Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "anthropogenic forms" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-5 z 5
Tytuł:
Antropogeniczne formy krajobrazowe powstałe w pradziejach i wczesnym średniowieczu w dorzeczu środkowej Wieprzy
Prehistoric and Early Middle Age anthropogenic forms within the landscape of the middle Wieprza river catchment
Autorzy:
Rączkowski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294783.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
formy antropogeniczne
krajobraz kulturowy
wczesne średniowiecze
Pomorze
Wieprza
anthropogenic forms
cultural landscape
Early Middle Ages
Pomerania
Wieprza river
Opis:
W dolinie Wieprzy znajduje się stosunkowo niewiele form antropogenicznych o genezie pradziejowej lub wczesnośredniowiecznej widocznych obecnie w krajobrazie. Są to głównie kurhany oraz grodziska. Kurhany pochodzą z okresów od epoki brązu po wczesne średniowiecze, natomiast grodziska reprezentują wyłącznie okres wczesnego średniowiecza. Tradycyjnie funkcja kurhanów sprowadzana jest do miejsca pochówku zmarłego, a grodziska miały pełnić głównie rolę związaną z obronnością. Coraz częściej pojawiają się interpretacje wskazujące, że kurhany mogły również odgrywać rolę legitymizowania praw do danego terytorium, wyznaczać granice terytorialne poszczególnych grup społecznych. Unikatowy wczesnośredniowieczny zespół osadniczy z okolic Wrześnicy pozwala na jego interpretację (w tym krajobrazowych form antropogenicznych) jako złożoną strukturę społeczno-kulturową, w której wszystkie elementy były ze sobą powiązane znaczeniowo.
Anthropogenic forms within the landscape of the central catchment of the Wieprza river are only a small part of the traces of primeval and medieval cultural activity. Likewise, the range of these remains is very narrow. So far only two types of such remains have been identified. They are barrows (earth or stone-earth mounds connected with burials) and the ramparts of medieval strongholds. The burial mounds currently identified in the landscape date from different periods – from the Bronze Age (approx. 1000 BC.) to the early Middle Ages. They not only occur in clusters numbering from several to hundreds, but also in isolation. It is hard to define any clear cultural patterns connected with the location and construction of the mounds in any specific period. In the regions of Janiewice and Żukowo the burial mounds were built on elevated ground, on small morainic hills. It has not been ruled out that such locations were chosen consciously, so that the form of the mound would not only dominate the past landscape but also serve as a point of reference for the local community (as well as any travellers). The second category of archaeological sites whose form in the landscape has survived are strongholds. In the catchment of the central Wieprza river all the strongholds date from the early Middle Ages. Three are situated in the Wieprza valley: Wrześnica (site 7) and Sławsko (site 5) on the flood plain, and Stary Kraków (site 6) on the edge of the valley. Three remaining sites are located a few kilometres east of the Wieprza valley: in Gać (site 2), Kczewo (site 2) and Dobrzęcin (site 3). Each of the six strongholds is in a specific position and of particular size and shape, therefore we can rule out any repetition of construction design. All the strongholds (except for Sławsko) date from the 8th–9th/10th centuries. The largest concentration of anthropogenic earthworks in the central Wieprza catchment can be found around Wrześnica. There is an early medieval stronghold and a complex of six burial mounds. We can also include the remains of medieval villages (all on the left bank of the Wieprza) of which there are no traces visible as landscape forms. The whole settlement complex is unique in Pomerania and the archaeological and environmental research carried out so far leads to discussion as to how the medieval landscape was shaped. I assume that for the elite living in the stronghold the range of visibility related to power, control over the living and the relation between this world and the one of the dead. But there is also another visual relation which seems to be important – the range of visibility from the burial mounds, particularly where larger mounds are concerned. The ancestors buried on the top of the burial mounds had a huge range of visibility over the micro-region and in a symbolic way they controlled the whole range of activities of the living – their settlements, fields and other places of activity. The elite living in the stronghold were also under the control of their ancestors. The whole community could be safe from enemies, inner disturbances in social relations as well as spiritual influences. The community was controlled and protected by their ancestors. Thanks to mutually inclusive relations between the inhabitants of the settlement and those of the stronghold, as well as the ancestors’ graves, a complex structure was created and social structure was authorised and strengthened. From a social aspect both the stronghold and the burial mounds became the proof of power, symbolizing the prestige of the group as well as its elite. The elite who lived in the stronghold could, thanks to the range of visibility, in a both practical and symbolic way control the area and be, in a way, intermediaries for contact between the world of the living (on the left bank of the Wieprza river) and that of the dead (on the right bank of the river). And vice versa, the ancestors could control the world of living. How the positions of the strongholds and burial mounds to be constructed were chosen was not therefore due to environmental conditions but the juncture of the whole social and cultural structure which was essential for the community.
Źródło:
Landform Analysis; 2008, 7; 143-153
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi o procedurach stosowanych w badaniach bezpośredniego oddziaływania człowieka na rzeźbę terenu Polski
Selected information about the research procedures to assess direct human influence on the relief of Poland
Autorzy:
Podgórski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294865.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
antropogeniczne formy rzeźby terenu
stopień antropogenicznego przekształcenia rzeźby terenu
Polska
anthropogenic relief forms
degree of anthropogenic relief transformation
Polska
Opis:
Wykorzystując wyselekcjonowane prace oraz szereg materiałów niepublikowanych. Autor dokonał przeglądu metod stosowanych w Polsce do oceny rozmiarów przekształceń rzeźby terenu wskutek bezpośredniego oddzia- ływania człowieka. Na podstawie analizy porównawczej tych procedur oraz wyników uzyskanych w toku badań z ich wykorzystaniem stwierdził m.in.: - niejednoznaczne precyzowanie przedmiotu badań i ich ograniczony zasięg przestrzenny, - realizowanie badań na obszarach, które nie zawsze są reprezentatywne dla stref morfogenetycznych Polski lub tworzących je jednostek niższego rzędu, - objęcie badaniami jedynie wybranych typów antropogenicznych form rzeźby terenu, - analizowanie przebiegu i skutków morfogenetycznej działalności człowieka w różnych okresach badawczych i z wykorzystaniem odmiennych procedur. W konkluzji Autor stwierdza, że dalszy rozwój badań nad bezpośrednią morfogenetyczną działalnością człowieka jest niezbędny dla pełnego poznania ewolucji współczesnej rzeźby Polski, a określenie prawidłowości w zakresie rozwoju i zaniku form antropogenicznych może być bardzo przydatne przy formułowaniu prognoz dotyczących stopnia antropogenicznego przeobrażenia rzeźby terenu obszaru Polski i jego przestrzennego zróżnicowania.
On the basis of the selected papers and a number of unpublished materials, the author reviews the methods used in assessing the degree of direct human influence on relief transformation. The comparative analysis of the above procedures as well as their results enabled the following conclusions to be drawn: 1. the research subject of limited spatial extension is often ambiguously specified, 2. the research is conducted on the areas which are not fully representative for morphogenetic zones of Poland or for lower-ranking units, 3. only the selected types of anthropogenic forms are included into the studies, 4. the course and consequences of human morphogenetic activity is analysed in connection with selected research periods and using different procedures. The author concludes that the studies on both direct and indirect human morphogenetic activities are necessary to fully understand the evolution of contemporary relief of Poland. Moreover, defining regularities in terms of the development and disappearance of anthropogenic relief forms can be very useful for forecasting the level and spatial variation of anthropogenic relief transformation in Poland.
Źródło:
Landform Analysis; 2010, 12; 87-98
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geoturystyczne walory krajobrazu łuku Mużakowa
Geoturism merits of landscape of the Muskau arch area
Autorzy:
Koźma, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/170470.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
krajobraz pokopalniany
antropogeniczne formy rzeźby terenu
środowisko kwaśnych wód kopalnianych
geoturystyka
post-mining landscape
anthropogenic terrain forms
acid mine drainage
geoturism
Opis:
W artykule omówiono geoturystyczne walory współczesnego krajobrazu Łuku Mużakowa, na który składa się krajobraz geologiczny związany z glacjalną historią rozwoju geologicznego obszaru oraz krajobraz pogórniczy, będący efektem renaturyzacji obszarów zmienionych przez przemysł wydobywczy i przetwórczy węgla brunatnego i iłów ceramiki budowlanej. Przedstawiono wybrane obiekty geoturystyczne Światowego Geoparku Łuk Mużakowa, zwracając szczególną uwagę na obszar położony w południowej polskiej jego części, w pobliżu Łęknicy. Jest to rejon dawnej podziemnej i odkrywkowej przedwojennej kopalni węgla brunatnego „Babina” oraz powojennej kopalni „Przyjaźń Narodów – Szyb Babina”, gdzie aktywność górnicza została zakończona w 1972 r. Geoturystyczne walory tego miejsca wynikają z obecności najlepiej zachowanych antropogenicznych form ukształtowania terenu, do których należą hałdy i nasypy pokopalniane oraz zagłębienia wypełnione kwaśnymi wodami kopalnianymi. Ich geneza oraz złożona historia rozwoju została rozpoznana na podstawie analiz historycznych map topograficznych i planów górniczych, z zastosowaniem sytemu GIS oraz obrazowania numerycznego modelu rzeźby terenu. Krajobraz pokopalniany można obecnie zwiedzać na trasie urządzonej ścieżki geoturystycznej „Dawna kopalnia Babina”, o długości około 5 km, na której znajduje się wieża widokowa oraz 11 stanowisk z tablicami objaśniającymi. Została ona zaprojektowana na podstawie wyników wymienionych analiz przestrzennych.
This article discusses the geotouristic merits of the modern landscape of the Muskau Arch, that is composed of the geological landscape connected with the glacial history of the area development and post-mining landscape, being a result of renaturalisation of the area changed by the mining and processing of the excavated brown coal and the building ceramic clays. The chosen geoturistic objects of the Global Muskau Arch Geopark are being presented, putting particular focus on the area in its southern Polish part, near Łęknica. It is a region of a former, prewar underground and open-cast brown coal mine ‚Babina’ and the after war mine ‚Przyjaźń Narodów - Szyb Babina’, where the mining activity terminated in 1972. The geoturistic values of this place result from the presence of the best preserved anthropogenic forms of the landscape formation, including mine heaps and post-mining embankments, and pits filled with acid water. Their origins and complex history of the development has been uncovered thanks to the analysis of the historical topographical maps and mining plans with the application of the GIS system, and visualisation of the digital terrain model. The post-mining landscape can be observed along the way of the geoturistic path ‚The former Babina mine’, being 5km long. On the path, there are a viewing tower and 11 sites with the information tables. It has been projected on the basis of the results of the said spatial GIS analysis.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2017, 58, 3; 32-40
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropogeniczne zmiany krajobrazu związane z dawnym górnictwem węgla brunatnego na przykładzie polskiej części obszaru łuku Mużakowa
Anthropogenic landscape changes connected with the old brown coal mining based on the example of the polish part of the Muskau arch area
Autorzy:
Koźma, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/169930.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
krajobraz pogórniczy
antropogeniczne formy rzeźby terenu
dawne górnictwo węgla brunatnego
numeryczny model rzeźby terenu
GIS historyczny
post-mining landscape
anthropogenic terrain forms
old brown coal mining
digital terrain model (DTM)
historical GIS
Opis:
W artykule omówiono zmiany pierwotnego krajobrazu geologicznego obszaru polskiej części Łuku Mużakowa wywołane dawnym odkrywkowym i podziemnym górnictwem węgla brunatnego, iłów ceramicznych oraz piasków i żwirów. Dla potrzeb identyfikacji form antropogenicznych wykorzystano metody wizualizacji numerycznego lidarowego modelu rzeźby terenu, w zestawieniu z historycznymi mapami topograficznymi i planami górniczymi. Wyniki ilościowej analizy form antropogenicznych z zastosowaniem metod analizy GIS, dostarczyły informacji na temat wykształcenia współczesnego krajobrazu pogórniczego.
Changes of the primeval geological landscape due to former lignite, ceramic clays as well as sand and gravel open-cast and underground mining, in the Polish part of Muskau Arch have been discussed in this paper. For the purposes of identification the anthropogenic forms visualisation methods of high-resolution lidar terrain model have been used, in accordance with historical topographical maps and mining plans. The results of the quantitative GIS analysis of the anthropogenic forms made in the selected area, provided information on the contemporary post-mining landscape.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2016, 57, 3; 5-13
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkie posiadłości ziemskie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i ich wpływ na dzisiejsze środowisko antropogeniczne
Large landed estates in the Polish-Lithuanian Commonwealth and its impact on today’s anthropogenic environmental
Autorzy:
Kowalski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18797177.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polish-Lithuanian Commonwealth
large landed property
territorialisation of power
the current anthropogenic landscape
the stability of spatial forms
Rzeczpospolita Obojga Narodów
wielka własność ziemska
terytorializacja władzy
krajobraz antropogeniczny
trwałość form przestrzennych
Opis:
Artykuł podkreśla znaczenie wielkich posiadłości ziemskich w ramach systemu polityczno-ustrojowego i społeczno-gospodarczego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Zwrócono również uwagę na utrzymujące się przez stulecia antropogeniczne formy przestrzenne, będące efektem szczególnie silnego oddziaływania wielkich posiadłości na kształt życia społeczno-gospodarczego. Wpływ ten można dziś dostrzec w sposobie zagospodarowania przestrzeni oraz w formach i przebiegu licznych zjawiskach o charakterze politycznym, kulturowym i gospodarczym w Polsce oraz u jej wschodnich sąsiadów.
The heritage of the Polish-Lithuanian Commonwealth of Both Nations exerts until today an influence on the shape of the geographical environment of Poland and her eastern neighbours, this fact often not being noticed. A particularly strong imprint on the development of spatial structures results from the existence and functioning of the large feudal property. In the period of the Commonwealth, given the far-reaching decentralisation of authority in the country, such large landed properties enjoyed broad judicial and administrative, as well as economic autonomy. Their position and separate character were in many cases strengthened through the status of principality, entail or county. Under several aspects they reminded of the duchies existing at more or less the same time in the German Reich. Liquidation of the Commonwealth in 1795 brought limitations to the autonomy of the landed estates within the framework of the occupying powers, Russia, Prussia and Austria. They continued, though, to fulfil important administrative, cultural and economic functions. Until peasants were affranchised the landed estates had been the primary organiser of economic life and local administration on rural areas. After the affranchising acts the estates shrunk to the manor farms, employing farmhands, but they still played an essential socio-economic role. Their importance was particularly high under the Prussian occupation, where affranchising had limited dimensions, leaving in the hands of the manor farm owners a significant part of the estate from before (the Prussian way toward the capitalism in farming). In the course of introduction of the socialist system after the World War II, the majority of the landed estates and manor farms were transformed into the state farms, which dominated the landscape of the Polish countryside in many areas of the country. In view of the earlier situation in Prussia, this concerned in a particular manner the western part of the country. At the same time, the peasant family farms functioned, belonging to the successors of the affranchised peasants. Within the framework of the socialist system this sector was subject, as well, to supervision of the state administration and was included in the mechanisms of the socialist economy (e.g. obligatory supplies). Lack of civic tradition, which was especially perceptible on the areas of the former Russian occupation, and was, generally, a far-reaching consequence of the feudal serfdom, was definitely conducive to the introduction of this socialist variety of paternalism. It cannot be excluded that the heritage of feudalism was one of the more important factors facilitating the strengthening of the communist rule in Poland and in the neighbouring countries. The continuity of tradition of the separate socio-economic development of the individual landed estates exerted also influence on the development of characteristic cultural features, leading, in particular, to appearance of the distinct ethnographic groups, and to the development of a separate local and regional awareness. The autonomy of the owners of large estates in terms of religion in the times of the Commonwealth, brought about the differentiated denominational landscape on certain areas. The most striking reflection of these processes is constituted by the community of the Reformed Evangelicals, persisting until today, which developed in the northern part of Lithuania, in the Birże estate of the Protestant line of Radziwiłł family. The administrative separation of the large estates, functioning in many cases in an unchanged territorial form for several centuries, shaped also other elements of the contemporary socio-economic landscape. In the 19th century the landed estates and their internal divisions became the basis for development of the modern territorial administrative division of the country. The traces of these organisational solutions can still be perceived today, first of all in the form of the courses of boundaries of villages, municipalities and counties. Sometimes the existence of the large scale estates (like, e.g., the Zamoyski Entail) influenced the territorial shape of the present-day administrative provinces. The thus described role and significance of the large landed estates allows for considering them as an essential and characteristic element of the political and systemic, as well as socio-economic, order of the Commonwealth, exerting an influence through the consequences of its existence also on the contemporary forms of geographical environment.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2012, 1; 113-138
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-5 z 5

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies