- Tytuł:
-
System umocnień południowo-wschodniej granicy Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII wieku
South-eastern borders fortifications system of the Kingdom of Poland and Lithaunia in the 17th century - Autorzy:
- Czerwińska, E.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/119381.pdf
- Data publikacji:
- 2015
- Wydawca:
- Akademia Sztuki Wojennej
- Tematy:
-
system bezpieczeństwa granic
system obronny
system umocnień
zamki obronne
twierdza
fortyfikacje bastionowe
bezpieczeństwo militarne
borders security system
defence system
strengthening system
defensive castles
fortress
bastion fortifications
military security - Opis:
-
System bezpieczeństwa granic jest pojęciem stosunkowo niedawnym. W zależności od rozwoju społeczeństw, od wzrostu znaczenia wartości zajmowanej ziemi granice ulegały ewolucji i wymagały dodatkowego zabezpieczenia. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVII wieku szczególnie ważna dla bezpieczeństwa państwa była granica południowo-wschodnia. Była ona rozległa, otwarta i nieposiadająca niedostępnych przeszkód naturalnych. Ponieważ był to obszar szczególnie narażony na częste najazdy, dlatego szukano różnych rozwiązań poprawiających system umocnień. Ważną rolę w tym systemie odgrywały zamki obronne i twierdze, które długo były tarczą dla Rzeczypospolitej przed atakami sąsiadów i wojsk kozackich. Jednak ich liczba była niedostateczna a oddalenie tych zamków od siebie zbyt duże. Głównym punktem tej obrony miał być najbardziej wysunięty na północ Kijów, który niestety nie posiadał odpowiednich warunków do obrony. Oprócz Kijowa ważnymi zamkami były: od północy i najwcześniej zniszczony doszczętnie przez Tatarów Żwinogród na Siwej Wodzie; następnie na tej samej linii obronnej, nad Dnieprem Czerkasy i Kaniów; na szlaku Kuczmeńskim, nad Bohem – Winnica i Bracław, a nad Rowem – Bar”, a na przesmyku tatarskim Biała Cerkiew. Powstały w XVII system umocnień twierdz kresowych, zwany wówczas „obroną potoczną”, którego symbolami poza wyżej wymienionymi były: Kamieniec Podolski, Chocim, Trembowla, Okopy św. Trójcy, Kudak, Łubniki, był niewystarczający i nie zatrzymał nieprzyjaciela. Nawet najbardziej strategiczną twierdzę Kamieniec Podolski utracono. Odzyskano ją w 1699 roku, ale nie siłą oręża, tylko na mocy traktatu karłowickiego. Rzeczpospolita Obojga Narodów w omawianym obszarze była „osaczona” przez sąsiadów, a wadliwy system obrony granic południowo-wschodnich umożliwił powstawanie na Kresach latyfundiów magnackich, małych państewek, do obrony których tworzono własne wojsko, broniące i wspierające swego właściciela, a nie zawsze króla i Rzeczypospolitą Obojga Narodów.
The system of border defence is a relatively recent notion. Depending on the development of societies and the growth of the value of the occupied area, borders were evolving and required additional protection. In the 17th century, the south-eastern border of the Polish-Lithuanian Commonwealth was of prime importance to the security of the country. It was vast, open and void of impassable natural obstructions. Due to the fact that this region was particularly prone to numerous onslaughts, various means of improving the system of reinforcements were sought after. An important role in the systems was played by defence castles and fortifications, which for a long time served as a shield for Poland against attacks from its neighbours and Cossack troops. However, their number was too small, and the distance between them too big. The northernmost, Kiev was to have been the main point of defence; however, the city did not have any conditions for defence. Apart from Kiev, other important castles were: from the north, the earliest to be destroyed by the Tatars, Żwinogród upon Siwa Woda; then, along the same defence line, Czerkasy and Kaniów upon The Dnieper River; on the Kuczmeński trail, Winnica and Bracław upon Boh; Bar upon Row”, and Biała Cerkiew upon the Tatar isthmus. The reinforcement system of the eastern borderlands’ fortresses created in the 17th century, then called a “colloquial defence” – symbolised, apart from the aforementioned castles, by Kamieniec Podolski, Chocim, Trembowla, St. Trinity Trenches, Kudak, and Łubniki – was inefficient and did not stop the enemy. Kamieniec Podolski – the most strategic fortress – was lost and regained in 1699, and not by military power, but by means of the Treaty of Karlowitz. The Polish-Lithuanian Commonwealth in the described area was “beset” by its neighbours, and the faulty defense system of the south-eastern borders triggered the emergence of magnate latifundia in the steppes, i.e. small countries for the defence of which small armies were created to protect and support their owners, and not always the King and the Polish-Lithuanian Commonwealth. - Źródło:
-
Zeszyty Naukowe AON; 2015, 1(98); 246-258
0867-2245 - Pojawia się w:
- Zeszyty Naukowe AON
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł