- Tytuł:
-
On the origin and meta-principles of causal inference. The case of T. Haavelmo
O źródłach i meta-zasadach wnioskowań przyczynowych. Analiza przypadku T. Haavelmo - Autorzy:
- Kawalec, Paweł
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/577391.pdf
- Data publikacji:
- 2017-12
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
- Tematy:
-
causal calculus
Gestalt psychology
Haavelmo
Katona
Frisch
rachunek przyczynowy
psychologia postaci - Opis:
-
Recent advancements in methodology of social sciences focus on elaboration of formal tools representing causal dependencies (Kawalec 2006) collectively referred to hereafter as “causal calculus” (Pearl 2014 pp. 161–162). In his recent paper Judea Pearl elaborates on the historical role of Trygve Haavelmo in initiating the development of causal calculus as the scholar who was “the first to recognize the capacity of economic models to guide policies” (Pearl 2014 p. 152). The present paper attempts to extend Pearl’s observation by discussing a historical hypothesis concerning likely inspirations of Haavelmo’s original idea. It opens with a prima
facie plausible observation that because of apparent similarities between the relevant features of Haavelmo’s and George Katona’s inferential procedures, both contemporaneous members of the Cowles Commission, the historical development of causal calculus was largely influenced by Katona’s research design intended to capture effects of interventions. The reasons are discussed in the paper to the effect that the hypothesis on direct influence may be found wanting and more plausible seems a modifi ed hypothesis to the effect that several of the critical features of Haavelmo’s innovative approach are indirectly (via Kurt Wicksell) inherited from Eugen Böhm von Bawerk (Böhm-Bawerk hereafter). The similarities between Katona and Haavelmo, however, are – after all – not accidental as they stem from the mediating role of Christian von Ehrenfels, one of the founders of Gestalt psychology, and his mutual inspirations with Böhm-Bawerk. Nevertheless, while, on a closer inspection the improved version of the hypothesis is rejected, a more likely historical origin of the idea of autonomy and the structural aspect is pinned down in Ragnar Frisch’s paper.
Najnowsze osiągnięcia w metodologii nauk społecznych koncentrują się na opracowaniu formalnych metod reprezentacji zależności przyczynowych (Kawalec 2006), określanych tu zbiorczo jako „rachunek przyczynowy” (Pearl 2014, 161–162). W swojej niedawno opublikowanej pracy Judea Pearl odnosi się do historycznej roli, jaką odegrał Trygve Haavelmo w zainicjowaniu rozwoju rachunku przyczynowego, uznając go za badacza, który „jako pierwszy dostrzegł potencjał modeli ekonomicznych w kierowaniu politykami” (Pearl, 2014, 152). Niniejszy artykuł zmierza do rozwinięcia obserwacji Pearla, odnosząc się do hipotezy historycznej, poświęconej prawdopodobnej inspiracji, którą kierował się Haavelmo w swoich dokonaniach. Rozpoczyna od sformułowania prima facie prawdopodobnej obserwacji, że – z uwagi na zauważalne podobieństwa między istotnymi własnościami procedur inferencyjnych, jakie stosował Haavelmo i George Katona, będących jednocześnie członkami Komisji Cowlesa – historyczny rozwój rachunku przyczynowego w dużej mierze dokonał się pod wpływem planu badań, jaki zainicjował Katona w badaniach efektów interwencji publicznych. Dalej, sformułowane zostały racje, dla których hipoteza o bezpośrednim oddziaływaniu prac Katona może być uznana za wątpliwą i że bardziej wiarygodna może wydawać się zmodyfi kowana postać hipotezy, zgodnie z którą szereg istotnych własności innowacyjnego podejścia Haavelmo jest pośrednio (via Kurt Wicksell) pochodną odziedziczoną od Eugena Böhma von Bawerka. Te podobieństwa między pracami Katona a Haavelmo być może nie są przypadkowe, gdyż pośredniczącą rolę mógł tu odegrać Christian von Ehrenfels, jeden z fundatorów psychologii postaci, oraz jego wzajemne oddziaływanie z myślą Bö hm-Bawerka. Jednak zmodyfikowana hipoteza zostaje zakwestionowana wobec faktu przywołania istotnych faktów, dotyczących bezpośredniego wpływu na Haavelmo ideę autonomii i strukturalnej niezmienniczości, jaką są prace Ragnara Frischa. - Źródło:
-
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2017, 53, 4(214); 453-466
0044-1619 - Pojawia się w:
- Zagadnienia Naukoznawstwa
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł