- Tytuł:
-
Odpis hymnu Nurakina „O ty! Co równie znędzniałym” z melodramatu „Iskahar, król Guaxary” Józefa Elsnera odnaleziony w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej
A copy of Nurakin’s hymn ‘O Thou! Just as miserable’ from the melodrama 'Iskahar, King of Guaxara' by Józef Elsner, discovered at the Jagiellonian Library in Kraków - Autorzy:
- Jagosz, Michał
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/28018861.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
początki opery polskiej
Iskahar, król Guaxary
melodramat
Józef Elsner
Wojciech Bogusławski
Biblioteka Jagiellońska
beginnings of Polish opera
Iskahar, King of Guaxara
melodrama
Jagiellonian Library - Opis:
-
Po swoim przybyciu do Lwowa w 1792 r., Józef Elsner nawiązał współpracę z librecistą Wojciechem Bogusławskim. Pierwszym dziełem scenicznym w języku polskim, do którego kompozytor stworzył muzykę, był melodramat Iskahar, król Guaxary. Doczekał się on łącznie kilkunastu realizacji, co czyniło go jednym z najpopularniejszych dzieł prezentowanych wówczas na scenie teatru lwowskiego. Sam Bogusławski z uznaniem wypowiadał się o stworzonej przez Elsnera muzyce, jak i o całym anturażu dzieła. Wyjątkową popularność miał zdobyć hymn (aria) Nurakina z III aktu melodramatu, znany też jako „pieśń do słońca”; jak pisał Bogusławski, śpiewany był w całej Galicji. Również w Warszawie Iskahar cieszył się dużą popularnością, a melodia arii Nurakina znana była szerokiemu gronu odbiorców.
Pomimo wielkiej popularności muzyki na przełomie XVIII i XIX w., nie są znane żadne źródła muzyczne, z wyjątkiem niedawno odkrytego odpisu pieśni. Zachowany rękopis stanowi część współoprawnej kolekcji przechowywanej w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie (najprawdopodobniej jest ona częścią daru Jana Oberbeka dla biblioteki). Razem z kopią hymnu, w zbiorze znalazły się też inne numery z dzieł scenicznych popularnych w tamtym czasie. Prawdopodobnie odpis sporządzony został na podstawie druku hymnu wydanego nakładem Elsnera w jego autorskiej sztycharni nut na przełomie lat 1802/1803. Porównując różne znane dzisiaj przekazy samego tekstu słownego arii, można z kolei wnioskować, że odpis powstał przed rokiem 1823, kiedy to libretto w zmienionej w stosunku do oryginału lwowskiego wersji ukazało się drukiem w VII tomie Dzieł Dramatycznych Bogusławskiego.
Według badaczy, Iskahar stanowi ważny materiał w badaniach nad historią muzyki polskiej, a w szczególności dzieł scenicznych; Zbigniew Raszewski czy Jerzy Got podkreślają polityczną wagę libretta oraz wartość imponującej scenografii. Dzieło to należy wyróżnić także ze względu na rolę, jaką odegrało w karierze Józefa Elsnera – od tego momentu zaczął komponować melodramaty, które na polskiej scenie były gatunkiem nowatorskim, oraz konsekwentnie tworzył także do polskich tekstów.
Having arrived in Lwów (now Lviv) in 1792, Józef Elsner began to collaborate with the librettist Wojciech Bogusławski. The first Polish-language stage work for which Elsner wrote music was the melodrama Iskahar, King of Guaxara, which was performed more than ten times, making it one of the most popular works then shown at the Lwów theatre. Bogusławski himself praised Elsner’s music and all the aspects of this work. Nurakin’s hymn (aria) from Act III, also known as the ‘song to the sun’, is said to have become particularly popular and was sung throughout Galicia. Iskahar also enjoyed popularity in Warsaw, and Nurakin’s aria was known far and wide. Despite the great popularity of this music around the turn of the nineteenth century, no surviving music sources are known except for the recently discovered copy of this single song. The preserved manuscript is bound together with other materials in a volume kept at the Jagiellonian Library in Kraków (most likely part of Jan Oberbek’s donation to this library). The collection also contains other numbers from stage works popular during that period. This copy was probably made from a print of the hymn published under Elsner’s own imprint in his own music press in 1802/1803. Comparing the various known records of the aria’s verbal text, we can conclude that the copy was made before 1823, when the libretto was printed in volume 7 of Bogusławski’s Dzieła Dramatyczne [Dramatic works], in a version diverging from the Lwów original. Researchers claim that Iskahar is important to the study of Polish music history, particularly with regard to stage works. Zbigniew Raszewski and Jerzy Got emphasise the political import of the libretto and the artistic value of the impressive stage design. The work is also distinguished by the role it played in Józef Elsner’s career. From that time on, he began to compose works of melodrama, a new genre on the Polish theatrical scene. He also consistently wrote music to Polish texts. - Źródło:
-
Muzyka; 2020, 65, 1; 119-125
0027-5344
2720-7021 - Pojawia się w:
- Muzyka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł