Temat: aparat bezpieczeństwa/ represji - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Nieosądzona i nieukarana operacyjna oraz pospolita przestępczość funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Glosa do problemu
Autorzy:: Brynkus, Józef
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2083425.pdf
Data publikacji:: 2022-01-07
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: aparat represji w Polsce Ludowej
służby specjalne
przestępstwa funkcjonariuszy
tajni współpracownicy
osobowe źródła informacji Czynności operacyjne
najpierw Urzędu Bezpieczeństwa
repression apparatus in People’s Poland
security services
crimes of functionaries
secret collaborator
personal source of information
Opis:: The apparatus of repression in People’s Poland, including the security services, employed illegal methods also from the point of view of the contemporary law applicable to its functionaries. Unfortunately, today such activities are oft en considered justifi ed due to the so-called service that the security services (UB, SB) rendered for communist Poland. The article presents selected cases of this criminal activity, which included invading the privacy of correspondence, practicing blackmail by the use of compromising materials (for example, regarding the person’s sexual preferences), and oft en combined with intimidation, cessation of investigation proceedings involving off enders, as well as tolerance of protection, nepotism, and alcoholism in the inner circles. While the legal assessment of these activities is challenging, their historical evaluation ought to be easy.
Źródło:: Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2022, 13; 174-185
2450-4475
Pojawia się w:: Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Portret zbiorowy funkcjonariuszy komunistycznej Służby Bezpieczeństwa w Polsce odpowiedzialnych za porwanie i zabójstwo ks. Jerzego Popiełuszki (do 1984 roku)
Collective Portrait of the Officers of the Communist Security Service in Poland Responsible for the Kidnapping and Murder of Father Jerzy Popiełuszko (until 1984)
Autorzy:: Sztama, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/20258066.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:: repression apparatus
Waldemar Chmielewski
Department IV of the Ministry of the Interior
Catholic Church
Leszek Pękala
Adam Pietruszka
Grzegorz Piotrowski
Jerzy Popiełuszko, 1985 Toruń trial
Security Service of the Polish People’s Republic
crime of the Polish People’s Republic
aparat represji
Departament IV MSW
Kościół katolicki
Jerzy Popiełuszko
proces toruński 1985
Służba Bezpieczeństwa PRL
zbrodnia PRL
Opis:: Opracowanie ma przybliżyć czytelnikowi zbiorowy zarys biograficzny czterech funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa PRL, którzy w 1985 r. zostali skazani przez sąd na kary pozbawienia wolności za zamordowanie kapelana warszawskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” ks. Jerzego Popiełuszki. Morderstwo to stało się jedną z najgłośniejszych zbrodni, dokonanych przez oficerów komunistycznej policji politycznej w Polsce w okresie istnienia PRL. Choć na temat samego mordu powstało bardzo wiele opracowań, zarówno naukowych, jak i popularnonaukowych czy publicystycznych, to w polskiej historiografii brakuje publikacji pokazujących, kim byli ludzie odpowiedzialni za dokonanie tego czynu. Artykuł przedstawia drogę życiową Waldemara Chmielewskiego, Leszka Pękali, Adama Pietruszki i Grzegorza Piotrowskiego od momentu ich narodzin do października 1984 r., kiedy to dopuścili się mordu na ks. Popiełuszce bądź byli jego inspiratorami. W tekście poddano analizie wiele elementów życia funkcjonariuszy.
The study aims to introduce the reader to a collective biographical outline of the life of four officers of the Security Service of the Polish People’s Republic who were sentenced to imprisonment by the court in 1985 for the murder of the chaplain of the Warsaw-based Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”, Father Jerzy Popiełuszko. The murder became one of the most notorious crimes committed by officers of the communist political police in Poland during the Polish People’s Republic. Although a great number of studies have been written about the murder itself, both academic and popular science or journalistic, Polish historiography lacks publications showing who the people responsible for the offence were. The article presents the life paths of Waldemar Chmielewski, Leszek Pękala, Adam Pietruszka and Grzegorz Piotrowski from their birth until October 1984, when they either committed or inspired the murder of Father Popiełuszko. The text analyses many elements of these officers’ lives.
Źródło:: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 295-328
1733-6996
Pojawia się w:: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Kształtowanie się służb specjalnych jako aparatu represji Polski Ludowej
Herausbildung von Geheimdiensten als Repressionsapparat Volkspolens
The Formation of the Special Services as an Apparatus of Repression of the People’s Polish
Autorzy:: Nowicka, Dorota
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2129222.pdf
Data publikacji:: 2021-12-07
Wydawca:: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:: Geheimdienste
Repressionsapparat
Gesetz
Ressort für Öffentliche Sicherheit
Ministerium für Öffentliche Sicherheit
special services
apparatus of repression
law
Department of Security
Ministry of Public Security
służby specjalne
aparat represji
prawo
Resort Bezpieczeństwa Publicznego
Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego
Opis:: Celem artykułu jest omówienie genezy, podstaw działalności, kompetencji oraz struktury aparatu represji Polski Ludowej, jakim niewątpliwie był Resort, a następnie Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. Przedstawione w nim zostały zarówno wydarzenia z czasów II Wojny Światowej, które na kolejne lata zdecydowały o losach kraju i społeczeństwa polskiego, naznaczając je ludzkimi tragediami, jak i te, w wyniku których umacniano wprowadzony reżim. Artykuł podzielony został na części, z których pierwsza omawia sytuację Polski w czasie wojny w kontekście realizacji planów Stalina, druga przybliża proces tworzenia aparatu represji zarówno pod względem strukturalnym, jak i regulacji prawnych. Część ta jest tematycznie związana z aneksem, który zawiera przykłady aktów „prawnych” nie tylko regulujących działalność resortu, ale także nakładających na społeczeństwo obowiązki i kary, z karą śmierci włącznie. Akty te niewiele miały wspólnego ze stanowieniem prawa, przeczyły wszelkim zasadom i regułom, co nie miało jednak jakiegokolwiek znaczenia. Ważne było, że każde działanie było oparte na przepisie. W trzeciej części artykułu przedstawiono organizację resortu i jego następcy na szczeblu centralnym i terenowym. Zawarte w nim zostały również informacje o osobach, które w sposób systematyczny i z pełnym zaangażowaniem realizowały zbrodniczą politykę Stalina. Zakończenie jest podsumowaniem pozycji RBP, a następnie MBP w procesie zniewalania narodu polskiego.
Dorota Nowicka’s aim in this article is to discuss the genesis, basics of activity, competences, and structure of the apparatus of repression of the Polish People’s Republic, which undoubtedly was the Department of Security (Resort Bezpieczeństwa Publicznego, RBP), subsequently the Ministry of Public Security (Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, MBP). Nowicka presents both the events of World War II, which for the following years decided the fate of the country and Polish society, marking them with human tragedies, as well as those which strengthened the new regime.The article is divided into several parts. In the first section, Nowicka discusses Poland’s situation during the war in the context of the implementation of Stalin’s plans. In the second section, she discusses the process of creating an apparatus of repression both in terms of structure and legal regulations. This part is thematically related to the annex, which contains examples of “legal” acts, which not only regulated the activities of the ministry, but also imposed obligations and penalties on society, including the death penalty. These acts had little to do with law-making and they contradicted all rules and regulations. This fact, however, was not important, as each operation was based on a regulation. The third section presents the organization of the department and its successor at the central and field level. It also contains information about individuals who systematically and with full commitment implemented Stalin’s criminal policy. The concluding section brings a summary of the position of the RBP and then the MBP in the process of enslaving the Polish nation.
Ziel des Artikels ist es, die Ursprünge, Grundlagen der Tätigkeit, Zuständigkeiten und Struktur des Repressionsapparates Volkspolens zu erörtern, welche Rolle zweifellos das Ressort und später das Ministerium für Öffentliche Sicherheit (Resort Bezpieczeństwa Publicznego, RBP; Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, MBP) innehatte. Im Artikel werden sowohl Ereignisse aus der Zeit des Zweiten Weltkriegs dargestellt, die das Schicksal des Landes und der polnischen Gesellschaft für die kommenden Jahre bestimmten und mit menschlichen Tragödien verbunden waren, als auch Ereignisse, die zur Festigung des eingeführten Regimes führten.Der Artikel ist in zwei Teile gegliedert: Im ersten Teil wird die Situation Polens während des Krieges im Kontext der Umsetzung von Stalins Plänen behandelt, während im zweiten Teil der Prozess des Aufbaus des Repressionsapparats beschrieben wird, sowohl in Bezug auf die Struktur als auch auf die gesetzlichen Bestimmungen. Dieser Teil steht in thematischem Zusammenhang mit dem Anhang, welcher Beispiele für „Rechtsakte“ enthält, die nicht nur die Tätigkeit des Ressorts regelten, sondern der Gesellschaft auch Verpflichtungen und Strafen auferlegten, einschließlich der Todesstrafe. Diese Akte hatten wenig mit Gesetzeserlassung zu tun; sie widersprachen allen Grundsätzen und Regeln, was aber keine Rolle spielte. Wichtig war, dass jede Handlung auf einer Regel beruhte. Im dritten Teil des Artikels wird die Organisation des Ressorts und seines Nachfolgers auf zentraler und lokaler Ebene dargestellt. Diese Schilderung enthält auch Informationen über die Personen, die die verbrecherische Politik Stalins systematisch und mit vollem Einsatz durchführten. Der Schluss ist eine Zusammenfassung der Position des RBP und später des MBP im Prozess der Versklavung des polnischen Volkes.
Źródło:: Z Dziejów Prawa; 2021, 14; 79-125
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:: Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: W poszukiwaniu porównawczej syntezy aparatu represji w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1944–1954. Uwagi na temat pracy Molly Pucci, "Security Empire. The Secret Police in Communist Eastern Europe", New Haven–London: Yale University Press 2020, ss. 378
In Search of a Comparative Synthesis of the Apparatus of Repression in Central and Eastern Europe in 1944–1954. Comments on Molly Pucci’s Work, "Security Empire. The Secret Police in Communist Eastern Europe" (New Haven and London: Yale University Press, 2020), pp. 378
Autorzy:: Bułhak, Władysław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/20874641.pdf
Data publikacji:: 2021-02-15
Wydawca:: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:: Molly Pucci
security apparatus
repression apparatus
Stalinism
communisation
Sovietisation
aparat bezpieczeństwa
aparat represji
stalinizm
komunizacja
sowietyzacja
Opis:: Autor artykułu recenzyjnego książki Molly Pucci Security Empire. The Secret Police in Communist Eastern Europe, wydanej w 2020 r. przez Yale University Press, krytycznie omawia główne tezy analizowanej pracy. Konstatuje przy tym, że podstawowy cel badawczy Autorki stanowiło porównawcze opisanie roli aparatu przymusu w przejmowaniu władzy przez komunistów w Polsce, Czechosłowacji i w Niemczech Wschodnich, a także odpowiedź na pytanie, na ile przebieg tych równoległych procesów oraz sposób odwzorowania narzucanego modelu sowieckiego były w poszczególnych krajach podobne, aż do powstania „wspólnej międzynarodowej przestrzeni bezpieczeństwa” (common international security space) złożonej z „niemal identycznych państw policyjnych”. Tym samym – jak stwierdza recenzent – książka stanowi próbę syntezy pierwszej fazy istnienia aparatów bezpieczeństwa w trzech wymienionych krajach. Recenzent z uznaniem podkreśla, że Autorka widzi przywołane procesy w ujęciu systemowym jako ważną, o ile nie kluczową część wymuszonej, odgórnej budowy państwa typu komunistycznego. Do tego niezbędny był – we wszystkich wymienionych krajach, choć nie w takim samym stopniu – potężny aparat przymusu. Za racjonalne uznaje też skupienie się przez Autorkę na tych pionach, służbach czy wydziałach odpowiednich krajowych aparatów represji, które odegrały zasadniczą rolę najpierw w przejęciu i „utrwalaniu” władzy przez promoskiewskich komunistów, aby potem stać się ich kluczową częścią zarówno w sensie organizacyjnym, jak i operacyjnym; nie zapominając przy tym o komórkach zajmujących się poszukiwaniem wyimaginowanego wroga we własnych szeregach, czyli na kwintesencji właściwej „bezpieki”. Przede wszystkim jednak – zdaniem recenzenta – praca oferuje cały szereg ważnych, choć bywa, że i dyskusyjnych pomysłów interpretacyjnych i pytań badawczych silnie zakotwiczonych w przebadanej, różnorodnej, literaturze przedmiotu i w archiwaliach polskich, czeskich i niemieckich. Dzięki temu stanowić będzie ważny punkt odniesienia, także do ujęć krytycznych, czy podważających ustalenia i interpretacje proponowane przez Autorkę. W konkluzji recenzent stwierdza, że książka Molly Pucci, jakkolwiek niedoskonała w rozmaitych drobnych szczegółach, bez wątpienia całkowicie spełnia naukowe parametry pozwalające uznać ją za jedną z pierwszych poważną porównawczych syntez aparatu bezpieczeństwa (represji) w odniesieniu do okresów implementacji systemu i dojrzałego stalinizmu. Tym samym też można jej nadać tytuł pracy pionierskiej i umieścić obok prac Nikity Pietrowa). Recenzent sugeruje też wydanie tej pracy w języku polskim przez IPN.
The text is a review article of Molly Pucci’s work, Security Empire. The Secret Police in Communist Eastern Europe published in 2020 by Yale University Press. The reviewer critically discusses the main theses of the analysed work. He states that the author’s main research objective was a comparative description of the role of the coercive apparatus in the seizure of power by communists in Poland, Czechoslovakia and East Germany (i.e. in the north-western part of the Soviet sphere of influence in Europe established as a result of World War II), and an answer to the question to what extent the course of these parallel processes, as well as the manner of reproducing the imposed Soviet model, was in fact similar in individual countries, until the emergence of the ‘common international security space’, composed of ‘almost identical police states’. Thus, as the reviewer states, the book is an attempt to synthesise the first phase of the security apparatuses in the three countries. The reviewer emphasises with appreciation that the author discusses the processes mentioned in a systemic manner, as an important, if not the key part of the forced, top-down construction of a communist-type state. That objective required a powerful coercive apparatus in all the countries mentioned, although not to the same extent. He also considers it rational to focus on those units of the respective national repressive apparatuses which played a key role first in the seizure and "consolidation" of power by the pro-Moscow communists, and then became their pillar of powers both in organisational and operative terms; not forgetting the cells involved in searching for the imaginary enemy within their own ranks, that is, the quintessence of a proper "security service". Above all, however – according to the reviewer – the work offers a whole range of important, though sometimes debatable, interpretative ideas and research questions strongly anchored in the researched, diverse literature on the subject and in Polish, Czech and German archives. Consequently, it will become an important point of reference not only for Polish researchers of the security apparatus, also for critical approaches or those undermining the findings and interpretations proposed by the author. In conclusion, the reviewer states that the discussed book by Molly Pucci, although imperfect in several minor details, undoubtedly fully meets the academic criteria, which make it possible to consider this book as one of the first serious comparative syntheses of the security (repression) apparatus in relation to the periods of the system’s implementation and mature Stalinism. Thus, the book can also be given the title of a pioneering work (next to Nikita Petrov’s texts). The reviewer also suggests that this work should be published in Polish by the IPN.
Źródło:: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2021, 19; 943-975
1733-6996
Pojawia się w:: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Stulecie czekistów. Skład narodowościowy centralnego i terenowych aparatów NKWD ZSRS 1934–1944/1945
Autorzy:: Jasiewicz, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/608436.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: anti-Semitism
security/ repression apparatus
de-Judaization
NKVD – history
structures
cadres
Jews
antysemityzm
aparat bezpieczeństwa/ represji
dejudaizacja
NKWD – historia
struktury
kadry
Żydzi
Opis:: The sources to and literature on the history of the Soviet repression apparatus are scarce and incomplete or inaccessible. However, this period of the epoch was of a great significance for the model of the state, its organs and life of millions of its citizens. Of particular interest are the ethnic composition of the Soviet apparatus of repression and participation of Jews in it as well as a “people’s” legend according to which it was Jews who created the Bolshevik state. It is impossible to conduct serious research into the subject, while reflections and hypotheses presented in the article should be regarded only as possible or probable.
Źródła i literatura przedmiotu dotyczące historii sowieckiego aparatu represji są niewielkie i w dużej części zdekompletowane lub nieudostępniane. Tymczasem ten segment epoki miał olbrzymie znaczenie dla modelu państwa, pracy jego organów i życia milionów obywateli. Szczególnie interesujące są skład narodowościowy sowieckiego aparatu bezpieczeństwa i udział w nim Żydów oraz „ludowa” legenda głosząca, że to oni stworzyli państwo bolszewickie. Przy obecnym stanie źródeł poważnych badań nie można przeprowadzić, zaś w niniejszym tekście rozważania i hipotezy należy traktować jedynie za możliwe lub prawdopodobne.
Źródło:: Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 1
0419-8824
Pojawia się w:: Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Koncepcje prawne w zakresie prawa międzynarodowego wypracowane w III Rzeszy a jej polityka okupacji
Legal concepts in the field of international law developed in the Third Reich and its policy of occupation
Autorzy:: Migdał, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1046964.pdf
Data publikacji:: 2017-06-30
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: systemy prawne w okresie II Wojny Światowej
Akademia Prawa Niemieckiego
prawo narodów
prawo międzynarodowe
occupatio bellica
debellatio
Konwencja Haska
Regierungsverwaltung
Kolonialverwalutng
Aufsichtsverwaltung
Grossraum
Besatzungsrichtungen
zasada wodzostwa
III Rzesza
I Republika Słowacka
Protektorat Czech i Moraw
Generalne Gubernatorstwo
II Wojna Światowa
typy i systemy okupacji
ekonomia na terenach okupowanych
polityka kulturowa i kulturalna
reżim okupacyjny
eksterminacja ludności
zbrodnie wojenne
aparat represji
Republika Weimarska
Hlinkowa Gwardia
HSPL
Hlinkowa Słowacka Partia Ludowa
Gestapo
SS
Einsatzgruppe
RSHA
Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy
Urząd Protektora Rzeszy
NSDAP
legal systems in the time of World War II
Academy of German Law
law of nations
international law
Hague Convention
Führerprinzip
the Third Reich
the First Slovak Republic
the Protectorate of Bohemia and Moravia
General Government
World War II
types and systems of occupation
economy in the occupied territories
culture and cultural policy
occupation regime
extermination of population
war crimes
repressive state apparatus
Weimar Republic
Hlinka Guard
Hlinka’s Slovak People's Party
Reich Main Security Office
Reich Protector Office
Opis:: Uwzględniając dotychczasowe doświadczenia w badaniach nad systemami okupacji krajów Osi w trakcie II wojny światowej a szczególnie dominującej III Rzeszy niemieckiej, wydaje się, że występują w tym zakresie duże braki a stan tych badań można uznać za daleko niewystarczający. Słabością istniejących badań jest ograniczenie się do polityki okupacyjnej i struktur formalnych, czyli ich pewna wycinkowość. Rzadko uwzględnia się w nich dokumentacje porównawczą, ukazującą całościowe kształtowanie się struktur organizacyjnych zarządów okupacyjnych z uwzględnieniem całokształtu doświadczenia oraz zbiorczego mechanizmu funkcjonowania, przy wykazaniu także jego efektywności. Celem niniejszego artykułu jest, próba ustalenia, czy i o ile wypełnianie okupacji lub innych form władztwa przez III Rzeszę hitlerowską nad innymi terytoriami państwowymi czy narodami stanowiło system polityczno-prawny, jak kształtowały się różne postacie władania nad poszczególnymi terytoriami i wobec podbitej ludności w określonej sytuacji prawnej, społeczno-gospodarczej i politycznej. Należy przy tym podkreślić, że pojęcie „okupacja” używane powszechnie w historii politycznej tego okresu, nie wystarczy do poprawnego opisu zjawiska w języku nauki prawa. Jest ono zbyt ogólne i prawnicze nieadekwatne do stanu prawnego ziem zajętych lub kontrolowanych przez Niemcy i to zarówno tych anektowanych w sposób bezprawny (takich jak „eingegliederte Ostgebiete” w Polsce) jak i tych które zostały podporządkowane politycznie z pozbawieniem zamieszkałych tam narodów ich suwerennej władzy politycznej (takich jak Protektorat Czech i Moraw) i wreszcie tych, które zostały jedynie włączone przymusowo w orbitę wpływów III Rzeszy z utrzymaniem w nich rządów satelickich (np. Słowacja).
Taking into account previous experiences related to the investigation of occupation systems of the Axis powers during World War II, and in particular the dominant role of the Third Reich, it seems that there are large gaps in this area and the status of those studies can be considered largely insufficient. The weakness of the existing studies is their reduction to the occupation policy and formal structures, i.e. they are rather fragmentary. Only rarely do they take into consideration comparative documentation which shows the holistic development of organizational structures of invader’s administration along with its entire experience and collective functioning mechanisms as well as the demonstration of its effectiveness. This article is an attempt to determine whether and to what extent the exercise of occupation or other forms of governance by the Third Reich under Hitler’s rule over other territories or nations constituted a political and legal system, what were different types of governance over individual territories and conquered populations in a specific legal, socio-economic and political situation. It should be noted, however, that the term “occupation” used commonly in the political history of that period is not sufficient to properly describe this phenomenon in the language of law. It is too general and inadequate to the legal status of the territories occupied or controlled by Germany, including those illegally annexed (such as “eingegliederte Ostgebiete” [annexed Eastern territories] in Poland), those that have been politically subordinated with the deprivation of peoples living there of their sovereign political power (such as the Protectorate of Bohemia and Moravia), as well as those which were only forcibly incorporated into the orbit of influence of the Third Reich but with the maintenance of satellite governments (e.g. Slovakia).
Źródło:: Studia Prawnicze KUL; 2017, 2; 123-165
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:: Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki