Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "aparat bezpieczeństwa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 50
Tytuł:
„Kontrrewolucjonista i sabotażysta”. Major dr Franciszek Michał Amałowicz ps. „Tatar” – lekarz, oficer Wojska Polskiego i Armii Krajowej w obozach sowieckich
„Counter-revolutionary and Saboteur”. A Biography of Major Dr. Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” – Doctor, Officer of the Polish Army and Home Army
„Konterrevolutionär und Saboteur”. Major Dr. Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” – Arzt, Offizier der polnischen Armee und der Heimatarmee in sowjetischen Lagern
Autorzy:
Rogut, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23203165.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
GUPWI
Franciszek Michał Amałowicz ps. „Tatar”
lekarz
oficer
Wojsko Polskie
Armia Krajowa
II Rzeczypospolita
represje komunistyczne
aparat bezpieczeństwa
NKWD
obozy sowieckie
represje sowieckie
obozy kontrolno-filtracyjne
Stalinogorsk
więzień polityczny
GUŁag
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar”
doctor
officer
Polish Army
Home Army
Second Polish Republic
communist repressions
security apparatus
NKVD
Soviet camps
Soviet repressions
control and filtration camps
political prisoner
GULAG
Arzt
Offizier
Polnische Armee
Heimatarmee
Zweite Polnische Republik
kommunistische Repressionen
Sicherheitsapparat
sowjetische Repressionen
Opis:
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” urodził się 28 września 1903 r. we Lwowie. Jako 15-letni ochotnik walczył z Ukraińcami w 1918 r. w obronie swojego miasta, w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920, a następnie 1921 r. w III powstaniu śląskim. Ukończył studia medyczne w Wojskowej Szkole Sanitarnej, a także pracował w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego. Doktor wszechnauk medycznych, mjr WP w kampanii polskiej 1939 r., walczył z Niemcami w szeregach 55 Pułku Piechoty 14 Dywizji Piechoty Armii „Poznań”. W 1940 r. wstąpił w szeregi konspiracji Armii Krajowej (AK), a od listopada 1942 r. został dowódcą III Rejonu „Dęby” Obwodu „Obroża” (Rembertów) AK. 9 listopada 1944 r. jako ofiara sowieckich represji znalazł się w obozie specjalnym Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego w Skrobowie koło Lubartowa, następnie został wywieziony do obozu jenieckiego Народный комиссариат внутренних дел (NKWD) nr 388 w Stalinogorsku (obecnie Nowomoskowsk), a później do obozu kontrolno-filtracyjnego NKWD nr 283 w Stalinogorsku. Skazany jako „szczególnie niebezpieczny przestępca” trafił jako więzień polityczny m.in. do Wiatskiego исправительно-трудовые лагеря (ITŁ), Obozu Specjalnego nr 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) w okolicach Inty, obozu Министерство внутренних дел (MWD) nr 476 w mieście Asbiest. Do Polski powrócił dopiero w 1954 r. Z początkiem 1970 r. mjr Amałowicz był rozpracowywany operacyjnie przez Służbę Bezpieczeństwa. Zmarł w Józefowie koło Warszawy 16 kwietnia 1975 r. w wieku 72 lat.
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” was born on 28 September 1903, in Lviv. As a 15-year-old volunteer Amałowicz fought against the Ukrainians in 1918 in defence of his city, after which he participated in the Polish-Soviet War of 1919– 1920 and the Third Silesian Uprising in 1921. Amałowicz then studied medical science at the Sanitary Training Centre and the Central Institute of Physical Education, graduating in 1929. As a Doctor of Medical Science and a Major in the Polish Army he fought in the ranks of the 55th Infantry Regiment of the 14th Infantry Division of the „Poznań” Army during the Polish campaign of 1939 against the Germans. In 1940, he joined the Home Army (Armia Krajowa), and in November 1942, he became the commander of the 3rd region „Dęby” of the „Obroża” District (Rembertów). On 9 November 1944, as a victim of Soviet repression, he was sent to a special camp of the Main Directorate of Information of the Polish Army in Skrobowo near Lubartów, he was then deported to the Народный комиссариат внутренних дел (NKVD) POW camp No. 388 in Stalinogorsk (now Novomoskovsk), and later to the NKVD control and filtration camp No. 283 in Stalinogorsk. Convicted as a „particularly dangerous criminal”, he was sent to various camps as a political prisoner, including the correctional labour camp at Viatsky, Special Camp No. 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) near Inta, and camp No. 476 of the USSR Ministry of Internal Affairs in the city of Asbiest. He was returned to Poland in 1954. At the beginning of 1970, Major Amałowicz was operationally investigated by the Security Service. He died in Józefów near Warsaw on 16 April 1975, at the age of 72.
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” wurde am 28. September 1903 in Lemberg geboren. Als 15-jähriger Freiwilliger kämpfte er 1918 bei der Verteidigung seiner Stadt gegen die Ukrainer, im polnisch-bolschewistischen Krieg 1919–1920 und dann 1921 im Dritten Schlesischen Aufstand. Sein Medizinstudium absolvierte er am Sanitätsschulungszentrum und am Zentralinstitut für Leibeserziehung. Der promovierte Mediziner war Major der polnischen Armee im Polenfeldzug 1939 und kämpfte im 55. Infanterieregiment der 14. Infanteriedivision der Armee „Poznań” gegen die Deutschen. 1940 trat er in die Reihen der Heimatarmee (Armia Krajowa) ein und wurde ab November 1942 Kommandeur der 3. Distrikts „Dęby” des Bezirks „Obroża” (Rembertów). Am 9. November 1944 kam er als Opfer der sowjetischen Repressionen in das Speziallager der Hauptinformationsdirektion der polnischen Armee in Skrobów bei Lubartów und wurde dann in das Народный комиссариат внутренних дел (NKWD)-Kriegsgefangenenlager Nr. 388 in Stalinogorsk (heute Nowomoskowsk) und später in das NKWD-Kontroll- und Filtrationslager Nr. 283 in Stalinogorsk gebracht. Als „besonders gefährlicher Straftäter” verurteilt, wurde er als politischer Häftling u. a. in das Korrektionslager Wjatskij, des Speziallagers Nr. 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) in der Nähe von Inta und das Lager Nr. 476 des Innenministeriums der UdSSR in der Stadt Asbiest geschickt. Erst 1954 kehrte er nach Polen zurück. Ab Anfang 1970 wurde Major Amalovich vom Sicherheitsdienst operativ unterwandert. Er starb am 16. April 1975 im Alter von 72 Jahren in Józefów bei Warschau.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 4(286); 186-216
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej i aparatu bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1956 w świetle opracowań własnych – portret zbiorowy w perspektywie porównawczej
The Officers of the Citizen’s Militia and Public Security Apparatus in 1944–1956 in the Light of Own Studies – a Collective Portrait in a Comparative Perspective
Autorzy:
Dudek, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341426.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Citizen’s Militia
public security apparatus
militiaman
officer of the Security Office
Milicja Obywatelska
aparat bezpieczeństwa publicznego
milicjant
funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa
Opis:
Milicja Obywatelska i aparat bezpieczeństwa funkcjonowały w ramach jednego resortu – Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Miały inny zakres kompetencji, ale wielokrotnie ze sobą współpracowały. Autorka artykułu opowiada o funkcjonariuszach obu instytucji w perspektywie porównawczej. Podstawę źródłową tekstu stanowią zestawienia statystyczne sporządzane przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku. Wewnątrzresortowe opracowania wskazywały na nieznaczne różnice między statystycznym milicjantem a funkcjonariuszem Urzędu Bezpieczeństwa. W latach pięćdziesiątych milicjanci odznaczali się znacznie gorszym wykształceniem i większym odsetkiem osób deklarujących praktyki religijne. W swoich szeregach mieli też znacznie mniej kobiet. Mimo to funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa traktowali milicjantów jako kogoś gorszego, a przejście do służby w Milicji Obywatelskiej uważali za degradację.
The Citizen’s Militia and security apparatus functioned under a single ministry – the Ministry of Public Security. They had a different remit but worked together on many occasions. The article talks about the officers of the two institutions in a comparative perspective. The text is based on statistical summaries compiled by the Ministry of Public Security in the 1940s and 1950s. The Ministry of Public Security’s own studies have shown little difference between the statistical militiaman and officer of the Security Office. In the 1950s, militiamen were characterized by much poorer education and a higher percentage of those declaring religious practices. There were also far fewer women in their ranks. Despite this, the security apparatus officers treated the militiamen as someone inferior, and regarded the transition to the Citizen’s Militia as a demotion.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2023, 78; 127-154
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koegzystencja – nadzór – rywalizacja. Aparat bezpieczeństwa wobec kadr zarządzających gospodarką w pierwszych trzech dekadach Polski Ludowej
Coexistence – surveillance – competition. The security apparatus versus company management personnel in the first three decades of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Klementowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34112044.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
security apparatus
Security Office
Security Service
totalitarianism
authoritarianism
central planning
aparat bezpieczeństwa
Urząd Bezpieczeństwa
Służba Bezpieczeństwa
totalitaryzm
autorytaryzm
centralne planowanie
Opis:
Tematem artykułu są relacje między funkcjonariuszami cywilnych służb specjalnych a kadrami zarządzającymi podmiotami gospodarczymi w trzech pierwszych dekadach PRL. Omawiając zadania aparatu bezpieczeństwa realizowane w przedsiębiorstwach i różnych instytucjach zajmujących się obsługą gospodarki, autor ukazuje kontekst tytułowych relacji – przekształcenia systemowe w Polsce po II wojnie światowej: kształtowanie się ustroju totalitarnego i fiasko tego projektu, a następnie budowanie zrębów systemu autorytarnego ze wszelkimi tego konsekwencjami dla funkcjonowania osób związanych zarówno z gospodarką, jak i służbami specjalnymi.
The subject of the article is the relationship between civilian secret service officers and personnel managing economic entities in the first three decades of the Polish People’s Republic. By discussing the tasks of the security apparatus carried out in enterprises and various institutions providing services to the economy, the author shows the context of this relationship which took place amidst Poland’s systemic transformations in Poland after World War II, namely: the formation of a totalitarian system and the fiasco of this project, followed by the construction of the foundations of an authoritarian system with all its consequences for the functioning of the people involved in both the economy and the special services.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 225-254
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podpułkownik Józef Kratko w przedwojennym ruchu komunistycznym, wojsku i Komendzie Głównej Milicji Obywatelskiej (1914–1945)
Lieutenant Colonel Józef Kratko and his Role in the pre-War Communist Movement, the Army and the Headquarters of the Citizens’ Militia (1914–1945)
Oberstleutnant Józef Kratko in der kommunistischen Vorkriegsbewegung, in der Armee und im Hauptquartier der Bürgermiliz (1914–1945)
Autorzy:
Sztama, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/7438357.pdf
Data publikacji:
2023-07-27
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Aparat bezpieczeństwa
Armia Andersa
Armia Berlinga
Komunistyczna Partia Polski
Komunistyczny Związek Młodzieży Polski
komuniści
Milicja Obywatelska
oficerowie polityczni
Polski Samodzielny Batalion Specjalny
Zgrupowanie „Jeszcze Polska nie zginęła”
Związek Patriotów Polskich
security apparatus
Anders’ Army
Berling’s Army
Communist Party of Poland
Communist Youth Union of Poland
communists
Citizens’ Militia
political officers
Polish Independent Special Battalion
the „Jeszcze Polska nie zginęła” Organization
Union of Polish Patriots
Sicherheitsapparat
Anders-Armee
Berling-Armee
Kommunistische Partei Polens
Polnischer Kommunistischer Jugendverband
Kommunisten
Bürgermiliz
Politische Offi ziere
Polnisches Unabhängiges Spezialbataillon
Gruppierung „Jeszcze Polska nie zginęła”
Bund Polnischer Patrioten
Opis:
Józef Kratko urodził się w 1914 r., w robotniczej rodzinie żydowskiej. W młodym wieku związał się z ruchem komunistycznym, był działaczem kilku młodzieżowych organizacji, m.in. Komunistycznego Związku Młodzieży Zachodniej Ukrainy. Po uzyskaniu matury wyjechał do Warszawy, gdzie przez rok kształcił się w Państwowym Konserwatorium Muzycznym. Jednocześnie rozpoczął działalność w Komunistycznej Partii Polski. Za swoją nielegalną w II Rzeczypospolitej aktywność był kilkakrotnie zatrzymywany przez policję. Po wybuchu II wojny światowej Kratko wziął udział w kampanii polskiej, a następnie wyjechał do ZSRS. Tam do 1942 r. był m.in. nauczycielem muzyki. Po ataku Niemiec na ZSRS został przez Komintern skierowany do tzw. Armii Władysława Andersa, gdzie miał prowadzić działalność agitacyjną. Ostatecznie z wojska tego odszedł i w 1943 r. zaciągnął się do tworzonej przez komunistów 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Tam służył w różnych oddziałach, np. w Polskim Samodzielnym Batalionie Specjalnym. W 1944 r. został zrzucony na obszar okupowanej Polski i dołączył jako ofi cer polityczno-wychowawczy do Zgrupowania „Jeszcze Polska nie zginęła”. Po opanowaniu wschodniej Polski przez oddziały Armii Czerwonej Kratko został przyjęty do pracy w Komendzie Głównej Milicji Obywatelskiej.
Józef Kratko was born in 1914 to working-class Jewish parents. At a young age he became involved with the communist movement and was an activist in several youth organizations, including the Communist Youth Union of Western Ukraine. After graduating from high school, he left for Warsaw where he studied for a year at the State Music Conservatory. During this period, he became an active member of the Communist Party of Poland and was imprisoned several times by the authorities for conducting illegal activities. At the outbreak of World War II Kratko took part in the Polish campaign, after which he fl ed to the Soviet Union where he worked predominantly as a music teacher. After the Germans attacked the Soviet Union in 1941 Kratko was sent by the Comintern to serve with the so-called Władysław Anders’ Army, where he was supposed to conduct agitation activities. He left this unit in 1943 and enlisted in the 1st Tadeusz Kosciuszko Infantry Division that was created by the communists. His role involved serving in various units, e.g. the Polish Independent Special Battalion. In 1944, he parachuted into occupied Poland and joined the „Jeszcze Polska nie zginęła” Organization as a political and educational offi cer. Aft er the Red Army took over eastern Poland, Kratko was hired to work at the Headquarters of the Citizens’ Militia.
Józef Kratko wurde 1914 in einer jüdischen Arbeiterfamilie geboren. Schon in jungen Jahren engagierte er sich in der kommunistischen Bewegung und war Aktivist in mehreren Jugendorganisationen, darunter dem Kommunistischen Jugendverband der Westukraine. Nach dem Abitur ging er nach Warschau, wo er ein Jahr lang am Staatlichen Musikkonservatorium studierte. Zur gleichen Zeit wurde er in der Kommunistischen Partei Polens aktiv. Wegen seiner illegalen Aktivitäten in der Zweiten Polnischen Republik wurde er mehrmals von der Polizei verhaft et. Nach dem Ausbruch des Zweiten Weltkriegs nahm Kratko am Polenfeldzug teil und ging anschließend in die UdSSR. Dort war er bis 1942 u. a. als Musiklehrer tätig. Nach dem deutschen Angriff auf die UdSSR wurde er von der Komintern in die so genannte Władysław-Anders-Armee geschickt, wo er agitatorische Aktivitäten durchführen sollte. Schließlich verließ er diese Armee und trat 1943 in die von Kommunisten aufgestellten 1. Tadeusz-Kościuszko-Infanteriedivision ein. Dort diente er in verschiedenen Einheiten, darunter in der Polnischen Unabhängigen Spezialbataillon. Im Jahr 1944 wurde er in das besetzte Polen abkommandiert und schloss sich der Gruppierung „Jeszcze Polska nie zginęła” als politisch-pädagogischer Offi zier an. Nach der Einnahme Ostpolens durch die Einheiten der Roten Armee wurde Kratko in das Hauptquartier der Bürgermiliz übernommen.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 1(283); 164-199
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przez getto warszawskie, bezpiekę wojskową do sportu. Meandry życia prezesa RTS Widzew Łódź Ludwika Sobolewskiego (1925–2008)
Through the Warsaw Ghetto, Military Security to Sport. Vicissitudes of the Life of RTS Widzew Łódź Chairman Ludwik Sobolewski (1925–2008)
Autorzy:
Lesiakowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233751.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
getto warszawskie
aparat bezpieczeństwa w PRL
Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego
klub piłkarski Widzew Łódź
Ludwik Sobolewski
Warsaw Ghetto
security apparatus in the Polish People’s Republic
Internal Security Corps
football club Widzew Łódź
Opis:
W poniższym tekście omówiono meandry życia Lutka Rozenbauma, znanego po II wojnie światowej jako Ludwik Sobolewski. Był on twórcą silnej i rozpoznawalnej nie tylko w Polsce drużyny piłkarskiej Widzew Łódź. Na życiorysie tego utalentowanego działacza sportowego ciąży jednak siedem lat służby w aparacie bezpieczeństwa, a dokładniej w Informacji Wojskowej Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W jego biografii są jeszcze dwie inne nieznane karty – życie i ucieczka z getta warszawskiego oraz przynależność do oddziału partyzanckiego AK.
The following text discusses the vicissitudes of Lutek Rozenbaum’s life, known after World War II as Ludwik Sobolewski. He was the founder of the strong and recognisable not only in Poland football club Widzew Łódź. However, the life of this talented sports activist is overshadowed by seven years of service in the security apparatus or, to be more precise, in the Military Information of the Internal Security Corps. There are two other unknown chapters in his biography – his life in and escape from the Warsaw Ghetto and his membership in a partisan unit of the Home Army (Polish: Armia Krajowa, AK).
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2022, 54, 3; 191-208
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zeznanie Ewarysta Zwierzewicza - pierwszego komendanta Okręgu IX Łódź Narodowych Sił Zbrojnych jako źródło do badań nad historią konspiracji związanej z ruchem narodowym
Autorzy:
Resel, Patrycja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230846.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Ewaryst Zwierzewicz
National Armed Forces
independence underground
World War II
communist repression
security apparatus
Narodowe Siły Zbrojne
podziemie niepodległościowe
II wojna światowa
represje komunistyczne
aparat bezpieczeństwa
Opis:
Po zakończeniu II wojny światowej komunistyczny aparat bezpieczeństwa skierował działania przeciwko żołnierzom polskiego podziemia niepodległościowego. Od 1947 r. Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi rozpracowywał m.in. Ewarysta Zwierzewicza. Odgrywał on szczególną rolę zarówno w przedwojennej, jak i wojennej historii Łodzi, gdyż w czasie okupacji niemieckiej był komendantem Okręgu IX Łódź Narodowych Sił Zbrojnych. Kulminację represji wobec niego stanowi aresztowanie i skazanie go przez Sąd Wojewódzki w Zielonej Górze w 1954 r. na karę więzienia, utratę praw publicznych i grzywnę. Przedmiotem artykułu jest analiza zeznania Zwierzewicza, które zostało sporządzone podczas śledztwa prowadzonego przeciwko niemu przez funkcjonariuszy Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Zielonej Górze. Źródło to zawiera wiele nieznanych dotąd informacji na temat żołnierzy konspiracyjnego podziemia narodowego, które otwierają nowe możliwości badawcze. Poza omówieniem struktury i zawartości zeznania, autorka porównała jego treść z innymi materiałami archiwalnymi oraz literaturą przedmiotu. W wyniku przedstawionych w artykule badań, na podstawie zeznania Zwierzewicza udało się zrekonstruować losy bohatera artykułu, a także trzy wybrane historie z jego życia: udział, w charakterze oskarżonego, w procesie z 1936 r. w sprawie napaści na przedsiębiorstwa będące własnością Żydów, zdekonspirowanie przez Gestapo łódzkich struktur Narodowej Organizacji Wojskowej oraz kontakty ze Stanisławem Dowborem, działaczem lewicy, związanym w czasie wojny z konspiracją narodową.
After the end of World War II, the security apparatus took action against the soldiers of the Polish independence underground. From 1947, Ewaryst Zwierzewicz, who during the German occupation carried out the duties of the commander of District IX Łódź of the National Armed Forces, was subjected to investigation by the Voivodeship Office of Public Security in Łódź. Communist repressions against the hero of the above article culminated in his arrest and conviction by the Voivodeship Court in Zielona Góra in 1954. The aim of this article is to analyse Zwierzewicz’s testimony, which was written during the investigation conducted against him by officers of the Voivodeship Office of Public Security in Zielona Góra. The testimony constitutes noteworthy archival material, as the hero of the article played a special role in both the pre-war and wartime history of Łódź. The source reveals a lot of hitherto unknown information about the soldiers of the national underground, which opens up a wide range of new research possibilities. Apart from the analysis of the testimony’s structure, the subject of this article was also the comparison of its content with other archival materials and with the literature on the subject. As a result of the research carried out, on the basis of Zwierzewicz’s testimony it was possible to reconstruct the life of the hero of the article, as well as three selected stories from his life.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 380-400
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zrzuty broni dla AK jako przedmiot zainteresowania operacyjnego aparatu bezpieczeństwa w Polsce w okresie stalinizmu
Weapons Airdrops for the Home Army as a Matter of Concern of the Security Apparatus in Poland During Stalinism
Autorzy:
Lesiakowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46188114.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Home Army
air support
weapons airdrops
security apparatus in the Polish People’s Republic
anxiety about World War III
Armia Krajowa
lotnicze wsparcie
zrzuty broni
aparat bezpieczeństwa w PRL
obawy przed III wojną światową
Opis:
Ważnym elementem wzmacniania potencjału wojskowego Armii Krajowej w czasie II wojny światowej było uzbrojenie dostarczane drogą lotniczą. Obok wymiaru materialnego w postaci konkretnej liczby karabinów, pistoletów, granatów, materiałów wybuchowych czy pieniędzy, zrzuty miały też ogromne znaczenie psychologiczne. Stanowiły potwierdzenie udziału AK w zbiorowym wysiłku zbrojnym aliantów i wzmacniały nadzieję na pokonanie III Rzeszy. Psychologiczne oddziaływanie tych faktów utrzymywało się także po wojnie, zwłaszcza gdy zarysowała się perspektywa nowego konfliktu zbrojnego. Wielu polskich obywateli wiązało ze spodziewaną III wojną światową nadzieje na zmiany polityczno-ustrojowe w kraju, natomiast aparat władzy, a zwłaszcza aparat bezpieczeństwa, widział w niej poważne wyzwanie operacyjne. Funkcjonariusze usiłowali sprawdzić, czy w warunkach nowego konfliktu zbrojnego tzw. wrogie siły będą mogły sięgnąć do rozwiązań z poprzedniej wojny i wzmacniać drogą lotniczą antykomunistyczne podziemie w Polsce dostawami broni i innego materiału wojennego. W związku z tym podjęto sprawę operacyjną, w ramach której dążono do wykrycia miejsc zrzutów w czasie II wojny światowej, jak i osób, które organizowały ich przyjmowanie. Zadania z tego zakresu realizowano w latach 1949–1955 i miały one kryptonim „Monopol”.
An important element in strengthening the military potential of the Home Army during the Second World War was armaments delivered by air. Airdrops had not only a physical form – rifles, pistols, grenades, explosive materials and money, but as also a great psychological meaning. It was the confirmation of the Home Army participation in the Allies military activity and it enhanced hope for defeating the Third Reich. This psychological impact was maintained also after the war, especially when a new armed conflict was in perspective. Many Polish citizens hoped that World War III would provide political and structural changes in the Polish People’s Republic. This presented the authorities, especially the security apparatus with a severe operational challenge. The officials tried to inspect whether the so-called enemy forces would be able to draw on solutions from the previous war and empower the anti-communist underground in Poland by weapons airdrops in the perspective of a new armed conflict. Therefore, operational action was undertaken to detect airdrop locations used during World War II and to find the people who organized their reception. These tasks were carried out between 1949 and 1955 under the code-name “Monopoly”.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 114; 187-206
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duchowieństwo Kościoła katolickiego na Warmii i Mazurach wobec wyborów do Sejmu PRL I kadencji z 26 października 1952 r. w ocenie aparatu bezpieczeństwa
The clergy of the Catholic Church in Warmia and Mazury in the presence of the elections to the Sejm of the People’s Republic of Poland for the first term of 26 October 1952 as assessed by the security apparatus
Autorzy:
Syrwid, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433252.pdf
Data publikacji:
2022-12-20
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Kościół katolicki
stalinizm
Warmia i Mazury
aparat bezpieczeństwa
wybory parlamentarne w 1952 r.
Catholic Church
Stalinism
Warmia and Mazury
security apparatus
parliamentary elections in 1952
Opis:
W artykule przedstawiono ocenę postaw duchownych Kościoła katolickiego na terenie województwa olsztyńskiego wobec kampanii wyborczej i wyborów do Sejmu PRL I kadencji z 26 października 1952 r., dokonaną przez aparat bezpieczeństwa. Analizie został poddany dokument opracowany przez pracowników Wydziału V Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Olsztynie na potrzeby Wydziału V Departamentu V Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. Zostały w nim zamieszczone wybrane charakterystyki duchownych świeckich i zakonnych, jak i ogólne zakonów żeńskich i męskich – sporządzone pod kątem ich stosunku do udziału w akcie wyborczym. W prezentowanym materiale – przy zastosowanym w nim dychotomicznym podziale na kler „pozytywny” i „wrogi” – istotne znaczenie posiadają zwłaszcza informacje o zachowaniach tzw. księży-patriotów oraz dotyczące represji zastosowanych wobec duchownych kontestujących postępujący proces stalinizacji systemu ustrojowego państwa.
This article presents an assessment by the security apparatus of the attitudes of the clergy of the Catholic Church in the Olsztyn province towards the election campaign and the elections to the Sejm of the Polish People’s Republic of the first term of 26 October 1952. The analysis was made on the basis of a document prepared by the employees of Department V of the Voivodeship Office of Public Security in Olsztyn for the needs of Department V of the Ministry of Public Security in Warsaw. It contains selected characteristics of lay and religious clergy, as well as general characteristics of female and male religious orders – drawn up in terms of their attitude to participation in the electoral act. In the presented material – with its dichotomous division into “positive” and “hostile” clergy – the information on the behavior of the so-called “patriotic priests” and on the repressions applied to the clergy contesting the progressing process of Stalinisation of the state system is of particular importance.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2022, 318, 3; 434-460
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność prymasa Stefana Wyszyńskiego w perspektywie aparatu bezpieczeństwa
The activities of Primate Stefan Wyszyński from the perspective of the security apparatus
Autorzy:
Dziurok, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139255.pdf
Data publikacji:
2022-10-03
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
prymas Stefan Wyszyński
aparat bezpieczeństwa
relacje Kościół–państwo
PRL
Primate Stefan Wyszyński
security apparatus
Church-state relations
Polish People’s Republic
Opis:
Funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa, którzy inwigilowali prymasa Stefana Wyszyńskiego przez cały okres jego urzędowania, kreślili uproszczoną wizję jego działalności, zredukowaną do aktywności na płaszczyźnie politycznej i  społecznej. Podkreślali jego antykomunistyczne nastawienie, odnotowując przy tym systematycznie „wrogie” wystąpienia. Zwracano uwagę na centralizm i autokratyzm  w zarządzaniu Kościołem, ale równocześnie dostrzegano w nim osobowość wielkiego formatu oraz człowieka oddanego bez reszty Kościołowi. Pod sam koniec życia prymasa aparat bezpieczeństwa kreślił już nieco inny jego obraz, wskazując na jego patriotyzm, zdolność do porozumienia i polityczny rozsądek.
The functionaries of the security apparatus, who kept Primate Stefan Wyszyński under surveillance throughout his term in office, drew a simplified vision of his activities, reduced to the political and social sphere. They emphasized his anti-communist attitude, noting at the same time systematically “hostile” speeches. Attention was paid to his centralism and autocratic management of the Church, but at the same time he was perceived as a personality of great format, completely devoted to the Church. At the very end of his life, the security apparatus painted a slightly different picture of the Primate, pointing to his patriotism, ability to reach agreement and political sense.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 1; 258-269
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność wydawnicza ks. Franciszka Blachnickiego w RFN w latach 1982-1987
Autorzy:
Derewenda, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231719.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
ks. Franciszek Blachnicki
wydawnictwo
oazy
Ruch Światło-Życie
aparat bezpieczeństwa wobec ruchu oazowego
Republika Federalna Niemiec
Opis:
W ostatnich latach życia, spędzonych na emigracji w RFN, ks. Franciszek Blachnicki zorganizował w 1982 r. w Carlsbergu Międzynarodowe Centrum Ewangelizacji Światło-Życie. Tam rownież swoją siedzibę miała Chrześcijańska Służba Wyzwolenia Narodow. Obu dziełom służyło utworzone Wydawnictwo Maximilianum, ktore publikowało literaturę przeznaczoną głownie dla Polonii i przerzucaną do Polski. Wyposażenie drukarni w sprzęt wymagało środkow materialnych. Z pomocą przyszli zaprzyjaźnieni z ks. Blachnickim protestanci z Campus Crusade for Christ International. Najpierw była to pomoc doraźna, a od grudnia 1985 r. – stałe zlecenia na druk. Aby właściwie ułożyć wspołpracę z protestantami, na przełomie 1985 i 1986 r. ks. Blachnicki utworzył Ekumeniczne Wydawnictwo Ewangelizacyjne. Społka została zarejestrowana na jego brata i Jolantę Gontarczyk (agenta PRL ps. „Panna”). To ona obsługiwała konto wydawnictwa. Mimo wielu wpływow finansowych dla EWE, nieustannie brakowało pieniędzy na podstawowe sprawy. Wiele wskazuje na to, że to właśnie agenci komunistyczni są odpowiedzialni za defraudację środkow, ktore otrzymywało wydawnictwo. W marcu 1987 r. EWE miało rozpocząć trzyletni kontrakt z Campus Crusade. Gdyby to zlecenie na 2 mln dolarow weszło w życie, rozwiązałoby problemy finansowe ks. Blachnickiego i dało możliwość szerszej działalności wydawniczej – jednak ks. Blachnicki zmarł nagle 27 lutego 1987 r.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2022, 40, 2; 526-547
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Informacja Wojska Polskiego wobec andersowców w latach 1944-1956.
Polish Army’s Counterintelligence agency in regard to gen. Anders’ soldiers in the years 1944–1956.
Autorzy:
Machniak, Arkadiusz
Draus, Jan
Ostasz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2232928.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Archiwum Państwowe w Rzeszowie
Tematy:
Informacja Wojska Polskiego
aparat bezpieczeństwa
Wojsko Polskie
andersowcy
Polish Army’s Counterintelligence
public security agency
Polish Army
Anders soldiers
Opis:
W artykule przedstawiono działalność jednej z formacji komunistycznego aparatu bezpieczeństwa działającego w Polsce w latach 1944-1956. Informacja Wojska Polskiego powstała w 1943 roku na terenie ZSRR. Zorganizowana została i działała na wzór sowieckich organów bezpieczeństwa. Teoretycznie miała być formacją kontrwywiadowczą. W praktyce była jednak organem terroru komunistycznego, który kontrolował i zniewolił Wojsko Polskie utworzone o boku Armii Czerwonej. Wojskowy aparat bezpieczeństwa zwalczał faktycznych lub wyimaginowanych wrogów Polski działających w szeregach Wojska Polskiego. Wśród tych rzekomych wrogów byli żołnierze wywodzący się z jednostek Wojska Polskiego dowodzonych podczas II wojny światowej przez gen. Władysława Andersa.
The article describes the activities of one of the communistic public security agencies in Poland in the years 1944-1956. Polish Army’s Counterintelligence was a public security agency formed in 1943 in USSR, following the organizational structure of its Soviet counterparts. It was supposed to be a counterintelligence unit, in practice however, it was a communistic apparatus that sowed fear and controlled the Polish Army created at the side of the Red Army. The military secret police investigated and fought both real and fictitious enemies of the state present in the rank and file of the Polish Army. One of these so-called enemies were the soldiers who fought under gen. Władysław Anders during World War II.
Źródło:
Prace Historyczno-Archiwalne; 2022, Tom XXXIV; 207-220
1231-3335
Pojawia się w:
Prace Historyczno-Archiwalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieosądzona i nieukarana operacyjna oraz pospolita przestępczość funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Glosa do problemu
Autorzy:
Brynkus, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083425.pdf
Data publikacji:
2022-01-07
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
aparat represji w Polsce Ludowej
służby specjalne
przestępstwa funkcjonariuszy
tajni współpracownicy
osobowe źródła informacji Czynności operacyjne
najpierw Urzędu Bezpieczeństwa
repression apparatus in People’s Poland
security services
crimes of functionaries
secret collaborator
personal source of information
Opis:
The apparatus of repression in People’s Poland, including the security services, employed illegal methods also from the point of view of the contemporary law applicable to its functionaries. Unfortunately, today such activities are oft en considered justifi ed due to the so-called service that the security services (UB, SB) rendered for communist Poland. The article presents selected cases of this criminal activity, which included invading the privacy of correspondence, practicing blackmail by the use of compromising materials (for example, regarding the person’s sexual preferences), and oft en combined with intimidation, cessation of investigation proceedings involving off enders, as well as tolerance of protection, nepotism, and alcoholism in the inner circles. While the legal assessment of these activities is challenging, their historical evaluation ought to be easy.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2022, 13; 174-185
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paweł Piotr Warot, Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Olsztynie. Struktury-kadra-działalność, Instytut Pamięci Narodowej w Białymstoku, Białystok-Warszawa 2021, ss. 939.
Autorzy:
Ślaski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049700.pdf
Data publikacji:
2022-02-09
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
aparat bezpieczeństwa na Warmii i Mazurach
Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Olsztynie
Wojewódzki Urząd do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Olsztynie
Stalinizm
Paweł Piotr Warot
Opis:
Książka autorstwa Pawła Piotra Warota to pierwsza próba tak szerokiej charakterystyki działalności organów bezpieczeństwa publicznego Warmii i Mazur na poziomie wojewódzkim. Przedstawia ona nie tylko ludzi, którzy tworzyli – tajną policję polityczną i jej strukturę, ale jednocześnie prezentuje mechanizmy funkcjonowania komunistycznego aparatu represji w województwie olsztyńskim. Pytania badawcze jakie stawiał sobie autor mierząc się ze stworzeniem kompletnej monografii WUBP/WUdsBP w Olsztynie mogły brzmieć w ten sposób - jak wyglądała struktura aparatu bezpieczeństwa na Warmii i Mazurach? Kim byli ludzie, którzy zasilali kadry miejscowego urzędu bezpieczeństwa? Jak odnaleźli się w nowej powojennej rzeczywistości na Ziemiach Odzyskanych? Jak wyglądała skala represji wobec przeciwników politycznych? W jakich warunkach bytowych funkcjonowali więźniowie urzędu? Można założyć, że autor udzielił odpowiedzi na te pytania w takim stopniu, na ile pozwoliła mu na to dostępna baza źródłowa.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2022, 314, 4; 734-738
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pod lupą bezpieki. Aparat represji wobec Niemców na Ziemiach Zachodnich i Północnych w okresie władzy komunistycznej, praca zbiorowa pod redakcją Michała Mathei, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej/Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit, Gliwice-Opole 2020, s.206.
Under the microscope of Bezpieka. The apparatus of repression against the Germans in the Western and Northern Territories during the communist era, collective work edited by Michał Mathea, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej / Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit, Gliwice-Opole 2020, p. 206.
Autorzy:
Syrwid, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135584.pdf
Data publikacji:
2022-08-18
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Niemcy
aparat bezpieczeństwa
komunizm
ziemie zachodnie i północne Polski
1945-1989
Germany
security apparatus
Communism
Western and Northern areas of Poland
Opis:
Artykuł recenzyjny publikacji zbiorowej poświęconej działaniom aparatu bezpieczeństwa wobec ludności niemieckiej, pozostałej na ziemiach zachodnich i północnych państwa polskiego w latach 1945-1989. Praca zawiera pięć tekstów autorstwa czterech badaczy reprezentujących ośrodki akademickie w Słupsku i Wrocławiu oraz Oddziały Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku i Wrocławiu. W artykułach przedstawiono i omówiono najważniejsze kierunki, metody i formy działania aparatu represji państwa komunistycznego podejmowane wobec Niemców - ale także częściowo i polskiej ludności rodzimej - na tzw. Ziemiach Odzyskanych w okresie Polski Ludowej i PRL. Poruszana problematyka obejmuje terytorialnie obszar Dolnego Śląska, Ziemi Lubuskiej, Pomorza Zachodniego, Pomorza Gdańskiego oraz Warmii i Mazur.
Review article of a collective publication on the activities of the security apparatus against the German population who remained in the western and northern areas of the Polish state in the years 1945-1989. The work contains five texts by four researchers representing the academic centres in Słupsk and Wroclaw as well as the branches of the Institute of National Remembrance in Gdansk and Wroclaw. The articles present and discuss the main directions, methods and forms of action of the apparatus of repression of the communist state, which were carried out against the Germans – but also partly against the Polish native population – in the so-called reclaimed territories during the period of Poland and the People’s Republic of Poland. Territorially, the issues addressed include Lower Silesia, Lebuser Land, West Pomerania, Gdansk Pomerania as well as Warmia and Masuria.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2022, 317, 2; 306-310
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Portret zbiorowy funkcjonariuszy komunistycznej Służby Bezpieczeństwa w Polsce odpowiedzialnych za porwanie i zabójstwo ks. Jerzego Popiełuszki (do 1984 roku)
Collective Portrait of the Officers of the Communist Security Service in Poland Responsible for the Kidnapping and Murder of Father Jerzy Popiełuszko (until 1984)
Autorzy:
Sztama, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20258066.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
repression apparatus
Waldemar Chmielewski
Department IV of the Ministry of the Interior
Catholic Church
Leszek Pękala
Adam Pietruszka
Grzegorz Piotrowski
Jerzy Popiełuszko, 1985 Toruń trial
Security Service of the Polish People’s Republic
crime of the Polish People’s Republic
aparat represji
Departament IV MSW
Kościół katolicki
Jerzy Popiełuszko
proces toruński 1985
Służba Bezpieczeństwa PRL
zbrodnia PRL
Opis:
Opracowanie ma przybliżyć czytelnikowi zbiorowy zarys biograficzny czterech funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa PRL, którzy w 1985 r. zostali skazani przez sąd na kary pozbawienia wolności za zamordowanie kapelana warszawskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” ks. Jerzego Popiełuszki. Morderstwo to stało się jedną z najgłośniejszych zbrodni, dokonanych przez oficerów komunistycznej policji politycznej w Polsce w okresie istnienia PRL. Choć na temat samego mordu powstało bardzo wiele opracowań, zarówno naukowych, jak i popularnonaukowych czy publicystycznych, to w polskiej historiografii brakuje publikacji pokazujących, kim byli ludzie odpowiedzialni za dokonanie tego czynu. Artykuł przedstawia drogę życiową Waldemara Chmielewskiego, Leszka Pękali, Adama Pietruszki i Grzegorza Piotrowskiego od momentu ich narodzin do października 1984 r., kiedy to dopuścili się mordu na ks. Popiełuszce bądź byli jego inspiratorami. W tekście poddano analizie wiele elementów życia funkcjonariuszy.
The study aims to introduce the reader to a collective biographical outline of the life of four officers of the Security Service of the Polish People’s Republic who were sentenced to imprisonment by the court in 1985 for the murder of the chaplain of the Warsaw-based Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”, Father Jerzy Popiełuszko. The murder became one of the most notorious crimes committed by officers of the communist political police in Poland during the Polish People’s Republic. Although a great number of studies have been written about the murder itself, both academic and popular science or journalistic, Polish historiography lacks publications showing who the people responsible for the offence were. The article presents the life paths of Waldemar Chmielewski, Leszek Pękala, Adam Pietruszka and Grzegorz Piotrowski from their birth until October 1984, when they either committed or inspired the murder of Father Popiełuszko. The text analyses many elements of these officers’ lives.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 295-328
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 50

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies