Temat: centralna Polska - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: The first Early Jurassic ammonite find in central Poland
Autorzy:: Pieńkowski, G.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2061056.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: sowerby
palaeogeography
sea level changes
Central Poland
paleogeografia
zmiany poziomu morza
centralna Polska
Opis:: Tragophylloceras cf. loscombi (Sowerby) has been found in the Kaszewy 1 borehole (central Poland), in the Upper Pliensbachian strata (Margaritatus Zone, Subnodosus Subzone), assigned to the Drzewica Formation. Hitherto, all ammonite finds in the epicontinental Lower Jurassic in Poland have been restricted to Western Pomerania (NW Poland). This find points to a wider extent of the transgressive event occurring in the late Margaritatus Zone, following widespread regression at the beginning of this zone. Rapid and pronounced sea level changes in the early Late Pliensbachian confirms the hypothesis linking these changes with glacioeustasy.
Źródło:: Volumina Jurassica; 2014, 12, 1; 99--104
1896-7876
1731-3708
Pojawia się w:: Volumina Jurassica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Deformacje osadów kenozoicznych w zachodniej ścianie odkrywki Koźmin KWB „Adamów”
Deformations of Cenozoic sediments in the western face of Koźmin outcrop KWB ,,Adamów”
Autorzy:: Stępień, B.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/294348.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:: glacitektonika
analiza strukturalno-litofacjalna
centralna Polska
glaciotectonics
structural and lithofacies analysis
Central Poland
Opis:: Deformacje osadów kenozoicznych w odsłonięciu w Koźminie znajdują się pomiędzy drugim poziomem nadkładu a poziomem eksploatacyjnym. Wśród zaburzeń wyróżniono mezostruktury o wielkości od kilkunastu do kilku metrów oraz drobne struktury deformacyjne o rozmiarach od kilku do kilkudziesięciu centymetrów. Pomiary strukturalne zostały zestawione w formie sferycznych diagramów wraz z rekonstrukcją kierunku lokalnego nacisku lądolodu. Analiza lokalnych pól naprężeń w oparciu o pomiary orientacji i wergencji struktur deformacyjnych pozwoliła wyznaczyć kierunki głównego nacisku (transportu glacitektonicznego) skierowanego z NNE–NE ku SSW–SW w przedziale azymutów 5–42°. Analizowane struktury deformacyjne związane są z nasunięciem lądolodu zlodowacenia Odry.
Deformations of Cenozoic sediments in Koźmin exposure are situated between the second level of overlayer and a brown coal bench. In registered disturbances mesostructures in size from several to couple meters and fine structures in size from few to several dozen centimetres. The structural analysis was compiled in the spherical diagrams with the reconstruction of local ice flow. The examination of local stress poles on the basis of orientations and vergences measurements allowed to evaluate the main stress directions (glaciotectonic transport) from NNE–NE to SSW–SW (5–42° azimuth). Deformation structures are connected with ice-sheet of Odranian Glaciation.
Źródło:: Landform Analysis; 2015, 30; 29-40
1429-799X
Pojawia się w:: Landform Analysis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Reconstruction of environmental changes in the eemian palaeolakes on the basis of isotopic data
Autorzy:: Mirosław-Grabowska, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1186111.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: izotopy stabilne
interglacjał eemski
paleośrodowisko
centralna Polska
stable isotopes
Eemian Interglacial
palaeoenvironment
Central Poland
Opis:: Wykonano oznaczenia składu izotopów trwałych tlenu i węgla dla osadów jeziornych, zawierających węglan wapnia, z dwóch profili: Besiekierz i Studzieniec (centralna Polska). W Besiekierzu (ok. 30 km na północ od Łodzi) pod osadami piaszczysto-gliniastymi występuje seria osadów jeziorno-bagiennych złożona z gytii, mułków organicznych i torfów. W Studzieńcu k. Sierpca (112 m n.p.m.) osady jeziorne wykształcone są: w spągu - w postaci mułków słabo węglanowych, wyżej - gytii, a w stropie - mułków organicznych i torfów. Na podstawie wyników analiz palinologicznych stwierdzono, że badane osady były akumulowane od schyłku zlodowacenia warty, przez interglacjał eemski, do początku zlodowacenia wisły. Uzyskane wyniki oznaczeń izotopowych pozwoliły na wydzielenie i scharakteryzowanie horyzontów izotopowych (Is) dla każdego profilu. Korelacja danych izotopowych i palinologicznych umożliwiła rekonstrukcję zmian klimatycznych i hydrologicznych zachodzących w okresie interglacjału eemskiego, takich jak: pogłębienie zbiornika i/lub dopływ wód bogatych w lekkie izotopy (Besiekierz - Is 3-Be, Studzieniec - Is 3-St), ocieplenie klimatu (Besiekierz - Is 3-8-Be, Studzieniec - Is 3-6-St), wzrost aktywności biologicznej lub występowanie zjawiska metanogenezy (Studzieniec - Is 7-St). Ponadto zaobserwowana współkształtność krzywych izotopowych w obu profilach jest charakterystyczna dla zamkniętych systemów jeziornych.
Źródło:: Polish Geological Institute Special Papers; 2005, 16; 71--76
1507-9791
Pojawia się w:: Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Celtycki miecz z Małej Wsi nad Wartą
The Celtic sword from Mała Wieś near Warta River
Autorzy:: Urbański, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28766356.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: miecz celtycki
osadnictwo celtyckie
Bojowie
centralna Polska
Celtic sword
Celtic settlement
Boii
central Poland
Opis:: Na wielkim cmentarzysku w Małej Wsi niedaleko Sieradza autor odkrył w 1980 r. bogato wyposażony grób wojownika z celtyckim mieczem. Grób otrzymał nr 27, a po weryfikacji nr 508. Miecz był w żelaznej pochwie z okuciami na krawędziach i ze wzmacniającymi wąsami, a zakończonej trzewikiem z guzikowatą końcówką. Długość całkowita wynosi 106 cm. Sztych ostrołukowy, głownia w przekroju soczewkowata ma długość 84 cm, szerokość 6–6,5 cm. Trzpień do rękojeści o długości 16 cm był zakończony zgrubieniem. Rękojeść od miecza oddzielał ruchomy dzwonowaty jelec. Oprócz miecza w skład wyposażenia wchodziły: grot włóczni, tok, umbo, fibula, nóż, pochewka, nity, gwoździe, pierścień, pęseta i inne – wszystko z żelaza. Znaleziono także ok. 660 fragmentów ręcznie lepionych naczyń glinianych. Długie przedmioty metalowe były zorientowane wzdłuż linii W–E. Taki zestaw zabytków wskazuje na celtyckie pochodzenie zmarłego lub silne kontakty z celtyckim środowiskiem wojskowym. Miecz można zaklasyfikować do typu I/1 P. Łuczkiewicza, a trzpień do typu B. Pochwa należy do typu V Tomasza Bochnaka. Taki zestaw T. Bochnak i L. Tyszler określają jako broń celtycką, datowana na fazę A2 lub A2/A3. Okaz miecza z Małej Wsi można traktować jako kolejny dowód na pobyt celtyckich Bojów w centralnej Polsce.
On a large cemetery at Mała Wieś near Sieradz, the Autor discovered in 1980 a rich furnished grave of warrior with Celtic sword. The grave received number 27, and after verification 508. Sword was preserved in iron scabbard with iron fittings on the sheath edge. The chape of the sword scabbard has button-like end. Total length 106 cm. The blade of the sword is lenticular in cross-section and his length have 84 cm and width 6–6.5 cm. Sword’s point in a form of a pointed arch. The handle was separated from the blade by a ogival crossguard. Except the sword the grave contained a iron shield boss, spear with tok (butt), fibula, knife with scabbard, rivets, ring, tweezers and others items. And moreover 660 fragments of hand made pottery. Long metal objects were oriented in the grave pit. Such a set of items indicates Celtic origin or close ties to the Celtic military milieu. The sword can be classified as type I/1 by P. Łuczkiewicz, grip as type B. Scabbard belongs to the type V by T. Bochnak. Such a set may be dated to a phase A2 or A2/A3 after T. Bochnak and L. Tyszler. The sword from Mała Wieś can be treated as another proof of the stay of the Celtic Boii in central Poland.
Źródło:: Eastern Review; 2022, 11, 1; 77-83
1427-9657
2451-2567
Pojawia się w:: Eastern Review
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Przydatność nowej sondy geoelektrycznej do charakterystyki litologicznej iłów warwowych z Plecewic k. Sochaczewa
Practicability of new geoelectrical equipment for the lithological characteristic of varved clays from Plecewice near Sochaczew (central Poland)
Autorzy:: Zawrzykraj, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2074356.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: iły warwowe
sonda geoelektryczna
litologia
centralna Polska
uziarnienie iłów
varved clays
geoelectrical profiling
thickness diagram
Opis:: This paper presents the results of the field research using a new, prototypical geoelectrical equip-ment, that were developed for the soil resistance (Borowczyk &Porzeżyński, 2003). These studies were carried out in Plecewice near Sochaczew, where an open pit with varved clays is situated. Lithological changeability of varved clays was determined by the author through detailed laboratory testing. Then the results of research were compared with those derived from the new geoelectrical equipment tests and were related to varve thickness qualitative and quantitative evaluation of the soils in the vertical profile with the novel method was demonstrated. Further, the geological situation of the investigated area is presented in this paper.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 8; 677--681
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Radiolarians of the uppermost Oxfordian (Hypselum Zone) of the Wieluń Upland (central Poland)
Autorzy:: Smoleń, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2060992.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: radiolarians
Wieluń Upland
Central Poland
stratigraphy
palaeogeography
Upper Oxfordian
radiolarie
Wyżyna Wieluńska
centralna Polska
stratygrafia
paleogeografia
Opis:: Radiolarian assemblages from the uppermost Oxfordian (Hypselum Zone) deposits of two sections (Katarowa Góra and Bobrowniki) in the Wieluń Upland (central Poland) are studied for the first time. The overall composition of the assemblages is characterized by low taxonomic diversity, with many individuals of spherical morphotypes, with dominance of the family Williriedellidae and Gongylothoracidae, among the nassellarians. The radiolarians show features mostly of the Northern Tethyan fauna. Additionally, more cosmopolitan forms consisting of spumellarians and of cold water representatives of the family Parvicingulidae appear in the middle and upper parts of the Hypselum Zone. This change in the character of the radiolarian assemblages suggests Boreal influences into the Submediterranean basin related to activity of sea currents, which have been stimulated by climatic changes during the latest Oxfordian.
Źródło:: Volumina Jurassica; 2016, 14, 1; 51--64
1896-7876
1731-3708
Pojawia się w:: Volumina Jurassica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Diurnal water temperature dynamics in lowland rivers: A case study from Central Poland
Dobowa dynamika temperatury wody w rzekach nizinnych: Studium przypadku z centralnej Polski
Autorzy:: Łaszewski, M. A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/293211.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: Central Poland
diurnal dynamics
lowland rivers
water temperature
centralna Polska
dobowa dynamika
rzeki nizinne
temperatura wody
Opis:: The paper examines spatial and seasonal variations in diurnal water temperature dynamics in lowland rivers. Temperature data was obtained from digital temperature loggers located in nine sites across the Mazovian Lowland during the hydrological year 2016. On the basis of measurement data, mean, maximum, and minimum daily ranges were calculated in the monthly timescale, as well as the timing of extreme temperatures during the day. The results indicate that water temperature dynamics of lowland rivers have a clear seasonal pattern, with the highest variations of temperature in May and June and the lowest in January. Statistically significant differences were found in the daily temperature range between groups of the investigated sites; a higher diurnal temperature range was observed in sites draining a smaller catchment area, while larger rivers were generally more thermally stable in the daily timescale. There was also found an effect of anthropopressure on diurnal temperature dynamics in urbanized catchments, mainly due to impoundments and sewage inflows. Maximum water temperature in the studied sites usually occurred in the morning, from 06:00 to 10:00 CEST, while minimum temperature occurred in the late afternoon, from 14:00 to 18:00 CEST. Spatially, the timing of the maximum and minimum water temperatures during the day was similar in all of the investigated sites, with no statistically significant differences. However, cluster analysis indicated that in the summer half of the year the timing of the extreme temperatures was more varied between investigated sites. The results provide new insight into short-term river thermal behaviour and they are valuable in the context of game fisheries due to the significance of daily temperature variations in fish activity and feeding.
Celem pracy było określenie przestrzennego i sezonowego zróżnicowania dobowej dynamiki temperatury wody w niewielkich rzekach nizinnych. Dane pomiarowe uzyskano za pomocą cyfrowych rejestratorów temperatury wody, które zlokalizowano w dziewięciu profilach rzek Mazowsza w roku hydrologicznym 2016. Na podstawie danych pomiarowych obliczono średni, maksymalny i minimalny dobowy zakres temperatury w ujęciu miesięcznym, a także względną częstość występowania ekstremalnych wartości temperatury w poszczególnych godzinach. Wyniki wskazują, że dobowa dynamika temperatury wody odznaczała się wyraźną sezonową zmiennością; największe dobowe wahania temperatury wody były obserwowane w maju i czerwcu, natomiast najmniejsze w styczniu. Wykazano ponadto istotne statystycznie różnice zakresu dobowego temperatury wody między analizowanymi profilami; większy zakres dobowy był charakterystyczny dla profili pomiarowych zamykających zlewnie o mniejszej powierzchni, natomiast większe rzeki były na ogół bardziej stabilne termicznie. Stwierdzono również wyraźny wpływ antropopresji na dobową dynamikę temperatury wody, przede wszystkim w postaci zrzutów wody ze stawów oraz zbiorników, jak również ścieków z oczyszczalni. Temperatura minimalna występowała w przypadku badanych rzek najczęściej rano – od 06:00 do 10:00 CEST, natomiast temperatura maksymalna późnym popołudniem – od 14:00 do 18:00 CEST. Okres występowania ekstremalnych wartości temperatury wody w ciągu dnia był zbliżony; metoda aglomeracji wykazała jednak, że w półroczu letnim zaobserwowano większe zróżnicowanie czasu występowania wartości ekstremalnych, szczególnie temperatury maksymalnej. Wyniki badań wzbogacają wiedzę dotyczącą warunków termicznych wód płynących, wydają się również interesujące w kontekście wędkarstwa sportowego oraz rybactwa.
Źródło:: Journal of Water and Land Development; 2018, 36; 89-97
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:: Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Siarka i jej główne minerały w iłch poznańskich (górny neogen) oraz ich wpływ na barwę osadu
Sulphur and its main minerals in the Poznañ Clays (upper Neogene) – their influence on the sediment colour
Autorzy:: Klęsk, Jakub
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/20205117.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: rodzima siarka
piryt
gips
jarozyt
neogen
centralna Polska
native sulphur
pyrite
gypsum
jarosite
Neogene
central Poland
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2023, 71, 5; 249--254
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: The Tithonian Chitinoidellidae and other microfossils from Owadów–Brzezinki quarry (central Poland)
Autorzy:: Pszczółkowski, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2060991.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: Tithonian
microfossils
Central Poland
tyton
mikroskamieniałości
Polska Centralna
Opis:: Tithonian (= “Middle Volgian”) carbonate rocks are exposed in Owadów-Brzezinki quarry 19 km southeast of Tomaszów Ma-zowiecki, central Poland. In the upper part of the Sławno Limestone Member, chitinoidellids have been identified in thin sections from three samples, only. Therefore, the documented part of the Chitinoidella Zone in Owadów-Brzezinki quarry is about 0.3 m thick. The identified chitinoidellid taxa suggest that this assemblage represents the Upper Tithonian Boneti Subzone. The Chitinoidella Zone occurs at the top of Unit I and correlates with the uppermost interval of the Zarajskensis Horizon (Matyja, Wierzbowski, 2016). Other microfossils identified in the Chitinoidella Zone consist of Saccocoma sp. and benthic foraminifera of the genus Planularia. Calcareous dinoflagellate cysts (Cadosina semiradiata semiradiata Wanner and C. cf. semiradiata semiradiata Wanner) occur above the chitinoidellid assemblage, in the strata corresponding to the Gerassimovi Subzone of the Virgatus Zone (Matyja, Wierzbowski, 2016). Calcareous nannofossils are extremely rare in the thin sections studied; only one small specimen was seen, identified as Rhombolithion minutum (Rood et al., 1971) Young et Bown 2014. In contrast, microbial filaments are frequently observed in the studied thin sections. Their shape and pattern are reminiscent of some recent Cyanobacteria of the order Nostocales, however the Tithonian microbial filaments are much thinner.
Źródło:: Volumina Jurassica; 2016, 14, 1; 133--144
1896-7876
1731-3708
Pojawia się w:: Volumina Jurassica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Pojezierze eemskie: uwagi o genezie i zaniku jezior polodowcowych centralnej Polski
Eemian lakeland: remarks on origin and decline of the post-glacial lakes in Central Poland
Autorzy:: Roman, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/578367.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: kopalne zbiorniki jeziorne
interglacjał eemski
vistulian
paleokrajobraz
centralna Polska
subfossil lakes
Eemian interglacial
Vistulian
palaeolandscape
Central Poland
Opis:: Artykuł prezentuje aktualny stan rozpoznania stanowisk eemskich w centralnej Polsce oraz uwagi natury pale - ogeograficznej wynikające z analizy ich rozprzestrzenienia, w nawiązaniu do genezy mis jeziornych, charakteru wypełnień i paleoreliefu. Zestawiono 58 stanowisk posiadających paleobotanicznie udokumentowane osady z interglacjału eemskiego oraz wyszczególniono kolejnych 30 miejsc występowania kopalnych osadów organogenicznych uznanych za eemskie. Wskazano, wykorzystując także materiały dotychczas niepublikowane, na znaczne zagęszczenie kopalnych zbiorników, porównywalne z obecnym rozprzestrzenieniem jezior na pojezierzach północnej Polski. Określono, na podstawie danych palinostratygraficznych, że zanik jezior polodowcowych mógł trwać nawet około 80 tys. lat.
The article presents the current state of recognizing of the Eemian subfossil flora sites in central Poland and palaeogeographic remarks resulting from the analysis of their distribution in relation to the origin of palaeolakes, the nature of their infillings and palaeolandscape. 58 sites in the area with palaeobotanic documentation of the Eemian interglacial have been summarized and also following 30 places of fossil organogenic deposits considered as Eemian were listed. Indicated have been, also using the materials previously unpublished, a significant frequency of the fossil lake depressions comparable with the present spread of lakes in the northern Poland lakelands (lake districts). It has been determined, referring to palynostratigraphy, that the decline of glacial lakes may take up to ca 80 thousand years.
Źródło:: Acta Geographica Lodziensia; 2016, 105; 11-25
0065-1249
Pojawia się w:: Acta Geographica Lodziensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Uwarunkowania stosowalności iłów jako izolacyjnych barier geologicznych na przykładzie iłów ze złoża w Budach Mszczonowskich
Conditions of applicability of clays as geological sealing barriers: Example of the clays rom Budy Mszczonowskie (central Poland)
Autorzy:: Drągowski, A.
Łuczak-Wilamowska, B.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2074358.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: bariera geologiczna
iły neogeńskie
odpady niebezpieczne
składowanie odpadów
centralna Polska
mineral barriers
waste disposal site
expansive soils
Opis:: Storage is one of the most widely applied methods of neutralisation of wastes, prevailing over thermal, chemical and biological treatment. Waste disposal site must be harm-less for the natural environment and for the human’s life and health. Its sealing must be reliable. However, the recently used synthetic liners are not sufficient. Experiments showed that the proper protection of the natural environment against the interaction with wastes may be achieved by using naturally occurring grounds, or by composing artificial mineral sealing barriers. The deposits to be used a as a barrier must have specific characteristics required by the binding regulations. On the example of the clays from the pit in Budy Mszczonowskie, the paper presents the range of investigations needed to evaluate applicability of the Neogene expansive soils as the sealing barriers.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2005, 53, 8; 687-690
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Petrographical analysis of Warthian fluvioglacial gravels as a tool to trace the source area – a case study from central Poland
Autorzy:: Górska-Zabielska, M.
Wachecka-Kotkowska, L.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/94704.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: gravel petrography
indicator erratics
fluvioglacial deposits
Warthian stadial
central Poland
żwirowa petrografia
eratyki przewodnie
osady fluwioglacjalne
centralna Polska
Opis:: The petrographical features of the medium- and coarse-grained gravels (4-10 mm and 20-60 mm, respectively) of weathered and fresh (unweathered) deposits indicate, in combination with so-called indicator and statistical erratics, that two glacial lobes joined in the borderland of the Polish Lowlands and Uplands. Lower Palaeozoic limestones become less frequent in the finer gravel fraction, whereas crystalline rocks and flints become more frequent. The petrographical analysis of the coarser gravel fraction indicates that the ice sheet advanced from the NE to NNW (the Widawka lobe) and from the NE to ENE (the Rawka, Pilica and Luciąża lobes). The source areas of the gravel deposited by the Warthian ice sheet were magmatic and sedimentary areas of both the Baltic and the SE Sweden basins.
Źródło:: Geologos; 2014, 20, 3; 183-199
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:: Geologos
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Ocena przestrzennej zmienności występowania opadów w Polsce centralnej w sezonie wegetacyjnym roku 2010
Assessment of spatial and temporal variability of rain-fall in central Poland during the vegetative season of 2010
Autorzy:: Treder, W.
Wojcik, K.
Klamkowski, K.
Tryngiel-Gac, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/61064.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:: opady atmosferyczne
wystepowanie
zmiennosc przestrzenna
pomiary automatyczne
Polska Centralna
Opis:: W warunkach klimatycznych Polski opady atmosferyczne są podstawowym źródłem wody dla roślin. Od ich ilości, intensywności i rozkładu zależy wilgotność gleby, która ma wpływ na prawidłowy wzrost i rozwój roślin. Charakterystyczna dla naszego klimatu jest duża zmienność i kontrastowość występowania opadów. Celem podjętych badań była szczegółowa analiza przestrzennej zmienności opadów atmosferycznych w Centralnej Polsce. Podstawę opracowania stanowiły pomiary opadów prowadzone w okresie wegetacji IV - X 2010 roku w 34 automatycznych stacjach meteorologicznych rozmieszczonych w gospodarstwach sadowniczych na obszarze Polski Centralnej pomiędzy Skierniewicami a Górą Kalwarią. Analiza wyników potwierdza opinię o bardzo dużej przestrzennej zmienności sum opadów, ich maksymalnych wysokości i intensywności oraz długości ciągów dni z opadami i bez opadów. Wysokie różnice wykazano nawet dla stacji położonych bardzo blisko siebie - kilka do kilkunastu kilometrów. Aby wiarygodnie wyznaczyć np. klimatyczny bilans wodny opady powinny być mierzone bezpośrednio na obiekcie dla którego szacowany jest bilans.
In climatic conditions of Poland rainfall constitutes the main source of water for vegetation. Total amount of rainfall, its intensity and distribution influence soil moisture which has a major impact on plants' growth and development. Greatvariability and contrasts of rainfall are one of the main characteristics of Polish climate. The aim of the following investigations was to precisely analyze the spatial changeability of rainfall in Central Poland. Data concerning rainfall were collected during the vegetative season of April - October 2010 in 34 meteorological stations scattered in orchards all over Central Poland (the area between Skierniewice and Góra Kalwaria), and were the basis for the evaluation. Analysis of the data confirms the observation which states that there is a great spatial variability of sum of precipitation, its maximum amount and intensity as well as the longitude of dry and rain spells. Significant differences were observed between the stations located very close to each other – a few kilometers apart. In order to work out e.g. a reliable climatic water balance the rainfall must be measured directly on the investigated object.
Źródło:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 05
1732-5587
Pojawia się w:: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Przykłady długiego transportu stokowego z centralnej Polski w świetle obserwacji terenowych i analiz zdjęć lotniczych
Cases of long distance slope transport in central Poland in the light of field studies and aerial photos analyses
Autorzy:: Twardy, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2084339.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:: procesy stokowe
erozja gleb
Polska Centralna
transport
zdjecia lotnicze
Opis:: Long distance slope transport has been relatively rarely observed in the Polish lowlands. This study concerns the observation of this process which occurred in: • the large denudational valley at Bartochów which cuts the consistent complex of morainic hillocks named the Warta Hillocks, • the large gully at Jasień locality which cuts the right side of the Mroga river valley in the area of the Łódź Heights, • the denudational valley and the long road holweg which cut the high terrace of the Mroga river at the Rogów site. The long transport at Bartochów at the distance of nearly 2000 m followed the short thought heavy downpour in May 2004. On the slopes of the denudational valley numerous erosional furrows developed while its bottom became coated with slope covers. At the end of this rainfall, the covers became cut by episodic erosional channels while at the valley outlet the extensive accumulation fan was formed. The traces of slope processes forming the gully at Jasień have been detected from air photos from 1958. In the spring 2004, after the abundant melt, the soil erosion and the long distance slope transport of about 500 m occurred in this gully. The floor of the lower section of the gully was covered by slope deposits and transformed by erosional holes and channels. The aerial photos took in 1957 show that both the denudational valley and the road holweg at Rogów were modelled by episodic erosional channels at the distance of about 400 m. The total length of these channels was 600 m. The processes of soil erosion and long distance slope transport occur there every year and continue up to now. The long distance slope transport is entirely connected with concave landforms (e.g. denudational valleys, gullies, road holwegs) and areas built of deposits susceptible to erosion (e.g. sandy alluvia, slope silts and sands, occasionally fluvioglacial sediments). It is generated by heavy downpours when crops are poorly developed and also by rapid melt over frozen ground. Long distance slope transport is entirely present in agricultural areas and its occurrence is facilitated by errors in agricultural management.
Źródło:: Prace i Studia Geograficzne; 2012, 49; 185-209
0208-4589
Pojawia się w:: Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Maksymalny czas trwania głębokich niżówek letnich w środkowej Polsce i jego uwarunkowania
Maximum duration of extreme summer low flows in Central Poland and its determinants
Autorzy:: Edmund, Tomaszewski
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/945277.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: niżówka
Polska Centralna
głęboka niżówka letnia
recesja przepływu niżówkowego
prawdopodobieństwo
Opis:: Maximum duration of extreme summer flows in central Poland was estimated on the base of hydrometric data including twenty four hour flow series from the 1966-1983 period, which were published by IMGW. There were 29 water gauges located in Warta, Pilica and Bzura drainage basins (Fig. l) shortlisted for the analysis. Low flow periods were sectioned basing on a border flow SNQ - a principle was that the period with flows below the borderline had lasted at least 5 days, while low flows followed in succession had to be divided by periods of flows higher than SNQ being minimum 3 days long. Maximum summer flows were at that time very differentiated and their length fluctuated from 10 to 282 days (Fig. 2). According to that some kind of spatial order can be outlined here, the longest low flow periods appeared in Great Poland and Warsaw - Berlin Glacial Valley (Fig. 3). Maximum length of low flow was significantly correlated with the parameters, which illustrated flow recession time, mean time of low flow or extreme time constitution in total low flow and extreme low flow time (Fig. 4, 8). The parameters of maximum length probability distribution were estimated as well. On the base of those calculations was estimated the probability of not achieving the maximum, which was empirically confirmed. Values fluctuated from 90-99.2% usually being about 96% (Fig. 6). The greatest probability of lengthening of maximum low flow periods had Great Poland Rivers (Mogilnica, Wrześnica, Lutynia), while the smallest probability was characteristic for rivers, which origins are in uplands (Warta - Poraj, Pilica - Przedbórz).
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2008, 8
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Preglacjalne osady rzeczne ze stanowiska Baruchowo (Kotlina Płocka)
Preglacial fluvial deposits in the Baruchowo site (Płock Basin)
Autorzy:: Roman, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062797.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: osady fluwioperyglacjalne
analiza sedymentologiczna
litostratygrafia
plejstocen
Kotlina Płocka
centralna Polska
fluvioperiglacial deposits
sedimentological analysis
lithostratigraphy
Pleistocene
Płock Basin
Central Poland
Opis:: Zestawiono wyniki badań geologicznych prowadzonych w odsłonięciu Baruchowo, usytuowanym w zboczu wysoczyzny morenowej obramowującej od południa Kotlinę Płocką. Szczegółowej analizie poddano bezwapienne, kwarcowe piaski i piaski ze żwirem, niezawierające materiału skandynawskiego, wypełniające kopalną dolinę wyciętą w neogeńskich iłach i odsłaniające się w dolnej części stanowiska w Baruchowie. Skład mineralny frakcji ciężkiej i charakter mineralno-petrograficzny piasków i żwirów wyraźne odróżniają je od osadów plejstocenu glacjalnego, co w powiązaniu z ich sytuacją geologiczną pozwala uznać, że są to utwory preglacjalne sensu lato. Na podstawie badań sedymentologicznych, strukturalnych i teksturalnych określono, że analizowane utwory reprezentują dwudzielną serię osadów korytowych piaskodennej rzeki roztokowej, odprowadzającej wody ku północnemu zachodowi. Górna część serii rzecznej to osady fluwioperyglacjalne, charakteryzujące się dominacją ziaren kwarcu o obróbce eolicznej. Ich akumulacja zachodziła w warunkach zimnego, suchego klimatu, bez śladów bezpośredniego wpływu lądolodu, w okresie długotrwałego rozwoju procesów eolicznych w którymś z zimnych pięter dolnego plejstocenu. Czas funkcjonowania rzeki roztokowej i depozycji serii aluwialnych mógł przypadać na schyłek kompleksu preglacjalnego (dolna część serii) po okres panowania warunków peryglacjalnych, poprzedzających transgresję lądolodu zlodowacenia narwi (strop serii), lub tylko na okres zlodowacenia narwi. Nie można też wykluczyć, że akumulacja serii rzecznej nastąpiła dopiero na początku zlodowacenia sanu, poprzedzając wkroczenie pierwszego lądolodu w obszar Kotliny Płockiej. Datowania TL piasków rzecznych z Baruchowa wykazały, że są to osady starsze od 1000 ka.
The paper presents the results of geological investigations carried out at the Baruchowo exposure situated in the slope of the morainic plateau framing the Płock Basin from the south. Non-calcite quartz-dominated sand and gravelly sand were examined in detail. The deposits are devoid of Scandinavian material. They fill a palaeovalley channelled in Neogene clays and are exposed in the lower part of the Baruchowo exposure. Mineral composition of the heavy fraction and petrography of the sands and gravels clearly distinguish the series from Pleistocene glacial deposits, and together with their position in the geological section they suggest that these are preglacial deposits sensu lato. Sedimentological, structural and textural investigations indicate that this is a bipartite series of channel deposits of a sand-bed braided river flowing to the NW. The uppermost part of the river series (B1b) represents fluvioperiglacial deposits dominated by round matt quartz grains, indicative of aeolian origin. Their accumulation proceeded under cold and dry climate conditions without a direct ice sheet effect and during a long-term aeolian process at the beginning of some cold period of early Pleistocene time. The braided river system and deposition of the alluvial series may have occurred from the end of the Preglacial Complex sedimentation (lower part of the alluvial sequence) up to the stage of periglacial conditions preceding the advance of the Narevian ice sheet (upper part of the sequence), or only during the Narevian Glaciation. We cannot exclude that the accumulation of the river series took place at the beginning of the Nidanian Glaciation, preceding the first invasion of the ice sheet onto the Płock Basin. Thermoluminescence (TL) dating of river sands suggests that the sediment is older than 1000 ka.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 438; 107--121
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: Pedicellarie ze środkowojurajskich iłów rudonośnych i ich znaczenie w strategii życiowej jeżowców
Pedicellariae from Middle Jurassic Ore Bearing Częstochowa Clay Formation and their significance in echinoids life strategy
Autorzy:: Boczarowski, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2077294.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: taksonomia
anatomia
paleośrodowisko
jura
bajos
baton
centralna Polska
iły rudonośne
taxonomy
anatomy
paleoenvironment
Jurassic
Bajocian
Bathonian
Central Poland
pedicellariae
ore bearing
Opis:: Numerous, well-preserved globiferous and ophiocephalous pedicellariae of echinoids have been found in samples from several brickyards of Central Poland: Gnaszyn and Kawodrza (Częstochowa), Blanowice (Zawiercie), Wrzosowa. This is the first study of the uppermost Bajocian and Bathonian pedicellariae from the Ore Bearing Częstochowa Clay Formation. Four new morphotypes are described. Effectiveness of the defensive echinoid strategy is discussed; the structures observed indicate the presence of poison in some but not all spines and pedicellariae of both living and fossil species. All main morphological types of pedicellariae are compared. Morphotype I of globiferous pedicellariae and morphotype III of ophiocephalous pedicellariae are similar to those from the recent family Parechinidae. Jurassic echinoid Pelanechinus has ophiocephalous pedicellariae reminding morphotype II, as described from the Polish Bathonian.
Źródło:: Volumina Jurassica; 2004, 2, 1; 141-150
1896-7876
1731-3708
Pojawia się w:: Volumina Jurassica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: Gniazdowanie brzegówki Riparia riparia i żołny Merops apiaster w Centralnej Polsce
Breeding of the Sand Martin Riparia riparia and European Bee-Eater Merops apiaster in central Poland
Autorzy:: Boguszewski, P.
Boulton, G.
Kielan, S.
Malik, P.
Maniakowski, M.
Matyjasiak, L.
Nowicki, M.
Sieczak, K.
Tabor, J.
Tecza, R.
Wezyk, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/33007.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Mazowiecko-Świętokrzyskie Towarzystwo Ornitologiczne
Tematy:: Polska Centralna
gniazdowanie
brzegowka
Riparia riparia
zolna
Merops apiaster
rzeka Pilica
liczebnosc
Źródło:: Kulon; 2019, 24
1427-3098
Pojawia się w:: Kulon
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: Rozwój osuwiska 22S w najgłębszej części kopalni Bełchatów
The development of the 22S landslide in the deepest part of the brown coal mine Bełchatów
Autorzy:: Czarnecki, L.
Goździk, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2074586.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: zagrożenia geotechniczne
osuwiska
kopalnie odkrywkowe
Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów
centralna Polska
geotechnical hazard
landslide
open-cast mine
brown coal Bełchatów mine
Central Poland
Opis:: The open-cast mine at Bełchatów is one of the deepest in the Central Europe. Landslides are there the main geotechnical hazard. The principal factors causing landslides in the mine are: complicated tectonic setting in the Kleszczów Graben, high lithological variability and the considerable depth of the excavation (over 200m). Landslide 22S is one of the biggest in the mine. It is situated at the SE corner of the so-called "second-order graben", where seam exploitation reaches 280m in depth. In this corner there are a set of faults forming a step-like pattern and alluvial sandy cone splitting the brown coal seam. The result is that layers are inclined to the open-cast central axis. There is a clay layer near the bottom of the brown coal seam inclined in the same direction Analyses of these factors enabled the landslide hazard zone to be established. In September 2003 slope movement monitoring began. During the first year slow horizontal displacement was recorded (1.4-5.0mm/day). In July 2004 the tempo of the displacement doubled and one of the inclinometers was truncated at the depths ca 20m. A simulating calculation showed that in order to prevent a slide a widening of a bench ca 400m is necessary, and in consequence restrict brown coal exploitation. It was decided not to widen a bench, but to intensify the monitoring and control process. On 17.02.2005 the speed of displacement rate exceeded 30mm/day. From the experiences with earlier landslides such a value was regarded as critical. The landslide hazard zone was closed and equipment was evacuated. On 2.03.2005 the tempo displacement attained 66mm/day (the alarm value of 50mm/day was crossed). On 15.03.2005 rapid mass movement occurred and the landslide 22S was formed; more exactly it was end of first stage of its development. The volume of the landslide was estimated to be 650 000m3. Protection works were undertaken to restrain landslide progress. However an increase in the depth of an excavation may result in the possibility of a landslide, and an intensive monitoring of a displacement in the hazard zone was ordered. During the first half-year after the first stage of the landslide 22S, no displacement was recorded. In July 2005 initiation of movement and fissures formation were observed. Per analogiam to the investigations of the development of the earlier landslides in the mine, a reactivation of the landslide 22S was expected at the end of 2005. On 4.12.2005 the second stage of the landslide occurred. After two stages the landslide volume reached ca 1 million m3. Site-specific geological conditions and the great depth of the Bełchatów mine excavation result in the landslide development having some peculiar features, and an investigation of them provided important pointers for prognosis hazard of the slope instability.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2008, 56, 2; 150-157
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: Późnośredniowieczna ceramika naczyniowa z gródka stożkowatego w Giecznie, gm. Zgierz, pow. zgierski, woj. łódzkie
Late medieval pottery from motte in Gieczno, commune and county Zgierz, Łódź voivodship
Autorzy:: Nierychlewska, Anna
Sikora, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/681887.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: ceramika
motte
późne średniowiecze
Polska centralna
pottery
Late Middle Ages
central Poland
Opis:: A Late medieval motte-and-bailey timber castle in Gieczno was recognized by an analysis of the LiDAR derived Digital Terrain Model in 2014. The stronghold’s remnants are situated in the Moszczenica River valley, on a small hillock – most probably the residual terrace. It is preserved as a small mound, elevated no more then 1,5 m above the surrounding floodplain in the bottom of the valley. The mound has dimensions of 31 x 33 m and an area of about 890 m2. It is surrounded by a moat, about 8 to 10 m wide, and an adjacent low rampart not exceeding the height of 0.5 in relation to the bottom of the moat. The course of the rampart is interrupted in the south-eastern part. Another small, oval hillock with dimensions of approximately 23.4 x 37.9 m is noticeable there. This find should be interpreted as remains of a motte and bailey castle with an economic area which supplemented the mound. In 2015, a field investigation was run by Jerzy Sikora from the Institute of Archaeology of University of Łódź. During two weeks of field work, two trenches were explored: Trench 1 (with dimensions of 1,5 x 35 m) cut the mound from its center to the South through the moat and the outer rampart in order to obtain a cross section of the feature. Trench 2 (with dimensions of 12 x 1,5 m) was situated on the hillock (supposedly – motte) with the aim to recognize its stratigraphy. During the excavation, a collection of Late Medieval potsherds was obtain (1472 pieces) together with a small number of metal finds, bones, slag pieces and a carved wooden artefact – a part of the Late Medieval furniture piece. An analysis of the collection helped to establish its chronology to the 14th and first half of 15th centuries. The collection was distinguished by a significant number of potsherds made with the use of traditional methods and a relatively low amount of potsherds fired in a reducing (oxidizing) atmosphere. This indicates ties with the local, rural workshops rather than with the advanced manufacturing known in towns. The excavations of the Gieczno stronghold revealed two phases of the feature: • Phase I – the timber ringwork, protected with a small inner rampart, a palisade, a moat and an outer rampart can be dated by the radiocarbon analysis supported by an analysis of the finds to the 1st quarter of the14th century.
-
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2018, 33; 113-151
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Propozycja ścieżki dydaktycznej w zlewni torfowiska Rąbień koło Łodzi
Proposed nature path in the catchment Rabien peatland near Lodz
Autorzy:: Okupny, D.
Koczywas, E.
Pienkowski, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/881647.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:: torfowiska
walory przyrodnicze
edukacja przyrodnicza
sciezki dydaktyczne
projekty
tofowisko Rabien
Polska Centralna
Źródło:: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2011, 13, 3[28]
1509-1414
Pojawia się w:: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Sedimentological interpretation and stratigraphical position of glacigenic deposits in the Napęków area (Holy Cross Mountains, Poland)
Autorzy:: Ludwikowska-Kędzia, M.
Pawelec, H.
Adamiec, G.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/94633.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: lithofacies
microstructures
lithostratigraphy
chronostratigraphy
Pleistocene
Central Poland
litofacje
mikrostruktury
litostratygrafia
chronostratygrafia
plejstocen
Polska Centralna
Opis:: The identification of depositional conditions and stratigraphical position of glacigenic deposits in the Napęków area is important for the genetic and stratigraphical interpretation of Quaternary deposits in the central part of the Holy Cross Mountains, as well as for a revision of the course and extent of Middle Polish (Saalian) glaciations. These deposits comprise a series of diamictons which occur between sandy-gravelly deposits. Based on results of macro- and microscopic sedimentological investigations, analysis of heavy mineral composition, roundness and frosting of quartz grains, as well as OSL dating, this complex must have formed during the Odranian Glaciation (Drenthe, Saalian, MIS 6). Sandy-gravelly deposits are of fluvioglacial and melt-out origin. Diamictons represent subglacial traction till. Their facies diversity is a result of variations in time and space, complex processes of deposition and deformation, responsible for their formation at the base of the active ice sheet. This glacigenic depositional complex was transformed by erosion-denudation and aeolian processes in a periglacial environment during the Vistulian (Weichselian, MIS 5d-2).
Źródło:: Geologos; 2015, 21, 4; 261-284
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:: Geologos
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: The Lower Kimmeridgian of the Wieluń Upland and adjoining regions in central Poland: lithostratigraphy, ammonite stratigraphy (upper Planula/Platynota to Divisum zones), palaeogeography and climate-controlled cycles
Autorzy:: Wierzbowski, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2060986.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: ammonites
biostratigraphy
facies
Lower Kimmeridgian
Central Poland
Wieluń Upland
synsedimentary tectonics
palaeogeography
primary sedimentary cyclicity
amonity
biostratygrafia
facja
Niższy Kimmeridgian
centralna Polska
Wyżyna Wieluńska
tektonika synsedymentacyjna
paleeogegeografia
Opis:: The Early Kimmeridgian of the Wieluń Upland and adjoining regions, after the decline of sedimentation of the deep-neritic sponge megafacies (Częstochowa Sponge Limestone Fm.) and associated limestones and marls with poor benthic fauna (Pilica Fm.) during the Planula Chron, showed the subsequent development of moderately shallow-water biostromal chalky limestones with siliceous sponges and corals, replaced laterally by micritic limestones and marls (Prusicko Fm.) during the Platynota Chron and the earliest Hypse¬locyclum Chron. Towards the north and south shallow-marine carbonate platforms occurred (represented by deposits of the “oolitic” fm.), whereas towards the north-west and west deeper marine facies, represented initially by limestones with siliceous sponges (Częstochowa Sponge Limestone Fm.), and later during the Hypselocyclum Chron by bedded limestones and marls with ammonites (Burzenin Fm.) were deposited. This palaeogeographic pattern was controlled by the synsedimentary tectonics. The detailed biostratigraphical classification of the deposits studied from the Platynota to the Divisum zones, and their lithological character, enable the recognition of the primary sedimentary cyclicity by comparison with the well dated short eccentricity cycles in the coeval succession of south-eastern France. The two appendixes enclosed give the characteristics of: (1) the characteristics of the ammonite faunas especially of the families Ataxiocerati¬dae and Aulacostephanidae (where two new species are established – Balticeras samsonowiczi sp. nov., and Rasenioides glazeki sp. nov.); (2) the newly established lithostratigraphical units: the Prusicko Fm., and the Burzenin Fm., and the smaller rank units (members, beds) recognized therein.
Źródło:: Volumina Jurassica; 2017, 15, 1; 41--120
1896-7876
1731-3708
Pojawia się w:: Volumina Jurassica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: Nowe znalezisko wczesnośredniowiecznego grotu włóczni z Lubienia, pow. piotrkowski
A New Find of an Early Medieval Spearhead from Lubień, Piotrków Trybunalski County
Autorzy:: Kurasiński, Tomasz
Skóra, Kalina
Ziętek, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2048977.pdf
Data publikacji:: 2021-12-20
Wydawca:: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Tematy:: Polska centralna
cmentarzysko
wczesne średniowiecze
grot włóczni
Lubień
early Middle Ages
cemetery
spearhead
central Poland
Opis:: W listopadzie 2020 roku do zbiorów Muzeum w Piotrkowie Tryb. został przekazany przez mieszkańca wsi Lubień, gm. Rozprza wczesnośredniowieczny grot włóczni. Zabytek został odkryty na leśnym dukcie (Ryc. 1) w odległości 900 m na północny-wschód od centrum cmentarzyska w Lubieniu. Stan zachowania grotu jest zły. Zabytek znajdował się tuż przy powierzchni gruntu. Jego lokalizacja w tym miejscu jest być może związana z pracami ziemnymi z 1970 r., podczas których doszło do odkrycia i częściowego zniszczenia centralnej części nekropolii w Lubieniu (Ryc. 2). Zniszczono wówczas około 35% powierzchni cmentarza, związanej – jak wynika z analizy przestrzenno-chronologicznej – z fazą inicjalną całego założenia grzebalnego (z 1 ćwierci XI w.). Żelazny grot włóczni ma lancetowaty liść, w przekroju poprzecznym płasko-soczewkowaty (Ryc. 4). Żeberko jest lekko wyodrębnione i widoczne tylko z jednej strony liścia, co może być spowodowane korozją, podobnie jak w przypadku przykrawędnych ubytków liścia. Tuleja grotu o przekroju sześciokątnym, choć nie jest to cecha wyraźnie zarysowana równomiernie zwęża się ku górze i została połączona „na zakładkę”. Jej dolna krawędź uległa częściowemu zniszczeniu. Nie stwierdzono otworów na nity. Omawiany grot włóczni reprezentuje typ IV w klasyfikacji A. Nadolskiego (1954). Obejmuje on okazy średnich rozmiarów (nieprzekraczających 30 cm długości, często krótszych – poniżej 20 cm), krępe, o stosunkowo długiej tulei. Dolne krawędzie sercowatego liścia są zatępione na krótkim odcinku. Groty tego rodzaju prawdopodobnie służyły w walce przeciwko przeciwnikowi nieposiadającemu osłony ciała. Wykazywały się niewielką siłą penetracji, rekompensowaną znaczną powierzchnią rażącą. W identyfikacji grotów typu IV typu można posłużyć się proporcją maksymalnej szerokości liścia do jego długości, która nie powinna być większa niż 1:2. Groty włóczni typu IV są rzadko (30 egz.) notowane na terenie ziem polskich. Okazy o takiej formie znane są głównie z cmentarzysk, przede wszystkim z XI w., ewentualnie jeszcze na początku XII w. Grupują się one w przede wszystkim na terenie Mazowsza, zwłaszcza jego północnej części (Ryc. 5). Niewielkie skupisko wyznaczają cztery okazy znane z Wielkopolski, zaś na pozostałym obszarze występują tylko pojedyncze znaleziska (Kujawy, Polska centralna, Małopolska). Groty typu IV sporadycznie notowane są także poza Polską. Można wskazać na XI- wieczne (rzadziej z XI-XII w.) przykłady z dawnej Rusi i wschodniej części basenu Morza Bałtyckiego. Nieco liczniej występowały one na terenie północnych Niemiec, zwłaszcza w Meklemburgii-Pomorze Przednie i Szlezwik-Holsztyn. Przyjmując, że pierwotnie odkryty grot włóczni stanowił element wyposażenia jednego ze zniszczonych grobów odkrytych w 1970 roku możemy mówić o kolejnym kroku do odzyskania utraconych wówczas materiałów. Daje to nadzieję na dalsze odkrycia, czemu służyć ma planowana prospekcja rejonu cmentarzyska.
In November 2020, an early medieval spearhead was donated to the Museum in Piotrków Trybunalski by an inhabitant of the village of Lubień, Piotrków Trybunalski County. The artefact was discovered on a forest trackway (Fig. 1), 900 m to the north-east from the center of the early medieval cemetery at Lubień. The relic was located close to the ground surface. Its localization in this place is probably connected with earthworks from 1970, during which the central part of the Lubień necropolis was discovered and partially destroyed (Fig. 2). Approximately 35% of the cemetery area was destroyed, which, according to a spatial-chronological analysis, is connected with the initial phase of the whole burial complex (1st quarter of the 11th century). The iron spearhead has a lanceolate leaf, flat-oblong in cross section; it preserved in poor condition (Fig. 3). The rib is slightly marked and only visible on one side of the leaf, which may be due to corrosion, as is the case with the edge loss. The hexagonal spearhead sleeve, although not a clearly defined attribute uniformly tapers upward and was joined “overlapping”. Its edge is partially destroyed. No rivet holes were registered. The discussed spearhead represents type IV in the classification by A. Nadolski (1954). This type includes medium-sized specimens (not exceeding 30 cm in length, often shorter than 20 cm), spiny, with a relatively long sleeve. The lower edges of the heart-shaped leaf are blunted on a short section. The spearheads of this type were probably used in combat against an opponent without body armour They showed little penetrating power, compensated by a considerable striking surface. In the identification of type IV spearheads the ratio of the maximum width of the leaf to its length can be used, which should not be greater than 1:2. Type IV spearheads are infrequently in Poland (30 pcs.). Specimens of this form are known mainly from cemeteries, mainly used in the 11th century, possibly even from the beginning of the 12th century. They are concentrated mainly in Masovia, especially in its northern part (Fig. 4). A small group forms four specimens from Greater Poland, while in the remaining area there are only single finds (Kuyavia, central Poland, Lesser Poland). Type IV spearheads are also sporadically found outside of Poland. There are examples from the 11th century (less frequently also from the 11th–12th century) from medieval Ruthenia and the eastern part of the Baltic Sea Basin. They were slightly more numerous in northern Germany, especially in Mecklenburg-Vorpommern and Schleswig-Holstein. Assuming that the spearhead came from one of the graves destroyed in 1970, we can talk about another step towards the recovery of materials lost at that time. This gives hope for further discoveries, which will be possible thanks to the planned prospecting of the cemetery area.
Źródło:: Wiadomości Archeologiczne; 2021, LXXII, 72; 200-206
0043-5082
Pojawia się w:: Wiadomości Archeologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:: Geogeniczne anomalie chlorkowe w wodach podziemnych poziomów użytkowych Polski centralnej
Geogenic chlorides anomalies in groundwater of useful aquifers in Central Poland
Autorzy:: Kaczor-Kurzawa, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2075621.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: anomalie chlorkowe
wody podziemne
poziomy użytkowe
Polska centralna
chloride anomalies
groundwater
useful aquifers
Central Poland
Opis:: Zones of Cl anomalies in Mesozoic and Cenozoic aquifers, defined as groups of wells with concentration of the chloride ion in groundwater exceeding 60 mg/dm3, were mapped on the basis of 12 000 archival chemical analyses. These zones are predominantly developed in tectonic conditions enabling the inflow of Mesozoic salt waters into useful aquifers: 1) fault zones, 2) hydrogeological windows above salt anticlines and elevated tectonic blocks, and 3) salt diapirs. As a result, significant decline in groundwater quality has been reported from many intakes due to the elevated concentration of chlorides, sodium and the amonium ion.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2017, 65, 11/2; 1282--1289
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "centralna Polska" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język