Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ancient poetry" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Mistress of the poet’s heart : On reading Lesbia’s iconography
    Autorzy:
    Łajkosz, Roksana Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138825.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
    Tematy:
    Catullus
    Lesbia
    Lesbia’s sparrow
    Lesbia’s iconography
    antique reception
    ancient poetry in art
    Opis:
    This paper takes an issue of iconography of Catullus character – Lesbia. It discusses examples of artworks from the 18th and 19th centuries. The study of art pieces’ formal aspects and their comparing analysis with the poetic background are essential to determine and characterise the reception of Lesbia’s motive in art. The discussed theme is also related to the way of her representation. It is seen not only in the context of visual interpretation of poetry but also as referencing to ancient art. The problem with Lesbia’s images is considered on two levels. On the one side, it is connected with Catullus’s poems, especially Carmina 2 and 3. Two types of her images appear – “playing with pet sparrows” and “weeping over sparrow death”. On the other side of the artwork two ways of her depiction are visible. These are with Catullus’ companion and as single portrayed. They include her images as a child, young girl, and adult woman. Among them Lesbia is presented as indifferent towards lovers’ courting, flirting, or struggling with loss and death. In that context, her iconography is not only a reference to the poetic background but also it is read as an interpretation of her character by Classicism and Neoclassicism artist.
    Źródło:
    Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2022, 64, 2; 32-51
    1896-4133
    Pojawia się w:
    Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elements of “Possibly Chinese” origin in Selected Poems by Princess Shikishi (1149-1201)
    式子内親王の和歌に於ける「漢詩的のようの」起源の要素
    Autorzy:
    Citko, Małgorzata Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1810477.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Badań Japonistycznych
    Tematy:
    Princess Shikishi
    ancient Chinese poetry
    early medieval poetry
    wakan
    Tang poetics
    Song poetics
    intertextuality
    Opis:
    本論文では、式子内親王といった中世前期の歌人の四首の短歌は検討され、その「漢詩的のようの」・アジア本土の多様の種類・層のインターテキストと、そのインターテキストが伝授されたテキスト（私家集・物語）は考慮される。そして、享受・摂取という文学的現象と、和歌の特徴である和漢概念も再考・再定義される。本論文の結果によると、式子内親王のような中世前期の歌人の和歌に於ける「漢詩的のようの」インターテキストは、広く認識された唐詩論のみでなく、唐以前・唐以後の宋詩論も重要である。従って、古代・海外からインスピレーションを受けた『新古今和歌集』の時代に、式子内親王がその時代の直前期の和歌の革新者として表示される。
    Źródło:
    Analecta Nipponica; 2012, 2; 21-56
    2084-2147
    Pojawia się w:
    Analecta Nipponica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opisy posągów (Andriantopoiika) w nowo odkrytych epigramach Posejdipposa
    Presentation of Statues (Andriantopoiika) in the New Posidippus
    Autorzy:
    Danielweicz, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127722.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    poezja grecka
    kultura hellenistyczna
    epigram
    Posejdippos
    ancient Greek poetry
    Hellenistic culture
    Posidippus
    Opis:
    Posidippus’ Andriantopoiika (epigrams 62-70 Austin-Bastianini), in accordance with their subject heading, deal with statue-making. Nearly every epigram contains phrases alluding to sculpting. One of the poet’s chief concerns was to show the criteria of the perfect art. The section begins with a direct appeal to sculptors to imitate ‘these works’ (probably those presented by Posidippus in the cluster that follows) and to leave aside ‘ancient rules for larger-than-lifesize statues’. In one poem (63) the poet proclaims a ‘canon of truth’, i.e. of realism, as the desirable style of sculpture. Miniaturism and polish are also highly valued. Although Posidippus praises other masters too — including older ones — the precedence is given to Lysippus, the favourite sculptor of Alexander whose presumed lawful successors were the Ptolemies. The section as a whole certainly gives a valuable clue to the principles of Hellenistic art. Most of these poems can be classified as ekphrastic. Their form and underlying conception prove that Posidippus had an ambition to create a varied type of ekphrasis, in its content considerably independent of the described work of art. In the Andriantopoiika, the poet inserts, among other things, a historical comment (68), an anecdote (66), and literary allusions (64). His formal addressees include the spectator (64, 67), the artist who created a given work of art (65), and even the work or its elements themselves (64). However, it is always the reader who remains the intended addressee of each poem. The poet neither simply presents the sculptures nor states the plain facts connected with them. His epigrams serve specific ideological purposes, as they promote the cultural policy of the Ptolemies, consciously adopting the aesthetic preferences of Alexander.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 3; 119-129
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imperium Romanum - jego rozkwit i upadek w ujęciu Sydoniusza Apolinarego
    Roman Empire – the Rise and Fall as in Sidonius Apollinaris
    Imperium Romanum – son épanouissement et son déclin selon Sidoine Apollinaire
    Autorzy:
    Grzywaczewski, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/480350.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
    Tematy:
    Sydoniusz Apolinary
    poeci rzymscy
    poezja antyczna
    kultura antyczna
    Cesarstwo Rzymskie
    Sidonius Apollinaris
    Roman poets
    ancient poetry
    ancient culture
    the Roman Empire
    Sidoine Apollinaire
    poètes roamins
    poésie antique
    culture ancienne
    Empire romain
    Opis:
    Artykuł prezentuje wizję Rzymu w ujęciu Sydoniusza Apolinarego (430-486), który zainspirował się twórczością poetów: Enniusza, Wergiliusza i Auzoniusza. Wpatrzony w potęgę Rzymu Sydoniusz pisał panegiryki na cześć cesarzy: Avitusa, Majoriana i Antemiusza. Będąc prefektem Wiecznego Miasta widział również polityczną nieudolność rządzących, która doprowadziła do upadku Imperium. Przywiązany do kultury grecko-łacińskiej żywił przekonanie, iż kultury antyczna i rzymska przetrwają znacznie dłużej, niż samo Imperium. Historia osądziła podobnie. W średniowieczu podjęto studia nad dziełami klasyków chrześcijańskich i pogańskich; badania kultury antycznej osiągnęły apogeum w renesansie. Idea stworzenia w Europie międzynarodowego organizmu politycznego na wzór dawnego Imperium Rzymskiego zaświtała już w umysłach Karola Wielkiego, Ottona I, Ottona III i Napoleona. Czy Unia Europejska jest echem odwiecznych ambicji Imperium Rzymskiego? Jan Paweł II zachęcał wszystkie państwa członkowskie do budowania porządku kontynentalnego na fundamencie chrześcijańskim.
    The present article tackles the problem of a vision of Rome as presented in the works by Sidonius Apollinaris (430-486), who was inspired on the other hand by the works of poets: Quintus Ennius, Virgil and Ausonius. Enchanted by the power of Rome Sidonius wrote panegyrics to honour the emperors: Avitus, Majorian and Anthemius. As the Prefect of the Eternal City, he also observed the ruling political incompetence that led to the decline of the Empire. Attached to the Greco-Latin culture, Sidonius was convinced that the ancient and Roman culture would survive much longer than the Empire itself. History judged similarly. In the Middle Ages, the studies of the works of Christian and pagan classics were conducted; the research of ancient culture reached its apogee during the Renaissance. The idea to create in Europe an international political entity which would base on the model of the old Roman Empire already dawned in the minds of Charlemagne, Otto I, Otto III and Napoleon. Is the European Union an echo of the eternal ambition of the Roman Empire? John Paul II urged all the Member States to build the continental order on the foundation of Christianity.
    L’article présente la vision que Sidoine Apollinaire avait de Rome, inspiré par les poètes comme Ennius, Virgile, Ausone. Fasciné par la puissance de Rome, il a exprimé sa vision de l’Empire dans les panégyriques qu’il a prononcés en l’honneur des empereurs : Avitus, Majorien et Anthemius. En tant que préfet de Rome, il a connu la faiblesse politique de l’Empire et plus tard a vécu sa faillite. Mais il est resté toujours attaché à l’héritage culturel grec et latin – patrimoine plus durable que l’Empire. En effet, les études des oeuvres antiques, païennes et chrétiennes, ont été reprises au Moyen Age et cultivées à l’époque de la Renaissance. L’idée de former en Europe un organisme politique à l’image de l’ancien Empire romain a été lancée par Charlemagne, Otto Ier, Otto III et Napoléon. Dans la Communauté Européenne qui s’est formée à notre époque, on sent comme un écho de l’Empire romain. Le Pape Jean-Paul II a toujours encouragé les nations du Vieux Continent à s’intégrer sur la base des valeurs chrétiennes.
    Źródło:
    Nurt SVD; 2013, 2; 255-272
    1233-9717
    Pojawia się w:
    Nurt SVD
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Desine gentilibus iam inservire poetis…” (versus XI 9). Chrześcijańscy epicy w bibliotece Izydora z Sewilli
    „Desine gentilibus iam inservire poetis…” (versus XI 9). Christian epics in the Isidore’s of Seville library
    Autorzy:
    Krynicka, Tatiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/613407.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Izydor z Sewilli
    starożytna łacińska poezja chrześcijańska
    chrześcijańscy epicy
    centon
    parafraza biblijna
    Isidore of Seville
    ancient Latin Christian poetry
    Christian epics
    biblical paraphrase
    Opis:
    Isidore of Seville (560-636) is rightly considered to be one of the most important teachers of the medieval Europe. He wrote numerous didactic works on catholic doctrine, biblical exegesis, history, grammar, natural sciences etc. Isidore was neither a scientist nor an independent thinker, but indeed he was a genius of compilation. He spent his youth in the famous library of the bishops of Seville, where he stored knowledge by studying Holy Scriptures and works of classic and Christian authors. This library was destroyed, but we could strive to recreate its catalogue reading the books written by Isidore. In his Versus in bibliotheca Isidore tells us about authors he knew. We find among them Christian poets – Prudentius, Iuvencus, Sedulius, Avitus Viennensis. In Etymologiae Isidore presents to the reader Dracontius, and in De viris illustribus he admires talents of the centonist Proba. Isidore’s knowledge of Christian epics and the high regard he had for them tell us a lot not only about literary tastes of the well-educated bishop, but about the culture of reading of inhabitants of Visigothic Spain in the seventh century as well.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2013, 60; 191-207
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Propagandowe wykorzystanie w czasach panowania Augusta odzyskania znaków legionowych utraconych pod Carrhae
    Regaining the legion’s standards (insignia) lost at Carrhae as used by state propaganda during the reign of Augustus
    Autorzy:
    Jończyk, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2058078.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-17
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    starożytny Rzym
    Krassus
    August
    poezja
    propaganda
    the ancient Rome
    Crassus
    Augustus
    poetry
    Opis:
    Marek Licyniusz Krassus w trakcie wyprawy przeciwko imperium Partów poniósł klęskę pod Carrhae, w wyniku której poległ. Wrogowie przejęli wtedy znaki legionowe pokonanej armii. Dążenie do ich odzyskania określiło cele rzymskiej polityki na Wschodzie w następnych latach. Stało się również priorytetem rzymskiej propagandy w czasach Augusta.
    Regaining the legion’s standards (insignia) lost by Crassus as a result of his defeat at Carrhae was widely used in the Roman propaganda during the times of Augustus. The event in question had a rich religious significance in addition to its prestige. Referred to in literature as a factor contributing to the emperor’s glory, as the event was also a prerequisite of and a step towards building the Roman reign without borders. After recovering the standards, the success was celebrated not only in the above-mentioned contexts, but also as a military victory that forced the Parthians into surrendering. The occasion was similarly distinguished in numismatics and iconography, and by means of them promoted the connection of the signa with Mars the Avenger, both due to the character of the god’s veneration and origins thereof. Associating the recovered standards with the god could also involve the fulfilment of Caesar’s obligations and one of his promises.
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2020, 15, 20; 26-41
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    De Philippo Callimacho elegiaco capitula duo
    Autorzy:
    Domański, Juliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887538.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Filip Kallimach (Filippo Buonaccorsi)
    łacińska elegia miłosna
    osoba kochanki w łacińskiej elegii miłosnej
    nowołacińska poezja humanistyczna
    renesansowe naśladownictwo starożytnej poezji łacińskiej
    Philippus Callimachus (Filippo Buonaccorsi)
    Latin love elegy
    mistress’ person in Latin love elegy
    Neolatin humanist poetry
    the Renaissance imitation of ancient Latin poetry
    Opis:
    Są to dwa rozdziały wyłączone z wydanej przed pięćdziesięciu prawie laty mojej rozprawy doktorskiej, traktującej o Filipie Buonaccorsim zwanym Kallimachem (1438–1496), osiadłym wPolsce humaniście włoskim i poecie nowołacińskim, jako o naśladowcy elegików rzymskich. W pierwszym, O języku miłosnym Kallimacha, analizuję semantykę wybranych okazów jego wzorowanego na elegikach rzymskich słownictwa erotycznego, w drugim O nakreślonym przez Kalliamacha wizerunku Fannii zajmuję się osobą jego polskiej kochanki, próbując na podstawie pospołu skąpych o niej danych w utworach Kallimacha i topiki elegii rzymskiej hipotetycznie ustalić m.in., czy i w jakim sensie mogła jako bohaterka jego utworów poetyckich być także ich użytkowniczką.
    It is two chapters detached from my doctoral thesis—published nearly fifty years ago—on Philip Buonaccorsi called Callimachus Experiens (1438–1496) as an imitator of Roman elegy writers. Callimachus was an Italian humanist and Neolatin poet who settled in Poland. In the first chapter, On Callimachus’ Love Lnguage, I analyse the semantics of some selected examples of his erotic vocabulary which was modelled upon ancient Roman elegies. In the second, On Fannia’s Effigy Sketched by Callimachus, I deal with his Polish mistress’ person. Not very much is told about her in Callimachus’ works. Nevertheless, I try to find out hypothetically—referring to the topics of the Roman elegy—if and how Fannia, a heroine of Callimachus’ poems, could be also a reader of them.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 3; 113-142
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poemat dydaktyczny Markellosa z Side o leczniczych walorach ryb morskich
    A Didactic Poem by Marcellus of Side on the Healing Value of Sea Fishes
    Autorzy:
    Tadajczyk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2043417.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    ancient medicine
    dactylic hexameter
    didactic poetry
    Greek ichtyonymy
    kinds of fish
    Marcellus of Side
    Mediterranean Sea
    sea animals
    Opis:
    The article describes a preserved poetic fragment commonly called De piscibus, written by Marcellus of Side. He was a physician and a renowned epic poet, who lived in the town of Side (Pamphylia) in the second century AD. In the analyzed fragment (v. 41–101), being an extract from his didactic epos entitled Cheironides, Marcellus of Side presents a number of remedies prepared from some marine animals, especially fishes, living in the Mediterranean Sea.
    Źródło:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2021, 31, 2; 27-42
    0302-7384
    Pojawia się w:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biodiverse Poems, Posthuman Poets: Gardens in/as Imperial Roman Poetry
    Autorzy:
    Liney, Nicolas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2175169.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
    Tematy:
    Villa of Livia
    Prima Porta
    Museo Nazionale Romano
    Palazzo Massimo
    ancient Rome
    Golden Age
    frescos
    herbarium
    contemporart art
    biodiversity
    Roman poetry
    posthuman
    Źródło:
    Sztuka i Dokumentacja; 2022, 26; 83-98
    2080-413X
    Pojawia się w:
    Sztuka i Dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krajobraz i krajobrazy w liryce Czesława Miłosza, Friedricha Hölderlina i Johannesa Bobrowskiego
    Landscape and Landscapes in The Poetry of Czesław Miłosz, Friedrich Hölderlin and Johannesa Bobrowski
    Autorzy:
    Fieguth, Rolf
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179333.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    landscape poetry
    ancient and post medieval traditions
    Sarmatian and Western Europe
    World War II
    versification styles
    liryka krajobrazowa
    tradycja antyczna i pośredniowieczna
    Europa sarmacka i zachodnia
    II wojna światowa
    sposoby wierszowania
    Opis:
    Autor omawia szereg wierszy krajobrazowych Cz. Miłosza z różnych okresów jego twórczości, porównując je z wybranymi utworami wirtemberczyka, F. Hölderlina oraz tylżyckiego poety J. Bobrowskiego. Każdy z nich stale wraca w poezji do krajobrazu dzieciństwa, utraconego nie tylko za sprawą wojny (Miłosz i Bobrowski), ale też przez egzystencjalne wyobcowanie (Hölderlin) i który przyświeca im jako znak ojczyzny niebiańskiej. Hölderlina, Miłosza i Bobrowskiego łączy wspólna opozycja do konwencji wierszowania ich epok i ich literatur ojczystych, a dwu ostatnich ponadto wspólna tęsknota do stron nadniemieńskich. Wojenna poezja Miłosza o równinach mazowieckich dziwnie współbrzmi z „sarmacką” poezją Bobrowskiego, wyrosłą z doświadczeń tego samego okresu. Opisywanie europejskich, a szczególnie amerykańskich krajobrazów przeobraża się u Miłosza w tworzenie krajobrazów mieszanych, amerykańsko-litewskich albo gigantycznie panoramicznych o dobitnych akcentach mitycznych i metafizycznych, które w innych wcieleniach odnaleźć można także u dwu pozostałych poetów. Te paralele i „wspólne miejsca” zawdzięczamy nie tylko eksplicytnym nawiązaniom jednych do drugich, ale również wspólnej tradycji biblijnej, antycznej i pośredniowiecznej oraz wysoce trudnemu, a jednak bliskiemu geograficznie, sąsiedztwu.
    The author discusses a number of landscape poems, written by C. Miłosz in different periods of his life, and compares them with selected works of the Suabian F. Hölderlin and of the Tilsit poet J. Bobrowski. Each of them returns frequently to the landscape of his childhood, lost not only by the wars (Miłosz and Bobrowski), but also by existential alienation (Hölderlin). Each of them sees in it a symbol of the heavenly homeland. All three are in an opposition to the conventional versification systems of their times and their national literatures, but Miłosz and Bobrowski are moreover linked by their common longing for their native Neman regions. Miłosz’s war time poetry on the Mazovian plains shows some striking parallels with Bobrowski’s „Sarmatian” poetry stemming from his experiences of the same period. Miłosz’s treatment of European and notably American landscapes leads to a creation of mixed, American-Lithuanian or giant panoramic landscapes bearing distinctly mythic and metaphysical accents, which can be found, in a different set up, also in the other poets. These parallels and ‘common situations’ are not due to some explicit dialogue between them, but to a common Biblical, antique and postmedieval tradition, and also to a highly difficult, but nevertheless geographically close neighbourhood. 
    Źródło:
    Porównania; 2012, 10; 87-108
    1733-165X
    Pojawia się w:
    Porównania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mneme w greckich źródłach literackich epoki przedsokratyków. Część I: literatura archaiczna i przedsokratycy
    Mneme in Greek Literary Sources of the Presocratic Era. Part I: Archaic and Presocratic Literature
    Autorzy:
    Narecki, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1806921.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    mneme; termin „pamięć”; etymologia; semantyka; starożytna literatura grecka; okres archaiczny (przedklasyczny) (Hezjod, Bias, Ezop); poezja liryczna (Teognis, Simonides, Ion); przedsokratycy (Heraklit, Anaksagoras, Epicharm, Demokryt)
    mneme; the term of “memory”; etymology; semantics; ancient Greek literature; archaic (preclassical) period (Hesiod, Bias, Aesop); lyric poetry (Theognis, Simonides, Ion); Presocratics (Heraclitus, Anaxagoras, Epicharmus, Democritus)
    Opis:
    Celem artykułu jest prześledzenie (w porządku chronologicznym) występowania i jednocześnie zbadanie zakresu semantycznego pojęcia mneme (μνήμη) w zachowanej literaturze greckiej epoki przedsokratyków (VIII-V w. przed Chr.). Rzeczownik mneme należy do tzw. nomina actionis, oznacza bowiem z jednej strony czynność (1) „pamiętania” należącą do sfery psychologicznej, jak i (2) „pamięć”, tj. samą ‘zdolność’ czy ‘władzę umysłową’, za pomocą której osoba dokonuje aktu zapamiętywania. Analizie filologicznej, uwzględniającej zachowany kontekst, poddano 11 miejsc użycia mneme w tekstach 10 autorów. Jej wynik pokazuje wyraźnie, iż konstytuujący mneme rdzeń *mnā- nadaje temu pojęciu szerokie pole semantyczne, o wiele bardziej pojemne niż we współczesnym polskim terminie „pamięć”, ujawnia bowiem takie sensy, których nie zarejestrowały jeszcze całościowe słowniki języka greckiego, zwłaszcza dwa największe słowniki: Greek-English Lexicon (Liddell, Scott, Jones) oraz The Brill Dictionary of Ancient Greek (Montanari), a także leksykony do twórczości poszczególnych pisarzy. Ustalone przez nas znaczenia można uporządkować następująco: (1) intelektualna „władza, zdolność zapamiętywania” (u Simonidesa, Eleg. 14; takie znaczenie mneme pojawia się po raz pierwszy w historii tego terminu); (2) „pamięć o kimś lub o czymś” (Hezjod, B 8 D.-K.; Teognis, Elegiae I, 798; Heraklit, B 126a D.-K.); (3) „podziw, szacunek, uznanie, sława” (Hezjod, B 8 D.-K.; Bias, 10 [73a] Die Sieben Weisen, D.-K.; Epicharm, B 6 D.-K. / 254 Kaibel) – to nowe znaczenia semantyczne mneme, nieobecne w słownikach języka greckiego, podobnie jak kolejne: (4) „świadomość” (u Ezopa, Proverbium 111), (5) „wiedza” (u Anaksagorasa, B 21b D.-K.), (6) „myśl” (u Iona, Jacoby F 3b, 392, F fragment 1; u Demokryta, B 191 D.-K.), (7) „czas” (u Demokryta, B 191 D.-K.) i (8) „troska, dbałość” (u Teognisa, Elegiae I, 1114). Pojęciu mneme, niemal u progu jego rozwoju, zostają zatem nadane nieznane i nieodnotowane w czasach nowożytnych znaczenia, które w kolejnych okresach historii kultury greckiej znalazły szerokie zastosowanie zarówno w języku codziennym, jak również w literaturze i filozofii, zwłaszcza w myśli Platona i w pismach jego najwybitniejszego ucznia Arystotelesa.
    The aim of the article is to trace, in chronological order, the occurrence and the semantic scope of the term mneme (μνήμη) in the preserved Greek literature of the Presocratic period (8th-5th century BC). The noun mneme is an example of the so-called nomina actionis for it designates the activity of „remembering,” i.e. it belongs to the psychological sphere, on the one hand; and „memory”, i.e. the ability or mental power itself by means of which one performs the act of remembering, on the other. Taking into account the preserved context, philological analysis includes 11 instances of using the word mneme in the texts of 10 different authors. The results show that the root *mnā- constituting the word mneme allows for a wide scope of the term – much wider than the contemporary Polish term “pamięć” (memory). The root reveals meanings not recorded by the complete Greek dictionaries, including the largest ones: Greek-English Lexicon (Liddell, Scott, Jones) and The Brill Dictionary of Ancient Greek (Montanari), as well as the lexicons of individual writers’ works. The meanings deciphered here can be classified in the following order: (1) intellectual “power or ability to remember” (Simonides, Eleg. 14) – such meaning of mneme appears for the first time in the history of the term; (2) “memory/recollection of somebody or something” (Hesiod, B 8 D.-K.; Theognis, Elegiae I, 798; Heraclitus, B 126a D.-K); (3) “admiration, respect, recognition, fame” (Hesiod, B 8 D.-K.; Bias, 10 [73a] Die Sieben Weisen, D.-K.; Epicharmus, B 6 D.-K. / 254 Kaibel) – these are the new semantic meanings of mneme, absent from Greek dictionaries, similarly to the subsequent meanings: (4) “awareness” (Aesop, Proverbium 111); (5) “knowledge” (Anaxagoras, B 21b D.-K.); (6) “thought” (Ion, Jacoby F 3b, 392, F fragment 1; Democritus, B 191 D.-K.); (7) “time” (Democritus, B 191 D.-K.) and (8) “care” (Theognis, Elegiae I, 1114). Thus already at the beginning of its development, the term of mneme was assigned meanings which have remained unknown and unrecognised in modern times. These meanings were widely used both in everyday language and in literature and philosophy of the subsequent periods of Greek culture, especially in Plato’s thought and in the writings of his most distinguished student, Aristotle.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 3; 207-231
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies