Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "archeologia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 427
Tytuł:
Кілька епізодів урбаністичного розвитку Києва у X–XI ст. за археологічними джерелами
Autorzy:
Тараненко, Сергій
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1891119.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
archeologia
urbanistyka
Stara Rus
Kijów
megalopolis
archaeology
Urban Studies
The Old Rus
Kyiv
Opis:
The author highlights the role of archaeology in researches of development of Kyiv in X–XI centuries, from the times of town’s founding to the times of its territorial growth, paying special attention to the peculiarities of topography and hydrology. The author proposes to use the term and the concept ‘megalopolis’ in studying the development of Kyiv.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2019, 2 (21); 42-74
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o warsztatach tkackich ludności kultury łużyckiej
Some remarks about weaving workshops in the Lusatian culture
Autorzy:
Żychlińska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440655.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
archeologia
warsztat tkacki
włókiennictwo
ikonografia
kultura łużycka
Wielkopolska
archaeology
weaving workshop
iconography
Lusatian culture
Greater Poland
Opis:
Abstract: This article raises the issue of identification weaving workshops in the Lusatian culture based on archaeological, archaeozoological and archaeobotanical sources. Within the archaeological sources were used, amongst others, decoration motifs on the Lusatian culture vessels from Greater Poland, which may indicate the existence of these workshops.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2016, 12; 133-148
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja ciała ludzkiego jako wyraz świadomości i istnienia duchowości w kulturze łużyckiej
The transformation of the human body as an expression of the existence of consciousness and spirituality in the Lusatian Culture
Autorzy:
Żychlińska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440773.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
archeologia
transformacja
ciało ludzkie
dusza
kultura łużycka
archaeology
transformation
human body
soul
Lusatian Culture
Opis:
Abstract: The human body and its theoretical possibilities of change or transformation have not yet been discussed in publications. Assuming that the source of information about a person can both be their remains and iconography, this article attempts to approach this issue based on two sources: a graphical representation of the object that could be used to transform the human body - i.e. a wand and the narrative scene representing the transformation. On the vessel from Smuszewo, Wągrowiec district, there is the figure of a man holding a wand in his right hand. He is surrounded by many small holes - it is highly probable that they are a graphical representation of the human transformation when touching the wand (Fig. 1B). For the Nadziejewo vessel, Środa Wielkopolska district, Greater Poland Voivodeship, another interpretation is proposed other than the published one (Mikłaszewska-Balcer 1973, Fig. 1). This interpretation assumes that the first person is the man responsible for the ritual of body change, and on right the ritual wand is depicted. Other figures visible on the left side of the picture show the transformation of the body - at the beginning the change is in the legs (from none to three), and at the end the evident transformation of the entire body. What is the most important is that the last of the three figures are connected by a line of holes which emphasis the most important stage of transformation, i.e. obtaining a new state (Fig. 1A). The scene was explained as a graphical presentation of the transition of the human body to the world of the sacrum. This is further evidence and support for including the Lusatian Culture into the orbit of a pan-European system of a mythological axial era. One of the characteristics of this sphere was a focus on the world of values, which were needed to protect against negative external factors, and was realised inter alia through magical acts.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2015, 11; 33-44
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrześcijańska osada Qusur na wyspie Fajlaka (Kuwejt)
The Christian settlement of Al-Qusur on Failaka Island (Kuwait)
Autorzy:
Żurek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106697.pdf
Data publikacji:
2021-12-09
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Fajlaka
archeologia
architektura
nestorianie
islam
Failaka
archeology
architecture
Nestorians
Islam
Opis:
Chrześcijańska osada Qusur na Fajlace istniała w centrum wyspy w VII-VIII w., choć możliwe, że pierwsi osadnicy mogli pojawić się wcześniej. Jej opuszczenie związane jest z powstaniem islamskiej wsi na wybrzeżu. Qusur jest największą i najlepiej rozpoznaną osadą chrześcijańską w rejonie Zatoki Perskiej. Na jej obszarze zidentyfikowano ok. 90 domów i kościół oraz budowlę publiczną o nieustalonym przeznaczeniu. Osada posiada zwartą zabudowę w centrum, skupioną wokół kościoła i wspomnianej budowli, na peryferiach odległości między domami zwiększają się. Małe domy złożone z kilku pomieszczeń, często o tynkowanych ścianach i podłogach z  wylewki wapiennej, otoczone były rozległymi dziedzińcami.
The Christian settlement of Al-Qusur existed on Failaka in the centre of the island between the 7th and 8th centuries, although it is possible that the first settlers may have arrived earlier. Its abandonment is associated with the establishment of an Islamic village on the coast. Al-Qusur is the largest and best explored Christian settlement in the Gulf region. Approximately 90 houses and a church have been identified in its area, as well as a public building of undetermined purpose. The settlement has a compact development in the centre, concentrated around the church and the aforementioned building, while on the outskirts, the distances between houses increase. Small houses consisting of several rooms, often with plastered walls and limestone floors, were surrounded by large courtyards.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2021, 28, 2; 5-17
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fragment wczesnonowożytnego zegara dyptykowego z Przezmarka na tle analogicznych znalezisk archeologicznych
Fragment of the early modern diptych sundial of Przezmark against the background of similar archaeological findings
Autorzy:
Żurek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407279.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
kieszonkowy zegar dyptykowy
pomiar czasu
okres wczesnonowożytny
Przezmark
archeologia zamek pokrzyżacki
pocket diptych sundial
time measurement
early modern period
archaeology
post-Teutonic castle
Opis:
Podczas prac wykopaliskowych na pokrzyżackim zamku w Przezmarku, gm. Stary Dzierzgoń, znaleziono niewielką płytkę kościaną, zidentyfikowaną jako fragment kieszonkowego zegarka dyptykowego. Fragment zegarka z Przezmarka jest jednym z pięciu zegarków dyptykowych, znalezionych w trakcie wykopalisk w Polsce. Zegarki takie, powstające w okresie od końca XV w. do końca XVIII w., znajdowane są na wielu stanowiskach europejskich i północnoamerykańskich. Dotąd odnotowano 110 egzemplarzy, pochodzących głównie ze stanowisk miejskich, a także z zamków, dworów, klasztorów oraz wraków, zatopionych głównie u wybrzeży północnoamerykańskich i europejskich, ale również za północnym kołem podbiegunowym.
A small bone plate, identified as a fragment of a pocket diptych sundial, was found during excavations at the post-Teutonic castle at Przezmark, Stary Dzierzgoń commune. The watch fragment of Przezmark is one of five diptych sundials found during excavations in Poland. Such sundials, produced between the end of the 15th century and the end of the 18th century, are found at many European and North American sites. To date, 110 specimens have been recorded, mainly from urban sites, but also from castles, manors, monasteries, and wrecks, sunk mainly off the North American and European coasts, but also beyond the northern Arctic Circle.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 30, 2; 131-146
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archeologia w dobie nacjonalizmów i totalitaryzmów europejskich
Autorzy:
Żmudziński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230863.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
archeologia
totalitaryzm
faszyzm
stalinizm
Europa
historia nauki
Opis:
W pracy przedstawiono powiązania archeologii z systemami totalitarnymi – faszyzmem i komunizmem. Ukazano, jak na polecenie hitlerowskich ideologów uzasadniano podbój ziem polskich jako ziem ongiś zamieszkanych przez Germanów, a znacznie później zajętych przez Polaków. Archeolodzy nazistowscy mieli też odkrywać lub wręcz fabrykować odkrycia pangermańskich miejsc kultu, służących potem nowym rytuałom. Faszyści włoscy, dokonując podboju Afryki Północnej, kreowali się na potomków Rzymian legalnie odbudowujących Imperium Romanum. Po wojnie władze stalinowskie w Polsce usiłowały legitymizować swoje rządy jako kontynuatorzy władców piastowskich, a przesiedlonym Polakom zaszczepiać myśl, że mieszkają na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Władze Związku Sowieckiego traktowały zaanektowane kraje jak swoje kolonie i rabowały wszystko, także stanowiska archeologiczne. Komuniści rządzący Rumunią udawali następców królów dackich, bohaterskich obrońców przed Rzymianami. Przedstawione przykłady pokazują, że ideologowie nazistowscy i komunistyczni chętnie posługiwali się usłużnymi archeologami, którzy dostarczali im zamówione wyniki badań.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2022, 40, 2; 221-239
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Bądź pozdrowion Krzyżu Pana Wszechmocnego”. Kafel z badań archeologicznych przy ul. Za Bramką w Poznaniu
„We Greet You, the Cross of God Almighty” A Tile from Archaeological Research at Za Bramką Street in Poznan
Autorzy:
Zisopulu-Bleja, Kateriny
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039364.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
archeologia
kafle
Grupa Ukrzyżowania
wzory graficzne
symbolika
archaeology
tiles
graphic patterns
symbols
Crucifixion group
Opis:
Przedmiotem artykułu jest kafel z przedstawieniem Grupy Ukrzyżowania odkryty podczas badań archeologicznych w fosie miejskiej przy ul. Za Bramką w Poznaniu. Kafle były wytworem rzemiosła garncarskiego, natomiast ich ornamentyka podlegała zmienności związanej z aktualnie panującymi trendami i stylami zdobniczymi. Omawiany zabytek datowany jest na początek XVI wieku, jego dekoracja wykonana została w oparciu o gotyckie wzory graficzne i symbolikę charakterystyczną dla sztuki pasyjnej tego okresu. Miejsce znalezienia kafla może wskazywać na fundatora pieca wywodzącego się z kręgu osób duchownych zamieszkujących w bezpośrednim sąsiedztwie kolegiaty św. Marii Magdaleny.
The subject of the article is a tile with the representation of the Crucifixion Group discovered during archaeological research in the municipal moat at Za Bramką Street in Poznan. Tiles were a product of pottery craft, while their ornamentation was subject to the variability associated with the current prevailing trends and decorative styles. This monument is dated to the beginning of the sixteenth century, its decoration was made based on Gothic graphic patterns and symbolism characteristic of the passion art of this period. The place where the tile was found may indicate the founder of the stove derived from the circle of clerics who lived in the immediate vicinity of the collegiate church of St. Mary Magdalene.
Źródło:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2017, 12; 7-26
1731-0679
Pojawia się w:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
El Fuerte de Samaipata in the light of current research
El Fuerte de Samaipata w świetle aktualnego stanu badań
Autorzy:
Ziółkowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293815.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
Samaipata
Bolivia
rock art
Andean archaeology
UNESCO World Heritage List
Boliwia
sztuka naskalna
archeologia andyjska
Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO
Opis:
Samaipata, or more precisely El Fuerte de Samaipata, is a pre-Hispanic archaeological site of approximately 40 ha located in Bolivia, on the eastern slopes of the Andes. Due to its artistic and historical importance, the site was inscribed on the UNESCO World Heritage List in 1998. The importance of El Fuerte de Samaipata and the history of the investigations of this emblematic place have been the subject of numerous works. This text summarises the main stages of the studies of the site, particularly of the rock, from the first information in Colonial sources of the 16th century to the most current research carried out by Bolivian and foreign scholars. Special emphasis is given to the documentation and preservation programs of the petroglyphs, which are deteriorating due to environmental and anthropic factors.
Samaipata, a ściślej El Fuerte de Samaipata, to przedhiszpańskie stanowisko archeologiczne o powierzchni około 40 ha, położone w Boliwii na wschodnich zboczach Andów. W 1998 r. miejsce to ze względu na swoje znaczenie artystyczne i historyczne zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Znaczenie El Fuerte de Samaipata i historia badań tego wyjątkowego zespołu były już przedmiotem licznych studiów. Ten tekst podsumowuje wyniki głównych etapów prac na tym stanowisku, zwłaszcza te dotyczące samej skały, od pierwszych informacji w źródłach kolonialnych z XVI w. poczynając, po najbardziej aktualne opracowania boliwijskich i zagranicznych badaczy. Szczególny nacisk kładzie się na dokumentację i programy ochrony petroglifów, których stan zachowania pogarsza się z powodu czynników środowiskowych i antropogenicznych.
Źródło:
Architectus; 2020, 2 (62); 11-18
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Few Observations on the Cultural Aspects of 19th Century Polish Archaeology
Kilka uwag na temat aspektów kulturowych archeologii polskiej XIX wieku
Autorzy:
Zinkow, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37250335.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
historia kultury
archeologia
nauka polska XIX wieku
kolekcjonerstwo
history of culture (aspects)
archaeology
Polish science in 19th century
collecting of antiquities
Opis:
The article identifies and discusses several examples of specific perceptions of archeology developing in the 19th century in constructing and sustaining national identity, especially in the face of the loss of the political subjectivity of the state, which sometimes even resulted in outlining an opposition of discovering, collecting and studying artifacts of native “antiquity” against the dynamically developing Mediterranean archeology (ancient Egypt, Greece, Rome) in Western Europe.
Artykuł wskazuje i omawia kilka przykładów specyficznego postrzegania roli rozwijającej się w XIX wieku archeologii w konstruowaniu oraz podtrzymywaniu narodowej tożsamości, zwłaszcza w obliczu utraty politycznej podmiotowości państwa, co skutkowało niekiedy nawet definiowaniem opozycji odkrywania, kolekcjonowania oraz badania artefaktów rodzimej „starożytności” wobec dynamicznie rozwijającej się w zachodniej Europie archeologii śródziemnomorskiej (starożytny Egipt, Grecja, Rzym).
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 693-702
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczna i nowożytna ceramika naczyniowa z badań ratowniczych przeprowadzonych w Ujściu w 2008 roku
Pottery vessels from medieval and early modern period found during rescue excavation at Ujście in 2008
Autorzy:
Zamelska-Monczak, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1573285.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
archeologia
Ujście
ceramika
wczesne średniowiecze
późne średniowiecze
ceramika nowożytna
archaeology
pottery
Early Middle Ages
Late Middle Ages
early modern pottery vessels
Opis:
The article focuses on pottery vessels discovered during rescue excavation at Ujście, from layers of the former stronghold and city, dated to the period from the second half of the 10th century to the 16th century. The assemblage includes vessel fragments from early medieval period, partly formed as well as completely thrown on a potter’s wheel, and from the late medieval and early modern periods. This highly varied assemblage shows insight into pottery used by inhabitants of Ujście over several hundred years. The article, being only a preliminary analysis, also provides the impetus for the more detailed research on the pottery in the area located in the central River Noteć.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2020, 16; 135-190
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesnośredniowieczne grzebienie z Santoka
Early medieval combs from Santok
Autorzy:
Zamelska-Monczak, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440602.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
archeologia
gród
grzebienie
wczesne średniowiecze
Santok
archaeology
stronghold
combs
early Middle Ages
Opis:
Abstract: The collection of combs from the stronghold in Santok is a set which varies in stylistic and formal terms, including products dated from the first half of the 9th century to the 13th century. A detailed analysis of the set of combs enabled changes in comb production over several hundred years to be identified and, on the other hand, helped to examine cultural links and methods of contacts which the residents of Santok maintained during this period.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2015, 11; 45-92
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kolekcjach tworzących zbiory Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie
On collections of the National Archaeological Museum in Warsaw
Autorzy:
Zalewski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461110.pdf
Data publikacji:
2010-10
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
archeologia
muzeum archeologiczne
Warszawa
archaeological museum
archeology
Warsaw
Opis:
Zainteresowanie „starożytnościami”, obok naukowego, miało w Polsce także bardzo wyraźny wydźwięk patriotyczny. Ochrona dziedzictwa narodowego z podkreślaniem odrębności kulturowej i historycznej ziem pozostających pod panowaniem trzech zaborców stanowiła program realizowany przez znaczną część środowiska intelektualnego. Na Litwie za sprawą hr. Eustachego Tyszkiewicza powstało Muzeum Starożytności, lecz w Warszawie powołanie takiej instytucji było niemożliwe. Namiastką stały się organizowane cyklicznie od 1856 roku Wystawy Starożytności i Przedmiotów Sztuki. Konsolidowały one środowisko, podobnie jak wydawana przez Kazimierza Władysława Wójcickiego Biblioteka Warszawska, pismo popularyzujące osiągnięcia naukowe, z którym współpracowali stale Bolesław Podczaszyński, Józef Przyborowski, Jan Zawisza, Adolf Pawiński, Kalikst Jagmin czy Zygmunt Gloger. W ostatnich latach XIX wieku wykrystalizowały się 2 ośrodki stanowiące zalążek przyszłego muzeum archeologicznego: Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, na które składało się wiele kolekcji oraz duża prywatna kolekcja Erazma Majewskiego. Po odzyskaniu niepodległości, w 1920 roku powstało Państwowe Grono Konserwatorów Zabytków Przedhistorycznych, a jednym z celów jego działań było utworzenie muzeum. Powołane rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej 22 marca 1928 roku Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, pomimo trudności, szybko stało się największą w kraju instytucją naukowo-badawczą i popularyzującą archeologię. Po wojnie skupiło wszystkie rozproszone dotąd warszawskie kolekcje archeologiczne.
The interest in “antiquities” apart from the scientific interests had in Poland an explicit patriotic implication. The protection of national heritage with emphasis on distinct character of culture and history of territories under the rule of the three invaders made a program being realized by the considerable part of the intellectual circle. In Lithuania, thanks to the endeavour of the count Eustachy Tyszkiewicz, the Museum of Antiquities has been founded, but creation of such an institution in Warsaw wasn’t possible. The “Exhibitions of Antiquities and Objects of Art” organized periodically since 1856 became a substitute for that. They consolidated the environment, in similar way as the “Biblioteka Warszawska” (“Warsaw’s Library”) did, a paper popularizing scientific achievements, edited by Kazimierz Władysław Wójcicki, in permanent collaboration with Bolesław Podczaszyński, Józef Przyborowski, Jan Zawisza, Adolf Pawiński, Kalikst Jagmin or Zygmunt Gloger. In the last years of the 19th century two centers had originated making the outset of the future archaeological museum: the Museum of Industry and Agriculture composed of numerous collections and the big private collection of Eazm Majewski. After obtaining the independence in 1920 has been established the State Board of Inspectors of Prehistoric Monuments, and one of its essential goals was the foundation of a museum. Brought into being by the ordinance of the President of the Polish Republic issued on March 22nd 1928 the State Archaeological Museum in Warsaw despite the difficulties quickly became the country’s biggest scientific and research institution popularizing the archaeology. After the war it collected all the hitherto scattered Warsaw’s archaeological collections.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2010, 5; 107-118
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Use of Chemical Weapons on the Eastern Front of World War One (1915) and its Material and Discursive Remains – the Challenge and Stimuli for Attentive Travel, Systematizing, Storage, Connecting, in situ Preservation and Making Public Real Virtual and Digital Heritage of Weapons of Mass Destruction
Użycie broni chemicznych na Froncie Wschodnim I wojny światowej (1915) oraz materialne i dyskursywne pozostałości jako wyzwanie i stymulator dla uważnego podróżowania, ochrony in situ oraz systematyzacji, przechowywania i upubliczniania realnego, wirtualnego i cyfrowego dziedzictwa broni masowego rażenia
Autorzy:
Zalewska, Anna Izbaella
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1031976.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
broń masowego rażenia (BMR)
broń chemiczna (CW)
materialne i dyskursywne pozostałości broni chemicznej
I wojna światowa
Front Wschodni
1915
Polska Centralna
krajobraz (po)gazowy
cmentarze wojenne
archeologia
pamięć
bolesne dziedzictwo transnarodowe
rzeczywiste i wirtualne repozytoria wiedzy o CW
OPCW
upowszechnianie wiedzy
edukacja dla pokoju
refleksyjna turystyka kulturowa
uważne podróżowanie
weapons of mass destruction (WMD)
chemical weapon (CW)
material and discursive remains of CW
World War I
Eastern Front
central Poland
gasscape
war cemeteries
archaeology
memory
transnational painful heritage
real and virtual repositories of knowledge on CW
outreach
education
reflective cultural tourism
attentive travel
Opis:
The article includes a theoretical and practical proposal for perceiving and treating material and discursive remains of using chemical weapons – wherever they still exist – as stimuli for reflection on weapons of mass destruction and as warnings. Based on the specific example of the outcomes of the archaeological and historical research conducted in the historic battlefield – the section of the Eastern Front between Sochaczew in the north and Skierniewice in the south, the following more general appeals have been formulated: – for inalienability of collecting, systematizing and interpreting source information and studies that could together make up a real and digital repository of knowledge on material and discursive remains of historical uses of chemical weapons (CW) and potentially further on of weapons of mass destruction (WMD); – for documenting, digitalising and protecting in situ remains of the past that, despite representing a challenge for contemporary people, constitute a part of important, however difficult, transnational painful heritage; – for undertaking more intense, systematic and coordinated activities to disseminate knowledge about past use of CW and about the mission and activities of individuals and organisations involved in the process of minimizing the threats of weapons of mass destruction in the modern world (such as the Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons – OPCW). It is worth exploration, as well as documentation and protection (with the aid of archaeology, history, memory studies, ethnology, landscape studies, educational studies – especially on Peace Education, tourism studies etc.) e.g. by means of transdyscyplinary research and working on establishing real and virtual repositories of knowledge on CW, OPCW, outreach, education on transnational painful heritage, reflective cultural tourism, attentive travel etc. The historical gasscapes (landscape marked with gas attacks) – such as an element of the landscape of today’s central Poland, sketched in this article, that bore witness to the very first mass use of gas shells in January 1915, as well as wave attacks with poisonous chlorine (possibly combined with phosgene) in the battlefield, has been presented as particularly predestined to serve as a symbols of CW painful heritage, triggers for reflection on BMR and carriers of even though weaker and disappearing living memories. Additionally, the attention was drawn to the fact that certain activities aimed at documenting, consolidating, systematizing and disseminating knowledge about the experiences related to CW (or more broadly, WMD) should be undertaken immediately. Some disappearing material remains prove it. The area (in present days Poland) of a former battlefield, where the army of the German Empire repeatedly used chemical weapons in 1915, still conceals the bodies of – until recently – almost completely forgotten victims of CW. Hence the emphasis put on the significance of that area and other similar places as destinations for attentive travel (real and virtual) following evocative remains will not leave us indifferent and uninterested.
Artykuł zawiera teoretyczną i praktyczną propozycję postrzegania i traktowania materialnych i dyskursywnych pozostałości po użyciu broni chemicznej – wszędzie tam, gdzie jeszcze istnieją – jako bodźców do refleksji nad bronią masowego rażenia i jako ostrzeżeń przed jej stosowaniem. Na konkretnym przykładzie wyników badań archeologiczno-historycznych prowadzonych na historycznym polu bitwy – stanowiącym pozostałość po odcinku Frontu Wschodniego między Sochaczewem na północy a Skierniewicami na południu – sformułowano następujące argumenty (wykraczające poza omawiane tu studium przypadku) i przemawiające za: zasadnością i niezbywalnością gromadzenia, systematyzowania i interpretowania informacji źródłowych i badań, które mogłyby przyczynić się do zaistnienia repozytorium wiedzy o materialnych i dyskursywnych pozostałościach historycznych zastosowań broni chemicznej (CW) i broni masowego rażenia (BMR); potrzebą dokumentowania, digitalizacji i ochrony in situ pozostałości przeszłości, które są częścią ważnego, choć trudnego, transnarodowego bolesnego dziedzictwa; koniecznością podjęcia bardziej intensywnych, systematycznych i skoordynowanych działań upowszechniających wiedzę o stosowaniu broni chemicznej w przeszłości oraz celowością upowszechniania wiedzy o misji i działalności osób i organizacji zaangażowanych w proces minimalizowania zagrożeń wynikających ze stosowania broni masowego rażenia we współczesnym świecie, jak np. Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW – skrót od ang. Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons). W artykule zaprezentowane zostały argumenty przemawiające za tym, że warto badać, dokumentować, zabezpieczać, interpretować i uobecniać w przestrzeni publicznej wiedzę o stosowaniu broni chemicznej, np. poprzez tworzenie repozytoriów (z wykorzystaniem przestrzeni realnych i wirtualnych oraz materialnych i cyfrowych danych), refleksyjną turystykę kulturową i uważne podróżowanie. Mogłoby to następować poprzez transdycysplinarne działania np. z udziałem archeologii, historii, studiów nad pamięcią, etnologii, krajobrazoznawstwa, pedagogiki (zwłaszcza edukacji dla pokoju), studiów nad turystyką itp. Historyczne krajobrazy gazowe (krajobrazy naznaczone atakami gazowymi określane tu jako gasscapes) – jak m.in. naszkicowany w tym artykule element krajobrazu dzisiejszej centralnej Polski, który był świadkiem pierwszego masowego użycia przez armię niemiecką pocisków gazowych w styczniu 1915 r., a także ataków falowych z wykorzystaniem trującego chloru (prawdopodobnie z fosgenem), zostały w artykule przedstawione jako predestynowane do tego, by służyć nam i przyszłym pokoleniom jako symbole bolesnego dziedzictwa broni chemicznej. Dodatkowo zwrócono uwagę, że pewne działania mające na celu poznawanie, dokumentowanie, utrwalanie, obejmowanie formalną ochroną i opieką śladów i świadectw, systematyzowanie i upowszechnienie wiedzy o doświadczeniach związanych z bronią chemiczną (czy szerzej bronią masowego rażenia), powinny zostać podjęte niezwłocznie. Przemawiają za tym m.in. bezpowrotnie znikające pozostałości materialne (jak np. cmentarze wojenne, na których spoczywają ofiary zastosowania broni chemicznej), będące ostatnimi świadkami. Teren dawnego pola bitwy (na Równinie Łowicko-Błonskiej), na którym armia Cesarstwa Niemieckiego wielokrotnie użyła broni chemicznej w roku 1915, nadal kryje szczątki do niedawna prawie całkowicie zapomnianych ofiar broni masowego rażenia. Stąd nacisk kładziony na znaczenie tego obszaru i innych podobnych miejsc jako destynacji uważnych podróży (realnych i wirtualnych), które nie powinny nas pozostawiać obojętnymi i niezainteresowanymi.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2020, 35; 243-273
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archeologia czasów współczesnych i (nie)moc działania materialnych śladów Wielkiej Wojny w Polsce
Archaeology of the contemporaneous times and the power(lessness) of physical traces of the Great War in Poland
Autorzy:
Zalewska, Anna Izabella
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21151193.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
archeologia czasów współczesnych (ACW)
uzasadnianie
wartość
współczesność
ślady
materialne przestrogi
czynna empatia
reżim przyszłościowy
archeologiczne przywracania pamięci (APP)
Wielka Wojna
front wschodni
krajobraz pogazowy
Polska
archaeology of the contemporaneous times (ACT)
justifications
value
contemporaneousness
traces
material warnings
active empathy
regime of the future
archaeological revival of memory (ARM)
Great War
Eastern Front
gas-scape
Polska
Opis:
Rosnące zainteresowanie archeologicznymi badaniami materialnych śladów nieodległej przeszłości w Polsce skłania do zastanowienia się nad specyfiką, wartością i kontekstami uzasadniania tego typu działań. W polskojęzycznej literaturze nie poświęcano dotychczas wiele uwagi domenie, której specyfikę trafnie ujmuje pojęcie archeologia czasów współczesnych (ACW). Część pierwsza niniejszego artykułu stanowi wgląd w uzasadnienia stymulujące archeologów współczesności do działań poznawczych – funkcjonujące w szeroko rozumianej „wspólnocie przekonań”. W drugiej części szkicuję procesy i konteksty, które złożyły się na lokalne, polskie doświadczenia konstytuujące aktualne uwarunkowania dla praktykowania ACW w Polsce. W części trzeciej odnoszę się do konkretnych praktyk materialno-dyskursywnych, poprzez które archeolodzy zaangażowali się w proces przywracania materialnej i ludzkiej pamięci o niemal całkowicie zapomnianych wydarzeniach z nieodległej przeszłości. Ten proces archeologicznego przywracania pamięci (APP) odnosi się do materialnych pozostałości życia i śmierci żołnierzy i ludności cywilnej w czasie Wielkiej Wojny oraz do skali i trwałości przekształceń krajobrazu, do których ta wojna doprowadziła. W podsumowaniu staram się dowieść tezy, że zasadne jest podporządkowanie działań i myślenia nad „oczekiwanymi rezultatami” w domenie ACW reżimowi przyszłościowemu oraz kształtowaniu czynnej empatii i refleksyjnego stosunku wobec materialnych przestróg.
The growing interest in archaeological research concerning material traces of the recent past, encourages to reflect on the specificity, values and driving factors behind these activities. In the polish language literature to date, not much attention has been paid to the domain the specific character of which is best epitomized by the term archaeology of the contemporaneous times (ACT). The first part of this article is an insight into the “commonly shared beliefs” and justifications that in general inspire contemporary archaeologist to act. In the second part, I sketch the processes and contexts that contributed to the local, Polish experiences constituting the current conditions for practicing ACT in Poland. In the third part, I refer to the justifications and values of the concrete material discursive practices, in which archaeologists engaged in the process of bringing back the material and human memory of the almost completely forgotten war events from the recent past. The process of archaeological revival of memory (ARM) relates to the material remains evidencing life and death of the soldiers and civilians, as well as the scale and durability of transformations of the landscape resulting from the fights of the Great War. In conclusion, I endeavour to prove my hypothesis that actions and thinking on the “expected results” in the field of ACT should be future-oriented and should focus on fostering emphatic and reflexive attitudes to the warnings conveyed by the physical remnants.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2017, 2; 47-77
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 427

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies