Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "bunt chłopski" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-3 z 3
Tytuł:
Zagrożenie buntem chłopskim w południowo‑wschodnich województwach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1788–1789
Autorzy:
Trąbski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/686353.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
the Great Sejm
peasant revolt
the Orthodox Church
Ukraine
Sejm Czteroletni
bunt chłopski
prawosławie
Ukraina
Opis:
In the 18th century, in the south‑eastern voivodeships of the Polish‑Lithuanian Commonwealth, the state, commune and private administration had to face many problems. One of them was banditry, known on this territory as haidamaky banditry, and the threat of a Ukrainian people revolt linked with it. The last time the anxiety concerning that issue was visible was at the session of the Great Sejm. There was fear that, just like in 1768, Russia would push peasants against nobility in order to sow chaos in south‑eastern voivodeships of the Polish‑Lithuanian Commonwealth, and in consequence break the parliamentary debate and restore its sovereignty over the country. Orthodox priests, Russian merchants, Cossacks and even Greek Catholic priests were perceived as agitators.
Jednym z wielu problemów z jakim w XVIII wieku zmagały się struktury administracji państwowej, samorządowej i prywatnej w południowo‑wschodnich województwach Rzeczypospolitej Obojga Narodów było rozbójnictwo, występujące na tamtych terenach pod określeniem hajdamaczyzny, oraz związane z nim zagrożenie buntem ludności ukraińskiej. Po raz ostatni obawy z tym związane dały o sobie znać w czasie obrad Sejmu Czteroletniego. Obawiano się, że podobnie jak w 1768 roku Rosja popchnie chłopstwo przeciwko szlachcie, w celu wywołania chaosu w południowo‑wschodnich województwach Rzeczypospolitej, a tym samym doprowadzi do przerwania obrad sejmowych i przywróci swoje zwierzchnictwo nad krajem. Za agitarorów uważano duchowieństwo prawosławne, rosyjskich kupców, kozaków, a nawet księży grekokatolickich.
Źródło:
Orientalia Christiana Cracoviensia; 2015, 7
2450-2936
2081-1330
Pojawia się w:
Orientalia Christiana Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Głos buntu. O politycznym potencjale opowieści o Jakubie Szeli na przykładzie spektaklu Historia Jakubowa. Opowieść chłopska i babska
The Voice of Rebellion: The Political Potential of Jakub Szela’s Story as Illustrated by the Example of the Narrative Spectacle Historia Jakubowa. Opowieść chłopska i babska
Autorzy:
Bednarek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344026.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
Małgorzata Litwinowicz
Jakub Szela
peasant uprising
the people
women's rights
prawa kobiet
bunt chłopski
lud
Opis:
Artykuł podejmuje refleksję na temat politycznego potencjału narracji o wiejskim doświadczeniu w kontekście współczesnych ruchów populistycznych na przykładzie widowiska Historia Jakubowa. Opowieść chłopska i babska Małgorzaty Litwinowicz, który miał premierę w 2020, równolegle z trwającymi Czarnymi Protestami. Analiza tego spektaklu pozwala postawić tezę, że dzięki afektywnemu oddziaływaniu opowieść o chłopskim oporze służy we współczesnej kulturze formowaniu nieliberalnej kategorii ludu jako podmiotu działań politycznych w tych projektach, które mają charakter przynajmniej w części audialny. Wybór głosu jako medium dla sztuki próbującej wyrazić ludowy gniew i jego siłę transformacyjną wobec porządku społecznego jest uzasadniony jego większą zdolnością do afektywnego oddziaływania – a przez to do budowania identyfikacji grupy, a następnie wspólnoty społecznej.
The article presents the political potential of the narration about the peasants’ experience in contemporary Polish populist movements. The analysis concentrates on the narrative spectacle Historia Jakubowa. Opowieść chłopska i babska by Małgorzata Litwinowicz, which was shown for the first time in 2020, during the Black Protests. The aim of the article is to demonstrate that the story about the peasant resistance is used in Polish culture to construct “the people” as a political agent. This happens only if the medium of the piece of art is the voice. The reason why this correlation occurs is that the embodied voice has a greater capacity for affective impact, and as such it has a powerful influence on the audience, which leads to the building of a common identification – and a community.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2023, 67, 3-4; 85-99
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obecność Szeli. Trzy przykłady z nowej prozy
Presence of Szela: Three Examples from the New Prose
Autorzy:
Nowacki, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/54139567.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Jakub Szela
Radek Rak
Maciej Hen
Stanisław A. Nowak
rabacja galicyjska
bunt chłopski
Galician slaughter
peasant revolt
Opis:
Artykuł przynosi omówienie trzech powieści, w których pojawia się postać Jakuba Szeli i wątek rabacji galicyjskiej. Są to Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli (2019) Radka Raka, Deutsch dla średnio zaawansowanych (2019) Macieja Hena oraz Galicyanie Stanisława Aleksandra Nowaka (2016). Punktem wyjścia rozważań jest uwaga sformułowana przez Przemysława Czaplińskiego, który bunt chłopski z lutego 1846 roku rozpoznał jako aktualne dziedzictwo, mogące zasilać dzisiejsze formy protestu przeciwko niesprawiedliwości i wyzyskowi. Autor artykułu rozważa, czy rzeczywiście współcześni prozaicy, którzy na kartach swoich powieści ożywili postać Jakuba Szeli, odwołują się do wspomnianej tradycji, czy Szela jest dla nich ikoną buntownika i zarazem wzorem mściciela. Wynik tego sprawdzianu jest negatywny: autor dowodzi, że w grę wchodzi wyłącznie popkulturowa lub quasi-popkulturowa obecność Szeli (w literaturze artystycznej), luźno związana z szerszą debatą na temat „kwestii chłopskiej” czy tak zwanym zwrotem plebejskim w polskiej kulturze, jaki najmocniej uwidocznił się w latach 2015–2016. Autor twierdzi, że omówione przez niego utwory nie mają ambicji „rozrachunkowych”; nie upomniano się w nich o rzekomo wyparte czy niesłusznie zapomniane dziedzictwo chłopskiego oporu i buntu. Tym samym ujawniona została rozbieżność między postulatami historyków i socjologów, którzy w ostatnich latach odnowili namysł nad położeniem chłopów pańszczyźnianych w duchu tak zwanej pedagogiki wstydu, a dzisiejszą praktyką literacką.
The article presents three novels in which the person of Jakub Szela and motif of the Galician slaughter appear. These are Fairy Tale about the Snake’s Heart or Another Word about Jakub Szela (2019) by Radek Rak, Deutsch for Intermediates (2019) by Maciej Hen and Galicians (2016) by Stanisław Aleksander Nowak. The starting point for the considerations is the remark of Stanisław Aleksander Nowak who acknowledged the 1846 peasant revolt as a relevant legacy that could support present-day forms of protest against injustice and exploitation. The author of the article examines if the modern prose writers who brought the person of Jakub Szela back to life in their novels truly invoke the aforementioned tradition and if Szela is a rebel icon and an avenger model for them. The result of said examination is negative: the author proves that only pop-cultural or quasi-pop-cultural presence of Szela (in artistic literature) comes into question, which is loosely tied to the broader discussion on “the peasant question” – the so-called plebeian turn in Polish culture, which became most visible in the years of 2015–2016. The author argues that the discussed works of literature do not have the ambitions to deal with the past; the allegedly renounced or unjustly forgotten legacy of peasant resistance and rebellion weren’t claimed. Thereby the difference between the demands of the historians and sociologists who reflected anew on the situation of serfs in spirit of the so-called pedagogy of shame and today’s literary practice was revealed.
Źródło:
Konteksty Kultury; 2020, 17, 4; 453-469
2083-7658
2353-1991
Pojawia się w:
Konteksty Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-3 z 3

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies