Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "cognitive subject" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Podmiotowość w neokantyzmie
    Subjectivity in Neo-Kantianism
    Autorzy:
    Czarnocka, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342326.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    neokantyzm
    podmiot poznania
    antypsychologizm
    obiektywizm
    fundamentalizm epistemologiczny
    Neo-Kantianism
    cognitive subject
    the paradigm of consciousness
    linguistic paradigm
    Opis:
    W tekście analizuję neokantowskie poglądy w kwestii podmiotowości poznawczej, skupiając uwagę na relewantnych konstrukcjach Heinricha Rickerta (podmiot wartościujący oraz podmiot epistemologiczny), Bruno Baucha (podmiot właściwy – principium), Hermanna Cohena (logiczny zastępnik wiążący zasady myślenia, metody i procedury poznawcze) oraz Paula Natorpa wykluczenie podmiotowości. Stosunek neokantystów do podmiotowości jest określany przez trzy ich główne metatezy: antypsychologizm, obiektywizm oraz fundamentalizm epistemologiczny. Pokazuję, że neokantyzm dokonał destrukcji kategorii podmiotowości, wypracował podstawy do filozofowania bez pojęcia podmiotu, zainicjował metafilozoficzną zmianę do paradygmatu lingwistycznego. Aktualizując koncepcję Kanta neokantyści doprowadzili do porzucenia jej podstaw – poprzez przyjęcie aksjomatu głoszącego, iż wiedzę obiektywną jest w stanie uzyskać tylko niesubiektywny podmiot.
    The paper analyses Neo-Kantianism views on cognitive subjectivity: constructions by Heinrich Rickert (valuing subject and epistemological subject), by Bruno Bauch (proper subject – principium), by Hermann Cohen (a logical substitution linking rules of thinking, methods and cognitive procedures) and Paul Natorp’s exclusion of subjectivity. The Neo-Kantianism conceptions of subjectivity are determined by the Neo-Kantianism metatheses: anti-psychologism, objectivism, and epistemological fundamentalism. It is demonstrated that Neo-Kantianism elaborated a foundation to philosophize without the category of subject, and initiated the metaphilosophical transformation to the linguistic paradigm. The basis of this change holds that only the objective subject is able to acquire objective knowledge.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2015, 3; 119-139
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leszek Kołakowski – nieznany konstruktywista
    Leszek Kołakowski – An Unknown Constructivist
    Autorzy:
    Chałubiński, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343098.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    Leszek Kołakowski
    Richard Rorty
    konstruktywizm
    czynna rola podmiotu w poznaniu
    Warszawska Szkoła Historii Idei
    socjologia wiedzy
    rewizjonizm
    constructivism
    active role of the cognitive subject
    The Warsaw School of History of Ideas
    anti-fundamentalist philosophy of science
    sociology of knowledge
    revisionism
    Opis:
    Artykuł prezentuje filozofię Leszka Kołakowskiego nie tylko na tle konstruktywistycznych nurtów w epistemologii (m.in. neopragmatyzmu Richarda Rorty’ego i metodologicznego anarchizmu), lecz również w kontekście rewizjonizmu marksistowskiego (m.in. Stanisława Brzozowskiego, Antonio Gramsciego i György Lukácsa). Wspólny teoretyczny mianownik stanowią dla nich te rodzaje teorii poznania, które akcentują czynną rolę podmiotu w poznaniu. Cechuje je też zazwyczaj sceptycyzm i agnostycyzm. Artykuł ten pokazuje także ideologiczno-polityczne implikacje filozoficznych badań Kołakowskiego w okresie istnienia Warszawskiej Szkoły Historii Idei w latach 1955–1968.
    The paper presents Leszek Kołakowski’s philosophy by comparing it not only with different constructivist threads in epistemology (among others, Richard Rorty’s neopragmatism and methodological anarchism), but also with Marxist revisionism (Stanisław Brzozowski, Antonio Gramsci, György Lukács). The epistemologies emphasizing an active role of the subject in cognition are here taken into account. Their common attribute is frequently scepticism and agnosticism. The paper also shows some ideological-political implications of Kołakowski’s research in the period of the Warsaw School of History of Ideas in 1955–1968.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2016, 4; 231-240
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podmiot czy agent? Rozumienie podmiotowości w erze artefaktów poznawczych
    The subject or agent? Understanding subjectivity in the cognitive artefacts era
    Autorzy:
    Trybulec, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/41304229.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    subject
    agent
    agency
    extended mind thesis
    extended cognitive system
    cognitive enhancement
    artificial cognitive system
    podmiot
    sprawczość
    teza umysłu rozszerzonego
    rozszerzony system poznawczy
    wzmocnienia poznawcze
    sztuczny system poznawczy
    Opis:
    Pokartezjańska tradycja filozoficzna określa podmiot działania jako istotę refleksyjną, z zasady świadomą swej podmiotowości, co czyni ją zdolną do podjęcia wolnej decyzji i wzięcia za nią odpowiedzialności. Tak rozumiana podmiotowość przypisywana jest, poza Bogiem i aniołami, wyłącznie ludziom, tylko ludzie bowiem rozumieją znaczenia języka pojęciowego, co stanowi konieczny warunek refleksyjności. Rozwój sztucznych wzmocnień poznawczych oraz coraz bardziej autonomicznej sztucznej inteligencji, który dokonał się w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, skłania jednak do refleksji, czy takie ujęcie podmiotu nie jest zbyt antropocentryczne. Na wątpliwość tą wskazują niektórzy zwolennicy rozszerzania procesów poznawczych i stanów mentalnych poza mózg, argumentując za potrzebą odpowiedniego rozszerzenia również ich podmiotu. Coraz częściej pojawiają się także propozycje nadawania podmiotowości samym artefaktom. W artykule oceniam próby nadawania podmiotowości zarówno rozszerzonym, jak i sztucznym systemom poznawczym podjęte przez Lambrosa Malafourisa, Richarda Menary’ego, Edwina Hutchinsa, Luciano Floridiego i J. W. Sandersa, oraz Samira Chopry i Laurence’a F. White’a. Ocenę tę wydaję z perspektywy dwóch koncepcji podmiotowości: podmiotu jako systemu refleksyjnego, oraz podmiotu jako przedmiotu nastawienia intencjonalnego. Reprezentantem pierwszego z tych ujęć czynię Donalda Davidsona, drugiego – Daniela Dennetta. Argument, którego bronię brzmi, że pojęcie podmiotu wypracowane w analitycznej filozofii działania nie może zostać zastosowane do rozszerzonych i sztucznych systemów poznawczych, a przyjęcie wobec nich strategii nastawienia intencjonalnego nie spełnia tej samej funkcji. Postuluję zatem, aby systemy rozszerzone i sztuczne określać za pomocą nazwy „agent” oznaczającej wszelki relatywnie autonomiczny system przetwarzający informacje w celu wykonania zadania poznawczego. Nazwę „podmiot działania” należy tymczasem zarezerwować dla systemów faktycznie spełniających odpowiednie kryteria.
    The philosophical tradition defines the subject as a reflective being, in principle aware of its agency which makes it capable of making free decisions and taking responsibility for them. Agency, understood in this way, is clearly attributed only to people. However, the technological development of artificial cognitive enhancements and of increasingly autonomous artificial intelligence, that has been taken place in last few decades, casts doubts whether such an approach is not too anthropocentric. This doubt is indicated by some proponents of extending cognitive processes beyond the human brain; they argue for the need of appropriate extension of the subject as well. Moreover, there is an increasing number of proposals attributing agency to artifacts. In the first part of the article, I refer to the two most commonly used philosophical criteria distinguishing the subject of cognition from all information processing systems: being a reflective system, and being the subject of intentional stance. Next, I assess, from such a perspective, the attempts to attribute agency to both one-person extended cognitive systems and artificial systems, such as relatively autonomous computer programs. I argue that the gap between conceptions of the extended subject and the artificial subject, and the standard approach incline toward the usage of the term “agent” designating this phenomenon. The term is already widely used in cognitive science to designate any relatively autonomous information processing system performing a cognitive task. The need of the clear distinction between “the subject” (“subjectivity”) and “the agent” (“agency”) is especially noticeable in Polish, where the difference in meanings of these concepts is not so evident as in English. The awareness of the applying in cognitive science these two different notions of agency prevents against a conceptual misuse which could lead to erroneous explanations and predictions.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2020, 8, 2; 89-113
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teaching the English active and passive voice with the help of cognitive grammar: An empirical study
    Autorzy:
    Pawlak, Mirosław
    Mystkowska-Wiertelak, Anna
    Bielak, Jakun
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/780846.pdf
    Data publikacji:
    2013-12
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    pedagogical application of cognitive grammar
    active and passive voice
    reference point model
    subject
    topic
    Opis:
    Functionally-oriented linguistic theories, such as cognitive grammar (CG), offer nuanced descriptions of the meanings and uses of grammatical features. A simplified characterization of the semantics of the English active and passive voice grounded in CG terms and based on the reference point model is presented, as it is the basis of the instructional treatment offered to one of the groups in the quasiexperimental study reported in the paper. The study compares the effects of feature- focused grammatical instruction covering the form and meaning/use of the English voices based on CG with those of teaching based on standard pedagogical grammar rules. The results point to relatively high effectiveness of both instructional options in fostering the use of the target structures in both more controlled and more spontaneous performance, with traditional instruction being more successful than that based on CG with respect to the latter. A possible explanation of this superiority is that the subset of the participants (n = 27) exposed to the traditional explanations found them simple and easy to apply, contrary to the situation in the other group.
    Źródło:
    Studies in Second Language Learning and Teaching; 2013, 3, 4; 581-619
    2083-5205
    2084-1965
    Pojawia się w:
    Studies in Second Language Learning and Teaching
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Neugier beflügelt unsere Wahrnehmung“ – eine effektive Lernmethode im Fremdsprachenunterricht
    Autorzy:
    Weigl, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/914279.pdf
    Data publikacji:
    2017-08-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Cognitive and educational psychology
    effective learning techniques
    motivation
    curiosity learning by teaching and subject orientated learning
    Opis:
    As in any human action, motivation is playing a key role in learning foreign languages. There are different types of motivation – one of them is curiosity. Curiosity is one of the strongest motivators, since it is based in the human character. Psychologists call curiosity the core of motivation. In my paper I will address a new learning technique, which consists of two didactic concepts at the same time: Learning by teaching and subject orientated learning. Subject orientated learning means the combination of a specific content to be learnt and a given person.
    Źródło:
    Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics; 2017, 44, 1; 173-182
    0072-4769
    Pojawia się w:
    Glottodidactica. An International Journal of Applied Linguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Subjective-personal readiness of correctional teachers to education of ASD children
    Autorzy:
    Ostrovska, Kateryna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/954067.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Autism spectrum disorder (ASD) children
    Correction teachers
    Subject-personality readiness
    Motivational
    cognitive
    emotionally-volition components
    Professional activity
    Opis:
    ASD teachers require skills that go beyond the realm of most educators including professional competences and high moral qualities. In the work theoretical approaches and experimental research on the problem of subjective personality readiness of correctional teachers in the education of ASD children are carried out. The psychological investigation has been conducted including measurement of psychological indices of 40 teachers of ASD children from the boarding school "Trust" and 40 teachers from mainstream schools of Lviv city aged from 28 to 59 years. The following methods are used: "Questionnaire for the measurement of tolerance" (Magun, Zhamkochyan, Magura, 2000); "Shein’s Career Anchors" method aimed at studying the career orientations of the teachers (Shein, 2010); “Diagnostics of empathy level” (Viktor Boiko, 2001); method of study “Motivation professional activities” by Catelin Zamfir in a modification of Artur Rean (Bordovskaya, & Rean, 2001). Based on the provided studies a program for development of subject-personality readiness of the correctional teacher to work with ASD children is proposed. The program consists of the following components: motivational component (professional competence, self-development, self-determination, self-control); cognitive component (intellectual personality autonomy, self-identification, stability, challenge, integration of lifestyles); emotionally-volitional component (empathy, positive attitude toward a child, intellectual analysis of emotions, self-regulation). 
    Źródło:
    Journal of Education Culture and Society; 2017, 8, 1; 125-137
    2081-1640
    Pojawia się w:
    Journal of Education Culture and Society
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fenomenologia a kognitywistyka – dwie metody analizy podmiotu poznania. Perspektywa współpracy i problemy
    Pheomenology and Cognitive Science – Two Methods of Analysis of the Cognitive Subject. A Perspective of Collaboration and Its Problems
    Autorzy:
    Trybulec, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342338.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    podmiot poznania
    metoda redukcji fenomenologicznej
    kognitywistyka
    neurofenomenologia
    świadomość
    epistemic subject
    phenomenological reduction
    cognitive science
    neurophenomenology
    consciousness
    phenomenology
    Opis:
    Przedmiotem analizy w artykule są korzyści i trudności, które niesie ze sobą wykorzystywanie niektórych rozwiązań wypracowanych w ramach stanowiska fenomenologicznego w badaniach kognitywistycznych nad podmiotem poznania. Wskażę, jakie znaczenie można nadać pojęciu naturalizowania fenomenologii, oraz jakie związki zachodzą pomiędzy obiema dziedzinami badań nad poznaniem – fenomenologią i kognitywistyką. W artykule przywołam próbę uzasadnienia owocności nowej dziedziny badań nad podmiotem poznania – neurofenomenologii wyrosłej ze splotu różnych tradycji filozoficznych. Jej zwolennicy borykają się zwłaszcza z problemem uzgodnienia metodologii, która łączy w sobie pierwszoosobową metodę fenomenologii oraz trzecioosobową metodę nauk szczegółowych. W artykule pokażę, że naturalizowanie fenomenologii rozumianej jako stanowisko filozoficzne wobec podmiotu poznającego jest przedsięwzięciem niemożliwym do zrealizowania. Większa nadzieja leży w próbach wykorzystania pewnych elementów metody fenomenologicznej w badaniach kognitywistycznych. Celem sięgania po owe elementy jest uzyskanie opisu świadomego doświadczenia dużo bardziej bezpośredniego i przez to dokładniejszego od opisu introspekcyjnego. Zwolennicy takiego podejścia mają nadzieję na rozwój nauki o perspektywie pierwszoosobowej dalekiej od introspekcjonizmu i psychologii zdroworozsądkowej.
    The paper presents benefits and difficulties carried by the project of incorporating the method of phenomenology into cognitive science. I explain the consequences of naturalizing phenomenology and analyse relations between the two lines of reflection on cognition – phenomenology and cognitive science. I also present some difficulties associated with neurophenomenology introduced by Francisco Varela. Neurophenomenology grows out from four philosophical traditions founded on different or even incompatible assumptions on the cognitive subject. The main task for this discipline is to determine a consistent set of assumptions and methods which could constitute a theoretical ground composed of ontological, epistemological and methodological assumptions. In the paper I argue that naturalizing phenomenology is an illusion. The only hope for a joined reflection on cognition lies in researches which combine the method of phenomenological reduction with the neuroscientific method of picturing the activity of the brain. Revealing neural correlates of the firstperson experiences awakens hope for development of science about first-person perspective which is based neither on introspection nor on folk psychology, but on phenomenological reduction, and which together with cognitive science constitute the new value in the reflection on cognition.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2015, 3; 281-299
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podmiotowość: moje stronnicze podsumowanie cyklu seminaryjnego
    Subjectivity: My biased summary of a seminar cycle
    Autorzy:
    Hausner, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/904000.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
    Tematy:
    podmiotowość
    jednostka
    społeczeństwo
    podmiot zbiorowy
    perspektywa poznawcza
    myślenie modularne
    odpowiedzialność
    subjectivity
    individual
    society
    collective subject
    cognitive perspective
    modular thinking
    responsibility
    Opis:
    Artykuł jest autorskim podsumowaniem kilkusemestralnych seminaryjnych dyskusji Koła Krakowskiego. Zdaniem autora koncept podmiotowości pozwala wyjaśnić, że będąc przeciwnymi jednej regule, nie musimy się opowiadać za światem bez reguł, lecz za zbiorem reguł, które są stopniowo reinterpretowane i modyfikowane. Można to ująć schematycznie za pomocą następującej formuły: podmiotowość = chcieć (wiedzieć po co?) + móc (mieć możliwość działania i odpowiednie instrumenty) + nie musieć (wywierać wpływ na reguły i sposób ich modyfikowania).
    This article contains a summary of the discussions conducted by the Cracow Circle during several semesters. The author comes to the conclusion that the concept of subjectivity can explain why, even if we are against a certain rule, we do not have to settle for a world without rules, but favour a set of rules which is gradually reinterpreted and modified. It can be represented schematically by the following formula: subjectivity = to want (to know why) + to be able to (act and have appropriate tools) + not to have to (influence rules and the way they are modified).
    Źródło:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2014, 3(29); 177-194
    1898-3529
    2658-1116
    Pojawia się w:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Społeczna rola antropologa — powinność a zaangażowanie
    The Social Role of the Anthropologist — Responsibility and Engagement
    Autorzy:
    Kaniowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1372904.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-25
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    engaged anthropology
    social role of the anthropologist
    researcher and subject
    scientific cognitive process
    ethical reflection
    antropologia zaangażowana
    rola społeczna antropologa
    badacz i badany
    procedury poznania naukowego
    refleksja etyczna
    Opis:
    This paper on engaged anthropology is focused on several issues which, on the one hand, define the characteristic features of this current of anthropology, and, on the other, allow us to reflect on how the social role of an anthropologist can be understood today. The author begins her remarks by pointing to the ambiguity of the term “commitment” and to some of the consequences. She compares Norbert Elias’s position with the ways of understanding commitment adopted by contemporary anthropologists. She draws attention to the basic epistemological problems of engaged anthropology in regard to understanding cognition processes, and above all in regard to understanding the position of the researcher and the subject. She is then able to comment on contemporary attempts to establish the nature of an anthropologist and his or her potential social role. At the same time, she points to similarities with earlier sociological and anthropological concepts, stressing that the project of engaged anthropology shows a particularly clear link between methodology and ethical reflection.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2020, 64, 2; 15-31
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pracowite dno sadzawki. Socjologia moralności a literatura piękna
    The workful bottom of the pool. The sociology of morality and fiction
    Autorzy:
    Sztalt, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27315894.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    dzieło literackie
    funkcje literatury
    poznawcza funkcja literatury
    przedmiot poznania literatury
    socjologia moralności
    aksjologia
    dobro i zło
    literatura jako źródło wiedzy przed-socjologicznej
    literary work
    functions of literature
    cognitive function of literature
    subject of knowledge of literature
    sociology of morality
    axiology
    good and evil
    literature as a source of pre-sociological knowledge
    Opis:
    Artykuł w zamierzeniu autora ma uwidaczniać poznawcze walory literatury w zakresie moralności i aksjologii. Tekst zaczyna się od wymienienia funkcji literatury, podkreślając funkcję poznawczą. Wskazuje na różnice poznania literackiego i naukowego. Następnie autor przedstawia możliwość skupienia się, podczas poznania literackiego, na kwestiach moralnych i aksjologicznych, posiłkuje się przy tym konkretnymi przykładami literackimi. Stoi na stanowisku, że przed-socjologiczne poznanie literackie może być nie mniej cenne i doniosłe od poznania socjologicznego. Oba, jego zdaniem, niejako się uzupełniają.
    Krzysztof Sztalt’s aim in this article is to highlight the cognitive values of literature in the field of morality and axiology. He begins by listing the functions of literature and emphasizing the cognitive function. He goes on to indicate the differences between literary and scientific cognition. He then considers the possibility of focusing, during the process of the cognition of literary works, on moral and axiological problems. Addressing these problems he cites a specific literary examples. He argues that pre-sociological literary cognition can be no less valuable and important than sociological cognition. In his opinion, both forms of cognition complement each other.
    Źródło:
    Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2022, 13; 1-9
    2353-9658
    Pojawia się w:
    Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies