Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "archidiakonat gnieźnieński" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-5 z 5
    Tytuł:
    „Expositus periculo…” Klęski duże i małe wschodniej Wielkopolski w świetle siedemnastowiecznych źródeł z archidiakonatu gnieźnieńskiego
    Expositus periculo … Great and small defeats of eastern Greater Poland in the light of seventeenth-century sources from the Gniezno archdeaconry
    Autorzy:
    Jabłońska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886430.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    archidiakonat gnieźnieński
    klęski elementarne
    epidemie
    pożar
    Szwedzi
    źródła
    wschodnia Wielkopolska
    Gniezno Archdeaconry
    basic defeats
    epidemics
    fire
    Swedes
    sources
    eastern Greater Poland
    Opis:
    Artykuł ma na celu ukazanie klęsk, jakich w świetle źródeł z archidiakonatu gnieźnieńskiego doświadczali mieszkańcy wschodniej Wielkopolski w XVII wieku. Były to między innymi: zarazy, pożary, anomalie pogodowe, wojna ze Szwedami z lat 1655-1660, obecność różnych wojsk, co oznaczało cały zestaw nieszczęść, takich jak śmierć, rabunek, zniszczenie, zaraza. Nieszczęściem mogły być także złe gospodarowanie oraz nadmierne obciążenia ludności. Klęski te powodowały określone skutki demograficzne, społeczne i gospodarcze. Nieszczęścia mogły mieć różny zasięg, czas trwania i skalę. „Potop” stanowi dla omawianego terenu cezurę dzielącą XVII wiek na pierwszą, lepszą połowę, oraz drugą, kiedy działo się źle. Składało się na to wiele czynników, a klęski elementarne miały w tym swój spory udział. Ich obecność można dostrzec w treści i formie wybranych dla potrzeb artykułu typów źródeł przede wszystkim proweniencji kościelnej, ale też i świeckiej.
    The article is aimed at portraying defeats in the light of sources from the Gniezno Archdeaconry residents of eastern Greater Poland experienced which in the 17th century. They were it among others: epidemics, fires, abnormal weather conditions, war with Swedes from 1655-1660 years - presence of all sorts armies what meant the entire set of such disasters as death, robbery, damage, epidemic. Also a bad management and overloads of the population could be a misfortune. These defeats caused determined demographic, social and economic effects. Disasters could have a different reach, a duration and a scale. The "Swedish invasion of Poland in 1655-1660" constitutes the dividing line dividing the 17th century into the just any half and second for the discussed area, when happened badly. Many factors made it up, and basic defeats had including their considerable participation. It is possible to notice their presence in contents and the form of types chosen for the purposes of the article of sources above all of church provenance, but also and secular.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 2; 99-117
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stan parafii archidiakonatu gnieźnieńskiego w epoce potrydenckiej w świetle siedemnastowiecznych wizytacji (wybrane przykłady)
    The Status of the Parish of Archdeaconry of Gniezno after the Council of Trent in the Light of Seventeenth-Century Canonical Visitations (Selected Examples)
    Autorzy:
    Jabłońska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341419.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Council of Trent
    Catholic Church
    parish
    archdeaconry of Gniezno
    visitations
    reform
    sobór trydencki
    Kościół katolicki
    parafia
    archidiakonat gnieźnieński
    wizytacje
    reforma
    Opis:
    Artykuł ma na celu ukazanie związku pomiędzy założeniami wielkiej reformy Kościoła katolickiego z XVI wieku a stanem poszczególnych, zróżnicowanych parafii archidiakonatu gnieźnieńskiego po soborze trydenckim. Omówiono wydarzenia XVII wieku, kiedy nastąpił proces przywracania statusu Kościoła katolickiego. W artykule wykorzystano dwie z czterech wizytacji kanonicznych, które pozostały po tym archidiakonacie. Pochodzą one z początku i końca XVII wieku i są najbardziej wszechstronne. Pozwalają one na wgląd w stan ówczesnej parafii, funkcjonującej w zmieniających się warunkach społecznych, gospodarczych i politycznych. W pewnym stopniu pozwalają też znaleźć odpowiedź na pytanie, czy i w jaki sposób reforma wprowadzona przez sobór trydencki odzwierciedla w funkcjonowaniu i niektórych elementach istotne i ważne ogniwo w strukturze Kościoła.
    This article aims to show the relation between the premise of the great reform of the Catholic Church from the 16th century and the state of the individual, diversified parishes of the archdeaconry of Gniezno after the Council of Trent. The events of the 17th century are discussed when the process of restoration of the status of the Catholic Church occurred. Two out of four canonical visitations that remained from this archdeaconry were used in the article. They come from the beginning and the end of the 17th century and are the most comprehensive. They allow for an insight into the state of the parish then operating in the ever-changing social, economic, and political conditions. To an extent, they allow to find an answer to the question if and how the reform introduced by the Council of Trent reflects in the functioning and certain elements an essential and important link in the Church structure.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2023, 78; 33-51
    0239-4251
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz duchowieństwa parafialnego w świetle wizytacji Wincentego de Seve (1608-1609) – wybrane aspekty
    The image of the parish clergy based on Wincenty De Seve’s inspection (1608-1609) – selected aspects
    Autorzy:
    Jabłońska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878567.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Sobór Trydencki
    reforma Kościoła
    duchowieństwo parafialne
    wizytacja
    Wielkopolska
    archidiakonat gnieźnieński
    Council of Trent
    Church reform
    parish clergy
    inspection
    Archdiocese of Gniezno
    Opis:
    Artykuł omawia ważny okres, należący do tzw. reformy Kościoła. Nastąpił on po przyjęciu przez króla Zygmunta Augusta (1564) i kler polski (1577) uchwał Soboru Trydenckiego. Na przełomie XVI i XVII wieku rozpoczęto pracę nad wdrożeniem ich w życie. Jednym z postulatów było odnowienie życia duchowieństwa – stosunku do obowiązków, poprawa moralności, obyczajów, nawet wyglądu zewnętrznego. Wizytacja Wincentego de Seve z lat 1608-1609 dotyczyła terenu archidiakonatu gnieźnieńskiego. Na potrzeby artykułu zostały przeanalizowane cztery należące do niego dekanaty: Świętej Trójcy, św. Piotra i Pawła, Łekno i Sompolno. Głównym celem wizytacji była parafia – odgrywająca niezwykle ważną rolę w społeczeństwie. Artykuł omawia obraz duchowieństwa parafialnego wynikający z punktów przeprowadzonej kontroli, przy czym wizytacja uwzględniała odgórne zalecenia dotyczące reformy. Z obrazu tego wynika, iż zarówno osoby stanowiące wzór, jak i te, które drastycznie przekraczały rozmaite normy, należały do wyjątków. Najliczniejszą grupę stanowili duchowni, którzy w większości odpowiadali wymaganiom, ale pojawiały się przy tym rozmaite nieprawidłowości. Największymi problemami kolejnej, nieco mniejszej grupy były kobiety i alkohol. Do przewinień należały też między innymi brak wiedzy, niechlujstwo, niewłaściwy ubiór. Wizytacja pokazuje, że na początku XVII wieku starano się wprowadzać w życie reformę duchowieństwa parafialnego i że wciąż funkcjonowały jednocześnie elementy starych przyzwyczajeń i nowych wymogów.
    The article discusses an important period in the Church history – the so-called Church reform. It occurred after King Zygmunt August (1564) and the Polish clergy (1577) had adopted the resolutions of the Council of Trent. The implementation of those resolutions commenced at the turn of the 16th and 17th centuries. One of the postulates was the renewal of the life of the clergy – attitude to obligations and improvement of morals, customs and even external appearance. Wincenty de Seve’s inspection in the years 1608-1609 concerned the area of the archdeaconry of Gniezno. For the purposes of this article, its four deaneries were analysed: Holy Trinity, Saints Peter and Paul, Łekno and Sompolno. The main purpose of the inspection was the parish, which played an extremely important role in the society. The article discusses the image of the parish clergy resulting from the conducted inspection, whereby the inspection took into account the reform guidelines. From this image it follows that both people who were models and those who drastically violated different norms were rather exceptions. The most numerous group formed clergymen who mostly met the requirements, however, still various irregularities could be noticed. The biggest problems of the next, slightly smaller group were women and alcohol. The offenses also included lack of knowledge, sloppiness and inappropriate attire. The inspection shows that at the beginning of the 17th century, attempts were made to implement the reform of the parish clergy, but the elements of old habits and new norms could be found concurrently.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 2; 5-22
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Deviations from the Model of Clergyman After the Council of Trent. Selected Examples from the Inspection Books of Gniezno Archdeaconry
    Odstępstwa od wzorca duchownego w okresie potrydenckim. Wybrane przykłady z ksiąg wizytacyjnych archidiakonatu gnieźnieńskiego
    Autorzy:
    Jabłońska, Anna Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1374057.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Church Council of Trent
    inspections
    parochial clergy
    Gniezno archdeaconry
    post-Trent epoch model of clergyman
    sobór trydencki
    wizytacje
    duchowieństwo parafialne
    archidiakonat gnieźnieński
    wzorzec duchownego epoki potrydenckiej
    Opis:
    Artykuł ma na celu ukazanie przykładów duchownych, których zachowanie stanowiło odstępstwa od wzorca wypracowanego przez sobór trydencki. Sobór ten określił zasady przestrzegania w praktyce określonych ideałów teologicznych, formalnych, moralnych, materialnych, jak również obowiązujący aparat kontroli.Artykuł opisuje sytuację na wybranym terenie (archidiakonat gnieźnieński) w okresie, gdy wprowadzano w Polsce zalecenia reformy. W pracy zostało omówione świeckie duchowieństwo parafialne oraz związane z miejskimi szpitalami. Dane na temat postawy duchownych pochodzą ze staropolskich wizytacji archidiakonatu gnieźnieńskiego. Pozwalają one na zestawienie obowiązującego, posoborowego wzorca duchownego z rzeczywistością konkretnego miejsca i czasu. Do największych problemów należały: pijaństwo i związane z nim inne elementy, jak np. awanturnictwo i niedbałość w obowiązkach oraz niewłaściwe relacje z kobietami (w tym konkubinat i posiadanie nieślubnych dzieci). Zdarzały się również inne występki, jak np. niewłaściwy sakrament małżeństwa. Do radykalnych przewinień zaliczyć można natomiast kradzież. Towarzyszyć im mogły różne inne negatywne zachowania. W artykule ukazano jedynie pewne odstępstwa, natomiast została pominięta część dotycząca wywiązywania się ze sprawowania kultu i opieki duszpasterskiej ze względu na objętość pracy.Praca pokazuje także reakcję władz duchownych na odkryte problemy, jak również istnienie i funkcjonowanie aparatu kontroli, kary i poprawy.
    This article aims at presenting examples of the Polish clergy whose behaviour deviated from the model recommended by the Church Council of Trent. The Council established the principles of obeying in praxis theological, formal, moral and material ideals as well as the apparatus of obligatory supervision.The article describes the state of the affairs within the chosen area (i.e. the Gniezno archdeaconry) and within the period while the Church Council of Trent reform's recommendations were being implemented in Poland. In the paper, both the worldly parochial clergy and those connected to town hospitals are discussed. The data on the stances taken by clergy come from Old-Polish inspections of the Gniezno archdeaconry.The abovementioned data allow to confront the model set by the Council of Trent with the reality within the given area and period. Among the greatest problems were drunkenness and connected ailments, such as unruliness and airiness with reference to the duties as well as incorrect relations with women (including cohabitation and illegitimate children). There also occurred other trespasses, e.g. inappropriately administered sacrament of marriage. Among the extreme faults, theft may be counted. Might other negative behaviours have accompanied them, the present paper deals only with some of deviations, while – with respect to the volume of the article – those relating to cult-observing and pastoral care are omitted.Moreover, this paper presents the church administration response to unearthed problems as well as the existing apparatus of supervision, punishment, and betterment.
    Źródło:
    Res Historica; 2020, 49; 207-227
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasoby Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie w pracy naukowej historyka okresu staropolskiego
    Autorzy:
    Jabłońska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33341023.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Gniezno Archdiocesan Archive
    church history
    medieval
    modern
    chapter
    parish
    social functions
    clergy
    post-Tridentine era
    Gniezno Archdeaconry
    Uniejów
    Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie
    historia Kościoła
    średniowiecze
    nowożytność
    kapituła
    parafia
    funkcje społeczne
    duchowieństwo
    epoka potrydencka
    archidiakonat gnieźnieński
    Opis:
    Artykuł ma na celu ukazanie znaczenia Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie w pracy naukowej i życiu zawodowym historyka zajmującego się okresem staropolskim (średniowieczem i okresem nowożytnym). Na przestrzeni ponad 20 lat zasoby Archiwum Archidiecezjalnego stały się podstawą pracy doktorskiej i publikacji powstałej na jej kanwie, książki habilitacyjnej, a także zostały wykorzystane w ponad 20 artykułach naukowych oraz licznych referatach konferencyjnych, seminaryjnych, wykładach naukowych i popularnonaukowych.W niniejszej pracy podjęto zagadnienia należące do dziejów Kościoła, historii społecznej, historii kultury, historii gospodarki i ekonomii, biografistyki pedagogicznej. Zwrócono uwagę na instytucje, ale również na ludzi. Poruszono m.in. problematykę duchowieństwa świeckiego, kapituły, parafii, szpitalnictwa, szkolnictwa i bractw. Obejmowały one historię lokalną i regionalną Gniezna oraz jego okolic określonych granicami staropolskiego archidiakonatu gnieźnieńskiego / wschodniej Wielkopolski, a także Uniejowa (archidiakonat uniejowski).Kwerenda dotyczyła różnych zespołów archiwalnych: pozostałości po działalności konsystorza, kapituły metropolitalnej, arcybiskupów, akt parafialnych, listów i dyplomów. Praca z nimi wymagała znajomości różnych nauk pomocniczych historii oraz wiele czasu i cierpliwości.Wieloletnie badania naukowe w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie w ostatecznym rozrachunku pozwoliły lepiej poznać staropolskie społeczeństwo, mechanizmy jego funkcjonowania, struktury formalne i nieformalne, mentalność i horyzonty epoki potrydenckiej oraz zmiany zachodzące w czasie.Praca w Archiwum Archidiecezjalnym przyczyniła się również do interdyscyplinarnej współpracy ze specjalistami różnych dziedzin, a przede wszystkim z Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Dwudziestokilkuletni kontakt z Archiwum to także spotkania z ludźmi, którzy je tworzyli i tworzą oraz przygoda z Gnieznem i Wielkopolską.
    The article aims to show the importance of the Gniezno Archdiocesan Archive in the academic work and professional life of a historian dealing with the Old Polish period (medieval and modern periods). Over the course of more than 20 years, the Archdiocesan Archive’s resources have formed the basis of a doctoral dissertation and the resulting publication, a habilitation book, and have been used in more than 20 scientific articles and numerous conference papers, seminars, scientific and popular science lectures.This work addresses issues concerning church history, social history, cultural history, economic history, and pedagogical biography. Attention was paid to institutions, but also to people. Among the issues addressed were the secular clergy, the chapter, parishes, hospitality, education and confraternities. These included the local and regional history of Gniezno and its environs defined by the boundaries of the Old Polish Gniezno Archdeaconry/Eastern Greater Poland Region, as well as Uniejów (Uniejów Archdeaconry).The search focused on various archival units: the remains of the consistory, metropolitan chapter, archbishops, parish records, letters and diplomas. Working with them required knowledge of various auxiliary sciences of history as well as much time and patience.Many years of research at the Gniezno Archdiocesan Archive have ultimately provided a better understanding of Old Polish society, the mechanisms of its functioning, its formal and informal structures, the mentality and horizons of the post-Tridentine era, and changes over time.Work at the Archdiocesan Archives has also contributed to interdisciplinary cooperation with specialists in various fields, and especially with the Museum of the Origins of the Polish State in Gniezno. Over twenty years of contact with the Archive also involved meetings with the people who created and are creating them, as well as a unique adventure with Gniezno and Greater Poland.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 135-154
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-5 z 5

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies