Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "comparative linguistic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-28 z 28
    Tytuł:
    Jak się ma krawat do kravat’, dywan do divan czy kawior do kavior, czyli o polsko-rosyjskiej homonimii międzyjęzykowej
    What is the relationship between krawat and kravat’, dywan and divan or kawior and kavior? Polish-russian interlingual homonymy
    Autorzy:
    Komorowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1595705.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    comparative linguistic
    vocabulary
    homonymy
    językoznawstwo porównawcze
    leksyka
    homonimia
    Opis:
    This paper deals with Polish-Russian interlingual homonymy. Interlingual homonyms are understood as words which have similar pronunciation but do not share the same meaning in different languages. The investigated homonyms come from two dictionaries, Rosyjsko-polski słownik paraleli leksykalnych by W. Dubiczynski, M. Grabska and E. Komorowska (in preparation) and Rosyjsko-polski słownik homonimów międzyjęzykowych by K. Kusal. Taking the formal criterion into consideration, the analysis reveals the existence of complete homonyms (e.g. Russian ..Ó. ‘lesson’ and Polish UROK ‘charm’) and partial homonyms (e.g. Russian ...Á. ‘sofa’ and Polish DYWAN ‘carpet’). Semantically speaking, it is possible to distinguish homonyms with opposite meanings (e.g. Russian .......A... ‘remembering’ and Polish ZAPOMINANIE ‘forgetting’), homonyms with different scopes of meaning (e.g. Russian ...É.. ‘week’ and Polish NIEDZIELA ‘Monday’) and homonyms sharing the same root (e.g. Russian .... ‘laziness’ and Polish LEŃ ‘lazy person’).
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2012, 11; 93-108
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    New lexical materials for the Proto-Afro-Asiatic anatomical and physiological terminology I: Body part names with initial labials: General terms, head and neck
    Autorzy:
    Takács, Gábor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2183711.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    Afro-Asiatic (Semito-Hamitic)
    Semitic
    Egyptian
    Berber
    Cushitic
    Omotic
    Chadic
    comparative linguistic
    etymology
    anatomical-physiological vocabulary
    Opis:
    The paper constitutes the first part of a long-range series of studies gradually elaborating the enormous new materials of the anestral anatomical-physiological vocabulary of Proto-Afro-Asiatic, supposed to be the earliest known parental language spoken by the earliest known neolithic community on earth. This series is parallel to the author’s ongoing projects for a comprehensive analysis of the diverse segments of the immense new cultural lexicon that has emerged in course of the author’s root research over the past some three decades.
    Źródło:
    Lingua Posnanensis; 2022, 64, 2; 107-144
    0079-4740
    2083-6090
    Pojawia się w:
    Lingua Posnanensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How to combine bark, fibula, and chasm (if one speaks Proto-Turkic)?
    Autorzy:
    Stachowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/634416.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Turkic, linguistic reconstruction, etymology, comparative linguistics
    Opis:
    Numerous Tukic words with only partially coinciding meanings (cf. the title and the first paragraph of the article) are traced back to very similar or even identical Proto-Turkic stems in ÈSTJa, and for most of the stems two or even three phonetic variants are suggested. In this article an attempt at finding possibly clear reconstructs is made.
    Źródło:
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2010, 127
    2083-4624
    Pojawia się w:
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    IMPORTANŢA STUDIILOR CONTRASTIVE DE FRAZEOLOGIE PENTRU PREDAREA LIMBII ROMÂNE CA LIMBĂ STRĂINĂ (NOTE SI COMENTARII)
    Autorzy:
    Gavril-Antonesei, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/638392.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    comparative phraseology, paremiology, linguistic and cultural skills, stylistic register, phraseological pseudo-equivalence
    Opis:
    Our study is based on the almost generally accepted idea that phraseology represents a “language of culture” which retains numerous elements that define the identity and mentality of a community (see Telija et.al.). Starting from research dedicated to phraseology (Coseriu, Cowie), we emphasize the importance of comparative studies (in this case, Romanian-Polish) in phraseology and for the development of linguistic and cultural skills of non-native Romanian speakers, in the teaching of Romanian literature. Based on studies and books dedicated to phraseological expressions in the Romanian and Polish languages and on lexicographic works, we are presenting: 1. Romanian and Polish phraseology with similar structure and similar overall meaning; 2. Romanian and Polish phraseology with similar structure, but different meaning; 3. pseudo-equivalent Romanian-Polish phraseology; 4. Romanian-Polish phraseology with the same overall meaning, but functioning on different stylistic registers of the two languages.
    Źródło:
    Romanica Cracoviensia; 2015, 15, 2
    2084-3917
    Pojawia się w:
    Romanica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Frequenz des Gebrauchs des Lexems Gott in den deutschen und polnischen Sprichwörtern sowie Idiomen als Maßstab religiöser Prägung beider Sprachen
    The frequency of using of the word God in German and Polish proverbs and idioms as the determinant of religious marking of both languages
    Autorzy:
    Wojaczek, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559361.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Deutsch, Gebrauchsfrequenz, Gott, Idiome, Polnisch, Religion, religiöse Prägung der Sprache, Sprichwörter, vergleichende Sprachanalyse
    comparative linguistic analysis, frequency of using, German language, God, idioms, Polish language, proverbs, religion, religious marking of language
    Opis:
    Der vorliegende Beitrag versteht sich als eine vergleichende Analyse der meist charakteristischen sprachlichen Ausdrücke, die vom Grad der religiösen Prägung der deutschen und polnischen Sprache zeugen soll. Da die Religion ein wichtiger konstituierender Teil jeder Kultur ist, werden hier vor allem Sprichwörter und Idiome in den beiden erwähnten Sprachen untersucht, deren Charakter wohl am stärksten kulturbedingt ist, wobei den Gegenstand der Untersuchung die Gebrauchsfrequenz des Lexems Gott bildet. Die Analyse zeigt ziemlich deutlich die überwiegende Häufigkeit des Auftretens des zu besprechenden Wortes in den polnischen Ausdrücken, was auch schlussfolgern lässt, dass das Polnische religiös stärker als das Deutsche geprägt ist.
    This paper is comparative linguistic analysis of the most characteristic linguistic expressions which can testify about the degree of religious marking of German and Polish languages. Because religion is important factor forming every culture, proverbs and idioms, the character of which strictly depends on cultural conditions, are the subject of the analysis in both mentioned above languages The subject of carried out research is the frequency of using of the word God in analysed liguistic units. The analysis clearly shows significantly more frequent occurring of the examined word in Polish expressions which enables to conclude that Polish language is characterised by greater religious marking than German language.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2013, 33; 225-234
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Изоглоссы в славянском языковом мире
    Isoglottic Lines in Modern Slavia
    Autorzy:
    Ивановна Вендина, Татьяна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971333.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    славянская диалектология сравнительно-историческое языкознание
    лингвистическая география
    slavic dialoectology
    comparative and historical linguistics linguistic geography
    Opis:
    The article deals with the chronological interpretation of Slavic lexical isoglottic lines. The author considers that they have a different status and typological classification therefore different weight when viewed in a spatial context.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2015, 7; 9-18
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Związki frazeologiczne z komponentem nominalnym oko – oczy / око – очи w języku polskim i bułgarskim
    Idioms with the nominal component oko – oczy / око – очи in the Polish and Bulgarian languages
    Autorzy:
    Mleczko, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2231698.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-06
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
    Tematy:
    comparative linguistics
    somatic phraseology
    linguistic metaphors
    Opis:
    The subject of analysis are Polish and Bulgarian idioms with the nominal component oko – oczy / ... – ... [eye – eyes]. An ideographic model of somatic idiom systematization based on the anthropocentric scheme of ideas by the Russian researcher Tatiana Nikitina was used for their presentation. The author focused on group one of the model. It comprises idioms that refer to the man, including to the man as a living and acting being and his internal world. When defining the man as a living and acting being, one can distinguish his characteristic features, process and conditions that are connected with different periods of life, physique, existential needs, physical condition, general sensation, sense perception, feelings and physical activity. The idioms excerpted in the article cover almost all of the above areas.
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2022, 15; 211-224
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interferenza Linguistica Nella Traduzione Specializzata. Il Caso Del Linguaggio Medico Italiano In Polacco
    Linguistic interference in specialized translation. The case of the Italian medical language in Polish
    Autorzy:
    Maniowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2119977.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    linguistic interference
    medicine
    comparative linguistics
    Polish and Italian language of medicine
    Opis:
    The issue of linguistic interference will be analysed from the point of view of medical translations in the Italian-Polish linguistic pair. Since linguistic interference can manifest itself at almost all levels of the text (phonetic, orthographic, morphological, syntactic, socio-cultural), with the analysis of the fragments taken from translated medical documents we would like to understand which are the most frequent cases of the phenomenon when it comes to translated medical texts and which factors favour the interference most.
    Źródło:
    Linguistica Silesiana; 2022, 43; 141-156
    0208-4228
    Pojawia się w:
    Linguistica Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Siberian languages in contact, 1: Collective numerals in Yakut, Dolgan, Tuvinian, Tofalar and some other Turkic languages
    Autorzy:
    Stachowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/634583.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Turkic languages
    Siberian languages
    comparative linguistics
    areal linguistics
    linguistic leagues/areas
    Opis:
    Morphological categories of Siberian Turkic numerals are particularly complex and therefore deemed to be especially advantageous to areal investigations. The aim of this paper is to see whether (at least some of) the suffixes of collective numerals can readily be used as isogloss connecting Yakut and Dolgan with Tuvinian and Tofalar or, maybe, also some other Turkic languages.
    Źródło:
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2011, 128
    2083-4624
    Pojawia się w:
    Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Quale tipologia lessicale per la lingua italiana? Studio comparativo con la lingua francese
    Autorzy:
    Begioni, Louis
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083493.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Comparative linguistics of Romance languages
    diachrony
    systemics of language
    lexicology
    linguistic typology
    Opis:
    Which lexical typology does the Italian language have? A comparative study with French – This paper sets out to show the lexical and typological differences between the French and Italian languages. French is the only Romance language without morphology in words. Italian continues to build words while including morphology. This phenomenon can be explained by the diacronic process of deflexivity, which is more advanced in French. The consequence is that French words are more compact and unanalyzable. French is becoming a “neoisolating” language.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 2; 305-313
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bliskość pomiędzy językami słowiańskimi a integracja uchodźców z Ukrainy w Polsce
    The Proximity Between Slavic Languages and the Integration of Ukrainian Refugees in Poland
    Autorzy:
    Saturno, Jacopo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/35161840.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    L2 Polish
    East-Slavic languages
    cross-linguistic interference
    intercomprehension
    error analysis
    comparative grammar
    Opis:
    The paper is devoted to the specificities of the acquisition of L2 Polish by speakers of a closely related language (East Slavic one), with specific regard to the language-teaching consequences of said proximity. After an introduction to the current historical and sociolinguistic context of the East Slavic immigration to Poland, the data presents the concept of “intercomprehension”. Its impact on the acquisition of L2 Polish is illustrated by the use of empirical data collected by the author’s research team. The article is concluded by means of a reflection on the value of multilingualism in the school system and the skills required of Polish teachers in the present historical contingencies. It is argued in particular that due to the great number of Ukrainian pupils enrolled in the Polish schools, it is advisable for Polish school teachers to have at least some knowledge of the native languages of these pupils, with the primary goal of improving communication in stressful situations and adequately interpret and correct their errors in L2 Polish.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2023, 30, 1; 153-176
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    LEGAL REASONABLENESS AND THE NEED FOR A LINGUISTIC APPROACH IN COMPARATIVE CONSTITUTIONAL LAW
    SŁUSZNOŚĆ PRAWA I POTRZEBA ANALIZY JĘZYKOZNAWCZEJ W KOMPARATYSTYCE PRAWA KONSTYTUCYJNEGO
    Autorzy:
    PENNICINO, Sara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920095.pdf
    Data publikacji:
    2017-02-07
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    słuszność prawa
    podejście językoznawcze
    porównawcze prawo konstytucyjne
    legal reasonableness
    linguistic approach
    comparative constitutional law
    Opis:
    The paper focuses on the concept of reasonableness in several countries, in particular, comparing common and civil law systems. More specifically, it refers to the use of this word in the discourse of the judiciary and especially in the context of constitutional law. In the latter context reasonableness plays a crucial role in conveying values and thus construing “different” constitutionalisms; in fact it enhances the dynamics of the constitutional framework, while leaving the Constitution unaltered. Up to now, constitutional scholarship has devoted attention to the issue of reasonableness as a tool of adjudication (i.e. by including it in the wider framework of scrutiny techniques, such as strict scrutiny versus proportionality). On the contrary, the underlying hypothesis of this paper is that a solid linguistic approach will enhance the understanding of the role reasonableness plays as the quest for minima moralia in constitutional law.
    Artykuł skupia się na koncepcji słuszności prawa w kilkunastu krajach, ze szczególnym uwzględnieniem systemów common law i prawa cywilnego. Odnosi się do zakresu użycia terminu w dyskursie sądowym, szczególnie zaś w kontekście prawa konstytucyjnego. W dalszej treści słuszność odgrywa kluczową rolę w przekazywaniu wartości wzmacniając dynamikę ramy konstytucyjnej samą ustawę pozostawiając w zasadzie nietkniętą. Obecne badania konstytucyjne skupiają się na zagadnieniu słuszności jako narzędzia dla osądów. Główne założenie tego tekstu odnosi się jednak do tego, że zwiększenie zrozumienia dla roli słuszności, którą ona odgrywa w prawie konstytucyjnym jest powiązane z gruntownym podejściem językoznawczym. 
    L‘Autore analizza il concetto di ragionevolezza cosí come utilizzato nei sistemi giuridici di paesi diversi tenendo particolarmente in conto il confronto tra i paesi di tradizione continentale e quelli di common law. Più specificamente si analizza l‘utilizzo del concetto di ragionevolezza nel contesto giuridico e, specialmente, costituzionale. In quest‘ultimo caso, infatti, la ragionevolezza gioca un ruolo cruciale nel veicolare diversi valori e, di conseguenza, dare vita a differenti ―costituzionalismi‖. Infatti, questo concetto favorisce il dinamismo della cornice costituzionale pur mantenendo la Costituzione inalterata. Fino a questo momento la dottrina costituzionalistica ha analizzato il concetto di ragionevolezza come strumento del controllo di costituzionalità (cioè come uno dei possibili strumenti concettuali utilizzati per vagliare la compatibilità di un atto con la costituzione, come per esempio lo strict scrutiny da un lato e la proportionality dall‘altro). Al contrario, la tesi dell‘autore è che un solido contributo da parte della scienza della linguistica favorirebbe la comprensione del ruolo svolto dal concetto di ragionevolezza come minima moralia nel Diritto costituzionale.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2010, 2, 1; 23-38
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Language and Politics in India and China: A Cross-Cultural Comparative Study
    Autorzy:
    Komarzyca, Daniel
    Fras, Janina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015812.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    China
    India
    philosophy of language
    linguistic relativity
    political culture
    comparative perspective
    left-libertarianism
    Taoism
    Opis:
    This paper provides insights into the relationship between language and politically relevant aspects of culture in India and China which are as follows: attitude toward revolution and tradition, the domination of politics over religion or vice versa, and a concern for the liberty of the individual. The paper introduces a novel approach to the comparative study of civilizations by advancing the political-linguistic explanation. In so doing, it combines Hajime Nakamura’s hypothesis of the strict connection between language and culture (understood as a way of thinking) with Samuel P. Huntington’s emphasis on the impact of cultural differences on the political dimension of society – so that our explanatory model can be expressed as follows: language→culture→politics. As far as language is concerned, the focus is on the basic structure of Sanskrit and Chinese; besides, special attention is given to Indian and Chinese philosophies of language. Culturally, the most relevant schools of Hindu philosophy may be called “ultraconservative” since they tend to ground unchanging meaning firmly in metaphysics and rely on the supreme authority of ancient religious texts. In contrast, the Chinese typically considered language a social mechanism for shaping our behavior (so the relation of language and society is the most crucial); they also expressed clearly divergent views on naming. In short, at least four distinctive perspectives are essential: (1) conservative Confucianism, (2) anti-traditional and highly authoritarian Legalism, (3) egalitarian and linguistically skeptical Laozian Daoism, (4) nonconformist and proto-libertarian Zhuangzian Daoism.
    Źródło:
    Polish Political Science Yearbook; 2020, 4 (49); 9-36
    0208-7375
    Pojawia się w:
    Polish Political Science Yearbook
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O przekazie uniwersalnym tekstów kultury na podstawie przysłów w języku hausa i polskim
    Considering the Universal Message of Cultural Texts on the Basis of Hausa and Polish Proverbs
    Autorzy:
    Zając, Patryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/522872.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Języków i Kultur Afryki. Polskie Towarzystwo Afrykanistyczne
    Tematy:
    Hausa proverbs
    cultural keywords
    linguistic view of the world
    comparative paremiology
    universality of the message
    Opis:
    The paper concerns single-sentence texts recorded in different languages according to similar structural schemes, known as proverbs. It focuses on comparing the semantic content of proverbs in Hausa and Polish, but also takes into account the way of illustrating the concepts expressed by means of these contents. The applied methodology draws attention to the words most frequently used in proverbs, which (referring to Wierzbicka 1997) are considered to be cultural keywords, that is: words with a special cultural status. They encode contents that are important to the way the particular community functions. Based on the collection of proverbs by Kirk-Greene (1966), Yunusa (1977), Kłosińska (2011) and Adalberg (1889-94), pairs of proverbs having the same meaning (message) and the way of imaging (the same key words) in Hausa and Polish, have been found. The occurrence of such pairs of proverbs (e.g. Matambayi ba ya ɓata – “Who asks, does not stray”, Rigakafi ta fi magani – “Prevention is better than cure”) in languages geographically and culturally distant evokes the question of universal values, independent of the natural and cultural environment. Examples will be presented along with translation and explanation of meaning.
    Źródło:
    Afryka; 2018, 47; 11-28
    1234-0278
    Pojawia się w:
    Afryka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The image of the fly in Polish, French and English phraseology. A comparative analysis
    Autorzy:
    Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081479.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    lexical semantics
    linguistic worldview
    comparative analysis
    phraseology
    linguistic view of the fly
    equivalence
    semantyka leksykalna
    językowy obraz świata
    analiza porównawcza
    frazeologia
    językowy obraz muchy
    ekwiwalencja
    Opis:
     The article concerns the image of the fly in Polish, French, and English phraseology. Connections between language and culture are discussed, with comparative semantic analyses as an important element of intercultural dialogue. Such analyses also benefit translation studies and language teaching. It is considered what properties of the fly are important for a given linguistic community, how the insect is viewed axiologically, and what experience of the insect has been preserved in the language’s phraseology. In the analysis, parallel phraseological units in all three languages are identified, with an account of the connections motivated by the physical properties of flies, their behaviour and axiology in relation to humans. In each language, different features of the fly are preserved so that the overall images of the insect are different. The frequency of the units with the nominal ‘fly’ in these languages also varies.
    Artykuł dotyczy obrazu muchy utrwalonego w polskich, francuskich i angielskich frazeologizmach. Na wstępie autorka przypomina zależności istniejące między językiem i kulturą, dzięki którym porównawcze analizy semantyczne są ważnym elementem dialogu międzykulturowego. Następnie opisuje korzyści, jakie płyną z takich badań dla translatologii i dydaktyki przekładu. Stawia pytania o to, jakie właściwości muchy zostały przez daną społeczność komunikatywną uznane za istotne; jak społeczność ta wartościuje opisywanego owada i jakie doświadczenia zostały przez nią utrwalone w procesach frazeologicznych. W kolejności dokonuje analiz związków frazeologicznych tożsamych we wszystkich badanych językach, a następnie utrwalonych połączeń motywowanych właściwościami fizycznymi much, ich zachowaniem oraz wartościowaniem w relacji do człowieka. Porównanie zasobu frazeologicznego trzech języków pozwala ustalić, że każdy z nich skupia się na innych cechach muchy i utrwala nieco odmienny obraz tego owada. Różna jest również frekwencja związków z komponentem nominalnym mucha w poszczególnych językach.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 169-186
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz biedy we frazeologii polskiej i francuskiej
    The Linguistic Representation of “Poverty” in Polish and French Phraseology
    Autorzy:
    Wojciechowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1902399.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    frazeologia
    kognitywizm
    językowy obraz biedy
    analiza porównawcza
    przekład
    phraseology
    cognitivism
    linguistic representations of poverty
    comparative analysis
    translation
    Opis:
    The paper is devoted to the analysis of phraseology from the cognitive perspective. Through a comparative study of Polish and French idiomatic expressions, the author searches for analogies and dissimilarities between images representing poverty in the two analyzed languages. The studied material shows that linguistic representations of poverty, present in Polish and French idioms, are similar as far as conceptualization of this phenomenon is concerned but often different in the superficial structure. Such conclusions are not without significance for translation studies. Therefore the author mentions the main problems associated with translation in the field of phraseology. La représentation linguistique de la pauvreté dans la phraséologie polonaise et françaiseL’article est consacré à l’analyse de la phraséologie dans la perspective cognitive. À travers l’étude comparative des expressions figées, l’auteur vise à déceler des différences et des ressemblances dans les images représentant la pauvreté dans deux langues en question. Les résultats de l’analyse montrent que les représentations linguistiques de la pauvreté, contenues dans des phraséologismes polonais et français, se ressemblent en ce qui concerne la conceptualisation de ce phénomène et souvent divergent au niveau de la structure superficielle. Telles conclusions ne sont pas sans importance pour les études de traduction. L’auteur mentionne donc les principaux problèmes liés à la traduction dans le domaine de la phraséologie.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 8; 31-45
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Слово в пространстве и времени1
    Word in space and time
    Autorzy:
    Vendina, Tatjana I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375739.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    dialectology
    General Slavonic Linguistic Atlas (OLA)
    historical linguistics
    comparative linguistics
    linguistic geography
    Slavic languages
    dialektologa
    Ogólnosłowiański atlas lingwistyczny (OLA)
    jęzxykoznawstwo historyczne
    językoznawstwo porównawcze
    geografia lingwistyczna
    języki słowiańskie
    Opis:
    This article analyzes the common Slavic linguistic atlas maps (OLA). Assessing the preliminary results of the OLA project, the author focused her attention on the new linguistic geography data given in the Atlas, and the evolution of some units and Proto-Slavic dialect differentiation of Slavia.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 143-165
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz miłości we frazeologii języka francuskiego i języka polskiego
    The Linguistic Image of Love in French and Polish Phraseology
    Das sprachliche Bild der Liebe im französischen und polnischen Sprachgebrauch
    Autorzy:
    Piasecka-Chmielnik, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16444579.pdf
    Data publikacji:
    2023-07-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    colloquial phraseology
    linguistic image of the world
    semantic analysis
    comparative analysis
    umgangssprachliche Phraseologie
    Sprachliches Weltbild
    semantische Analyse
    vergleichende Analyse
    Opis:
    Der Artikel stellt phraseologische Verbindungen im heutigen Polnisch und Französisch vor. Das Material umfasst umgangssprachliche Phraseologismen und fest in der Sprache verankerte Phraseologismen. Die Analyse erweitert die sowohl von polnischen als auch von romanischen Schriftstellern durchgeführten Untersuchungen zum kulturellen Bild der Liebe um umgangssprachliches phraseologisches Material und ein vergleichendes Element, das es ermöglicht, gemeinsame Tendenzen in der Vervielfältigung der phraseologischen Ressourcen beider Sprachen aufzuzeigen. Die Originalität des Textes ergibt sich vor allem aus der Beschreibung von Phraseologismen, die in beiden Sprachen noch nicht beschrieben wurden – umgangssprachlich, aus dem Englischen entlehnt, vulgär, beleidigend. Das Forschungsziel des Artikels ist es, das kulturelle Bild der Liebe in beiden Sprachen zu rekonstruieren und gemeinsame Entwicklungstendenzen, Ähnlichkeiten und Unterschiede innerhalb beider Ressourcen aufzuzeigen. Das Ziel ist erreicht, die Forschung kann fortgesetzt und erweitert werden durch die Analyse von phraseologischen Verbindungen, die phraseologischen Innovationen unterworfen sind. Um das kulturelle Bild der Liebe zu rekonstruieren, habe ich eine semantische und lexikalische Analyse der Lexeme vorgenommen, die in vielen phraseologischen Verbindungen im Zusammenhang mit der Liebe vorkommen (z. B. Herz), sowie der Phraseologismen selbst. Die Ergebnisse der Untersuchung zeigen eine gemeinsame Tendenz in der Art und Weise, wie die phraseologische Ressource in beiden Sprachen vervielfältigt wird – Entlehnungen aus dem Englischen, die teilweise mit der Orthografie der Regeln der Zielsprache übereinstimmen können. Beiden Sprachen gemeinsam ist die Verwendung der Herz- und Augensymbolik in vielen phraseologischen Verbindungen. Im Französischen gibt es mehr phraseologische Verbindungen mit Tiernamen als im Polnischen. Es lassen sich mehrere Phraseologismen unterscheiden, die in beiden Sprachen ihre genaue Entsprechung haben.
    The article presents phraseological compounds in contemporary Polish and French. The material in- cludes colloquial phraseologisms and phraseologisms established in the language. The analysis extends the research – conducted by both Polish and Romance experts – on the cultural image of love by adding colloquial phraseological material and a comparative element, which made it possible to show common tendencies in the multiplication of the phraseological resources of both languages. The originality of the text results primarily from the description of phraseologisms not yet described in both languages – colloquial, borrowed from English, vulgar, offensive. The research goal of the article is to reconstruct the cultural image of love in both languages and to indicate common developmental tendencies, similarities and differences within both resources. The goal has been achieved, the research can be continued and extended by the analysis of phraseological compounds subjected to phraseological innovations. In order to reconstruct the cultural image of love I made a semantic and lexical analysis of lexemes that appear in many phraseological compounds related to love (e.g. heart) and the phraseologisms themselves. The results of the research indicate a common tendency in the way the phraseological resource is multiplied in both languages – borrowings from English, which can partly match the orthography of the target language’s rules. Common to both languages is the use of heart and eye symbolism in many phraseological compounds. French has more phraseological compounds containing animal names than Polish. Several phraseologisms can be distinguished, which have their exact equivalents in both languages.
    Źródło:
    Linguistische Treffen in Wrocław; 2023, 23; 305-318
    2084-3062
    2657-5647
    Pojawia się w:
    Linguistische Treffen in Wrocław
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Projekt badawczy (ETNO) EUROJOS a program etnolingwistyki kognitywnej
    Autorzy:
    Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611483.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive ethnolinguistics
    linguistic worldview
    values
    comparative research
    traditional culture
    etnolingwistyka kognitywna
    językowy obraz świata
    wartości
    badania porównawcze
    kultura tradycyjna
    Opis:
    An observation is made that the linguistic worldview is grounded in values, which play a decisive role in the shaping of a given community’s (collective) identity. Therefore, it is postulated that the folk Slavic axiological system (the world of values cherished in folk Slavic traditions) be investigated. The project called (ETHNO)EUROJOS – parallel to EUROJOS, an international research programme headed by Jerzy Bartmiński and based on standard language varieties and “national” traditions – would thus be concerned with the values common to Slavic folk cultures. It has been shown that Slavic nations are much closer to one another at the level of folk cultures than at the level of national, elite-shaped cultures. A survey among distinguished researchers in various Slavic traditions reveals that the values important for Slavs are: health and life, family and kinship, home, land, work and diligence, love, beauty, happiness, wisdom, frankness, integrity, faithfulness, justice, freedom, honour, faith (religion) and God. A description of these values could follow the methodological assumptions of the Lublin Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols.
    Autorka, wychodząc z założenia, że wartości leżą u podłoża językowego obrazu świata i stanowią o tożsamości wspólnotowej (zbiorowej), postuluje badanie ludowego słowiańskiego systemu aksjologicznego (świata wartości ważnych dla ludowych tradycji słowiańskich). Projekt pod nazwą (ETNO)EUROJOS – paralelny do międzynarodowego programu EUROJOS, realizowanego pod kierunkiem Jerzego Bartmińskiego na bazie języków ogólnych (standardowych) i tradycji ogólnonarodowych – miałby na celu analizę wartości wspólnych nosicielom słowiańskiej kultury ludowej. Na poziomie kultur ludowych narody słowiańskie są sobie dużo bliższe niż na poziomie kultur ogólnonarodowych, kształtowanych przez elity. Na podstawie sondażu przeprowadzonego wśród wybitnych badaczy różnych tradycji słowiańskich, można wstępnie przyjąć, że wartościami ważnymi dla Słowian są: zdrowie i życie, rodzina i ród/pokrewieństwo, dom, ziemia, praca i pracowitość, miłość, piękno, szczęście, mądrość, szczerość, uczciwość, wierność, sprawiedliwość, wolność, honor, wiara (wyznanie) i Bóg. Opis tych wartości mógłby zostać oparty na założeniach metodologicznych lubelskiego Słownika stereotypów i symboli ludowych.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Grzeczność językowa w XXI wieku na przykładzie polskich i południowokoreańskich programów telewizyjnych z 2020 roku
    Autorzy:
    Taczkowska, Kalina Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670851.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    linguistic politeness
    honorific usage
    lexis
    address forms
    comparative analysis
    communication
    grzeczność językowa
    honoryfikatywność
    leksyka
    formy adresatywne
    analiza porównawcza
    komunikacja
    Opis:
    W pracy omówione zostały formy honoryfikatywne języków polskiego i koreańskiego na podstawie dialogów z polskich i południowokoreańskich seriali oraz programów rozrywkowych, emitowanych na popularnych kanałach telewizyjnych w 2020 roku. Autorka scharakteryzowała kulturowe i społeczne uwarunkowania honoryfikatywności i wyróżniła jej leksykalne wykładniki. Dodatkowo porównała polskie i koreańskie formy adresatywne oraz zbadała wpływ sytuacji komunikacyjnej na ich zastosowanie.
    The article discusses the honorific forms of Polish and Korean languages based on dialogues from Polish and South Korean series and entertainment programs broadcast on popular TV channels in 2020. Cultural and social conditions of honorific usage is characterized and distinguished with a view to its lexical exponents. Additionally, Polish and Korean address forms are compared, and the influence of the communicative situation on their use is investigated.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 139-149
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie czułości w rozumieniu papieża Franciszka na tle danych językowych
    The notion of tenderness, as understood by Pope Francis, against the background of linguistic data
    Autorzy:
    Grzegorczykowa, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459465.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    semantyka porównawcza
    etymologia,
    językowy obraz świata,
    teolingwistyka,
    nazwy uczuć
    comparative semantics
    etymology
    linguistic image of the world
    theolinguistics
    the names of feelings
    Opis:
    The paper, inspired by the apostolic exhortation Amorislaetitia (2016) by Pope Francis, is devoted to the notion of tenderness in the Polish language, as compared with its equivalents in other European languages, mentioned in the translations of Pope Francis’ exhortation: Italian tenerezza, French tendresse, English tenderness, German Zärtlichkeit, Russian nežnost’. Etymologies of these words, not only from the Romance languages, but also German and Russian names, are associated with the notions like gentleness and fragility, which refer to the attitude towards another person, expression of the feeling, as well as the gentle way of treating another person. In that respect, Polish differs from the other languages. The image of tenderness shaped by the Polish word czułość (etymologically connected with the verb czuć – tofeel) directs attention to the aspect of sensitivity and empathy with another person, focusing on the condition, situation in which the person finds himself/herself, as well as their needs. It is an important aspect, which is underestimated during the first reflection on this notion, as it is dominated by the meaning of expression of the feeling.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 112-119
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gdy umiera duch, czyli o śmierci ciała w amerykańskiej poezji gejowskiej na przykładzie wierszy Meskalina Allena Ginsberga oraz [skarbie czy mnie udusisz: poduszką w myszki mickey] Douglasa A. Powella
    When the spirit dies, or the death of body in contemporary American gay poetry. The case of two poems: Mescaline by Allen Ginsberg and [darling can you kill me: with your mickeymouse pillows] by Douglas A. Powell
    Autorzy:
    Górecki,, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459803.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    poezja amerykańska
    homotekstualność
    queer
    analiza genderowa
    analiza językowa
    analiza kulturowa
    komparatystyka
    biografizm
    Beat Generation
    AIDS
    American poetry
    homotextuality
    gender analyse
    linguistic analyse
    cultural analyse
    comparative literature
    biographism
    Opis:
    Komparatystyczna analiza dwóch współczesnych wierszy poezji amerykańskiej, uruchamiająca mechanizmy analizy językowej (porównywanie różnych przekładów i tekstów oryginalnych), kulturowej (rozwijanie wątków religijnych, filozoficznych, kontrkulturowych – bitnicy, kultura gejowska USA), prowadzonej w perspektywie tanatologicznej i genderowej. Próba ukazania zakorzenienia tej poezji w tradycji liryki amerykańskiej i przedstawienia nowatorstwa tak ujmowanej problematyki. Symultaniczna interpretacja akcentuje miejsca wspólne podmiotów lirycznych oraz tropi pozornie marginalne sygnały kulturowe.
    The paper is a comparative analysis of two contemporary American poems which activates mechanisms of linguistic (comparing diff erent translations and confronting them with the source texts), and cultural (elaborating on the religious, philosophical and countercultural issues concerning the Beat Generation and gay culture in the US) analyses from a thanatological and gender perspective. It is an att empt to show the affi liations between these literary works and the tradition of American poetry as well as their novelty. Simultaneous interpretation highlights loci communes of lyrical subjects and discerns seemingly marginal cultural signs.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 187-201
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narrative structure of literary text: Free indirect discourse as a linguistic and narratological category
    Autorzy:
    Jourdy, Natascha
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/916923.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-05
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    linguistic analysis of literary text
    narratology
    comparative linguistics
    narrative instance
    narrative form
    free indirect discourse
    expression of subjectivity
    syntactical characteristics of free indirect discourse
    egocentrical elements
    Opis:
    The paper focuses on the analysis of free indirect discourse as a modernist narrative form. We outline the basic narrative and linguistic characteristics of free indirect discourse and examine its main functions in the literary texts. We undertake a comparative analysis of three examples of free indirect discourse (drawn from the texts of G. Flaubert, F. Kafka and V. Nabokov) and display their common and distinctive features.
    Źródło:
    Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2009, 35, 1; 59-68
    0072-4769
    Pojawia się w:
    Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    MISFIRES OF CROSS-CULTURAL LEGAL COMMUNICATION IN THE PERSPECTIVE OF J. AUSTIN AND J. LANGSHAW AUSTIN
    PROCEDURALNE POMYŁKI W INTERKULTUROWEJ KOMUNIKACJI PRAWNICZEJ Z PERSPEKTYWY J. AUSTINA I J. LANGSHAW AUSTINA
    Autorzy:
    KOROLEV, Sergey
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920208.pdf
    Data publikacji:
    2010-06-02
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    interkulturowa komunikacja
    komunikacja prawnicza
    legilingwistyka
    język prawny
    legal language
    language of the law
    language of legislation
    comparative analysis of legal languages
    legal clauses
    legal norms
    legal rules
    linguistic phenomena of the law
    Opis:
    The article is meant to serve both theory and practice in the cross-roads area where legaltheory meets linguistic philosophy. The legal perspective is represented by the famous commandtheory of John Austin, who is often regarded as the founding father of anglo-american branch oflegal positivism. The linguistic perspective is represented by the speech acts theory elaborated byJohn Langshaw Austin.It is argued that the command theory is only of marginal use for any process of crossculturallegal communication. The reason behind this argument is that the command theory isgrossly reductionist in its nature (―colonel – lieutenant‖) and cannot therefore embrace a trilateralreality of cross-cultural legal communication (speech originator – interpreter – audience). But theimperative theory may be useful if applied to ―misfires‖ of the whole process of legal oraltranslation. By transforming the said trilateral reality to any dichotomy in the sense of the commandtheory, i.e. by bracketing together any two of the said agents and by insulating the third one- weinevitably arrive at some sort of ―misfire‖ or even collapse of the whole procedure. Further thecommon view is challenged that the only source of such ―misfires‖ lies in poor quality ofinterpretation. It is argued that both the speech originator and even somehow inadequate audiencemay share the final failure.The eventual outcome of the article may be described as an attempted synthesis of thespeech acts theory of John Langshaw Austin and sociology of law as elaborated by Germanprofessor Werner Krawietz. The interdisciplinary approach to discussed ―misfires‖ of cross-culturallegal communication resulted in formulating a series of bilateral rules, which are obligatory both for the speech originator and the interpreter if the most unacceptable ―misfires‖ of legal oraltranslation are to be avoided.
    Artykuł ma charakter interdyscyplinarny, gdyż pokazuje punkty styczne pomiędzy teorią prawa a filozofią języka. Perspektywa prawnicza zostaje pokazana z punktu widzenia teorii Johna Austina, który jest często postrzegany, jako twórca anglo-amerykańskiej gałęzi pozytywizmu prawniczego. Z kolei perspektywa językoznawcza została oparta na teorii aktów mowy opracowanej przez Johna Langshaw Austina.Autor uważa, że teoria Johna Austina ma marginalne zastosowanie do komunikacji międzykulturowej, ze względu na jej redukcjonistyczny charakter, który czyni ją nieprzydatną w komunikacji trzypłąszczyznowej (nadawca – tłumacz – odbiorcy). Jednakże autor zwraca uwagę, że teoria może być przydatna, jeżeli zostanie zastosowana do zaburzeń jakie potencjalnie mogą się pojawić w procesie komunikacji. Ponadto, zwraca się uwagę na często błędny stereotypowy pogląd, zgodnie z którym zaburzenia w komunikacji wynikają z jakości pracy wykonanej przez tłumacza. Na jakość przekładu ma bowiem wpływ także nadawca komunikatu, a niekiedy nawet odbiorca.W wyniku przeprowadzonej analizy autor formułuje zasady, pozwalające unikać zaburzeń wkomunikacji, których powninni przestrzegać zarówno nadawca komunikatu, jaki i tłumacz.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2010, 4, 1; 29-38
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Актуальні проблеми українського мовознавства на сторінках журналу "Studia Ucrainica Varsoviensia": оглядовий опис (2013–2022: до 10-літнього ювілею)
    Topical issues of Ukrainian linguistics ona the Studia Ucrainica Varsoviensia journal: overview (2013–2022: in honour of the 10-year anniversary)
    Autorzy:
    Kosmeda, Tetyana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32364327.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    українське та компаративне мовознавство
    нові і традиційні напрями мовознавства
    філософія мови
    теорія і практика художнього перекладу
    Ukrainian and comparative linguistics
    theory and practice of artistic translation
    new and traditional linguistic directions
    language philosophy
    Opis:
    У науковій розвідці презентовано огляд часопису "Studia Ucrainica Varsoviensia" за десять років його існування (2013–2022) з нагоди ювілею. Простежено зміст цього видання у фокусі проблематики українського та компаративного мовознавства, що було спроєктоване на одиниці всіх рівнів мовної системи, а також теорію і практику художнього перекладу. З’ясовано, що проблематика статей стосується таких порівняно нових лінгвістичних напрямів, як лінгвокультурологія та лінгвоконцептологія, психолінгвістика, теорія мовної особистості й лінгвоемоціологія, теолінгвістика й лінгвоаксіологія, політична й комунікативна лінгвістика, а також лінгвістика тексту, дискурслінгвістика, лінгвожанрологія, щоденникознавство й лінгвістична експертиза. Чимало статей виконані в руслі традиційного мовознавства, зокрема української діалектології, історії української мови та усіх розділів науки про сучасну українську мову (фонетика й фонологія, словотвір, лексикологія, зокрема й термінологія, та пареміологія, граматика, включаючи морфологію і синтаксис, а також стилістика). Особливий інтерес простежуємо до проблематики ономастики та новітньої української соціолінгвістики. Автори статей актуалізували основні методологійні принципи сучасного мовознавства: антропоцентризм, слово-, тексто- та дискурсоцентризм, міждисциплінарність, лінгвістичний когнітивізм, прагматизм, функціоналізм, структуралізм, а також постулати філософії мови: семантики, синтактики і прагматики.
    The paper presents a review of the 'Studia Ukrainica Varsoviensia' journal for its tenyear existence (2013–2022) on the occasion of the anniversary. The author analyzes the content of the journal focusing mainly upon the Ukrainian and comparative linguistics issues being projected on the units of all the language system levels, as well as the theory and practice of artistic translation. The paper finds that the issues of the journal articles are related to such modern linguistic trends as linguocultural studies and linguoconceptology, psycholinguistics, linguistic personality theory and linguoemotionology, theolinguistics and linguoaxiology, political and communicative linguistics, as well as text linguistics, discourse linguistics, linguistic genre studies, diary studies and linguistic expertise. Many research papers are written in the field of traditional linguistics, in particular Ukrainian dialectology, the Ukrainian language history and all the branches of the modern Ukrainian language study (phonetics and phonology, word formation, lexicology, including terminology and paremiology; grammar, including morphology and syntax; as well as stylistics). The researchers are particularly interested in the problems of onomastics and modern Ukrainian sociolinguistics. The authors of the research papers under consideration updated the main methodological principles of modern linguistics: anthropocentrism, word, text- and discourse-centrism, interdisciplinarity, linguistic cognitivism, pragmatism, functionalism, structuralism, as well as the language philosophy postulates: semantics, syntactics and pragmatics.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2023, 11; 207-220
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Methodological basis of cognitive-anthropological semantics. The case of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours (vols. 1-5, 2015-2019)
    Autorzy:
    Grzegorczykowa, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081404.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive-anthropological semantics
    structural semantics
    methodology
    comparative linguistics
    conceptualization
    linguistic worldview
    axiology
    conceptual invariant
    base image
    honour
    semantyka kognitywno-antropologiczna
    semantyka strukturalna
    metodologia
    komparatystyka
    konceptualizacja
    językowy obraz świata
    aksjologia
    inwariant pojęciowy
    pojęcie bazowe
    honor
    Opis:
    Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza – metodologiczna, przedstawia podstawowy cel badań kognitywno-antropologicznych w opozycji do semantyki strukturalnej i opisuje kolejne kroki badawcze prowadzące do tego celu. Część druga zawiera refleksje na temat opublikowanych tomów „Leksykonu aksjologicznego”, w szczególności tomu 5, poświęconego pojęciu honoru.Celem badań semantyczno-strukturalnych jest rekonstrukcja systemu semantyczno-leksykalnego określonego języka (kodu), służącego komunikacji międzyludzkiej, a więc rekonstrukcja informacji, które można uzyskać przez „użycie kodu”. Celem semantyki kognitywnoantropologicznej jest rekonstrukcja sposobu konceptualizowania wyróżnionych językowo fragmentów świata.Zadania, stojące przed badaczami semantyki drugiego typu, to: (1) wykrycie obiektu, będącego przedmiotem konceptualizacji (pojęcia bazowego, inwariantu pojęciowego) i (2) rekonstrukcja sposobu jego obrazowania, konceptualizowania w umysłach ludzi mówiących danym językiem. To drugie zadanie dokonuje się przez analizę wyrażeń językowych powiązanych z badanym pojęciem. Wykorzystuje się w tym celu teorię pól leksykalno-semantycznych, a także teorię ram interpretacyjnych i teorię domen kognitywnych. Obie te kwestie omawiane są w artykule.
    The article consists of two parts. The first, methodological part presents the goal of cognitive-anthropological research in opposition to structural semantics and describes successive steps that lead to that goal. The second part contains commentary on the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours, especially volume 5, devoted to honour.The aim of semantic-structural research is to reconstruct the semantic-lexical system of a language (as code) serving interpersonal communication – in other words, it is to reconstruct the information that one may obtain through the use of the code. The aim of cognitive-anthropological semantics is to reconstruct the conceptualization of linguistically salient fragments of reality.The challenges that cognitive-anthropological linguists have to meet include: (1) the identitication of the object of conceptualization (the base concept/conceptual invariant); (2)  a reconstruction of the image, conceptualization of that object in the minds of people who speak a given language. The latter challenge is met through an analysis of linguistic expressions connected with a given concept – the theory of lexical-semantic fields, the theory of interpretive frames and the theory of cognitive domains are used for the purpose. Both these issuses are discussed in the article.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 9-23
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie diachronii w nauczaniu języków obcych: propozycja wprowadzenia innowacyjnych kierunków na studiach wyższych
    The importance of diachrony in foreign language teaching: proposal for introducing innovative study programs
    Autorzy:
    Pawlik, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32304186.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    diachronia
    językoznawstwo diachroniczne
    językoznawstwo historyczno-porównawcze
    nauczanie języków obcych
    program studiów
    studia diachroniczne
    studia językoznawcze
    kursy językowe
    prajęzyk
    diachrony
    diachronic linguistics
    historical-comparative linguistics
    study program
    diachronic studies
    linguistic studies
    language courses
    proto-language
    foreign language teaching
    Opis:
    Artykuł prezentuje korzyści wynikające z wykorzystania językoznawstwa diachronicznego w metodach nauczania języków obcych. Autor odnosi się do badań Jamesa M. Strattona i omawia dwa podejścia do włączenia diachronii do edukacji. Przedstawiono autorski program dziennych studiów pierwszego stopnia, który pozwalałby na opanowanie dwóch lub trzech blisko spokrewnionych języków obcych na poziomie B2+. Omówiono również alternatywny wariant programu oraz kryteria kwalifikacyjne dla potencjalnych kandydatów. Ostatecznie, artykuł prezentuje projekt kursu, który mógłby stanowić kamień węgielny dla wcześniej omówionych kierunków studiów i byłby potencjalnie łatwiejszy we wdrożeniu ze względu na kwestie administracyjne i kadrowe.
    The article outlines the advantages of incorporating diachronic linguistics into foreign language instruction. It defines key terms and references recent research by James M. Stratton. Two approaches to integrating diachrony into education are discussed. The author delves into a proposed unique first-degree full-time study program (using a program tailored to the Ludwig Maximilian University in Munich) that would enable students to master two to three closely related foreign languages at the B2+ level. An alternative version of the program and suggested admission requirements are also presented. Finally, a course project is introduced, which could serve as a cornerstone for the aforementioned fields of study and would be easier to implement due to administrative and staffing reasons.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2023, 11; 39-57
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    THE RECIPIENTS OF POLISH, GREEK AND CYPRIOT LEGAL NORMS. LINGUISTIC EXPONENTS
    ODBIORCY PRAW POLSKICH, GRECKICH I CYPRYJSKICH. WYKŁADNIKI JĘZYKOWE
    Autorzy:
    GORTYCH-MICHALAK, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920585.pdf
    Data publikacji:
    2016-11-05
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    język prawny
    język legislacji
    analiza porównawcza języków prawnych
    przepis prawny
    norma prawna
    językoznawcze aspekty praw
    legal language
    language of the law
    language of legislation
    comparative analysis of legal languages
    legal clauses
    legal norms
    legal rules
    linguistic phenomena of the law
    Opis:
    The paper is dedicated to highlighting and indicating linguistic exponents used for needs to express the recipients of legal rules, which are present in Polish, Greek and Cypriot normative acts. The thesis of the investigation is the suspicion of designation or denotation or different relations existing between linguistic exponents referring to the recipients of legal rules and the real recipients of legal rules. Before the empirical investigations are conducted, some characteristics of legal language (statutory language) are given. The statutory language is understood as the language used express and to formulate legal rules. Thus, language of legal rules is an abstract creation as it is the interpreted form of the statutory language. Then a typical legal rule might be seen as an utterance saying: “X (in the circumstances Y) does Z”. The statutory language has a specific character and function, which is to express and to verbalize legal rules, thus considering the typology of legal rules, which is division into general legal rules (lex generalis) and specific legal rules (lex specialis), the linguistic exponents of these rules are presented. They are derived from Polish, Greek and Cypriot normative acts, more specifically, they form the laws. The next step of the investigation is to present the linguistic exponents used to specify the recipients of legal rules. The presentation is based on the relations of designation or denotation or different and the analysed linguistic exponents are given in confrontational aspect. The summaries and conclusions of the whole investigation are discussed in the final remarks of the paper. The final step of the investigation is to propose where and how the results of the performed investigations might be used as the applied linguistic, legal translatology especially seems the appropriate applicable field.
    Celem artykułu jest wyodrębnienie i wskazanie językowych wykładników służących określeniu odbiorców norm prawnych, jakie występują w tekstach polskich, greckich i cypryjskich aktów normatywnych. Stawianą w analizie tezą jest twierdzenie, że występujące w badanych tekstach wykładniki językowe wskazujące adresata normy prawnej, są w relacji denotacji lub desygnacji lub innej do rzeczywistego odbiorcy norm prawnych (bezpośredniego i pośredniego). Punktem wyjścia do dalszych badań jest krótka charakterystyka języka prawnego (język tekstów aktów normatywnych), który jest środkiem wyrazu normy prawnej. Język norm prawnych jest zaś tworem abstrakcyjnym, ponieważ jest interpretowany z języka prawnego. Norma prawna może być sprowadzona do wyrażenia „X (w okolicznościach Y) czyni Z”. Uwzględniając jednak specyfikę języka prawnego i jego roli, w oparciu o podział norm prawnych na normy ogólne (lex generalis) i normy szczególne (lex specialis), wskazano ich wykładniki językowe obecne w polskich, greckich i cypryjskich tekstach aktów normatywnych. W kolejnym etapie badań, z analizowanych tekstów, wyekscerpowano wykładniki językowe będące w relacji desygnacji lub denotacji lub innej w stosunku do odbiorcy normy prawnej i zestawiono je w ujęciu porównawczym. Ostatnim etapem badań jest wskazanie obszarów zastosowania osiągniętych wyników badań, szczególności w obszarze językoznawstwa stosowanego, a dokładnie na obszarze translatologii prawniczej. Podsumowanie badań i wnioski badawcze zostały zawarte w ostatniej części artykułu. W ostatniej części artykułu dyskutowane są możliwe obszary zastosowania wyników badań.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2014, 19, 1; 7-26
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-28 z 28

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies