Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "benedykt chmielowski" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Bizarna, pokrętna encyklopedia? Nowe Ateny Benedykta Chmielowskiego w Księgach Jakubowych Olgi Tokarczuk
    Bizarre and devious encyclopedia. New Athens in “The Books of Jacob”
    Autorzy:
    Brenskott, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1964621.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Ośrodek Badawczy Facta Ficta
    Tematy:
    Olga Tokarczuk
    Benedykt Chmielowski
    encyclopedia
    the Enlightenment
    The Books of Jacob
    Opis:
    The aim of this paper is to examine intertextual relations between Olga Tokarczuk’s The Books of Jacob and New Athens by Benedykt Chmielowski which are interesting due to the ongoing debate about (un)encyclopedic and (un)scientific nature of „the oldest polish encyclopedia”. Both the author of New Athens and the book itself are used by Polish Nobel Laureate as symbols of the soon-to-be gone pre-Enlightenment era, and they are contrasted with the work of Johann Heinrich Zeler or Denis Diderot. It is worth noting that this particular image of New Athens is determined by edition used by Tokarczuk. Author of Flights was familiar with and influenced by the famous edition of New Athens made by Maria and Jan Józef Lipscy. Interferences in the structure of the original text, highly subjective and tendencious selection of included material and addition of satirical images by Szymon Kobyliński shaped perception of New Athens as curious and bizarre work, alien to ideals of 18th century encyclopedists. This edition perpetuated the „black legend” of the so-called „first polish encyclopedia”. Polish Nobel Prize laureate – by using this particular edition – unwillingly and unknowingly took part in a centuries long debate about the work of Chmielowski. This entanglement leads to interesting problems and asks serious questions: how choice of sources can influence one’s perception of text? How different would be usage of this encyclopedia and its role in the novel if Tokarczuk would not be familiar with Lipscy edition? In this paper the author compares three different New Athens: the original ones, written by Benedykt Chmielowski, famous edition made by Józef and Maria Lipscy and fictional New Athens described in The Books of Jacob.
    Źródło:
    Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media; 2019, 3, 1; 175-194
    2719-8278
    Pojawia się w:
    Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Refleksje o przemijaniu i o pamięci przeszłości. Staropolski dialog z tradycją antyczną (na podstawie „Nowych Aten” ks. Benedykta Chmielowskiego)
    On the Transience of Things and Memory of the Past: An Old Polish Dialogue with the Antique Tradition (Benedykt Chmielowski’s “New Athens”)
    Autorzy:
    Wichowa, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968323.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    "New Athens"
    ancient tradition
    discourse
    benedykt chmielowski
    nowe ateny
    tradycja antyczna
    dyskurs
    Opis:
    Przedmiotem badań jest refleksja o przemijaniu, naturze czasu i o pamięci przeszłości starożytnej w „Nowych Atenach” B. Chmielowskiego jako element tradycji antycznej kultywowany w pierwszej polskiej encyklopedii. Autor dzieła podkreślał ciągłość i wysoką rangę tradycji, obserwował proces twórczego rozwoju tych wartości, które nam przekazała przeszłość. Uważał, że jesteśmy naśladowcami i inwentorami, doskonalącymi dobra kultury wytworzone przez antyk. Chmielowski zamieścił w tomie III swego dzieła dyskurs na temat: „Który wiek, stary czy nowy polerowniejszy?” i wykazał wyższość starożytności. Uważał, że czerpiemy pełnymi garściami z tradycji antycznej, doceniamy wielkość dokonań starożytnych intelektualistów i twórców, nie przerośliśmy ich pod żadnym względem, przetwarzamy tylko to, co oni nam przekazali jako dziedzictwo. Encyklopedysta był przekonany, że współczesna mu kultura całkowicie oparła się na tradycji antycznej.
    The paper investigates the reflection on the passing of time, time’s nature and on the memory of the Antiquity presented in “New Athens” by Rev. Benedykt Chmielowski, as part of an ancient tradition cultivated in this first Polish encyclopaedia. The writer emphasized continuity and high importance of tradition and observed the process of creative development of the values bequeathed by the past. He believed modern people to be followers and inventors, perfecting the cultural goods produced by the antiquity. In Volume III of his work Chmielowski published a discourse on the following topic: ‘Which age, the old or the new one, is more polished?’ and demonstrated the superiority of the antiquity. He believed that his contemporaries drew abundantly on the ancient tradition and appreciated the greatness of the achievements of ancient intellectuals and artists, but did not surpass them in any way, simply processing what they received as inheritance. The encyclopaedist was convinced that the culture of his epoch relied completely on the ancient tradition.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2015, Zeszyt specjalny 2015; 67-78
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kapłan oświecony. Uwagi na marginesie „Nowych Aten” Benedykta Chmielowskiego
    Enlightened Priest. Comments on Benedykt Chmielewski’s "New Athens"
    Autorzy:
    Kufel, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1775648.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-03
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Benedykt Chmielowski
    New Athens
    enlightened unenlightenment
    polish culture of the eighteenth century
    Opis:
    The article is a fragment of a larger study, entitled Polish Project. Enlightenment in the First Republic of Poland (in preparation). Benedict Chmielowski’s New Athens is an extremely important text for the development of Polish culture in the eighteenth century, revealing the essence of the functioning of the “enlightened unenlightenment”. This term, which is more and more often used, is employed to denote the phenomena previously described as “enlightened Sarmatism”. New historical research makes it necessary to change the previous understanding of Sarmatism in a quite significant way, limiting the use of this concept when describing cultural phenomena of the eighteenth century. New Athens is a good example of the application of the method of cultural “enlightened unenlightenment”, and the article tries to bring closer the basic determinants of this method. This is important, especially since shortly after the publication of Chmielowski’s work, in 1769, Stanisław Konarski created the final theoretical form of the Polish Enlightenment, different from the unenlightenment, but also from European practices.
    Źródło:
    Wiek Oświecenia; 2020, 36; 11-25
    0137-6942
    Pojawia się w:
    Wiek Oświecenia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Swój i obcy czy swój-obcy – o poznawaniu nieznanego i wyobcowywaniu już poznanego
    Our man and a stranger or our man-stranger – about knowing the strange and alienating the already known
    Autorzy:
    Kozakowski, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507747.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    swój-obcy
    Benedykt Chmielowski
    Claude Lévi-Strauss
    Laboratorium Kultury
    our man and a stranger
    Opis:
    Twierdzenie, iż istnienie obcego i niepoznanego jest podstawą i budulcem antropologii oraz współczesnego kulturoznawstwa zostaje w artykule poparte dziesiątkami przykładów z kręgu kultury polskiej i amerykańskiej. Rozważania na temat przekształceń znaczeniowych związanych z obcym skupiają się w końcu wokół Smutku tropików, gdzie Lévi-Strauss prowadzi narrację ustanawiającą odmienność przestrzenną i czasową w centrum zainteresowań badawczych. Tekst bada jednak przede wszystkim transformacje, niekonsekwencje i zmiany wyobrażeń związanych z figurami konkretnych Obcych. Stara się na przykład wykazać, że początkowo Indianie uznawani byli przez Europejczyków za istoty niegodne miana ludzi, lecz tendencja ta uległa całkowitemu przekształceniu, aż po kreację mitu dobrego, szlachetnego i mistycznego autochtona.
    An analysis of the meeting appears together with deliberations considering the dialog philosophy and usually regards interpersonal relations: “man – man” or “God – man”. The most important trend of this reflection have its root in thinkers like Martin Buber or Franz Rosenzweig and later in Emmanuel Levinas. Their contemplation, confronted with the content of Tristes Tropiques and ethnographic procedures of Lévi-Strauss, creates surprising contexts. A similarities emerge, mainly in the ethic field, in the attitude of the researcher and in some elements of meetings, where different relations between their entities appear. It turns out that unveiling the structure and the mechanism doesn’t have to be identified beforehand with taking away an object of the research, with insight. Speech and free will of the other let them speak to me and become silent.
    Źródło:
    Laboratorium Kultury; 2012, 1; 146-158
    2084-4697
    Pojawia się w:
    Laboratorium Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na tropie polskiej encyklopedii, czyli o wzorcu publikacji ogólnoinformacyjnych w końcu XVIII w. i I poł. XIX w.
    On the trail of the Polish encyclopedia, i.e. the model of general information publications in the first half of 19th century
    Autorzy:
    Deszczyńska, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408520.pdf
    Data publikacji:
    2021-11-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    History
    XVIII century
    XIX century
    Polish encyclopedias
    history of books
    Benedykt Chmielowski
    Ignacy Krasicki
    Opis:
    The article deals with the issue of Polish encyclopedism of the 18th and 19th centuries against the background of the European Baroque and Enlightenment trends. The phenomenon of the encyclopaedia by B. Chmielowski, I. Krasicki, F.S. Jezierski was analysed in the text. These were works that did not follow a specific and consistent pattern of encyclopaedic publications, were not popular and did not occupy a permanent place in Polish science and literature. Other ephemeral encyclopaedia initiatives taken into account by the author were undertaken without due patronage, and — as research has shown — were secondary and amateur publications. Some attempts, such as the Encyklopedia powszechna. Zbiór wiadomości dla wszystkich stanów of the Glücksbergs from 1839, or the Mała Polska Encyklopedia by S. Plater did not manage to achieve success. Only the creation of S. Orgelbrand’s Encyklopedia powszechna in 1859 filled a significant gap in the Polish publishing and writing “market”. The article also takes into account the statements of the creators and authors of the encyclopaedia regarding the patterns they used for creating such works, and a partial analysis of the megastructure, microstructure and publishing framework of these works.
    Źródło:
    Wiek Oświecenia; 2021, 37; 172-207
    0137-6942
    Pojawia się w:
    Wiek Oświecenia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czarna legenda Nowych Aten Benedykta Chmielowskiego i próby jej przezwyciężenia
    Autorzy:
    Paszyński, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/640451.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    New Athens by Reverend Benedykt Chmielowski – its Black Legend and a Possible Line of Defence The article has as an objective the presentation of the first Polish-language encyclopedia as well as the confrontation with its black legend that has survive
    Opis:
    New Athens by Reverend Benedykt Chmielowski – its Black Legend and a Possible Line of DefenceThe article has as an objective the presentation of the first Polish-language encyclopedia as well as the confrontation with its black legend that has survived until these days, even in academic circles. Attempts have been made in order to overcome, at least partially, some of the prejudices and misconceptions that have been accumulated around New Athens for the last two centuries.Even though the encyclopedia is not particularly innovative in the context of European learning at that time, one cannot simply regard it as an example of obscurantism. The book represents a typical scientific approach characteristic of the pre-Enlightenment period. Chmielowski himself was far from being a noncritical compiler; he was rather a creative author who pioneered in quite a few forms of contemporary journalism. It certainly cannot be denied that he had a great erudition and a talent for writing. The authors to whom he referred were not, as it was commonly believed, medieval authors, but they belonged to the scientific elite of the 16th and 17th centuries. The reverend has numerous merits such as: providing the first compilation of dates and events in the Polish history as well as presenting valuable information about libraries and academies of that time. One should also notice Chmielowski’s empirical approach in the process of proving numerous theories. The author’s original stile of writing also attracts the reader’s attention. Although numerous attempts have been made in order to rehabilitate the encyclopedia, it is still associated with negative judgements, also in the serious literature of the subject. Today the encyclopedia remains in the first place the symbol of ignorance of the Saxon times in Poland.
    Źródło:
    Prace Historyczne; 2014, 141, 1
    0083-4351
    Pojawia się w:
    Prace Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ksiądz Benedykt Chmielowski-życie i dzieło Diogenesa Firlejowskiego
    Father Benedykt Chmielowski- life and work of Firlejes Diogenes
    Autorzy:
    Paszyński, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1217750.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    Benedykt Chmielowski
    Nowe Ateny
    pierwsza encyklopedia
    szlachta wołyńska
    Firlejów
    historia kościoła
    czasy saskie
    osiemnasty wiek
    kultura staropolska
    historia kultury polskiej
    historia nauki
    historia literatury
    barok sarmacki
    Benedyk Chmielowski
    New Athens
    first encyclopedia
    nobility of Wołyń
    church history
    times of Saxons
    XVIII century
    Old Polish culture
    polish culture history
    science history
    literature history
    characteristic of the Polish gentry baroque
    Opis:
    Celem artykułu jest przybliżenie sylwetki księdza Chmielowskiego, autora pierwszej polskiej encyklopedii powszechnej, znanej jako Nowe Ateny. We wstępie oraz rozdziale pierwszym zwrócono uwagę na istnienie czarnej legendy na temat twórczości Chmielowskiego oraz skąpych danych biograficznych. Rozdział drugi przedstawia możliwe okoliczności nadania imienia, niebagatelne wobec obranej drogi życiowej. W rozdziale trzecim sprostowano błędną atrybucję herbową zaś w czwartym nieścisłości w lokalizacji miejsca narodzin Chmielowskiego, które pokutują w literaturze. Kolejne dwa rozdziały (5-6) omawiają korzenie duchownego i lata edukacji lwowskiej. W rozdziale pt. Na dworze Jabłonowskich poznajemy początki drogi świeżo wyświęconego księdza zaś w rozdziale Firlejów jego codzienne życie – już jako proboszcza. W rozdziale dziewiątym ukazano zmienne koleje fortuny kariery duchownej, by w dziesiątym przedstawić schyłek życia księdza.
    This article intends to bring into focus the figure of father Chmielowski who authored the first Polish Universal Encyclopedia commonly known as Nowe Ateny (New Athens). The biography depicts his deeply troubled life – highs and lows of his clerical career, his zest for research and finally his zeal in living a parish priest’s life to the fullest. What emerges from the sources scrutinized is a picture of a highly ambitious person endowed with an unusual humility, true vocation and a great deal of creative energy. The article summarizes the state of research on life and legacy of Benedict Chmielowski. Many data and conclusions (such as those referring to birthplace and family coat of arms) had to undergo verification and correction. The aim of the article was therefore to shed new light on this person, as well as to debunk some persisting stereotypes and misconception, thus drawing a picture of a man of flesh and blood.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2015, 124; 105-136
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska jako "Antemurale" i "Ojczyzna Świętych". Motyw przedmurza w "Nowych Atenach" księdza Chmielowskiego
    Poland as "Antemurale" and " Homland of Saints" . Theme of "bulwar" in the "New Athens" by Benedict Chmielowski
    Autorzy:
    Paszyński, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/545196.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    Przedmurze chrześcijaństwa
    antemurale christianitatis
    Sarmacja
    Sarmatia
    sarmatyzm
    ojczyzna świętych
    Benedykt Joachim Chmielowski
    Nowe Ateny
    pierwsza polska encyklopedia
    nauka staropolska
    Bulwark of Christianity
    sarmatism
    homeland of saints
    New Athens
    first Polish encyclopedia
    history of Polish science
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest ukazanie stanowiska księdza Benedykta Joachima Chmielowskiego (1700-1763) wobec dogmatu przedmurza, z perspektywy mniej lub bardziej domniemanej megalomanii i ksenofobii. Dokonano próby odpowiedzi na szereg istotnych pytań. Czy Nowe Ateny należy uznać za kolejny megalomański pean na cześć sarmackiej ojczyzny? Czy w stosunku do sąsiadów Chmielowski kieruje się serią stereotypów, a swą polskość opiera na bezkrytycznym poczuciu wyższości? Wreszcie, jak wygląda jego wizja mitu Polski jako przedmurza? Nowe Ateny uznawane są za pierwszą polską encyklopedię powszechną sensu stricto (I wydanie 1745 r.). Szczególny nacisk kładł autor na elementy kuriozalne, co było typowe dla barokowej nauki. Podczas zaborów dzieło stało się ofiarą krzywdzącej czarnej legendy. Chmielowski gloryfikuje rolę Polski jako państwa stojącego na straży cywilizacji łacińskiej. Swój kraj nazywa szumnie „ojczyzną świętych”. Aczkolwiek jego dzieło dalekie jest od megalomanii i bezkrytycznego samouwielbienia. Przepełnione jest natomiast autentyczną żarliwą wiarą oraz gorącym patriotyzmem. Pomimo narodowej dumy i braku kompleksów, autor potrafi być krytyczny wobec swoich rodaków a obiektywny wobec sąsiednich nacji. Za rozbudzanie patriotyzmu, uczuć narodowych i religijnych – poza krzewieniem wiedzy – należy się autorowi wdzięczna pamięć następnych pokoleń. Sama popularyzacja mitu przedmurza powinna być poczytywana zaś jako znaczący wkład w budowanie polskiej tożsamości narodowej.
    The main goal of this article is to present the views of Rev. Benedict Joachim Chmielowski (1700-1763) towards the myth of Poland as bulwark of Christianity, from the perspective of more or less implied megalomania and xenophobia. Attempts have been made to answer a number of important questions. Should ‘New Athens’ be considered as another megalomaniac affirmation in honor of the so-called “Sarmatian” homeland? Is Chmielowski guided by a stereotypes towards Polish neighbors and is his Polishness based on an uncritical sense of superiority? Finally, what is his vision of the myth of “antemurale”? Chmielowski’s famous work – ‘New Athens’ – is considered to be the first Polish encyclopedia (first edition in 1745). Particular emphasis was put on the curiosities, which was typical for pre-Enlightenment science. After the Partitions of Poland (1795), POLSKA JAKO „ANTEMURALE” I „OJCZYZNA ŚWIĘTYCH” 199 encyclopedia became a victim of a black legend. Chmielowski glorifies the role of Poland as a state guarding the Christian civilization. He also called his country “homeland of saints”. Although his work is far from megalomania and uncritical national selfsatisfaction. It is filled with authentic religious faith and fervent patriotism. Despite the national pride and lack of complexes, the author is able to be critical for his compatriots and objective towards his neighbors and other European nations as well. For the awakening of patriotism, national and religious feelings – aside from the propagation of knowledge – the author should have the grateful memory of the next generations. The popularization of the myth of Poland as the bulwark itself should be also considered as a significant contribution for the building of Polish national identity.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2017, 127; 185-199
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies