the state,” for others they are instruments of law which certain norms are derived from, thus influencing the shaping of the principles of the political system or administration of justice regardless of whether they are of primary or secondary nature. B. Banaszak emphasises that within individual constitutional norms it is possible to indicate principles of particular importance to the state. And what is more, the indication of a particular principle at the beginning of the Constitution or in a part of it has consequences regarding its further provisions. W.J. Wołpiuk, in turn, maintains that in a descriptive sense, principles are a certain pattern for research purposes. A. Kallas, on the other hand, defines constitutional principles as principles fundamental to the nature of the state. These principles take the form of separate (individual) provisions, included in the body of Chapter I of the Constitution, but are often also constructed on the basis of a number of its provisions (e.g. the principle of parliamentary system of the government). Worth noting at this point, however, is a certain regularity that in the constitutions of the former communist states of Central and Eastern Europe, they are as a rule quite extensive and have a broad spectrum of impact on the entire legal system. This spectrum is particularly relevant in electoral law. The present article will therefore examine this spectrum. It will show the impact of constitutional principles such as the principle of a republican state, the principle of sovereignty of the Nation, the principle of representation, the principle of political pluralism and the openness of the financing of political parties on the basic premises of the electoral law in terms of its subject matter and substantiveness. The key thesis to be proven is that the constitutional principles indicated above find their direct application and development in the provisions of the electoral law. Accordingly, their consequence is, inter alia, the principle of the tenure of office of individual, representative organs of the state, including the most important ones of the Sejm and the Senate, which in its essence constitutes a kind of verification of actions for the existing representatives. In turn, the principle of universality of elections, which is a direct determinant of the principle of sovereignty and representation, on the one hand – admits all eligible citizens to the electoral act, in accordance with the idea of the Constitution of the Republic of Poland, but on the other hand – eliminates incapacitated persons from this act. Further, among the electoral principles of constitutional consequence, it is necessary to point out equality granting each voter one vote, the value of which is one. Finally, the principle of the secrecy of the ballot will not be overlooked, constituting a kind of security for all those taking part in the electoral act that they will not suffer negative consequences as a result of their vote. However, it is important to show and remind that the above principles of the electoral law are closely interconnected, not only within the electoral law itself, but within the entire legal system. This is because nowadays, in scientific political discourse and in practice, the fundamental importance of primary constitutional values, including precisely coherence of the legal system, is overlooked (another value that is just as often displaced is its stability). Hence, demonstrating this coherence of the legal system and emphasising its importance in times of political and legal change is particularly justified. The basic research methods used in the paper will be dogmatic-legal and theoretical-legal methods.
Ustroje państw demokratycznych opierają się na swoistych założeniach zawartych w najwyższych aktach prawnych. W Polsce rolę najwyższego aktu prawnego pełni Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, a owe założenia to zasady ustrojowe. Ich jednolita definicja nie została wypracowana ani przez system prawa, ani też przez doktrynę. Stąd w nauce bywają różnie określane. Podczas gdy dla jednych są to „wypowiedzi ustrojodawcy o fundamentalnym znaczeniu dla funkcjonowania konstytucyjnego ustroju państwa”, dla innych to instrumenty prawa, z których wynikają określone normy i przez to wpływają na ukształtowanie zasad ustroju politycznego lub wymiaru sprawiedliwości niezależnie od tego, czy mają charakter podstawowy, czy wtórny. B. Banaszak podkreśla, że w obrębie poszczególnych norm konstytucyjnych można wskazać zasady o szczególnie doniosłym znaczeniu dla państwa. Co więcej, wskazanie na określoną zasadę na początku konstytucji bądź w jej części wywiera konsekwencje na dalsze jej postanowienia. W.J. Wołpiuk z kolei pisze, że w znaczeniu opisowym zasady to pewien wzorzec dla celów badawczych. Natomiast A. Kallas określa zasady ustrojowe mianem zasad fundamentalnych dla charakteru państwa. Zasady te przybierają postać odrębnych (indywidualnych) przepisów, zamieszczonych w treści rozdziału I konstytucji, ale często są też konstruowane na podstawie szeregu jej przepisów (np. zasada parlamentarnego systemu rządów). Już jednak w tym miejscu warta zauważenia jest pewna prawidłowość, że w konstytucjach byłych państw komunistycznych Europy Środkowej i Wschodniej są one z reguły dość obszerne i mają szerokie spektrum oddziaływania na cały system prawa. To spektrum jest szczególnie istotnie w prawie wyborczym. Toteż jego zbadaniu zostanie poświęcony niniejszy artykuł. Zostanie w nim bowiem ukazane oddziaływanie konstytucyjnych zasad ustroju, takich jak: zasada państwa republikańskiego, zasada suwerenności Narodu, zasada przedstawicielstwa, zasada pluralizmu politycznego i jawności finansowania partii politycznych na podstawowe założenia prawa wyborczego w ujęciu przedmiotowym i podmiotowym. Przy czym kluczową tezą, która będzie podlegała udowodnieniu, jest stwierdzenie, że wskazane powyżej zasady konstytucyjne znajdują swoje bezpośrednie zastosowanie oraz rozwinięcie w przepisach prawa wyborczego. Odpowiednio ich konsekwencją jest między innymi obowiązująca w Polsce zasada kadencyjności poszczególnych przedstawicielskich organów państwa, w tym także tych najważniejszych Sejmu i Senatu, która w swej istocie stanowi swoistą weryfikację działań dla dotychczasowych reprezentantów. Z kolei zasada powszechności wyborów, będąca bezpośrednim wyznacznikiem zasady suwerenności i przedstawicielstwa, z jednej strony zgodnie z ideą Konstytucji RP dopuszcza wszystkich uprawnionych obywateli do aktu wyborczego, z drugiej strony jednak eliminuje z tego aktu osoby ubezwłasnowolnione. W dalszej kolejności wśród zasad wyborczych będących konstytucyjną konsekwencją trzeba wskazać na równość przyznającą każdemu wyborcy jeden głos, którego wartość wynosi jeden. Finalnie nie zostanie pominięta zasada tajności głosowania stanowiąca swoiste zabezpieczenie dla wszystkich biorących udział w akcie wyborczym, że nie poniosą negatywnych konsekwencji w związku z oddanym głosem. Istotne jednak pozostaje wykazanie i przypomnienie, że powyższe zasady prawa wyborczego są ze sobą ściśle spojone, nie tylko w obrębie prawa wyborczego, ale w obrębie całego systemu prawa. Współcześnie bowiem w dyskursie naukowym, politycznym oraz praktyce pomija się podstawowe znaczenie pierwotnych wartości konstytucyjnych, w tym właśnie spójności systemu prawa (inną, równie często wypieraną, jest jego stabilność). Stąd wykazywanie owej spójności systemu prawa i podkreślanie jej znaczenia w czasach zmian politycznych i prawnych jest szczególnie uzasadnione. Podstawowymi metodami badawczymi wykorzystanymi w pracy będzie metoda dogmatyczno-prawna i teoretyczno-prawna.
Źródło:: Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2024, 22, 1; 71-86
2658-1922
Pojawia się w:: Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: The Structuralist Study of Constitutional Law : a New Paradigm in Teaching Law
Strukturalne studium prawa konstytucyjnego: nowy paradygmat w nauczaniu prawa
Autorzy:: Piacenti, Lara Guimarães
Borges de Oliveira, Emerson Ademir
Ryndack, Jaqueline Maria
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32083633.pdf
Data publikacji:: 2024-04-30
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: constitutional law study
structural bases
separation of powers
balance of powers
guarantee of rights
studium prawa konstytucyjnego
podstawy strukturalne
podział władzy
równowaga władzy
gwarancja praw
Opis:: The aim of this paper is the structuralist study of constitutional law teaching: the organization of constitutional law based on the three foundations of neoconstitutionalism. The systemic vision of the legal system involves not only perceiving the Law as a whole but visualizing all this from a fundamental law that serves as an interpretive basis. It’s conceived that constitutional law, in a broad sense, encompasses constitutional theory and constitutional law. It’s subdivided into separation of powers, balance between powers, and guarantee of rights. All other themes, in this regard, would derive from these three bases. It involves the organization of powers, control of constitutionality, and fundamental rights. Thus, for example, the study of the organization of each of the powers, the control of constitutionality and fundamental rights, correspondingly. This format allows a holistic view of constitutional law and the constitutions.
Przedmiotem artykułu jest przedstawienie strukturalnego studium nauki prawa konstytucyjnego, opartego na założeniu o trzech fundamentach neokonstytucjonalizmu. Wizja systemu prawnego polega nie tylko na postrzeganiu prawa jako całości, ale także na przedstawieniu z perspektywy prawa fundamentalnego, które służy jako podstawa interpretacyjna. Przyjmuje się, że prawo konstytucyjne w szerokim znaczeniu obejmuje teorię konstytucyjną i prawo konstytucyjne. Dzieli się ono na trzy części: podział władzy, równowagę między władzami i gwarancję praw. Wszystkie pozostałe zagadnienia są podporządkowane tym trzem podstawom. Obejmuje to organizację władz, kontrolę konstytucyjności i prawa podstawowe. Taki format pozwala na holistyczne spojrzenie na prawo konstytucyjne i konstytucje.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 211-223
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Ustrój sądownictwa konstytucyjnego w państwach autorytarnych. Analiza porównawcza przypadku republik Azji Środkowej
Legal status of the Constitutional Courts in authoritarian states. A comparative study of Central Asian republics
Autorzy:: Czachor, Rafał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32875828.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:: sądownictwo konstytucyjne
prawo konstytucyjne porownawcze państw postradzieckich
konstytucjonalizm autorytarny
constitutional jurisdiction
constitutional comparative law of post-Soviet states
authoritarian constitutionalism
Opis:: Poniższy artykuł stanowi próbę omówienia ustroju sądownictwa konstytucyjnego w państwach Azji Środkowej – Kazachstanie, Kirgistanie, Tadżykistanie i Uzbekistanie. Celem badania było ujawnienie ich zgodności lub niezgodności z modelem kelsenowowskim. Stwierdzono, że model ustroju sądów konstytucyjnych w omawianych państwach nie odbiega od wzorca zachodnioeuropejskiego. To ważna konkluzja, bowiem państwa regionu Azji Środkowej klasyfikowane są jako niedemokratyczne. Zachodzi zatem pytanie o sens działania organów sądownictwa konstytucyjnego w państwach, które nie przestrzegają zasady demokratycznych rządów prawa. Odpowiedź na nie wykracza poza ramy poniższego badania, natomiast bezspornym wnioskiem płynącym z artykułu jest stwierdzenie, że państwa autorytarne przywiązują wagę do normatywnego aspektu funkcjonowania reżimów i dbają o istnienie fasadowych instytucji właściwych państwom demokratycznym.
The following paper attempts to discuss the specific features of the Constitutional Courts in Central Asian countries: Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, and Uzbekistan. The aim of the paper is to discuss their compliance or non-compliance with the Kelsenian model, widespread in European countries. The study asserts that the model of the Constitutional Courts in the abovementioned nations does not differ significantly from the Western European model. This is an important conclusion since the Central Asian countries are permanently classified as non-democratic. Thus, this raises a question about the sense of the existence of the Constitutional Courts in countries that do not respect the principle of the democratic rule of law. The answer to this question goes beyond the scope of the following study, but the indisputable conclusion of this article is that authoritarian states pay much attention to the normative aspect of the functioning of regimes and ensure the existence of façade institutions typical of democratic states.
Źródło:: Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2024, 34, 1; 131-159
1689-8052
2451-0807
Pojawia się w:: Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Wybrane kierunki badań z zakresu prawa konstytucyjnego na świecie – subiektywny przyczynek do dyskusji
Selected Directions of Research in the Field of Constitutional Law in the World – a Subjective Contribution to the Discussion
Autorzy:: Michalak, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28762536.pdf
Data publikacji:: 2024-02-29
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: prawa człowieka
prawo konstytucyjne
aktualne badania
kryzys konstytucyjny
badania komparatystyczne
human rights
constitutional law
comparative research
current research
Opis:: At present, there is a global discussion on desirable and necessary changes to the constitution, common and non-derogable democratic values, and the scope of the omnipotence of the authorities elected in free elections. Politicians, representatives of organizations representing civil society, experts and representatives of the world of science participate in this discussion. The Polish constitutional discourse after 2015 was dominated by the consequences of ruthless circumvention of the provisions of the constitution by politicians in power. Even in these circumstances, however, other issues that are currently being debated in international constitutional forums must not be lost sight of. It seems that at least some of them may prove useful in the discussion on restoring constitutional standards.
W chwili obecnej globalnie toczy się dyskusja na temat pożądanych i koniecznych zmian w konstytucji, wspólnych i niederogowalnych wartości demokratycznych, zakresu omnipotencji władz wyłonionych w drodze wolnych wyborów. W dyskusji tej uczestniczą politycy, przedstawiciele organizacji reprezentujących społeczeństwo obywatelskie, eksperci i przedstawiciele świata nauki. Polski dyskurs konstytucyjny po 2015 r. zdominowały konsekwencje bezpardonowego obchodzenia przez polityków sprawujących rządy postanowień ustawy zasadniczej. Jak się wydaje w Polsce dopiero zmiany polityczne, tj. zmiana partii politycznej odpowiedzialnej za kształtowanie polityki wewnętrznej i zewnętrznej państwa otworzy możliwość powrotu do funkcjonowania państwa w sposób zgodny z uznanymi standardami konstytucyjnymi i demokratycznymi, co wymagać będzie wdrożenia procedur naprawczych. Nawet w tych okolicznościach nie można jednak tracić z pola widzenia innych zagadnień, które obecnie stanowią przedmiot debaty na międzynarodowych forach konstytucjonalistów. Jak się wydaje – przynajmniej niektóre z nich – mogą okazać się przydatne w dyskusji nad przywracaniem standardów konstytucyjnych.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 1(77); 137-149
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: American Progressivism and the U.S. Supreme Court Jurisprudence: Chinese Exclusion Cases – the Origins of the Doctrine of Consular Non-Reviewability
Amerykański progresywizm i orzecznictwo Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych: Chinese Exclusion Cases oraz geneza doktryny Consular Non-Reviewability
Autorzy:: Sokalska, Edyta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/18105012.pdf
Data publikacji:: 2023-08-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: constitutional law
jurisprudence
judicial review
the Supreme Court of the United States
the Progressive Movement
Chinese immigration
orzecznictwo
prawo konstytucyjne
Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
kontrola sądowa
ruch progresywny
chińska imigracja
Opis:: At the turn of the 19th and 20th centuries, the American reform movements tried to match American ideals with the challenges of the times. Progressive attitudes highlighted the necessity of reforms. The Chinese issue, often risen in the public dialogue, was the subject of deliberation of the Supreme Court, the Congress, and the federal executive branch of government. Chae Chan Ping v. United States and subsequent cases established the doctrine of consular noneviewability referring to immigration law and delineating the scope of judicial review for decisions concerning the admission of immigrants to the United States. They also strengthened the plenary power doctrine. We may ask if the Supreme Court judgments were in conformity with the ideas of American Progressivism. Unfortunately, the Chinese Exclusion Cases were not compatible with the visions of progressive reformers and reflected anti-Chinese sentiment rather than an aspiration for reforms.
Na przełomie XIX i XX w. ruchy reformatorskie w USA próbowały dopasować amerykańskie ideały do wyzwań czasu. Postępowe podejście podkreślało konieczność reform. Często podnoszona w dialogu publicznym kwestia chińska była przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, Kongresu i federalnej władzy wykonawczej. Chae Chan Ping v. United States i kolejne sprawy ustanowiły doktrynę consular non-reviewability odnoszącą się do prawa imigracyjnego i wyznaczającą zakres kontroli sądowej dla decyzji dotyczących przyjmowania imigrantów do Stanów Zjednoczonych. Wzmocniły one również doktrynę plenary power. Możemy postawić pytanie czy orzeczenia Sądu Najwyższego były zgodne z ideami amerykańskiego progresywizmu. Niestety, Chinese Exclusion Cases nie były kompatybilne z wizjami postępowych reformatorów i odzwierciedlały raczej antychińskie nastroje niż dążenie do reform.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 4(74); 325-339
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Ascription of Content to Provisions of the Law by Judicial Practice. Theoretical Analysis of the Polish Constitutional Tribunal’s Judgments
Przypisywanie treści przepisom prawnym przez orzecznictwo. Analiza teoretyczna wyroków polskiego Trybunału Konstytucyjnego
Autorzy:: Rzepiński, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/11855325.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:: judicial practice
Constitutional Tribunal
analytic pragmatism
provision of the law
legal norm
application of the law
praktyka sądowa
Trybunał Konstytucyjny
pragmatyzm analityczny
przepis prawny
norma prawna
stosowanie prawa
Opis:: The article examines the way in which the Polish Constitutional Tribunal operates, which involves replacing its own process of interpreting the provisions under review by accepting the interpretation of another court. The objective of the article is to provide a theoretical account of the Polish Constitutional Tribunal’s conduct to the readers. Therefore, the concepts developed at the Poznan School of Theory of Law are used, namely the distinction between a provision of the law and a legal norm, as well as a distinction between pragmatic and nonpragmatic interpretation. The role of the metatheory used to analyse the Tribunal’s conduct is also played by Robert B. Brandom’s analytic pragmatism. Analytic pragmatism allows the conclusion to be drawn that, through its activity, the Tribunal indicates 1) what an agent must do (within the legal practice) for the vocabulary of normative acts to mean something (PV-sufficiency), and 2) what vocabulary is sufficient to define those practices (VP-sufficiency). The practice of applying the law can be described with the use of the TOTE concept (Test-Operation-Test-Exit). In this case TOTE cycles are open-ended. Therefore, in its further practice, the Tribunal might indicate further practices-or-abilities which are sufficient for the vocabulary of normative acts to mean something.
Artykuł dostrzega sposób postępowania Trybunału Konstytucyjnego polegający na zastąpieniu własnego procesu interpretacji badanych przepisów poprzez przyjęcie wykładni innego sądu. Celem tekstu jest więc opracowanie teoretyczne analizowanych orzeczeń. W tekście wykorzystane zostały koncepcje wypracowane w Poznańskiej Szkole Teorii Prawa, tj. rozróżnienie na przepis i normę prawną, jak również rozróżnienie na wykładnię w sensie pragmatycznym oraz apragmatycznym. Rolę metateorii służącej do analizy postępowania Trybunału pełni także pragmatyzm analityczny Roberta B. Brandoma. Pragmatyzm analityczny pozwala na stwierdzenie, że działania Trybunału wskazują (1) co należy zrobić (w ramach praktyki prawnej), aby słownictwo aktów normatywnych coś znaczyło (PS-wystarczalność) i (2) jakie słownictwo jest wystarczające do scharakteryzowania tych praktyk (SP-wystarczalność). Praktyka stosowania prawa daje się opisać przy wykorzystaniu koncepcji TOTE (akronim angielskiego wyrażenia Test-Operation-Test-Exit). Cykle tej aktywności mają otwarte zakończenia (ang. open-ended). Tym samym, w swojej dalszej praktyce, Trybunał może wskazać kolejne umiejętności/praktyki wystarczające do tego, aby słownictwo aktów normatywnych coś znaczyło.
Źródło:: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2023, 35, 2; 65-76
2082-3304
Pojawia się w:: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Constitutional Defence in Vietnam: New Opportunities, Universality, and Specificity
Autorzy:: Van Thang, Mai
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/45079417.pdf
Data publikacji:: 2023-06-15
Wydawca:: Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:: constitutional defence
socialist rule-of-law state
Constitutional Council
Vietnam
Opis:: Constitutional defence is considered one of the important constituents of a rule-of-law state. Without a professional and independent constitutional defence mechanism, it is difficult to protect the constitution as the foundational law with the highest legal effect. Modern Vietnam is built around the Soviet mode of power organization; therefore, there are many inherent difficulties in building and operating a professional and independent constitutional defence. As a result of the 2013 Constitution and the 2015 Law on Referendum, the opportunity to establish a centralized, relatively independent, and professional constitutional defence model in Vietnam has never been more possible than it is now. By applying certain main research methods such as the normative analysis and comparative methods, this article attempts to clarify the opportunities and analyse the characteristics of the Vietnamese constitutional defence mechanism concerning universal standards. Consequently, it proposes a constitutional defence model for a socialist rule-of-law state.
Źródło:: Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2023, 15, 2; 174-190
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:: Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Ewolucja prawa konstytucyjnego na Białorusi od 1991 roku: kontekst historyczny
Evolution of constitutional law in Belarus since 1991: historical context
Autorzy:: Slavina, Hanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/44015136.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Białoruś
prawo konstytucyjne
ewolucja
konstytucjonalizm
referendum
Belarus
constitutional law
evolution
constitutionalism
Opis:: Publikacja przybliża czytelnikowi zagadnienia związane z procesem zmian w strukturze białoruskiej ustawy zasadniczej – Konstytucji. W myśl generalnej zasady, stanowić miała ona najważniejszy akt prawny, w największej mierze kształtujący i oddziałujący na właściwie wszystkie dziedziny legislacyjne, związane z funkcjonowaniem państwa. Na ogólny kształt prawny, poza Konstytucją Republiki Białorusi ze zmianami i uzupełnieniami, przyjętymi przez referendum republikańskie z dnia 24 listopada 1996 roku, z dnia 17 października 2004 roku i z dnia 27 lutego 2022 roku, wpływają także akty normatywne o charakterze konstytucyjnym oraz te będące rezultatem praktyki stosowanej przez Sąd Konstytucyjny. Celem artykułu jest przedstawienie przemian konstytucji białoruskiej po 1991 r., jej związku z okresem konstytucjonalizmu radzieckiego oraz miejsca w systemie konstytucyjnym Państwa Związkowego. Artykuł koncentruje się na ewolucji norm konstytucji białoruskiej, ukształtowanych po ogłoszeniu suwerenności państwa białoruskiego i po rozpadzie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich z punktu widzenia historii prawa jako dziedziny naukowej.
The publication introduces the reader to issues related to the process of changes in the structure of the Belarusian Fundamental Law – the Constitution. According to the general principle, it was to be the most important legal act, shaping and influencing to the greatest extent practically all legislative areas related to the functioning of the state. In addition to the Constitution of the Republic of Belarus with the amendments and supplements adopted by the republican referendum of 24 November 1996, of 17 October 2004 and of 27 February 2022, the general legal shape is also influenced by normative acts of a constitutional nature and those resulting from the practice of the Constitutional Court. The purpose of the article is to present the transformation of the Belarusian Constitution after 1991, its relation to the period of Soviet constitutionalism and its place in the constitutional system of the Union State. The article focuses on the evolution of the norms of the Belarusian Constitution, shaped after the declaration of the sovereignty of the Belarusian state and after the collapse of the Union of Soviet Socialist Republics, from the point of view of legal history as an academic discipline.
Źródło:: Studia Podlaskie; 2023, 31; 79-100
0867-1370
Pojawia się w:: Studia Podlaskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Extrenal supervision of the Minister of Justice over the administrative activities of common courts
Autorzy:: Zawadzki, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30098187.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: Constitutional law
tripartition of powers
ordinary courts
Minister of Justice
supreme administrative supervision
Opis:: The purpose of the article is to demonstrate the flaws in the institutional construction of the external supervision of the Minister of Justice over the administrative activity of common courts. The main research method used in the study was a comparative analysis of the Constitution of the Republic of Poland, laws and other legal acts. The paper presents the supreme supervision of the Minister of Justice over the administrative activity of common courts introduced by the legislator, which compromises the independence of judges asymmetrically to the efficiency of the judiciary. The institutional construction of the supreme supervision of common courts equips the Minister of Justice with arbitrary and discretionary authority over the administrative activities of the courts, which violates the constitutional principle of the tripartite division of power. The problem of institutional construction and the balancing of powers from the perspective of the Constitution is extremely important. The first doubt is shown in Article 183(1) of the Constitution of the Republic of Poland that the Supreme Court supervises the activities of the common and military courts in the field of adjudication. Thus, in principle, the question of supervision of jurisdictional activities is clarified, whereas there is no explicitly expressed supervision of judicial administration in the Constitution. Nevertheless, such supervision is necessary, since the court is the disposer of budgetary funds, movable and immovable property, in matters of economic administration such supervision is necessary from the point of view of legality, economy, expediency and reliability. First of all, this study indicates what the administrative activity of common courts is. Then, the evolution of the external supervision of the Minister of Justice over the administrative activity of common courts is presented. In the next part of the paper, the Constitutional prerequisites for excessive interference in the independence of common courts are shown. In the final part, the urgent need for reform in the area of the Minister of Justice’s external supervision over the administrative activity of common courts is indicated.
Źródło:: Acta Iuris Stetinensis; 2023, 45; 113-123
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:: Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Glosa do punktu 2 lit. b wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2021 r., K 3/21
Autorzy:: Dąbrowski, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/48545526.pdf
Data publikacji:: 2023-06-22
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: Constitutional Court
judgment
international agreement
application of law
Opis:: The author offers a critical commentary on the point 2b of the Constitutional Tribunal judgment of 7 October 2021, K 3/21. The Tribunal claims that issuing court verdicts on the basis of the provisions which are not binding, having been revoked by the Sejm and/or ruled by the Constitutional Tribunal, is inconsistent with Art. 2, 7, 8(1), 90(1), and 178(1) of the Constitution. The Constitutional Court reconstructs the mentioned above jurisdiction of the courts based on the Art. 19(1), second subparagraph, of the Treaty on European Union. The author doesn’t agree with this statement and argues that the Tribunal incorrectly and unlawfully interprets the provisions of the Treaty. Furthermore, the verdict is in contrary to Art. 2 and 42 of the Polish Constitution and the principle of non retroactivity of law. Moreover, the Tribunal’s decision violates the concept of the Constitutional Tribunal judicature with the deferred clause. The author claims that the Tribunal’s decision does not cause any legal effects and the courts in Poland will not apply it during resolving cases.
Źródło:: Studia Iuridica; 2022, 95; 95-109
0137-4346
Pojawia się w:: Studia Iuridica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Glosa do uchwały Trybunału Stanu z 15 maja 2019 r., sygn. akt TSZP 1/17
Gloss to the Resolution of the Tribunal of State of May 15, 2019, file ref. no. TSZP 1/17
Autorzy:: Radajewski, Mateusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27177722.pdf
Data publikacji:: 2023-12-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: Trybunał Stanu
odpowiedzialność konstytucyjna
przedawnienie
przerwanie biegu przedawnienia
zasadnicza wykładnia ustawy
limitation
Tribunal of State
interruption of the limitation
constitutional liability
fundamental interpretation of the law
Opis:: The subject of this gloss is an analysis of the resolution of the Tribunal of State of 15 May 2019 (file ref. no. TSZP 1/17) resolving a legal issue, the essence of which boils down to answering the question whether the interruption of the limitation referred to in Art. 23 of the Tribunal of State Act should be understood in such a way that, after the occurrence of such an event, the limitation runs anew. The author, partly polemicising with the findings of the Tribunal of State, points out that this issue cannot be resolved by using the methods of linguistic and systemic interpretation. Only a functional interpretation supports a positive answer to the question under consideration. Thus, the author confirms the correctness of the Tribunal’s decision, while pointing out the deficiencies of its justification.
Przedmiotem glosy jest analiza uchwały Trybunału Stanu z 15 maja 2019 r. (sygn. akt TSZP 1/17) rozstrzygającej zagadnienie prawne, którego istota sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy przerwanie biegu przedawnienia, o którym mowa w art. 23 ustawy o Trybunale Stanu, należy rozumieć w ten sposób, że po wystąpieniu takiego zdarzenia przedawnienie biegnie od nowa. Autor, częściowo polemizując z ustaleniami Trybunału Stanu, wskazuje, że zagadnienia tego nie można rozstrzygnąć przy zastosowaniu metod wykładni językowej i systemowej. Dopiero wykładnia funkcjonalna przemawia za pozytywną odpowiedzią na przedmiotowe pytanie. Tym samym Autor potwierdza słuszność rozstrzygnięcia Trybunału Stanu, jednocześnie wskazując na niedostatki jego uzasadnienia.
Źródło:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 6(76); 427-435
2082-1212
Pojawia się w:: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "constitutional law," wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język