Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "bezprawnosć" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Body of Crime in Czech and Polish Criminal Law
Struktura przestępstwa w czeskim oraz w polskim prawie karnym
Autorzy:
Grudecki, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200764.pdf
Data publikacji:
2023-04-03
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
criminal law
body of crime
unlawfulness
social harmfulness
culpability
prawo karne
struktura przestępstwa
bezprawność
społeczna szkodliwość
wina
Opis:
The Republic of Poland and the Czech Republic are countries with a similar legal culture and legislative history. This is also noticeable in the field of criminal law. Therefore, it is useful to conduct comparative legal studies on the structure of the crime and its elements (unlawfulness, social harmfulness and culpability). Determining the similarity also in this area will allow to justify further research that may contribute to solving specific problems related to individual elements of the crime body. Thanks to this, the arrangements made within one of the presented laws could affect the other.
Rzeczpospolita Polska i Republika Czeska są krajami o zbliżonej kulturze prawnej oraz historii legislacyjnej. Jest to zauważalne również w dziedzinie prawa karnego. W związku z tym przydatne jest dokonanie badań prawnoporównawczych dotyczących struktury przestępstwa i jej elementów (bezprawności, społecznej szkodliwości i winy). Ustalenie podobieństwa również w tym zakresie pozwoli uzasadnić prowadzenie dalszych badań, mogących przyczynić się do rozwiązania szczegółowych problemów związanych z poszczególnymi elementami modelu przestępstwa. Dzięki temu ustalenia dokonane w ramach jednego z zaprezentowanych porządków prawnych mogłyby oddziaływać na drugi.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2022, 4(XXII); 129-142
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Freedom of Conscience as a Personal Right. Comments against the Background of Selected Jurisprudence of Polish Courts
Wolność sumienia jako dobro osobiste. Uwagi na tle wybranych orzeczeń sądów polskich
Autorzy:
Nowak-Dziwina, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339307.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
personal rights
freedom of conscience
unlawfulness
exclusion of unlawfulness
civil law
swoboda sumienia
bezprawność
wyłączenie bezprawności
prawo cywilne
dobra osobiste
Opis:
Celem artykułu jest charakterystyka zasad ochrony wolności sumienia jako dobra osobistego, czyli niematerialnego dobra związanego z osobą ludzką, które chronione jest przez przepisy prawa cywilnego. Ochrona ta ma przeciwdziałać działaniom niezgodnym z wyznawanym przez daną osobę światopoglądem lub religią. Nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Musi bowiem uwzględniać ograniczenia wynikające z innych uznawanych przez system prawny wartości. Nie każde działanie mogące wywoływać poczucie krzywdy może być traktowane jako naruszenie dóbr osobistych.
The aim of the article is to characterize the principles of protecting freedom of conscience as a personal right, i.e., a non-property right appertaining to the person protected under civil law. The protection is to safeguard the person from acts that run contrary to their worldview or religion. However, it is not absolute. It must take into account the limitations derived from other values recognized under the legal system. Not every act that may cause a sense of harm can be treated as an infringement of personal rights.
Źródło:
Kościół i Prawo; 2023, 12, 2; 77-93
0208-7928
2544-5804
Pojawia się w:
Kościół i Prawo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamach na chroniony interes prawny: zasada kryminalizacji i element przestępstwa?
Autorzy:
Gómez Lanz, Javier
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11856578.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
prawo karne
chroniony interes prawny
teoria kryminalizacji
materialna bezprawność
wykładnia celowościowa
Opis:
W niniejszym artykule poddaje się analizie rolę, jaką odgrywa koncepcja interesu prawnego jako kryterium decyzji kryminalizacyjnych, a także, według opinii niektórych badaczy, jako element przestępstwa. W pierwszej kolejności analizie poddano wpływ interesu prawnego na politykę kryminalną oraz skupiono się na korelacji pomiędzy definicją tej koncepcji a teoriami politycznymi leżącymi u jej podstaw. Następnie omówiono trudności związane z wykorzystaniem interesu prawnego jako wzorca interpretacyjnego dla ustalenia, czy czyn popełniony przez sprawcę może być uznany za materialnie bezprawny.
Źródło:
Ius Novum; 2023, 17, 3; 21-34
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Is iniuria autem occidere intellegitur, cuius dolo aut culpa id acciderit. Some Remarks on Gaius Teaching Tort Law
Is Iniuria autem occidere intellegitur, cuius dolo aut culpa id acciderit. Kilka uwag o Gaiusie uczącym prawa deliktowego
Autorzy:
Klausberger, Philipp
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120447.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
rzymskie prawo deliktowe
bezprawność
wina
niedbalstwo
rzymskie quasi-delikty
law of torts (Roman)
illegality
fault
negligence
quasi-delict (Roman law)
Opis:
When it comes to teaching law in the ancient world, the name Gaius spontaneously comes to mind. Gaius was a classical jurist who probably lived in a province in the east of the Roman Empire. Since he had no ius respondendi and thus was not entitled to deliver juristic opinions under the authority of the emperor, he devoted himself primarily to teaching law. His textbook of Institutes, which Barthold Niebuhr discovered in a library in Verona in 1816, gives us a good insight into the didactic skills of Gaius. Moreover, they allow us to see how legal teaching must have proceeded in the second century AD. This article deals with the presentation of tort law in the Institutes and puts the Institutes in the context of other writings by Gaius.
Gdy mówi się o nauczaniu prawa w świecie starożytnym, od razu przychodzi do głowy imię Gaiusa. Był on jurystą epoki klasycznej, który żył prawdopodobnie w prowincji, na wschodzie Cesarstwa. Ponieważ nie posiadał ius respondendi, a zatem nie był uprawniony do wydawania opinii prawnych w imieniu cesarza, poświęcił się przede wszystkim nauczaniu prawa. Jego podręcznik instytucji, który odkrył Barthold Niebhur w bibliotece weroneńskiej w 1816 roku, daje dobrą możliwość przyjrzenia się pedagogicznym umiejętnościom Gaiusa. Co więcej, pozwala nam przyjrzeć się, jak wyglądało nauczanie prawa w II wieku n.e. W artykule omówiono sposób przedstawienia prawa deliktowego w Instytucjach, a także omówiono je w perspektywie innych pism Gaiusa.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2022, 99; 113-122
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze o aspekcie formalnym kontratypu obrony koniecznej
More on the formal aspect of the counter-type of necessary defence
Autorzy:
Siwek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137593.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
justification
sanctioned norm
sanctioning norm
unlawfulness
self-defence
kontratyp
norma sankcjonowana
norma sankcjonująca
bezprawnosć
obrona konieczna
Opis:
Niniejsze opracowanie dotyczy charakteru prawnego tzw. kontratypów i jest odpowiedzią na uwagi polemiczne autorstwa Mikołaja Iwańskiego, Mikołaja Małeckiego, Szymona Tarapaty oraz Witolda Zontka. Rozważania prowadzone są zgodnie z regułami derywacyjnej koncepcji wykładni prawa, zasady techniki prawodawczej oraz zagadnienia podstawowych modalności prawnych. Na tej podstawie ustalono, że przepisy statuujące kontratypy są modyfikatorami treściowymi przepisów centralnych niepełnych i zmieniają zakres zastosowania norm sankcjonowanych w prawie karnym oraz nie modyfikują norm sankcjonujących. Zachowanie zrealizowane w warunkach kontratypu nie wiąże się z przekroczeniem normy sankcjonowanej i jest czynem indyferentnym prawnie, ale nie jest nieobojętnym prawnie. Proponowane ujęcie nie może być utożsamiane z teorią negatywnych znamion czynu zabronionego. 
This study concerns the legal nature of the so-called counter-types and is a response to polemical remarks by Mikołaj Iwanski, Mikołaj Małecki, Szymon Tarapata and Witold Zontek. The considerations are conducted on the basis of the rules of the derivational theory of legal interpretation, the concept of the interpretation of law, and the principles of legislative technique, and in the light of the issues associated with basic legal modalities. On this basis, it is established that the provisions establishing countertypes are modifiers of the content of incomplete central provisions, and that they change the scope of application of norms sanctioned in criminal law, but do not modify sanctioning norms. Conduct performed under the conditions of the countertype does not involve exceeding the sanctioned norm and is an act that is legally indifferent, but not legally neutral. The proposed approach cannot be equated with the theory of negative elements of a prohibited act.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2022, 84, 3; 241-253
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obowiązek szczególnej staranności dziennikarza przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych
The Journalist’s Obligation of Special Care and Diligence in Collecting and Using Press Materials
Autorzy:
Sobczak, Jacek
Kakareko, Ksenia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129855.pdf
Data publikacji:
2022-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
due diligence
public interest
journalist’s duties
unlawfulness
press law
należyta staranność
interes publiczny
obowiązki dziennikarskie
bezprawność
prawo prasowe
Opis:
The aim of the article is to establish the content of the concept of special diligence indicated in art. 12 sec. 1 of the Press Law, the obligation to exercise due diligence in collecting and usage press materials. The content of Art. 355 § 2 of the Civil Code as specifying what the diligence is expected from professionals. It was considered whether the exercise of “due diligence” in collecting the materials would exclude the unlawfulness of the journalist’s actions, if it turned out that, despite this diligence, false information was provided. The effects of failure to exercise due diligence in the matter of journalist’s liability were discussed, based on the analysis of jurisprudence that due diligence is required at all stages of collecting and usage press materials. The problem of due diligence was confronted with the journalist’s actions in defense of an important social interest.
Celem artykułu jest ustalenie, w oparciu o stanowisko orzecznictwa i poglądy doktryny, treści pojęcia szczególnej staranności wskazanej w art. 12 sek. 1 Prawa prasowego obowiązek dochowania należytej staranności przy zbieraniu i wykorzystywaniu materiałów prasowych. Artykuł zwraca uwagę na różnice w pojmowaniu „należytej staranności” w odniesieniu do wielu zawodów, zwłaszcza medycznych, oraz „szczególnej staranności” nałożonej na dziennikarzy. Treść art. 355 § 2 k.c. jako określające, jakiej staranności oczekuje się od profesjonalistów. Rozważano, czy dochowanie „szczególnej staranności” przy zbieraniu materiałów wykluczyłoby bezprawność działań dziennikarza, gdyby okazało się, że mimo tej staranności podano nieprawdziwe informacje. Omówiono skutki niedochowania szczególnej staranności w kwestii odpowiedzialności dziennikarza, opierając się na analizie orzecznictwa, zgodnie z którą należyta staranność wymagana jest na wszystkich etapach zbierania i wykorzystywania materiałów prasowych. Problem szczególnej staranności skonfrontowano z działaniami dziennikarza w obronie ważnego interesu społecznego, a na koniec przedstawiono zakres szczególnej staranności wymaganej od dziennikarza.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 225-239
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wykorzystaniu derywacyjnej koncepcji wykładni prawa w rozwiązywaniu problemów prawa karnego
Autorzy:
Siwek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083115.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
wykładnia prawa
norma sankcjonowana
bezprawność
kontratypy
okre-śloność czynu zabronionego
interpretation of the law
sanctioned norm
unlawfulness
justification in law
definiteness of a prohibited act
Opis:
Zasadniczym celem opracowania jest przedstawienie możliwości wykorzystania derywacyjnej koncepcji wykładni prawa w rozwiązywaniu kilku wybranych istotnych problemów prawa karnego – na bazie przyjmowanych przez rzeczoną koncepcję dwupoziomowości tekstu praw-nego oraz rozczłonkowaniu treściowym norm w przepisach prawnych. Na tym tle ustalono, że każdy przepis typizujący części szczególnej Kodeksu karnego zawsze wysłowia zręby normy sankcjonowanej i sankcjonującej, co oznacza, że prawo karne jest regulatorem życia społecz-nego i samoistnym źródłem norm sankcjonowanych (zakazujących). Nadto ustalono, że prze-pisy statuujące kontratypy w rzeczywistości są przepisami modyfikującymi i nie są podstawą rekonstrukcji określonej normy prawnej. Stanowią niezbędny składnik norm sankcjonowanych i modyfikują ich zakres zastosowania. W konsekwencji w obszarze prawa karnego ustalenie bezprawności czynu ma zawsze charakter definitywny, bo przekroczenie określonej normy sankcjonowanej implikuje bezprawność. Tym samym nie jest tak, że ustawowa określoność czynu i bezprawność to dwa różne elementy struktury przestępstwa, znajdujące się na róż-nych piętrach tej struktury.
The principal aim of the study is to present the possibility of using the derivational concept of interpretation of the law to solve several selected significant problems of criminal law – on the basis of the two levels of legal text adopted according to the concept in question and the substantive fragmentation of norms in legal regulations. Against this background, it has been established that every provision typifying the specific section of the Penal Code always expresses out the foundations of a sanctioned and sanctioning norm, which means that criminal law is a regulator of social life and an inherent source of sanctioned (forbidding) norms. Moreover, it has been established that the provisions defining justification in law are, in fact, modifying provisions and are not the basis for reconstructing a specific legal norm. They constitute an indispensable component of sanctioned norms and modify their scope of application. As a result, in the area of criminal law, the determination of the unlawfulness of an act is always of a definitive nature, because overstepping a specific sanctioned norm implies unlawfulness. Thus, it is not the case that the statutory definiteness of an act and its unlawfulness are two different elements of the structure of an offence, located on different levels of that structure.
Źródło:
Ius Novum; 2021, 15, 4; 73-104
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PRAWNOKARNA OCENA BEZPRAWNOŚCI ZACHOWAŃ ZNIEWAŻAJĄCYCH W INTERNECIE
An Assessment of the Internet Activities of Cyberbullies from the Point of View of Criminal Law
Autorzy:
Grudecki, Michał
Fic, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096710.pdf
Data publikacji:
2021-09-25
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prawo karne; bezprawność; mowa nienawiści; flame wars; pierwotna legalność; Internet.
criminal law; unlawfulness; hate speech; flame wars; primary legality; the internet.
Opis:
W niniejszym artykule autorzy omawiają zagadnienie internetowej działalności sprawców agresji elektronicznej z punktu widzenia prawnokarnej bezprawności ich czynów. Analiza poczyniona w publikacji została zawężona do zachowań znieważających, te bowiem cechują się relatywnie niską społeczną szkodliwością, z drugiej zaś strony spotykane są w sieci powszechnie. Ze względu na obrane zagadnienie, szczególne warte uwagi są zjawiska określane jako flejming (z ang. flaming wars – zażarte wojny), polegający na agresywnej potyczce słownej między użytkownikami Internetu, oraz hejting (z ang. hate speech – mowa nienawiści), sprowadzający się do obrażania innej osoby czy zjawiska. Autorzy przedstawiają poglądy na temat przyczyn tych zachowań oraz typów czynów zabronionych, które potencjalnie mogą je penalizować. W dalszej części artykułu autorzy opisują czynniki relewantne dla oceny bezprawności wskazanych powyżej zjawisk, takie jak reguły postępowania z dobrem prawnym, w tym wpływająca na nie zgoda dysponenta dobrem czy warunki kontratypizacji zachowań. Rozważania te umożliwiają wyciągnięcie wniosków co do społecznej akceptowalności czynów znieważających w Internecie lub też uznania ich za objęte kontratypem.
In this article we discuss the issue of the internet activities of cyberbullies from the aspect of criminal liability. Te analysis presented in the paper has been narrowed down to insults, which have a low level of social harmfulness but are quite prevalent on the web. The “flaming wars” phenomenon, an aggressive form of verbal exchanges between internet users, and hate speech, which boils down to insulting another person, are some of the aspects worthy of special attention. We present our opinion on the causes of such behaviour and the types of offences potentially liable to prosecution. In the following section of the paper we describe relevant factors for the assessment of the illegality of cyberbullying, such as provisions relating to legal interests, including owner’s consent, or the rules governing the contra-typifcation of behaviours. Our observations have allowed us to draw conclusions on the social acceptability or counter-typifcation of cyberbullying.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2021, 21, 3; 213-243
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
,,Specjalne użycie broni” z Ustawy o działaniach antyterrorystycznych – analiza dogmatyczna I teoretycznoprawna
,,SPECIAL USE OF WEAPON” FROM THE ACT ON ANTI-TERRORIST ACTIVITIES – DOGMATIC AND THEORETICAL ANALYSIS
Autorzy:
Kadyszewski, Borys
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054706.pdf
Data publikacji:
2021-11-26
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
terroryzm
okoliczności wyłączające bezprawność
strzał snajperski
kontratypy
terrorism
circumstances excluding unlawfulness
sniper shot
Opis:
Artykuł stanowi analizę z punktu widzenia teoretycznoprawnego oraz dogmatycznego instytucji ,,specjalnego użycia broni’’, której podstawa prawna została ustanowiona w ustawie z dnia 10 czerwca 2016 roku o działaniach antyterrorystycznych. Intencją prawodawcy było kompleksowe uregulowanie kwestii oddania tak zwanego strzału snajperskiego, który stanowić ma reakcję aparatu państwa na zachowania terrorystyczne. Bezpośrednim celem ,,specjalnego użycie broni” jest pozbawienie albo narażenie życia sprawcy zdarzenia o charakterze terrorystycznym w taki sposób, aby zapewnić maksymalną ochronę dóbr prawnych osób, których te dobra mogą zostać potencjalnie zagrożone działaniami terrorystów. Niniejsze opracowanie ma na celu przybliżenie kształtu normatywnego omawianej instytucji oraz przenalizowanie jej pod względem założeń teorii prawa oraz dogmatyki prawnokarnej, a w szczególności stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o zakres odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych uprawnionych do oddania strzału snajperskiego w okolicznościach wyłączających bezprawność.
The article is an analysis from the theoretical and dogmatic point of view of the institution of “special use of weapons”. The intention of the legislator was to comprehensively regulate the issue of the so-called sniper shot, which is to be the reaction of the state apparatus to terrorist behavior. The direct goal of “special use of weapons” is to deprive or endanger the life of the perpetrator of a terrorist event in such a way as to ensure maximum protection of the life and health of individuals whose legal rights may potentially be threatened by terrorist activities. This study aims to present the normative shape of the discussed institution and analyze it in terms of the assumptions of the theory of law and criminal law dogmatics, and in particular, it is an attempt to answer the question about the scope of responsibility of public officials authorized to fire a sniper shot in terms of circumstances excluding unlawfulness.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2021, 2, XXI; 131-140
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odpowiedzialność cywilna rzecznika dyscyplinarnego z tytułu naruszenia niezawisłości sędziowskiej
Civil Liability of a Disciplinary Spokesman for Breach of Judicial Independence
Autorzy:
Gutowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912130.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
rzecznik dyscyplinarny
niezawisłość
odpowiedzialność cywilna
znamiona przewinienia dyscyplinarnego
należyta staranność
bezprawność
niedbalstwo
odpowiedzialność deliktowa
naruszenie dobra osobistego
szkoda
disciplinary spokesman
independence
civil liability
limbs of a disciplinary offense
due diligence
unlawfulness
negligence
tort liability
infringement of personal rights
loss
Opis:
The article comprises an analysis of the civil law liability of a disciplinary spokesman for breach of judicial independence. The starting point of the analysis is general possibility of imposing civil liability on the judicial disciplinary spokesman, and that judges’ immunity protects from criminal offences only. The civil liability of the disciplinary spokesman is grounded on the requirement of due performance of the disciplinary spokesman’s function. The boarders between the power of the disciplinary spokesman and the civil liability must be assessed in light of the limbs of a disciplinary offense, which limit the disciplinary spokesman’s right to intervene in certain cases. The civil liability of the disciplinary spokesman is possible not only on the grounds of art. 23 and 24 of the Polish Civil Code, but also on the basis of tortious liability. The availability of these legal mechanisms is directly related to the nature of the disciplinary spokesman’s act, and boils down to the question whether the disciplinary spokesman is justified in a given instance to initiate disciplinary proceedings, i.e. whether the limbs of a disciplinary offence as required by art. 107 § 1 u.s.p. are present. The article discusses two crucial elements of the civil law liability of the disciplinary spokesman: unlawfulness and negligence. Further elements of the liability: loss and causation do not differ from the civil law standards. Therefore, in this respect, the article refers to the general rules.
Opracowanie zawiera analizę problematyki odpowiedzialności cywilnej rzecznika dyscyplinarnego z tytułu naruszenia niezawisłości sędziowskiej. Punktem wyjścia analizy jest wskazanie, że możliwe i realne jest poniesienie odpowiedzialności cywilnej przez sędziowskich rzeczników dyscyplinarnych oraz, że immunitet sędziowski dotyczy wyłącznie spraw karnych. Perspektywa tej odpowiedzialności zależy od prawidłowego pełnienia przez rzecznika powierzonej mu funkcji. Granice pomiędzy prawem realizacji imperium trzeciej władzy w ramach postępowania dyscyplinarnego, a możliwością popełnienia cywilnoprawnego deliktu przez rzecznika, oceniane być musi przez pryzmat podstaw odpowiedzialności dyscyplinarnej, które wyznaczać będą prawne granice ingerencji rzecznika w poszczególnych sprawach. Możliwa jest nie tylko klasyczna odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych na podstawie art. 23 i 24 k.c., lecz również związaną z tą odpowiedzialnością odpowiedzialność odszkodowawcza na podstawie przepisów o odpowiedzialności deliktowej. Te mechanizmy, powinny być rozważone w kontekście ewentualnych zachowań rzeczników dyscyplinarnych, gdyby podjęli czynności represyjne pomimo braku odpowiednich po temu podstaw w art. 107 § 1 u.s.p. W tym zakresie w artykule omówiono dwie kluczowe i specyficzne w kontekście odpowiedzialności rzecznika dyscyplinarnego przesłanki odpowiedzialności: bezprawność i winę (niedbalstwo). Przesłanki dotyczące szkody i związku przyczynowego nie odbiegają zaś od standardów cywilistyki, stąd też w tym zakresie artykuł odsyła do ogólnych reguł.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 4 (56); 75-91
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odpowiedzialność dyscyplinarna rzecznika dyscyplinarnego z tytułu naruszenia niezawisłości sędziowskiej
Disciplinary Responsibility of a Disciplinary Spokesman for Breach of Judicial Independence
Autorzy:
Kardas, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912129.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
rzecznik dyscyplinarny
niezawisłość
podział władzy
niezależność
bezprawność
karalność
znamiona przewinienia dyscyplinarnego
stopień bezprawia
independence
division of power
illegality
unlawfulness
punishability
elements of a disciplinary offense
degree of illegality
disciplinary spokesman
Opis:
The following article comprises an analysis of the basis and scope of disciplinary liability of a disciplinary spokesman for breach of judicial independence. It indicates the inherent interdependence between judicial disciplinary liability and the constitutionally protected principle of independence. The author believes that a separate judicial disciplinary liability constitutes one of the guarantees of independence. The protection of independence is further enhanced by the autonomy of the disciplinary proceedings and the means of determining the basis for such liability, the limits of which are delineated by independence. Nevertheless, it serves to outline the spokesman’s competences and thus the scope of legal acts. Abuse of the aforementioned competences in this regard is equal to an abuse of independence. What is more, the commentary sets out to introduce a two-tier understanding of the notion of abuse of independence, that is internal and external breaches. Under the current law, it is impossible for a spokesman to be in breach of independence, for he does not boast one. However, a spokesman can undertake to externally abuse another party’s - i.a. a judge’s - independence. Such abuse can be caused by non-adherence to the established limits of judicial disciplinary liability. Under such circumstances, a spokesman is in breach of his competences, which is subsequently reflected in a material violation of judicial independence. The bases of disciplinary liability of a disciplinary spokesman are set forth in the provisions pertaining to the disciplinary liability of the judiciary and the prosecution. Hence, a disciplinary spokesman’s liability is a sub-type of the general disciplinary liability of the judge (or prosecutor) who serves as a spokesman.
Opracowanie zawiera analizę podstaw i zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej rzecznika dyscyplinarnego za naruszenie niezawisłości sędziowskiej. Wskazuje na ścisłe związki odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów z konstytucyjną zasadą niezawisłości. Istnienie odrębnej odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów stanowi jedną z gwarancji niezawisłości. Ochronie niezawisłości służy autonomiczność postępowania dyscyplinarnego oraz sposób określenia podstaw tej odpowiedzialności, której granice wyznacza niezawisłość. Precyzuje także kompetencje rzecznika, a tym samym zakres zgodnego z prawem działania rzecznika. Przekroczenie przez rzecznika kompetencji w tym zakresie oznacza zawsze naruszenie niezawisłości. Wprowadza rozróżnienie na wewnętrzne i zewnętrzne naruszenie niezawisłości. W świetle obowiązujących przepisów brak jest możliwości naruszenia przez rzecznika własnej niezawisłości, taka mu bowiem nie przysługuje. Rzecznik może natomiast dopuścić się zewnętrznego zamachu na cudzą, tj. przysługującą innemu sędziemu, niezawisłość. Naruszenie przez rzecznika niezawisłości sędziowskiej wynikać może z nierespektowania granic odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów. W takich wypadkach dochodzi do nadużycia przez rzecznika uprawnień skutkującego naruszeniem niezawisłości sędziego, wobec którego rzecznik prowadzi czynności. Podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej rzecznika za naruszenie niezawisłości określają przepisy dotyczące odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów oraz prokuratorów. Odpowiedzialność dyscyplinarna rzecznika dyscyplinarnego za naruszenie niezawisłości jest odmianą odpowiedzialność dyscyplinarnej sędziego lub prokuratora pełniącego urząd rzecznika.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 4 (56); 93-107
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezprawność jako przesłanka odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej
Illegality as a Prerequisite for Liability for Damages Caused when Exercising Public Power
Autorzy:
Rąpała, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807962.pdf
Data publikacji:
2019-11-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wykonywanie władzy
publicznej
bezprawność
odpowiedzialnośc odszkodowawcza
illegality
compensative responsibility
exercising public power
Opis:
The principles of liability for damages caused when exercising public power binding now in the Polish legal system have replaced the regulations that functioned in this sphere for several dozen years. This happened when the Constitution of the Polish Republic of 1997 came into effect, and then when the Civil Code was amended in 2004. The new solutions in the sphere of responsibility of the State Treasury, territorial self-governing units and other subjects undertaking activities in the sphere of public power given to them, have been based on the prerequisite of illegal exercising of the power, as opposed to culpable behaviors of the state or self-government officials, or other persons who were entrusted with execution of defined tasks, that were required earlier. However, basing objective responsibility on illegality has posed the question about its understanding in the context of the cause of the damage, which is an activity in the sphere of the imperium: does illegality mean only infringement by authorities of the positive proof, or also infringement of good customs. The present study is an attempt to take a stance on these divergences, taking into consideration on the one hand constitutional requirements of the responsibility of public power, and on the other the traditional understanding of illegality as a prerequisite of compensative responsibility.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2010, 20, 2; 37-54
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryterium słusznościowe oceny bezpodstawnego wzbogacenia
Autorzy:
Święcka, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826482.pdf
Data publikacji:
2019-08-01
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
bezpodstawne wzbogacenie
klauzule generalne
nabycie korzyści
bezprawność
zasada słuszności
Opis:
Artykuł omawia wątpliwości dotyczące podstaw, na jakich opiera się ocena bezprawnościprzy instytucji bezpodstawnego wzbogacenia. Powyższa problematyka jest punktem wyjścia do analizywątku etyczno-moralnego: czy poza względami formalnymi kryterium „bezprawności” mogą stanowićwzględy słusznościowe? Czy miernikiem oceny „niesłusznego” nabycia korzyści mogą być kryteriależące poza sferą prawną? Celem niniejszego tekstu jest nie tylko ukazanie stanowiska doktryny w tejkwestii, ale próba zwrócenia uwagi na możliwości zmian zapatrywania na ten temat. Możliwe jest uznanieszerokiego ujęcia podstawy roszczenia o zwrot niesprawiedliwego wzbogacenia, odwołującego siędo oceny słuszności. Wydaje się, że ogólne refleksje teoretyczne mogą dostarczyć inspiracji do dalszychrozważań doktryny i służyć potrzebom praktyki. Instytucja bezpodstawnego wzbogacenia może miećszczególne znaczenie, gdyż ma ona charakter bardzo ogólny, dostosowując się do nowych, niecodziennychsytuacji. Jest częścią prawa cywilnego będącą nośnikiem sprawiedliwości społecznej. Można więcmówić o jej wyjątkowości, czy wręcz powiedzieć, że zajmuje położenie równoważne klauzulom generalnym.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach; 2016, 37, 110; 185-197
2082-5501
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sposobach normowania i dekodowania treści zamiar u w perspektywie tzw. znamion normatywnych oraz okoliczności wyłączających bezprawność
About the methods of describing and interpreting from the statutory provisions the required content of intent in the perspective of the so-called normative features of a prohibited act and premises excluding unlawfulness
Autorzy:
Zakrzewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596039.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
error in criminal law
the normative features
premises excluding unlawfulness
culpability
intent
the error about the law
the error about the facts
the error regarding features of a prohibited act
błąd w prawie karnym
znamiona normatywne
okoliczności wyłączające bezprawność
wina
zamiar
błąd co do prawa
błąd co do faktów
błąd co do znamion
Opis:
Artykuł zawiera analizę poglądów dotyczących 1) miejsca znamion typu czynu zabronionego w strukturze normy sankcjonowanej, 2) relacji okoliczności wyłączających bezprawność do normy sankcjonowanej oraz do znamion typu czynu zabronionego, a także 3) sposobów rozumienia pojęcia „znamiona normatywne”. Zaprezentowane zostało, w jaki sposób ustawowy zapis zakresu zastosowania konstrukcji 1) błędu co do okoliczności stanowiących znamiona typu czynu zabronionego, 2) błędu co do okoliczności stanowiących znamiona okoliczności wyłączających bezprawność oraz 3) błędu co do okoliczności wpływających na ustalenie świadomości po stronie sprawcy tego, że jego zachowanie jest bezprawne, wpływa na przyjęcie konwencji co do tego, co powinno stanowić treść świadomości sprawcy, aby można było przyjąć, że zrealizował on znamiona czynu zabronionego umyślnie. W artykule omówiono sposoby zapisywania strony podmiotowej oraz unormowania błędu w ustawie. Zaprezentowano poglądy na interpretację rozgraniczenia pomiędzy przesłankami strony podmiotowej i przesłankami warunkującymi przypisanie sprawcy zawinienia. Całość rozważań teoretycznych przeniesiono na grunt obecnie obowiązującego kodeksu karnego.
The article contains an analysis of views on 1. the issue of the features of a prohibited act in the structure of the sanctioned norm, 2. the relation between the circumstances excluding unlawfulness and the features of a prohibited act, and 3. the issue of “the normative features”. Author’s view on what in the statutory provisions, which are regarded to the issue of the scope of 1. the error regarding features of a prohibited act, 2. the error regarding premises excluding unlawfulness and 3. the error regarding circumstances affecting the perpetrator’s consciousness that his behavior is unlawful, should be contained, is presented in the study. There is also a revision of what should enclose the content of the perpetrator’s consciousness, so that it can be assumed that he has fulfilled the features of a prohibited act intentionally. The article discusses the methods of describing in statutory provisions the mental state of a prohibited act and the issue of the error. Author’s view on the method of the interpretation of the distinction between premises of a mental state of a prohibited act and premises constitute conditions of the assignment of culpability to the perpetrator, also is presented in the article. All theoretical considerations were transferred to the current criminal code.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 247-273
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczno-wartościujący (normatywny) a deskryptywny charakter strony podmiotowej czynu zabronionego. Kompleksowe a (czysto) normatywne ujęcie winy (na przykładzie regulacji urojenia znamienia kontratypu i znowelizowanego ar t. 28 par . 1 KK z 1997 r.)
The societal -evaluative (normative) and the descriptive character of the mens rea of a criminal offence. A comprehensive against a (purely) normative account of fault (the example of the regulation of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness and Article 28 § 1 of the Criminal Code as am ended)
Autorzy:
Jędrzejewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596053.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
essence of an act (Tatbestand in German)
elements of an offence
illegality
fault
finalism
H. Welzel
error as to an element of a criminal offence
error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness
purely normative theory of fault
so-called intent theory (Vorsatztheorie in German)
so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie in German)
comprehensive
psychological-normative theory of fault
theory of negative elements of a criminal offence
finality
dolus eventualis
non-intention
negligence
directional function of actualization of elements of an offence
directional function of actualization of mens rea
Article 28 § 1 of the Criminal Code
Article 29 of the Criminal Code
istota czynu (niem. Tatbestand)
znamiona typu czynu zabronionego
bezprawność
wina
finalizm
błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu
błąd co do okoliczności stanowiącej znamię sytuacji wyłączającej bezprawność
czysto normatywna teoria winy
tzw. teoria zamiaru (niem. Vorsatztheorie)
tzw. ścisła teoria winy (niem. die strenge Schuldtheorie)
kompleksowa
psychologiczno- normatywna teoria winy
teoria negatywnych znamion czynu zabronionego
finalność
zamiar ewentualny
nieumyślność
niedbalstwo
funkcja wskaźnikowa realizacji znamion typu
funkcja wskaźnikowa realizacji znamion strony podmiotowej
art. 28 par. 1 kodeksu karnego
art. 29 kodeksu karnego
Opis:
Tematem artykułu jest sporna w nauce prawa karnego problematyka wzajemnej relacji między istotą czynu zabronionego (niem. Tatbestand) a pozostałymi elementami struktury przestępstwa, tj. bezprawnością czynu oraz winą. Autor szczególną uwagę poświęca zagadnieniu charakteru relacji między stroną podmiotową czynu zabronionego i winą. Ma to związek z wysuwaną w nauce polskiej tezą o konieczności radykalnej separacji tych płaszczyzn, która jest realizowana w przepisach polskiego kodeksu karnego z 1997 roku. Charakterystyczne dla takiego stanowiska są regulacje, których przedmiotem jest błąd co do znamienia sytuacji wyłączającej bezprawność czynu (art. 29) oraz błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu (art. 28 § 1 w brzmieniu nadanym nowelizacją z 20 lutego 2015 r.). U podstaw tych regulacji leży założenie, że znamiona podmiotowe (umyślność i nieumyślność) należą wprawdzie do zespołu znamion typu czynu zabronionego, jednakże nie mają żadnego konstytutywnego znaczenia zarówno przy ustalaniu bezprawności czynu, jak i winy sprawcy. Umyślność i nieumyślność są ostro oddzielone od winy (rozumianej „czysto normatywnie”). W takim ujęciu zespół znamion typu czynu zabronionego (istota czynu) ma charakter deskryptywny i jest wolny od jakiegokolwiek wartościowania. Stanowisko takie prezentował w nauce niemieckiej twórca „finalizmu” H. Welzel, a w nauce polskiej A. Zoll. Autor artykułu przeprowadza analizę poglądów H. Welzla po jego „ontologicznym zwrocie” w szóstej dekadzie XX wieku. Denormatywizacja pojęcia m.in. umyślności na płaszczyźnie znamion typu czynu zabronionego, jego oddzielenie od każdego kontekstu wartościującego doprowadziło finalistów do przyjęcia tzw. ścisłej teorii winy (die strenge Schuldtheorie). Podobnie rzecz przedstawia się na gruncie systematyki przestępstwa akceptowanej w ośrodku krakowskim (A. Zoll). Urojenie znamienia okoliczności wyłączającej bezprawność nie wyłącza bezprawia czynu umyślnego i rozstrzygane jest wyłącznie na płaszczyźnie winy (art. 29 polskiego kodeksu karnego). Wyrazem poglądu o konieczności denormatywizacji znamion podmiotowych typu jest również nowe brzmienie art. 28 § 1. Autor opracowania prezentuje stanowisko odmienne, opowiadając się za społeczno- wartościującym (normatywnym) ujęciem istoty czynu i umyślności (zamiaru). Oznacza to, że przy określaniu przedmiotu zamiaru (świadomości sprawcy) są lub mogą być istotne nie tylko „okoliczności faktyczne” będące podstawą znamion typu, ale również ich społeczny (normatywny) kontekst i znaczenie, świadomość społecznej szkodliwości), a być może nawet ocena prawna czynu. Pominięcie tego całego kontekstu (umyślność ujęta „naturalistycznie”) prowadzi zaś do tzw. ścisłej teorii winy. Zdaniem Autora, trafna jest koncepcja całkowitego wyłączenia bezprawia umyślnego: w wyniku urojenia znamienia kontratypu sprawca chce obiektywnie czegoś zgodnego z prawem. Jednocześnie umyślność musi znaleźć swoje miejsce (również) na płaszczyźnie winy (kompleksowa, psychologiczno-normatywna teoria winy). Realizacja znamion typu niesie ze sobą zarówno ujemną ocenę w sferze bezprawia (bezprawności), jak i winy. Na obydwu płaszczyznach pełni ona funkcję „wskaźnikową”, a więc typizacja czynu obejmuje również elementy zawinienia. Zdaniem Autora, zamiar bezpośredni należy lokować zarówno w bezprawiu, jak i winie. Kompleksowy, mieszany charakter można również wykazać w przypadku tzw. zamiaru ewentualnego oraz nieumyślności. Dlatego Autor krytycznie ocenia postulaty rezygnacji z kompleksowych konstrukcji lekkomyślności i niedbalstwa oraz wspomnianą wyżej nowelizację art. 28 § 1 kodeksu karnego. Jego zdaniem, swego rodzaju domniemanie winy umyślnej może wynikać z wartościującego charakteru umyślności (funkcja w obszarze winy). Konsekwentna denormatywizacja pojęcia nieumyślności (dawnej „lekkomyślność”, „niedbalstwo”) doprowadziła w nauce polskiej do konstatacji, że strona podmiotowa „nieumyślności” to po prostu „brak zamiaru”. Nowe brzmienie art. 28 § 1 kodeksu karnego wraz z określonym otoczeniem normatywnym i jego wykładnią (negatywne sformułowania art. 1 § 3 i 28 § 1, obiektywistyczna interpretacja art. 9§2) prowadzi do niedającego się zaakceptować na gruncie prawa karnego demokratycznego państwa prawnego rezultatu: przyjęcia domniemania winy nieumyślnej na podstawie realizacji li tylko znamion przedmiotowych czynu zabronionego. Potrzeba pozytywnego ustalania możliwości przewidzenia sprawcy na podstawie konkretno-indywidualnie (subiektywnie) interpretowanej przesłanki art. 9 § 2 kodeksu karnego („mógł przewidzieć”) wynika z braku wskaźnikowej funkcji nieświadomej nieumyślności, realizacja znamion takiego typu nie niesie ze sobą ujemnie ocenianej decyzji sprawcy.
The paper tackles the mutual relation between the essence of a criminal offence (Tatbestand in German) and other elements comprising the structure of a criminal act, i.e. illegality and fault, a matter contentious in the study of criminal law. Special attention is devoted to discussing the character of the relation between the mens rea of an offence and fault. This is related to a postulate often put forward by Polish academic commentators that it is necessary to radically separate these two notions. This view is reflected in the provisions of the 1997 Polish Criminal Code. In line with such an argument are regulations whose subject is error as to the existence of a circumstance excluding illegality (Article 29) and error as to an element of an offence (Article 28 § 1 as amended on 20 February 2015). Underpinning these regulations is the assumption that the elements of mens rea (intention and non-intention) belong to the elements of an offence, however they have no constitutive significance both as regards establishment of illegality of an act as well as the offender’s fault. Intention and non-intention are sharply separated from fault (perceived “purely normatively”). According to this account the totality of elements of a prohibited act (the essence of an act) is of a descriptive character and remains free from any evaluation. The view has been endorsed by H. Welzel, the founder of “finalism” in the German literature, and A. Zoll in Poland. The paper attempts an analysis of the view of H. Welzel following his “ontological swerve” in the 1960s. Denormativization of, inert alia, the concept of intention as an element of an offence, separation thereof from any evaluative context, has led finalists to adopting the so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie). The situation is similar as regards the systematics of offences accepted by representatives of the Cracow school of thought (A. Zoll). Error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness does not exclude the illegality of an intentional act and this shall be resolved exclusively by reference to fault (Article 29 of the Polish Criminal Code). Also, the new wording of Article 28 § 1 is a manifestation of the view that mens rea elements of an offence shall be subject to denormativization. The author argues contrary in the paper, contending in favour of a societal-evaluative (normative) account of the essence of an act and intention (intent). This means that, when the object of intention (the offender’s consciousness) is ascertained, of significance are or may be not only “factual circumstances” forming the foundation of the elements of an offence, but also their societal (normative) context and meaning, awareness of social harmfulness), or even, potentially, the legal assessment of an act. To overlook this entire context (intention perceived “naturalistically”) leads to the so-called strict theory of fault. The author maintains that the concept mandating total exclusion of intentional illegality is correct: in cases of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness the offender objectively wants something legal. At the same time, intention must (also) finds its place alongside fault (comprehensive, psychological-normative theory of fault). Actualization of the elements of an offence triggers a negative assessment both in the realm of illegality and that of fault. For in both realms it performs a “directional” function, therefore the typification of a criminal act shall already encompass elements of fault. The paper argues that direct intention shall be located both within illegality and fault. A comprehensive, hybrid character may also be proven as regards so-called dolus eventualis and non-intention. This is why the author furnishes a critique of the views in support of renouncing comprehensive theories of carelessness and negligence and of the aforementioned amendment to Article 28 § 1 of the Criminal Code. In his estimation, some form of presumption of intentional fault may result from the evaluative character of intention (its function within the realm of fault). Consistent denormativization of the notion of non-intention (previously known as “carelessness”, “negligence”) led Polish academic commentators to the conclusion that the mens rea of “non-intention” is simply “lack of intent”. The new wording of Article 28 § 1 of the Criminal Code, together with certain normative context and its construction (negative formulations of Articles 1 § 2 and 28 § 1, the objectivist interpretation of Article 9 § 2) gives rise to an account unacceptable in the criminal law within a democratic state governed by the rule of law: endorsement of a presumption of non-intentional fault based upon the actualization of the actus reus of a criminal offence. The need to positively establish the possibility of an offender’s foresight by reference to a concrete-individual (subjective) interpretation of the requirement Article 9 § 2 of the Criminal Code (“could have foreseen”) stems from unconscious non-intention’s lack of directional function, and an actualization of the elements of such offence does not induce a negative assessment of the offender’s decision.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 69-95
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies