Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "bromine" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Petrologiczna i geochemiczna charakterystyka soli kamiennych formacji Lotsberg w środkowej Albercie (Kanada)
    Petrological and geochemical characteristic of Lotsberg Salt Formation in Central Alberta (Canada)
    Autorzy:
    Kukiałka, P.
    Toboła, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192049.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    Lotsberg
    brom
    części nierozpuszczalne
    halit
    sól kamienna
    bromine
    insolubilities
    halite
    salt rock
    Opis:
    Pierwsze badania petrologiczne i geochemiczne formacji solonośnych występujących Zachodniej Kanadzie na terenie Alberty prowadzone były w latach lat 50-tych oraz 60-tych XX wieku. Wykazały one duże zróżnicowanie mineralogiczno- petrologiczne pomiędzy najmłodsza formacja (Prairie Evaporite) a formacjami starszymi (Cold Lake i Lotsberg). Formacja Lotsberg posiada bardzo nietypowe wykształcenie soli kamiennych, wskazujący na całkowicie odmienne warunki ich sedymentacji. Dodatkowo badania geochemiczne uwidoczniły bardzo niską zawartość bromu. Obecne badania petrologiczne i geochemiczne, wykonane przy użyciu dużo nowocześniejszej aparatury, uzupełniają wcześniejsze obserwacje wykazując przy tym jeszcze niższą zawartość bromu niż stwierdzono w pierwszych badaniach.
    The first petrological and geochemical studies of the saline formation occurring in Western Canada, Alberta were conducted in the 1950s and 1960s. They showed large mineralogical and petrological differences between the youngest Prairie Evaporite Formation, the older Cold Lake Formation and Lotsberg Formation. Lotsberg Formation has a very unusual mineralogical and petrographic composition of rock salt indicating completely different sedimentation conditions. Also, geochemical studies have shown very low bromine content. The current petrological and geochemical studies, made with modern equipment, complement the previous observations showing even lower bromine content that was found in the first tests.
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2018, 14; 77--87
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Utwory pogranicza cyklotemów PZ1 i PZ2 cechsztynu w kłodawskim wysadzie solnym (środkowa Polska)
    Deposits from the transition of Zechstein PZ1 to PZ2 cyclothems in the Kłodawa salt dome (central Poland)
    Autorzy:
    Czapowski, G.
    Tomassi-Morawiec, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075825.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    ewaporaty
    brom
    cechsztyn
    kłodawski wysad solny
    Polska centralna
    evaporites
    bromine
    Zechstein
    Kłodawa salt dome
    Central Poland
    Opis:
    The possible occurrence of the Oldest Halite (Na1) unit of the Zechstein PZ1 cyclothem in the Kłodawa salt dome was a discussed matter for many years. Profiling and sampling of the evaporite Zechstein succession (a transition of PZ1 to PZ2 cyclothems) visible in a corridor of the "Kłodawa” Salt Mine at the mining level -650 m, located near the NE marginal pillar of the dome, were done in 2011. The studied section includes rock salt, shale, sulphate and carbonate rocks inclined at 60-90o to the NE and represents a normal succession of the PZ1 and PZ2 cyclothems. The normal succession of the top part of the PZ1 cyclothem consists of two lithological units: 1) rock salt complex (extending over a distance of ca. 5.8 m), defined as the Oldest Halite (Na1) lithostratigraphic unit, and 2) anhydrite bed, c.a. 1.3 m thick, distinguished as the Upper Anhydrite (A1g). These deposits are overlain by 4 lithological units, considered as those creating the normal sequence of the lower part of the younger PZ2 cyclothem. The first one is a dolomitic shale bed, ca. 3.7 m thick, defined as the Stink Shale (T2). It is overlain by a dolomite layer, 0.3-0.5 m thick, representing the Main Dolomite (Ca2), and by an anhydrite series, over 17 m thick, attributed to the Basal Anhydrite (A2). The studied section ends with a rock salt complex, ca. 4 m thick, interpreted as the Older Halite (Na2). The bromine (Br) content in both salt units is relatively low: 81-86 ppm (7 samples) in the Na1 unit and 54-77 ppm (4 samples) in the Na2 unit, with a distinct upward-increasing trend in the latter. Similar low Br values and their distribution trends were characteristic for the top of the Na1 standard bromine curve in Poland and for the lower part of such curve for the Na2 salts. This geochemical similarity could support a proper stratigraphic position of both units. The analysed section was interpreted as a tectonic slice or intrusion, composed of Na1 rock salt overlain with the younger A1g sulphate, incorporated within the folded complex of Na2 rock salt. Such image confirms the current opinion of a more complicated internal structure of the so-called "marginal anticlines” within the Kłodawa dome, composed of intensively folded both salt units. It also documents that the oldest Zechstein evaporites (chlorides and sulphates) could occur above within the dome section than was stated earlier.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2018, 66, 5; 303--308
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geochemical analysis and petrochemical features of salt rocks from Middle and Upper Famenian saliferous formation of the Prypiat Through
    Analiza geochemiczna i cechy petrochemiczne skał solnych środkowo- i górnofameńskiej formacji solonośnej w Zapadlisku Prypeci
    Autorzy:
    Petrova, N. S.
    Denisova, N. Y.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192085.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    Pripyat paleorift
    halite
    sylvine
    carnallite
    bromine
    paleoryft Prypeci
    halit
    sylwin
    karnalit
    brom
    Opis:
    The specific feature of the Pripyat Trough (paleorift) is presence of the continental crust in the basin basis. Intensity and direction of the processes in the Earth’s crust led to creation of the depression structure. In this structure (basin), the salt formation with potassium salts sedimented during Middle-Upper Famen. Sedimentary rocks of the trough salt formations are represented by the difficult combination of chemogenic-terrigenous and salt rocks in the cross-section. Geochemical and structural-material features of the potash-bearing subformation salt rocks are considered in the article.
    Specyficzną cechą Bruzdy Prypeci (paleorifu) jest obecność skorupy ziemskiej w podłożu basenu. Intensywność i kierunek procesów w skorupie ziemskiej doprowadziły do powstania struktury depresyjnej, w której sedymentowały osady. W strukturze (basenie) formacja solonośna z solami potasowymi sedymentowała w środkowym i górnym Famenie. Skały osadowe reprezentowane są przez skomplikowaną serię ewaporatową. Cechy strukturalne i geochemiczne potasowej subformacji zostały opisane w tym artykule.
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2017, 13; 141--145
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Litologia i zawartość bromu w najstarszej soli kamiennej w otworze BG-3-3 na obszarze Kazimierzów 1, O/ZG Polkowice – Sieroszowice
    Lithology and bromine content of the Oldest Halite from BG-3-3 borehole in the Kazimierzów 1 area, Polkowice – Sieroszowice Mining Area
    Autorzy:
    Księżopolska, K.
    Wrzosek, J.
    Bukowski, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192105.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    sól kamienna
    monoklina przedsudecka
    metoda bromowa
    rock salt
    Fore-Sudetic Monocline
    bromine method
    Oldest Halite
    Opis:
    Niska zawartość bromu (7 – 45 ppm) w najstarszej soli kamiennej z otworu BG-3-3 zlokalizowanego w obszarze Kazimierzów 1, kopalnia Polkowice – Sieroszowice (monoklina przedsudecka) wskazuje, że są to sole kamienne wtórne. Po przeprowadzonych badaniach petrologicznych i geochemicznych przedstawiono charakterystykę soli kamiennej badanego otworu wraz z przypisaniem do stosowanych wydzieleń petrologicznych. Określono koncentracje bromu i wielkość współczynnika bromochlorowego dla poszczególnych typów soli. Zawartość bromu w solach kamiennych jest bardzo dobrym wskaźnikiem ich genezy, gdyż jego koncentracje w tych utworach są ściśle związane ze stopniem zaawansowania cyklu ewaporatowego. Pozwala to na określenie warunków sedymentacji i wskazanie ewentualnych procesów prowadzących do przeobrażenia skał solnych. Prawdopodobną przyczyną niskiej zawartości bromu jest rekrystalizacja wcześniej wytrąconych soli pierwotnych w warunkach intensywnych procesów tektonicznych obszaru monokliny przedsudeckiej oraz duża zawartość materiału terygenicznego w profilu, która ma wpływ na zmniejszenie stężenia bromu w utworach solnych.
    The low content of bromine (7 – 45 ppm) in the Oldest Halite rock salt from the BG-3-3 borehole located in Kazimierzów field in the Polkowice – Sieroszowice mine (Fore-Sudetic Monocline, SW Poland) indicates that the rock salt are secondary type. On the basis of petrological and geochemical analyses lithological characteristic of salt from the tested borehole with the assignment to use petrological classification was elaborated. The concentrations of bromine and the bromine- chlorine ratio for different types of salt were determined. Bromine content in the rock salt is a very good indicator of the origin, because of the relationship of bromine concentration with the degree of evaporation. This allows to determine the conditions of sedimentation and identify any processes leading to the transformation of rock salt. The probable reason for low bromine content is recrystallization of the previously precipitated primary salt, especially in the environment of intensive tectonic processes in the area of Fore-Sudetic monocline and high content of terrigenous material in the profile, which also have the effect of decrease of the bromine concentration in the salt formation.
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2016, 12; 66--71
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Why are variations in bromine isotope compositions in the Earths history larger than chlorine isotope compositions?
    Autorzy:
    Eggenkamp, Hans
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/763372.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    chlorine isotopes
    bromine isotopes
    Phanerozoic
    redox
    Opis:
    In this paper we discuss the marked discrepancy in global chlorine and bromine isotope variations. While, based on experimentally and theoretically determined fractionation factors, it is expected that bromine isotope variations should be, depending on the process, 2 to 7 times less than chlorine isotope variations it is observed that in formation brines the isotope variations of bromine are at least of the same size as chlorine isotope variations, and regularly even larger. In this paper we argue that this is caused by the fact that oxidation-reduction processes play a more important role in bromine isotope geochemistry than in chlorine isotope geochemistry. Due to the fact that the bromide ion is more easily to oxidise than the chloride ion Rayleigh effects can cause the observed larger variations in bromine isotope geochemistry. In this paper we propose that biochemical reactions (oxidation of bromide ions to methyl bromide) may be the major cause for this effect. Although we do not yet understand the full processes that take place we show that oxidation-reduction processes must be the main effect to explain the differences between the two isotope systems and propose that more research is developed to understand how the processes cause the observed variations.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio AAA – Physica; 2015, 70
    0137-6861
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio AAA – Physica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania specjacji bromu w wodach o zróżnicowanym zasoleniu na podstawie modelowania geochemicznego
    The Study of Bromine Speciation in Water of Varying Salinity, Based on Geochemical Modeling
    Autorzy:
    Winid, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819148.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    specjacja bromu
    modelowanie geochemiczne
    woda
    bromine speciation
    water
    geochemical modeling
    Opis:
    Chemical analyses usually present the overall concentration of the test element or ion in its most common form. Geochemical modeling allows the calculation of the distribution and concentrations of aqueous species, based on the results of chemical analysis and physical – chemical measurements. The initial characterization of inorganic forms of bromine in groundwater was based on the undertaken geochemical modeling. The studies considered waters of varying mineralization, including varyingious contents of bromine. Fresh water contains small quantities of bromine. The average content of bromine in surface water and active exchange zone groundwater generally does not exceed 0,2 mg/L. The mineralized waters and also some specific therapeutic waters, thermal waters and brines, may contain bromides in amounts greater than in ordinary groundwater. During water treatment processes, the oxidation of bromide can cause the formation of carcinogenic bromate and organic bromine compounds, also mutagenic. The distribution of bromine species in waters of different chemical type and of varied salinity, has been calculated using the program PHREEQC (Parkhurst, Apello 1999). The author used her own research of infiltration of saline water flowing into the Wieliczka salt deposits and also the results of sample analyses of waters with different contents of bromide, both in Poland and the U.S. The study also includes analyses of leachate from three different landfills in the south of Poland. Chemical characteristics were collected from author's own research as well as published data. There were 33 analyses of waters of different chemical characteristic, most of them saline (with chloride ion content larger than 20% milieqvalent). Bromine species were analyzed in terms of salinity and chemical type of water. The calculations also take into consideration the species of bromine which are potentially conducive to the formation of carcinogenic compounds. The quantitative relationship between speciation content and ionic strength, chlorides, bromides and pH was analyzed statistically and presented in the figures. Based on the results of calculations of bromine speciation resulting from geochemical modeling, it can be stated that the main form of bromine occurrence is bromide ion, which accounts for more than 93% of all speculations. In the waters of low ionic strength, it is typically up to 100%. The maximum content of NaBr in the studied waters exceedes 7%. It should be noted that bromide ion is not always present in aqueous solutions. The content of NaBr increases with the ionic strength of the aqueous solution. Other bromine speciations account for only a fraction of a percent. There was no occurrence of bromate BrO3-and the percentage of undissociated forms (HBrO) did not exceed the value of 1E-19, which is about 5.4 E-21 mg/L. Geochemical modeling carried out confirmed the prevalence of bromine in aqueous solution in ionic form (bromide).
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 3; 2452-2467
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Brom jako potencjalne zagrożenie jakości środowiska wodnego w rejonach eksploatacji górniczej
    Bromine as a potential threat to the aquatic environment in areas of mining operations
    Autorzy:
    Winid, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/215997.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    brom
    bromki
    hydrogeochemia
    jakość wód
    ochrona środowiska
    górnictwo
    bromine
    bromides
    hydrogeochemistry
    water quality
    environmental protection
    mining
    Opis:
    Brom w wodach słabo zmineralizowanych występuje w niewielkich ilościach. Średnia zawartość bromków w wodach powierzchniowych i podziemnych strefy aktywnej wymiany na ogół nie przekracza 200 μg/dm3 (0,2 mg/dm3). W większych ilościach jony te mogą występować w wodach zmineralizowanych, ale także w niektórych swoistych wodach leczniczych, wodach termalnych oraz solankach. Bromki w wodach gruntowych i powierzchniowych mogą być wynikiem dopływu zasolonych wód podziemnych. W obszarach eksploatacji górniczej gospodarka wodami zasolonymi (złożowymi, kopalnianymi i produkcyjnymi) może wpływać na wzrost zawartości bromków w wodach powierzchniowych i płytkich wodach podziemnych. Bromki w ilościach znacznie przekraczających 1 mg/dm3 rejestrowane są w odciekach i zanieczyszczonych wodach rejonów składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych. Obecność bromków w wodach poddawanych ozonowaniu i chlorowaniu może spowodować utworzenie bromianów, które są związkami kancerogennymi, a także szeregu związków organicznych zawierających brom, które mogą mieć działanie mutagenne. Problem powstawania bromianów dotyczy wód o zawartości powyżej 50 μg/dm3 (0,05 mg/dm3). W artykule zamieszczono dane dotyczące zawartości bromków w wodach o różnej mineralizacji. Omówiono antropogeniczne przyczyny występowania bromków z uwzględnieniem górnictwa i procesu szczelinowania hydraulicznego. Z doświadczeń eksploatacji gazu łupkowego stanu Pensylwania (USA) wynika, że konsekwencją procesu szczelinowania hydraulicznego może być obecność wód o podwyższonej zawartości bromków i problem ich utylizacji. Zwiększone zawartości bromków w wodach powierzchniowych obszarów pozostających pod wpływem eksploatacji górniczej można wiązać z wodami produkcyjnymi, ale również z innymi (poza górniczymi) ogniskami zanieczyszczeń. Zwrócono uwagę na niewielką ilość danych dotyczących zawartości bromków w wodach Polski, co jest spowodowane tym, że składnik ten nie jest uwzględniony w procedurze badania jakości wód. Znajomość tła pozwoliłaby w przyszłości na dokładniejszą ocenę stanu środowiska także przy poszukiwaniach i ewentualnej eksploatacji gazu łupkowego.
    Fresh water normally contains limited quantities of bromine. The average content of bromine in the surface and groundwater active exchange zone generally does not exceed 200 μg/dm3 (0.2 mg/dm3). Mineralized waters, including some specific therapeutic waters, thermal waters, and brines, may contain bromides in amounts greater than in ordinary groundwater. Bromides will penetrate into groundwater and surface water due to salty groundwater inflow. In areas of mining operations, the management of salty water (formation, mining, and production) may affect an increase in the bromide content in surface and shallow groundwater. Leachates and contaminated water from landfills and municipal storage may also contain bromide in much larger quantities than 1 mg/dm3. The presence of bromide in water undergoing ozonation and chlorination can result in the creation of bromate, a carcinogenic compound, as well as a number of organic compounds containing bromine which may have mutagenic effects. Bromate formation occurs in waters with bromide concentrations greater than 50 μg/dm3. This article presents examples of bromide contents in waters of varied mineralization levels. It describes anthropogenic sources of bromides related to mining and hydraulic fracturing. The experiences of the state of Pennsylvania (USA) with shale gas operations indicate that hydraulic fracturing processes may result in the presence of water with a higher level of bromide and problems with its disposal. Increased content of bromide in surface water in areas of mining operations may be linked to production waters, but also to other sources of pollution, apart from mining. Attention is drawn to the scarcity of available data on bromide content in Polish waters, which results from bromide presently not being included in water quality testing procedures. Additional data on bromide water concentrations would allow for a more accurate assessment of the environment prior to potential exploration and exploitation of shale gas.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 2; 135-153
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Neutralizacja bromu
    Bromine Neutralization
    Autorzy:
    Majder-Łopatka, M.
    Jarosz, W.
    Salamonowicz, Z.
    Dmochowska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/136739.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Szkoła Główna Służby Pożarniczej
    Tematy:
    brom
    neutralizacja
    ratownictwo chemiczne i ekologiczne
    bromine
    neutralization
    chemical and ecological rescue
    HAZMAT
    Opis:
    W artykule opisano wpływ oddziaływania bromu na organizm ludzki. Wskazano sposoby unieszkodliwiania bromu. Przedstawiono wyniki badań określające wpływ rodzaju neutralizatora i jego stężenia na efektywność procesu neutralizacji. Do badań użyto następujących roztworów neutralizujących: NaHCO3 o stężeniu 1,107 mola/dm3, Na2CO3 o stężeniu 1,094 mola/dm3 oraz roztworów NaOH o stężeniach: 0,55 mola/dm3, 1,25 mola/dm3, 2,5 mola/dm3 i 5 mola/dm3. Wyniki badań doświadczalnych wykazały, że najmniej efektywnym neutralizatorem jest nasycony roztwór wodorowęglanu sodu. Stwierdzono, że zastosowanie roztworu Na2CO3 zamiast roztworu NaHCO3 o tym samym stężeniu powoduje neutralizację 3-krotnie większej ilości bromu. Natomiast użycie NaOH o stężeniu 0,55 mol/dm3 pozwala przereagować niemal 2-krotnie większej ilości bromu niż w przypadku zastosowania kwaśnego węglanu sodu. Wodorotlenek sodu o stężeniu 2,5 mol/dm3 unieszkodliwia 6-krotnie większą ilość bromu niż nasycony roztwór NaHCO3. Stosując wodne roztwory NaOH o stężeniach powyżej 1,25 mol/dm3 zaobserwowano liniowy wzrost ilości zneutralizowanego bromu wraz ze wzrostem stężenia NaOH.
    The article describes the influence of bromine on human organism. Some ways of rendering the bromine harmless have been indicated. The research results describing the influence of neutralizer and its concentration on the efficiency of neutralizing process have been presented. In the tests the following neutralizing solutions have been used: the NaHCO3 of 1.107 mole/dm3 concentration, the Na2CO3 of 1.094 mole/dm3 concentration and the NaOH solutions of the following concentrations: 0.55 mole/dm3, 1.25 mole/dm3, 2.5 mole/dm3 and 5 mole/dm3. The results of experimental tests showed that the least effective neutralizer was the saturated solution of sodium bicarbonate. It was presented that the use of the Na2CO3 solution instead of the NaHCO3 solution of the same concentration caused the neutralization of 3 times bigger amount of bromine. The use of the NaOH of 0.55 mole/dm3 concentration make over reaction of 3 times bigger amount of bromine possible comparing to acid sodium carbonate use. Sodium hydroxide of 2.5 mole/dm3 concentration makes ineffective 6 times bigger amount of bromine than saturated solution of the NaHCO3. Using the NaOH water solutions of concentrations more than 1.25 mole/dm3 the linear growth of neutralized bromine was observed with the growth of the NaOH concentration.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej; 2013, 4, 48; 33-39
    0239-5223
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geochemia bromu i wykształcenie utworów solnych cechsztynu w wybranych otworach wiertniczych w wysadzie solnym Góra koło Inowrocławia
    Bromine geochemistry and characteristics of Zechstein salt rocks in selected core materials from the Góra salt diapir near Inowrocław (Central Poland)
    Autorzy:
    Czapowski, G.
    Tomassi-Morawiec, H.
    Tadych, J.
    Grzybowski, Ł.
    Sztyrak, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183861.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    złoża solne
    geochemia bromu
    cechsztyn
    środkowa Polska
    salt deposits
    bromine geochemistry
    Zechstein
    Central Poland
    Opis:
    Kompleksowe badania wykształcenia i zmian zawartości bromu w materiałach rdzeniowych z trzech profili solnych utworów cechsztynu, odwierconych na terenie wysadu solnego Góra, umożliwiły przedstawienie charakterystyki poszczególnych ogniw litostratygraficznych solnych oraz skonstruowanie syntetycznych ich sukcesji w profilu pionowym. Obserwacje tendencji zmian zawartości bromu okazały się pomocne w wyznaczeniu kierunku stropu ogniw solonych i wskazaniu położenia osi przypuszczalnych wielkoskalowych deformacji fałdowych w obrębie kompleksów soli kamiennej.
    Detailed macroscopic profiling of salt cores from selected wells drilled in the Góra salt diapir (central Poland), supported with bromine content analyses, enabled to define and characterize the succession of Zechstein (Upper Permian) lithostratigraphic units in each well. The study results allowed also to define better the type of tectonic macrodeformations (as folds) within studied salt series, being so common in any salt diapir, but difficult to observe in well sections.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2009, 35, 3; 287-305
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wzorcowe profile bromowe dla solnych utworów cechsztynu w Polsce
    Standard bromine profiles of the Polish Zechstein salts
    Autorzy:
    Tomassi-Morawiec, H.
    Czapowski, G.
    Bornemann, O.
    Schramm, M.
    Misiek, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216994.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    profil bromowy
    profil standardowy
    sól kamienna
    cechsztyn
    Polska
    bromine profile
    standard profile
    rock salt
    Zechstein (Upper Permian)
    Polska
    Opis:
    Sole kamienne głównych cyklotemów cechsztynu z obszaru Polski były badane w celu skonstruowania wzorcowych profili bromowych dla poszczególnych ogniw solnych, umożliwiających ich identyfikację w obrębie wysadowych struktur solnych, gdzie często istnieją problemy z normalną sukcesją ogniw litostratygraficznych. Badania (strukturalno-teksturalne, geochemiczne i petrologiczne) przeprowadzono na facjach głębokowodnych utworów solnych, zarejestrowanych w materiale rdzeniowym z wybranych profili wiertniczych z obrzeża basenu permskiego w Polsce (sól kamienna cyklu PZ1) oraz w profilach wyrobisk kopalni soli Kłodawa (wysad kłodawski położony w osiowej części basenu, sole kamienne cykli PZ2, PZ3 i PZ4). Bromowy profil wzorcowy dla utworów soli kamiennej cyklu PZ1 (ogniwo Na1) cechuje się: (a) stopniowym wzrostem zawartości bromu w części dolnej, (b) utrzymującymi się na mniej więcej stałym poziomie wartościami w jego środkowej części (z lekką tendencją spadkową) i (c) gwałtownymi wahaniami zawartości bromu w części stropowej (szybkim spadkiem, wzrostem i ponownym spadkiem). Bromowy profil wzorcowy dla utworów soli kamiennej cyklu PZ2 (ogniwo Na2) cechuje się: (a) powolnym wzrostem zawartości bromu na długim odcinku w dolnej części profilu, odzwierciedlającym postęp ewaporacji, (b) nagłym wzrostem udziału bromu w części środkowej profilu, świadczącym o okresie izolacji obszaru sedymentacji, i (c) drobnymi wahaniami wysokiej zwartości bromu w wyżej położonych warstwach soli. Stwierdzono, że mające duże rozprzestrzenienie w osiowej części basenu cechsztyńskiego dwa ogniwa zubrowe: zuber brunatny (Na3t) i zuber czerwony (Na4t), charakteryzują się znacząco różnymi zawartościami bromu - wyższymi w przypadku ogniwa zubru brunatnego. Reasumując, pomimo zbliżonych niejednokrotnie przedziałów zawartości bromu, krzywe jego rozkładu dla poszczególnych ogniw solnych są odmienne i mogą być uznane za ich cechę diagnostyczną, szczególnie w przypadku braku jednoznacznych różnic w wykształceniu strukturalno-teksturalnym utworów solnych.
    Rock salts of the Late Permian (Zechstein) evaporite cycles in Poland were studied for construction of the representative bromine curves. Such standard bromine profiles could enable identification of individual salt units within the highly tectonized and deformed salt structures such as diapirs, where the normal successions of evaporite lithological components are uncommon. Structural-textural, geochemical and petrological studies (Tab. 1-2, 5-10) were realized on the deep-water facies of salt deposits, defined in the cores from selected wells located on the Poland Permian Basin (PPB) margins (Oldest Halite [Na1] unit of PZ1 cycle - Figs 1-5) and in sections from mine galleries of the Kłodawa salt mine (a salt diapir with rock salt units of PZ2, PZ3 and PZ4 cycles located in the axial part of PPB - Figs 7-9, 11-13,15-18). Standard bromine profile for the rock salt succession of PZ1 cycle (Na1 unit; Tab. 1-2, 5-6; Fig. 6) characterizes with: (a) gradual increase of Br content in the lower part of section, (b) almost constant content values in its middle part (with a subtle decrease tendency upward) and (c) rapid fluctuations of Br content in the top part of section (rapid decrease, following increase and fall). Vertical bromine content distribution in the standard bromine profile for the rock salt succession of PZ2 cycle (Na2 unit, Tab. 7; Fig. 10) evidences: (a) gradual Br content increase along a thick interval of lower part of the section, registering evaporation progress; (b) rapid increase of Br values in the middle section part, indicating a period of isolation and (c) fine fluctuations of generally high Br content in the upper part of succession. [...] Vertical bromine content distribution for the rock salt succession of PZ4 cycle (Na4 unit, Tab. 8; Fig. 16) characterizes with: (a) rapid Br content increase within the Underlying Halite (Na4a0) unit, (b) almost constant Br content in the Lower Youngest Halite (Na4a1) unit, (c) fall and following increase of Br values in the Clay Youngest Halite (Na4at) unit and significant Br content fluctuations within the Upper Youngest Halite (Na4a2) unit. The extended in the axial part of PPB two zuber (mixed clay-salt rocks) units (Tab. 9; Fig. 15, 17-18): the Brownish Zuber (Na3t) and the Red Zuber (Na4t) differ with distinctly various Br content intervals being the higher for the Brownish Zuber rocks (Tab. 9; Fig. 18). Concluding, although sometimes comparable values intervals of Br content in studied Zechstein salt deposits (Tab. 10), the curves of Br distribution for individual salt lithostratigraphic units are different and may be considered as a characteristic feature of each unit. So this parameter (Br content distribution) could be used to identify the lithostratigraphic units especially in the highly tectonized successions build of almost structurally homogeneous rock salt deposits e.g. in salt diapirs.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2009, 25, 2; 75-143
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wzorcowe profile bromowe cechsztyńskich soli kamiennych w Polsce i w Niemczech na przykładzie kopalni soli w Kłodawie i w Görleben
    Standard bromine profiles of the Polish and German Zechstein salts (a case study from the Kłodawa and Görleben salt mines)
    Autorzy:
    Bornemann, Otto
    Schramm, Michael
    Tomassi-Morawiec, Hanna
    Czapowski, Grzegorz
    Misiek, Grzegorz
    Kolonko, Piotr
    Janiów, Sylwester
    Tadych, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/94682.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    standardowe profile bromowe
    sól kamienna
    cechsztyn
    Polska
    standard bromine profiles
    rock salt
    Zechstein (Upper Permian)
    Polska
    Opis:
    Skonstruowano wzorcowy profil bromowy dla ogniwa solnego cyklotemu PZ2 (odpowiednik standardowego profilu bromowego utworów cyklu Z2 w Niemczech) oraz przedstawiono wstępne wyniki prac nad wzorcowym profilem bromowym dla ogniwa solnego cyklotemu PZ3. Porównanie profilu bromowego danego odcinka serii solnej z profilem wzorcowym całej serii solnej umożliwia określenie jego pozycji stratygraficznej w obrębie tego ogniwa wiekowego, a także pozwala na identyfikację struktur fałdowych w utworach solnych, co jest niezwykle przydatne w górnictwie, szczególnie podczas ługowania kawern. Przeprowadzono szczegółowe opróbowanie pięciu profili starszych soli kamiennych w kopalni soli Kłodawa (trzech na poziomie 600 m i dwóch na poziomie 750 m) oraz jednego profilu młodszych soli kamiennych (poziom 600 m). Opróbowanie utworów cyklu PZ2 objęło także tzw. „warstwy przejściowe” (Na2+K2) oraz starszą sól potasową. Badania były prowadzone równolegle przez dwa zespoły: zespół z Federalnego Instytutu Nauk o Ziemi i Surowców Naturalnych (BGR) z Hanoweru oraz zespół z Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. W pobranych próbkach oznaczono zawartość bromu oraz Na, Cl, K, Mg, Ca, SO4 i części nierozpuszczalnych w wodzie. Zawartość składników głównych została przeliczona na skład mineralny. Szczegółowe profile bromowe ogniwa starszej soli kamiennej, wykreślone w oparciu o dane z dwóch najdłuższych profili, wykazują duże podobieństwo. Trzy charakterystyczne odcinki odznaczające się określoną tendencją zmian zawartości bromu tworzą profil wzorcowy ogniwa soli starszych Na2. Skonstruowany profil wzorcowy dla soli cyklu PZ2 jest w części dolnej i środkowej bardzo podobny do standardowego profilu bromowego utworów Z2 opracowane go dla obszaru NW Niemiec. Profil bromowy opracowany dla soli cyklu PZ3 w Kłodawie znacznie różni się od profilu bromowego utworów cyklu Z3 w NW Niemczech.
    The aim of the study was to develop a bromine standard profile of the Polish Zechstein 2 (PZ2) analogue to the German Z2 bromine standard profile. Studies of the bromine content in salts were realized in five sections of the Kłodawa salt mine (central Poland); samples were taken from the Screening Older Halite unit, the Older Potash unit, the “Transitional Beds” and the Older Halite units. The material was analyzed in the Polish Geological Institute for the content of Cl, insolubles in water and Br. German partners (BGR) analyzed the content of Na, K, Ca, Mg, Cl, SO4 and Br. Based on these components, the mineral composition and the bromine content of the halites were calculated. The Older Halite rocks are relatively pure rock salts with a NaCl content from 74 to 100% by weight; the bromine content in the halites varies between 31 and 341 μg/g halite. The “Transitional Beds” (Na2+K2) and the Older Potash (K2) units contain more sulphates (including secondary polyhalite). The Br content of the “Transitional Beds” varies from 76 to 269 μg/g. The highest concentrations correspond to those of potash salts and they vary from 275 to 974 Rg/g in section III. In the lowermost beds of the Na2 unit, the occurrence of polyhalite and particularly the abnormal high bromine values (up to 150 Rg/g) are probably due to the inflows of brines of higher salinity. The decreasing bromine values in the upper part indicate a reduced influence of external brines. The bromine distribution indicates that the Br content slightly increases in a long interval (10-120 m) from approx. 40 (60) to 90 (100) Rg/g. The slight increase of the bromine trend can be interpreted as a normal evaporation progress and is consistent with the lower parts of the German Hauptsalz unit regarding the bromide value. In contrast to the German lower Hauptsalz, small amounts of polyhalite can be observed locally in the Kłodawa sections. Upwards, over an interval of a few meters, the bromine content rapidly increases to approx. 300 Rg/g, indicating the dominance of evaporation in contrast to dilution by newly invading sea water and recycling of sediment. Neglecting the lowest part of the Older Halite (Na2) unit with the abnormal high bromine concentration and the altered top, the following characteristic trends can be recognized in its bromine profiles: (1) a subtle increasing bromine trend over a long vertical interval in the oldest layers reflecting ongoing sedimentation under conditions of continuous evaporation, (2) a very steep increase in the bromine values in the middle part of the profile, due to the fact that the basin did no longer participate in brine exchange, (3) small variations in the high bromine values of the overlying beds. The characteristics of the bromine standard profile enables stratigraphic correlation of the salt units with other localities. The bromine profile of the Younger Halite unit from the Kłodawa mine differs greatly from the German Z3 profile from the Görleben mine. The data presented here are preliminary; additional studies of some other sections in central Poland are required for developing a standard bromine profile for PZ3.
    Źródło:
    Geologos; 2008, 14, 1; 73-90
    1426-8981
    2080-6574
    Pojawia się w:
    Geologos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Brom w skałach ilasto-solnych cechsztynu Polski
    Bromine in Zechstein mixed clay-salt rocks of Poland
    Autorzy:
    Tomassi-Morawiec, H.
    Czapowski, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074455.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    cechsztyn
    brom
    geochemia
    Zechstein
    mixed clay-salt rocks
    bromine
    geochemistry
    Kłodawa
    Opis:
    Bromine content was determined in 50 samples taken from the Zechstein (Upper Permian) mixed clay-salt rocks both in a sample bulk and in pure halite crystals, manualy separated. This study attempted to define bromine contents directly related to pure halite and connected with clay minerals in analysed samples. The examined samples were collected in galleries of theKłodawa salt mine from the Brownish Zuber Unit (Na3t), representing PZ3 cycle and from the Red Zuber Unit (Na4t) of PZ4 cycle. Mineral composition of clay fraction in the Zechstein mixed clay-salt rocks, represented both by zubers sensu stricto (clay content 15–85%) and clayey halite (clay <15%), is monotonous and rather constant. Bromine concentration depends on salinity of mother solutions as well as on content of minerals incorporating bromine (halite, clay minerals). In samples of the Red Zuber Unit the bromine contents attributed to clay minerals were so low that they do not influence the bromine concentrations determined in total samples and they could be neglected in genetic considerations. Deposits of the Brownish Zuber Unit were precipitated from brines much more concentrated than the mother solutions of the Red Zuber rocks. Increasing content of water-insoluble residue (mainly clay minerals) in samples of the Brownish Zuber unit is accompanied with higher bromine concentrations. Difference between bromine content in total samples and in pure halite crystals also increases. So the reliable interpretation of genesis and depositional environment of halites, being a constituent of the Brownish Zuber rocks, requires detecting bromine in separated pure halite crystals.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2006, 54, 6; 488-495
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pentafluorek bromu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Bromine pentafluoride
    Autorzy:
    Rydzyński, K.
    Kuchowicz, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137784.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    pentafluorek bromu
    działanie drażniące
    wartości normatywne
    bromine pentafluoride
    irritation effects
    exposure limits
    Opis:
    Pentafluorek bromu (BrF5) jest bezbarwną lub jasnożółtą cieczą. Powyżej temperatury wrzenia (40,3 oC) występuje w postaci bezbarwnego gazu o ostrym, gryzącym zapachu i żrących właściwościach. Jest silnie reaktywny – reaguje ze wszystkimi znanymi substancjami chemicznymi z wyjątkiem azotu, tlenu i gazów szlachetnych; gwałtownie i wybuchowo reaguje z wodą i związkami organicznymi. Pentafluorek bromu jest produkowany na skalę przemysłową w reakcji bromu i fluoru w temperaturze 200 oC w żelaznych lub miedzianych naczyniach. Jest stosowany w syntezach organicznych jako silny czynnik fluoryzujący, głównie do produkcji fluoropochodnych węglowodorów. Stosowany także jako utleniacz w paliwie rakietowym. W niewielkiej ilości powstaje podczas produkcji trójfluorku bromu. Narażenie na pary pentafluorku bromu występuje w procesie produkcji oraz przy stosowaniu substancji do syntez organicznych. Kontakt ciekłego pentafluorku bromu lub jego par zekórą lub oczami powoduje głębokie, bolesne i długotrwałe oparzenia. Krótkotrwałe narażenie inhalacyjne na związek o dużych stężeniach powoduje poważne uszkodzenia w układzie oddechowym, podobne do uszkodzeń wywołanych narażeniem na fosgen. Krótkotrwałe narażenie na związek o małych stężeniach powoduje łzawienie i trudności w oddychaniu już po kilku minutach. Skutki narażenia na pary pentafluorku bromu w postaci obrzęku płuc mogą być oddalone w czasie o 24 do 48 h. Pentafluorek bromu w warunkach narażenia zawodowego jest wchłaniany w drogach oddechowych. W płucach pod wpływem wody dysocjuje szybko do fluorowodoru i w tej postaci jest transportowany do wszystkich tkanek organizmu. Wydalanie jonów fluorkowych odbywa się z moczem. W dostępnym piśmiennictwie nie ma informacji na temat badań dotyczących działania toksycznego pentafluorku bromu na zwierzęta laboratoryjne. Prezentowane dane eksperymentalne dotyczą trifluorku chloru, związku o podobnej reaktywności co BrF5. Działanie obu tych substancji jest podobne, ponieważ w kontakcie z wodą tworzą kwas fluorowodorowy dysocjujący z wytworzeniem jonu fluorkowego, którego silna reaktywność jest przyczyną działania drażniącego, szczególnie silnego w miejscach kontaktu z substancją, a więc w drogach oddechowych, skórze i oku. W tkankach jon fluorkowy może m.in. powodować zaburzenia gospodarki wapniowej, niszczyć strukturę błon komórkowych przez wiązanie się z wapniem oraz ograniczać aktywność wielu enzymów. Proponujemy przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla pentafluorku bromu analogicznej do przyjętej dla fluorowodoru, czyli 0,5 mg/m3 oraz wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) równej 1 mg/m3, co ograniczy możliwość występowania objawów nadwrażliwości oskrzeli na fluorki nieorganiczne, w tym HF. Przyjęcie zaproponowanej wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego powinno zabezpieczyć pracowników przed działaniem drażniącym związku na układ oddechowy, skórę i oko oraz przed możliwością wystąpienia zmian kostnych.
    Bromine pentafluoride is a colorless or light yellow liquid. The material has a chemical reactivity similar to that of elemental fluorine. At temperatures above its boiling point, it is a colorless, pungent, and corrosive gas. Bromine pentafluoride has been used predominantly as a fluorinating agent to produce fluorocarbons and as an oxidizer in rocket propellant systems. Occupational exposures occur mostly during these uses and in the manufacture of the material. Contact of the vapor or liquid bromine pentafluoride with the skin or eyes causes painful, deepseated, long-lasting burns. Relatively short exposures at high concentrations cause serious lung injury similar to that seen in phosgeneexposed individuals (e.g., pulmonary fibrosis, emphysema, atelectasis, bronchitis); lower concentrations cause watering of the eyes and difficulty in breathing within a few minutes. Bromine pentafluoride will react with the moist tissues of the nasal passages and eyes. Based on the toxicologic analogy of bromine pentafluoride with hydrogen fluoride we established 0.5 mg/m3 as the maximum exposure limit (maximum admissible concentration) for bromine pentafluoride. This value should minimize the development of serious systemic injury and should be sufficiently low to prevent irritation of the upper respiratory passages. Based on the results obtained from clinical studies of human exposure at concentration of hydrogen fluoride, 1 mg/m3 is proposed as a STEL value for bromine pentafluoride. Because bromine pentafluoride has been shown to have corrosive effects we suggest an additional determination with the letter C.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 1 (43); 117-127
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bromide concentration in mine waters from the Wieliczka salt mine as an indicator of their origin and migration of flow paths in the salt deposit
    Autorzy:
    Winid, B.
    Witczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191608.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    brine
    mine waters
    bromine
    Wieliczka Salt Mine
    South Poland
    Opis:
    The subject of this study is the chemistry of waters contained in the salt deposit of Wieliczka. The bromide content determined in relation to the chloride one, using the evaporation curve or the Cl/Br ratio, point to dissolution of chloride minerals as the main process in the origin of mine waters. Because of a number of processes involved in the circulation of waters within the deposit, the Br content in mine water depends on three factors: concentration of salts associated with leaching of the deposit, Br content in the salt, and dissolution - evaporation cycles on the water migration paths. The diagram Br vs. Cl or vs. density is used to explain these factors.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2004, 74, No 3; 277-283
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Carbon-14 kinetic isotope effects in the debromination of p-nitrodibromocinnamic acid
    Autorzy:
    Bukowski, J.
    Kanski, R.
    Kanska, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/147051.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Instytut Chemii i Techniki Jądrowej
    Tematy:
    bromine
    carbon-14
    elimination
    kinetic isotope effect
    mechanism
    p-nitrodibromocinnamic acid
    Opis:
    The kinetic isotope effect (KIE) method was applied to study the mechanism of elimination of bromine from p-nitro-erythro-alfa,beta-dibromocinnamic acid labeled at the alfa-carbon. This compound was obtained starting from [2-14C]malonic acid via [2-14C]cinnamic acid and subsequent addition of bromide. The value of 14C KIE determined for alfa-position of side chain of p-nitro-erythro-alfa,beta-dibromocinamic acid proves that elimination of bromine leading to formation of (E)-p-nitrocinnamic acid proceeds via E2 mechanism.
    Źródło:
    Nukleonika; 2002, 47, 4; 133-136
    0029-5922
    1508-5791
    Pojawia się w:
    Nukleonika
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies