Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "catchment area" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 45
Tytuł:
A multicriteria approach to different land use scenarios in the Western Carpathians with the SWAT model
Autorzy:
Kowalczyk, Agnieszka W.
Grabowska-Polanowska, Beata
Garbowski, Tomasz
Kopacz, Marek
Lach, Stanisław
Mazur, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312653.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
catchment area
land use
soil erosion
SWAT model
Western Carpathians
Opis:
Water erosion in mountainous areas is a major problem, especially on steep slopes exposed to intense precipitation. This paper presents the analysis of the topsoil loss using the SWAT (Soil and Water Assessment Tool) model. The SWAT model is a deterministic catchment model with a daily time step. It was designed to anticipate changes taking place in the catchment area, such as climate change and changes in land use and development, including the quantity and quality of water resources, soil erosion and agricultural production. In addition to hydrological and environmental aspects, the SWAT model is used to address socio-economic and demographic issues, such as water supply and food production. This program is integrated with QGIS software. The results were evaluated using the following statistical coefficients: determination (R2), Nash-Sutcliff model efficiency (NS), and percentage deviation index (PBIAS). An assessment of modelling results was made in terms of their variation according to different land cover scenarios. In the case of the scenario with no change in use, the average annual loss of topsoil (average upland sediment yield) was found to be 14.3 Mg∙ha-1. The maximum upland sediment yield was 94.6 Mg∙ha-1. On the other hand, there is an accumulation of soil material in the lower part of the catchment (in-stream sediment change), on average 13.27 Mg∙ha-1 per year.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2023, 57; 130--139
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Flow Rate Determination as a Function of Rainfall for the Ungauged Suhareka River
Autorzy:
Kusari, Laura
Osmanaj, Lavdim
Shehu, Hana
Bungu, Samir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2086389.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
catchment area
regression coefficient
CN parameter
rainfall intensity
flow curve
rainfall
flood
Opis:
For ungauged rivers, when there are no hydrological measurements and there is a lack of data on perennial flow rates, the latter one to be determined based on other hydrological data. The river Suhareka catchment represents a similar case. Since there is no data on Suhareka’s flow rates, the authors of this study aimed for the flow rate determination based on rainfall measurements. From the available data on annual precipitation (monthly sums) provided by the Kosovo Hydrometeorological Institute for the Suhareka hydrometric station, the observed monthly rainfall data for 30 years were analysed. Those gaps were initially filled by connecting the hydrometric station in Suhareka with those of Prishtina, Prizren and Ferizaj, and as a result a fairly good fit was ensured. Moreover, the intensity-duration-frequency curves were formed using the expression of Sokolovsky, as a mathematical model of the dependence I (T, P). For a transformation of rainfall into flow, the American method SCS was used. As a result, the equation for the Suhareka River basin was derived, which enabled the determination of maximum inflows, for different return periods. The results obtained through this paper, indicates that even for ungauged river basins the peak flows can be determined from available rainfall data.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2022, 23, 4; 110--121
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identification of catchment areas with nitrogen pollution risk for lowland river water quality
Identyfikacja obszarów zlewni stwarzających zagrożenie zanieczyszczenia związkami azotu dla jakości wody w rzece nizinnej
Autorzy:
Steinhoff-Wrześniewska, Aleksandra
Strzelczyk, Maria
Helis, Marek
Paszkiewicz-Jasińska, Anna
Gruss, Łukasz
Pulikowski, Krzysztof
Skorulski, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2203103.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
water
catchment area
nitrogen
seasonal variability
woda
zlewnia cząstkowa
azot
zmienność czasowa
Opis:
The article presents the results of research aimed at determining the catchment areas that pose a risk of nitrogen pollution of the waters of the Mała Panew river. The research was carried out in 13 permanent monitoring points located on the Mała Panew. The location of the points ensured the representativeness of the water quality results for parts of the catchment area with a homogeneous type of land use. Concentrations of nitrate-nitrogen (NO3-N) and total nitrogen (TN) were determined in the samples taken. The content of (NO3-N) in the third quarter of the year and its relation to the value obtained for the first year quarter may be an indicator of the impact of agricultural activities on the quality of water in streams. In the case of agricultural catchments, the lowest concentrations of (NO3-N) and TN occur in the third quarter of the year and are significantly lower than in the first quarter of the year. The demonstrated seasonal variability of nitrate nitrogen concentrations in agriculturally used areas may be used to determine the type of pressure not allowing to achieve good water status in the surface water body. It was shown that the highest unit increments occurred in areas with a high proportion of forest.
Celem pracy było wyznaczenie zlewni cząstkowych, które stwarzają zagrożenie zanieczyszczenia wód Małej Panwi azotem. Podjęto próbę sklasyfikowania typu użytkowania zlewni (rolniczy/leśny) jako potencjalnego źródła zanieczyszczenia wody w rzece. Zweryfikowano hipotezę dotyczącą związku sezonowej zmienności zawartości związków azotowych, szczególnie w formie azotanowej, z rolniczym użytkowaniem obszaru zlewni cząstkowej. Materiał do badań stanowiły próbki wody z rzeki Mała Panew pobrane w 13 stałych punktach monitoringowych. Lokalizację punktów poboru próbek wyznaczono na podstawie analizy przestrzennego zagospodarowania terenu w oparciu o materiały kartograficzne. Ich lokalizacja zapewniła reprezentatywność wyników jakości wody dla fragmentów zlewni o jednorodnym typie użytkowania terenu. W celu określenia ładunków zanieczyszczeń w wodzie Małej Panwi wyznaczono przepływ średni z wielolecia Q (m3·s-1). W pobranych próbkach oznaczono stężenia azotu azotanowego (NO3-N) i azotu ogólnego (TN). W przypadku zlewni rolniczych najniższe stężenia azotu azotanowego (NO3-N) i TN występują w III kwartale i są znacznie niższe niż w I kwartale. Zawartość azotu azotanowego w trzecim kwartale roku i jego stosunek do wartości uzyskanej dla pierwszego kwartału może być wskaźnikiem wpływu działalności rolniczej na jakość wody w ciekach. Wykazana sezonowa zmienność stężeń azotu azotanowego na terenach użytkowanych rolniczo może być wykorzystana do określenia rodzaju presji nie pozwalającej na osiągnięcie dobrego stanu wód w danej jednolitej części wód powierzchniowych. Wykazano, że najwyższe przyrosty jednostkowe występowały na obszarach o dużym udziale lasów.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2022, 48, 2; 53--64
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effective Impervious Area Mapping in Modeling Runoff from Urban Catchment
Odwzorowanie efektywnej powierzchni szczelnej w modelowaniu odpływu ze zlewni miejskiej
Autorzy:
Mazurkiewicz, Karolina
Skotnicki, Marcin
Dymaczewski, Zbysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811596.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
effective impervious area
hydrodynamic modeling
SWMM5
urban catchment
efektywna powierzchnia szczelna
modelowanie hydrodynamiczne
zlewnia miejska
Opis:
The publication presents the results of an analysis concerning the impact of the method of an effective impervious area (EIA) mapping in the simulation model on the runoff from urban catchment. The runoff volumes and flood volumes generated by heavy rainfall, causing the runoff from pervious area, were compared. Two EIA mapping variants were taken into account – first one, concerning reduction in imperviousness degree and, second one, directing the runoff from impervious to pervious area. The runoff calculations were made on basis of simulation results in SWMM5. For building the catchment model data of existing catchment with the area of nearly 80 hectares in Bydgoszcz was used. The value of the EIA was estimated on the basis of empirical formulas. The reduction in impervious area connected directly to the storm water sewer system from 40% to 10% of the total impervious area were considered. It has been shown that using the reduction in imperviousness degree for EIA mapping can lead to underestimation of runoff volume. The difference in runoff calculated for analyzed EIA mapping variants increases with the decrease in infiltration capacity of pervious area and is in large part transformed into a flood volume.
W publikacji przedstawiono wyniki analizy wpływu sposobu wprowadzenia danych o efektywnej powierzchni szczelnej (EIA) do modelu symulacyjnego zlewni miejskiej na odpływ. Porównywano objętości odpływu oraz objętości wypływu na powierzchnię terenu generowane przez opad o znacznym natężeniu, skutkujący formowaniem spływu z powierzchni przepuszczalnych. Uwzględniono dwa warianty odwzorowania EIA – redukcję stopnia uszczelnienia i skierowanie spływu z powierzchni szczelnej na przepuszczalną. Obliczenia odpływu wykonano przy użyciu modelu symulacyjnego wykonanego w programie SWMM5. Wykorzystano dane rzeczywistej zlewni miejskiej o powierzchni blisko 80 ha znajdującej się w Bydgoszczy. Wielkość EIA oszacowano na podstawie formuł empirycznych. Rozpatrywano zmniejszenie powierzchni szczelnej podłączonej bezpośrednio do systemu kanalizacyjnego w zakresie od 10% do 40% łącznej powierzchni szczelnej (TIA). Wykazano, że wykorzystanie do odwzorowania EIA redukcji stopnia uszczelnienia może powadzić do zaniżenia objętości obliczonego odpływu. Różnica odpływu obliczonego dla analizowanych wariantów odwzorowania EIA rośnie wraz ze spadkiem zdolności infiltracyjnych powierzchni przepuszczalnych i w znacznej części jest transformowana w wypływ na powierzchnię terenu.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2020, Tom 22, cz. 1; 417-430
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Element enrichment and provenance of the detrital component in Holocene sediments from the Western Black Sea
Autorzy:
Dekov, V.M.
Darakchieva, V.Y.
Billstrom, K.
Garbe-Schonberg, C.D.
Kamenov, G.D.
Gallinari, M.
Dimitrov, L.
Ragueneau, O.
Kooijman, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079273.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
Tematy:
trace element concentration
isotope analysis
enrichment factor
Holocene sediment
catchment area
geochemical analysis
Black Sea
Opis:
Concentrations of a large set of major and trace elements, and Sr, Nd and Pb isotope ratios were measured in Holocene sediments cored in the western deep Black Sea in order to unravel: (1) the controls of element enrichment, and (2) sources of the detrital component. The transition of the basin from oxic to euxinic resulted in enrichment or depletion in a number of elements in the deep-sea sediments. Authigenic Fe enrichment appears to depend on the amount of Fe mobilized from the sediment through the benthic redox shuttle mechanism and free H2S in the water column (degree of “euxinization”). Manganese enrichment is controlled by diagenetic reactions within the sediment: the dissolution of Mn minerals, Mn2+ diffusion upward and reprecipitation. Barium enrichment is also controlled by diagenetic reactions, sulfate reduction and methanogenesis, that take place above and below the sulfate-methane transition, respectively. The major part of V, Co, Ni, Cu, Zn, Cr, Mo, Cd and Sb is inferred to have co-precipitated with Fe in the euxinic deep waters and to have been incorporated into authigenic Fe-sulfides. Basin reservoir effect additionally influences the Mo enrichment. The U enrichment is interpreted to have a different origin in the two organic-rich stratigraphic units (II and I). It is inferred to be: (i) at the expense of the U inventory of the deepwater pool and a result of inorganic reduction of U at euxinic conditions in the lower Unit II; and (ii) at the expense of the U inventory of the surface water pool and a result of biogenic uptake and transfer to the sediment by the plankton in the upper Unit I. The high field strength elements are closely linked to the detrital component and their depletion in the organic-rich sediments reflects a dilution of the detrital component by the biogenic one. The enrichments of REE, Sn and Th are likely controlled by adsorption on clay minerals. Sr-Nd-Pb isotope compositions of the alumino-silicate component of the studied sediments are relatively uniform. They are most likely controlled by riverine suspended matter supplied mainly in the NW Black Sea (Danube Delta) and transported southward by marine currents, and to a lesser degree by suspended matter from the small rivers draining SE Bulgaria and NW Turkey. Wind-blown dust from the Sahara Desert appears to have a minor contribution to the alumino-silicate component of the sediments. The slight shift in the Pb isotopes in Unit I upper layers is possibly caused by the addition of anthropogenic Pb.
Źródło:
Oceanologia; 2020, 62, 2; 139-163
0078-3234
Pojawia się w:
Oceanologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prevailing forest types in the river catchments within the Left-Bank Forest-Steppe zone, Ukraine
Autorzy:
Bondar, Oleksandr
Rumiantsev, Maksym
Tkach, Liudmyla
Obolonyk, Iryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041642.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
catchment area
tributary
forest mensuration database
Sula River
Psel River
Vorskla River
Siversky Donets River
Opis:
The aim of the study was to determine the distribution of prevailing forest types within the catchment areas of the biggest rivers in the north-east of Ukraine. During the allocation of the catchment areas of the studied rivers, the MapInfo Professional 12.5 program and the vector map of Ukraine were used. The research covered the forest area (more than 502,000 ha) of the state forest enterprises managed by the State Forest Resources Agency of Ukraine. The studied area located on the tributaries of the Sula, Psel, Vorskla and Siversky Donets rivers within the Poltava, Kharkiv, Sumy, Chernihiv, Kyiv and Cherkasy administrative regions of Ukraine. The analysis of the forest fund was carried out based on the electronic subcompartment database of the Ukrderzhlisproekt Production Association, using the application software and geoinformation technologies. It was revealed that a large variety of forest types in the tributaries of the Sula, Psel, Vorskla and Siversky Donets rivers as well as the prevalence of fresh fertile maple-lime oak and fresh fairly infertile oak-pine forest types (in 75 tributaries of Psel, Vorskla and Siversky Donets rivers) and fresh fertile maple-lime oak and fresh fertile hornbeam oak forest types (in 20 tributaries of the Sula River) are due to the relief, hydrological and soil-climatic conditions of the studied area, as well as anthropogenic factor. Assuming homogeneous natural conditions, an insignificant number of forest types are formed (up to five). For a large variety of natural conditions, there are at least six forest types that should be taken into account during forest management, along with the characteristics of the catchment areas of tributaries. The analysed data on the total number of forest types in the catchments of rivers would be appropriate to use in the future when creating a single list of forest types for the Left-Bank Forest-Steppe zone of Ukraine. The prevalence of certain forest types within the catchment areas of tributaries of the Sula, Psel, Vorskla and Siversky Donets rivers directly depends on the soil and climatic conditions, geomorphological structure, relief and anthropogenic influence in the forests. The results should be used in forest management activities to preserve and restore the species diversity of forests within the river catchmen
Źródło:
Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry; 2020, 62, 2; 100-113
0071-6677
Pojawia się w:
Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spatial distribution, ecological risk and sources of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in water and bottom sediments of the anthropogenic lymnic ecosystems under conditions of diversified anthropopressure
Rozkład przestrzenny, ryzyko ekologiczne i źródła wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w wodzie i osadach dennych antropogenicznych ekosystemów limnicznych w warunkach zróżnicowanej antropopresji
Autorzy:
Pohl, Alina
Kostecki, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1845376.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
polycyclic aromatic hydrocarbons
PAHs
bottom sediments
ecological risk
catchment area
diagnostic ratios
anthropopressure
wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
WWA
osady denne
ryzyko ekologiczne
obszar zlewiska
wskaźniki diagnostyczne
antropopresja
Opis:
The research determined the concentrations of selected polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in water and sediments of Kłodnica River reservoirs and distribution depending on number of rings, ecotoxicological impact on studied ecosystems and possible sources of origin. Samples were subjected to qualitative and quantitative analysis by gas chromatography coupled with a GC-MS mass detector, using a ZB-5MS column and electron ionization. The sum of 16 PAHs in water ranged 0.111–0.301 μg/L (mean 0.200 μg/L) in Dzierżno Duże, 0.0410–0.784 μg/L (mean 0.303 μg/L) in Dzierżno Małe and 0.0920–1.52 μg/L (mean 0.596 μg/L) in Pławniowice. While in sediments respectively: 17.5–37.2 μg/g (mean 26.8 μg/g), 4.33–8.81 μg/g (6.43 μg/g) and 2.27–9.50 μg/g (5.30 μg/g). The concentration of PAHs in sediments of reservoirs, which spatial management of the catchment area accounts for over 90% of agricultural and forest land, was up to eight times lower than in sediments of the reservoir which is 69%, while built-up and transport areas are 24%. In sediments of Dzierżno Małe and Pławniowice PAHs with 5 and 6 rings dominate, while in Dzierżno Duże – 2 and 3 rings. Higher concentrations of PAHs with higher molecular weight, found in the bottom water layers, confirm the role of the sedimentation process in the transport of these compounds in reservoirs. Assessment of sediment quality, based on ecotoxicological criteria, showed that PAHs may cause toxic effects in Dzierżno Duże, while in Dzierżno Małe and Pławniowice can cause sporadic adverse effects. The likely source of PAHs in reservoirs is low emissions.
W badaniach określono stężenia wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w wodach i osadach dennych zbiorników Hydrowęzła rzeki Kłodnicy oraz określono ich rozkład w zależności od ilości pierścieni, wpływ ekotoksykologiczny na badane ekosystemy wodne oraz możliwe źródła ich pochodzenia. Próbki poddano analizie jakościowej i ilościowej metodą chromatografii gazowej sprzężonej z detektorem masowym GC-MS, wykorzystując kolumnę typu ZB-5MS i jonizację elektronową. Suma 16 WWA w wodzie wahała się w granicach 0.111–0.301 μg/L (średnio 0.200 μg/L) w Dzierżnie Dużym, 0.0410–0.784 μg/L (średnio 0.303 μg/L) w Dzierżnie Małym i 0.0920–1.52 μg/L (średnia 0.596 μg/L) w Pławniowicach. Podczas gdy w osadach wynosiła odpowiednio: 17.3–37.2 μg/g (średnio 26.8 μg/g), 4.33–8.81 μg/g (6.43 μg/g) i 2.27–9.50 μg/g (5.30 μg/g). Stężenie WWA w osadach dennych zbiorników wodnych, których zagospodarowanie przestrzenne zlewni stanowi w ponad 90% grunty rolne i leśne, było do ośmiu razy niższe niż w osadach zbiornika, którego powierzchnia ta wynosi 69%, podczas gdy tereny zabudowane i transportowe 24%. W osadach dennych zbiorników Dzierżno Małe i Pławniowice dominują WWA o 5 i 6 pierścieniach, natomiast w zbiorniku Dzierżno Duże WWA o 2 i 3 pierścieniach. Wyższe stężenia WWA o większej masie cząsteczkowej stwierdzone w przydennych warstwach wody potwierdzają rolę procesu sedymentacji w transporcie tych związków w zbiornikach. Ocena jakości osadów w oparciu o kryteria ekotoksykologiczne wykazała, że WWA mogą powodować toksyczne działanie w Dzierżnie Dużym, natomiast w Dzierżnie Małym i Pławniowicach mogą powodować sporadyczne działania niepożądane. Prawdopodobnym źródłem WWA w zbiornikach jest niska emisja.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2020, 46, 4; 104-120
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Issues of Catchment Boundaries Delimitation in a Suburban Area – the Case Study of Poznań Metropolitan Area, Poland
Autorzy:
Mrozik, Karol
Napierała, Michał
Adamska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/123525.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
suburban area
suburbanisation
catchment
Poznań Metropolitan Area
Opis:
The urbanisation and suburbanisation processes are considered to have a detrimental impact on the environment. Increasing the share of the impervious surfaces is one of their main negative effects, particularly in and near the cities, affecting the water relations of basins. It also results in new catchment boundaries formation and, in many cases, changes in the physiographic parameters affecting the accuracy of hydrological and hydraulic calculations of small suburban catchments. This study is an attempt to delimit the catchment boundaries located in the suburban area of Poznań city, Poland, in three variants: according to the Raster Hydrographical Map of Poland and Raster Topographical Map of Poland, digital elevation model, and rainwater sewage system. The analyses were conducted with ArcGIS software, and the results were additionally verified with geodesic measurements on site. This work focuses mainly on the impact of anthropogenic pressure on the catchment shape and the course of its boundaries. The analyses were conducted on the Rów WB stream catchment located in the Skórzewo village, Dopiewo municipality, which stands out within the Poznań Metropolitan Area as the area where the suburbanisation process is the most intensified. This study proved that the agrotechnical and drainage works performed in undeveloped, agricultural areas affected catchment shape and size as much as suburbanisation itself. According to the authors, the suburban catchment boundaries should be regularly updated due to the intensity of the new investments development and additionally verified on site.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2020, 21, 3; 202-208
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odnawialność systemu wodonośnego zlewni prawobrzeżnej Wisły od Wieprza po Kanał Żerański według regionalnych badań hydrogeologicznych
The renewability of water-bearing system of the right-bank Vistula catchment from the Wieprz River to the Żerański Channel, based on regional hydrogeological research
Autorzy:
Dąbrowski, Stanisław
Janiszewska, Beata
Straburzyńska-Janiszewska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061483.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
odnawialność wód podziemnych
zlewnia Wisły
groundwater renewability
Vistula catchment area
Opis:
Artykuł ten prezentuje wyniki badań odnawialności części zlewni hydrograficznej prawobrzeżnej Wisły od Wieprza po Kanał Żerański, wykorzystane do oceny zasobów wód podziemnych. Za wiarygodną ocenę odnawialności uznaje się ocenę wykonaną w badaniach modelowych systemu wodonośnego przedmiotowej zlewni i wydzielonych rejonów wodnogospodarczych oraz w odniesieniu do poziomów wodonośnych piętra czwartorzędowego, poziomów miocenu i oligocenu oraz górnokredowego. Ocena ta wykonana metodami hydrologicznymi wykazuje globalnie mniejszą wielkość odnawialności – w przypadku metody Wundta o 13%, a Killego – 22,6%. Odpływ podziemny całej zlewni był określony na podstawie obserwacji z 4 mniejszych cieków dopływowych Wisły (niedrenujących w pełni wszystkich poziomów wodonośnych). Pominięcie punktów wodowskazowych Wisły w tej ocenie wynikło z faktu, że określony odpływ podziemny w tych wodowiskach był 2-krotnie większy niż odpływ z cieków dopływowych. Wynika to z korzystnych warunków hydrometeorologicznych istniejących w obszarze górnej zlewni Wisły.
This article presents the results of research of renewability in a part of the right-bank Vistula catchment from the Wieprz River to the Żerański Channel. The results of renewability research were used in estimating groundwater resources in 2016. Mathematical modelling methods are the most reliable for estimating renewability in these balance catchments and in groundwater management units in relation to Quaternary, Miocene–Oligocene, and Upper Cretaceous aquifers. Estimation of the renewability achieved by hydrological methods shows smaller values in the case of the Wundt (smaller by about 13%) and Kille (smaller by about 22.6%) methods. The groundwater runoff was estimated based on data from four tributaries of the Vistula River. These tributaries do not drain completely all aquifers. The Vistula water lever indicator was not taken into account because groundwater runoff on the Vistula River is twice greater than groundwater runoff on the other tributaries. It results from the good hydrometeorology conditions existing in the upper Vistula catchment area.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2019, 476, Hydrogeologia z. 17; 25--36
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odwodnienie stref bezodpływowych małej zlewni miejskiej
Drainage of the depression area in a small urban catchment
Autorzy:
Matusiewicz, W.
Wrzesinski, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40478.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
zlewnie miejskie
zlewnie male
strefa bezodplywowa
podtopienia
odwodnienie
kanalizacja deszczowa
urban catchment
small catchment
area without outflow
flooding
drainage
rainwater sewer system
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Architectura; 2018, 17, 3
1644-0633
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Architectura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Physicochemical and Bacteriological Status of Surface Waters and Groundwater in the Selected Catchment Area of the Dunajec River Basin
Autorzy:
Nowobilska-Luberda, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/124164.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
groundwater intakes
drinking water
water quality indicators
surface waters
Dunajec catchment area
Opis:
The aim of the study was to assess the qualitative status of groundwater and surface water abstracted for the needs of customers in the city of Nowy Targ. The assessment was based on the results of physicochemical analyses of 62 water samples taken from the water intake on the Biały Dunajec stream in Szaflary (emergency water intake) and 280 samples taken from 6 active groundwater intakes in Nowy Targ. The basic descriptive statistics of manganese, iron, magnesium, calcium, chlorides, sulphates, phosphates, phosphates, ammonia, nitrites, nitrites, nitrates, chromium, zinc, indicators such as: dissolved oxygen, BOD5, suspension, phenols, PUR, pH, total hardness, alkalinity and number of coli bacteria were determined. The water analyses were performed in the period 2004-2016. Basic descriptive statistics of manganese, iron, magnesium, magnesium, calcium, chlorides, sulphates, phosphates, ammonia, nitrites, nitrates, chromium and zinc ions, as well as such indicators as: dissolved oxygen, BOD5, suspension, phenols, PEW, pH, total hardness, alkalinity and number of coli bacteria were determined. The quality of the captured waters was classified on the basis of the results obtained, noting that the water from the Biały Dunajec stream corresponds to the A3 purity category due to the microbiological contamination. According to the physicochemical standard, A3 category was also determined on the basis of the phenol concentration, which, however, decreased significantly since 2013, corresponding to category A1. For groundwater, on the other hand, it was established that all analysed indicators corresponded to class I purity grade, i.e. water of a very good quality. The only excess over the values corresponding to this class was recorded for calcium ions, but the classification of water quality has not changed due to the fact that it was caused by natural processes. Taking into account the above-mentioned findings, it was concluded that due to the very good groundwater quality, their intakes should be left as the main source of water for consumers in Nowy Targ, while the surface water intake on the Biały Dunajec stream should be maintained concurrently as an emergency intake.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2018, 19, 3; 162-169
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Heavy metal contamination of sediments from recreational reservoirs of urban areas and its environmental risk assessment
Metale ciężkie w osadach dennych zbiorników rekreacyjnych na terenach zurbanizowanych i ocena ryzyka środowiskowego
Autorzy:
Zemełka, G.
Szalińska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297033.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
heavy metals
recreational reservoirs
Cracow area
urban catchment
metale ciężkie
zbiornik rekreacyjny
Kraków
miejskie zlewnie
Opis:
Water reservoirs play important role in human environment, especially as a part of ecological networks in urban areas. Due to such localization they are subjected to the effects of the anthropogenic activities, introducing broad range of contaminants (e.g. heavy metals) through various pathways. The main aim of this study was to estimate heavy metal (Cd, Cr, Cu, Pb, Zn) contamination level in sediments of eight reservoirs in the Cracow urban area (Bagry, Nowohucki, Plaszowski, Dabski, Przylasek Rusiecki, Tyniec, Zakrzowek, and Zeslawice Reservoirs), and assess its potential environmental risk with use of various criteria (Igeo - geo-accumulation index, CF - contamination factor, PLI - pollution load index, TEC/PEC - threshold effect concentration/probable effect concentration). Furthermore, the role of reservoir catchment for sediment contamination (agricultural, industrial, and urbanized) was studied. Also, levels of metal contamination were compared with other recreational reservoirs in Poland (Jeziorsko, Barycz Dzierzno Duze, Pogoria III, Rusalka, and Sloneczne Reservoirs). The study revealed considerable variation in the chemical composition of bottom sediments, evidently depended on their localization. Results showed that the sediments of the Cracow area reservoirs and from the other urbanized catchments were moderately contaminated. Reservoirs from industrial catchments had a considerably higher content level, while water bodies localized in agricultural areas displayed low content of heavy metals. According to Igeo and CF sediments of Cracow area reservoirs were mostly Cd contaminated. However, Cd contents were relatively high in urban (Sloneczne) and industrial areas (Dzierzno Duze). The same situation was found in PEC values exceedances. In other cases, investigated heavy metals were mostly between the TEC and PEC values, which indicate moderate contamination of the sediments and moderate impact on biota. Therefore, further research and monitoring of sediments quality should be maintained in future seasons due to the use of water reservoirs throughout the year for recreational purposes.
Zbiorniki wodne pełnią ważną rolę w środowisku człowieka, zwłaszcza na obszarach miejskich, gdzie nie tylko dobrze wyglądają, ale również zapewniają korzyści zdrowotne oraz pełnią funkcję zbiorników lub ostoi dla różnorodności biologicznej. Ze względu na ich usytuowanie na obszarach miejskich zbiorniki te narażone są na działania antropogeniczne z różnych działań, które wprowadzają zanieczyszczenia (np. metale ciężkie). Głównym celem badań było oszacowanie poziomu zanieczyszczenia metali ciężkich (Cd, Cr, Cu, Pb, Zn) w osadach dennych ośmiu zbiorników zlokalizowanych na terenie Krakowa (Bagry, Nowohucki, Płaszowski, Dąbski, Przylasek Rusiecki, Tyniec, Zakrzówek, Zesławice) oraz oszacowanie potencjalnego zagrożenia dla środowiska przy zastosowaniu różnych kryteriów (Igeo - indeks geoakumulacyjny, CF - współczynnik zanieczyszczenia, PLI - wskaźnik ładunku zanieczyszczenia, TEC/PEC - wartość progowa/wartość prawdopodobna). Ponadto wzięto pod uwagę charakter zlewni badanych zbiorników (rolniczy, przemysłowy i zurbanizowany) w zanieczyszczeniu osadów dennych oraz porównano poziomy zanieczyszczenia metali ciężkich z innymi zbiornikami rekreacyjnymi w Polsce (Jeziorsko, Barycz, Dzierżno Duże, Pogoria III, Rusałka i Słoneczne). Badania wykazały znaczne różnice w składzie chemicznym osadów dennych, co zdecydowanie zależało od lokalizacji zbiorników. Osady denne w zbiornikach na terenie Krakowa i w zlewni zurbanizowanej były umiarkowanie zanieczyszczone. Zbiorniki ze zlewni przemysłowych miały znacznie wyższą zawartość metali ciężkich, podczas gdy zbiorniki zlokalizowane na obszarach rolnych charakteryzowały się niskimi zawartościami. Zgodnie z indeksem Igeo i CF, osady denne zbiorników wodnych w Krakowie były głównie zanieczyszczone kadmem. Stosunkowo wysokie stężenia tego metalu zaobserwowano również na obszarach miejskich (Słoneczne) oraz przemysłowych (Dzierzno Duże). Podobną sytuację stwierdzono przy przekroczeniach wartości wskaźnika PEC. Jednakże w przypadku większości zbiorników poziomy metali ciężkich w osadach dennych znajdowały się pomiędzy wartościami TEC i PEC, co sugeruje umiarkowane zanieczyszczenie. W związku z tym należy prowadzić dalsze badania oraz stale monitorować jakość osadów dennych zbiorników, zwłaszcza że są one wykorzystywane w celach rekreacyjnych przez cały rok.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2017, 20, 1; 131-145
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w zlewni potoku Łukowica
Assessment of the quantitative and chemical groundwater status of the Łukowica river catchment area
Autorzy:
Pietrzak, D.
Korzec, K.
Szklarczyk, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203744.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody podziemne
stan chemiczny
zlewnia Łukowicy
groundwater
chemical status
Łukowica catchment area
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań zrealizowanych na potrzeby oceny stanu chemicznego wód podziemnych na terenie zlewni potoku Łukowica, położonego w gminie Łukowica. Badania te obejmowały pobór próbek wód podziemnych i analizę fizykochemiczną. Analizy chemiczne zostały zweryfikowane poprzez obliczenie błędu analizy na podstawie bilansu jonowego. Oceny stanu chemicznego dokonano na podstawie tych danych, zgodnie z polskimi uregulowaniami prawnymi (RMŚ 2015), zarówno w ujęciu punktowym, jak i obszarowym. Wyniki badań wskazują, iż stan chemiczny wód podziemnych zlewni potoku Łukowica można uznać za dobry w ujęciu obszarowym. Ocena stanu chemicznego w ujęciu punktowym wykazała przekroczenie wartości progowych dla dobrego stanu w jednym punkcie pomiarowym.
This paper presents the result of a field investigation carried out for assessing the chemical status of groundwater in the Łukowica catchment area, located in the municipality of Łukowica. These investigations included collecting groundwater samples and physicochemical analysis. Chemical analyzes were verified by the calculation of errors based on the ionic balance. An assesment of the chemical status was carried on the basis of this data, in accordance with Polish legislation (RMŚ 2015), both in a point and area configuration. The results indicate that the chemical status of the groundwater of the Łukowica catchment area may be considered as good in area configuration. The estimation of the chemical status in a point configuration showed that one measuring point exceeded the limit values for good chemical status.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2017, R. 56, nr 1, 1; 61-73
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The impact of opening Berlin Brandenburg Willy Brandt Airport on the Polish aviation market
Wpływ otwarcia berlińskiego portu lotniczego im. W. Brandta na polski rynek usług lotniczych
Autorzy:
Augustyniak, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/362280.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wyższa Szkoła Logistyki
Tematy:
airport
competition
strategic map
catchment area
port lotniczy
konkurencja
mapa strategiczna
obszar oddziaływania
Opis:
Introduction: In the past decade, the Polish airport market has seen an unprecedented increase in passenger numbers. Regional airports in the second half of the XX century functioned as monopolies in a market heavily typified by Chicago style bilateral contracts. Consequently, a "hub-and-spoke" system has been in operation, where the regional airports perform the role of first port of call for passengers flying into a hub. Open skies policy, as well as the emergence of low cost airlines in 2004 upgraded the status of regional airports to that of regular commercial ones. Many of these had the opportunity to report a profit for the first time, as well as being able to function in a competitive environment where they could directly compete with other airports both for new carriers, in order to expand their connection network, as well as for new passengers. In this environment, a key factor to success to an increasing extent has become the airport's position in the market in comparison to similar sized airports as well as in reference to developing hubs like Berlin. Methods: Using information about network connections, the number and type of passengers at specific airports, flight times and distances to and from airports, a 2 hour isochrone analysis was carried out and 4D strategic maps were constructed. As a result of the data analysis it was possible to identify several market subgroups consisting of airports competing for the same passenger, network connection and/or geographical profile. Results: Accepting as a premise that the further development of Berlin as a hub will see the airport maintaining a similar carrier structure and list of destinations on offer, it can be classified in the same strategic group of hub airports as Prague and Warsaw. The results identified a relatively consistent group of the 6 biggest regional Polish airports as well as a group of second-tier international hubs which shared certain characteristics of regional airports. The final group to be identified in the results was that of the smallest Polish airports whose importance for the market is negligible. Conclusions: The growth of Berlin Brandenburg Airport Willy Brandt (BER) as a hub airport poses a greater threat to the influence of Warsaw's Chopin Airport (WAW) in western Poland than to the functioning of regional airports in Poland. These airports as well as developing quick intermodal connections will have to increasingly actively find their own niches in the market. A potential threat to Wroclaw (WRO) airport may in the future come from the growth of smaller German airports such as Leipzig and Dresden and/ or their Czech equivalents. In the eventuality of an abolition of restrictive visa requirements between Poland and Russia, a similar phenomenon may be observed in the future with the airports in Gdansk and Kaliningrad.
Wstęp: Polski rynek lotniczy na przestrzeni ostatniej dekady doznał bezprecedensowego wzrostu dynamiki przewozów pasażerskich. Regionalne porty lotnicze w drugiej połowie XX wieku działały jako lokalni monopoliści na rynku mocno uregulowanym bilateralnymi umowami typu chicagowskiego. W konsekwencji funkcjonowały wyłącznie w systemie "hub-and-spoke", w których pełniły rolę pierwszego przystanku dla pasażerów lecących do hubów. Umowy otwartego nieba oraz pojawienie się przewoźników niskokosztowych w roku 2004 przeorientowały działalność polskich regionalnych lotnisk na typowo rynkową. Wiele z nich po raz pierwszy miało szansę na przekroczenie progu rentowności oraz funkcjonowanie w otoczeniu konkurencyjnym walcząc z innymi portami lotniczymi zarówno o nowych przewoźników generujących większą siatkę połączeń jak i nowych pasażerów. W tych warunkach kluczowym czynnikiem sukcesu w coraz większym stopniu staje się identyfikacja pozycji rynkowej względem podmiotów podobnej wielkości oraz rozbudowywujących się hubów takich jak lotnisko w Berlinie. Metody: Korzystając z informacji o siatce połączeń, liczbie i rodzaju pasażerów w poszczególnych portach lotniczych, odległościach i czasach przejazdu z i do portów lotniczych dokonano analizy izochron 2h oraz skonstruowano mapy strategiczne 4D. W wyniku analizy udało się wyodrębnić kilka podgrup rynkowych składających się z portów konkurujących między sobą profilem pasażera, typem siatki połączeń oraz geograficznie. Wyniki: Zakładając, że dalszy rozwój berlińskiego hubu będzie polegał na zachowaniu podobnej struktury przewoźników i oferowanych przez nich kierunków, lotnisko zakwalifikowano do tej samej grupy strategicznej co huby w Pradze i Warszawie. Wyodrębniono również dość spójną grupę 6 największych polskich regionalnych portów lotniczych oraz grupę dużych drugorzędnych hubów zagranicznych, których charakterystyka ma pewne cechy portów regionalnych. Ostatnia wyodrębniona grupa to najmniejsze polskie porty lotnicze, których znaczenie dla rynku jest znikome. Wnioski: Rozwój berlińskiego hubu będzie w większym stopniu zagrażać penetracji rynku Zachodniej Polski przez warszawskie lotnisko Chopina, niż samej działalności polskich portów regionalnych. Te ostatnie wraz z rozwojem szybkich połączeń intermodalnych będą musiały coraz aktywniej szukać swoich rynkowych nisz. Potencjalne zagrożenie konkurencyjne dla lotniska we Wrocławiu może z kolei być w przyszłości coraz większym udziałem mniejszych portów niemieckich, takich jak Lipsk i Drezno oraz ich czeskich odpowiedników. W razie zniesienia restrykcyjnej polityki wizowej między Polską i Rosją podobne zjawisko mogłoby również wystąpić między lotniskami w Gdańsku i Kaliningradzie.
Źródło:
LogForum; 2017, 13, 1; 51-60
1734-459X
Pojawia się w:
LogForum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of Retention Potential Changes as an Element of Suburbanization Monitoring on Example of an Ungauged Catchment in Poznań Metropolitan Area (Poland)
Ocena zmina potencjału retencyjnego jako element monitoringu suburbanizacji na przykładzie niekontrolowanej zlewni w Poznański Obszarze Metropolitalnym (Polska)
Autorzy:
Mrozik, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817958.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
retention potential
Poznań Metropolitan Area
suburbanization monitoring
SCS-CN method
ungauged catchment
planning in water resources management
potencjał retencyjny
Poznański Obszar Metropolitalny
monitoring suburbanizacji
metoda SCS-CN
zlewnia niekontrolowana
monitoring
planowanie w gospodarowaniu wodami
Opis:
The development of the cities results in significant changes in land use and functional connections between urban and rural areas. The changing relations between the use of urban and rural areas lead to changes in the quality of the inhabitants’ lives, of the environment and ecosystem services, including water resources. Those changes are the most visible in peri-urban areas. Different scenarios of the development of urbanized areas in Europe based on the IPCC assumptions indicate their further expansion at 0,4-0,7% per year which is over 10 times higher score than any other land use. This means that the intensity of this process will be particularly visible in peri-urban areas, including considerable areas of Poland. The observed intensive transformations of arable lands into built-up and urbanized areas make one think about the influence of suburbanization on water management, especially in the context of extreme phenomena, out of which the most afflictive over the two last decades were floods in 1997, 2011 and 2010. Monitoring the process of suburbanization gains importance in the context of its influence on water management in the river catchment which, according to the IWRM principle, a basic planning unit are in water management planning. The objective of this paper was evaluation of the possibility of using the SCS-CN method as an element of monitoring process of suburbanization through sizing the changes in the in water retention potential of ungauged catchments on peri-urban areas of metropolitan areas. Detailed analyses were carried out based on the Skorzynka river catchment located within the rural communes of Dopiewo, Tarnowo Podgórne and the city of Poznań which are the nucleus of Poznan Metropolitan Area (PMA) (currently defined as the voivodeship urban functional area of Poznań). Altogether, according to the delimitation proposed by the regional planning office Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego (WBPP), PMA comprises 45 communes together with Poznań (including 10 cities – centres of district and 15 other small cities). To the assessment of potential water retention and effective precipitation the SCS-CN method was used. The changes in land use were estimated on the basis of a topographic map from 1998 at a 1:10 000 scale and the Urban Atlas based on satellite photographs from SPOT 5 satellite on the ground resolution of 2.5 m from 2007. Data on soil were obtained from soil and agricultural maps at a 1:25 000 scale performed by Institute of Soil Science and Plant Cultivation (IUNG) in Puławy. All analyses were performed using ArcGIS 10.0 software by ESRI. The information about precipitation based on the data from the climatic station of Poznań Ławica Thanks to using the SCS-CN method a 20% decrease of potential water retention (99 to 80mm) in the 11-years period for Skórzynka catchment in average antecedent moisture conditions (AMC II) has been demonstrated. Also, a 17% increase of effective precipitation (35 to 41 mm) calculated for extreme rainfall event observed on 17/08/2010 was shown. The conducted analyses allow to conclude that the SCS-CN method is a useful and desirable tool used to monitor the process of suburbanization in ungauged catchments located within metropolitan areas in order to assess the changes of potential water retention. The obtained data may be a decision criterion for local authorities in the proper creation of spatial policy, especially in the sphere of water resources management and preventing local floods and droughts.
Rozwój miast skutkuje znacznymi zmianami użytkowania terenu i powiązań funkcjonalnych pomiędzy obszarami miejskimi i wiejskimi. Zmieniające się relacje pomiędzy użytkowaniem obszarów miejskich i wiejskich prowadzą do zmian jakości życia mieszkańców, środowiska i świadczeń ekosystemów, w tym zasobów wodnych. Zmiany te są najbardziej widoczne na obszarach podmiejskich. Różne scenariusze rozwoju obszarów zurbanizowanych w Europie oparte na założeniach IPCC wskazują niezależnie na ich dalszą ekspansję w granicach 0,4-0,7% rocznie, co jest wynikiem ponad dziesięciokrotnie wyższym niż rozwój jakichkolwiek innych typów użytkowania. Oznacza to, że nasilenie tego procesu będzie szczególnie widoczne na obszarach podmiejskich, w tym na znacznych obszarach Polski. Obserwowane intensywne przekształcania terenów użytkowanych rolniczo na tereny zabudowane i zurbanizowane zmuszają do zastanowienia się nad wpływem suburbanizacji na gospodarowanie wodami zwłaszcza w kontekście zjawisk ekstremalnych, z których w Polsce w ostatnich dwóch dekadach szczególnie dotkliwe okazały się powodzie w 1997, 2001 i 2010 r. Szczególnego znaczenia nabiera potrzeba monitoringu zjawiska suburbanizacji w kontekście jej wpływu na gospodarowanie wodą w zlewni rzecznej będącej zgodnie z zasadą IWRM podstawową jednostką planistyczną w planowaniu w gospodarowaniu wodami. Celem pracy była ocena możliwości zastosowania metody SCS-CN jako elementu monitoringu procesu suburbanizacji poprzez zwymiarowanie zmian w potencjalne retencyjnym niekontrolowanych zlewni rzecznych na terenach podmiejskich w miejskich obszarach funkcjonalnych (metropolitalnych). Szczegółowe analizy w pracy wykonano na przykładzie zlewni Skórzynki położonej w granicach gmin wiejskich Dopiewo i Tarnowo Podgórne i miasta Poznań stanowiących rdzeń Poznańskiego Obszaru Metropolitanego (POM) (określanego obecnie jako Miejski Obszar Funkcjonalny Ośrodka Wojewódzkiego) Ogółem według delimitacji zaproponowanej przez Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego POM obejmuje 45 gmin wraz z Poznaniem (w tym 15 miast powiatowych i 15 pozostałych miast). Do oceny zmian potencjału retencyjnego i opadu efektywnego wykorzystano metodę SCS-CN. Zmiany zagospodarowania terenu oceniono na podstawie mapy topograficznej z 1998 r. w skali 1: 10 000 oraz urban atlasu bazującego na zdjęciach satelitarnych SPOT5 o rozdzielczości terenowej 2,5m z roku 2007. Dane dotyczące gleb pochodziły z mapy glebowo-rolniczej w skali 1: 25 000 wykonanej przez IUNG w Puławach. Wszystkie analizy wykonano przy użyciu oprogramowania ArcGIS 10.0 firmy ESRI. Dane opadowe pochodziły ze stacji Poznań-Ławica. Dzięki metodzie SCS-CN wykazano dla zlewni Skórzynki w okresie 11 lat dla przeciętnych początkowych warunków wilgotnościowych spadek potencjalnej retencji (o 20%, tj. z 99 na 80mm) oraz wzrost opadu efektywnego (o 17%, tj. z 35 na 41mm) wyliczonego dla ekstremalnego zdarzenia opadowego odnotowanego 17.08.2010 r. Wykonane analizy pozwalają stwierdzić, że metoda SCS-CN jest użytecznym i pożądanym narzędziem monitoringu procesu suburbanizacji w niekontrolowanych zlewniach położonych w obrębie obszarów metropolitalnych w celu oceny zmian potencjału retencyjnego zlewni. Uzyskane wyniki mogą stanowić kryterium decyzyjne dla lokalnych władz we właściwym kreowaniu polityki przestrzennej, zwłaszcza w zakresie kształtowania zasobów wodnych oraz przeciwdziałania lokalnym powodziom i suszom.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 188-200
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 45

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies