- Tytuł:
-
Filozofia nauk, czyli epistemologiczne pożytki z historii poznania naukowego
Philosophy of Sciences, That Is, Epistemological Advantages of History of Scientific Cognition - Autorzy:
- Bytniewski, Paweł
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/31341712.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
- Tematy:
-
anglosaska filozofia nauki
francuska filozofia nauk
historia nauk
Bachelard
Canguilhem
Foucault
racjonalność nauki
nieciągłość epistemologiczna
archeologia wiedzy
the Anglo-Saxon philosophy of science
French philosophy of science
history of sciences
rationality of science
epistemological non-continuity
archeology of knowledge - Opis:
-
Punktem wyjścia artykułu jest wskazanie zjawiska, które polega na samoizolacji intelektualnych kultur filozofii nauki, zamykających się w partykularnych tradycjach, koncentrujących się na z góry ograniczonych tematach, ignorujących osiągniecia innych kultur i środowisk badawczych. Faktu tego nie tłumaczą dostatecznie ani różnice językowe i odrębności kanałów komunikacyjnych, z jakich korzystają społeczności uczonych, ani partykularyzmy instytucjonalne. Artykuł przedstawia i konfrontuje ze sobą w synoptycznym układzie dwie tradycje: anglosaskiej filozofii nauki i francuskiej filozofii nauk. Podkreślam zwłaszcza dwie zasadnicze różnice między nimi. Pierwszą jest różnica między pluralistycznym i dyscyplinarnym rozumieniem nauki w filozofii nauk a monizmem filozofii nauki w traktowaniu takich zagadnień jak: racjonalność nauk(i), rola poszczególnych dyscyplin nauk w kształtowaniu filozoficznego modelu zmienności nauk(i), znaczenie historii nauk(i) dla rozstrzygnięć epistemologicznych, pojmowanie hierarchii wartość poznawczych, pojmowanie przedmiotu historii nauk(i). Drugą istotną różnicę wyznacza odmienność koncepcji relacji między filozofią a historią nauk(i) jakie zakładają filozofia nauki i filozofia nauk.
The paper takes as the basis of the considerations the phenomenon of the selfisolation of intellectual cultures of philosophy of science; those cultures are closed in individual traditions, consider pre-restricted issues, ignore achievements of other cultures and research environments. This fact cannot be satisfactorily explained by linguistic differences and separate communicative channels used by social groups of scientists. The paper presents and confronts with each other, in a synoptic system, two traditions: Anglo-Saxon philosophy of science and French philosophy of sciences. Two essential differences between them are emphasized. The first one is the difference between the pluralistic and disciplinary grasps of science in philosophy of sciences and the monism of philosophy of science in treating such problems as rationality of science(s), roles of particular scientific fields in forming philosophical models of the science(s) change; the significance of history of science(s) for epistemological solutions, the grasp of the hierarchy of cognitive values, conceiving the object of history of science(s). The second difference lies in the distinctness of the relation between philosophy and history of science(s) assumed by philosophy of science and philosophy of sciences. - Źródło:
-
Filozofia i Nauka; 2014, 2; 113-134
2300-4711
2545-1936 - Pojawia się w:
- Filozofia i Nauka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł