Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "circumstance" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Projekt filozofii witalnej w ujęciu José Ortegi y Gasseta
The Project of Vital Philosophy in José Ortega y Gasset’s Interpretation
Autorzy:
Leszczyna, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013055.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
życie
rozum
okoliczność
perspektywa
prawda
life
reason
circumstance
perspective
truth
Opis:
The aim of the present article is to present José Ortega y Gasset’s philosophical thought, with special attention paid to his author’s project of vital philosophy. The author primarily focuses on the category of life that Gasset worked out, that is a reality with a radical and absolute character, both in the epistemological meaning enquiring about the foundation of our cognition, and in the metaphysical one, turning to the issue of being. Gasset is convinced about the necessity of overcoming the paradigm of modern philosophy that is based on hegemony of pure, mathematical reason, which, being unable to immobilize life and subject it to analysis, consequently turns away from it, assuming the thesis that the knowledge of what is dynamic and variable (doxa) is less valuable that the knowledge of what is stable and eternal (episteme) as a rule. Gasset’s aim, on the other hand, is the to bring back life and vitality to their proper place.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2009, 57, 1; 127-155
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Causes and consequences of head injuries among rural inhabitants hospitalised in a Multi-Organ Injury Ward. II. Circumstances, types and consequences of head injuries
Autorzy:
Karwat, I D
Krupa, S.
Gorczyca, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52226.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
rural inhabitant
head injury
injury
consequence
injury type
circumstance
poisoning
Polska
social problem
rural population
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2009, 16, 1; 23-29
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Development of the Judicial Review of the Decisions of the Antimonopoly Office of the Slovak Republic
Autorzy:
Šramelová, Silvia
Šupáková, Andrea
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/530353.pdf
Data publikacji:
2012-11-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
Tematy:
economic continuity test
mitigating circumstance
competence
sectoral regulation
general clause
reduction of fine
unlawful operation on the market
Opis:
The article provides an analysis of the most important judgments rendered by Slovak courts at the end of 2010, in the course of 2011 and at the beginning of 2012. The article focuses solely on judicial review of decisions issued by the National Competition Authority of the Slovak Republic. Slovak courts dealt with several key issues concerning public enforcement of competition law such as: the application of the so-called ‘general clause’; competences of the Slovak competition authority in regulated sectors; and the application of the economic continuity test. Some of the conclusions resulting from these judgments may be considered disputable. It may be argued, in particular, that they may jeopardize the effective enforcement of competition law in the Slovak Republic. At the same time, the discussed jurisprudence has managed to clarify a number of key issues which had been subject to debate for a number of years. The article presents a review of these judgments, summarizes their key conclusions and considers their possible impact on the system of public enforcement of competition law in the Slovak Republic. The article is divided into a number of parts, each of which covers an individual case, the titles of which refers to the main topic that was under discussion in the presented judgment.
Cet article analyse les décisions les plus importantes rendues par les cours slovaques en fin de l´année 2010, au cour de l´année 2011 et au debut de l´anneé 2012. L'article traite exclusivement la révision judiciaire des décisions rendues par Bureau antimonopole de la République slovaque. Les cours slovaques se sont penchées sur quelques questions clés relatif à l'application du droit de la concurrence tel que l´application de la clause générale, l´autorité de Bureau antimonopole de la République slovaque dans les secteurs régulés et l´application du test de la continuité économique. Certains conclusions résultants de ces décisions peuvent être considérées comme litigieuses. En particulier, il peut être soutenu que ces décisions peuvent affecter l'application effective du droit compétitif en République slovaque. Il est à noter que certains de ces décisions ont éclairé les questions qui ont été discutées pendant plusieurs années. Cette contribution donne un aperçu de ces susdites décisions, résume les principales conclusions découlant de ces décisions et analyse l´influence potentiel sur le système de l´application public du droit de la concurrence en République slovaque. La contribution est divisée en plusieurs parties, chacune d'entre elles consacrée à un cas particulier, les titres des articles sur des thèmes clés, qui se consacre à la décision.
Źródło:
Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies; 2012, 5(7); 105-123
1689-9024
2545-0115
Pojawia się w:
Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O budulcu okrętowym i uprawie drzew oraz krytyczne uwagi o autorach, którzy ostatnio podejmowali problematykę upraw
On Naval Timber and Arboriculture; with Critical Notes on Authors who have Recently Treated the Subject of Planting
Autorzy:
Matthew, Patrick
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553431.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
klasy społeczne
prawo majoratu
rasy człowieka
prawo przystosowania środowiskowego
social classes
primogeniture
races of man
circumstance-adaptive law
Opis:
Hodowcy od dawna wiedzą, że aby otrzymać pożądaną odmianę zwierząt czy roślin należy uważnie dobierać jednostki do rozrodu. To właśnie pod bacznym okiem człowieka został ukształtowany pies, koń, krowa, owca, ptactwo domowe, jak również jabłko, gruszka, śliwka, agrest, ziemniak czy groch, które różnicują się w niezliczone odmiany, różniąc się znacznie pod względem rozmiaru, koloru, smaku, stałości budowy, czasu wzrostu — zatem niemalże w każdej dostrzegalnej właściwości. W stanie natury również zachodzi podobny proces selekcji, na skutek której zachowana zostaje każda płodna istota najlepiej przystosowana do warunków bytowania właściwych dla jej rodzaju, co wydaje się zamierzone w celu ukształtowania fizycznych, psychicznych czy instynktownych zdolności dla jak najlepszego jej przystosowania i zapewnienia przetrwania. Ten naturalny proces selekcji utrzymuje siłę lwa, szybkość zająca i podstępność lisa. Przyrost naturalny w stanie natury, wraz ze wszystkimi modyfikacjami organizmów, wykracza daleko poza potrzeby wypełnienia powstałych luk. Jednostki powodowane koniecznością zdobycia pożywienia, które nie posiadają wystarczającej siły, szybkości, odwagi czy sprytu, zginą przedwcześnie i bezpotomnie. Ich miejsce zostanie zajęte przez lepsze jednostki pochodzące z tego samego rodzaju, które także poszukują środków do życia. W stanie natury występuje zatem powszechna rywalizacja, która utrzymuje naturalną równowagę życia. Rywalizacja ta obecna jest też między różnymi rasami człowieka, a także w społeczeństwach, w których istnieją nieużyteczne prawa i przywileje. I dlatego zniesienie prawa majoratu i pierworództwa w obecnym stanie cywilizacji nie tylko uczyni właściciela ziemskiego szczęśliwszym i szlachetniejszym, ale także przyczyni się do uzyskania znaczenie większej stabilności porządku społecznego, jak również okaże się zasadniczym bodźcem do rozwoju przemysłu, zwiększając dobrobyt i poprawiając sytuację klasy robotniczej. Europejska szlachta postąpiłaby roztropnie, gdyby unieważniła każde roszczenie czy prawo, które tworzy z niej odrębną klasę i tak szybko, jak to tylko możliwe, połączyła się ze społeczeństwem. Istnieje w naturze prawo, na mocy którego wszystko to, co nie jest użyteczne, zostaje wyeliminowane.
There is a common practice in breeders to carefully select plants or animals to reproduction in order to obtain desirable variety. It has been forced upon man's notice in the dog, horse, cow, sheep, poultry — in the Apple, Pear, Plum, Gooseberry, Potato, Pea, which sport in infinite varieties, differing considerably in size, colour, taste, firmness of texture, period of growth, almost in every recognisable quality. Similar process of selection is also prevalent in the state of nature where survived only reproductive being the best possibly suited to its condition that its kind which appears intended to model the physical and mental or instinctive powers, to their highest perfection, and to continue them so. This natural process of selection sustains the lion in his strength, the hare in her swiftness, and the fox in his wiles. As nature, in all her modifications of life, has a power of increase far beyond what is needed to supply the place of what falls by Time’s decay, those individuals who possess not the requisite strength, swiftness, hardihood, or cunning, fall prematurely without reproducing — either a prey to their natural devourers, or sinking under disease, generally induced by want of nourishment, their place being occupied by the more perfect of their own kind, who are pressing on the means of subsistence. Thus there is common competition in the state of nature which kept natural balance of life. This competition is present also among different races of men and within societies where useless laws and privileges still appears. Consequently, the abolition of the law of entail and primogeniture, will, in the present state of civilization, not only add to the happiness of the proprietor, heighten morality, and give much greater stability to the social order, but will also give a general stimulus to industry and improvement, increasing the comforts and elevating the condition of the operative class. It would be wisdom in the noblesse of Europe to abolish every claim or law which serves to point them out a separate class, and, as quickly as possible, to merge themselves into the mass of the population. It is a law manifest in nature, that when the use of any thing is past, its existence is no longer kept up.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2015, 12; 109-126
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Male circumcision under Polish criminal law
Autorzy:
Banasik, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917815.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Tematy:
male circumcision
removal of foreskin
penalization of Jewish infant circumcision
criminal offence consisting of bodily injury
mistake of law
circumstance excluding unlawfulness
Opis:
Introduction: Male circumcision is not widely discussed in Poland. This article is the first paper on circumcision in the light of Polish criminal law and anticipates a problem that can happen in the practice of the Polish criminal justice system in the next years. The author has discussed selected issues concerning male circumcision. The subject of deliberations has been circumcision of Jewish infants, taking place on the Polish territory. Purpose: To examine whether circumcision of infants is prohibited in Polish criminal law and whether a person carrying out neonatal circumcision for religious reason is punishable for a criminal offence. Materials and methods: The English- and German-language literature and other online available data relating to male circumcision have been examined. The provisions of the Polish Penal Code and other legal acts have been analysed. Moreover, judgements of the Polish courts and the Polish criminal law literature have also been the subject of research. Results: In Poland, there is no special legislation on male circumcision, in particular, there is no special criminal offence of circumcision. However, a person performing infant circumcision completes the elements of criminal offence consisting of causing bodily injury. Conclusions: In Polish criminal law, the customary justification of circumcision excludes the unlawfulness of the conduct of the person (called mohel) carrying out Jewish infant circumcision for religious reason. In the case of Jewish neonatal circumcision, we deal with so-called secondary legality of the committed act. In the final assessment in the aspect of criminal law, the conduct of a mohel is not unlawful and thus is not punishable as a criminal offence.
Źródło:
Progress in Health Sciences; 2016, 6(1); 201-208
2083-1617
Pojawia się w:
Progress in Health Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywistyczny świat José Ortegi y Gasseta
Autorzy:
Jacorzynski, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644099.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Perspektive
Beobachter
Individualismus
Umstand
Leben
Ideen
Glaube
perspective
spectator
individualism
circumstance
life
ideas
beliefs
perspectiva
espectador
individualismo
circunstancia
vida
creencias
perspektywa
obserwator
indywidualizm
okoliczność
życie
idee
wierzenia
Opis:
Der Artikel analysiert einen der bedeutendsten Begriffe in der Philosophie von José Ortega y Gasset, d. h. den „Perspektivismus“. Die Analyse beginnt mit der Rekonstruktion einer der frühesten Formen dieses Begriffs, die zuerst in der Schrift Meditationen von Quijote [Meditaciones del Quijote] aus dem Jahre 1914 erschienen ist (dann in Espectador aus dem Jahre 1916 und in späteren Texten des Autors). Die Begründung für den Entwurf des Perspektivismus finden wir in späteren Texten von Ortega, die die philosophische Anthropologie betreffen, und seine reifste Form in Espectador. Anschliessend begründe ich, dass Ortegas Entwurf des Perspektivismus eine radikale Evolution erfahren hat. Er ging von der ontologischen und individualistischen Version aus, in der die Perspektive als eine Beziehung zwischen dem Ich und den Umständen wahrgenommen wurde, und endete mit epistemologischen und kulturellen Versionen, in denen sich der Begriff der Perspektive nach einigen geringen Umwandlungen vom kollektivistischen Charakter als ein brauchbares Analyseinstrument erweist, und zwar nicht nur im Bereich der philosophischen Wissenschaften, aber auch in jenem der Sozialwissenschaften.
Este artículo examina uno de los conceptos más acuciantes en la filosofía de José Ortega y Gasset, a saber, el perspectivismo. En primer lugar, se reconstruye la formulación temprana de esta doctrina en el texto “Meditaciones del Quijote” de 1914, a través de “Espectador” de 1916 y varios textos posteriores. El proyecto de perspectivismo queda justificado en los ensayos posteriores de Ortega en términos de la antropología filosófica y la figura del Espectador. En segundo lugar, se argumenta que el perspectivismo de Ortega ha pasado por una evolución radical: desde la versión ontológica e individualista en la que la perspectiva era vista como una relación entre el yo y la circunstancia hasta las versiones epistemológicas y culturales posteriores de tintes colectivistas en las cuales el concepto de “perspectiva” resulta una herramienta útil no sólo para las disciplinas filosófica sino también ciencias sociales.
In this essay it is examined one of the most important notions in the Ortega y Gassets philosophy namely “perspectivism”. In the first place, it is reconstructed the first formulation of this doctrine as it was outlined in “Meditaciones del Quijote” from 1914, and then in “Espectador”  from 1916. This proyect of the “perspectivism was justified in the latter essays of Ortega in terms of the philosophical anthropology and a figure of the Spectator. In the second place it is argued that the perspectivism in Ortega has passed through a radical evolution: from its ontological version where perspective was seen as an individualistic relationship between I and the circunstance, to the later, epistemological and culturalist formulations of the more collectivist sort, which results a methodologically useful tool not only to the philosophical disciplines but also to the social sciences.
Artykuł analizuje jedno z najbardziej istotnych pojęć filozofii José Ortegi y Gasseta, a mianowicie pojęcie „perspektywizmu”. Analizę rozpoczyna rekonstrukcja najwcześniejszej postaci tego pojęcia, którą zawiera tekst „Medytacje Quijota” [Meditaciones del Quijote]  z roku 1914, a następnie „Espectador” z roku 1916 oraz teksty późniejsze. Uzasadnienie koncepcji perspektywizmu znajdujemy w późniejszych tekstach Ortegi dotyczących antropologii filozoficznej, a jej najbardziej dojrzałą formę w „Espectador”. Następnie uzasadniam, że koncepcja perspektywizmu Ortegi przeszła radykalną ewolucję: zaczynając od wersji ontologicznej i indywidualistycznej, w której perspektywa postrzegana była jako relacja pomiędzy ja i okolicznościami, a kończąc na wersjach epistemologicznych i kulturowych, w których pojęcie „perspektywy”, po pewnych nieznacznych przekształceniach o charakterze kolektywistycznym, okazuje się użytecznym narzędziem analiz nie tylko w obszarze dyscyplin filozoficznych, ale także nauk społecznych.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2019, 28
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Artykuł 28 § 1 k.k. po nowelizacji z dnia 20 lutego 2015 r. Uwagi na temat konieczności oddzielania strony podmiotowej czynu zabronionego od winy
Autorzy:
Zbigniew, Jędrzejewski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902838.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
prohibited act
mens rea
intentional character of an offence
unintentional character of an offence
guilt
act committed while being in justifiable error as to a circumstance constituting a feature of an prohibited act
Opis:
The object of analysis is the amended art. 28 § 1 of the Penal Code, which stipulates that „whoever commits an act while being in justifiable error as to a circumstance constituting a feature of an prohibited act, shall not commit a crime”. The new regulation of 28 § 1 of the Penal Code is the next attempt to statutorily define the concept of an offence based on the methodology of a strict separation of the object of evaluation from the evaluation itself, that is, primarily a radical separation of mens rea of a prohibited act from guilt. Therefore, the authors of the change have consistently attempted to eliminate all normative attributes from the scope of „recklessness” and „negligence”. This is a result of the view that assumes a pure descriptive character of the set of criminal offence features (Ger. „Tatbestand”) including subjective features (offences of intentional and unintentional character). In this context, acts committed while being in justifiable error as to a circumstance constituting a feature of a prohibited act exclude guilt, however the fulfilment of the features of criminal acts of unintentional character is limited to the fulfilment of objective features (a consequence of the concept of the unintentional character of an offence as a plain negation of intent). The negative wording of art. 1 § 3 of the Penal Code, the objective and general interpretation of the term found in art. 9 § 2 „could have foreseen” (a transfer of the so-called objective foreseeability to the category of objective attribution) and the concept of committing an act while being in justifiable error as to a circumstance constituting a feature of a prohibited act excluding guilt lead, in the area of unintentional character of an offence, to the presumption of guilt on the basis of the fulfilling only the objective features of a criminal act. The author of the article demonstrates the inaccuracy of this argument for a strictly descriptive character of the features of a prohibited act, and in particular the features of intent (intentional character of an offence). The object of intent (a feature of a criminal offence) has a evaluative character (evaluation), therefore determining intent can generally constitute a premise for accepting guilt (intended), unless the circumstance of excluding guilt exceptionally occurs. In the case of an unintentional character of an act, such a relation does not occur, and the guarantee functions (the rule of positive establishment of the perpetrator’s guilt) thus require subjective (specific and individual evaluation) interpretation of the premise „could have foreseen” found in art. 9 § 2 of the Penal Code.
Źródło:
Studia Iuridica; 2016, 65; 25-40
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związek zawodowy nauczycielstwa polskich szkół średnich (1921-1930) wobec problemów materialnych nauczycieli w II Rzeczypospolitej
Polish Secondary School Teachers Trade Union Against Material Problems of teachers in the 2nd Republic of Poland (1918-1939)
Autorzy:
Kalinowska-Witek, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810962.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nauczyciele szkół średnich w II Rzeczypospolitej
organizacje nauczycielskie w latach 1918-1939
sytuacja materialna nauczycieli
secondary school teachers in the 2nd Republic of Poland
teachers' organisations in the period 1918-1939
economic circumstance of teachers
Opis:
Sytuacja materialna nauczycieli w dwudziestoleciu międzywojennym była dość trudna. Odradzające się państwo nie mogło sprostać wszystkim potrzebom obywateli. Do najważniejszych należała odbudowa szkolnictwa i stworzenie jednolitego ustroju szkolnego. Realizatorami polityki oświatowej państwa byli nauczyciele, nie zawsze odpowiednio za swoją pracę wynagradzani. W obronie ich interesów występowały organizacje nauczycielskie. Jedną z nich był Związek Zawodowy Nauczycielstwa Polskich Szkół Średnich (ZZNPSŚ), który niejednokrotnie domagał się poprawy warunków życia i pracy nauczycieli zatrudnionych zarówno w szkołach państwowych, jak i prywatnych. W redagowanym przez Związek czasopiśmie „Ogniwo” publicyści uświadamiali nauczycielom ich prawa, informowali o wydawanych przez władze oświatowe ustawach i rozporządzeniach oraz o akcjach podejmowanych przez Związek w celu poprawy sytuacji finansowej pracowników oświaty. Przedmiotem niniejszej publikacji jest analiza tych działań Związku, o których pisano na łamach „Ogniwa”, organu prasowego ZZNPSŚ.
Economic cirumstance of teachers in the interwar period was quite difficult. The regenerative state couldn't meet all needs of its citizens. One of the most important issues was to restore education and to create unified education system. Education Policy was realised by teachers, but their work was not always compensated properly. Teachers organisations came out in defence of their interest. One of them was the Polish Secondary School Teachers' Trade Union (ZZNPSŚ), which many times demanded improvement in life and work conditions of teachers employed both in state and private schools. In the magazine “Ogniwo” (“Link”) publicists made teachers aware their rights, informed about laws and writs issued by educational administrations and informed about the actions performed by the Trade Union to improve financial condition of the education's employees. The subject matter of the present paper is to analise all these activities of the Trade Union, that were described in the magazine “Ogniwo”, the press organ of the Polish Secondary School Teachers' Trade Union (ZZNPSŚ).
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2017, 9(45), 1; 63-76
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczno-wartościujący (normatywny) a deskryptywny charakter strony podmiotowej czynu zabronionego. Kompleksowe a (czysto) normatywne ujęcie winy (na przykładzie regulacji urojenia znamienia kontratypu i znowelizowanego ar t. 28 par . 1 KK z 1997 r.)
The societal -evaluative (normative) and the descriptive character of the mens rea of a criminal offence. A comprehensive against a (purely) normative account of fault (the example of the regulation of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness and Article 28 § 1 of the Criminal Code as am ended)
Autorzy:
Jędrzejewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596053.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
essence of an act (Tatbestand in German)
elements of an offence
illegality
fault
finalism
H. Welzel
error as to an element of a criminal offence
error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness
purely normative theory of fault
so-called intent theory (Vorsatztheorie in German)
so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie in German)
comprehensive
psychological-normative theory of fault
theory of negative elements of a criminal offence
finality
dolus eventualis
non-intention
negligence
directional function of actualization of elements of an offence
directional function of actualization of mens rea
Article 28 § 1 of the Criminal Code
Article 29 of the Criminal Code
istota czynu (niem. Tatbestand)
znamiona typu czynu zabronionego
bezprawność
wina
finalizm
błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu
błąd co do okoliczności stanowiącej znamię sytuacji wyłączającej bezprawność
czysto normatywna teoria winy
tzw. teoria zamiaru (niem. Vorsatztheorie)
tzw. ścisła teoria winy (niem. die strenge Schuldtheorie)
kompleksowa
psychologiczno- normatywna teoria winy
teoria negatywnych znamion czynu zabronionego
finalność
zamiar ewentualny
nieumyślność
niedbalstwo
funkcja wskaźnikowa realizacji znamion typu
funkcja wskaźnikowa realizacji znamion strony podmiotowej
art. 28 par. 1 kodeksu karnego
art. 29 kodeksu karnego
Opis:
Tematem artykułu jest sporna w nauce prawa karnego problematyka wzajemnej relacji między istotą czynu zabronionego (niem. Tatbestand) a pozostałymi elementami struktury przestępstwa, tj. bezprawnością czynu oraz winą. Autor szczególną uwagę poświęca zagadnieniu charakteru relacji między stroną podmiotową czynu zabronionego i winą. Ma to związek z wysuwaną w nauce polskiej tezą o konieczności radykalnej separacji tych płaszczyzn, która jest realizowana w przepisach polskiego kodeksu karnego z 1997 roku. Charakterystyczne dla takiego stanowiska są regulacje, których przedmiotem jest błąd co do znamienia sytuacji wyłączającej bezprawność czynu (art. 29) oraz błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu (art. 28 § 1 w brzmieniu nadanym nowelizacją z 20 lutego 2015 r.). U podstaw tych regulacji leży założenie, że znamiona podmiotowe (umyślność i nieumyślność) należą wprawdzie do zespołu znamion typu czynu zabronionego, jednakże nie mają żadnego konstytutywnego znaczenia zarówno przy ustalaniu bezprawności czynu, jak i winy sprawcy. Umyślność i nieumyślność są ostro oddzielone od winy (rozumianej „czysto normatywnie”). W takim ujęciu zespół znamion typu czynu zabronionego (istota czynu) ma charakter deskryptywny i jest wolny od jakiegokolwiek wartościowania. Stanowisko takie prezentował w nauce niemieckiej twórca „finalizmu” H. Welzel, a w nauce polskiej A. Zoll. Autor artykułu przeprowadza analizę poglądów H. Welzla po jego „ontologicznym zwrocie” w szóstej dekadzie XX wieku. Denormatywizacja pojęcia m.in. umyślności na płaszczyźnie znamion typu czynu zabronionego, jego oddzielenie od każdego kontekstu wartościującego doprowadziło finalistów do przyjęcia tzw. ścisłej teorii winy (die strenge Schuldtheorie). Podobnie rzecz przedstawia się na gruncie systematyki przestępstwa akceptowanej w ośrodku krakowskim (A. Zoll). Urojenie znamienia okoliczności wyłączającej bezprawność nie wyłącza bezprawia czynu umyślnego i rozstrzygane jest wyłącznie na płaszczyźnie winy (art. 29 polskiego kodeksu karnego). Wyrazem poglądu o konieczności denormatywizacji znamion podmiotowych typu jest również nowe brzmienie art. 28 § 1. Autor opracowania prezentuje stanowisko odmienne, opowiadając się za społeczno- wartościującym (normatywnym) ujęciem istoty czynu i umyślności (zamiaru). Oznacza to, że przy określaniu przedmiotu zamiaru (świadomości sprawcy) są lub mogą być istotne nie tylko „okoliczności faktyczne” będące podstawą znamion typu, ale również ich społeczny (normatywny) kontekst i znaczenie, świadomość społecznej szkodliwości), a być może nawet ocena prawna czynu. Pominięcie tego całego kontekstu (umyślność ujęta „naturalistycznie”) prowadzi zaś do tzw. ścisłej teorii winy. Zdaniem Autora, trafna jest koncepcja całkowitego wyłączenia bezprawia umyślnego: w wyniku urojenia znamienia kontratypu sprawca chce obiektywnie czegoś zgodnego z prawem. Jednocześnie umyślność musi znaleźć swoje miejsce (również) na płaszczyźnie winy (kompleksowa, psychologiczno-normatywna teoria winy). Realizacja znamion typu niesie ze sobą zarówno ujemną ocenę w sferze bezprawia (bezprawności), jak i winy. Na obydwu płaszczyznach pełni ona funkcję „wskaźnikową”, a więc typizacja czynu obejmuje również elementy zawinienia. Zdaniem Autora, zamiar bezpośredni należy lokować zarówno w bezprawiu, jak i winie. Kompleksowy, mieszany charakter można również wykazać w przypadku tzw. zamiaru ewentualnego oraz nieumyślności. Dlatego Autor krytycznie ocenia postulaty rezygnacji z kompleksowych konstrukcji lekkomyślności i niedbalstwa oraz wspomnianą wyżej nowelizację art. 28 § 1 kodeksu karnego. Jego zdaniem, swego rodzaju domniemanie winy umyślnej może wynikać z wartościującego charakteru umyślności (funkcja w obszarze winy). Konsekwentna denormatywizacja pojęcia nieumyślności (dawnej „lekkomyślność”, „niedbalstwo”) doprowadziła w nauce polskiej do konstatacji, że strona podmiotowa „nieumyślności” to po prostu „brak zamiaru”. Nowe brzmienie art. 28 § 1 kodeksu karnego wraz z określonym otoczeniem normatywnym i jego wykładnią (negatywne sformułowania art. 1 § 3 i 28 § 1, obiektywistyczna interpretacja art. 9§2) prowadzi do niedającego się zaakceptować na gruncie prawa karnego demokratycznego państwa prawnego rezultatu: przyjęcia domniemania winy nieumyślnej na podstawie realizacji li tylko znamion przedmiotowych czynu zabronionego. Potrzeba pozytywnego ustalania możliwości przewidzenia sprawcy na podstawie konkretno-indywidualnie (subiektywnie) interpretowanej przesłanki art. 9 § 2 kodeksu karnego („mógł przewidzieć”) wynika z braku wskaźnikowej funkcji nieświadomej nieumyślności, realizacja znamion takiego typu nie niesie ze sobą ujemnie ocenianej decyzji sprawcy.
The paper tackles the mutual relation between the essence of a criminal offence (Tatbestand in German) and other elements comprising the structure of a criminal act, i.e. illegality and fault, a matter contentious in the study of criminal law. Special attention is devoted to discussing the character of the relation between the mens rea of an offence and fault. This is related to a postulate often put forward by Polish academic commentators that it is necessary to radically separate these two notions. This view is reflected in the provisions of the 1997 Polish Criminal Code. In line with such an argument are regulations whose subject is error as to the existence of a circumstance excluding illegality (Article 29) and error as to an element of an offence (Article 28 § 1 as amended on 20 February 2015). Underpinning these regulations is the assumption that the elements of mens rea (intention and non-intention) belong to the elements of an offence, however they have no constitutive significance both as regards establishment of illegality of an act as well as the offender’s fault. Intention and non-intention are sharply separated from fault (perceived “purely normatively”). According to this account the totality of elements of a prohibited act (the essence of an act) is of a descriptive character and remains free from any evaluation. The view has been endorsed by H. Welzel, the founder of “finalism” in the German literature, and A. Zoll in Poland. The paper attempts an analysis of the view of H. Welzel following his “ontological swerve” in the 1960s. Denormativization of, inert alia, the concept of intention as an element of an offence, separation thereof from any evaluative context, has led finalists to adopting the so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie). The situation is similar as regards the systematics of offences accepted by representatives of the Cracow school of thought (A. Zoll). Error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness does not exclude the illegality of an intentional act and this shall be resolved exclusively by reference to fault (Article 29 of the Polish Criminal Code). Also, the new wording of Article 28 § 1 is a manifestation of the view that mens rea elements of an offence shall be subject to denormativization. The author argues contrary in the paper, contending in favour of a societal-evaluative (normative) account of the essence of an act and intention (intent). This means that, when the object of intention (the offender’s consciousness) is ascertained, of significance are or may be not only “factual circumstances” forming the foundation of the elements of an offence, but also their societal (normative) context and meaning, awareness of social harmfulness), or even, potentially, the legal assessment of an act. To overlook this entire context (intention perceived “naturalistically”) leads to the so-called strict theory of fault. The author maintains that the concept mandating total exclusion of intentional illegality is correct: in cases of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness the offender objectively wants something legal. At the same time, intention must (also) finds its place alongside fault (comprehensive, psychological-normative theory of fault). Actualization of the elements of an offence triggers a negative assessment both in the realm of illegality and that of fault. For in both realms it performs a “directional” function, therefore the typification of a criminal act shall already encompass elements of fault. The paper argues that direct intention shall be located both within illegality and fault. A comprehensive, hybrid character may also be proven as regards so-called dolus eventualis and non-intention. This is why the author furnishes a critique of the views in support of renouncing comprehensive theories of carelessness and negligence and of the aforementioned amendment to Article 28 § 1 of the Criminal Code. In his estimation, some form of presumption of intentional fault may result from the evaluative character of intention (its function within the realm of fault). Consistent denormativization of the notion of non-intention (previously known as “carelessness”, “negligence”) led Polish academic commentators to the conclusion that the mens rea of “non-intention” is simply “lack of intent”. The new wording of Article 28 § 1 of the Criminal Code, together with certain normative context and its construction (negative formulations of Articles 1 § 2 and 28 § 1, the objectivist interpretation of Article 9 § 2) gives rise to an account unacceptable in the criminal law within a democratic state governed by the rule of law: endorsement of a presumption of non-intentional fault based upon the actualization of the actus reus of a criminal offence. The need to positively establish the possibility of an offender’s foresight by reference to a concrete-individual (subjective) interpretation of the requirement Article 9 § 2 of the Criminal Code (“could have foreseen”) stems from unconscious non-intention’s lack of directional function, and an actualization of the elements of such offence does not induce a negative assessment of the offender’s decision.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 69-95
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies