- Tytuł:
-
Na początku był zachwyt. Młody Krzywicki czyta Morgana
At the beginning there was wonder. Young Krzywicki reads Morgan - Autorzy:
- Gomóła, Anna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/507739.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
- Tematy:
-
Lewis Henry Morgan
Ancient Society
Społeczeństwo pierwotne
Ludwik Krzywicki
przekład
Laboratorium Kultury
translation - Opis:
-
W artykule zrekonstruowano wybrane konteksty sporządzenia i wydania polskiego przekładu Ancient Society Lewisa Henry’ego Morgana. Tłumaczenie dokonane przez Aleksandrę Bąkowską wydane zostało w roku 1887 nakładem, redagowanego przez Aleksandra Świętochowskiego, tygodnika „Prawda”. Korygował je Ludwik Krzywicki, który twórczość Morgana znał co najmniej od 1883. Bliżej zaznajomił się z nią za sprawą pracy Fryderyka Engelsa Der Ursprung der Familie, des Privateigenthums und des Staats. Im Anschluss an Lewis H. Morgan’s Forschungen (1884) – Krzywicki spolszczył i wydał tę książkę (pod pseudonimem J.F. Wolski) w 1885 r. pod tytułem Początki cywilizacyi. Na zasadzie i jako uzupełnienie badań Lewisa H. Morgana (dzieło Engelsa jest lepiej znane w Polsce pod tytułem Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa. W związku z badaniami Lewisa H. Morgana – tak brzmi tytuł późniejszego tłumaczenia).
Od 1885 w pracach naukowych Krzywickiego poświęconych antropologii odwołania do Morgana zdarzają się coraz częściej. W artykułach odnaleźć można skrystalizowane wyobrażenie Morgana jako badacza terenowego, który spędził czterdzieści lat wśród Indian i dzięki temu mógł stworzyć wybitne dzieło podważające dorobek antropologii gabinetowej. Morgan przedstawiany jest jako ten, który dokonał przewrotu w nauce. Krzywicki także, przyjmując za Engelsem przeświadczenie, że twórczość Morgana jest celowo pomijana, czuje się w obowiązku, by ją popularyzować i bronić przed jakąkolwiek krytyką. Dopiero w latach 90. znajdziemy w pismach Krzywickiego fragmenty, które świadczą o narastającym dystansie do ustaleń amerykańskiego antropologa.
Article reconstructs chosen context and editions of Polish translation Lewis Henry Morgan’s Ancient Society. Aleksandra Bąkowska’s translation was first published in 1887, printed in “Prawda” magazine, which senior editor at the time was Aleksander Świętochowski. It was edited by Ludwik Krzywicki, who knew Morgan’s work since estimated 1883. He got closely acquainted with it due to Frederic Engels’ Der Ursprung der Familie, des Privateigenthums und des Staats. Im Anschluss an Lewis H. Morgan’s Forschungen (1884) – Krzywicki translated and published this book (under alias J.F. Wolski) in 1885 and entitled it Początki cywilizacyi. Na zasadzie i jako uzupełnienie badań Lewisa H. Morgana – Beginnings of civilization. Investigation and reinvigoration of work by Lewis H. Morgan (in Poland Engels’ work is better known as Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa. W związku z badaniami Lewisa H. Morgana – Origins of family, private property and the State. Investigation into the works of Lewis H. Morgan – which is the title of the book’s latter translation). From 1885, in his scientific research, Krzywicki references Morgan more often. In articles one can find crystallized idea of Morgan as a field researcher, who spent forty years among Native Americans, thus making him able to create a masterpiece that undermined achievements of cabinet anthropology. Morgan is portrayed as the one who revolutionized science. Also, Krzywicki, taking in Engels’ conviction that Morgans work is deliberately omitted, feels obliged to propagate it and defend it from criticism. Only in Krzywicki’s writings from the nineties we find fragments that show his detachment from Morgans’ conclusions. - Źródło:
-
Laboratorium Kultury; 2014, 3; 83-113
2084-4697 - Pojawia się w:
- Laboratorium Kultury
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł