Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "chłopi" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 128
Tytuł:
„Urządzenie gmin i wójtów” w konstytucyjnym Królestwie Polskim. Część II: Finalizacja – okoliczności przyjęcia postanowienia z 30 maja 1818 r.
The ‘Establishment of communes and wójts’ in the Congress Kingdom of Poland. Part II: Finalization – circumstances of the enactment of the decree of May 30, 1818
Autorzy:
Gałędek, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40032368.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
wójt
gminy wiejskie
administracja lokalna
kongresowe Królestwo Polskie
chłopi
ziemiaństwo
władza dominialna
rural commune
local administration
Congress Kingdom of Poland
peasants
land owners
domanial jurisdiction
Opis:
Artykuł stanowi drugą i ostatnią część publikacji (cz. I w „Studiach z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2021, t. XXIV) poświęconej rekonstrukcji wydarzeń, które doprowadziły do ukazania się Urządzenia wójtów po wsiach (Urządzenia gmin i wójtów) z 30 maja 1818 r. – aktu prawnego, który na kilkadziesiąt lat, do momentu wydania ustawy z 19 lutego 1864 r. o urządzeniu gmin wiejskich, ukształtował sposób organizacji zarządu w gminach wiejskich Królestwa Polskiego. Niniejsza część poświęcona jest analizie treści debaty nad projektem przygotowanym w maju 1817 r. oraz kontrpropozycji przedstawionej w tym samym miesiącu przez prezesa Komisji Mazowieckiej Rajmunda Rembielińskiego. Oba projekty zostały odrzucone, co po rocznej przerwie związanej z zaangażowaniem Rady Stanu w prace nad projektami ustaw na Sejm 1818 r. spowodowało, iż dopiero wiosną 1818 r. doszło do uzgodnienia ostatecznej wersji Urządzenia gmin i wójtów. Zasadniczego problemu – jak roztoczyć efektywną administracyjną kuratelę nad działalnością prowadzoną przez wójtów – nie udało się rozwiązać.
The article is the second and last part of a publication (part I in Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 2021, vol. 24) devoted to the reconstruction of the events that led to the issuance of decree Urządzenie gmin i wójtów (Establishment of communes and wójts) of May 30, 1818. This legal act shaped the organization of rural communes in the Kingdom of Poland for several decades, until the act of February 19, 1864. The part II of the article is devoted to the analysis of the content of the debate on the draft prepared in May 1817 and the counter-proposal presented by the president of the Mazovian Voivodeship Commission Rajmund Rembieliński. Both drafts were rejected. After a one-year break (related to the involvement of the Council of State in the work on the bills for the Sejm of 1818) the new project was agreed upon. The fundamental problem of how to exercise effective administrative supervision over the activities conducted by commune heads has not been solved.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2023, XXVI, 26; 129-148
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budowanie tożsamości chłopów w myśli politycznej i działalności Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast
Construction of the identity of peasants in the political thought and activities of the Polish Peoples Party "Piast"
Autorzy:
Wichmanowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22446455.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
identity
serfdom
empowerment
political thought
people's (peasant`s) movement
peasants
tożsamość
pańszczyzna
uobywatelnienie
myśl polityczna
ruch ludowy
chłopi
Opis:
Tożsamość chłopów kształtowała się przez wieki. Wpływ na nią miały doświadczenia wielu pokoleń, formułowała historia, sytuacja społeczno-gospodarcza i polityczna; zmieniała się pod wpływam warunków, w jakich żyli. Przynależność chłopów do określonej społeczności leżała u podstaw ich wartości i miała istotny wpływ we wszelkich możliwych relacjach. Tożsamość-autentyczność chłopów utrwalała się w długich i osobliwych dziejach, w nader trudnym i swoistym bytowaniu tej warstwy społecznej. Uformowała się w toku wykonywania ciężkiej pracy przez całe stulecia zamkniętej kultury i obyczajowości chłopskiej. System pańszczyźniany trwał 400 lat, 400 lat kształtowała się tożsamość chłopska. Nie należy się dziwić, że mimo zmiany warunków społecznych, wciąż trwali w okowach folwarcznej mentalności. Za niewątpliwą konsekwencję pańszczyzny uznano uformowanie pewnego typu osobowości, który utrzymywał się bardzo długo. Chłopi stanowili dla polityków Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast fundament społeczeństwa i narodu, byli inspiracją dla koncepcji i działań politycznych. W artykule starano się udowodnić, na ile warunki życia chłopów determinowały ich tożsamość i na ile wpływ działalności PSL Piast przyczynił się do jej przemiany.
Over the centuries the identity of the peasants has evolved. It was largely influenced by the experiences of generations, shaped by history, socio-economic and political situation; it changed under the influence of the conditions in which they lived. The peasants' belonging to a specific community constituted the basis of their values and had a significant impact in all possible relationships. Identity – the authenticity of peasants was perpetuated in their long and quaint history, in the very difficult and peculiar existence of this social class. It was shaped in the course of centuries of hard work in closed peasant culture and customs. The serfdom system lasted 400 years, and these 400 years long the peasant identity was shaped. It is not surprising that despite the change in social conditions, they still remained in the shackles of the serfdom determined mentality. The formation of a certain type of personality, which lasted for a very long time, is considered an undoubted consequence of serfdom. Peasants constituted the cornerstone of society and the nation for the politicians of the Polish People's Party "Piast", they were the inspiration for their political concepts and actions. The article attempts to prove to what extent the living conditions of peasants determined their identity and to what extent the impact of activities of PSL Piast contributed to the transformation of their identity.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2023, 21, 1; 297-314
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje rodu Palarczyków z parafii cierlickiej na Śląsku Cieszyńskim od XVIII do początku XX wieku
The History of the Palarczyk Family from the Cierlice Parish in Cieszyn Silesia from the 18th to the Beginning of the 20th Century
Autorzy:
Morys-Twarowski, Michael
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083679.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
Śląsk Cieszyński
chłopi
genealogia
Cieszyn Silesia
peasants
genealogy
Opis:
Palarczykowie byli rodem chłopskim wywodzącym się ze wsi Szobiszowice (Soběšovice). Artykuł przedstawia dzieje pierwszych pokoleń rodziny (do końca XVIII w.) oraz losy najbardziej znanej linii rodu, wywodzącej się od Jana (1705–1765), karczmarza w Stanisłowicach (Stanislavice) i Kocobędzu (Chotěbuz). Najsłynniejszym przedstawicielem rodu był Karol (1879–1940), rolnik w Goleszowie, członek Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego. Dodatkowo na przykładzie Palarczyków poruszono dwie kwestie ogólne. Pierwszą jest funkcjonowanie elit chłopskich w Księstwie Cieszyńskim, drugą – zagadnienia językowe. Palarczykowie w Szobiszowicach mówili językiem czeskim (morawskim), Palaczykowie z parafii cierlickiej językiem polskim. Szczegółowa analiza potwierdza wyraźną granicę językową czesko/morawsko-polską wskazywaną m.in. przez źródła kościelne i topografię Reginalda Kneifela, a jednocześnie każe odrzucić tezy o rzekomo „terenie przejściowym językowym” na zachód od rzeki Olzy.
The Palarczyk family was a peasant family originating from the village of Szobiszowice (Soběšovice). The article presents the history of the first generations of the family (until the end of the 18th century) and the fate of the most famous family line, descending from Jan (1705–1765), an innkeeper in Stanisłowice (Stanislavice) and Kocobędz (Chotěbuz). The most famous representative of the family was Karol (1879–1940), a farmer in Goleszów, and a member of the National Council of the Duchy of Cieszyn. Additionally, two general issues were raised using the example of the Palarczyk family. The first is the functioning of peasant elites in the Duchy of Cieszyn, the second - language issues. The Palarczyk family in Szobiszowice spoke Czech (Moravian), whereas the Palarczyk family from the Cierlice parish spoke Polish. A detailed analysis confirms the clear Czech/Moravian-Polish linguistic border indicated, among others, by church sources and the topography of Reginald Kneifel. At the same time these findings force us to reject the theses about the supposed "linguistic transition area" to the west of the Olza River.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2023, 11, 11; 133-183
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Egodokumenty (listy i pamiętniki) chłopów Królestwa Polskiego i chłopskich migrantów zeń jako źródła historyczne (1864–1914)
Ego-Documents (Letters and Memoirs) of Peasants from the Kingdom of Poland and Polish Peasant Migrants as Historical Sources (1864–1914)
Autorzy:
Kożuchowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28765352.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
chłopi
listy
pamiętniki
Królestwo Polskie
źródła
peasants
letters
diaries
Kingdom of Poland
sources
Opis:
Tekst prezentuje przykłady egodokumentów (czy też dokumentów osobistych) chłopów, tu rozumianych wąsko jako listy i pamiętniki, tj. źródła do badań dziejów Królestwa Polskiego w drugiej połowie XIX w. Na początku przedstawiono zwięzłe wprowadzenie do tematyki egodokumentów jako materiałów wykorzystywanych w pracach historycznych. Następnie omówiono kolejne zbiory listów (do czasopism, emigracyjnych, zesłańców) oraz pamiętników (w tym konkursowych). Na koniec zaś tekst przedstawia ogólne ujęcie egodokumentów chłopów jako zbioru źródeł wraz z sugestiami do dalszych prac badawczych.
The text presents examples of ego-documents (or personal documents) of peasants, here understood narrowly as letters and diaries, as sources for research into the history of the Polish Kingdom in the second half of the nineteenth century. A brief introduction to ego-documents as source material used in historical work is followed by a discussion of successive collections of letters (sent to periodicals, correspondence of emigrants and exiles) and diaries (including competition ones). Finally, the text presents a general overview of the peasants’ ego-documents as a collection of source material with suggestions for the future direction of research.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 4; 829-859
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między silnym przywództwem a koncyliacją: polityka Alvaro Obregona wobec interesów chłopów i robotników
In Between the Strongman Leading and Conciliation: Álvaro Obregón’s Politics Towards the Interests of Peasants and Labour Workers
Autorzy:
Korycka, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23202445.pdf
Data publikacji:
2023-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
Tematy:
Meksyk
rewolucja meksykańska
liberalizm z Sonory
chłopi
robotnicy
reforma agrarna
prawa pracy
Opis:
Inauguracja prezydentury Alvaro Obregona zamyka militarny etap Rewolucji Meksykańskiej, otwierając tym samym dominację we frakcji liberalnej nurtu liberalizmu z regionu Sonora i proces budowania (po)rewolucyjnego porządku państwowego. Celem niniejszego artykułu jest analiza polityki Obregona wobec interesów chłopów i robotników zarówno podczas swojej prezydentury jak i w okresie poprzedzającym ją, kiedy budował swoją pozycję w obozie liberalnym. Niniejszy artykuł zakłada, że w prowadzonej polityce wobec chłopów i robotników, Obregon łączył elementy silnego przywództwa z koncyliacją interesów doprowadzając tym samym do rozwoju podejścia zwycięzców Rewolucji wobec dążeń wspomnianych grup społecznych.
Źródło:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2023, 31, 2 (120); 39-54
1506-8900
2081-1152
Pojawia się w:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Peasants, Photography and Citizenship: An Exercise in Re-Framing Social Imagination in the Polish Lands in the Nineteenth Century
Chłopi, fotografia i obywatelstwo. Ćwiczenie z re-kadrowania wyobraźni społecznej na ziemiach polskich w XIX wieku
Autorzy:
Koprowicz, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52157924.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
fotografia
obywatelstwo
historia potencjalna
kultura wizualna
historia kultury
chłopi
XIX wiek
peasants
photography
citizenship
potential history
visual studies
cultural history
19th century
Opis:
The article analyzes the relationship between citizenship of peasants and photography in the Polish lands in the nineteenth century, using the perspective of potential history (A. A. Azoulay). The purpose of the article is twofold. The first step is to show how photography supported the process of separating the upper classes from the peasants and prevented villagers from being thought of as (present and future) citizens. The second one demonstrates various attempts to “re-frame” the existing reality, i.e. to reunite in one photographic frame what had previously been separated, which was tantamount to imagining a different social order, an order based on cocitizenship. The analyzed material includes mainly photographs and, as contextual sources, paintings from the Kingdom of Poland and Galicia.
W artykule autorka rozważa relacje między obywatelstwem chłopów a fotografią w XIX wieku na ziemiach polskich, wykorzystując perspektywę historii potencjalnej (A. A. Azoulay). Cel artykułu jest dwojaki. Po pierwsze autorka chce pokazać, w jaki sposób fotografia wspierała proces oddzielania klas wyższych od chłopów i uniemożliwiała postrzeganie mieszkańców wsi jako (obecnych i przyszłych) obywateli. Po drugie, ukazuje różne próby „re-kadrowania” zastanej rzeczywistości, czyli ponownego połączenia w jednym kadrze fotograficznym tego, co wcześniej zostało rozdzielone, które jednocześnie pociągają za sobą wizję innego porządku społecznego, opartego na współobywatelstwie. Głównym materiałem analizy są fotografie oraz, jako źródło kontekstowe, malarstwo z Królestwa Polskiego i Galicji.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe. Seria nowa; 2023, 55
1230-1698
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe. Seria nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola chłopów w bialskopodlaskiej organizacji partyjnej. Fakty kontra partyjna propaganda. Zarys zagadnienia
The role of peasants in the communist structures in Biała Podlaska. Facts versus communist propaganda – an outline
Autorzy:
Orłowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20433540.pdf
Data publikacji:
2023-11-20
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
chłopi
bialskopodlaska prowincja
wieś
Komitet Wojewódzki
KW
Biała Podlaska
PZPR
peasants
province of Biała Podlaska
village
Voivodeship Committee
Opis:
Artykuł jest próbą uchwycenia roli chłopów w strukturach partyjnych w prowincjonalnym województwie. Wybrana problematyka ma za zadanie zobrazować procesy zachodzące podczas formowania się składu socjalnego wojewódzkich instancji partyjnych. Głównym celem niniejszego tekstu jest zarysowanie mentalności chłopów w dynamicznym okresie funkcjonowania PZPR w województwie bialskopodlaskim, a jednocześnie ukazanie czynników motywujących do wstępowania w partyjne szeregi oraz powodów, dla których składano legitymacje członkowskie w późniejszym okresie.
The article attempts to present the role that peasants played in communist party structures in a provincial voivodeship. The selected issues are intended to illustrate the processes that were taking place when the members of voivodeship communist authorities were being chosen. The main purpose of this text is to outline the mentality of the peasants throughout the dynamic period of the Polish United Workers’ Party’s functioning in the Biała Podlaska Voivodeship. At the same time, the article outlines factors that triggered individuals to join the party ranks and later on renounce party membership.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2023, 21; 189-202
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected peasant issues of the 1930s in the opinions of Warsaw literary magazine columnists (Wiadomości Literackie, Prosto z Mostu, and Pion)
Wybrane kwestie chłopskie z lat 30. XX wieku w opiniach publicystów warszawskich magazynów literackich („Wiadomości Literackie”, „Prosto z Mostu”, „Pion”)
Autorzy:
Bańkowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27284623.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prasa literacka
chłopi
strajk chłopski
„Wiadomości Literackie”
„Pion”
„Prosto z Mostu”
literary press
peasants
Great Peasant Uprising (1937)
Wiadomości Literackie
Pion
Prosto z Mostu
Opis:
In the press of the interwar period, among the group of Warsaw opinion-forming periodicals, the three largest literary and social weeklies dominated – the liberal Wiadomości Literackie, the pro-Sanacja Pion and the right-wing Prosto z Mostu. These periodicals shaped the artistic tastes and socio-political views of the progressive intelligentsia. They commented on the most important events of literary and social life, including those related to the activity of rural residents. The article contains the results of a comparative analysis of the speeches of critics and columnists of the capital’s literary magazines in the 1930s, relating to selected forms of social, cultural and political activity of peasants (literary and diary works, as well as strike actions). The study deals with the main themes of press discussions and literary critical essays, referring to the constitutive features of peasant literature, the social image of the village (Jalu Kurek’s novel Grypa szaleje w Naprawie), the living conditions of peasants (Pamiętniki chłopów) and their political attitudes (the Great Peasant Uprising). The interpretation of press materials allowed for the formulation of conclusions about the press image of a cruel and hungry peasant, culturally excluded, and deprived of a chance to change his living conditions. The demands for the social advancement of peasants put forward by columnists of Warsaw magazines were mostly declarative and conservative.
Na rynku prasowym międzywojnia w grupie warszawskich pism opiniotwórczych prym wiodły trzy największe tygodniki literacko-społeczne – liberalne „Wiadomości Literackie”, sanacyjny „Pion” i endeckie „Prosto z Mostu”. Periodyki te kształtowały upodobania artystyczne i poglądy społeczno-polityczne postępowych kręgów inteligencji. Na ich łamach komentowano najważniejsze wydarzenia życia literackiego i społecznego, w tym związane z aktywnością mieszkańców wsi. Artykuł zawiera wyniki analizy porównawczej wystąpień krytyków i publicystów stołecznych magazynów literackich w latach 30. XX w., odnoszące się do wybranych form aktywności społeczno-kulturalnej i politycznej chłopów (twórczość literacka i pamiętnikarska oraz akcje strajkowe). W opracowaniu omówiono główne wątki dyskusji prasowych i esejów krytycznoliterackich związane z konstytutywnymi cechami literatury chłopskiej, społecznym wizerunkiem wsi (powieść Jalu Kurka Grypa szaleje w Naprawie), warunkami bytowymi chłopów (Pamiętniki chłopów) oraz ich postawami politycznymi (wielki strajk chłopski). Interpretacja materiałów prasowych pozwoliła na sformułowanie wniosków o prasowym wizerunku chłopa okrutnego i głodnego, wykluczonego kulturowo, pozbawionego szans na zmianę warunków życia. Postulaty awansu społecznego chłopów wysuwane przez publicystów warszawskich magazynów były w większości deklaratywne i zachowawcze.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2023, 29; 93-114
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Księgi gromadzkie we wsiach Ordynacji Zamojskiej oraz na terytoriach sąsiednich w drugiej połowie XVII i w XVIII w.
Village register books in the Zamoyski Entail and the neighbouring territories in the second half of the seventeenth and eighteenth centuries
Autorzy:
Łosowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520781.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
wieś
chłopi
księgi gromadzkie
Ordynacja Zamojska
województwo lubelskie
ziemia chełmska
village
peasants
village register books
Zamoyski Entail
Lublin Voivodeship
Chełm Land
Opis:
W artykule przedstawiono dyskusję dotyczącą genezy, istoty i funkcji ksiąg gromadzkich w okresie staropolskim, którą Stanisław Grodziski i Ludwik Łysiak toczyli w latach 60. ubiegłego stulecia. W dalszej części tekstu dokonano charakterystyki organizacji Ordynacji Zamojskiej i jej sądownictwa, a także opisano nieznane badaczom przypadki używania ksiąg gromadzkich w należących do niej dobrach wiejskich. Przeanalizowano również nieliczne informacje o tego rodzaju księgach funkcjonujących w ziemi lubelskiej. Dokonano też próby wyjaśnienia powodów niewykorzystywania ksiąg gromadzkich w ziemi chełmskiej (poza terenem Ordynacji). Nieliczne wzmianki o istnieniu ksiąg gromadzkich na tych terenach stanowią dowód słuszności tezy L. Łysiaka o ich rzadkim występowaniu w Rzeczypospolitej poza południową Małopolską i zachodnią częścią województwa ruskiego.
The article presents a discussion on the origins, nature, and function of the village register books in the Old Polish period, held by Stanisław Grodziski and Ludwik Łysiak in the 1960s. The next part of the text characterises the organisation of the Zamoyski Entail and its judiciary, and describes instances of the use of the register books in rural estates belonging to it, unknown to researchers. Next, it analyses the sparse information on this type of register book used in the Lublin land. An attempt was also made to explain the reasons for not using the village register books in the Chełm Land (outside the Zamoyski Entail). The very few references to the existence of such books in these areas prove the validity of L. Łysiak’s thesis that they were rare in the Commonwealth outside southern Lesser Poland and the western part of the Ruthenian Province.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2022, 60; 75-91
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legal Reforms of Agrarian Relations in the Duchy of Warsaw between 1807 and 1809
Reformy prawne stosunków agrarnych w Księstwie Warszawskim w latach 1807–1809
Autorzy:
Konarski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348290.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Duchy of Warsaw
serfdom
peasants
legal reforms
Księstwo Warszawskie
poddaństwo
chłopi
reformy prawne
Opis:
The article analyses the reforms of agrarian relations, which were carried out during the first years of the Duchy of Warsaw, created as a result of the peace treaties of 1807. The legal status of peasants was at that time initially regulated in a general way by the provisions of the Constitution granted by Napoleon Bonaparte on 22 July 1807. These provisions were then made more specific with the promulgation of the Decree of 21 December 1807, which brought about the abolition of serfdom and allowed peasants to move within the territory of the Duchy. According to the Decree, the land was the property of the lord and a peasant leaving the village should return the land to the lord along with the crops, the buildings and the livestock. This meant that after the Decree came into force, there was a possibility of unlimited eviction of peasants, as well as increasing serfdom burdens. It should be noted, however, that due to the considerable depopulation of the country at that time and the emerging difficulties in providing manpower for the manor house, eviction was used relatively rarely. Nevertheless, later on, the reform carried out by this Decree was said to “remove peasant’s boots along with his shackles”. In this article, the author analyses the provisions of this Decree in the context of regulations resulting from the Constitution of the Duchy, Napoleonic Code and the Decree of 23 February 1809 introducing a temporary organisation of rural communes. The reflections on peasant reforms in this period were supplemented by an analysis of the socio-economic situation in the lands forming the Duchy and selected statements that appeared in the relevant literature on the peasant question from the past till the present.
Przedmiotem analizy w artykule są reformy stosunków agrarnych, jakie przeprowadzone zostały w pierwszych latach istnienia Księstwa Warszawskiego, powstałego wskutek postanowień traktatów pokojowych z 1807 r. Status prawny chłopów został w tym czasie najpierw uregulowany w sposób ogólny postanowieniami Konstytucji nadanej przez Napoleona Bonaparte 22 lipca 1807 r. W dalszej kolejności postanowienia te uszczegółowiono, ogłaszając w dniu 21 grudnia 1807 r. dekret, który przyniósł likwidację poddaństwa, a także przyznając chłopom możliwość przenoszenia się w obrębie ziem Księstwa. Dekret ten stwierdzał, że ziemia jest własnością pana i chłop opuszczający wieś powinien oddać panu ziemię wraz z zasiewem, jak również budynki i inwentarz. Oznaczało to, że po wejściu dekretu w życie powstała możliwość nieograniczonych rugów chłopskich oraz podnoszenia obciążeń pańszczyźnianych. Należy jednak zaznaczyć, że w związku ze znacznym wyludnieniem kraju w tym okresie i z pojawiającymi się trudnościami w zapewnieniu siły roboczej dla folwarku rugi stosowano względnie rzadko. Niemniej w późniejszym czasie o reformie przeprowadzonej tym dekretem mówiono, że „zdjęła chłopu kajdany z nóg razem z butami”. W niniejszym artykule autor poddaje analizie postanowienia tego dekretu w kontekście regulacji wynikających z Konstytucji Księstwa, Kodeksu Napoleona oraz dekretu z dnia 23 lutego 1809 r. wprowadzającego tymczasową organizację gmin wiejskich. Rozważania na temat reform chłopskich w tym okresie uzupełnione zostały analizą sytuacji społeczno-gospodarczej na ziemiach wchodzących w skład Księstwa oraz wybranymi wypowiedziami, jakie pojawiały się w kwestii włościańskiej na łamach literatury przedmiotu od czasów dawnych do współczesnych.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2022, 31, 1; 93-123
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebie studiów nad historią prawa – przemyślenia na tle rozważań Tomasza Opalińskiego zawartych w monografii Stan chłopski w Księstwie Warszawskim w świetle akt sądowych
On the Need for Studies on the History of Law – Considerations on the Background of Tomasz Opaliński’s Thoughts Included in the Monograph “State of Peasantry in the Duchy of Warsaw in the Light of Court Records”
Autorzy:
Kanecki, Oskar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27308712.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Duchy of Warsaw
peasants
social system
historical and legal sciences
courts of peace
Księstwo Warszawskie
chłopi
ustrój społeczny
nauki historycznoprawne
sądy pokoju
Opis:
Studia nad historią ustroju i prawa wiążą się z koniecznością przedstawienia dawnych instytucji prawnych we współczesny sposób. Wymaga to od badacza dobrego opanowania języka prawniczego i naukowej terminologii. Artykuł stanowi próbę analizy właściwości opracowań poruszających tematykę historycznoprawną na przykładzie pracy Tomasza Opalińskiego zatytułowanej Stan chłopski w Księstwie Warszawskim w świetle akt sądowych. Autor opisał w niej sytuację chłopów w latach 1808–1815 w świetle dokumentacji sądów pokoju. Zagadnienie to jest doniosłe, gdyż Konstytucja Księstwa Warszawskiego, znosząc „niewolę”, wprowadziła równość wszystkich obywateli wobec prawa, co umożliwiło ustanowienie sądów powszechnych. W badaniach zastosowano metodę historycznoprawną. Książka składa się z czterech rozdziałów i licznych aneksów, a przedstawione treści zostały uporządkowane według kryterium przedmiotowo-chronologicznego. Autor omówił w nich zagadnienia ogólne (w tym organizację sądownictwa w Koronie Królestwa Polskiego i w Księstwie Warszawskim), akta sądowe, główne problemy społeczne i gospodarcze chłopów oraz relacje międzystanowe (pomiędzy chłopami, chłopami i szlachtą, chłopami i mieszczanami, chłopami i Żydami, a także chłopami i duchownymi).
Studies on the history of political systems and law involve a necessity to present historic law institutions with a modern view. This requires from the researcher a good command of legal language and scientific terminology. This article is an attempt to analyze the characteristics of studies dealing with the history of law against the background of Tomasz Opaliński’s thoughts included in the monograph “State of peasantry in the Duchy of Warsaw in the light of court records”. The Author described the situation of peasants in the years 1808–1815 in the light of the judicial documents of courts of peace. This issue is important because the Constitution of the Duchy of Warsaw, abolishing „slavery”, introduced the equality of all citizens in terms of the law, which enabled the establishment of common courts. The historical and legal method was applied in this research. The book consists of four chapters, numerous appendices and its contents were organized according to subject-chronology. The Author discussed general issues (including the organization of the judiciary in the Crown of the Kingdom of Poland and in the Duchy of Warsaw), court records, major social and economic problems of peasants, as well as interstate relations (between peasants, peasants and nobles, peasants and burghers, peasants and Jews, peasants and clergy).
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2022, 21, 2; 433-447
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od postulatów do społecznej praktyki. Kwestia włościańska w programie krakowskich obchodów 200-lecia odsieczy wiedeńskiej (1883)
From postulates to social practice. The peasant question in the program Krakows 200th anniversary celebration the Relief of Vienna (1883)
Autorzy:
Stachura-Lupa, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20434543.pdf
Data publikacji:
2022-08-23
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
jubileusz 200-lecia odsieczy wiedeńskiej
1883
Kraków
chłopi
Stanisław Tarnowski
Władysław Ludwik Anczyc
200th anniver
200th anniversary of the Battle of Vienna
Cracow
peasants
Stanislaw Tarnowski
Wladyslaw Ludwik Anczyc
Opis:
The paper is dedicated to the issue of the mass participation of peasants in the 200th anniversary of the Battle of Vienna in Cracow (1883). The author pays attention to the attempts made by the organizers of the ceremony at clarifying historical knowledge about John III Sobieski and the events of 1863 to the peasant recipient, as well as analyses the role which was attributed to the peasants in the celebrations. Among the texts analysed in the article there are for example: the play by Władysław Ludwik Anczyc Kościuszko pod Racławicami and Stanisław Tarnowski’s brochure Wspomnienie o Janie III Sobieskim, królu polskim. Na pamiątkę obchodu dwóchsetnej rocznicy zwycięstwa Jana III Sobieskiego nad Turkami pod Wiedniem, which was released by the authorities of Cracow in the circulation of 25000 copies and was intended to be distributed free among the participants of this ceremony.
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2021, 30, 1-2; 27-44
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powiat ostrołęcki w guberni łomżyńskiej
Ostrołęcki County in Łomżyński Province
Autorzy:
Dobroński, Adam Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168310.pdf
Data publikacji:
2022-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Powiat ostrołęcki
przełom XIX i XX w.
chłopi
drobna szlachta
folwarki
osady
Żydzi
zmiany gospodarczo-społeczne
kryzys agrarny
gub. łomżyńska.
District of Ostrołęcki
the turn of the 19th and 20th centuries
peasants
nobles
manors
villages
Jews
economic and social change
agricultural crisis
gub. Lomżyńska
Opis:
W powiecie ostrołęckim, wchodzącym w skład gub. łomżyńskiej, znajdowały się: miasto Ostrołęka, trzy osady (Czerwin, Goworowo, Myszyniec) oraz 11 gmin (Czerwin, Dylewo, Goworowo, Myszyniec, Nakły, Nasiadki, Piski, Rzekuń, Szczawin, Troszyn, Wach). Gminy te można podzielić nieprecyzyjnie na chłopskie (kurpiowskie) i drobnoszlacheckie, a ponadto uwzględnić należy folwarki (pogarszała się kondycja ekonomiczna wielkiej własności) i mieszkańców wyznania mojżeszowego dominujących w miasteczkach. Dokonałem przeglądu gmin i osad, wykorzystując dane opublikowane przez Warszawski Komitet Statystyczny w 1891 r. Większe obszarowo gospodarstwa posiadała drobna szlachta, natomiast wyżej oszacowano wartość domów mieszkalnych zamieszkałych przez chłopów. Wciąż wiemy zbyt mało o relacjach włościańsko-szlacheckich, zwłaszcza we wsiach zamieszkałych przez obie społeczności, a tych przybywało. W opisanych latach kryzys agrarny utrudniał wprowadzanie zmian w sposobie gospodarowania i słabo jeszcze zaznaczało się ożywienie społeczno-kulturowe we wsiach kurpiowskich. Do danych statystycznych, opatrzonych komentarzami, dołączyłem fragmenty nieopublikowanego artykułu prof. Juliusza Łukasiewicza, który zaprezentował przemiany ekonomiczne w gub. łomżyńskiej w latach 1870-1904. Na tle całej guberni pow. ostrołęcki wykazywał wiele cech charakterystycznych: mały procent gruntów ornych i słabe gleby, a duży udział łąk; przeciętnie większe obszarowo gospodarstwa; powolne tempo wymiany narzędzi i sprzętów rolniczych; zaniedbania w pracach melioracyjnych i komasacji; dbałość o hodowlę zwierząt i ptactwa domowego, wyższy udział upraw ziemniaków, także na ugorach w systemie trójpolówki. Wydaje się, że w tym okresie miasto Ostrołęka w niewielkim stopniu wpływało na przemiany na terenach wiejskich, zwłaszcza w bardziej oddalonych gminach.
In the Ostrołęcki region, which belongs to Łomża Province, consisted of the town of Ostrołęka, three settlements (Czerwin, Goworowo, Myszyniec) and 11 municipalities (Czerwin, Dylewo, Goworowo, Myszyniec, Nakły, Nasiadki, Piski, Rzekuń, Szczawin, Troszyn, Wach). These congregations can be divided inaccurately into peasant (Kurpie) and petty-noble communities, but also the manors (the economic situation of large estates deteriorated) and the inhabitants of the Mosaic faith, who predominate in the cities, must be taken into account. I checked the municipalities and settlements on the basis of data published in 1891 by the Statistical Committee of Warsaw. Larger farms were owned by petty nobles, while the value of houses inhabited by peasants was estimated much higher. We still know too little about aristocratic relations, especially in the villages inhabited by both communities. In the years described, the agricultural crisis hampered the changes in the economy, and the socio-cultural upswing in the Kurpie villages was still weak. To the statistical data with commentaries, I have attached excerpts from an unpublished article by Prof. Juliusz Łukasiewicz, who presented the economic chang es in Gub. Lomżyńska in the years 1870-1904. The region of Ostrołęka had many characteristics: a low percentage of arable land and poor soils, and a high percentage of meadows; on average, larger farms; slow replacement of agricultural equipment; negligence in drainage and commassation work; the maintenance of the breeding of domestic animals and domestic birds, higher proportion of potato cultivation, also on fallow land in the system of tripod buckets. During this period, the town of Ostrołęka seems to have had little influence on the transformation of rural areas, especially in the more remote municipalities.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2022, zeszyt, XXXVI; 110-125
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawa i wolność chłopów w Konstytucji 3 maja
The rights and freedom of peasants in the Costitution of May 3
Autorzy:
Wątor, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28011667.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
Tematy:
chłopi
Konstytucja 3 maja
prawo i wolność
pańszczyzna
idee społeczne i narodowe
peasants
Constitution of May 3
rights and freedom
serfdom
social and national ideas
Opis:
Celem niniejszej pracy było ukazanie praw i wolności chłopów w artykułach Konstytucji 3 maja. Przedstawiono jak wyglądała pańszczyzna i status prawny najniższego stanu przed uchwaleniem Ustawy Rządowej. W artykule opisano również czy próba wprowadzenia zmian miała wpływ na zmiany społeczne na ziemiach polskich i czy były one poparte przez społeczeństwo. Ponadto poddano pod rozważania tezę, czy Konstytucja 3 maja miała wpływ na rozwój idei społecznych i narodowych wśród chłopstwa.
The aim of this study was to prezent the rights and freedoms of peasants in the articles of the Constitution of May 3. It presents serfdom and the legal status of the lowest state before the adoption of the Government Act. The article also describes whether the attempt to introduce changes had an impact on social changes in Poland and whether they were supported by the society. More over, it was considered whether the Constitution of May 3 had an impact on the development of social and national ideas among the peasants.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne; 2022, 18, 1; 27-43
1896-4087
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reforma uwłaszczeniowa we wsi Sławno
Enfranchisement reform in Sławno village
Autorzy:
Linetty, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2176158.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Tematy:
reforma uwłaszczeniowa
regulacja i separacja gruntów
Sławno
pańszczyzna
krajobraz kulturowy
chłopi
enfranchisement reform
land regulation and separation
Serfdom
Opis:
W poniższym artykule poruszona została problematyka reformy uwłaszczeniowej oraz procesu regulacji i separacji gruntów we wsi Sławno. Reforma uwłaszczeniowa wprowadzona na terenie Wielkiego Księstwa Poznańskiego w 1823 roku wraz z towarzyszącymi reformami agrarnymi była jednym z najistotniejszych epizodów w historii wielkopolskiej wsi. W ich wyniku przekształcono nie tylko strukturę własnościową i ustrój społeczno-gospodarczy panujący na wsi, ale także trwałym i głębokim zmianom uległ krajobraz kulturowy. W toku wieloletniej procedury zakończonej porozumieniem (recesem) w 1839 roku utworzono w Sławnie 14 w pełni niezależnych dziedzicznych gospodarstw włościańskich, wolnych od wszelkich służebności wobec dworu.
The following article deals with the problems of the enfranchisement reform and the process of land regulation and separation in the village of Sławno. The enfranchisement reform introduced in the Grand Duchy of Posen in 1823, along with the accompanying agrarian reforms, was one of the most significant episodes in the history of the Wielkopolska countryside. As a result, not only was the ownership structure and socio-economic system of the village transformed, but the cultural landscape was also permanently and profoundly altered. In the course of a multi-year procedure that ended with an agreement (recession) in 1839, 14 fully independent hereditary landowner farms were created in Sławno, free of any easements to the manor.
Źródło:
Studia Lednickie; 2022, 21; 57-82
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 128

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies