- Tytuł:
-
Biografia w kazaniach pogrzebowych Jakuba Olszewskiego
A Biography in Funeral Sermons of Jakub Olszewski - Autorzy:
- Kuran, Michał
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1398649.pdf
- Data publikacji:
- 2018
- Wydawca:
- Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
- Tematy:
-
Olszewski Jakub
biography in a funeral praching
biografia w kazaniach pogrzebowych - Opis:
-
Przedmiotem rozważań jest sześć kazań pogrzebowych z lat dwudziestych i trzydziestych XVII wieku jezuity Jakuba Olszewskiego upamiętniających Samuela Paca, Annę Sapieżankę Radziwiłłową, biskupa Eustachego Wołłowicza, ks. Jana Karola Białłozora, Krzysztofa Mikołaja Sapiehę oraz Gryzeldę Wodyńską Sapieżynę. Kaznodzieja żegnał osoby obu płci, w różnym wieku, duchowne i świeckie. Celem studium jest ukazanie, w jaki sposób i na ile kaznodzieja włącza biografię zmarłego w koncepcję kazania pogrzebowego, ustalenie tego, w jakim stopniu interesuje go autentyczny życiorys, a na ile postawa oraz – szczególnie – realizacja zamysłu moralistycznego. Na ile Olszewski korzysta ze schematu pochwały opracowanego przez Kwintyliana, a na ile czerpie z modelu znanego z hagiografii. Chwaląc zmarłych, Olszewski odwołuje się do symboliki heraldycznej, wykorzystuje też miejsca (loci) podane przez Kwintyliana. Za istotne uznaje kaznodzieja także przywołanie świadectw heroicznej wiary, które czerpie od spowiedników zmarłych. Kreując wzorce osobowe, dąży do osiągnięcia celu parenetycznego. W praktyce kaznodzieja podaje informacje mówiące o: genealogii, indywidualnych doświadczeniach życiowych (a w przypadku mężczyzn o ich działalności publicznej), praktycznej pobożności, cnotach moralnych, jałmużnie, działalności fundatorskiej i pobożnej śmierci. Kaznodzieja więc nie stawia sobie za cel przedstawienia biografii osoby zmarłej, lecz nakreślenie wzorców osobowych reprezentatywnych dla modeli, jakie podsuwa dola zmarłego. Mówca uczy słuchaczy sztuki dobrego życia, ukazuje godne naśladowania postawy. Olszewski łączy schemat podany przez Kwintyliana z elementami schematu znanego z hagiografii. Ukazuje model świętości dostępny dla każdego. Jego biografie mają zatem profil laudacyjno-parenetyczny.
The subject of deliberation is a piece of six funeral sermons from 20. and 30. of 17th century written by Jesuit Jakub Olszewski who reminds Samuel Pac, Anna Sapieżanka Radziwiłłowa, Bishop Eustachy Wołłowicz, Priest Jan Karol Białłozor, Krzysztof Mikołaj Sapieha and Gryzelda Wodyńska Sapieżyna. The purpose of the study is to present how and how much the preacher introduces biography of the deceased in the concept of funeral sermon, determining how much interesting for him is a real biography, and how much the attitude, as well as executing the moralistic plan. To what extend Olszewski uses established by Quintilian eulogy scheme and how much he extracts from a model known from historiography. Praising the deceased Olszewski refers to heraldic symbolism, he also uses loci given by Quintilian. As important the preacher considers also recalling testimonies of heroic faith, which he draws from confessors of the deceased. Olszewski by creating personal patterns pursues to achieve his parenetic objective. In practice the preacher gives information telling about: genealogy, individual life experiences (in case of men – about their public activity), practical piety, moral virtues, charity, fundatory activity and pious death. Therefore, the preacher does not set an objective to present biography of deceased person, but sketches personal patterns of representative models, which are given by fate of a deceased. Speaker teaches auditors the art of good life, as well as he presents demeanors worth imitating. Olszewski thus combines scheme given by Quintilian with the elements of scheme known from hagiography. He presents the pattern of sanctity available to everyone. His biographies have a laudatory-parenetic profile. - Źródło:
-
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2018, 11, 2; 85-114
2353-8694
2719-4361 - Pojawia się w:
- Autobiografia Literatura Kultura Media
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł