Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "catchment area" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-45 z 45
Tytuł:
Assessment of the quantitative and chemical groundwater status of the Łukowica river catchment area
Autorzy:
Pietrzak, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/184155.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
sandstone
shale
catchment area
Opis:
The main objective of this thesis is the assessment of the quantitative and chemical groundwater and surface water status of the Łukowica river catchment area. This area is located within the Magura Nappe of Outer Carpathians that are built of flysch, which is a series of alternating layers of sandstone and shale (Oszczypko & Wójcik 1989a, 1989b). The reason for making hydrological characteristics of the catchment area is i.e. to determine the status and causes of hydrological changes occurring within it, using the surface and groundwater, management, the degree of anthropogenic impact on the water, quantitative and chemical balance of water and the size of disposable and renewable resources of analyzed area. Hydrological investigations are necessary to know the process of water circulation in the catchment area. Then these investigations were the basis for further works focused on the factors affecting features of the river regime. The work is based on my own field researches carried out in September 2015. In order to assess the quantitative and chemical waters status, hydrogeological mappings of the field were performed, including measurements of the depth of groundwater table in dug wells by hydrogeological whistle. The discharge of sources and the volume flow of the river in the upper, middle and lower section, and two inflows was also examined. Flow measurements for the river were made on the 10 meter-section by float method. For the inflows, the volumetric method was applied (Banach 2005). At the end, the literature and cartographic elaborations were collected. Prepared materials enabled to make the hydrogeological map of the quaternary multiaquifer formation and to illustrate the circulation of groundwater. On these basis the groundwater’s renewable and disposable resources of the catchment basin were calculated (Chełmicki 2001) and they are 3086 m 3 /d and 1543 m 3 /d respectively. To determine the amount of reserves of groundwater resources it is necessary to compare obtained results with an average annual extraction from groundwater intakes ( Rozporządzenie..., 2008). For the purpose of the work the water samples were collected in 7 dug wells and in 4 points alongside the river – in the upper, middle and lower section. The samples were analyzed in the Accredited Hydrogeochemical Laboratory of the Hydrogeology and Engineering Geology Department AGH (Accreditation Certificate AB 1050). The test results were the basis for assessing the chemical status of water. They are developed in accordance with applicable laws, which are based on the Water Framework Directive of the European Parliament ( Commission Directive..., 2009) and Regulation of the Minister of the Environment for the criteria and method of evaluation of groundwater status ( Rozporządzenie..., 2015). The mineralization of the surface water of Łukowica River is more or less constant at the entire length and it is 430–450 mg/dm 3, whereas the mineralization of groundwater for the catchment is more diverse and ranges from 325 mg/dm 3 to 553 mg/dm 3. According to the Shchukarev–Priklonskiy classification, both surface water and groundwater are HCO 3 -Ca-Mg type. On the basis of the results of chemical analyzes, the chemical status of groundwater was considered as good, since they were classified as class II of groundwater quality ( Rozporządzenie..., 2015). The limit values for class I have been exceeded for the following cations: Zn 2+, Cu 2+, Mo 6+, Ag +, Ca 2+ and anions: NO 2 − and HCO 3 −. The chemical status of surface water was considered as good, since it was classified as class II of surface water quality ( Rozporządzenie..., 2011). The limit values for I class have been exceeded only for anion HCO 3 −. All European Union countries, including Poland, are obliged to respect the Water Framework Directive, established by the European Parliament in 2000 and updated in 2009 ( Commission Directive..., 2009). It obliges member states to perform i.e. assessment of quantitative and chemical status in an area of separated bodies of groundwater. Result of the assessment of the quantitative and chemical groundwater status is the basis for the development of action programs. These programs lead to protection of groundwater bodies and to achieve good groundwater status at the latest by 2015. Many catchments of small streams have not been covered by such tests so far, hence the appropriateness of conducting the studies mentioned above. Summing up, both surface water and groundwater of the Łukowica River catchment area were classified into class II of water quality, what means that they are characterized by a good chemical status. Mineralization of surface water is similar on the entire length of the river and is 430–450 mg/dm 3. In contrast, mineralization of groundwater is in the range from 325 mg/dm 3 to 553 mg/dm 3. The amount of renewable resources for this catchment is 3086 m 3 /d and the value of disposable resources is 1543 m 3 /d.
Źródło:
Geology, Geophysics and Environment; 2016, 42, 1; 118-119
2299-8004
2353-0790
Pojawia się w:
Geology, Geophysics and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of an Agricultural Farm on the Effluent of Phosphorus by a Drainage Network
Wpływ gospodarstwa rolnego na odpływ fosforu siecią drenarską
Autorzy:
Rafałowska, M.
Skwierawski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388617.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zlewnia
dział drenarski
fosfor
catchment area
drainage area
phosphorus
Opis:
The aim of the research was to determine the influence of intensive farming on seasonal changes in drainage waters flowing out of catchment areas classified as lands particularly exposed to water pollution from agricultural sources. The research of the influence of farming on the outflow of phosphorus by a drainage network was conducted in 2005 and 2006 in the catchment area of Dobskie Lake. The research object is situated in the area of the Mazurian Lakeland, in the village of Doba. Agricultural areas surrounding the village are used by an agricultural farm named Dobrol, which specializes in pig husbandry. During the 2-year research period, it was noted that the amount of phosphorus flowing by the drainage network depended most of all on atmospheric conditions, season and intensity of agricultural exploitation of the area.
Celem badań było określenie wpływu intensywnej gospodarki rolnej na sezonowe zmiany stężeń odach drenarskich odpływających ze zlewni zakwalifikowanych do obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie wód ze źródeł rolniczych. Badania nad wpływem gospodarstwa rolnego na odpływ fosforu siecią drenarską prowadzono w latach 2005-2006 w zlewni jeziora Dobskiego. Obiekt badań położony jest w obrębie Pojezierza Mazurskiego, miejscowości Doba. Tereny rolnicze w otoczeniu wsi użytkowane są przez gospodarstwo rolne, które specjalizuje się w chowie trzody chlewnej. W czasie 2-letniego okresu badań stwierdzono, iż ilość fosforu odprowadzanego siecią drenarską uzależniona była przede wszystkim od warunków atmosferycznych, pory roku oraz intensyfikacji rolniczego użytkowania terenu.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 4; 411-4176
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A multicriteria approach to different land use scenarios in the Western Carpathians with the SWAT model
Autorzy:
Kowalczyk, Agnieszka W.
Grabowska-Polanowska, Beata
Garbowski, Tomasz
Kopacz, Marek
Lach, Stanisław
Mazur, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312653.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
catchment area
land use
soil erosion
SWAT model
Western Carpathians
Opis:
Water erosion in mountainous areas is a major problem, especially on steep slopes exposed to intense precipitation. This paper presents the analysis of the topsoil loss using the SWAT (Soil and Water Assessment Tool) model. The SWAT model is a deterministic catchment model with a daily time step. It was designed to anticipate changes taking place in the catchment area, such as climate change and changes in land use and development, including the quantity and quality of water resources, soil erosion and agricultural production. In addition to hydrological and environmental aspects, the SWAT model is used to address socio-economic and demographic issues, such as water supply and food production. This program is integrated with QGIS software. The results were evaluated using the following statistical coefficients: determination (R2), Nash-Sutcliff model efficiency (NS), and percentage deviation index (PBIAS). An assessment of modelling results was made in terms of their variation according to different land cover scenarios. In the case of the scenario with no change in use, the average annual loss of topsoil (average upland sediment yield) was found to be 14.3 Mg∙ha-1. The maximum upland sediment yield was 94.6 Mg∙ha-1. On the other hand, there is an accumulation of soil material in the lower part of the catchment (in-stream sediment change), on average 13.27 Mg∙ha-1 per year.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2023, 57; 130--139
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odnawialność systemu wodonośnego zlewni prawobrzeżnej Wisły od Wieprza po Kanał Żerański według regionalnych badań hydrogeologicznych
The renewability of water-bearing system of the right-bank Vistula catchment from the Wieprz River to the Żerański Channel, based on regional hydrogeological research
Autorzy:
Dąbrowski, Stanisław
Janiszewska, Beata
Straburzyńska-Janiszewska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061483.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
odnawialność wód podziemnych
zlewnia Wisły
groundwater renewability
Vistula catchment area
Opis:
Artykuł ten prezentuje wyniki badań odnawialności części zlewni hydrograficznej prawobrzeżnej Wisły od Wieprza po Kanał Żerański, wykorzystane do oceny zasobów wód podziemnych. Za wiarygodną ocenę odnawialności uznaje się ocenę wykonaną w badaniach modelowych systemu wodonośnego przedmiotowej zlewni i wydzielonych rejonów wodnogospodarczych oraz w odniesieniu do poziomów wodonośnych piętra czwartorzędowego, poziomów miocenu i oligocenu oraz górnokredowego. Ocena ta wykonana metodami hydrologicznymi wykazuje globalnie mniejszą wielkość odnawialności – w przypadku metody Wundta o 13%, a Killego – 22,6%. Odpływ podziemny całej zlewni był określony na podstawie obserwacji z 4 mniejszych cieków dopływowych Wisły (niedrenujących w pełni wszystkich poziomów wodonośnych). Pominięcie punktów wodowskazowych Wisły w tej ocenie wynikło z faktu, że określony odpływ podziemny w tych wodowiskach był 2-krotnie większy niż odpływ z cieków dopływowych. Wynika to z korzystnych warunków hydrometeorologicznych istniejących w obszarze górnej zlewni Wisły.
This article presents the results of research of renewability in a part of the right-bank Vistula catchment from the Wieprz River to the Żerański Channel. The results of renewability research were used in estimating groundwater resources in 2016. Mathematical modelling methods are the most reliable for estimating renewability in these balance catchments and in groundwater management units in relation to Quaternary, Miocene–Oligocene, and Upper Cretaceous aquifers. Estimation of the renewability achieved by hydrological methods shows smaller values in the case of the Wundt (smaller by about 13%) and Kille (smaller by about 22.6%) methods. The groundwater runoff was estimated based on data from four tributaries of the Vistula River. These tributaries do not drain completely all aquifers. The Vistula water lever indicator was not taken into account because groundwater runoff on the Vistula River is twice greater than groundwater runoff on the other tributaries. It results from the good hydrometeorology conditions existing in the upper Vistula catchment area.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2019, 476, Hydrogeologia z. 17; 25--36
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Role of the Retention Reservoir in Szabruk for the Chlorine Ion Migration from Its Agricultural Catchment
Znaczenie zbiornika retencyjnego Sząbruk w migracji jonów chloru ze zlewni rolniczej
Autorzy:
Koc, J.
Duda, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389590.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zbiornik retencyjny
zlewnia rolnicza
chlor
retention reservoir
agricultural catchment area
chlorine
Opis:
The role of a retention reservoir in chlorine migration from an agricultural catchment area was analyzed during the hydrological years 2005/2007. The investigated retention reservoir is situated in a valley, in the lower course of the Szabruk stream flowing into Lake Wulpinskie located in north-eastern Poland, in the Olsztyn Lakeland mesoregion. The chlorine content of water evacuated from the catchment was determined in the range of 3.0 mg Cl dm–3 to 43.0 mg Cl dm–3, and it was determined by the type and intensity of catchment use. The highest chlorine levels were noted in agricultural catchments connected to a drainage network (20.6 mg Cl dm–3 on average), lower concentrations were found in farming areas drained via ditches (11.4 mg Cl dm–3), while the lowest Cl content of water was determined in outflows from afforested catchments (5.3 mg Cl dm–3 on average). Chlorine concentrations were lower in the growing season in all studied catchment types. The chlorine load evacuated from the catchment was determined by the type of catchment use. The greatest chlorine loss per hectare of the catchment area was noted in the agricultural catchment connected to a drainage network (13.8 kg Cl ha–1 year–1), a smaller Cl load was evacuated from the catchment drained via ditches (6.2 kg Cl ha–1 year–1), while the smallest loss was observed in the afforested catchment (4.1 kg Cl ha–1 year–1). Chlorine concentrations increased by 10 %, from 8.2 mg Cl dm–3 to 9.0 mg Cl dm–3 following the passage of the stream’s waters through the retention reservoir. The above resulted from the inflow of drainage water with a high chlorine content as well as higher Cl concentrations due to vapotranspiration. The chlorine content of water remained unchanged after the Szabruk stream passed through the retention reservoir and the band ditch, indicating that chlorine is a good tracer of water movement through drainage facilities.
Badania nad znaczeniem zbiornika retencyjnego w określeniu migracji chloru ze zlewni rolniczej prowadzono w latach hydrologicznych 2005/2007. Do badań szczegółowych wytypowano zbiornik retencyjny położony w dolinie końcowego biegu strugi Sząbruk wpadającej do Jeziora Wulpińskiego, położonej w północno-wschodniej Polsce w mezoregionie Pojezierza Olsztyńskiego. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, stężenie chloru w wodzie odpływającej ze zlewni mieściło się w granicach od 3,0 mg Cl dm-3 do 43,0 mg Cl dm-3 i zależało od sposobu i intensywności jej użytkowania. Najwyższe stężenie chloru stwierdzono w wodzie zlewni rolniczych odwadnianych siecią drenarską (średnio 20,6 mg Cl dm-3), niższe z użytków rolnych odwadnianych rowami (11,4 mg Cl dm-3), a najniższe natomiast w przypadku odpływu ze zlewni leśnej (średnio 5,3 mg Cl dm-3). We wszystkich zlewniach cząstkowych mniejsze stężenia chloru stwierdzono w okresie wegetacyjnym niż poza nim. Ładunek chloru odprowadzany z obszaru zlewni był uzależniony od sposobu jej zagospodarowania. Największy odpływ chloru z jednostki powierzchni stwierdzono w zlewni rolniczej zdrenowanej (13,8 kg Cl ha-1 rok-1), mniejszy ze zlewni odwadnianej rowami (6,2 kg Cl ha-1 rok-1) i najmniejszy ze zlewni leśnej (4,1 kg Cl ha-1 rok-1). W wyniku przepływu wody przez zbiornik retencyjny następowało podwyższenie w niej stężenia chloru o 10 %, z 8,2 mg Cl dm-3 do 9,0 mg Cl dm-3, co było efektem zasilania wodami drenarskimi o wyższych stężeniach chloru i zatężenia roztworu w wyniku ewapotranspiracji.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 5-6; 723-730
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w zlewni potoku Łukowica
Assessment of the quantitative and chemical groundwater status of the Łukowica river catchment area
Autorzy:
Pietrzak, D.
Korzec, K.
Szklarczyk, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203744.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody podziemne
stan chemiczny
zlewnia Łukowicy
groundwater
chemical status
Łukowica catchment area
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań zrealizowanych na potrzeby oceny stanu chemicznego wód podziemnych na terenie zlewni potoku Łukowica, położonego w gminie Łukowica. Badania te obejmowały pobór próbek wód podziemnych i analizę fizykochemiczną. Analizy chemiczne zostały zweryfikowane poprzez obliczenie błędu analizy na podstawie bilansu jonowego. Oceny stanu chemicznego dokonano na podstawie tych danych, zgodnie z polskimi uregulowaniami prawnymi (RMŚ 2015), zarówno w ujęciu punktowym, jak i obszarowym. Wyniki badań wskazują, iż stan chemiczny wód podziemnych zlewni potoku Łukowica można uznać za dobry w ujęciu obszarowym. Ocena stanu chemicznego w ujęciu punktowym wykazała przekroczenie wartości progowych dla dobrego stanu w jednym punkcie pomiarowym.
This paper presents the result of a field investigation carried out for assessing the chemical status of groundwater in the Łukowica catchment area, located in the municipality of Łukowica. These investigations included collecting groundwater samples and physicochemical analysis. Chemical analyzes were verified by the calculation of errors based on the ionic balance. An assesment of the chemical status was carried on the basis of this data, in accordance with Polish legislation (RMŚ 2015), both in a point and area configuration. The results indicate that the chemical status of the groundwater of the Łukowica catchment area may be considered as good in area configuration. The estimation of the chemical status in a point configuration showed that one measuring point exceeded the limit values for good chemical status.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2017, R. 56, nr 1, 1; 61-73
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Possibilities of balancing of anthropogenic changes of relief and water conditions in the Tatra Mountains
Autorzy:
Radziewicz, Tomasz
Mikulska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030353.pdf
Data publikacji:
2006-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
anthropopressure
relief
water conditions
Tatra Mountains
natural system
catchment area
system stability
Opis:
During its entire utilisation history - lasting several hundred years - the area of the Tatra Mountains underwent multidirectional anthropopressure. As the result, all components of their natural environment have been transformed, including relief and water conditions.The analysis of the literature on this topie conducted by the author, as well as his observations performed in the area, confirmed the assumption that transformations caused by human actions developed with varying intensity and admitted various forms depending on the area of action and the magnitude of means applied. The transformation scalę presented here estimates the influence of anthropopressure on the stability of the catchment area systems of larger Tatra streams, partial catchment areas of their confluents and selected slope surfaces. In systems, where the limits of persistence were not exceeded, stability was ensured by natural processes compensating for the conseąuences of anthropopressure. In systems where stability was disturbed, planned preventive measures are necessary.
Źródło:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2006, 12; 125-130
0867-6046
2084-6118
Pojawia się w:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identification of catchment areas with nitrogen pollution risk for lowland river water quality
Identyfikacja obszarów zlewni stwarzających zagrożenie zanieczyszczenia związkami azotu dla jakości wody w rzece nizinnej
Autorzy:
Steinhoff-Wrześniewska, Aleksandra
Strzelczyk, Maria
Helis, Marek
Paszkiewicz-Jasińska, Anna
Gruss, Łukasz
Pulikowski, Krzysztof
Skorulski, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2203103.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
water
catchment area
nitrogen
seasonal variability
woda
zlewnia cząstkowa
azot
zmienność czasowa
Opis:
The article presents the results of research aimed at determining the catchment areas that pose a risk of nitrogen pollution of the waters of the Mała Panew river. The research was carried out in 13 permanent monitoring points located on the Mała Panew. The location of the points ensured the representativeness of the water quality results for parts of the catchment area with a homogeneous type of land use. Concentrations of nitrate-nitrogen (NO3-N) and total nitrogen (TN) were determined in the samples taken. The content of (NO3-N) in the third quarter of the year and its relation to the value obtained for the first year quarter may be an indicator of the impact of agricultural activities on the quality of water in streams. In the case of agricultural catchments, the lowest concentrations of (NO3-N) and TN occur in the third quarter of the year and are significantly lower than in the first quarter of the year. The demonstrated seasonal variability of nitrate nitrogen concentrations in agriculturally used areas may be used to determine the type of pressure not allowing to achieve good water status in the surface water body. It was shown that the highest unit increments occurred in areas with a high proportion of forest.
Celem pracy było wyznaczenie zlewni cząstkowych, które stwarzają zagrożenie zanieczyszczenia wód Małej Panwi azotem. Podjęto próbę sklasyfikowania typu użytkowania zlewni (rolniczy/leśny) jako potencjalnego źródła zanieczyszczenia wody w rzece. Zweryfikowano hipotezę dotyczącą związku sezonowej zmienności zawartości związków azotowych, szczególnie w formie azotanowej, z rolniczym użytkowaniem obszaru zlewni cząstkowej. Materiał do badań stanowiły próbki wody z rzeki Mała Panew pobrane w 13 stałych punktach monitoringowych. Lokalizację punktów poboru próbek wyznaczono na podstawie analizy przestrzennego zagospodarowania terenu w oparciu o materiały kartograficzne. Ich lokalizacja zapewniła reprezentatywność wyników jakości wody dla fragmentów zlewni o jednorodnym typie użytkowania terenu. W celu określenia ładunków zanieczyszczeń w wodzie Małej Panwi wyznaczono przepływ średni z wielolecia Q (m3·s-1). W pobranych próbkach oznaczono stężenia azotu azotanowego (NO3-N) i azotu ogólnego (TN). W przypadku zlewni rolniczych najniższe stężenia azotu azotanowego (NO3-N) i TN występują w III kwartale i są znacznie niższe niż w I kwartale. Zawartość azotu azotanowego w trzecim kwartale roku i jego stosunek do wartości uzyskanej dla pierwszego kwartału może być wskaźnikiem wpływu działalności rolniczej na jakość wody w ciekach. Wykazana sezonowa zmienność stężeń azotu azotanowego na terenach użytkowanych rolniczo może być wykorzystana do określenia rodzaju presji nie pozwalającej na osiągnięcie dobrego stanu wód w danej jednolitej części wód powierzchniowych. Wykazano, że najwyższe przyrosty jednostkowe występowały na obszarach o dużym udziale lasów.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2022, 48, 2; 53--64
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Flow Rate Determination as a Function of Rainfall for the Ungauged Suhareka River
Autorzy:
Kusari, Laura
Osmanaj, Lavdim
Shehu, Hana
Bungu, Samir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2086389.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
catchment area
regression coefficient
CN parameter
rainfall intensity
flow curve
rainfall
flood
Opis:
For ungauged rivers, when there are no hydrological measurements and there is a lack of data on perennial flow rates, the latter one to be determined based on other hydrological data. The river Suhareka catchment represents a similar case. Since there is no data on Suhareka’s flow rates, the authors of this study aimed for the flow rate determination based on rainfall measurements. From the available data on annual precipitation (monthly sums) provided by the Kosovo Hydrometeorological Institute for the Suhareka hydrometric station, the observed monthly rainfall data for 30 years were analysed. Those gaps were initially filled by connecting the hydrometric station in Suhareka with those of Prishtina, Prizren and Ferizaj, and as a result a fairly good fit was ensured. Moreover, the intensity-duration-frequency curves were formed using the expression of Sokolovsky, as a mathematical model of the dependence I (T, P). For a transformation of rainfall into flow, the American method SCS was used. As a result, the equation for the Suhareka River basin was derived, which enabled the determination of maximum inflows, for different return periods. The results obtained through this paper, indicates that even for ungauged river basins the peak flows can be determined from available rainfall data.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2022, 23, 4; 110--121
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Physicochemical and Bacteriological Status of Surface Waters and Groundwater in the Selected Catchment Area of the Dunajec River Basin
Autorzy:
Nowobilska-Luberda, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/124164.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
groundwater intakes
drinking water
water quality indicators
surface waters
Dunajec catchment area
Opis:
The aim of the study was to assess the qualitative status of groundwater and surface water abstracted for the needs of customers in the city of Nowy Targ. The assessment was based on the results of physicochemical analyses of 62 water samples taken from the water intake on the Biały Dunajec stream in Szaflary (emergency water intake) and 280 samples taken from 6 active groundwater intakes in Nowy Targ. The basic descriptive statistics of manganese, iron, magnesium, calcium, chlorides, sulphates, phosphates, phosphates, ammonia, nitrites, nitrites, nitrates, chromium, zinc, indicators such as: dissolved oxygen, BOD5, suspension, phenols, PUR, pH, total hardness, alkalinity and number of coli bacteria were determined. The water analyses were performed in the period 2004-2016. Basic descriptive statistics of manganese, iron, magnesium, magnesium, calcium, chlorides, sulphates, phosphates, ammonia, nitrites, nitrates, chromium and zinc ions, as well as such indicators as: dissolved oxygen, BOD5, suspension, phenols, PEW, pH, total hardness, alkalinity and number of coli bacteria were determined. The quality of the captured waters was classified on the basis of the results obtained, noting that the water from the Biały Dunajec stream corresponds to the A3 purity category due to the microbiological contamination. According to the physicochemical standard, A3 category was also determined on the basis of the phenol concentration, which, however, decreased significantly since 2013, corresponding to category A1. For groundwater, on the other hand, it was established that all analysed indicators corresponded to class I purity grade, i.e. water of a very good quality. The only excess over the values corresponding to this class was recorded for calcium ions, but the classification of water quality has not changed due to the fact that it was caused by natural processes. Taking into account the above-mentioned findings, it was concluded that due to the very good groundwater quality, their intakes should be left as the main source of water for consumers in Nowy Targ, while the surface water intake on the Biały Dunajec stream should be maintained concurrently as an emergency intake.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2018, 19, 3; 162-169
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w zlewni potoku Zawadka
Estimation of groundwater chemical status in the Zawadka catchment area
Autorzy:
Korzecz, K.
Dendys, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203372.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody podziemne
stan chemiczny
zlewnia Zawadki
groundwater
chemical status
Zawadka catchment area
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych na terenie zlewni potoku Zawadka w gminie Dębica. Wykonane analizy chemiczne poddane zostały weryfikacji poprzez obliczenie błędu analizy na podstawie bilansu jonowego. Opierając się na analizach określono stan chemiczny wód podziemnych badanej zlewni. Zgodnie z polskimi uregulowaniami prawnymi (RMOE 2008) oceny stanu chemicznego dokonano w ujęciu punktowym i obszarowym. Na podstawie przeprowadzonych badań, stan chemiczny wód podziemnych zlewni potoku Zawadka uznano za dobry w ujęciu obszarowym. Ocena stanu chemicznego w ujęciu punktowym wykazała przekroczenie wartości progowych dla dobrego stanu w dwóch punktach pomiarowych.
This paper presents the result of a field investigation in the Zawadka catchment area. The results of chemical testing were verified by analyses of errors calculated as per the ionic balance. Based on that research, the paper shows the chemical status of the groundwater. According to Polish regulations (RMOE 2008), estimation of groundwater chemical status was made in a point and area configuration. Analysis of the chemical levels in the area configuration indicated a good status. Estimation of chemical levels by point configuration showed that two measuring points exceeded the limit values for good chemical status.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2014, R. 53, nr 2, 2; 41-50
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona wód zlewni Bugu – poprawa czystości rzeki międzynarodowym wyzwaniem
Protection of the River Bug Catchment Area – Improvement of the River’s Waters Quality as an International Challenge
Autorzy:
Lis, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/417156.pdf
Data publikacji:
2016-08
Wydawca:
Najwyższa Izba Kontroli
Tematy:
River Bug
catchment area
quality of the waters
pollution
Water Framework Directive
Opis:
Ten years ago, the audit was conducted entitled “Protection of the River Bug Catchment Area in the Years 2003-2006”. Apart from NIK, the audit was conducted by the Supreme Audit Institutions of Ukraine and Belarus. In 2015, the follow-up coordinated audit was carried out entitled “Protection of the River Bug Catchment Area against Pollution”. The audit was conducted on the initiative of the President of the Chamber of Accounts of Ukraine. The audit examined the implementation of the audit conclusions of 2006 aimed at achieving good quality of the waters of the River Bug catchment area, which means the compliance with the Water Framework Directive.
Źródło:
Kontrola Państwowa; 2016, 61, 4 (369); 65-74
0452-5027
Pojawia się w:
Kontrola Państwowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The impact of opening Berlin Brandenburg Willy Brandt Airport on the Polish aviation market
Wpływ otwarcia berlińskiego portu lotniczego im. W. Brandta na polski rynek usług lotniczych
Autorzy:
Augustyniak, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/362280.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wyższa Szkoła Logistyki
Tematy:
airport
competition
strategic map
catchment area
port lotniczy
konkurencja
mapa strategiczna
obszar oddziaływania
Opis:
Introduction: In the past decade, the Polish airport market has seen an unprecedented increase in passenger numbers. Regional airports in the second half of the XX century functioned as monopolies in a market heavily typified by Chicago style bilateral contracts. Consequently, a "hub-and-spoke" system has been in operation, where the regional airports perform the role of first port of call for passengers flying into a hub. Open skies policy, as well as the emergence of low cost airlines in 2004 upgraded the status of regional airports to that of regular commercial ones. Many of these had the opportunity to report a profit for the first time, as well as being able to function in a competitive environment where they could directly compete with other airports both for new carriers, in order to expand their connection network, as well as for new passengers. In this environment, a key factor to success to an increasing extent has become the airport's position in the market in comparison to similar sized airports as well as in reference to developing hubs like Berlin. Methods: Using information about network connections, the number and type of passengers at specific airports, flight times and distances to and from airports, a 2 hour isochrone analysis was carried out and 4D strategic maps were constructed. As a result of the data analysis it was possible to identify several market subgroups consisting of airports competing for the same passenger, network connection and/or geographical profile. Results: Accepting as a premise that the further development of Berlin as a hub will see the airport maintaining a similar carrier structure and list of destinations on offer, it can be classified in the same strategic group of hub airports as Prague and Warsaw. The results identified a relatively consistent group of the 6 biggest regional Polish airports as well as a group of second-tier international hubs which shared certain characteristics of regional airports. The final group to be identified in the results was that of the smallest Polish airports whose importance for the market is negligible. Conclusions: The growth of Berlin Brandenburg Airport Willy Brandt (BER) as a hub airport poses a greater threat to the influence of Warsaw's Chopin Airport (WAW) in western Poland than to the functioning of regional airports in Poland. These airports as well as developing quick intermodal connections will have to increasingly actively find their own niches in the market. A potential threat to Wroclaw (WRO) airport may in the future come from the growth of smaller German airports such as Leipzig and Dresden and/ or their Czech equivalents. In the eventuality of an abolition of restrictive visa requirements between Poland and Russia, a similar phenomenon may be observed in the future with the airports in Gdansk and Kaliningrad.
Wstęp: Polski rynek lotniczy na przestrzeni ostatniej dekady doznał bezprecedensowego wzrostu dynamiki przewozów pasażerskich. Regionalne porty lotnicze w drugiej połowie XX wieku działały jako lokalni monopoliści na rynku mocno uregulowanym bilateralnymi umowami typu chicagowskiego. W konsekwencji funkcjonowały wyłącznie w systemie "hub-and-spoke", w których pełniły rolę pierwszego przystanku dla pasażerów lecących do hubów. Umowy otwartego nieba oraz pojawienie się przewoźników niskokosztowych w roku 2004 przeorientowały działalność polskich regionalnych lotnisk na typowo rynkową. Wiele z nich po raz pierwszy miało szansę na przekroczenie progu rentowności oraz funkcjonowanie w otoczeniu konkurencyjnym walcząc z innymi portami lotniczymi zarówno o nowych przewoźników generujących większą siatkę połączeń jak i nowych pasażerów. W tych warunkach kluczowym czynnikiem sukcesu w coraz większym stopniu staje się identyfikacja pozycji rynkowej względem podmiotów podobnej wielkości oraz rozbudowywujących się hubów takich jak lotnisko w Berlinie. Metody: Korzystając z informacji o siatce połączeń, liczbie i rodzaju pasażerów w poszczególnych portach lotniczych, odległościach i czasach przejazdu z i do portów lotniczych dokonano analizy izochron 2h oraz skonstruowano mapy strategiczne 4D. W wyniku analizy udało się wyodrębnić kilka podgrup rynkowych składających się z portów konkurujących między sobą profilem pasażera, typem siatki połączeń oraz geograficznie. Wyniki: Zakładając, że dalszy rozwój berlińskiego hubu będzie polegał na zachowaniu podobnej struktury przewoźników i oferowanych przez nich kierunków, lotnisko zakwalifikowano do tej samej grupy strategicznej co huby w Pradze i Warszawie. Wyodrębniono również dość spójną grupę 6 największych polskich regionalnych portów lotniczych oraz grupę dużych drugorzędnych hubów zagranicznych, których charakterystyka ma pewne cechy portów regionalnych. Ostatnia wyodrębniona grupa to najmniejsze polskie porty lotnicze, których znaczenie dla rynku jest znikome. Wnioski: Rozwój berlińskiego hubu będzie w większym stopniu zagrażać penetracji rynku Zachodniej Polski przez warszawskie lotnisko Chopina, niż samej działalności polskich portów regionalnych. Te ostatnie wraz z rozwojem szybkich połączeń intermodalnych będą musiały coraz aktywniej szukać swoich rynkowych nisz. Potencjalne zagrożenie konkurencyjne dla lotniska we Wrocławiu może z kolei być w przyszłości coraz większym udziałem mniejszych portów niemieckich, takich jak Lipsk i Drezno oraz ich czeskich odpowiedników. W razie zniesienia restrykcyjnej polityki wizowej między Polską i Rosją podobne zjawisko mogłoby również wystąpić między lotniskami w Gdańsku i Kaliningradzie.
Źródło:
LogForum; 2017, 13, 1; 51-60
1734-459X
Pojawia się w:
LogForum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w zlewni Sękówki
Estimation of groundwater chemical status in Sękówka river catchment area
Autorzy:
Kmiecik, E.
Zdechlik, R.
Drzymała, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062236.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
stan chemiczny
wody podziemne
zlewnia Sękówki
chemical status
groundwater
Sękówka River catchment area
Opis:
Ramowa Dyrektywa Wodna (DRW, 2000) wymaga ustanowienia dwóch programów monitoringu wód podziemnych: stanu ilościowego i stanu chemicznego. Sieć monitoringu dla oceny stanu chemicznego wód podziemnych powinna pozwolić na przeprowadzenie oceny w każdym dorzeczu oraz wykrycie długoterminowych trendów zmian jakości wód. W niniejszym artykule zaprezentowano ocenę stanu chemicznego wód podziemnych, przeprowadzoną zgodnie ze wskazaniami RDW, dla wytypowanego obszaru – południowej części zlewni potoku Sękówka, na podstawie wyników własnych terenowych i laboratoryjnych badań monitoringowych. Wyniki badań laboratoryjnych poddano weryfikacji na podstawie błędu analizy wyliczonego według bilansu jonowego. Określono typy hydrogeochemiczne wód zgodnie z klasyfikacją Szczukariewa-Prikłońskiego. Ocenę stanu chemicznego wód podziemnych przeprowadzono w układzie punktowym i obszarowym zgodnie z wytycznymi przepisów polskich (RMŚ, 2008) i UE (RDW, 2000).
Water Framework Directive (RDW, 2000) requires establishing two programmes, which should cover monitoring of the chemical and quantitative status of groundwaters. The monitoring network for the chemical status assessment of groundwaters shall be designed so as to provide a comprehensive overview of chemical status within each river basin and shall permit identification of long-term trends of variations in groundwater quality. In this paper the chemical status assessment of groundwater of the south part of Sękówka River catchment area was presented, conducted in accordance with above requirements and using own field and laboratory research results. Laboratory results were verified on the base of analyses errors calculated as per the ionic balance. The hydrogeochemical types were specified in accordance with the Szczukariew-Prikłoński classification. The chemical status assessment of groundwater was conducted in point and area configuration, according to Polish (RMŚ, 2008) and UE (RDW, 2000) regulations.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/1; 287--291
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stanu ilościowego wód podziemnych małych zlewni na przykładzie zlewni potoku Zawadka w gminie Dębica
Quantitative status of groundwater in small catchment area on example of Zawadka river catchment area
Autorzy:
Dendys, M.
Korzec, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203755.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody podziemne
zlewnie
stan ilościowy
zlewnia potoku Zawadki
groundwater
quantitative status
Zawadka catchment area
Opis:
Niniejszy artykuł prezentuje wyniki badań, które przeprowadzone zostały na terenie obejmującym zlewnię potoku Zawadka w gminie Dębica w południowo-wschodniej Polsce. Wyniki badań terenowych oraz analiza dostępnych danych archiwalnych pozwoliły na określenie stanu ilościowego wód podziemnych regionu. W zestawieniu wielkości zasobów dyspozycyjnych z sumą szacunkowych poborów dokonano oceny stanu ilościowego badanej zlewni. Stan ten określony został jako dobry. Ocena stanu ilościowego pozwoliła wskazać najbardziej perspektywiczny obszar w obrębie badanej zlewni na potrzeby ustalenia potencjalnej lokalizacji ujęcia wód podziemnych. Jest to północna część zlewni. Wyniki badań oraz wnioski wynikające z oceny ilościowej wskazują na użyteczność przeprowadzania tego typu ocen dla małych zlewni w obszarach górskich.
In this paper the results of field investigation in Zawadka river catchment area was presented. Based on that research quantitative status of groundwater was shown. Estimation of quantitative status is made on the base of comparison of quantity of disposable resources with the amount of estimated consumption and it was defined as good quantitative status. Taking into consideration the estimation of quantitative status , the north part of Zawadka catchment area is the most perspective for potential place of new groundwater capture. The result of research shows utility of carring out this type of research for small catchment areas.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2014, R. 53, nr 1, 1; 63-70
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Element enrichment and provenance of the detrital component in Holocene sediments from the Western Black Sea
Autorzy:
Dekov, V.M.
Darakchieva, V.Y.
Billstrom, K.
Garbe-Schonberg, C.D.
Kamenov, G.D.
Gallinari, M.
Dimitrov, L.
Ragueneau, O.
Kooijman, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079273.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
Tematy:
trace element concentration
isotope analysis
enrichment factor
Holocene sediment
catchment area
geochemical analysis
Black Sea
Opis:
Concentrations of a large set of major and trace elements, and Sr, Nd and Pb isotope ratios were measured in Holocene sediments cored in the western deep Black Sea in order to unravel: (1) the controls of element enrichment, and (2) sources of the detrital component. The transition of the basin from oxic to euxinic resulted in enrichment or depletion in a number of elements in the deep-sea sediments. Authigenic Fe enrichment appears to depend on the amount of Fe mobilized from the sediment through the benthic redox shuttle mechanism and free H2S in the water column (degree of “euxinization”). Manganese enrichment is controlled by diagenetic reactions within the sediment: the dissolution of Mn minerals, Mn2+ diffusion upward and reprecipitation. Barium enrichment is also controlled by diagenetic reactions, sulfate reduction and methanogenesis, that take place above and below the sulfate-methane transition, respectively. The major part of V, Co, Ni, Cu, Zn, Cr, Mo, Cd and Sb is inferred to have co-precipitated with Fe in the euxinic deep waters and to have been incorporated into authigenic Fe-sulfides. Basin reservoir effect additionally influences the Mo enrichment. The U enrichment is interpreted to have a different origin in the two organic-rich stratigraphic units (II and I). It is inferred to be: (i) at the expense of the U inventory of the deepwater pool and a result of inorganic reduction of U at euxinic conditions in the lower Unit II; and (ii) at the expense of the U inventory of the surface water pool and a result of biogenic uptake and transfer to the sediment by the plankton in the upper Unit I. The high field strength elements are closely linked to the detrital component and their depletion in the organic-rich sediments reflects a dilution of the detrital component by the biogenic one. The enrichments of REE, Sn and Th are likely controlled by adsorption on clay minerals. Sr-Nd-Pb isotope compositions of the alumino-silicate component of the studied sediments are relatively uniform. They are most likely controlled by riverine suspended matter supplied mainly in the NW Black Sea (Danube Delta) and transported southward by marine currents, and to a lesser degree by suspended matter from the small rivers draining SE Bulgaria and NW Turkey. Wind-blown dust from the Sahara Desert appears to have a minor contribution to the alumino-silicate component of the sediments. The slight shift in the Pb isotopes in Unit I upper layers is possibly caused by the addition of anthropogenic Pb.
Źródło:
Oceanologia; 2020, 62, 2; 139-163
0078-3234
Pojawia się w:
Oceanologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The influence of increasing uncontrolled recreation on the structure of plankton and macrophyte communities in the tunnel-valley lakes located in agricultural catchment area
Autorzy:
Kuczynska-Kippen, N
Messyasz, B.
Nagengast, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/878149.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Tematy:
zooplankton
increasing eutrophication
tunnel-valley lake
blue-green alga
macrophyte community
plankton
agricultural catchment
phytoplankton
hydrobiology
catchment area
eutrophication
Opis:
In the years 1993-1995 biological research was carried out on three lakes, which are situated in a typical agricultural catchment area, along the Gołaniecka River. The hydrobiological examination carried out in 1993 revealed a stable state of eutrophy on these lakes. At that time neither of the Bukowieckie lakes was used for recreation, while at the Kobyleckie lake there were a number of buildings, including private holiday homes and holiday camps. In 1995, the year finishing the examination, recreation housing began to develop at the Bukowieckie Du?e lake and also an acceleration of tourism was observed on the Kobyleckie lake. In the spring and summer of 2000 hydrobiological research was repeated in order to find out whether the changes in the neighbourhood of the lakes had affected the chemical condition of lake waters. Although the building area by the lakes was still unfinished, particular changes of many parameters of water were already observed. Negative effects of trophic status were noted in the decrease of the visibility of water, increase of the nutrients concentration, in the outstanding blue-green algae character of the spring phytoplankton (Aphanizomenon issatschenkoi (Ussac.) Proschkina-Lavrenko; Planktothrix agardhii (Gom.) Anagn. et Kom.; Limnothrix redekei (Van Goor) Meffert) and zooplankton (Keratella cochlearis f. tecta (Lauterborn), K. quadrata (O.F. Müller), Anuraeopsis fissa (Gosse), Bosmina longirostris (O.F. Müller) and Chydorus sphaericus (O.F. Müller)), the increase of the total densities of zooplankton with the dominance of rotifers, the impoverishment of the phytolittoral, as well as quality and quantity changes in the structure of macrophytes.
W latach 1993-1995 przeprowadzono badania biologiczne na jeziorach: Bukowieckim Du- żym, Bukowieckim Małym i Kobyleckim, położonych w obrebie typowej zlewni rolniczej, wzdłuż Strugi Gołanieckiej. Badania hydrobiologiczne przeprowadzone w 1993 roku swiadczyły o stabilnym stanie eutrofii w tych jeziorach. W tym czasie ?adne z jezior Bukowieckich nie było wykorzystywane rekreacyjnie, podczas gdy nad Jeziorem Kobyleckim wystepowała zabudowa obejmujaca domki letniskowe i kempingi. W 1995 roku, po zakonczeniu badan, rozpoczeła sie budowa domków rekreacyjnych nad Jeziorem Bukowieckim Dużym, zaobserwowano także wzrost rekreacji nad Jeziorem Kobyleckim. W okresie wiosennym i letnim 2000 roku powtórzono badania hydrobiologiczne w celu stwierdzenia, czy zmiany w sasiedztwie jezior miały wpływ na parametry chemiczne ich wód. Chocia? zabudowa nad jeziorami nie była jeszcze zakonczona, zaobserwowano zmiany kilku parametrów wody badanych jezior (tab. 2). Głównym celem przeprowadzonych badan był opis istotnych zmian jakosciowych i ilosciowych parametrów fizyczno-chemicznych i biologicznych, ze szczególnym odniesieniem do aspektów dotyczacych wzrostu poziomu trofii badanych zbiorników. Negatywne efekty w stanie trofii były zwiazane ze zmniejszajaca sie przezroczystoscia wody, wzrostem koncentracji biogenów, wybitnie sinicowym charakterem fitoplanktonu wiosennego (Aphanizomenon issatschenkoi (Ussac.) Proschkina-Lavrenko; Planktothrix agardhii (Gom.) Anagn. et Kom.; Limnothrix redekei (Van Goor) Meffert) i zooplanktonem (Keratella cochlearis f. tecta (Lauterborn), K. quadrata (O. F. Müller), Anuraeopsis fissa (Gosse), Bosmina longirostris (O.F. Müller) and Chydorus sphaericus (O.F. Müller)), wzrostem całkowitej liczebnosci zooplanktonu z dominacja wrotków (tab. 3, ryc. 1, 2), zniszczeniami w strefie fitolitoralu i zmianami jakosciowymi i ilosciowymi w strukturze makrofitów (tab. 4).
Źródło:
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Botanika; 2003, 06
1508-9193
Pojawia się w:
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Botanika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Links between biota and climate-related variables in the Baltic region using Lake Onega as an example
Autorzy:
Sharov, A.N.
Berezina, N.A.
Nazarova, L.E.
Poliakova, T.N.
Chekryzheva, T.A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47637.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
Tematy:
Baltic Sea
catchment area
climate variability
water temperature
phytoplankton
benthos
zoobenthos
chlorophyll a
Lake Onega
Źródło:
Oceanologia; 2014, 56, 2
0078-3234
Pojawia się w:
Oceanologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sylvicultural procedures in catchment areas of the mountain streams as exemplified by the Skrzyczne massif in Poland
Autorzy:
Malek, S.
Barszcz, J.
Majsterkiewicz, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38536.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
catchment area
mountain stream
climatic zone
vegetation zone
Beskids Mountains
Skrzyczne massif
Polska
headwater
watercourse
Opis:
Extensive disintegration of spruce forests in the Beskidy Mts. in South Poland generates a need to regenerate sizeable areas as well as to rebuild forest stands which have defended themselves against breakdown. In practice, the magnitude of relevant management tasks does not allow for keeping up with the progressive destruction of forest, especially at higher altitudes, where natural regeneration does not occur as much as necessary. In addition, the species composition is limited to spruce, sometimes accompanied by beech and fir, whereas other species have a negligible share. What may be helpful in solving this problem is the method of regeneration of such areas and of establishment of under-canopy cultures, consisting of patchwork, multi-stage regeneration task performance, starting from the areas with the best chance of reforestation success and using the existing self-sown trees. Such areas undoubtedly include habitats with better water balance, i.e. humid habitats (in the case of larger areas, distinguished in the forest management plan as humid forest site types). The aim of the present study was to propose management of watercourses and headwater areas in the region of the Skrzyczne massif where the selected catchments are situated on the southern (the Malinowski Stream) and the northern (the Roztoka Czyrna stream) slopes of this massif. The research was carried out in August 2012 and included juxtaposition of available hydrological maps with actual field conditions along with identification of springs and streams and the course of their beds in order to update the existing data. The updating of the forest numerical maps in the existing databases of the State Forests IT System (SILP) included verification of the course of streams and determination of their nature (penament or periodic) with a division into the existing ones and the added ones. The data was recorded against the background of the division of the forest surface, contour lines, major roads, climate and plant floors and forest habitat types. The total length of streams was ascertained. The catchment areas and areas along their beds were determined by adopting variable distances from the beds, depending on climate and plant zones and the slope gradient. The adopted distances were: 5 m in the upper forest zone, 10 m in the middle forest zone, 20 m in the lower forest zone on both sides of the bed and in the headwater area within the radius of 10 m from a source. Specific sylvicultural procedures in headwater areas and in the neighbourhood of watercourses were described in each climatic and vegetation zones.
Źródło:
Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry; 2014, 56, 1
0071-6677
Pojawia się w:
Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prevailing forest types in the river catchments within the Left-Bank Forest-Steppe zone, Ukraine
Autorzy:
Bondar, Oleksandr
Rumiantsev, Maksym
Tkach, Liudmyla
Obolonyk, Iryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041642.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
catchment area
tributary
forest mensuration database
Sula River
Psel River
Vorskla River
Siversky Donets River
Opis:
The aim of the study was to determine the distribution of prevailing forest types within the catchment areas of the biggest rivers in the north-east of Ukraine. During the allocation of the catchment areas of the studied rivers, the MapInfo Professional 12.5 program and the vector map of Ukraine were used. The research covered the forest area (more than 502,000 ha) of the state forest enterprises managed by the State Forest Resources Agency of Ukraine. The studied area located on the tributaries of the Sula, Psel, Vorskla and Siversky Donets rivers within the Poltava, Kharkiv, Sumy, Chernihiv, Kyiv and Cherkasy administrative regions of Ukraine. The analysis of the forest fund was carried out based on the electronic subcompartment database of the Ukrderzhlisproekt Production Association, using the application software and geoinformation technologies. It was revealed that a large variety of forest types in the tributaries of the Sula, Psel, Vorskla and Siversky Donets rivers as well as the prevalence of fresh fertile maple-lime oak and fresh fairly infertile oak-pine forest types (in 75 tributaries of Psel, Vorskla and Siversky Donets rivers) and fresh fertile maple-lime oak and fresh fertile hornbeam oak forest types (in 20 tributaries of the Sula River) are due to the relief, hydrological and soil-climatic conditions of the studied area, as well as anthropogenic factor. Assuming homogeneous natural conditions, an insignificant number of forest types are formed (up to five). For a large variety of natural conditions, there are at least six forest types that should be taken into account during forest management, along with the characteristics of the catchment areas of tributaries. The analysed data on the total number of forest types in the catchments of rivers would be appropriate to use in the future when creating a single list of forest types for the Left-Bank Forest-Steppe zone of Ukraine. The prevalence of certain forest types within the catchment areas of tributaries of the Sula, Psel, Vorskla and Siversky Donets rivers directly depends on the soil and climatic conditions, geomorphological structure, relief and anthropogenic influence in the forests. The results should be used in forest management activities to preserve and restore the species diversity of forests within the river catchmen
Źródło:
Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry; 2020, 62, 2; 100-113
0071-6677
Pojawia się w:
Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość zawiesin i metali ciężkich w wybranych falach ścieków deszczowych w zlewni miejskiej
Suspended solids and heavy metals content of selected rainwater waves in an urban catchment area: A case study
Autorzy:
Bąk, Ł.
Górski, J.
Górska, K.
Szeląg, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236836.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
zlewnia zurbanizowana
ścieki deszczowe
zawiesiny
metale ciężkie
urbanized catchment area
rainwater
suspended solids
heavy metals
Opis:
Przedstawiono wyniki badań zawartości jonów wybranych metali ciężkich (Ni, Cu, Cr, Zn, Pb, Cd), zawiesin ogólnych oraz chlorków w pięciu falach (3 deszczowych, 2 roztopowych) odprowadzanych z obszaru zlewni silnie zurbanizowanej (Kielce, województwo świętokrzyskie). Badania przeprowadzono na kolektorze deszczowym (Si9) odbierającym wody deszczowe i roztopowe z części miasta o powierzchni 62 ha, położonej w lewostronnej części zlewni rzeki Silnicy. W zlewni wydzielono 6 rodzajów powierzchni: dachy (14,3%), chodniki (8,4%), jezdnie (17,7%), parkingi (11,2%), zieleń (47,2%) i boiska szkolne (1,3%). Zaobserwowane w czasie od maja 2009 r. do czerwca 2010 r. wezbrania charakteryzowały dużą różnorodnością. Wartości strumienia objętości ścieków deszczowych podczas wezbrań wahały się od 45 dm3/s do 380 dm3/s, a czas trwania wezbrania zawierał się w przedziale od 100 min do 500 min. Z przeprowadzonych badań wynika, że największe średnie zawartości ołowiu i cynku wynosiły odpowiednio 0,304÷0,992 gPb/m3 i 0,158÷0,473 gZn/m3. Średnia zawartość jonów pozostałych metali była znacznie mniejsza i nie przekraczała 0,195 g/m3. Zawartość zawiesin ogólnych i chlorków w spływach roztopowych była kilkakrotnie większa niż w spływach deszczowych. W ściekach deszczowych odprowadzanych z terenu badanej zlewni miejskiej stwierdzono silną zależność między parami jonów metali Cu-Cr, Cu-Zn, Cd-Pb oraz Cd-Zn. Nie stwierdzono natomiast statystycznie istotnej zależności korelacyjnej między zawiesinami ogólnymi a jonami badanych metali.
Analyses were carried out to determine the concentrations of six heavy metals chosen (Ni, Cu, Cr, Zn, Pb, Cd), total suspended solids and chlorides in five waves (three of rain runoff and two of melting runoff) discharged from a highly urbanized catchment area (Kielce, district Wojewodztwo Swietokrzyskie). The study involved a rain collector (Si9) receiving rainwater and melting runoff from some part of the city, which covered an area of 62 ha and was located on the left-hand side of the Silnica River drainage basin. Within this basin, six types of surface runoff were separated: roofs (14.3%), sidewalks (8.4%), roadways (17.7%), parks (11.2%), green belts (47.2%) and school grounds (1.3%). The floods observed from May 2009 to June 2010 were characterized by great diversity. Flow values for the culmination of these waves ranged from 45 to 380 dm3/s, and the duration of flooding varied between 100 min and 500 min. The results of the study show that the highest average concentrations of lead and zinc fell within the range of 0.304-0.992 gPb/m3 and 0.158-0.473 gZn/m3, respectively. The average content of the other metal ions was much lower and did not exceed 0.195 g/m3. The content of total suspended solids and that of chlorides in the melting runoff were several times as high as in the rain runoff. In the rainwater discharged from the investigated highly urbanized catchment area a strong correlation was observed between the following pairs of metal ions: Cu-Cr, Cu-Zn, Cd-Pb and Cd-Zn. No statistically significant correlative relation was found to occur between total sus-pended solids and the ions of the metals examined.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2012, 34, 2; 49-52
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of the aluminium load in the aquatic environment of two small rivers in the Baltic Sea catchment area
Autorzy:
Senze, M.
Kowalska-Goralska, M.
Bialowas, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14749.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Tematy:
aluminium
accumulation
water
aquatic environment
aquatic plant
bottom sediment
small river
river
Baltic Sea
catchment area
Opis:
The study covered the aquatic environment of two small rivers in Western Pomerania, Poland, such as the Czerwona and the Grabowa. Its purpose was to determine aluminium bioaccumulation in the aquatic environment by testing water, bottom sediments and aquatic plants. Samples were taken in the summers of 2008-2011. pH, electrolytic conductivity and aluminium concentration were determined in water samples, while the sediment and plant samples were submitted to analyses of the aluminium content. The water pH oscillated between 6.04 and 8.95, while the electrolytic conductivity ranged from 440 to 1598 μS cm-1. The aluminium concentration in the river water was up to 0.138 mg Al dm-3 in the Czerwona and up to 0.425 mg Al dm-3 in the Grabowa. The maximum aluminium content in the bottom sediments was 47.01 mg Al kg-1 in the Czerwona River and 26.15 mg Al kg-1 in the Grabowa River. The maximum aluminium content in the aquatic plants sampled from the Czerwona was 91.63 mg Al kg-1, and from the Grabowa – 1,077 mg Al kg-1. The bioconcentration factor (BCF) of aluminium for the Czerwona River ranged from 5.06 to 24,052, and for the Grabowa River – from 1.10 to 70,132. The concentration factor (CF) of aluminium in the bottom sediments oscillated between 66.72 and 23,492 in the Czerwona River and between 14.81 and 2,763 in the Grabowa. The aluminium content in the two rivers was relatively low in the water, sediments and aquatic plants, which is typical of environments without strong anthropopressure. The values fell within the limits set by environmental water quality standards. The low aluminium accumulation degrees in the biotic and abiotic components indicate that the environments of the two rivers have a low load of aluminium compounds.
Źródło:
Journal of Elementology; 2015, 20, 4
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Changes in the reserves of soil retention of arable lands in Central Sudety
Zmiany zasobow retencji glebowej zdrenowanych gruntow ornych w Sudetach Srodkowych
Autorzy:
Peczkowski, G.
Kostrzewa, S.
Orzepowski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/81635.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
submontane catchment area
soil retention
drainage
arable land
drainage condition
meteorological condition
moisture density
soil profile
measurement
Opis:
The project presents research involving an analysis and evaluation of water supply of poorly permeable soils in drained arable lands. The analysis dealt with research conducted in 2003–2005 at similar meteorological conditions in an agricultural submountain catchment area situated in Central Sudety. In particular, the analysis concerned water and air properties of examined deposits with regard to their water-retention. The measurements of moisture density of soil profi les and calculated water supplies in layers 1–100 cm showed a crosssection of reserves of soil retention. This depended on the depth and lay of the land as well as drainage conditions. In the lower drainage area at the foot of the slope there was a notably higher level of groundwater than in other places on the slope. In areas where rainfall was the exclusive source of groundwater the measured water-supplies were lower than in multi-sourced drainage areas. The amount of measured supplies for the vegetation period spanning the whole research time was not lower than 70% of the fi eld-water capacity.
Badania przedstawione w pracy obejmujące analizę i ocenę gospodarki wodnej gleb słabo przepuszczalnych zdrenowanych gruntów ornych. Analiza objęła badania przeprowadzone w latach 2003–2005 o zbliżonych warunkach meteorologicznych w rolniczej zlewni podgórskiej, położonej w Sudetach Środkowych. Szczegółowo analizowano właściwości powietrzno-wodne badanych utworów z uwagi na ich retencyjność. Przeprowadzone pomiary uwilgotnienia profilów glebowych i obliczone na tej podstawie zapasy wody w warstwie 0–100 cm wykazały zróżnicowanie rozkładu zasobów retencji glebowej w zależności od położenia w rzeźbie terenu, jak i warunków zasilania. W dziale drenarskim położonym w niższych partiach terenu, u podnóża zbocza notowano wyższe zapasy wody glebowej niż w miejscach położonych na stoku. W działach o zasilaniu wyłącznie opadowym pomierzone zapasy wody były niższe niż w działach o zasilaniu złożonym. Wielkość obliczonych zapasów w okresie wegetacyjnym w całym cyklu badań nie była niższa niż 70% polowej pojemności wodnej.
Źródło:
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation; 2007, 38; 33-40
0208-5771
Pojawia się w:
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie wskaźnika stabilności obszarowej zlewni do analizy wybranych cech odpływu i transportu fluwialnego na przykładzie Sufragańca i Silnicy (Kielce)
Use of areal stability index for an catchment in the analysis of discharge and fluvial transport ; Case study: Silnica and Sufraganiec river catchments in Kielce, Poland
Autorzy:
Ciupa, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295058.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
wskaźnik stabilności obszarowej zlewni
odpływ jednostkowy
transport fluwialny
Kielce
catchment area stability index
specific runoff
fluvial transport
Opis:
W pracy wykazano przydatność wskaźnika stabilności obszarowej zlewni (us ), jako wieloelementowego miernika określającego złożoność systemu zlewni (m.in. użytkowanie ziemi, stopieńantropopresji i system drenażu), do analizy wybranych cech odpływu i transportu fluwialnego w warunkach zróżnicowanego zagospodarowania małych zlewni na przykładzie zlewni Sufragańca i Silnicy położonych w dużej części na obszarze miasta Kielce. Wskaźnik ten w zlewniach cząstkowych Sufragańca i Silnicy, o stosunkowo małej antropopresji, kształtował się w granicach od 1669 do 931, a w zurbanizowanych od 68 do 80. Analiza statystyczna wykazała, że wskaźnik us osiągnął wysokie, istotne statystycznie związki między charakterystycznymi odpływami jednostkowymi w zakresie wartości wysokich (NWq, SWq i WWq), średnimi wartościami koncentracji materiału rozpuszczonego (Cd) i zawiesiny (Cs) oraz wskaźnikiem chemicznej (ld) i mechanicznej (ls) denudacji jednostkowej. Jego wartość w granicach 400-500, określona na podstawie przegięcia linii wykresów, wskazuje na znaczącą wówczas utratę stabilności obszarowej badanych zlewni. Omawiany wskaźnik może być wykorzystywany w modelach hydrologicznych, a także podczas analiz wybranych cech odpływu i transportu fluwialnego w małych zlewniach o zróżnicowanym zagospodarowaniu.
The paper illustrates the usefulness of the areal stability index for an catchment (us ) as a multi-element measure that helps determine the complexity of a catchment’s functional system including land use, impact of human pressure, and drainage network. The index can be used to analyze different characteristics of discharge and fluvial transport in the context of different types of land use in the small catchments of the Silnica and Sufraganiec rivers. Both catchments are found, for the most part, in the City of Kielce in Poland. The areal stability index for the Silnica and Sufraganiec sub-catchments (little affected by human impact) ranged from 1669 to 931. In urban sub-catchments, the index ranged from 68 to 80. It has been shown that theus index produced strong and statistically significant relationships between specific discharge rates in the high value range (NWq,SWq,WWq), average dissolved matter concentrations (Cd) and suspended matter concentrations (Cs), as well as the chemical denudation index (ld) and the specific mechanical denudation index (ls). The index ranged from 400 to 500 based on curvature, which indicates a significant loss of areas stability in the catchments of interest. The areal stability index can be used in hydrologic models as well as in analyses of discharge and fluvial transport characteristics in small catchments featuring variable land use.
Źródło:
Landform Analysis; 2010, 13; 5-11
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of Catchment Area Use on Lead and Zinc Accumulation in the Bottom Deposits of Lakes Ardung and Bukwald
Wpływ użytkowania zlewni na akumulację ołowiu i cynku w osadach dennych na przykładzie jezior Ardung i Bukwałd
Autorzy:
Sidoruk, M.
Rochwerger, A.
Skorbiłowicz, E.
Skorbiłowicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388933.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
jeziora
osady denne
zlewnia
pierwiastki śladowe
ołów
cynk
lakes
bottom deposits
catchment area
trace elements
lead
zinc
Opis:
The study concerns with the effect of catchment area use on lead and zinc accumulation in the bottom deposits of lakes. It was carried out in two water bodies in the Olsztyn Lakeland. The catchment areas of the investigated lakes are used for various purposes, ranging from forests to agricultural production. Lake Ardung (N 53o45, E 20o 55) is situated in the eastern part of the Masurian Lakeland, approximately 25 km east of Olsztyn. The lake has an area of 26.2 ha and a maximum depth of 3.6 m. The lake’s catchment area of 1539 ha is covered by farmland in 2 %, grassland in 2 %, fallow land overgrown with shrubs in 11.4 % and forests in 84.6 %. Lake Bukwald (N 53o58, E 20o 16) is located in the vicinity of the village of Bukwald, municipality of Dywity, around 20 km north of Olsztyn. The lake’s catchment area of 1156.8 ha comprises arable land in 60 %, forests and afforested areas in 31 % and wasteland in the remaining part. The studied water bodies were characterized by low concentrations of the analyzed elements. The average lead and zinc levels reached 28.3 mg/kg d.m. and 32.3 mg/kg d.m., respectively in Lake Ardung, and 33.3 mg/kg d.m. and 91.9 mg/kg d.m., respectively in Lake Bukwald. The total zinc and lead accumulation in the bottom deposits of the investigated water bodies, in terms of the surface area of the lakes and their catchments, was significantly higher in Lake Bukwald than in Lake Ardung.
Do badań mających na celu określenie wpływu użytkowania zlewni jezior na akumulację ołowiu i cynku w ich osadach dennych wytypowano dwa zbiorniki położone na obszarze Pojezierza Olsztyńskiego. Zlewnie badanych jezior obejmują obszary o zróżnicowanym zagospodarowaniu - od obszarów leśnych po użytki rolne. Jezioro Ardung (N 53o45 , E 20o 55 ) położone jest we wschodniej części Pojezierza Mazurskiego ok. 25 km na wschód od Olsztyna. Powierzchnia jeziora wynosi 26,2 ha, natomiast jego maksymalna głębokość 3,6 m. Na obszarze zlewni jeziora o powierzchni 1539 ha grunty orne stanowią 2 %, łąki i pastwiska 2 %, odłogi w znacznym stopniu zakrzewione 11,4 % i 84,6 % lasy. Jezioro Bukwałd (N 53o58 , E 20o 16 ) położone jest w okolicach wsi Bukwałd w gminie Dywity około 20 km na północ od Olsztyna. Całkowita zlewni jeziora Bukwałd wynosi 1156,8 ha, z czego 60 % stanowią grunty orne, 31 % to lasy i tereny zalesione, pozostałą część stanową nieużytki. Badane osady charakteryzowały się niskim stężeniem badanych pierwiastków i w jeziorze Ardung średnie stężenie Pb wynosiło 28,3 mg Pb/kg s.m., natomiast Zn - 32,3 mg Zn/kg s.m., zaś w jeziorze Bukwałd było to 33,3 mg Pb/kg s.m. oraz 91,1 mg Zn/kg s.m. Także całkowita akumulacja cynku i ołowiu w osadach badanych zbiorników zarówno w odniesieniu do powierzchni lustra wody, jak i zlewni była zdecydowanie większa w osadach jeziora Bukwałd niż śródleśnego jeziora Ardung.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2011, 18, 12; 1633-1640
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ecological analysis of fishing in estuary lakes, Gardno and Wicko, in the years 1952-1991
Autorzy:
Orzechowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/85183.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
ecological analysis
fishing
Lake Gardno
Lake Wicko
estuarine lake
catchment area
mass dominance
pike perch
Stizostedion lucioperca
spawning time
Źródło:
Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline; 1997, 01
1643-0115
Pojawia się w:
Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Adsorptive properties of natural water surfactant films. Dead Vistula catchment water studies
Autorzy:
Pogorzelski, S.J.
Kogut, A.D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/48236.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Oceanologii PAN
Tematy:
temporal variability
natural water
inland water
natural film
surface isotherm
scaling procedure
spatial variability
surfactant
adsorption kinetics
Vistula River
catchment area
Opis:
The paper contains the results of natural film experiments carried out on inland waters in the Dead Vistula (Martwa Wisła) catchment area during 1999–2002 using the integrated Langmuir trough-Wilhelmy plate system,w hich ‘cuts out’ an undisturbed film-covered area without any physicochemical sample processing. The static film parameters result from the generalized scaling procedures applied to the surface pressure-area isotherms. They appear to correspond well to observations of the film composition (Alim, MW, Eisoth),film solubility and the miscibility of its components (via R, ΔSc and y factors),and surface concentration (πeq, Γeq). A novel approach is presented for the adsorption dynamics on the basis of the mixed kinetic-diffusion model and analyses of the dynamic surface pressure plots,whic h leads to the determination of the effective relative diffusion coefficient Deff/D and activation energy barrier Ea/RT . There is reason to believe that certain classes of film-forming components or ‘end-members’ may dominate the static and dynamic surface properties. Some of these substances can be used as source-specific surface-active biomarkers to trace temporal and spatial changes due to environmental factors or the production of biological matter. The concept was tested for the Dead Vistula river and its tributaries. The results demonstrate that natural films are a complex mixture of biopolymeric molecules covering a wide range of solubilities,sur face activities and molecular masses with an apparent structural film architecture. Such studies could lead to the development of film structure parameters – indicators of ecosystem quality and the state of the environment.
Źródło:
Oceanologia; 2003, 45, 3
0078-3234
Pojawia się w:
Oceanologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki krążenia wód w Jednolitej Części Wód Podziemnych nr 141
The water circulation conditions in the Groundwater Body no. 141
Autorzy:
Kaczorowski, Z.
Szulik, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062498.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Jednolita Część Wód Podziemnych nr 141
model numeryczny
zlewnia Psiny
przepływ transgraniczny
Groundwater Body 141
numerical model
Psina catchment area
transboundary flow
Opis:
Celem prac badawczych było opracowanie modelu numerycznego warunków hydrogeologicznych Jednolitych Części Wód Podziemnych (JCWPd) nr 139, 140 i 141. Obszar badań jest położony w południowej części województwa opolskiego i w województwie śląskim, w pobliżu granicy Polski i Republiki Czeskiej. Poziomy wodonośne występują w utworach czwartorzędu, neogenu, kredy i karbonu. Model numeryczny obszaru badań został podzielony na bloki obliczeniowe o wymiarach 120 × 100 m, zawierające się w 453 kolumnach, 360 wierszach i 8 warstwach. Warstwy o numerach I–VI wyznaczono w utworach czwartorzędu, warstwę nr VII – w utworach neogenu, natomiast warstwę VIII – w utworach karbonu. Na podstawie przeprowadzonych badań modelowych oszacowano odpływ wód podziemnych z obszaru JCWPd nr 141 na 1154 m3/d. Średnia wartość infiltracji wynosi 46,5 mm/a, czyli 6,5% wartości średniego opadu z wielolecia 2006–2010. Moduł zasilania JCWPd nr 141 jest równy 1,49 l/s/km2. Sumaryczny przepływ transgraniczny z Czech wynosi 4331,87 m3/d i następuje z obszarów bilansowych zlewni Hrozowej i zlewni Psiny. Określono kierunki przepływu wód w poszczególnych warstwach modelu. W warstwach modelu I–VI oraz w zachodniej części warstwy modelu VIII przepływy są determinowane siecią rzeczną. We wschodniej części VIII warstwy modelu odpływ wód podziemnych następuje w kierunku Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.
The purpose of the research was to create a numerical model of the hydrogeological conditions of groundwater bodies (GWB) 139, 140 and 141. The study area is located in the southern part of the Opole Voivodeship and the Silesian Voivodeship, near the Poland/ Czech Republic border. The aquifers occur in Quaternary, Neogene, Cretaceous and Carboniferous rocks. The numerical model area was divided into blocks with dimensions of 120 × 100, pertaining to 453 columns, 360 rows and 8 layers. Layers numbered I–VI were determined in the Quaternary rocks, layer VII – in the Neogene rock, and layer VIII – in the Carboniferous rocks. Based on the modelling studies, groundwater outflow from GWB 141 was estimated at 1154 m3/d. The average value of infiltration is 46.5 mm/a – 6.5% of the average rainfall from years 2006–2010. Recharge Module of GWB 141 is 1.49 l/s/km2. The total cross-border flows from the Czech Republic amounts to 4331.87 m3/d, which occurs from the budget zones of Hrozowa and Psina catchment area. Direction of water flow in each layer of the model has been determined. The groundwater flows in layers I - VI and in the western part of layer VIII are constrained by the river system. The groundwater outflow from the eastern part of layer VIII occurs towards the east (Upper Silesian Coal Basin).
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 451 Hydrogeologia z. 13; 129--135
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Identyfikacja i ocena oddziaływań antropogenicznych o charakterze obszarowym na zasoby wodne zlewni jeziora Miedwie
Estimation of the influence of farm infrastructure on the pollution of ground water
Autorzy:
Durkowski, T.
Jarnuszewski, G.
Wiśniewska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401238.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
presja antropogeniczna
rolnictwo
gospodarka wodno-ściekowa
ramowa dyrektywa wodna
zlewnia
anthropogenic pressure
agriculture
water supply
sewage disposal
Water Framework Directive
catchment area
Opis:
Jedną z metod służącą ocenie oddziaływań antropogenicznych na jednolite części wód jest Driver-Pressure-State-Impact-Response. W pracy przedstawiono ocenę presji wywieranej na wody zlewni jeziora Miedwie w oparciu o 24 wskaźniki podzielone wg kryteriów na gospodarkę komunalną oraz rolnictwo i leśnictwo. Spośród czternastu gmin położonych w obrębie analizowanego obszaru wybrano siedem, których udział w powierzchni zlewni był największy. Wartości poszczególnych wskaźników opracowano w oparciu o dane pozyskane z Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Regionalnych i Bank Danych Lokalnych). Analizie poddano wskaźniki charakteryzujące gospodarkę komunalną w latach 2003 i 2013 oraz rolnictwo i leśnictwo w latach 2002 i 2003 oraz 2010 i 2013. Celem pracy była identyfikacja i ocena wpływu oraz zmian w zakresie oddziaływań antropogenicznych o charakterze obszarowym na zasoby wodne w zlewni jeziora Miedwie. W analizowanym okresie zmniejszyła się presja wywołana gospodarką wodno-ściekową głównie w wyniku rozbudowania sieci kanalizacyjnej na obszarach wiejskich. Natomiast rolnictwo nadal wywiera silny niekorzystny wpływ, wysoki udział gruntów użytkowanych rolniczo w powierzchni gmin oraz utrzymujące się na bardzo wysokim lub odstającym poziomie nawożenie mineralne wywierają silną presję na wody zlewni. Objęcie analizowanego obszaru działaniami związanymi z ograniczeniem odpływu azotanów ze źródeł rolniczych nie przyniosło efektów, wybrane dopływy jeziora Miedwie oraz wody gruntowe objęte monitoringiem nadal wykazują zanieczyszczenie.
In farm areas, evacuations of animal excrements (manure, liquid manure, slurry) and domestic sewage are most dangerous for pure groundwater. For betterment sanitary condition villages and pure waters in their area will be necessity of right infrastructure and good condition (canalization, water treatments and proper animal excrements management). Researches conducted in 2001–2011 years in six farms located in the area of a few villages in the basin of Miedwie lake. Researches points were put (piezometer and wells) in the area of these farms. High concentration of NH4+, NO3- and PO43- were found in ground water which is exposed to contact inflow of pollutant from farms areas, and sources which are occurred in outlying from a source of pollutants. Also water from a farm wells, which are periodically used, showed the presence of large concentrations of chemical elements especially NO3- and PO43- what proves constant inflow of pollutants. For monitoring ground water we marked concentration of NH4+, NO3- i PO43- and pH in the samples.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2015, 45; 140-149
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The impact of land use on the water quality of foothill microcatchment areas
Wpływ użytkowania terenu na jakość wód mikrozlewni podgórskich
Autorzy:
Misztal, A.
Kuczera, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/81573.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
land use
water quality
catchment area
foot-hills
small stream
stream
water analysis
nitrate
nitrite
ammonia
phosphate
sulphate
chloride
calcium
magnesium
conductivity
oxygen
Źródło:
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation; 2008, 40
0208-5771
Pojawia się w:
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spatial distribution, ecological risk and sources of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in water and bottom sediments of the anthropogenic lymnic ecosystems under conditions of diversified anthropopressure
Rozkład przestrzenny, ryzyko ekologiczne i źródła wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w wodzie i osadach dennych antropogenicznych ekosystemów limnicznych w warunkach zróżnicowanej antropopresji
Autorzy:
Pohl, Alina
Kostecki, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1845376.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
polycyclic aromatic hydrocarbons
PAHs
bottom sediments
ecological risk
catchment area
diagnostic ratios
anthropopressure
wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
WWA
osady denne
ryzyko ekologiczne
obszar zlewiska
wskaźniki diagnostyczne
antropopresja
Opis:
The research determined the concentrations of selected polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in water and sediments of Kłodnica River reservoirs and distribution depending on number of rings, ecotoxicological impact on studied ecosystems and possible sources of origin. Samples were subjected to qualitative and quantitative analysis by gas chromatography coupled with a GC-MS mass detector, using a ZB-5MS column and electron ionization. The sum of 16 PAHs in water ranged 0.111–0.301 μg/L (mean 0.200 μg/L) in Dzierżno Duże, 0.0410–0.784 μg/L (mean 0.303 μg/L) in Dzierżno Małe and 0.0920–1.52 μg/L (mean 0.596 μg/L) in Pławniowice. While in sediments respectively: 17.5–37.2 μg/g (mean 26.8 μg/g), 4.33–8.81 μg/g (6.43 μg/g) and 2.27–9.50 μg/g (5.30 μg/g). The concentration of PAHs in sediments of reservoirs, which spatial management of the catchment area accounts for over 90% of agricultural and forest land, was up to eight times lower than in sediments of the reservoir which is 69%, while built-up and transport areas are 24%. In sediments of Dzierżno Małe and Pławniowice PAHs with 5 and 6 rings dominate, while in Dzierżno Duże – 2 and 3 rings. Higher concentrations of PAHs with higher molecular weight, found in the bottom water layers, confirm the role of the sedimentation process in the transport of these compounds in reservoirs. Assessment of sediment quality, based on ecotoxicological criteria, showed that PAHs may cause toxic effects in Dzierżno Duże, while in Dzierżno Małe and Pławniowice can cause sporadic adverse effects. The likely source of PAHs in reservoirs is low emissions.
W badaniach określono stężenia wybranych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w wodach i osadach dennych zbiorników Hydrowęzła rzeki Kłodnicy oraz określono ich rozkład w zależności od ilości pierścieni, wpływ ekotoksykologiczny na badane ekosystemy wodne oraz możliwe źródła ich pochodzenia. Próbki poddano analizie jakościowej i ilościowej metodą chromatografii gazowej sprzężonej z detektorem masowym GC-MS, wykorzystując kolumnę typu ZB-5MS i jonizację elektronową. Suma 16 WWA w wodzie wahała się w granicach 0.111–0.301 μg/L (średnio 0.200 μg/L) w Dzierżnie Dużym, 0.0410–0.784 μg/L (średnio 0.303 μg/L) w Dzierżnie Małym i 0.0920–1.52 μg/L (średnia 0.596 μg/L) w Pławniowicach. Podczas gdy w osadach wynosiła odpowiednio: 17.3–37.2 μg/g (średnio 26.8 μg/g), 4.33–8.81 μg/g (6.43 μg/g) i 2.27–9.50 μg/g (5.30 μg/g). Stężenie WWA w osadach dennych zbiorników wodnych, których zagospodarowanie przestrzenne zlewni stanowi w ponad 90% grunty rolne i leśne, było do ośmiu razy niższe niż w osadach zbiornika, którego powierzchnia ta wynosi 69%, podczas gdy tereny zabudowane i transportowe 24%. W osadach dennych zbiorników Dzierżno Małe i Pławniowice dominują WWA o 5 i 6 pierścieniach, natomiast w zbiorniku Dzierżno Duże WWA o 2 i 3 pierścieniach. Wyższe stężenia WWA o większej masie cząsteczkowej stwierdzone w przydennych warstwach wody potwierdzają rolę procesu sedymentacji w transporcie tych związków w zbiornikach. Ocena jakości osadów w oparciu o kryteria ekotoksykologiczne wykazała, że WWA mogą powodować toksyczne działanie w Dzierżnie Dużym, natomiast w Dzierżnie Małym i Pławniowicach mogą powodować sporadyczne działania niepożądane. Prawdopodobnym źródłem WWA w zbiornikach jest niska emisja.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2020, 46, 4; 104-120
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biomass dynamics of fishing in estuarine lakes Lebsko and Sarbsko
Dynamika biomasy ryb w połowach rybackich z estuariowych jezior Łebsko i Sarbsko
Autorzy:
Orzechowski, B.
Obolewski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/85029.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
biomass dynamics
fishing
estuarine lake
Lake Lebsko
Lake Sarbsko
catchment area
mass dominance
fish
animal species
pike perch
perch
animal population
exploitation
spawning period
morphometric characteristics
Opis:
The research has shown the domination of fluctuative trends in the biomass dynamics for a major-ity of the caught fish species and decrease in the stocks of littoral phytophil fish. The main reason of the fishery breakdown of the pike perch in Łebsko and perch in Sarbsko was exploitation at a too big scale. The resources of the mentioned fish populations were drastically violated in the first decade of the 47 years of exploitation, that is in the years: 1952-1999. However, the highest fishing level of most of the fish species in annual cycles was achieved notoriously at spawning pe-riods during the whole 47 years. It just goes to show a complete ignorance of valid periods and the protective dimensions in the fishery practice. In the consecutive decades and for all the 47 years, the position and the degree of mass dominance for separate species of fish in fishing have been es-tablished. Pairs of superdominants and eudominants with the greatest quantitative participation in fishing have been distinguished for each of the lake. For the regeneration of the pike’s, the tench’ and the crucian carp’ population fishing of those species should be banned for the time of their generation. Reduction to small Cyprynidae species should be conducted by intensive stock in Łebsko with the pike and in Sarbsko with the pike-perch.
W pracy wykazano przewagę trendów fluktuacyjnych w dynamice biomasy większości poławianych gatunków ryb i wygasanie połowów fitofilnych ryb litoralowych. Główną przyczyną załamania się połowów sandacza w Łebsku oraz okonia w Sarbsku był brak prawidłowej gospodarki rybackiej. Zasoby wymienionych populacji ryb naruszano drastycznie już od pierwszej dekady blisko 50-letniej eksploatacji. Szczytowe połowy większości ryb w cyklu rocznym były osiągane głównie w okresie tarła przez cały analizowany okres. Dla odrodzenia się populacji szczupaka, lina oraz karasia należy całkowicie zaniechać ich połowów na czas trwania generacji i zredukować drobne karpiowate poprzez przeprowadzenie intensywnego zarybiania jezior szczupakiem i sandaczem.
Źródło:
Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline; 2008, 12
1643-0115
Pojawia się w:
Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadwyżki fosforu w wybranych gospodarstwach rolnych zlokalizowanych na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotami
Phosphorus surpluses in selected farms located in nitrate vulnerable zones
Autorzy:
Kupiec, J.
Zbierska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338848.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
bilans "na powierzchni pola"
fosfor
obszary szczególnie narażone (OSN)
wody wrażliwe
zanieczyszczenia obszarowe
field surface balance
nitrate vulnerable zones (NVZs)
non-point pollution
phosphorus
sensitive catchment area
Opis:
Celem przeprowadzonych badań było rozpoznanie gospodarowania fosforem w wybranych gospodarstwach średnio- i wielkoobszarowych na podstawie bilansu sporządzonego metodą "na powierzchni pola". W pracy wykorzystano dane z okresu 2002-2006, z 26 gospodarstw wielkoobszarowych oraz 65 średnioobszarowych, zlokalizowanych na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych, wyznaczonych w zlewniach wód wrażliwych w regionie wodnym Warty oraz Odry na podstawie zaleceń Dyrektywy 91/676/EWG (tzw. Dyrektywy Azotanowej). Saldo fosforu w gospodarstwach wielkoobszarowych wyniosło średnio 15,3 kg P2O5·ha-1 UR, natomiast w gospodarstwach średnioobszarowych - 46,5 kg P2O5·ha-1 UR. Spośród badanych OSN największe nadwyżki fosforu stwierdzono w gospodarstwach zlewni rzek Pogona i Dąbrówka, najmniejsze natomiast w gospodarstwach zlokalizowanych w OSN zlewni rzek Samica Stęszewska i Mogilnica. Ze względu na przewagę gleb zasobnych w fosfor we wszystkich badanych zlewniach (oprócz Orli) wynik bilansu powinien być bliski zera, a więc badane gospodarstwa rolne mogły stwarzać potencjalne zagrożenie jakości wód. Największym źródłem fosforu na polu były nawozy mineralne.
Twenty six large farms and 65 smaller private farms were analysed in this study. Analyses performed in 2002-2006 involved farms located in 7 nitrate vulnerable zones (NVZs) in wielkopolskie, dolnośląskie and lubuskie voivodships. Mid-sized and large area farms represented various types nad levels of production. Mean size of selcted large farm was 1680.3 ha and that of mid-sized farm 24.7 ha. The paper presents results based on phosphorus balance made with "on the field surface" method. Considered phosphorus inputs included: fertlizers, manure, sowing material, deposition, and crop reside. The output consisted of nutrients in crops. The results of phosphorus balance in large area and mid-sized farms (15.3 kg P2O5·ha-1 AL and 46.5 kg P2O5·ha-1 AL, respectively) showed a potential risk of phosphorus losses to water. The highest phosphorus surplus was observed in Pogona and Dąbrówka sensitive catchment areas (52.7 kg P2O5·ha-1 AL). Due to the prevalence of P rich soils in surveyed catchment areas (except Orla), the balance should approximate zero. The largest source of phosphorus in studied farms was fertilizers.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 1; 59-71
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dostępność mieszkańców województwa łódzkiego do sklepów wielkopowierzchniowych
Inhabitants of the Łódź region accessibility to shopping malls
Autorzy:
Wiśniewski, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965431.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
accessibility
shopping mall
Łódź region
Huff’s model
enhanced two-step floating catchment area
dostępność
sklep wielkopowierzchniowy
województwo łódzkie
model huffa
wzmocniona dwuetapowa metoda określenia obszarów rynkowych
Opis:
Prezentowany artykuł koncentruje się na zbadaniu dostępności mieszkańców województwa łódzkiego do sklepów wielkopowierzchniowych. Polem podstawowym badania jest gmina. Do analizy włączono wszystkie gminy województwa łódzkiego oraz jednostki położone poza nim, z których dojazd do sklepu w województwie łódzkim nie trwa dłużej niż 60 minut. Tę samą zasadę przyjęto w odniesieniu do sklepów – włączono wszystkie obiekty w województwie łódzkim, ale również te rozmieszczone w regionach ościennych, do których mieszkańcy łódzkiego nie podróżują dłużej niż godzinę. Ma to za zadanie urealnić wyniki badań. Źródłem danych dla liczby ludności był Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, natomiast baza danych dotycząca sklepów została pozyskana z zasobów OpenStreetMap. Dla osiągnięcia założonego celu poznawczego badania posłużono się dwiema metodami badawczymi w postaci modelu Huffa oraz wzmocnionej dwuetapowej metody określania obszarów rynkowych. Pozwoliło to na osiągnięcie celu metodologicznego – analizy porównawczej podejść badawczych.
The article is focused on examining the availability of inhabitants of the Łódź region to the shopping malls. Field of basic research is the municipality. The analysis included all the municipalities of the Łódź region and the municipalities located beyond, if the customer access to a shop in the Łódź region takes no more than 60 minutes. The same principle was adopted in relation to the shops. The study included all the objects in the Łódź region, and these shops arranged in neighboring regions, to which the inhabitants of the Łódź region are traveling less than an hour. This is to make real results. The data source for the population was the Local Data Bank Central Statistical Office while the database of stores was extracted from the OpenStreetMap resources. The author used the two testing methods to achieve this objective of the survey – Huff’s model and enhanced two-step floating catchment area method.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2016, 23
1508-1117
2353-4826
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego na zasolenie wód powierzchniowych zlewni górnej Wisły
Impact of hard coal mining restructuring on surface water salinity in the Upper Vistula catchment area
Autorzy:
Maksymiak-Lach, H.
Lach, R.
Caruk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/340987.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
restrukturyzacja górnictwa
wody powierzchniowe
zasolenie wód
zlewnia górnej Wisły
woda kopalniana
ochrona hydrotechniczna
coal mining restructuring
surface water
water salinity
Upper Vistula catchment area
mine waters
hydrotechnical protection
Opis:
W artykule omówiono wpływ restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego na jakość wód powierzchniowych w zlewni Górnej Wisły, wynikających ze zmian w odprowadzaniu słonych wód z odwadniania kopalń. Na podstawie wyników monitoringu przeanalizowano zmiany jakości wód Wisły na 40 km odcinku od ppk. poniżej zbiornika Goczałkowice - przed zrzutem wód kopalnianych - do ppk. Pustynia-Oświęcim - po zrzucie wód kopalnianych z zakładów wydobywczych w zlewni Wisły (bez ZG "Janina"). Przeanalizowano również zmiany jakości wód w dopływach Wisły: Gostyni, Potoku Goławieckim, Przemszy. Stwierdzono, że po roku 1994 nastąpiło zmniejszenie zasolenia wód w Gostyni i Przemszy na odcinku ujściowym do Wisły oraz w Wiśle w przekroju Nowy Bieruń (23,7 km) i Pustynia - Oświęcim (0,5 km). Ponadto, porównano bilanse zrzutu dołowych wód pochodzących z odwadniania kopalń zlokalizowanych w dorzeczu Górnej Wisły w latach 1994-2003 oraz przedstawiono prognozę bilansu na rok 2010. Analiza wykazała, że sumaryczny ładunek chlorków i siarczanów, wprowadzany do Górnej Wisły bezpośrednio i przez jej dopływy, ulegał stopniowo zmniejszaniu (o około 35% w latach 2000-2001 w stosunku do 1994 roku). Spadek ten był wynikiem ograniczania dopływu zasolonych wód do kopalń czynnych (były to tzw. działania "u źródła), o wodach silnie zmineralizowanych. Przewiduje się, że największy efekt ekologiczny w zlewni Górnej Wisły zostanie uzyskany po 2006 roku w wyniku zatopienia kopalni "Piast" Ruch II i przekształcenia wyrobisk tej kopalni w zbiornik retencyjno-dozujący.
The article analyses the impact of hard coal mining restructuring on the quality of surface waters in the Upper Vistula catchment area, resulting from changes relating to salty waters discharge from mine draining. On the basis of monitoring results have been analysed quality changes of Vistula waters at the 40 km of the section from the measuring-control point below the Goczałkowice reservoir - before mine water discharge - to the measuring-control point Pustynia-Oświecim - after mine water discharge from mines in the Vistula catchment area (without "Janina" mine). There have been also analysed water quality changes in the tributaries of the Vistula river: Gostynia, Goławiecki stream, Przemsza. It has been ascertained that after 1994 followed water salinity reduction in the Gostynia and Przemsza rivers in the estuary section to the Vistula river as well as in the Vistula in the cross-section Nowy Bieruń (23.7 km) and Pustynia-Oświęcim (0.5 km). Furthermore, the balances of discharge of mine waters deriving from the drainage of mines located in the Upper Vistula river basin in 1994-2003 were compared and a balance forecast for 2010 was presented. The analysis has pointed out that the summary load of chlorides and sulphates, introduced directly to the Upper Vistula as well as through its tributaries, was subject to gradual reduction (by about 30% in the years 2000-2001 in relation to the year 1994). This decrease was the result of limitation of inflow of salty waters into operating mines (this was the so-called action "at the source"), with highly mineralised waters. We predict that the greatest ecological effect in the Upper Vistula catchment area will be achieved after the year 2006 in consequence of flooding in the "Piast-Part II" mine and transformation of workings of this mine into a storage reservoir.
Źródło:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2006, 2; 91-106
1643-7608
Pojawia się w:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Issues of Catchment Boundaries Delimitation in a Suburban Area – the Case Study of Poznań Metropolitan Area, Poland
Autorzy:
Mrozik, Karol
Napierała, Michał
Adamska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/123525.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
suburban area
suburbanisation
catchment
Poznań Metropolitan Area
Opis:
The urbanisation and suburbanisation processes are considered to have a detrimental impact on the environment. Increasing the share of the impervious surfaces is one of their main negative effects, particularly in and near the cities, affecting the water relations of basins. It also results in new catchment boundaries formation and, in many cases, changes in the physiographic parameters affecting the accuracy of hydrological and hydraulic calculations of small suburban catchments. This study is an attempt to delimit the catchment boundaries located in the suburban area of Poznań city, Poland, in three variants: according to the Raster Hydrographical Map of Poland and Raster Topographical Map of Poland, digital elevation model, and rainwater sewage system. The analyses were conducted with ArcGIS software, and the results were additionally verified with geodesic measurements on site. This work focuses mainly on the impact of anthropogenic pressure on the catchment shape and the course of its boundaries. The analyses were conducted on the Rów WB stream catchment located in the Skórzewo village, Dopiewo municipality, which stands out within the Poznań Metropolitan Area as the area where the suburbanisation process is the most intensified. This study proved that the agrotechnical and drainage works performed in undeveloped, agricultural areas affected catchment shape and size as much as suburbanisation itself. According to the authors, the suburban catchment boundaries should be regularly updated due to the intensity of the new investments development and additionally verified on site.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2020, 21, 3; 202-208
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vlijanie konfiguracii malykh urbanizirovannykh bassejjnov stoka na gidrografy pritoka dozhdevykh stochnykh vod
Influence of the small urbanized catchments configuration on the stormwater hydrographs
Autorzy:
Zhuk, V.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/76302.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Komisja Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa
Tematy:
catchment
small catchment
stormwater management
urbanized area
stormwater run-off
hydrograph
Źródło:
Motrol. Motoryzacja i Energetyka Rolnictwa; 2015, 17, 6
1730-8658
Pojawia się w:
Motrol. Motoryzacja i Energetyka Rolnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nutrient output from rural areas on the example of two catchments Skuterud and Zagozdzonka
Koncentracja biogenów w rolniczych zlewniach na przykładzie zlewni rzeki Skuterud i Zagożdżonki
Autorzy:
Sawa, K.
Hejduk, L.
Deelstra, J.
Oygarden, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/81673.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
nutrient output
rural area
river catchment
Skuterud River
Zagozdzonka River
rural catchment
agriculture
nitrogen
phosphorus
measurement method
monitoring programme
Opis:
In this paper, two rural catchment- the Zagożdżonka catchment in Poland and the Skuterud catchment in Aas, Akershus county in Norway are compared. In addition to the general description, more in particular information, runoff, NO3 load, P-PO4 load, total phosphorus and total nitrogen concentrations in streams are compared. The data compared are from 1993 to 1995 in Zagożdżonka catchment and from 1994- 1996 from Skuterud catchment. The average concentration of N-NO3 in Zagożdżonka River in the period was 0.85 mg•1-1 and the mean concentration of P-PO4 was 0.13 mg•l-1. In the stream in Skuterud catchment the average concentration of N-NO3 was 4.95 mg•1-1 and the mean concentration of P-PO4 was 0.04 mg•l-1. For both catchments the same data were also compared for the 2008. In Skuterud catchment the highest concentration of nutrients occurred in November, March and April, which was connected to the higher runoff from agricultural areas during the snowmelt period. In Zagożdżonka catchment the highest concentration of nutrients was noted in March, April and in summer time, which was connected to periods with high amounts of precipitation. Comparison of the two rural catchments showed many differences in applied measurement methods for water sampling, water measurement, discharge measurement, runoff amounts and management practices, which had an effect on results of monitoring program. The compared data can be useful to predict the development of future environmental conditions for example water quality. It can also be useful for predict how nutrient runoff will be in future. What is more the different conditions for runoff in Skuterud and Zagożdżonka then different measures are needed.
W artykule zostały porównane dwie rolnicze zlewnie, jedna zlokalizowana w Polsce- Zagożdżonka, druga w Norwegii- Skuterud. Poza ogólnymi opisami zlewni, porównywane informacje dotyczyły szczegółowych danych o opadach, spływie powierzchniowym, oraz stężeniach N-NO3, P-PO4, TP i TN w płynących wodach powierzchniowych. Dane ze zlewni Zagożdżonka pochodzą z lat 1993-1995, ze zlewni Skuterud z lat 1994-1996. Średnie stężenie N-NO3 w w badanym okresie w rzece Zagożdżonka wynosiło 0,85 mg•l, zaś średnie stężenie P-PO4 było równe 0,13 mg•l. W ciekach zlewni Skuterud średnia koncentracja N-NO3 wynosiła 4,95 mg•l, zas P-PO4 oscylowała około 0,04 mg•l. W obydwu przypadkach te same analizy były przeprowadzone i porównane dla roku 2008. Wyniki pokazały, że dla cieków zlokalizowanych w Skuterud najwyższa koncentracja nutrientów wystąpiła w listopadzie, marcu i kwietniu. Zaistniała sytuacja ma związek z wysokim spływem powierzchniowym z terenów rolnych podczas upraw ziemi oraz z okresami roztopów. W zlewni Zagożdżonki najwyższe stężenie nutrientów w rzece odnotowano w marcu, kwietniu oraz w okresie letnim, co miało związek z dużymi opadami w tym okresie. Porównanie dwóch rolniczych zlewni pokazało wiele różnic, miedzy innymi w stosowanych metodach pomiarowych, systemie monitoringowym i otrzymanych wynikach. Mimo wielu różnic przeprowadzona analiza może być przydatna w prognozowaniu przyszłych zmian warunków środowiskowych.
Źródło:
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation; 2011, 43, 1
0208-5771
Pojawia się w:
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Land Reclamation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odwodnienie stref bezodpływowych małej zlewni miejskiej
Drainage of the depression area in a small urban catchment
Autorzy:
Matusiewicz, W.
Wrzesinski, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40478.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
zlewnie miejskie
zlewnie male
strefa bezodplywowa
podtopienia
odwodnienie
kanalizacja deszczowa
urban catchment
small catchment
area without outflow
flooding
drainage
rainwater sewer system
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Architectura; 2018, 17, 3
1644-0633
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Architectura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Heavy metal contamination of sediments from recreational reservoirs of urban areas and its environmental risk assessment
Metale ciężkie w osadach dennych zbiorników rekreacyjnych na terenach zurbanizowanych i ocena ryzyka środowiskowego
Autorzy:
Zemełka, G.
Szalińska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297033.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
heavy metals
recreational reservoirs
Cracow area
urban catchment
metale ciężkie
zbiornik rekreacyjny
Kraków
miejskie zlewnie
Opis:
Water reservoirs play important role in human environment, especially as a part of ecological networks in urban areas. Due to such localization they are subjected to the effects of the anthropogenic activities, introducing broad range of contaminants (e.g. heavy metals) through various pathways. The main aim of this study was to estimate heavy metal (Cd, Cr, Cu, Pb, Zn) contamination level in sediments of eight reservoirs in the Cracow urban area (Bagry, Nowohucki, Plaszowski, Dabski, Przylasek Rusiecki, Tyniec, Zakrzowek, and Zeslawice Reservoirs), and assess its potential environmental risk with use of various criteria (Igeo - geo-accumulation index, CF - contamination factor, PLI - pollution load index, TEC/PEC - threshold effect concentration/probable effect concentration). Furthermore, the role of reservoir catchment for sediment contamination (agricultural, industrial, and urbanized) was studied. Also, levels of metal contamination were compared with other recreational reservoirs in Poland (Jeziorsko, Barycz Dzierzno Duze, Pogoria III, Rusalka, and Sloneczne Reservoirs). The study revealed considerable variation in the chemical composition of bottom sediments, evidently depended on their localization. Results showed that the sediments of the Cracow area reservoirs and from the other urbanized catchments were moderately contaminated. Reservoirs from industrial catchments had a considerably higher content level, while water bodies localized in agricultural areas displayed low content of heavy metals. According to Igeo and CF sediments of Cracow area reservoirs were mostly Cd contaminated. However, Cd contents were relatively high in urban (Sloneczne) and industrial areas (Dzierzno Duze). The same situation was found in PEC values exceedances. In other cases, investigated heavy metals were mostly between the TEC and PEC values, which indicate moderate contamination of the sediments and moderate impact on biota. Therefore, further research and monitoring of sediments quality should be maintained in future seasons due to the use of water reservoirs throughout the year for recreational purposes.
Zbiorniki wodne pełnią ważną rolę w środowisku człowieka, zwłaszcza na obszarach miejskich, gdzie nie tylko dobrze wyglądają, ale również zapewniają korzyści zdrowotne oraz pełnią funkcję zbiorników lub ostoi dla różnorodności biologicznej. Ze względu na ich usytuowanie na obszarach miejskich zbiorniki te narażone są na działania antropogeniczne z różnych działań, które wprowadzają zanieczyszczenia (np. metale ciężkie). Głównym celem badań było oszacowanie poziomu zanieczyszczenia metali ciężkich (Cd, Cr, Cu, Pb, Zn) w osadach dennych ośmiu zbiorników zlokalizowanych na terenie Krakowa (Bagry, Nowohucki, Płaszowski, Dąbski, Przylasek Rusiecki, Tyniec, Zakrzówek, Zesławice) oraz oszacowanie potencjalnego zagrożenia dla środowiska przy zastosowaniu różnych kryteriów (Igeo - indeks geoakumulacyjny, CF - współczynnik zanieczyszczenia, PLI - wskaźnik ładunku zanieczyszczenia, TEC/PEC - wartość progowa/wartość prawdopodobna). Ponadto wzięto pod uwagę charakter zlewni badanych zbiorników (rolniczy, przemysłowy i zurbanizowany) w zanieczyszczeniu osadów dennych oraz porównano poziomy zanieczyszczenia metali ciężkich z innymi zbiornikami rekreacyjnymi w Polsce (Jeziorsko, Barycz, Dzierżno Duże, Pogoria III, Rusałka i Słoneczne). Badania wykazały znaczne różnice w składzie chemicznym osadów dennych, co zdecydowanie zależało od lokalizacji zbiorników. Osady denne w zbiornikach na terenie Krakowa i w zlewni zurbanizowanej były umiarkowanie zanieczyszczone. Zbiorniki ze zlewni przemysłowych miały znacznie wyższą zawartość metali ciężkich, podczas gdy zbiorniki zlokalizowane na obszarach rolnych charakteryzowały się niskimi zawartościami. Zgodnie z indeksem Igeo i CF, osady denne zbiorników wodnych w Krakowie były głównie zanieczyszczone kadmem. Stosunkowo wysokie stężenia tego metalu zaobserwowano również na obszarach miejskich (Słoneczne) oraz przemysłowych (Dzierzno Duże). Podobną sytuację stwierdzono przy przekroczeniach wartości wskaźnika PEC. Jednakże w przypadku większości zbiorników poziomy metali ciężkich w osadach dennych znajdowały się pomiędzy wartościami TEC i PEC, co sugeruje umiarkowane zanieczyszczenie. W związku z tym należy prowadzić dalsze badania oraz stale monitorować jakość osadów dennych zbiorników, zwłaszcza że są one wykorzystywane w celach rekreacyjnych przez cały rok.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2017, 20, 1; 131-145
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effective Impervious Area Mapping in Modeling Runoff from Urban Catchment
Odwzorowanie efektywnej powierzchni szczelnej w modelowaniu odpływu ze zlewni miejskiej
Autorzy:
Mazurkiewicz, Karolina
Skotnicki, Marcin
Dymaczewski, Zbysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811596.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
effective impervious area
hydrodynamic modeling
SWMM5
urban catchment
efektywna powierzchnia szczelna
modelowanie hydrodynamiczne
zlewnia miejska
Opis:
The publication presents the results of an analysis concerning the impact of the method of an effective impervious area (EIA) mapping in the simulation model on the runoff from urban catchment. The runoff volumes and flood volumes generated by heavy rainfall, causing the runoff from pervious area, were compared. Two EIA mapping variants were taken into account – first one, concerning reduction in imperviousness degree and, second one, directing the runoff from impervious to pervious area. The runoff calculations were made on basis of simulation results in SWMM5. For building the catchment model data of existing catchment with the area of nearly 80 hectares in Bydgoszcz was used. The value of the EIA was estimated on the basis of empirical formulas. The reduction in impervious area connected directly to the storm water sewer system from 40% to 10% of the total impervious area were considered. It has been shown that using the reduction in imperviousness degree for EIA mapping can lead to underestimation of runoff volume. The difference in runoff calculated for analyzed EIA mapping variants increases with the decrease in infiltration capacity of pervious area and is in large part transformed into a flood volume.
W publikacji przedstawiono wyniki analizy wpływu sposobu wprowadzenia danych o efektywnej powierzchni szczelnej (EIA) do modelu symulacyjnego zlewni miejskiej na odpływ. Porównywano objętości odpływu oraz objętości wypływu na powierzchnię terenu generowane przez opad o znacznym natężeniu, skutkujący formowaniem spływu z powierzchni przepuszczalnych. Uwzględniono dwa warianty odwzorowania EIA – redukcję stopnia uszczelnienia i skierowanie spływu z powierzchni szczelnej na przepuszczalną. Obliczenia odpływu wykonano przy użyciu modelu symulacyjnego wykonanego w programie SWMM5. Wykorzystano dane rzeczywistej zlewni miejskiej o powierzchni blisko 80 ha znajdującej się w Bydgoszczy. Wielkość EIA oszacowano na podstawie formuł empirycznych. Rozpatrywano zmniejszenie powierzchni szczelnej podłączonej bezpośrednio do systemu kanalizacyjnego w zakresie od 10% do 40% łącznej powierzchni szczelnej (TIA). Wykazano, że wykorzystanie do odwzorowania EIA redukcji stopnia uszczelnienia może powadzić do zaniżenia objętości obliczonego odpływu. Różnica odpływu obliczonego dla analizowanych wariantów odwzorowania EIA rośnie wraz ze spadkiem zdolności infiltracyjnych powierzchni przepuszczalnych i w znacznej części jest transformowana w wypływ na powierzchnię terenu.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2020, Tom 22, cz. 1; 417-430
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Water relations in forested areas in the Tomaszow Lubelski forest division
Autorzy:
Miler, A.T.
Bronikowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61642.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
small water retention
water retention
forest catchment
forest area
hydrological measurement
meteorological measurement
small catchment
Krynica River
Tomaszow Lubelski Forest Division
water balance
run-off
reservoir
Belzec Forest District
fire protection system
Opis:
The paper presents results of observations and hydro-meteorological measurements in a small catchment of the Krynica River, representative of the Tomaszów Lubelski Forest Division. The presented analysis of components of the water balance, particularly the volume of runoff, indicates the advisability of the construction of two reservoirs in the Bełżec Forest District. These reservoirs are to serve as elements of the fire protection system and the water retention system. Through damming culverts they will be connected with the Krynica River. Presented results constitute the hydrological characteristic of the catchment prior to the change in the engineering infrastructure related with the construction of the reservoirs. A complete evaluation of the efficiency of the investment will be possible after the reservoirs have been put in operation.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 11
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ stawów i cieków w kaliskim parku miejskim na środowisko
Impact of ponds and water-courses in Kalisz municipal park upon the environment
Autorzy:
Małecka, I.
Staszewski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/407528.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Badawczo-Rozwojowy Inżynierii Lądowej i Wodnej Euroexbud
Tematy:
mała retencja
zlewnia cząstkowa
teren zurbanizowany
powódź
mikroklimat
walory krajobrazowe
low retention
partial catchment basin
urbanized area
flood
microclimate
scenery virtues
Opis:
Park kaliski o powierzchni wynoszącej dziś 22.23 ha został utworzony w 1798 r., jeden z najstarszych publicznych parków (obok parku w Łęczycy) w Polsce znajdujący sie w sąsiedztwie rzeki Prosny i kanałów: Bernardyńskiego i Rypinkowskiego. W artykule zaprezentowano wpływ stawów i cieków zlokalizowanych w kaliskim parku miejskim na środowisko, a mianowicie: utrzymanie optymalnych warunków wodno-glebowych dla drzew i roślin (naturalnych siedlisk), zwiększenie małej retencji, poprawę warunków mikroklimatycznych oraz podniesienie walorów ekologicznych i estetycznych, a także krajobrazowych. Istnieje uzasadniona obawa przeżyźniania się wód w stawach, co może przyczynić się do wzmożonej produkcji biologicznej w następstwie wzrostu troficzności wód.
The Kalisz park covering today 22.23 ha was created in 1798 - one of the oldest public parks (besides the one in Łęczyca) in Poland situated next to the Prosna river and Bernardyński and Rypinkowski canals. The article presents an impact of ponds and water-courses located in the Kalisz municipal park upon the environment that is by maintaining optimal water and soil conditions for trees and plants (natural habitat), increasing low retention, improving microclimate conditions and raising ecological, appearance and scenery virtues. There is a justified concern that water in ponds becomes too fertile, which may intensify biological production as a result of increased water trophicity.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska; 2011, 3; 17-24
2082-6702
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane sposoby zwiększenia małej retencji w zurbanizowanej kaliskiej zlewni cząstkowej
Selected methods of increasing low retention in urbanized Kalisz partial catchment basin
Autorzy:
Małecki, Z. J.
Wira, J.
Staszewski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/407566.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Badawczo-Rozwojowy Inżynierii Lądowej i Wodnej Euroexbud
Tematy:
mała retencja
zlewnia cząstkowa
teren zurbanizowany
powódź
węzeł wodny
przepływ wód
low retention
partial catchment basin
urbanized area
flood
water junction
water flows
Opis:
W artykule przedstawiono podstawowe kierunki przedsięwzięć zmierzających do zwiększenia małej retencji na terenie zurbanizowanym poprzez: zmniejszenie spływu powierzchniowego wód, retencjonowanie wód opadowych, sterowanie odpływami wód, zwiększenie retencji wodnej gleb i powierzchni biologicznie czynnej. Kalisz uznawany jest za najbardziej zagrożone miasto w rejonie wodnym Warty i dlatego powinno być zabezpieczone przed skutkami powodzi przy przepływie wód o p<10%. Zlewnia cząstkowa terenu Kalisza staje się coraz bardziej zurbanizowana, co jest jednoznaczne ze wzrostem udziału powierzchni nieprzepuszczalnej, a tym samym ulega zmniejszeniu retencja wodna gleb.
This article presents primary tendencies of investments aimed to increase the low retention within an urbanized area by reducing surface water run-off, retaining rainwater, controlling water run-off, increasing water retention in soil and biologically active surfaces. Kalisz is considered as the most endangered town in the Warta river area and therefore should be safeguarded against flood effects when the water flow is p<10%. The Kalisz particle catchment basin is becoming more and more urbanized which means an increase of impermeable surface area and as a result soil water retention is getting reduced.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska; 2011, 3; 62-70
2082-6702
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of Retention Potential Changes as an Element of Suburbanization Monitoring on Example of an Ungauged Catchment in Poznań Metropolitan Area (Poland)
Ocena zmina potencjału retencyjnego jako element monitoringu suburbanizacji na przykładzie niekontrolowanej zlewni w Poznański Obszarze Metropolitalnym (Polska)
Autorzy:
Mrozik, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817958.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
retention potential
Poznań Metropolitan Area
suburbanization monitoring
SCS-CN method
ungauged catchment
planning in water resources management
potencjał retencyjny
Poznański Obszar Metropolitalny
monitoring suburbanizacji
metoda SCS-CN
zlewnia niekontrolowana
monitoring
planowanie w gospodarowaniu wodami
Opis:
The development of the cities results in significant changes in land use and functional connections between urban and rural areas. The changing relations between the use of urban and rural areas lead to changes in the quality of the inhabitants’ lives, of the environment and ecosystem services, including water resources. Those changes are the most visible in peri-urban areas. Different scenarios of the development of urbanized areas in Europe based on the IPCC assumptions indicate their further expansion at 0,4-0,7% per year which is over 10 times higher score than any other land use. This means that the intensity of this process will be particularly visible in peri-urban areas, including considerable areas of Poland. The observed intensive transformations of arable lands into built-up and urbanized areas make one think about the influence of suburbanization on water management, especially in the context of extreme phenomena, out of which the most afflictive over the two last decades were floods in 1997, 2011 and 2010. Monitoring the process of suburbanization gains importance in the context of its influence on water management in the river catchment which, according to the IWRM principle, a basic planning unit are in water management planning. The objective of this paper was evaluation of the possibility of using the SCS-CN method as an element of monitoring process of suburbanization through sizing the changes in the in water retention potential of ungauged catchments on peri-urban areas of metropolitan areas. Detailed analyses were carried out based on the Skorzynka river catchment located within the rural communes of Dopiewo, Tarnowo Podgórne and the city of Poznań which are the nucleus of Poznan Metropolitan Area (PMA) (currently defined as the voivodeship urban functional area of Poznań). Altogether, according to the delimitation proposed by the regional planning office Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego (WBPP), PMA comprises 45 communes together with Poznań (including 10 cities – centres of district and 15 other small cities). To the assessment of potential water retention and effective precipitation the SCS-CN method was used. The changes in land use were estimated on the basis of a topographic map from 1998 at a 1:10 000 scale and the Urban Atlas based on satellite photographs from SPOT 5 satellite on the ground resolution of 2.5 m from 2007. Data on soil were obtained from soil and agricultural maps at a 1:25 000 scale performed by Institute of Soil Science and Plant Cultivation (IUNG) in Puławy. All analyses were performed using ArcGIS 10.0 software by ESRI. The information about precipitation based on the data from the climatic station of Poznań Ławica Thanks to using the SCS-CN method a 20% decrease of potential water retention (99 to 80mm) in the 11-years period for Skórzynka catchment in average antecedent moisture conditions (AMC II) has been demonstrated. Also, a 17% increase of effective precipitation (35 to 41 mm) calculated for extreme rainfall event observed on 17/08/2010 was shown. The conducted analyses allow to conclude that the SCS-CN method is a useful and desirable tool used to monitor the process of suburbanization in ungauged catchments located within metropolitan areas in order to assess the changes of potential water retention. The obtained data may be a decision criterion for local authorities in the proper creation of spatial policy, especially in the sphere of water resources management and preventing local floods and droughts.
Rozwój miast skutkuje znacznymi zmianami użytkowania terenu i powiązań funkcjonalnych pomiędzy obszarami miejskimi i wiejskimi. Zmieniające się relacje pomiędzy użytkowaniem obszarów miejskich i wiejskich prowadzą do zmian jakości życia mieszkańców, środowiska i świadczeń ekosystemów, w tym zasobów wodnych. Zmiany te są najbardziej widoczne na obszarach podmiejskich. Różne scenariusze rozwoju obszarów zurbanizowanych w Europie oparte na założeniach IPCC wskazują niezależnie na ich dalszą ekspansję w granicach 0,4-0,7% rocznie, co jest wynikiem ponad dziesięciokrotnie wyższym niż rozwój jakichkolwiek innych typów użytkowania. Oznacza to, że nasilenie tego procesu będzie szczególnie widoczne na obszarach podmiejskich, w tym na znacznych obszarach Polski. Obserwowane intensywne przekształcania terenów użytkowanych rolniczo na tereny zabudowane i zurbanizowane zmuszają do zastanowienia się nad wpływem suburbanizacji na gospodarowanie wodami zwłaszcza w kontekście zjawisk ekstremalnych, z których w Polsce w ostatnich dwóch dekadach szczególnie dotkliwe okazały się powodzie w 1997, 2001 i 2010 r. Szczególnego znaczenia nabiera potrzeba monitoringu zjawiska suburbanizacji w kontekście jej wpływu na gospodarowanie wodą w zlewni rzecznej będącej zgodnie z zasadą IWRM podstawową jednostką planistyczną w planowaniu w gospodarowaniu wodami. Celem pracy była ocena możliwości zastosowania metody SCS-CN jako elementu monitoringu procesu suburbanizacji poprzez zwymiarowanie zmian w potencjalne retencyjnym niekontrolowanych zlewni rzecznych na terenach podmiejskich w miejskich obszarach funkcjonalnych (metropolitalnych). Szczegółowe analizy w pracy wykonano na przykładzie zlewni Skórzynki położonej w granicach gmin wiejskich Dopiewo i Tarnowo Podgórne i miasta Poznań stanowiących rdzeń Poznańskiego Obszaru Metropolitanego (POM) (określanego obecnie jako Miejski Obszar Funkcjonalny Ośrodka Wojewódzkiego) Ogółem według delimitacji zaproponowanej przez Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego POM obejmuje 45 gmin wraz z Poznaniem (w tym 15 miast powiatowych i 15 pozostałych miast). Do oceny zmian potencjału retencyjnego i opadu efektywnego wykorzystano metodę SCS-CN. Zmiany zagospodarowania terenu oceniono na podstawie mapy topograficznej z 1998 r. w skali 1: 10 000 oraz urban atlasu bazującego na zdjęciach satelitarnych SPOT5 o rozdzielczości terenowej 2,5m z roku 2007. Dane dotyczące gleb pochodziły z mapy glebowo-rolniczej w skali 1: 25 000 wykonanej przez IUNG w Puławach. Wszystkie analizy wykonano przy użyciu oprogramowania ArcGIS 10.0 firmy ESRI. Dane opadowe pochodziły ze stacji Poznań-Ławica. Dzięki metodzie SCS-CN wykazano dla zlewni Skórzynki w okresie 11 lat dla przeciętnych początkowych warunków wilgotnościowych spadek potencjalnej retencji (o 20%, tj. z 99 na 80mm) oraz wzrost opadu efektywnego (o 17%, tj. z 35 na 41mm) wyliczonego dla ekstremalnego zdarzenia opadowego odnotowanego 17.08.2010 r. Wykonane analizy pozwalają stwierdzić, że metoda SCS-CN jest użytecznym i pożądanym narzędziem monitoringu procesu suburbanizacji w niekontrolowanych zlewniach położonych w obrębie obszarów metropolitalnych w celu oceny zmian potencjału retencyjnego zlewni. Uzyskane wyniki mogą stanowić kryterium decyzyjne dla lokalnych władz we właściwym kreowaniu polityki przestrzennej, zwłaszcza w zakresie kształtowania zasobów wodnych oraz przeciwdziałania lokalnym powodziom i suszom.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 188-200
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-45 z 45

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies