Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "cognitive definition" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-45 z 45
    Tytuł:
    La définition cognitive du RÉFUGIÉ en langue polonaise
    The Cognitive Definition of REFUGEE in Polish Language
    Autorzy:
    Viviand, Aline
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2020930.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
    Tematy:
    refugee
    Polish
    cognitive definition
    ethnolinguistics
    Opis:
    The reception of refugees on Polish territory remains a subject of tensions between Poland and the European Union, following the question of migrant relocation on European soil, which emerged in 2015. However, beyond the various political, economic or even cultural questions that may have been raised, we can wonder about the exact meaning of the Polish lexeme uchodźca (“a refugee”), which is at the heart of the debates. The study of the semantic features that the Poles themselves associate with this word is decisive for better understanding this nation in its positions towards the “refugee question”. These semantic features, deriving from the representations of the speaking subjects rather than the dictionaries or the international law is called in cognitive ethnolinguistics cognitive definition. Therefore, the numerous features of such “refugee” definition may be not only related to politics and economics but they can have also a strong sociocultural, geographical, biological, psychical and even religious dimension. These features will allow us to present three portraits: the portraits of the threatening-refugee, of the threatened-refugee and a portrait of another kind: the benevolent-refugee.
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2020, 9; 207-219
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Co za jedni ci Szwedziska? – stereotypowe widzenie Szweda w polszczyźnie potocznej i w polskiej kulturze ludowej
    Autorzy:
    Łaszkiewicz, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/645318.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    stereotypes
    cognitive definition
    Swede
    invader
    Opis:
    Who are those Swedes? The stereotype vision of the Swedes in the Polish language and folk culture The aim of the article is a rationalization of the Swedes in the day to day Polish language and folk culture, including the historical and cultural background. The sources from which the material was taken are: dictionaries of the Polish language, dialect dictionaries and mixed folk genres, etc. From the collected material it can be concluded that the Swedes are seen, from one point of view, as Godless invaders from a cold, northern country that had devastated Poland. This way of describing the Swedes is comparable to the characterisation of other foreign invaders, such as Tatars and Turks.
    Źródło:
    Adeptus; 2013, 2
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Да гісторыі ўжывання слоў талерантнасць, памяркоўнасць і цярплівасць у беларускай мове. Дыяхранічны аспект
    To the history of the use of the words tolerance, reasona-bleness, patience in Belarusian language. Diachronic aspect
    Autorzy:
    Kozłowska-Doda, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/482211.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Belarusian language
    tolerance
    cognitive definition
    semantics
    dictionary
    Opis:
    The Author of the article is taking over the meaning of the words талерантнасць (eng. tolerance), памяркоўнасць (eng. reasonableness), цярплівасць (eng. patience), which are used for the description of the term tolerance in Belarusian language. The Author is looking after its appearance at the Belarusian language dictionaries, analyzing its etymology, comparing synonyms, antonyms and hyperonyms. At the same time the Author specifies the time range of specific changes of the form and content. It is necessary to pay attention to the question concerning to the subject of tolerance from a concrete person whose characteristic features are: the acceptance of other people, kindness, understanding, appreciation and respect towards other people, social groups (especially religious and national), up to the characteristics of abstract conceptions, ideas. On the other hand I should admit the absence at the vocabulary database of the content ‘understanding and respect for the different sexual orientation groups’, which begins to appear just at modern texts at the tern of the XX and the XXI century (so text researches as analyses of the questionnaires which will be carried out among Belarusian youth will be done by the Author in the nearest feature). At the Belarusian language dictionaries nation is minimally characterized by the concept tolerance (refers to the joint subject). At the article the Author has used the methodology of cognitive definition, proposed by Jerzy Bartminski.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2019, 3, XXIV; 19-34
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowo-kulturowy obraz ręki w polszczyźnie ludowej
    Autorzy:
    Litwińczuk, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/645420.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    ethnolinguistics
    linguistic worldview
    cognitive definition
    body
    hand
    Opis:
    The linguocultural image of hand in Polish folk languageThe goal of this paper is a reconstruction of the linguocultural image of ręka (hand) in the Polish folk language, as defined by a cognitive model proposed by Bartmiński in the 1980’s. Among the sources considered here are the linguistic system itself (as exemplified by dictionaries of the Polish language, etymological dictionaries, dialect dictionaries) as well as literary texts, including folk songs and prose (e.g. riddles, sayings, fairy tales), and folk traditions and beliefs, recorded in the FOLBAS computer base and in the UMCS Ethnolinguistic Archives. From all these sources there emerges a rich and complex image showing this part of the body mainly from a functional perspective and appreciation of its role in Polish folk culture.
    Źródło:
    Adeptus; 2013, 1
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W stronę optymalizacji słownikowego objaśniania znaczeń
    Towards optimization of meaning descriptions in dictionaries
    Autorzy:
    Chlebda, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/615518.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    taxonomic definition
    cognitive definition
    contextual definition
    synthetic definition
    definition framework
    explanatory dictionary
    Opis:
    In this paper, the author puts forward the following general hypotheses as a starting point for further enquiry: 1. Definitions and sets of definitions are developed on the basis of the results of exploration of linguistic reality and therefore they constitute meta-statements about certain fragments of linguistic reality; 2. Various types of definitions emphasize different aspects of linguistic reality and examine the reality from different perspectives; 3. Definitions and sets of definitions constitute cognitive tools used in any research endeavour; 4. Definitions and sets of definitions enable one to verify consistency across various scientific concepts. With this general background in mind, the author poses a specific question, namely whether it is possible to, first, synthesize various types of definitions and, second, to introduce such a synthetic definition into a new explanatory dictionary of the Polish language. The author argues that the proposed synthetic definition should be based on classical (taxonomic) definitions, cognitive definitions (used extensively by ethno- linguists), and contextual definitions. Also, the synthesis of three types of data, that is, systemic, textual and survey data, should provide a resource base for the development of the synthetic definition. The author argues that such a definition should be half-open, that is, it should include a set of features chosen by language users when performing particular speech acts. This way the synthetic definition is of dynamic character, which stands in stark contrast to static taxonomic definition.In short, this paper presents, first, a general framework for development of a synthetic definition, and, second, certain examples of definitions developed on the basis of the proposed framework.
    Źródło:
    Stylistyka; 2016, 25; 319-335
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polski HONOR w świetle danych słownikowych
    Autorzy:
    Grzeszczak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611374.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    values
    cognitive definition
    honour
    honor
    wartości
    definicja kognitywna
    Opis:
    The article deals with the treatment of the Polish honor in older and contemporary dictionaries: the two kinds of sources are taken as complementary. The present reconstruction aims for a “cognitive definition” of the concept of honor, i.e. the totality of the word’s semantics; it attempts to assign to it a place in the relevant lexico-semantic field and in a network of conceptual relationships. The network consists of, among others, synonyms, opposites, collections, complexes and collocations.The semantics of honor contains ‘integrity, honesty’, firmly entrenched in the word’s etymology (this was the original meaning of the word). In the 17th and 18th c. it was associated with unblemished reputation and meant ‘good name’. As the basic meaning of honor, 20th-c. dictionaries give ‘personal dignity’, and its connection with dignity is entrenched in synonyms and derivatives. Honor is associated with faithfulness to the word given, good behaviour, politeness and hospitality. Dictionaries point to the link between “honor” and men, rather than women, as well as typical men’s professions (honor zawodowy ‘professional honor’, honor górnika ‘miner’s honor’). In the sense of ‘good name’ is also attributed to women.
    Przedmiotem rozważań autorki jest rozumienie honoru w słownikach języka polskiego – dawnych i współczesnych – traktowanych komplementarnie. Rekonstrukcja zmierza do zbudowania „definicji kognitywnej”, a więc do ujęcia całego bogactwa znaczeniowego słowa i do wyznaczenia mu miejsca w polu leksykalnosemantycznym oraz w sieci relacji konceptualnych. Na tę sieć składają się między innymi: synonimy, opposita, kolekcje i kompleksy, utarte kolokacje.Honor ma wpisaną w swoją semantykę ‘uczciwość’, która jest najdobitniej utrwalona w etymologii słowa (honor znaczył pierwotnie tyle, co ‘uczciwość’). W polszczyźnie XVII–XIX w. kojarzony był z nieposzlakowaną opinią i oznaczał ‘cześć; dobre imię’. W słownikach dwudziestowiecznych jako podstawowe znaczenie honoru notowana jest ‘godność osobista’, a nierozerwalny związek honoru z godnością jest utrwalony w synonimach oraz derywatach słowotwórczych. Z honorem łączona jest słowność, wierność danemu słowu, dobre wychowanie, okazywanie grzeczności i gościnność. Słowniki poświadczają związek pojęcia honoru z osobami płci męskiej i wykonywaniem jakiegoś zawodu (honor zawodowy; honor górnika), honor w znaczeniu ‘czci’ przypisany jest także kobietom.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Definicja kognitywna jako narzędzie opisuemocji negatywnych w językach rosyjskim i ukraińskim (na przykładzie emocji strachu)
    The cognitive definition as a tool fo r describing negative emotions in the Russian and Ukrainian languages (on the example o f fear)
    Autorzy:
    Małecki, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/481293.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    cognitive definition
    negative emotions
    fear
    Russian language
    Ukrainian language
    Opis:
    Emotions in human consciousness take form of emotional concepts, described by means of such features as traditions, customs, special stereotypes of thinking, behavior models, etc. The present article attempts to analyse the linguistic realization of the concept of „fear” in Russian and Ukrainian languages. The language analyze is based on the purposes of the cognitive definition.
    Źródło:
    Acta Polono-Ruthenica; 2016, 1, XXI; 39-49
    1427-549X
    Pojawia się w:
    Acta Polono-Ruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O różnych wariantach definicji leksykograficznej – od taksonomii do kognitywizmu
    Autorzy:
    Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611527.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    maximal definition
    cognitive definition
    Anna Wierzbicka
    Jerzy Bartmiński
    definicja maksymalna
    definicja kognitywna
    Opis:
    The study compares the methods of defining concepts proposed by Anna Wierzbicka and Jerzy Bartmiński. Two variants of the maximal definition are identified: the extended variant, where the definition assumes the form of a narrative explication (Bartmiński), and the synthetic variant, with condensed content of the full definition (Wierzbicka, Bartmiński). Similarities and differences in the approaches of the two scholars to the problem of defining are discussed. The similarities include: the idea that a full understanding of a concept should be accounted for, the proposal that all linguistically, culturally, and communicatively relevant features be reconstructed, a facet-based ordering of the defining sentences, the importance of linguistic evidence for the features being included in the definition. The differences are identified in: the language being used, the use made of the data, the approach to the stability of features in the concept being defined, the ultimate shape (static or dynamic) of the reconstructed image.
    Autorka dokonuje porównania sposobów eksplikowania pojęć przez Annę Wierzbicką i Jerzego Bartmińskiego. Wyodrębnia dwa warianty definicji maksymalnej – wariant rozbudowany o charakterze narracyjnej eksplikacji (Bartmiński) oraz wariant syntetyczny, zawierający skondensowane treści definicji pełnej (Wierzbicka, Bartmiński). Zestawia podobieństwa i różnice w podejściu do kwestii definiowania przez obydwoje badaczy. Podobieństwa łączy z realizacją postulatu pełnej analizy pojęcia i z odtwarzaniem w definicji wszystkich cech relewantnych językowo, kulturowo i komunikacyjnie, z fasetowym porządkowaniem zdań definiujących i z dbałością o „dowody językowe” dla powoływanych cech. Różnic upatruje w używanym języku, wykorzystywaniu podstaw materiałowych, podejściu do kwestii stabilizacji cech w definiensie oraz w ostatecznym – statycznym lub dynamicznym – kształcie zrekonstruowanego wyobrażenia.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    BUDOWA I ANALIZA HASEŁ W HISTORYCZNYM SŁOWNIKU POLSKICH TERMINÓW BIZNESOWYCH Z LAT 1870-1914 Z WYKORZYSTANIEM TEORII SEMANTYKI PROTOTYPU ORAZ SEMANTYKI RAMOWEJ
    THE CONSTRUCTION AND ANALYSIS OF TERMS FOUND IN THE HISTORICAL GLOSSARY OF POLISH BUSINESS TERMS FROM THE PERIOD BETWEEN 1870-1914 WITH THE USE OF THE PROTOTYPE SEMANTICS THEORY AND FRAME SEMANTICS
    Autorzy:
    Gajda-Gałuszka, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444847.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    business term
    expert knowledge
    cognitive definition
    prototype semantics
    frame semantics
    Opis:
    The aim of this article is to present the assumptions underlying the construction and analysis of business terms in the dictionary of business terms of 1870-1914. All lexical units incorporated into the discussed dictionary are selected from a particular column of the Kraków daily newspaper “Czas”. The research into business terms taken originally from daily newspapers was facilitated by the prototype semantics theory and the concept of frames and scenes, the use of which enables the attribution of analyzed linguistic structures to real life objects as well as to a human being as a cognising subject. It is the prototype semantics theory that the article discusses first in the context of rules for the reconstruction of the semantic representation of terms incorporated into the dictionary of business terms of 1870-1914. The concept of frame semantics by Charles Fillmore is discussed later as a tool useful in the interpretation of the prepared glossary.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2017, XIX/1; 107-121
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Когнитивная дефиниция концепта СВОБОДА (по данным белорусского языка)
    Autorzy:
    Руденко, Елена
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611471.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    freedom
    cognitive definition
    values
    Byelorussian
    wolność
    definicja kognitywna
    wartości
    język białoruski
    Opis:
    This article was written as a result of my participation in the project EUROJOS: I had to discribe the concept of ``freedom” in the worldview of the Byelorussian language speakers. Three types of data are discussed in the article: vocabulary, corpus (texts) and psycholinguistic data (quiz). The cognitive definition of the ``freedom” concept is modeled on the basis of these data in accordance with the methodological instructions of the EUROJOS project.
    Artykuł powstał w związku z udziałem autorki w programie badawczym EUROJOS. Zawiera rekonstrukcję pojęcia свабода ‘wolność’ w języku białoruskim, przeprowadzoną w oparciu o dane leksykalne, korpusowe i eksperyment psycholingwistyczny. Kognitywna definicja svabody przedstawiona w artykule jest zbieżna metodologicznie z instrukcją programu EUROJOS.
    There is no abstract available for this language
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem konceptu bazowego i jego profilowania – na przykładzie polskiego stereotypu Europy
    Autorzy:
    Bartminski, Jerzy
    Chlebda, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611507.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive definition
    profiling
    profile
    stereotype
    Europe
    definicja kognitywna
    profilowanie
    profil
    stereotyp
    Europa
    Opis:
    The article aims to reconstruct the Polish concept of Europa (Europe) according to the EUROJOS methodology and on the basis of three sources of data: the language system, texts and questionnaires. Indirectly, it also aims to consider several notions and procedures of ethnolinguistic reconstruction, especially the changeability (or “variantability”) of the basic concept (here: Europa) relative to the various discourses in contemporary Polish public sphere.The authors present the concept of Europa as it emerges from the systemic (mainly lexicographic) and textual data analyzed in earlier studies of various scholars, but mainly concentrate on the results of three questionnaires from 1990, 2000 and 2010. The statistics derived from the questionnaires are juxtaposed with those of the systemic and textual data. By analyzing questionnaires, it is possible to render the content of the basic concept more specific: subjects’ responses reveal connotations not yet included in dictionaries, as well as relative ranks of the features attributed to a given (mental) object.
    Bezpośrednim celem autorów jest rekonstrukcja polskiego konceptu Europy przy pomocy metod zaproponowanych w ramach konwersatorium EUROJOS i w oparciu o trzy podstawowe bazy materiałowe: systemową, tekstową i ankietową. Celem pośrednim było poddanie pod dyskusję szeregu pojęć i procedur etnolingwistycznej analizy rekonstrukcyjnej, w tym zwłaszcza kwestii zmienności (wariantywności) wyobrażeń bazowych (tu – Europy) w warunkach ich wchodzenia w zróżnicowane dyskursy obecne we współczesnej polskiej przestrzeni publicznej.Autorzy przedstawiają obrazy Europy oparte na analizie danych systemowych, zwłaszcza słownikowych, oraz tekstowych omawiane we wcześniejszych pracach różnych badaczy, jednak szczególnie wiele miejsca i uwagi poświęcają wynikom trzech badań ankietowych ASA z lat 1990, 2000 i 2010. Podają sumaryczne dane ankietowe ASA w zestawieniu z danymi systemowymi i tekstowymi i dowodzą, że dane ankietowe pozwalają uszczegółowić zapis treści bazowego konceptu, ujawniają bowiem konotacje, których słowniki jeszcze nie odnotowują; pozwalają też – co ważne -- dokonać rankingu cech przypisywanych przedmiotowi.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    EUROJOS: Eine Darstellung des Potentials von kognitiver Definition anhand der Konzepte ARBEIT und DEMOKRATIE
    EUROJOS: A presentation of the potential of the cognitive definition based on the concepts of WORK and DEMOCRACY
    Autorzy:
    Szulc-Brzozowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096027.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    ethnolinguistics
    cognitive definition
    value
    European languages
    etnolingwistyka
    definicja kognitywna
    wartość
    języki europejskie
    Opis:
    The purpose of the paper is to present theoretical and methodological aspects of the research project EUROJOS, which is anchored and developed in Lublin ethnolinguistics. It aims to create the cognitive definition of the selected concepts, regarded as values in the European culture. The cognitive definition is based on 3 types of data: lexicographical sources, surveys and text corpora, with the latest playing a crucial role at profiling the concepts. The methodological criteria are indicated as validated by the description of chosen results from other research papers regarding the concept WORK in some languages and the concept DEMOCRACY in Polish and German. Whereas the study of the concept WORK objects to demonstrate the all-embracing definition of the concept, its universal meaning aspects, the example of DEMOCRACY shows the relevancy of profiling, thus also of the role of public discourse and the media.
    Artykuł przedstawia zagadnienia teoretyczne i metodologiczne projektu naukowego EUROJOS zakorzenionego i rozwijanego w etnolingwistyce lubelskiej. Jego celem jest zbudowanie definicji kognitywnej określonych konceptów postrzeganych w kulturze europejskiej jako wartości. Definicja kognitywna oparta jest o trzy typy danych: leksykograficzne, ankietowe i tekstowe, z których te ostatnie odgrywają kluczową rolę w profilowaniu konceptów. Na podstawie opisu wybranych wyników badań nad konceptem PRACA w niektórych językach oraz nad konceptem DEMOKRACJA w języku polskim i niemieckim ukazana zostaje zasadność założeń metodologicznych. Analiza konceptu PRACA posłużyła do zilustrowania syntetycznej definicji kognitywnej konceptu, jego uniwersalnych aspektów znaczeniowych, natomiast na przykładzie konceptu DEMOKRACJA pokazana została relewancja profilowania, a tym samym rola dyskursu publicznego i mediów
    Źródło:
    tekst i dyskurs - text und diskurs; 2020, 13; 123-147
    1899-0983
    Pojawia się w:
    tekst i dyskurs - text und diskurs
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Definicja kognitywna jako sposób opisu semantyki symbolu na przykładzie liczby siedem
    A Cognitive Definition as a Mode of Describing a Symbol: A Case Study of the Number Seven
    Autorzy:
    Wójtowicz, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807364.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-02
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    definicja kognitywna
    definicja kognitywna symbol
    etnolingwistyka
    fasety
    liczba siedem
    symbolika liczb
    symbol
    a symbol
    cognitive definition
    cognitive definition of a symbol
    ethnolinguistics
    facets
    symbolism of numbers
    number seven
    Opis:
    This article seeks to apply a cognitive definition to describe the symbolism of numbers. First, the theoretical aspects of the ethno-linguistic research method are outlined. This part presents the main foundations of the method, in particular, a cognitive definition as a mean of reconstructing the linguistic and cultural imaginary from the anthropocentric perspective. The concept of a symbol is presented as well, as a fundamental category in deciphering the meaning of the world by traditional culture bearers. The second part of the article presents a practical application of the theory, the cognitive definition of the number seven. The pre-existing sources (data from published dictionaries and monographs), as well as data collected by the author in the course of fieldwork, are ordered using “facets”, which reflect the semantic structure of the number seven in the folk culture. The cognitive definition of the number seven consists of the following facets: “name”, “collections”, “equivalences”, “number as a measure”, “semantics of the seventh item”. The proposed definition is not yet a completed project and can be extended by other domains.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 4; 71-87
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Próba kognitywnego ujęcia mądrości (na materiale przysłów polskich i litewskich)
    The concept of wisdom in Polish and Lithuanian paremiology
    Autorzy:
    Bogdzevič, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/645172.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-18
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Etnolinguistics
    cognitive definition
    cognitive picture
    concept
    wise
    wisdom
    etnolingwistyka
    definicja kognitywna
    obraz kognitywny
    mądry
    mądrość
    Opis:
    In this paper, an attempt has been made to present the semantic and axiological substance of wisdom hidden in the consciousnesses of two different, namely Polish and Lithuanian, linguistic-cultural communities. The analysis belongs to a branch of linguistics, interpreting language in terms of concepts, viewing it as a source of knowledge about people themselves, different communities, their mentality, ways of perception and interpretations of the way the world is. As a model to present the most thorough understanding of wisdom, the method of cognitive definition proposed by Jerzy Bartmiński is applied. Linguistic-cultural images of wise [person], understood as the concretizations of wisdom have to reveal him/her in opposition to stupid. The cognitive picture of wise is for the most part based on the analysis of features of character and appearance, portrayed behavior, interpersonal relations and the way others have as a perception of wise. Many cognitive parameters of wisdom are revealed while exploring the interactions between people and that of nature (plants, animals) which surrounds them and investigating deeper interpersonal relations with other people. The material for research was taken from Polish and Lithuanian proverbs. The latter occur as a result of world perception, everyday life observation, confrontations with its phenomenon. The proverbs are taken from compendiums of Polish and Lithuanian proverbs: Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych (The New Book of Proverbs and Proverbial Phrases) by Julian Krzyżanowski and Lietuvių patarlės (Lithuanian Proverbs), Patarlių paralelės (Parallels of Proverbs) by Kazys Grigas. Given as cognitive definitions the cultural visions of wise, despite all the emphasized differences, enable us to perceive many evaluations of wise similar or even common to Polish and Lithuanian cultures.
    Zamierzeniem artykułu jest próba przedstawienia semantycznej i aksjologicznej treści pojęcia mądrości tkwiącej w świadomości dwóch odrębnych wspólnot językowo-kulturowych – polskiej i litewskiej. Przeprowadzona analiza mieści się w nurcie badań językoznawczych, traktujących język jako źródło wiedzy o człowieku, jego mentalności i systemie wartości, sposobie postrzegania i interpretacji świata. Narzędziem opisu jest zaproponowana przez Jerzego Bartmińskiego metoda definicji kognitywnej. Językowo-kulturowe obrazy człowieka mądrego, stanowiąceukonkretnioną wizję abstrakcyjnego pojęcia mądrości, przedstawiają go w opozycji do człowieka głupiego. Obraz człowieka mądrego obejmuje cechy jego charakteru oraz wyglądu, mechanizmów zachowań, charakterystycznych miejsc przebywania oraz uwidacznia związek z zajmowaną przez niego pozycją społeczną. Wiele parametrów kognitywnych mądrości ujawnia się w trakcie analizy różnorodnych relacji człowieka z otaczającą go przyrodą (roślinami, zwierzętami) oraz wynika z bardziej skomplikowanych układów – ze stosunków z innymi ludźmi. Materiał analityczny stanowiły paremia polskie i litewskie, traktowane jako rezultat poznawania świata, obserwacji życia codziennego, zderzenia z różnymi jego zjawiskami. W badaniach wykorzystane zostały kompendia przysłów polskich i litewskich: Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych pod red. Juliana Krzyżanowskiego oraz Lietuvių patarlės (Przysłowia litewskie), Patarlių paralelės (Paralele przysłów) pod red. Kazysa Grigasa. Ujęte w strukturę definicji kognitywnych kulturowe wizje człowieka mądrego, mimo istniejących różnic, pozwalają wyodrębnić sporo wartościowań podobnych albo nawet wspólnych, charakterystycznych dla kultur polskiej i litewskiej.
    Źródło:
    Adeptus; 2015, 5; 53-63
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Сибирь (Syberia) w świetle danych systemowych języka rosyjskiego
    Autorzy:
    Starzyńska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611671.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive definition
    Siberia
    language system
    Russian
    definicja kognitywna
    Syberia
    dane systemowe
    język rosyjski
    Opis:
    Сибирь belongs to concepts whose position in the Russian lexis, and so in the Russian worldview, is special. As proposed by Jerzy Bartmiński, the study reconstructs the image of Сибирь on the basis of the Russian language system (more precisely, on the basis of dictionaries) and with the use of the cognitive definition. Discussed is the etymology of Сибирь, the lexeme’s synonyms, opposites, semantic and word-formational derivatives. The analysis is complemented with a survey of fixed expressions and collocations. Thus, the cognitive definition is proposed, consisting of thirty defining features organised into the following facets: category, part, opposition, location, size, appearance, conditions of living, function, feelings, attitudes to Siberia, the region’s inhabitants. In various contexts of the usage of Сибирь (and its derivatives) the most conspicuous is the negative valuation of Siberia as a place of exile, harsh climate, and unwelcoming living conditions.
    Сибир należy do tej grupy pojęć, które zajmują szczególne miejsce w leksyce języka rosyjskiego, zatem i w rosyjskim myśleniu o świecie. W artykule zrekonstruowano wyobrażenie Сибири na podstawie danych systemowych języka rosyjskiego (za źródło których posłużyły opracowania leksykograficzne), przy wykorzystaniu metody definicji kognitywnej, zgodnie z postulatami Jerzego Bartmińskiego. Zaprezentowano kwestię etymologii nazwy Сибирь, definicje, synonimy, opposita, derywaty: semantyczne i słowotwórcze. Analizę dopełnia przegląd utartych zestawień, wyrażeń i zwrotów frazeologicznych. Na podstawie danych systemowych zbudowano definicję kognitywną pojęcia, którą współtworzy 30 cech definicyjnych, uporządkowanych w następujące fasety: kategoria, część czego, opozycja, lokalizacja, cechy niezwiązane z wyglądem, rozmiar, cechy związane z wyglądem, lokalizator, warunki bytowe, funkcja, odczucia i uczucia ludzi wobec Syberii, mieszkańcy.W różnych kontekstach językowego użycia wyrazu Сибирь (i jego derywatów) najbardziej wyraźnie ujawnia się negatywne wartościowanie Syberii, które w sposób bezpośredni wyrażają jej charakterystyki związane z miejscem odbywania kary, także ze specyficznymi warunkami klimatycznymi oraz trudnymi warunkami bytowymi, jakie w niej panują.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    LOVE in English and Polish
    Autorzy:
    Brożyna Reczko, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677200.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    concept of love
    linguistic picture of the world
    contrastive analysis
    ethnolinguistics
    cognitive definition
    Opis:
    LOVE in English and PolishThe paper presents a sample contrastive analysis of the linguistic picture of love in English and Polish. The material used in the survey is drawn from lexicographic data, including the British National Corpus and Narodowy Korpus Języka Polskiego [National Corpus of Polish]. The paper focuses on the similarities and differences in conceptualizing the abstract concept of love in the English and Polish languages. An analytical method, developed by Bartmiński and associates, serves as the theoretical basis for the reconstruction of the linguistic picture of the world. MIŁOŚĆ w języku angielskim i polskimNiniejszy artykuł to próba kontrastywnego porównania językowego obrazu świata MIŁOŚCI w języku angielskim i polskim. Materiał badawczy pochodzi głównie ze źródeł leksykograficznych: słowników oraz korpusów (Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz z korpusu języka angielskiego British National Corpus). Celem badania było poszukiwanie podobieństw i różnic w konceptualizacji MIŁOŚCI w tych dwóch językach. Metoda badawcza została zaczerpnięta z prac J. Bartmińskiego i dotyczy rekonstrukcji językowego obrazu świata różnych pojęć.
    Źródło:
    Cognitive Studies; 2017, 17
    2392-2397
    Pojawia się w:
    Cognitive Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Symbolika leszczyny w polskiej kulturze ludowej. Fragment definicji kognitywnej
    The symbolism of hazel in Polish folk culture. A fragment of cognitive definition
    Autorzy:
    Kielak, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/969028.pdf
    Data publikacji:
    2014-04-02
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    ethnolinguistics
    symbol
    cognitive definition
    hazel
    folk culture
    etnolingwistyka
    definicja kognitywna
    leszczyna
    kultura ludowa
    Opis:
    The article discusses the symbolism of the hazel plant which constitute a segment (one facet) of the cognitive definition of a hazel bush. The symbolism of the hazel is a category which terminate and gather in together other facets constituting the entry ‘Hezel’ in the Lublin ethnolinguistics dictionary (Słownik stereotypów i symboli ludowych, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska): i.e. the plants’ provenance, image, time and place of flourishing; its magical, apotropaical, therapeutical, ritual and practical use etc. The symbol is thus – next to the stereotype – the second key concept in this dictionary. The author shows the different symbolic meanings attributed to hazel in Polish folk culture – the symbolism of the space tree, the symbolism of sacredness, a symbol of life, duration, recovery and growth; symbol of power and health, the symbolism of fertility and abundance, and a symbol of girl.
    W artykule omówiona została symbolika leszczyny stanowiąca wycinek (jedną fasetę) definicji kognitywnej leszczynowego krzewu. Symbolika leszczyny jest kategorią, która wieńczy hasło, bazując na pozostałych fasetach - dotyczących m. in. pochodzenia, wyglądu, czasu i miejsca kwitnienia, zastosowania apotropeicznego, magicznego, leczniczego, obrzędowego i praktycznego - spina je wspólną klamrą. Symbol jest bowiem, obok stereotypu, drugim kluczowym pojęciem w lubelskim słowniku etnolingwistycznym (Słownik stereotypów i symboli ludowych, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska). Autorka prezentuje różne sensy symboliczne przypisywane w polskiej kulturze ludowej leszczynie – symbolikę drzewa kosmicznego; symbolikę świętości; symbol życia, trwania, regeneracji i wzrastania; symbol mocy i zdrowia, symbolikę płodności i obfitości oraz symbol dziewczyny.
    Źródło:
    Adeptus; 2014, 3; 96-109
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Toward a cognitive definition of the Estonian Thunder god Pikne
    Estoński bóg grzmotu Pikne – próba definicji kognitywnej
    Autorzy:
    Gajetti, Giuliano
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670848.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive definition
    ethnolinguistics
    Pikne
    Uku
    Estonian Thunder god
    definicja kognitywna
    etnolingwistyka
    estoński bóg grzmotu
    Opis:
    W artykule podjęto próbę skonstruowania definicji kognitywnej nadprzyrodzonej istoty wiązanej z burzą i piorunami – bogiem grzmotu, czczonym w estońskiej tradycji i wierzeniach ludowych. Pierwszym krokiem było zbadanie leksyki związanej z grzmotem i jej komponentów. Następnie refleksji poddano etymologię badanego teonimu. Kolejnym krokiem było ułożenie danych językowych w fasety: homonimy i synonimy, terminy o tym samym stopniu ogólności i nadrzędne, wygląd, cechy niezwiązane z wyglądem, działania wykonywane przez bóstwo, władza, bóstwo jako adresat działań, zwracanie się do bóstwa i lokalizacja. Na tej podstawie zbudowano definicję kognitywną, z podaniem dokumentacji w języku oryginalnym i angielskim tłumaczeniu.
    The aim of this article is to provide a cognitive definition of the supernatural entity associated with the phenomenon of thunderstorm (the Thunder god) in Estonian vernacular tradition and folk beliefs. The article will firstly investigate the lexicon connected with thunderstorm and its components, and secondly the etymological roots of the theonym. Subsequently, I will organize the linguistic data into facets such as homonyms and synonyms, co-hyponyms, hyperonyms, appearance, features unrelated to appearance, actions performed by the god, authority, addressee, address, and location. Finally, a cognitive definition will be proposed. The documentation will be shown in the original language alongside an English translation.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 223-242
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pamięć historii w stereotypach etnicznych (na przykładach Tatara, Kozaka, Szweda i Turka)
    Autorzy:
    Łaszkiewicz, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611546.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    memory
    history
    ethnic stereotypes
    invaders
    folklore
    cognitive definition
    stereotyp etniczny
    definicja kognitywna
    pamięć
    historia
    folklor
    Opis:
    The study proposes an analysis of selected ethnic stereotypes (of Tartars, Cossacks, Swedes, and Turks) couched within the framework of Jerzy Bartmiński’s cognitive definition. The analysis is based on data from dictionaries of standard and dialectal Polish, texts of folklore and records of beliefs. A reconstruction of images of foreign invaders makes it possible to capture and verify the parameters of memory identified by Wojciech Chlebda. The holder of memory, in the light of the data analysed, is the guardian of Polish history, a Catholic Pole who trusts in the protection of Virgin Mary and relates the events from a distance (but with a considerable degree of engagement and sympathy). The content of memory are the relations between Poles and other nations. It is characterised by, among others, a-historicity, simplification, fantasising, sporadic reference to facts, people, and places. History functions as the background for presenting the canon of one’s values and assessment of events. The aim and function of memory is also discussed: accounts of invasions facilitated integration, helped identify “us” and “them”, or develop attitudes towards the invaders.
    Autorka dokonuje analizy wybranych stereotypów etnicznych (Tatara, Kozaka, Szweda i Turka) przy zastosowaniu definicji kognitywnej, zgodnie z zasadami sformułowanymi przez Jerzego Bartmińskiego. Podstawę materiałową stanowią dane językowe pochodzące z ogólnych i gwarowych słowników języka polskiego, teksty folkloru oraz zapisy wierzeń. Rekonstrukcja obrazów najeźdźców pozwala uchwycić i zweryfikować parametry pamięci wyróżnione przez Wojciecha Chlebdę. W świetle analizowanych danych podmiot pamięci to strażnik polskiej historii, Polak-katolik ufny w pomoc Matki Boskiej, relacjonujący zdarzenia z dystansu (ale z zaangażowaniem i współczuciem). Przedmiotem pamięci jest historia relacji polsko-obcych. Treść pamięci charakteryzuje się m.in. ahistorycznością, uproszczeniami, fantastyką, sporadycznym odwoływaniem się do faktów, postaci i miejsc historycznych. Historia staje się tłem do zaprezentowania kanonu wyznawanych wartości i oceny zdarzeń. Dodatkowo – jako parametry pamięci – autorka wprowadza cel i funkcję pamięci: teksty o najeźdźcach pełniły funkcję integrującą, służyły identyfikacji swoich i obcych, pomagały kształtować właściwe postawy wobec najeźdźców.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przysłowie w świetle danych systemowych
    Autorzy:
    Wasiuta, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607734.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive definition
    linguistic worldview
    proverb
    lexical semantics
    definicja kognitywna
    językowy obraz świata
    przysłowie
    semantyka leksykalna
    Opis:
    The paper intends to outline a reconstruction of the linguistic picture of proverb in Polish. The author makes an overview of the information given in the dictionaries of both historical and modern Polish, i.e. etymology of the word przysłowie (proverb), its lexicographical definitions, word formation derivatives and idioms.
    Artykuł poświęcony jest rekonstrukcji obrazu przysłowia w polszczyźnie. Autor wychodzi od etymologii wyrazu przysłowie, a następnie analizuje informacje podawane w słownikach polszczyzny ogólnej – zarówno historycznych, jak i współczesnych – definicje leksykograficzne, derywaty słowotwórcze, utarte połączenia wyrazowe.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 1
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Definicje kognitywne osoby niepełnosprawnej intelektualnie – na wybranych przykładach
    Autorzy:
    Jęczeń, Urszula
    Saj, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690442.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive definition
    intellectual disability
    popular knowledge
    natural conversation
    definicja kognitywna
    niepełnosprawność intelektualna
    wiedza potoczna
    naturalna rozmowa
    Opis:
    The article discusses the ability to define such concepts as: beauty – ugliness, happiness – unhappiness,  love – hate, wisdom – stupidity by an adult with mild intellectual disability. In order to describe the meaning of a word, the cognitive methodology was chosen, which is particularly applicable in studying the abilities of intellectually disabled persons in the area of understanding (conceptualizing) concepts because it enables the presentation of how a patient in whom cognitive functions have developed somewhat differently interprets the world in his/her characteristic way, and what type of knowledge organized in the form of cognitive representation s/he uses to establish the meaning of a word. The lexical material was collected during a natural conversation because we take the view that “language works” only during conversation because the content is continuously “negotiated, processed, and created”.
    Artykuł dotyczy umiejętności definiowania takich pojęć jak: piękno – brzydota, szczęście – nieszczęście, miłość – nienawiść, mądrość – głupota przez osobę dorosłą niepełnosprawną intelektualnie w stopniu lekkim. W celu opisu znaczenia wyrazu wybrano metodologię kognitywną, która w sposób szczególny znajduje zastosowanie w badaniach możliwości osób niepełnosprawnych intelektualnie w zakresie rozumienia (konceptualizacji) pojęć, ponieważ pozwala zobrazować, w jaki sposób człowiek, u którego czynności poznawcze są wykształcone nieco inaczej, interpretuje świat w swoisty sposób, jaki typ wiedzy zorganizowanej w formie reprezentacji poznawczej wykorzystuje w celu ustalenia znaczenia wyrazu. Materiał leksykalny został zebrany w trakcie rozmowy kierowanej, ponieważ zaprezentowano stanowisko, zgodnie z którym „język działa” tylko podczas rozmowy, gdyż treści są wciąż „negocjowane, przetwarzane i kreowane”.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova; 2018, 3
    2451-0491
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy geograficzne w świadomości językowej osoby niepełnosprawnej intelektualnie. Studium przypadku
    Geographical Names in the Linguistic Awareness of the Intellectually Disabled Person. A Case Study
    Autorzy:
    Jęczeń, Urszula
    Drozd, Klaudia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/892751.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-27
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Logopedyczne
    Tematy:
    definicja kognitywna
    pory roku
    niepełnosprawność intelektualna
    kategoryzacja
    cognitive definition
    seasons of the year
    intellectual disability
    categorization
    Opis:
    W artykule przedstawiono możliwości językowe mężczyzny z niepełnosprawnością intelektualną umiarkowanego stopnia w zakresie definiowania nazw geograficznych. Zasadniczym celem było zrekonstruowanie, na podstawie wypowiedzi badanego, takich pojęć jak: pustynia, ocean, góry, wieś i miasto , które przybrały postać definicji kognitywnej. Biorąc pod uwagę to, że rozmówca posługiwał się wiedzą zdroworozsądkową i wykorzystywał język potoczny, starałyśmy się wykazać, że powstałe eksplikacje znaczeń są wynikiem „dobrej” i „rozszerzonej” kategoryzacji zbudowanej na podstawie „ujęzykowionych doświadczeń”.
    The article presents the linguistic capacities in defining geographical names of the moderately intellectually disabled male. The principal objective was to reconstruct, based on the subject’s utterances, the concepts like desert (pustynia), ocean (ocean), mountains (góry), country/village (wieś) and town (miasto), which assumed the form of cognitive definitions. In view of the fact that the subject used commonsense knowledge and utilized colloquial language, we tried to show that the resultant explications of meanings are the outcome of “good” and “expanded” categorization constructed based on “linguicized experiences”.
    Źródło:
    Logopedia; 2017, 46; 321-335
    0459-6935
    Pojawia się w:
    Logopedia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowo-kulturowy obraz pszenicy (triticum) w języku polskim
    Autorzy:
    Bartmiński, Jerzy
    Kaczan, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611756.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    linguo-cultural worldview
    cognitive definition
    Polish folk culture
    językowo-kulturowy obraz świata
    definicja kognitywna
    polska kultura ludowa
    Opis:
    The reconstruction of the Polish linguo-cultural view of wheat proposed here rests on the principles of the cognitive definition, which goes beyond the tenets of structural linguistics, takes into account all the connotations evoked by a given expression, as well as the relationship between the object’s name and the object itself. It is non-encyclopedic in nature. The data analysed here are of the linguistic type (lexis, phraseology, and stereotypical texts of various genres, such as riddles, proverbs, auguries, songs, tales, legends, written poetry), as well as of the co-linguistic type (ethnographic records of beliefs and practices), and come from the archives of the Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols. The dictionary’s volume on plants is now under preparation.
    Celem artykułu jest rekonstrukcja językowo-kulturowego obrazu pszenicy w języku polskim. Rekonstrukcja ta oparta jest na założeniach tzw. definicji kognitywnej, która wychodzi poza postulaty semantyki strukturalnej, uwzględnia wszystkie składniki konotowane przez wyrażenie językowe, uwzględnia relacje przedmiot – nazwa przedmiotu i nie ma charakteru encyklopedycznego. Podstawę materiałową stanowią dane językowe (słownictwo i frazeologia oraz teksty kliszowane w szerokim wachlarzu gatunków (m.in. zagadki, przysłowia, przepowiednie, pieśni w różnych odmianach gatunkowych, bajki, legendy, pisana poezja chłopska) i „przyjęzykowe” (etnograficzne zapisy wierzeń i praktyk) pochodzące z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych, którego tom Rośliny jest obecnie opracowywany.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Małe, czarne, okrągłe, a każdego wyszczypie. O pieprzu i pieprzeniu w polszczyźnie ludowej i potocznej
    Autorzy:
    Prorok, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611829.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    plant
    Polish folk culture
    cognitive definition
    obscene expressions
    swearwords
    rośliny
    polska kultura ludowa
    definicja kognitywna
    wulgaryzmy
    przekleństwa
    Opis:
    The first part of the article is devoted to a reconstruction, by means of the cognitive definition, of the linguo-cultural view of pepper in Polish folk culture. The rich body of 19th- and 20th-c. data comes from the files of the Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols (text of folklore in a variety of genres, records of beliefs and cultural practices) as well as from dictionaries of Polish (general, dialectal, phraseological, and etymological). Pepper is imaged through language not only as a hot and bitter spice, formerly expensive and much desired, but also as a substance with several applications in medicine and magic. Because of its sharp taste, pepper also connotes such features as ‘malice’, ‘offense’, ‘indecency’, ‘vulgaritycoarseness’, ‘destruction’, or ‘stupidity’, which is especially conspicuous in the semantics of its many derivatives, mainly obscene expressions and swearwords such as pieprzyć ‘talk bullshit’ or ‘screw’, spieprzyć ‘screwfuck up’, zapieprzyć ‘steal’, wypieprzyć ‘dump’, etc. These are in focus in the second part of the article, where it is investigated how they are related to the linguo-cultural stereotype of pepper.
    W pierwszej części artykułu autorka rekonstruuje metodą definicji kognitywnej językowo-kulturowy obraz pieprzu w polskiej tradycji ludowej. Podstawę analizy stanowi bogaty materiał XIX- i XX-wieczny pochodzący z kartoteki Słownika stereotypów i symboli ludowych (różnogatunkowe teksty folkloru oraz zapisy wierzeń i opisy praktyk ludowych) oraz dane systemowe czerpane ze słowników języka polskiego (ogólnych, gwarowych, frazeologicznych, etymologicznych). Pieprz jest traktowany nie tylko jako ostro-gorzka przyprawa, dawniej droga i pożądana, ale też jako środek mający liczne zastosowania lecznicze i magiczne. Ze względu na palący smak konotuje też takie cechy, jak złośliwość, obraza, nieprzyzwoitość, wulgarność, zniszczenie, głupota, co jest szczególnie widoczne w znaczeniach licznych derywatów pochodzących od wyrazu pieprz, głównie czasowników, należących dziś do „kanonu” polskich przekleństw i wulgaryzmów, np. pieprzyć, spieprzyć, zapieprzyć, wypieprzyć i in. Ich analizą zajmuje się autorka w drugiej części artykułu, próbując określić, na ile bliski jest ich związek z językowo-kulturowym stereotypem pieprzu.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The role of questionnaires in the reconstruction of the linguacultural view of respect (szacunek) in contemporary Polish
    Autorzy:
    Gierczak, Sylwia Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081461.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    ethnolinguistics
    linguistic worldview
    linguistic questionnaire
    cognitive definition
    respect
    etnolingwistyka
    językowy obraz świata
    ankieta lingwistyczna
    definicja kognitywna
    szacunek
    Opis:
    The aim of the study is to present the role of empirical research in the reconstruction of the linguacultural image of axiologically loaded concepts and socially determined connotations. The article relates to methodological assumptions and findings of ethnolinguistics, where the reconstruction of the conceptualisation of particular notions is based on the interpretation of three types of data: (i) the language system, (ii) questionnaires, and (iii) texts. This is the approach adopted in the report Język – wartości – polityka [Language – values – politics] (JWP 2006), and then in the Axiological Lexicon of Slavs and Their Neighbours (LASiS 1-5, 2015-2019), compiled by the team supervised by Jerzy Bartmiński.This study presents the results of a questionnaire regarding respect (Polish szacunek), conducted among one hundred students from five universities in Lublin. Respondents were asked to answer the question: “What, in your opinion, is the essence of respect?”. The data obtained from first-hand sources enable a reconstruction of the students’ image of true respect in the Polish language in an aspectual view. The social aspect was found in an exposed position, where the most frequently indicated factors are: (1) acceptance of and empathy towards others; (2) courteous manners, appropriate behaviour towards others and appropriate attitude towards animals, plants, and objects; (3) recognition of the other person as an authority figure, with admiration for someone or something. Next, psychological, ethical, and psycho-social aspects were recognized. Existential and cultural aspects were found to be the least represented. The findings indicate a compatibility of the data from questionnaires with dictionary data, which together confirm the primacy of the subjective aspect of respect.  It is shown that questionnaires are a significant stage of discovering how speakers understand the meanings of the concepts they use – this concerns the colloquial, common understanding, which is crucial in constructing a cognitive definition of a given concept. Empirical research also enables a hierarchization of isolated defining features, ranking them from the most entrenched ones to the least frequently indicated ones, which renders this research a valuable tool in the verification of lexicographic data.
    Przedmiotem opracowania jest przedstawienie roli i wartości badań empirycznych w rekonstrukcji językowokulturowego obrazu konceptów o nacechowaniu aksjologicznym i uwarunkowanych społecznie konotacjach. W artykule nawiązano do założeń i ustaleń metodologicznych wypracowanych na gruncie etnolingwistyki, gdzie za podstawę rekonstrukcji konceptualizacji poszczególnych pojęć uznano interpretację danych trojakiego typu: systemowych (S), ankietowych (A) i tekstowych (T). Podejście to przyjęto w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów (LASiS 1-5, 2015-2019) przygotowanym przez zespół kierowany przez Jerzego Bartmińskiego. Autorka prezentuje wyniki badania ankietowego na temat szacunku, przeprowadzonego wśród stu studentów pięciu lubelskich uczelni. Zadaniem respondentów było udzielenie odpowiedzi na pytanie zgodne ze schematem lubelskiej ankiety ASA: „Co – według Ciebie – stanowi o istocie prawdziwego szacunku?” Dane pozyskane ze źródeł wywołanych umożliwiły odtworzenie obrazu prawdziwego szacunku w ujęciu aspektowym. Na pozycji eksponowanej znalazł się aspekt społeczny (S), w ramach którego najczęściej wskazywano: (1) akceptację i empatię wobec drugiej osoby, (2) kulturę osobistą, rozumianą jako właściwe/stosowne zachowanie wobec drugiej osoby oraz odpowiedni stosunek/odpowiednie podejście do zwierząt, roślin, rzeczy, a także (3) uznanie drugiej osoby za autorytet, podziw dla kogoś lub czegoś. Miejsca kolejne w układzie frekwencyjnym zajęły aspekty: psychiczny (P), etyczny (E) i psychospołeczny (A). Odnotowano najniższy udział aspektów bytowego (B) i kulturowego (K). Przedstawione dane pozwalają wnosić o zgodności danych ankietowych z danymi słownikowymi, które wespół poświadczają wysunięcie na pozycję prymarną podmiotowego wymiaru szacunku.  Autorka artykułu dowodzi, że badania ankietowe są istotnym etapem odkrywania, jak mówiący rozumieją znaczenia pojęć, którymi się posługują – chodzi tu o rozumienie potoczne, obiegowe, ważne w budowaniu definicji kognitywnej danego konceptu. Badania empiryczne pozwalają także na hierarchizację wyodrębnionych cech definicyjnych, na uszeregowanie ich od tych najbardziej ustabilizowanych do najrzadziej wskazywanych, co czyni te badania wartościowym narzędziem w weryfikacji danych leksykograficznych.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 237-253
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Second Life of Tourism – About the Meaning of Pol. “Koronaturystyka” and Bul. “Ковидтуризъм” in the Light of Survey Data
    Drugie życie turystyki – o znaczeniu pol. koronaturystyki i bułg. ковидтуризъм w świetle danych eksperymentalnych
    Autorzy:
    Długosz, Natalia
    Eftimova, Andreana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33311078.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    koronaturystyka
    meaning
    survay data
    cognitive definition
    kovidturiz'm
    ковидтуризъм
    język polski
    język bułgarski
    znaczenie
    badania ankietowe
    definicja kognitywna
    Opis:
    The article attempts to formulate a cognitive definition of the meaning of the concept of the Polish compositum koronaturystyka and the Bulgarian word ковидтуризъм. The research results are based on survey data collected from 50 Polish and 50 Bulgarian students in accordance with the main methodological assumptions of the Lublin cognitive ethnolinguistics school. The basic stabilizing features of the koronaturystyka/ковидтуризъм concept are the same for both languages. Polish and Bulgarian respondents attribute the physical feature of temporality to koronaturystyka/ковидтуризъм, defining it as tourist activity taking place during a pandemic. The conservatism and risk traits are also dominant in the picture of koronaturystyka/ковидтуризъм in both languages: tourism that takes pandemic restrictions into account vs. tourism despite these restrictions. The extent to which the concept is stereotyped is very high for both languages: 67.3% in Polish; 57.69% in Bulgarian.
    W artykule podjęto próbę sformułowania kognitywnej definicji znaczeniowej konceptu, do którego dają dostęp polskie compositum koronaturystyka oraz bułgarski wyraz ковидтуризъм. Wyniki badań opierają się na danych eksperymentalnych. Eksperyment został przeprowadzony zgodnie z głównymi założeniami metodologicznymi lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej na 50 studentach polskich i 50 studentach bułgarskich. Podstawowe cechy stabilizujące konceptu koronaturystyka/ковидтуризъм są takie same dla obu języków. Zarówno polscy, jak i bułgarscy respondenci przypisują koronaturystyce fizykalną cechę temporalności, definiując ją jako aktywność lub działalność turystyczną mającą miejsce w trakcie trwania pandemii. W obrazie koronaturystyki w obu językach dominują także cecha zachowawczości i cecha ryzyka – uprawianie turystyki z uwzględnieniem pandemicznych obostrzeń vs. uprawianie turystyki mimo istniejących restrykcji. Wskaźnik stereotypizacji konceptu jest bardzo wysoki dla obu języków – 67,3% dla języka polskiego; 57,69% dla języka bułgarskiego.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2023, 23
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Концепт ДОМОВИНА у српском језику (на системском материјалу)
    The concept of HOMELAND in the Serbian language (on the system material)
    Autorzy:
    Ristić, Stana
    Lazić-Konjik, Ivana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29430980.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
    Tematy:
    the concept of homeland
    system data
    cognitive definition
    Serbian language
    cognitive etnolinguistics
    dane systemowe
    definicja kognitywna
    język serbski
    etnolingwistyka kognitywna
    koncept ojczyzny
    Opis:
    The paper presents the results of comprehensive research on the concept of HOME in the Serbian language based on the analysis of system material from the relevant dictionaries of the Serbian language, in accordance with the methodological and theoretical principles of Lublin cognitive ethnolinguistics and the EUROJOS seminar. An effort was made to present its main features and values in the circle of related concepts we reconstructed in our previous research, with which it forms a common concept sphere: HOME, MOTHER, PEOPLE and the self-stereotype of SERBIAN. The research in this paper is primarily based on the analysis of the content of the dictionary definitions of the lexemes homeland and fatherland, which are used to name the concept, and the analysis of all their characteristic lexical-semantic relationships: hyperonimic and hyponymic, synonymy, antonymy, derivational, creative and semantic character, syntagmatic with the aim of reconstructing the content of this term, its stable and variable part, with all relevant aspects of realization. Also, to highlight different models of man's relationship to his homeland in different historical periods and the values attributed to him in the Serbian language, in accordance with the principles of cognitive definition.
    Źródło:
    Conversatoria Linguistica; 2022, 14; 79-97
    1897-1415
    Pojawia się w:
    Conversatoria Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sposoby organizacji wiedzy w języku. Przyczynek do diagnozy logopedycznej
    Modes of Organizing Knowledge in Language. A Contribution to Logopedic Diagnosis
    Autorzy:
    Jęczeń, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/892797.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-27
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Logopedyczne
    Tematy:
    struktury wiedzy w umyśle
    definicja kognitywna
    diagnoza logopedyczna
    structure of knowledge in the mind
    cognitive definition
    logopedic diagnosis
    Opis:
    W artykule omówiona została koncepcja aktywnej roli języka w postrzeganiu rzeczywistości i rozwoju procesów poznawczych, począwszy od tezy von Humboldta, poprzez założenia lingwistyki kognitywnej, a skończywszy na metodologii językowego obrazu świata i pojęciu definicji kognitywnej. Problematyka artykułu dotyczy roli definicji kognitywnej w procesie diagnozy logopedycznej. Ten typ definicji daje wgląd w zasób wiedzy, jaką posiada osoba badana, umożliwia pokazanie różnic pomiędzy dziecięcą strukturą pojęć a pojęciami, którymi posługują się dorośli użytkownicy języka. Obrazuje charakter sfery pojęciowej (np. obecność tylko niektórych kategorii w strukturze pojęciowej) oraz specyfikę definiowania wyrazów (np. ubóstwo środków leksykalnych) w definicjach osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Cechy definicji kognitywnej zostały przedstawione za pomocą antonimów biegunowych, takich jak: piękno – brzydota, miłość – nienawiść.
    The article discusses the active role of language in the perception of reality and development of cognitive processes, from von Humboldt’s thesis through the assumptions of cognitive linguistics to the methodology of the linguistic picture of the world and the concept of cognitive definition. The issues presented in the study concern the role of cognitive definition in the process of logopedic diagnosis. This type of definition provides insight into the store of knowledge that a subject (a studied person) has, enables showing differences between the child’s structure of concepts and the concepts used by adult language speakers. It illustrates the character of conceptual knowledge (e.g. the presence of only some categories in the conceptual structure) and the specificity of how words are defined (e.g. the poverty of. lexical devices) in the definitions formed by a person with an intellectual disability. The features of a cognitive definition are presented by means of polar antonyms, such: beauty – ugliness, love – hate.
    Źródło:
    Logopedia; 2018, 47, 2; 83-100
    0459-6935
    Pojawia się w:
    Logopedia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Definicja kognitywna w badaniach przekładoznawczych: o polskiej śmierci
    Autorzy:
    Jamka, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670887.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    linguistic worldview
    literary translation
    translation studies
    death
    cognitive definition
    językowy obraz świata
    przekładoznawstwo
    definicja kognitywna
    tłumaczenie literackie
    śmierć
    Opis:
    Paradygmat językowego obrazu świata (JOS), mimo ogromnej popularności w polskiej (i słowiańskiej) humanistyce, nie znalazł dotąd szerokiego zastosowania w badaniach nad przekładem. Co więcej, dwa najważniejsze opracowania na ten temat (Pieciul-Karmińska 2007; Gicala 2018), mimo niezwykle istotnego wkładu w stan badań, nie postulują spójnych wytycznych ilościowych i jakościowych, tj. liczby i rodzaju słowników, wielkości korpusów czy rodzaju danych tekstowych/przyjęzykowych, jakie w takim badaniu należałoby wykorzystać. Tym samym osoby zainteresowane włączeniem perspektywy JOS do badań nad przekładem muszą samodzielnie wypracować zasady doboru podstawy materiałowej, co w przypadku tekstów z różnych kultur, często też z różnych epok, z pewnością nie jest zadaniem łatwym. W niniejszym artykule przedstawiam kroki podjęte w celu opracowania definicji kognitywnej śmierci, która służy jako punkt wyjścia do analiz tłumaczeniowych. Na początku dokonuję przeglądu aktualnego stanu badań na temat związków etnolingwistyki kognitywnej i przekładu, i pokrótce przedstawiam model przekładu z perspektywy JOS autorstwa Agnieszki Gicali (2018). Zasadniczą częścią artykułu jest omówienie wyzwań (i ich możliwych rozwiązań), przed jakimi staje badacz/ka analizujący/a przekład z perspektywy JOS. Zwieńczeniem artykułu jest wstępna definicja kognitywna śmierci w języku polskim opracowana na podstawie danych wyekscerpowanych z omówionych wcześniej źródeł.
    The notion of the linguistic worldview (LWV) has been extremely popular in Polish (and Slavic) linguistics and literary studies. Nevertheless, to date, an LWV-oriented approach to (literary) translation has not been widely implemented in Polish translation studies (TS). Moreover, two major studies on the topic (Pieciul-Karmińska 2007, Gicala 2018) do not provide coherent qualitative or quantitative guidelines, which could help TS scholars apply such a methodology effectively. This article presents the steps taken to elaborate a cognitive definition of śmierć (death), which serves as the starting point for translation analyses. Firstly, I overview the current state of the art and present Gicala’s LWV-oriented translation model (2018). Then, I highlight the challenges (and possible solutions) I faced when choosing the sources to develop the cognitive definition of the Polish śmierć (death). Finally, I present the definition in its preliminary version.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 153-168
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Europejczycy. Konceptualizacja i ewaluacja wyobrażeń ukrytych za nazwą wspólnoty
    Autorzy:
    Viviand-Esik, Aline
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611702.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Europeans
    Poles
    national stereotypes
    conceptualization
    evaluation
    young people
    cognitive definition
    Europejczycy
    Polacy
    stereotypy narodowe
    konceptualizacja
    ewaluacja
    młodzież
    definicja kognitywna
    Opis:
    The article describes the conceptualisation and evaluation of the images behind the quasi-ethnonym Europeans, as well as comparing them with the images behind the ethnonyms Poles, Germans, and French. The description is based on the results of experimental study among Poles aged 18–25 conducted in the years 2012–2013. An open question was asked: “How would you finish the sentence: I like Europeans because they are… / I don’t like that Europeans are…”. On this basis a typology of positive and negative features evoked by these names was established. The typology led to the construction of a hierarchy of features and a comparison of the images of Europeans with those of the three European nations. The study led to the following conclusions: (1) evaluation of the images behind the name Europeans is more positive than behind the three national ethnonyms; (2) elements of the cognitive definition of the term Europeans show greater similarity with those of the ethnonym Poles than those of the ethnonym Germans and French; (3) the cognitive definition of Europeans contains a certain number of features clearly different from those attributed to the ethnonyms Poles, Germans, and French – and these features are more changeable than others.
    W artykule opisano sposób konceptualizowania i ewaluowania wyobrażeń stojących za quasi-etnonimem Europejczycy oraz porównano go z wyobrażeniami stojącymi za etnonimami: Polacy, Niemcy i Francuzi. Opis oparto na wynikach badań eksperymentalnych (ankieta otwarta – polecenie brzmiało: „Dokończ zdanie: Podoba mi się, że… / nie podoba mi się, że…”) przeprowadzonych wśród młodych Polaków (w wieku 18–25 lat) w latach 2010–2011. Na tej postawie ustalono typologię cech pozytywnych i negatywnych ewokowanych przez te nazwy. Tak powstała typologia umożliwiła ustalenie hierarchii cech wskazanych przez respondentów oraz porównanie w tej perspektywie wyobrażeń Europejczyków z wyobrażeniami trzech badanych narodów europejskich.Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, że: (1) ewaluacja wyobrażeń stojących za nazwą Europejczycy jest bardziej pozytywna niż w przypadku trzech badanych etnonimów narodowych; (2) elementy definicji kognitywnej nazwy Europejczycy wykazują większe podobieństwo z elementami definicji etnonimu Polacy niż z elementami definicji etnonimów Niemcy i Francuzi; (3) definicja kognitywna nazwy Europejczycy zawiera pewną liczbę cech wyraźnie innych niż cechy przypisane do etnonimów Polacy, Niemcy i Francuzi, i cechy te są bardziej zmienne niż pozostałe.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2016, 28
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowa interpretacja pór roku w wypowiedziach mężczyzny niepełnosprawnego intelektualnie. Ujęcie kognitywne
    Linguistic Interpretation of Seasons of the Years in the Utterances of An Intellectually Disabled Man. A Cognitive Approach
    Autorzy:
    Jęczeń, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/442304.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
    Tematy:
    pory roku
    definicja kognitywna
    prototyp
    stereotyp
    zasada kolekcji
    seasons of the year
    cognitive definition
    prototype
    stereotype
    principle of collection
    Opis:
    W artykule przedstawiono możliwości językowe mężczyzny z niepełnosprawnością intelektualną w zakresie definiowania pór roku. Zasadniczym celem było zrekonstruowanie na podstawie wypowiedzi badanego pojęć „wiosna”, „lato”, „jesień” i „zima”, które przybrały postać definicji kognitywnej. Biorąc pod uwagę to, że rozmówca posługiwał się wiedzą zdroworozsądkową i wykorzystywał język potoczny, starałam się wykazać, że powstałe konceptualizacje zbudowane zostały zgodnie z zasadzą prototypu, stereotypu oraz kolekcji.
    The article presents the linguistic abilities of an intellectually disabled man in defining the seasons of the year. The principal goal was to reconstruct, on the basis of the subject’s utterances, such concepts as spring, summer, autumn and winter, which assumed the form of cognitive definition. In view of the fact that the subject used commonsense knowledge and used the colloquial language, I tried to show that the produced conceptualizations were constructed in accordance with the principle of prototype, stereotype, and collection.
    Źródło:
    Edukacja Humanistyczna; 2016, 1; 139-150
    1507-4943
    Pojawia się w:
    Edukacja Humanistyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rama interpretacyjna w definicji leksykograficznej
    An interpretative frame in a lexicographic definition
    Фрейм-сценарий в лексикографической дефиниции
    Autorzy:
    Olechno-Wasiluk, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1181948.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-16
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    фрейм-сценарий, сценарий, когнитивная дефиниция, лексикографическая дефиниция, русская лексикография
    rama interpretacyjna
    scenariusz
    definicja kognitywna
    definicja leksykograficzna
    leksykografia rosyjska
    interpretative frame, scripts, cognitive definition, lexicographic definition, Russian lexicography
    Opis:
    Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie definicji leksykograficznej w rosyjskim słowniku ideograficznym Мир человека и человек в окружающем его мире (80 концептов, относящихся к духовной, ментальной и материальной сферам жизни человека). Opierając się na charakterystyce definicji kognitywnej autorka przeprowadza analizę przykładowych artykułów hasłowych i bada zastosowanie w nich ramy interpretacyjnej. Analizowane hasła zestawiane są z reakcjami na konkretne słowa-bodźce z rosyjskiego słownika asocjacyjnego Русский ассоциативный словарь. От стимула к реакции. Autorka zwraca uwagę na to jak rama interpretacyjna porządkuje i organizuje wiedzę na temat danej jednostki językowej, a tym samym o pewnym fragmencie otaczającego świata.
    Настоящая статья это анализ лексикографической дефиниции в русcком идеографическом словаре Мир человека и человек в окружающем его мире (80 концептов, относящихся к духовной, ментальной и материальной сферам жизни человека). Опираясь на когнитивную дефиницию, в статье проводится анализ словарных статей и исследуется применение в них фрейма-сценария.  Проанализированные статьи автор сравнивает с реакциями на конкретные слова-стимулы из Русского ассоциативного словаря. От стимула к реакции, и обращает внимание на то, как фрейм-сценарий организует знания о данной языковой единице, и следовательно, об определенном фрагменте мира.
    The paper is focused on analyzing a lexicographic definition in the Russian ideographic dictionary The world of man and the man in the surrounding world. Having in mind characteristics of a cognitive definition, the author undertakes an analysis of selected entries and investigates applying interpretative frames in the presented dictionary. The analyzed entries are juxtaposed with reactions to particular words-stimuli from the Russian Dictionary of Associations, and it is compared how an interpretative frame introduces order and organization into the knowledge on a given linguistic unit, that is the knowledge on a given fragment of the world surrounding the Russian people.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2021, 3 (175); 116-126
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Оblicza kultury w słownikach lingwokulturologicznych na przykładzie Kościeja Nieśmiertelnego (Кащея «Кощея» Бессмерт¬ного)
    Embodiments of culture in linguocultural dictionaries as represented by Kashei the Immortal (Кащей «Кощей» Бессмертный)
    Autorzy:
    Olechno-Wasiluk, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/915312.pdf
    Data publikacji:
    2018-09-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    linguocultural dictionaries
    culture lexicography
    cognitive definition
    dictionary entry
    Kashei the Immortal
    słowniki lingwokulturologiczne
    leksykografia kulturowa
    definicja kognitywna
    artykuł hasłowy
    Kościej Nieśmiertelny
    Opis:
    The article compares descriptions of a linguistic unit Kashei the Immortal in entries in two linguocultural dictionaries. The choice of the analytical material is based on the fact that in the Russian collective consciousness Kashei the Immortal functions  as one of the most vivid examples of negative characters. The repelling appearance and personality of the character appear in songs, nursery rhymes and puzzles. Moreover, there stories about Kashei are passed from generation to generation. The comparison  of the entry Kashei the Immortal in linguocultural dictionaries aims at determining to what extent common knowledge about the analyzed linguistic unit is present in lexicographical publications.
    Źródło:
    Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog; 2016, 6; 163-172
    2391-470X
    Pojawia się w:
    Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stereotyp Rosjanina i jego profilowanie we współczesnej polszczyźnie
    THE STEREOTYPE OF A RUSSIAN AND ITS PROFILES IN CONTEMPORARY POLISH
    Autorzy:
    Bartmiński, Jerzy
    Lappo, Irina
    Majer-Baranowska, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611602.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    stereotyp Rosjanina
    profilowanie
    definicja kognitywna
    dyskurs publiczny
    podmiot
    badania ankietowe
    the stereotype of a Russian
    profiling
    cognitive definition
    public discourse
    survey methodology
    Opis:
    The article aims to reconstruct the Polish stereotype of a Russian by means of the cognitive definition, whose principal components are predications of the type „Russians drink”, „Russians are brutal”, „Russians are aggressive”, „Russians are musical”, etc. It also aims to capture the mechanisms guiding the functioning of the stereotype in public discourse. A set of about seventy fixed sentences-judgements of this type can be grouped into a few categories (syndromes): „the Russian soul”, „a brother Slav”, an aggressor and enemy, „a master and slave” (i.e. someone despotic and enslaved at the same time), „an Asian”, someone with a specific and rich cultural background, a marketplace trader. At the level of contemporary public discourse the categories give rise to profiles, i.e. functional stereotypical variants whose creator is always a sociologically and culturally defined subject, e.g. a Pole — simple person, a Polish patriot, a member of the Polish intelligentsia with European horizons, a young pragmatist. The base set of features attributed to Russians by Poles is established on the basis of three types of linguistic data: systemic (ethnonyms and their derivatives, phraseological units and collocations), experimental (questionnaires conducted according to various methods among Lublin students in the period 1990-2000) and textual.
    Autorzy rekonstruują polski stereotyp językowy Rosjanina, stosując metodę definicji kognitywnej, której podstawową jednostką są predykacje typu: „Rosjanie piją”, „są brutalni”, „agresywni”, „muzykalni” itp., a w kolejności zmierzają do uchwycenia mechanizmów rządzących funkcjonowaniem stereotypu w dyskursie publicznym. Zespół takich utartych zdań-sądów liczących około 70 jednostek układa się w kilka wiązek (syndromów) – „rosyjskiej duszy”, „brata Słowianina”, agresora i wroga, „władcy-niewolnika”, tj. człowieka zarazem despotycznego i zniewolonego, „Azjaty”, nosiciela specyficznej i bogatej kultury, handlarza bazarowego. Na poziomie współczesnego dyskursu publicznego z takich wiązek cech budowane są profile, tj. funkcjonalne warianty stereotypu, których kreatorem jest zawsze określony socjologicznie i kulturowo podmiot, np. Polak – prosty człowiek, polski patriota, inteligent o horyzontach europejskich, młody pragmatyk. Bazowy zespół cech przypisywanych przez Polaków Rosjanom autorzy ustalają na podstawie trojakiego typu danych językowych: systemowych (etnonim i tworzone od niego derywaty, frazeologizmy i kolokacje), eksperymentalnych (tj. wynikach badań ankietowych prowadzonych różnymi metodami w latach 1990–2000 w środowisku studenckim Lublina) oraz tekstowych.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2002, 14; 105-151
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kreatywne a schematyczne operowanie wiedzą na przykładzie definicji kognitywnej
    Creative and Conventional Use of Knowledge Exemplified by a Cognitive Definition
    Autorzy:
    Jęczeń, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/892669.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-30
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Logopedyczne
    Tematy:
    niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim
    definicja kognitywna
    twórcze i schematyczne operowanie wiedzą
    mild intellectual disability
    cognitive definition
    creative and conventional use of knowledge
    Opis:
    Głównym celem niniejszego artykułu jest pokazanie miejsca definicji kognitywnej w opisie poznawczych i językowych możliwości dzieci w starszym wieku szkolnym (15–18 lat) w normie intelektualnej oraz z diagnozą niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim. W artykule odwołano się do metodologii kognitywnej, ponieważ – zdaniem autorki – wzajemne relacje między procesami poznawczymi a językiem kognitywiści akcentują w sposób szczególny. W artykule zwrócono uwagę na najważniejsze przyczyny powodujące problemy w konceptualizacji struktur pojęciowych w grupie osób niepełnosprawnych intelektualnie, takie jak: zaburzony rozwój procesów poznawczych, ubogi zasób doświadczeń i interakcji społecznych, brak oryginalności skojarzeń i znikomy wpływ wyobraźni. Podobieństwa i różnice w sposobach tworzenia definicji zostały pokazane na przykładzie wyrazu „deszcz”.
    The main goal of the present article is to show the place of cognitive definition in the description of the cognitive and linguistic abilities of older schoolchildren (aged 15–18) both intellectually normal and diagnosed with a mild intellectual disability. The article refers to the cognitive methodology because – the author believes – mutual relationships between cognitive processes and language are emphasized by cognitivists in a special way. The study highlights the important causes of problems in the conceptualization of conceptual structures in the group of intellectually disabled persons, such as: the disturbed development of cognitive processes, very limited amount of experiences and social interactions, lack of originality of associations and negligible influence of imagination. Similarities and differences in different ways of creating definitions were shown using the example of the word deszcz (rain).
    Źródło:
    Logopedia; 2019, 48, 1; 63-77
    0459-6935
    Pojawia się w:
    Logopedia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz społeczeństwa w okresie transformacji ustrojowej w Polsce
    Linguistic picture of society during the period of political transformation in Poland
    Autorzy:
    Żywicka, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475660.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    społeczeństwo
    społeczeństwo obywatelskie
    definicja kognitywna
    profil
    profilowanie
    punkt widzenia
    aspekt
    syndrom
    society
    civil society
    cognitive definition
    profiling
    profile
    point of view
    aspects
    syndrome
    Opis:
    Autorka, opierając się na podstawowych założeniach definicji kognitywnej, pokazuje, jaki obraz polskiego społeczeństwa ukształtował się w języku po roku 1989, kiedy ruch społeczny ,,Solidarność” wywołał rewolucję nie tylko w życiu społeczno-politycznym, ale także w ,,sytuacji językowej Polaków”. Jako podstawę materiałową wykorzystuje różne, ale wzajemnie uzupełniające się typy danych: systemowych (S) zebranych ze słowników języka polskiego, tekstowych (T) wyekscerpowanych głównie z wysokonakładowych, opiniotwórczych i zróżnicowanych ideologicznie gazet oraz dzienników, a także z Narodowego Korpusu Języka Polskiego (NKJP). Społeczeństwo w dyskursie publicznym po roku 1989 jest postrzegane głównie w wymiarze społeczno-politycznym. Na pierwszy plan wysuwa się ciągle żywa koncepcja społeczeństwa obywatelskiego, które identyfikowane jest ze swobodną współpracą obywateli, realizowaniem wspólnych celów i interesów, możliwością nieograniczonego organizowania związków, zrzeszeń i stowarzyszeń oraz aktywnego uczestniczenia w ich działalności. W prasie na początku lat 90. słabiej widoczne jest społeczeństwo pluralistyczne. Za to wyraźnie rysuje się opozycja społeczeństwo dialogiczne — społeczeństwo monologiczne przedstawiana jako efekt przeobrażeń w głównej mierze politycznych i społeczno-medialnych, nastawionych na bezpośrednią komunikację oraz na rzetelny i wiarygodny przepływ informacji. Z tekstów prasowych wyłania się także społeczeństwo widziane z perspektywy bytowej. Pokazywane bywa najczęściej na tle ciągle pogłębiającego się rozwarstwienia społecznego, zubożenia materialnego, lęku przed utratą pracy, czy nawet osłabienia zajmowanej pozycji społecznej. Nieco słabiej społeczeństwo postrzegane jest przez pryzmat cech kulturowych i historycznych. Zazwyczaj akcentuje się wówczas posiadanie wspólnego dorobku kulturowego, wspólnych tradycji i zwyczajów oraz porozumiewanie się jednym językiem.
    The author, whose writings were founded on basic assumptions of the cognitive definition, shows how language shaped the picture of Polish society after 1989. It was when the social movement ‘Solidarity’ brought about a revolution not only in a socio-political life but also in ‘the language situation of Poles.’ As main resources the author uses various but mutually supplementary types of system data (S) gathered from dictionaries of Polish language and text data (T) chosen from high-volume, opinion-forming and ideologically varied magazines and journals as well as the National Corpus of Polish. After 1989 mainly socio-political dimension of a society is visible in a public discourse. The still living idea of civil society is brought to the fore. This type of the society is identified with a free cooperation of citizens, accomplishment of common targets and interests, absolute opportunity to organize unions, gatherings and associations as well as possibility to actively take action in those organizations. The printing press pays less attention to a pluralistic society in the 90’s. Instead, a dissidence of dialogist society vs. monologist society starts to be clearly visible as a result of political and socio-medial transformations which lead to direct communication as well as a reliable and credible flow of information. In addition to that, a society seen from the perspective of existence begins to arise. It is mainly shown against a social disproportion, financial poverty, and fear of becoming redundant or weakening of social rank. From the perspective of a culture and history society is perceived to be in a bad shape. The emphasis then falls on common cultural heritage, tradition and habits or communication in one language.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2016, 30; 147-172
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncept SANTÉ w języku francuskim
    Autorzy:
    Koselak-Marechal, Arkadiusz
    Underhill, James W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611424.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    santé
    illness
    cultural concept
    cognitive definition
    Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours
    SANTÉ
    zdrowie
    choroba
    koncept
    definicja kognitywna
    Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów
    Opis:
    The article follows the methodology of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours in analysing the French cultural concept of santé ‘health’. The concept has been analysed on the basis of systemic (lexicographic) data, questionnaires, and texts. They propose a shortened cognitive definition, where santé is defined as a state or the functioning of an organism or a group (sometimes also another living organism, organisation, or process); it has a physical, psychological, and/or intellectual dimension; it is an equilibrium. When one has santé, it is not noticed: a person feels well. However, its absence is noticed, when one becomes ill. Santé is strength, goodness (wealth), the possibility of doing many things. In order to maintain santé, one must do many things. The environment can have a positive and negative effect on it.In contemporary French journalistic discourse santé is not only an individual but also a social value: health is in the field of interest of state authorities and international organisations. It is a good in its own right but although it is natural, it is not given once and for all: one must make an effort to have it.
    W artykule opisano francuski koncept santé [zdrowie] zgodnie z metodologią przyjętą w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów. Autorzy przeanalizowali koncept na podstawie źródeł systemowych (leksykograficznych), ankietowych i tekstowych i zbudowali skróconą definicję kognitywną, zgodnie z którą santé jest stanem lub funkcjonowaniem organizmu albo grupy (czasami również innego żywego organizmu, organizacji, procesu), ma wymiar fizyczny, psychologiczny i/lub intelektualny, jest równowagą. Kiedy ma się santé, nie zauważa się go – człowiek czuje się dobrze. Kiedy nie ma się santé, zauważa się jego brak, który nazywa się chorobą. Santé to siła, możliwość robienia wielu rzeczy, to dobro (bogactwo). By zachować santé, trzeba robić różne rzeczy. Otoczenie wpływa na santé pozytywnie lub negatywnie.We współczesnych francuskich dyskursach publicystycznych santé jest nie tylko wartością indywidualną, lecz również społeczną – zdrowiem zajmują się władze państwowe i nawet organizacje międzynarodowe. Jest dobrem samym w sobie, ale mimo swojej naturalności, nie jest dane raz na zawsze i trzeba się ciągle starać, by je mieć.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kulturowo-językowy obraz rosyjskiej rodziny — profil religijny (na materiale miesięcznika „Пензенский православный собеседник”)
    Cultural and linguistic image of the Russian family — religious profile (on the basis of “Penzenskiy pravoslavnyy sobesednik”)
    Культурно-языковой образ российской семьи – религиозный профиль (на основе ежемесячника "Пензенский православный собеседник")
    Autorzy:
    Pazio-Wlazłowska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20311757.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Tematy:
    семья
    православие
    религиозная пресса
    точка зрения
    профилирование
    когнитивная дефиниция
    rodzina
    prawosławie
    prasa prawosławna
    punkt widzenia
    definicja kognitywna
    family
    Orthodoxy
    Orthodox press
    point of view
    cognitive definition
    Opis:
    The article attempts to answer the question of how the concept of family is profiled in religious discourse. As a research material, the texts published in 2017−2020 in the monthly magazine “Penzenskiy pravoslavnyy sobesednik” were used. Following the theory of the cognitive definition, the aspects and features exhibited in this profile were extracted. The key components of the meaning of family as seen from the Orthodox perspective are faith, love, upbringing of the younger generation, and tradition understood as the continuation of and respect for the past. The constitutive element, overriding all others, is faith, which defines the essence and continuation of the family.
    В статье предпринимается попытка ответить на вопрос о способе профилирования понятия семья в религиозном дискурсе. Анализ проводится на основе текстов, опубликованных с 2017 по 2020 год в ежемесячнике „Пензенский православный собеседник”. Ссылаясь на теорию когнитиной дефиниции, автор выделяет ключевые для данного профиля аспекты и черты. Самыми важными компонентами значения семьи, рассматриваемой с религиозной перспективы, являются вера, любовь, воспитание молодого поколения, а также традиция, понимаемая как продолжительность во времени и уважение прошлого, причем самым важным элементом является вера, которая определяет смысл и бытие семьи.
    W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o sposób profilowania pojęcia rodzina w dyskursie religijnym. Podstawę materiałową stanowią teksty opublikowane w latach 2017−2020 w miesięczniku „Пензенский православный собеседник”. Kierując się założeniami definicji kognitywnej wyodrębniono aspekty i cechy eksponowane w profilu. Kluczowymi komponentami znaczenia rodziny postrzeganej z prawosławnej perspektywy są wiara, miłość, wychowanie młodego pokolenia oraz tradycja rozumiana jako kontynuacja i poszanowanie przeszłości, przy czym jej elementem konstytuującym, nadrzędnym wobec pozostałych, jest wiara, określająca istotę i trwanie rodziny.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2023, 1 (181); 108-122
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Представление о РОДИНЕ жителей белорусско-польско-литовского культурно-языкового пограничья (на материале польских периферийных говоров)
    Imagination of the HOMELAND of the inhabitants of the Belarusian-Polish-Lithuanian cultural and linguistic borderland (based on the material of Polish peripheral dialects)
    Autorzy:
    Kozłowska-Doda, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408781.pdf
    Data publikacji:
    2023-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Belarusian-Polish-Lithuanian Borderland
    Polish peripheral dialects
    homeland
    Belarus
    cognitive definition
    oral history
    белорусско-польско-литовское пограничье
    польские периферийные говоры
    родина
    Беларусь
    когнитивная дефиниция
    устная история
    Opis:
    The article discusses the concept of HOMELAND based on the material of Polish peripheral dialects on the territory of Voronovo district, Belarus. As a context, the author used selected dictionaries of other researchers of the “Polish language of Borderlands” in the Belarusian-Polish-Lithuanian borderlands, narratives of the inhabitants of the Myadel region (Belarus), memories of emigrants from the Vilnius region (Lithuania), as well as residents of Podlasie, Warmia and Mazuria (Poland). The author collected the material as records of continuous texts on various topics, it was not a purposeful study of vocabulary and semantics on the topic of the homeland. The method of cognitive definition proposed by Jerzy Bartminski, which provides for the reconstruction of the “mental object”, i.e. the maximum set of characteristics fixed in the language, was used in the article. As a result of the analysis of the material, similar features, indicated earlier by the researchers of this borderland, were found. Among the components of the imagination of HOMELAND, in the first place there was a warm attitude to native places (the emotional connection of a person with the place of birth and the period of childhood) and ancestors (including the deceased, the cemetery). The importance of the place of residence and neighbours (their own, ours, etc. people with similar experience), as well as religion (their own and neighbouring parishes, the cult of the Virgin Mary) was also emphasized. Less often, but expressively accentuated cultural (for example, traditions and language) and everyday signs of the concept (stability; private property; homeland where you can live). At the same time, more expressive than in other works, sketching of the ideological homeland by local residents was noticed (for the older it is the Second Polish Republic, for the younger – Belarus). According to the author, this is explained by the fact that among the respondents were, among other things, the residents whose ancestors participated in the uprising of 1863, fought with the Bolsheviks in the Polish-Soviet war, as well as those associated with the Home Army. In addition to the traditional point of view of an ordinary peasant/ petty nobleman, the perspective of a patriot not only of a “small homeland”, but also of a non-existent state (Second Polish Republic) is also considered.
    В статье рассматривается понятие РОДИНА на материале польских периферийных говоров на территории Вороновского района Беларуси. Контекстом автору послужили избранные словари других исследователей «польщизны кресовой» на белорусско-польско-литовском пограничье, нарративы жителей Мядельщины (Беларусь), воспоминания эмигрантов из Виленщины (Литва), а также жителей Подляшья, Вармии и Мазур (Польша). Материал автором собирался как записи сплошных текстов на разные темы, а не как целенаправленное исследование лексики и семантики на тему родины. В работе используется предложенный Ежи Бартминьским метод когнитивной дефиниции, который предусматривает реконструкцию «ментального предмета», т.е. максимального набора характеристик, закрепленных в языке. В результате анализа материала обнаружены подобные признаки, указанные ранее исследователями данного пограничья. Среди составляющих воображение о РОДИНЕ на первом месте оказалось теплое отношения к родным местам (эмоциональная связь человека с местом рождения и детского периода) и предкам (в том числе умершим, кладбище). Подчеркивалось также значение места проживания и соседей (своих, наших и т.д. людей с подобным опытом), а также религии (свой и соседние приходы, культ Девы Марии). Реже, но выразительно акцентированы культурные (например, традиции и язык) и бытовые признаки понятия (стабильность; частная собственность; родина там, где можно жить). Одновременно замечено более выразительное, чем в других работах, выделение местными жителями идеологической родины (для старших это ІІ Речь Посполитая, для младших – Беларусь). По мнению автора это объясняется тем, что среди респондентов оказались, между прочим, жители, чьи предки участвовали в восстании 1863 г., воевали с большевиками в польско-советской войне, а также связанные с Армией Крайовой. Кроме традиционной точки зрения обычного крестьянина/мелкого шляхтича, рассматривается и перспектива патриота не только «малой родины», но и несуществующего государства (ІІ Речи Посполитой).
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2023, 3(38); 248-285
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz Wschodu i Zachodu we współczesnej polszczyźnie
    Autorzy:
    Mirocha, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34605792.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive definition
    Lublin Ethnolinguistic School
    Wschód
    Zachód
    East
    West
    language system
    questionnaires
    text
    Polish
    definicja kognitywna
    lubelska szkoła etnolingwistyczna
    dane systemowe
    dane ankietowe
    dane tekstowe
    język polski
    Opis:
    The cultural concepts of Wschód (East) and Zachód (West) are products of contemporary, modern Polish languaculture, one that significantly shapes contemporary social and political discourses. A reconstruction of the cognitive definitions of these concepts, along with their profiles, can thus lead to a better understanding of the two kinds of discourse.In accordance with the principles of the cognitive definition, couched within the framework of the Lublin Ethnolinguistic School, the analysis is based on data from dictionaries, texts, and questionnaires. Four major dictionaries of Polish have been surveyed, as well as questionnaires conducted for the 1990 and 2000 editions of the Axiological Lexicon, along with a random selection of texts from the National Corpus of Polish, from internet editions of the press, from belles-lettres, and essays.After a detailed analysis of the systemic data, facet-based cognitive definitions of the two cultural concepts are constructed. For the concept of Wschód (East), the facets include location, economy, reasons for going East and returning, the role of East for Poland, the characteristics of its inhabitants and of the East as space. In the case of Zachód (West), instead of inhabitants and space, the relevant facet is that of values. The last part of the article prosents the profiles of these concepts, which correlate with ideological orientations in the press and in politics: the liberal profile (the West is good, it is associated with personal freedom, human rights, democracy and the rule of law; the East is negative, it ignores the rule of law and standards of liberal democracy); the right-wing profile (the East is evaluated similarly to the liberal profile, whereas the West is portrayed as Poland’s “moral debtor”); the Catholic-national profile (the East is a threat, the West is characterised by materialism and a degradation of values); the everyday-living profile (the West is wealthy, the East is poor).
    Pojęcia Wschodu i Zachodu stanowią wytwór nowożytnej i nowoczesnej polskiej lingwokultury, który w istotny sposób kształtuje dyskursy o sprawach społecznych i politycznych. Rekonstrukcja definicji kognitywnych tytułowych pojęć wraz z uwzględnieniem profilowania może zatem przyczynić się do lepszego zrozumienia wymienionych dyskursów.Zgodnie z założeniami definicji kognitywnej w ujęciu tzw. lubelskiej szkoły etnolingwistycznej, przedmiotem analiz są dane słownikowe, ankietowe oraz tekstowe. Analizie zostały poddane definicje czerpane z czterech najistotniejszych współczesnych słowników polszczyzny, ankiety przeprowadzane na potrzeby Słownika aksjologicznego w 1990 i 2000 oraz losowa próba tekstów z Narodowego Korpusu Języka Polskiego i konteksty z internetowych wydań prasy, z literatury pięknej i eseistyki.Po przeprowadzeniu szczegółowej analizy danych systemowych z osobna rekonstruowane są fasetowe definicje kognitywne omawianych pojęć. Dla konceptu Wschód swoiste są takie fasety, jak jego położenie, charakterystyka ekonomiczna, przyczyny wyjazdu na Wschód oraz opuszczania tegoż, jego rola dla Polski, cechy jego mieszkańców i przestrzeni. W odniesieniu do Zachodu miejsce cech mieszkańców i przestrzeni zajęły wyznawane wartości. W ostatniej części tekstu odtworzone zostały profile badanych pojęć, korelujące z orientacjami ideologicznymi w prasie i polityce: profil liberalny (pozytywnie wartościujący Zachód, utożsamiany z wolnościami jednostki, prawami człowieka, demokracją i rządami prawa, negatywnie oceniający Wschód, któremu przypisuje ignorowanie praworządności i standardów demokracji liberalnej), prawicowy (podobnie oceniający Wschód, zaś Zachód przedstawiający jako „moralnego dłużnika” Polski), katolickonarodowy (negatywnie nastawiony do Wschodu, postrzeganego jako zagrożenie, oraz Zachodu, któremu przypisuje materializm i upadek wartości), a także profil bytowy (utożsamiający Zachód z zamożnością, a Wschód z ubóstwem).
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 109-127
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowo-kulturowy obraz słomy w polskiej lingwokulturze. Szkic etnolingwistyczny
    Autorzy:
    Bartmiński, Jerzy
    Bielak, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611340.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Polish national and folk linguaculture
    linguo-cultural view of straw
    cognitive definition
    magical medium
    symbolism of straw
    polska lingwokultura narodowa i ludowa
    językowokulturowy obraz słomy
    definicja kognitywna
    symbolika płodnościowa słomy
    Opis:
    The conceptualisation of straw in urban culture (and the literary variety of Polish) and that in folk culture (and the folk variety of the language) are different. In the former, straw has a low position and symbolises what is mediocre, impermanent, or of little value, like chaff or pea shells. In contrast, in Polish folk culture, based on traditional farming and cultivation of grains, straw enjoys a much higher status it is valued as a material in insulation and production of valuable items, such as mats, baskets, containers for grain, shoes, beehives, toys, or decorations. Its linguo-cultural image is rich in positive associations. In customs and auguries straw is treated as a magical medium mediating between that which is alive and that which is dead. It is linked with fertility and has erotic symbolism. The folk stereotype of straw proposed here is based on the tenets of the cognitive definition.
    W tradycyjnej kulturze ludowej słoma jest traktowana inaczej niż w kulturze miejskiej, ma pozycję bardziej znaczącą. W ogólnonarodowym imaginarium jest znakiem bylejakości, czegoś nietrwałego, niepewnego, mało wartościowego, podobnie jak plewy czy grochowiny. Słomiany Chochoł z Wesela Stanisława Wyspiańskiego (1900) jest symbolem polskiego narodowego marazmu i bezsilności. Jednak w polskiej kulturze ludowej, opartej na tradycyjnej gospodarce rolnej i uprawie zboża, słoma jest ceniona jako surowiec służący do ocieplania pomieszczeń, do wyrobu wielu użytecznych przedmiotów (jak maty, wycieraczki, koszyki, pojemniki na ziarno, buty, ule, zabawki, ozdoby, tzw. pająki, kapelusze), a jej językowo-kulturowy obraz jest bogaty w konotacje pozytywne. W obrzędach dorocznych i rodzinnych, w przepowiedniach i wróżbach, funkcje słomy zachowują związek z myśleniem magicznym, jest ona traktowana jako medium pośredniczące między tym, co było żywe, i tym, co jest martwe. Jest łączona z płodnością, przyjmuje nawet symbolikę erotyczną. Rekonstrukcja ludowego stereotypu słomy opiera się na zasadach budowy definicji kognitywnej, standardowe motywy są ułożone według faset i zdają sprawę z zastosowań słomy w rytuałach dorocznych i rodzinnych, także w ludowym lecznictwie.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semantyka ZDROWIA w języku białoruskim: analiza danych systemowych
    HEALTH Semantics in Belarusian: System Data Analysis
    Семантыка ЗДАРОЎЯ ў беларускай мове: аналіз сістэмных даных
    Autorzy:
    Kozłowska-Doda, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1932729.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    health
    linguistic image of the world
    system data
    cognitive definition
    contemporary Belarusian language
    zdrowie
    językowy obraz świat
    dane systemowe
    współczesny język białoruski
    definicja kognitywna
    здароўе
    моўная карціна свету
    сістэмныя даныя
    сучасная беларуская мова
    кагнітыўная дэфініцыя
    Opis:
    The article presents a fragment of the reconstruction of the image of HEALTH in the modern Belarusian language. It is planned to identify the maximum complex of meanings of the concept of HEALTH using the cognitive definition developed by Jerzy Bartminski. The integral cognitive definition arises on the basis of the analysis of three types of data: systemic (lexicographic), empirical (obtained by survey) and textual. This publication contains the results of the analysis of the system data. The author uses obtainable lexicographic works from the field of Belarusian linguistics. Explanatory dictionaries in the meaning of HEALTH pri¬marily emphasize the physical state of the body, the mental state appears in examples, it can be deduced from them but it is absent in the definition. In lexicographic publications, other nuances of the meaning of the word also appear, for example, ‘healthy’ as ‘big, strong, sturdy’. However, etymological studies unambiguously show that the adjective ‘healthy’ originally meant 'tree’, 'good, healthy as a tree'. Etymologists convince us that initially the word characterized the tree as 'strong, hardy, not sick, healthy’, later it expanded its meaning to humans and animals. As follows from the proverbs and beliefs of Belarusians, health is a gift from God – it can be both good and weak, only in modern lexicographic data it is possible to find examples of human actions aimed at securing a good state of health, e. g. physical culture, a sober lifestyle, etc.
    Artykuł jest częścią rekonstrukcji językowego obrazu ZDROWIA we współczesnym języku białoruskim. Odtworzenia pojęcia autorka zamierza dokonać za pomocą definicji kognitywnej, opracowanej przez Jerzego Bartmińskiego. Holistyczna definicja kognitywna jest budowana w oparciu o trzy typy danych: systemowych (leksykograficznych), ankietowych i tekstowych. W niniejszej publikacji dokonano analizy danych systemowych. W tym celu wykorzystano dostępne prace leksykograficzne z zakresu językoznawstwa białoruskiego. Słowniki objaśniające definiują ZDROWIE głównie poprzez komponent fizyczny organizmu, komponent psychiczny pojawia się na marginesie. Dane leksykograficzne dostarczają także innych znaczeń, np. zdrowy ‘duży, silny, krzepki’. Badania etymologiczne przynoszą jednak dane, które jednoznacznie przekonują, że to zdrowy pierwotnie oznaczało ‘drzewo’ ‘dobry, zdrowy niby drzewo’. Etymologowie twierdzą, że pierwotnie wyraz charakteryzował drzewo ‘pełen sił, krzepki, niechory, zdrowy’, dopiero później rozszerzył znaczenie na ludzi i zwierzęta. Jak wynika z przysłów i wierzeń Białorusinów zdrowie jest darem od Boga – zarówno dobry stan, jak słaby (добрае здароўе, слабое здароўе), a dane współczesne przynoszą przykłady działań ludzkich w celu utrzymania dobrego stanu zdrowia, np. uprawiać sport, unikać alkoholu, palenia itd.
    Артыкул з’яўляецца фрагментам рэканструкцыі моўнай карціны ЗДАРОЎЯ ў сучаснай беларускай мове. Пры дапамозе кагнітыўнай дэфініцыі, якую распрацаваў Ежы Бартмінскі, плануецца выявіць максімальны комплекс значэнняў паняцця ЗДАРОЎЕ. Інтэгральная кагнітыўная дэфініцыя паўстае на базе аналізу трох тыпаў даных: сістэмных (лексікаграфічных), эмпірычных (атрыманых шляхам апытання) і тэкставых. У дадзенай публікацыі змешчаны вынікі аналізу сістэмных даных. Аўтарка выкарыстоўвае даступныя лексікаграфічныя працы з галіны беларускага мовазнаўства. Тлумачальныя слоўнікі ў значэнні ЗДАРОЎЯ ў першую чаргу падкрэсліваюць фізічны стан арганізма, псіхічны стан выступае ў прыкладах, яго можна з іх вывесці, але ён адсутнічае ў дэфініцыі. У лексікаграфічных выданнях выступаюць таксама іншыя адценні значэння слова, напр. здаровы ‘вялікі, сільны, дужы’. Аднак этымалагічныя даследаванні адназначна пераконваюць, што прыметнік здаровы першасна абазначаў ‘дрэва’, ‘добры, здаровы як дрэва’. Этымолагі лічаць, што першапачаткова слова характарызавала дрэва ‘сільны, моцны, не хворы, здаровы’, пазней – пашырыла значэнне на чалавека і жывёл. Як вынікае з прыказак і вераванняў беларусаў, здароўе – гэта дар ад Бога – можа быць і добрае, і слабое, толькі ў сучасных лексікаграфічных даных можна знайсці прыклады дзеянняў чалавека накіраваных на прафілактыку добрага стану здароўя, напр. фізічная культура, цвярозы лад жыцця і г. д.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2021, 21; 177-190
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A comparative analysis of legal versus cultural and psychological connotations of the term ‘guilt’: implications for cognitive linguistics and for legal sciences
    Autorzy:
    Strębska-Liszewska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054283.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    guilt
    cognitive linguistics
    legal definition
    conceptualization
    Opis:
    The present article is concerned with the notion of ‘guilt’ as understood by the legal sciences and in the context of psychology and culture studies. Although legal connotations are unavoidable, ‘guilt’ is a term emotionally related to other feelings like ‘shame’, ‘fear’, ‘sadness’ etc. The analysis shall take a closer look at legal definitions of ‘guilt’ and ‘culpability’ at work in the American, Polish and German legal systems and refer the equivalents existing in these languages (wina,Schuld) to the concept of guilt understood as an emotion. As it turns out, legal definitions do not account for conceptual dimension of meaning and as such, they can only serve as departure points for further analysis to be complemented with cognitive analysis. ‘Guilt’ is a culturally determined and complex emotion that may be ‘dissected’ into several more basic emotional states. The underlying assumption is that there are differences in the understanding of the concept ‘guilt’ across languages which must be taken into account by the translators who deal with translational equivalents.
    Źródło:
    Linguistica Silesiana; 2020, 41; 105-121
    0208-4228
    Pojawia się w:
    Linguistica Silesiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polak przed mentalną mapą świata
    A POLE’S MENTAL MAP OF THE WORLD
    Autorzy:
    Chlebda, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611360.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    geographical proper names
    stereotypical images of Europe and Asia
    a “mental map”
    Culture code
    lexicography
    cognitive definition
    defining proper names
    geograficzne nazwy własne
    stereotypowe wyobrażenia Europy
    stereotypowe wyobrażenia Azji
    „mapa mentalna”
    kod kulturowy
    leksykografia
    definicja kognitywna
    definiowanie nazw własnych
    Opis:
    Analiza tekstów polskiego dyskursu publicznego ujawnia, że występujące w nim geograficzne nazwy własne i ich derywaty służą nie tylko lokalizowaniu (identyfikowaniu) miejsc i obiektów, ale i etykietowaniu stereotypowych wyobrażeń Europy i Azji, Morza Śródziemnego i Mount Everestu, Bizancjum i Atlantydy, Pcimia i Mławy, ulicy Woronicza i placu Pigalle. Sieć tych wyobrażeń tworzy swoistą „mapę mentalną” nadbudowaną nad mapami geograficznymi i politycznymi i stosunkowo od nich niezależną. Mapa mentalna ma charakter wybiórczy (pomija większość obiektów realnych) i narodowo nacechowany, a do dwóch podstawowych wymiarów – długości i szerokości – dodaje trzeci: pion, który służy wartościowaniu obiektów. Wskutek tego obiekty na mapach mentalnych – w przeciwieństwie do map tradycyjnych – łączą się w grupy na zasadzie podobieństwa lub przeciwieństwa ich cech i wartości. Mapy mentalne są zmienne w czasie, historycznie zmienna jest także umiejętność ich odczytywania, przy czym w dyskursie społecznym funkcjonuje równocześnie wiele krzyżujących się ze sobą map mentalnych (narodowe, grupowe, środowiskowe, światopoglądowe, pokoleniowe itp.); stanowią one istotny, ale wciąż słabo poznany składnik kodu kulturowego danej wspólnoty komunikacyjnej w danym czasie. Bliższemu poznaniu map mentalnych wciąż jeszcze nie służy dzisiejsza leksykografia, programowo pomijająca definiowanie nazw własnych. Autor formułuje postulat wykorzystania definicji kognitywnej do opisu stereotypów tworzących polską mapę mentalną, a opis ten traktuje jako istotny czynnik społecznej i narodowej autorefleksji Polaków.
    The analysis of the Polish public discourse reveals that geographical proper names and their derivatives are used not only to identify places and buildings or structures, but also to label stereotyped images of Europe and Asia, the Mediterranean Sea and Mount Everest, Byzantium and Atlantis, Pcim and Mława, Woronicza street and Place Pigalle. A networks of these images constitutes a „mental map”, superimposed over and relatively independent of geographical and political maps. A mental map is selective, i.e. it disregards the majority of real places and structures, and marked in the national sense. To two basic dimensions — longitude and latitude — it adds a third one: that of verticality, which is used to valuate the entities under consideration. Therefore objects on mental maps, in contrast to traditional maps, are grouped according to the similarity or discrepancy of their features and values. Mental maps change in time, as does the ability to read them. In social discourse there exist a number of crisscrossing mental maps (national, based on social groups, on particular social environments, worldviews, typical of a given generation, etc.), which constitute an important though still poorly known component of the cultural code of a given linguistic community at a particular time. By omitting to define proper names, contemporary lexicography does not contribute to a greater understanding of mental maps. In the present article the author proposes to use the cognitive definition to describe the stereotypes which constitute the Polish mental map, which description is treated as an important factor of the social and national reflection of Poles on themselves.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2002, 14; 9-26
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Terminological Aspects of a cognitive Structure REFUGEE / БІЖЕНЕЦЬ in modern legal Discourse
    Terminologiczne aspekty struktury poznawczej REFUGEE / БІЖЕНЕЦЬ we współczesnym dyskursie prawniczym
    Autorzy:
    Matvieieva, Svitlana
    Lemish, Nataliya
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179283.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-24
    Wydawca:
    Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
    Tematy:
    cognitive terminological structure
    a term
    legal discourse
    thesaurus
    definition
    poznawcza/kognitywna struktura terminologiczna
    termin
    dyskurs prawniczy
    tezaurus
    definicja
    Opis:
    The article deals with the cognition-defined approaches to understanding terms as complex structures enabling the conceptualization and verbalization of fragments of the worldview of professional social groups. The authors discuss aspects of the terminological meaning of the cognitive structure of REFUGEE / БІЖЕНЕЦЬ in the English and Ukrainian languages, the transformation of the meaning of modern legal terms and the evolution of their legal interpretation, as well as analyse historical and social grounds for such changes. Special attention is paid to the lexical item’s thesaurus links in the legal professional discourse which provide for the verbalization of the term in specific communicative situations.
    Niniejszy artykuł dotyczy poznawczo zdefiniowanych podejść do rozumienia terminów jako złożonych struktur, umożliwiających konceptualizację i werbalizację fragmentów światopoglądu zawodowego. Autorzy badają aspekty znaczenia terminologicznego struktury poznawczej REFUGEE / БІЖЕНЕЦЬ w języku angielskim i ukraińskim, transformację znaczenia współczesnych terminów prawniczych i ewolucję ich interpretacji prawnej, a także analizują historyczne i społeczne podstawy tych zmian. Szczególną uwagę zwraca się na powiązania w tezaurusie dla danej jednostki w ramach prawniczego dyskursu zawodowego, zapewniające werbalizację terminu w określonej sytuacji komunikacyjnej.
    Źródło:
    Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 1; 287-298
    2353-2912
    2719-8537
    Pojawia się w:
    Forum Filologiczne Ateneum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-45 z 45

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies