Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "act of existence" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Rozróżnienie realne esse-essentia w metafizyce według Leonarda Polo
    Real distinction esse–essentia in metaphysics according to Leonardo Polo
    Autorzy:
    Sołomiewicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22676860.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    essence
    energeia
    entelecheia
    physical causes
    act of existence
    persistence
    przyczyny fizyczne
    istota
    akt istnienia
    persystencja
    Opis:
    In order to lead metaphysics out of the crisis, according to Leonard Polo it is necessary to recover for philosophy its greatest achievements and rethink its fundaments and correct possible aporias. These include Aristotle’s too narrow approach to the concept of potency (substances are in fact potential), or the adoption of too many acts of existence and essences in physical reality. According to Polo, the world has one act of existence and one essence, while the multiplicity of beings comes from the interaction of four physical causes: material, formal, causative and final. The unity of the order of these co-causes creates one essence, which corresponds to one act of existence of the world: persistence. The existence of the universe is the first principle of non-contradiction, while the first principle of identity is the Creator, from whom everything comes. The object of Leonardo Polo’s metaphysics is the act of existence of the physical world, whereas the created acts of spiritual existence (persons) are the object of transcendental anthropology, which stands above metaphysics.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2023, 32, 1; 37-51
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Person in Relation: An Analysis of Great Catholic Education via Thomistic Personalism
    Autorzy:
    Salisbury, Melissa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/507550.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-30
    Wydawca:
    International Étienne Gilson Society
    Tematy:
    Thomistic personalism
    first act
    second act
    esse
    operari
    act of existence
    personal relation
    transcendentals
    principles of knowledge
    truth
    love
    goodness
    beauty
    Catholic education
    liberal arts education
    metaphysics
    metaethics
    evangelization
    Opis:
    The author shows the usefulness of the philosophy of Thomistic personalism in determining the type of education most beneficial to the human person’s highest development by building on St. Thomas Aquinas’s idea of personal relation according to both the first act-esse and the second act-operari. Because the richness of this philosophy involves the use of Thomistic metaphysics and metaethics, anthropology, political philosophy, phenomenology and aesthetics and is meant to be applied (as in Pope St. John Paul II’s theology of the body), the author helps discover a unique and fitting tool by which Catholic education may be considered and planned for based on what is most fundamental to the human person’s reality—the act of his existence and subsequent personalistic act, according to truth and love. The author also presents a selection of real applications included in such an approach to the person in relation.
    Źródło:
    Studia Gilsoniana; 2018, 7, 2; 263-291
    2300-0066
    Pojawia się w:
    Studia Gilsoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Egzystencjalna metafizyka bytu w traktacie "De ente et essentia" Tomasza z Akwinu
    Existential metaphysics of being in Thomas’ Aquinas treatise "De ente et essentia"
    Autorzy:
    Andrzejuk, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452381.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Byt jednostkowy
    akt
    akt istnienia
    możność
    istota
    quidditas
    subsystencja
    forma
    materia
    Ipsum esse subsistens
    individual being
    act
    act of existence
    potency
    essence
    subsistence
    form
    matter
    Ipsum esse subsistence
    Opis:
    Text De ente et essentia was written together with "De principis naturae" in Thomas’ first years of teaching activities and accounted philosophical “exercises” for the brothers at the convent of St. James in Paris. There is commonly noted, that Aquinas had already established the most important theses of his philosophy, the existential metaphysics of being above all, in which the act was the existence of this being, and the form with the matter constituted its essence. In this situation, the source of all existence, God appeared as only existence. Analysis of existential themes in "De ente et essentia" confirms these opinions. In later texts, especially in the "Summa Contra Gentiles", "Summa theologiae" and "Quaestiones disputatae", Thomas deepens his concepts; he introduces extended topic of transcendentals - property of being which manifest its existence. However, the bulk of his existential metaphysics of existence has been outlined already in "De ente et essentia", and it was never corrected in the basic theses.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 95-111.
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Metaphysical Argument For God’s Existence
    Argument metafizyczny na istnienie Boga
    Autorzy:
    Ośko, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488576.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    argument for God’s existence
    Thomas Aquinas
    essence
    act of being
    metaphysics
    participation
    argument za istnieniem Boga
    Tomasz z Akwinu
    istota
    akt istnienia
    metafizyka
    partycypacja
    Opis:
    In this paper, I present main theses of Aquinas Way to God: The Proof in the De Ente et Essentia by Gaven Kerr. The book in question is a contemporary interpretation and defence of Thomas Aquinas’s argument for the existence of God, based on the real distinction between the essence of the thing and its act of being. I stress the fact that Kerr underlines the metaphysical character of Thomas’s argument and the role of participation in Aquinas’s understanding of the act of being. In the last part of the article, I discuss Kerr’s interpretation of Aquinas’s argument for the real distinction between essence and an act of being, as well as Kerr’s own argument. These arguments are of particular importance since they provide metaphysical presuppositions for the argument for God’s existence considered in Kerr’s book. As for the first argument, I argue that the first part of Aquinas’s argumentation (the so-called Intellectus Essentiae Argument) pertains to the real order rather than conceptual. Concerning the second argument, I attempt to highlight the difficulties of Kerr’s understanding of Thomist esse as a principle of the existence of a thing.
    W niniejszym artykule przedstawiam główne tezy książki Gavena Kerra Aquinas Way to God: The Proof in the De Ente et Essentia, będącej współczesną interpretacją i obroną Tomasza z Akwinu argumentu za istnieniem Boga z realnej różnicy między istotą a aktem istnienia. Zwracam uwagę na podkreślanie przez Kerra metafizycznego charakteru Tomaszowego dowodu oraz na rolę partycypacji w rozumieniu przez Akwinatę aktu istnienia. W końcowej części artykułu podejmuję dyskusję z przedstawioną przez Kerra interpretacją Tomaszowego argumentu za realną różnicą istoty i aktu istnienia oraz nad własnym argumentem Kerra. Argumenty te są szczególnie ważne, gdyż dostarczają metafizycznych podstaw rozważanemu w książce argumentowi za istnieniem Boga. Jeśli chodzi o pierwszy argument, bronię tezy, że pierwsza część Tomaszowej argumentacji (tzw. argument z rozumienia istoty) dotyczy porządku realnego, a nie pojęciowego. W odniesieniu do drugiego argumentu staram się wskazać na trudności wynikające z rozumienia przez Kerra Tomaszowego esse jako zasady istnienia rzeczy.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 4; 53-69
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Glosa aprobująca do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 10 maja 2023 r., sygn. akt III CZP 71/22
    Approving gloss to Resolution of a Panel of Seven Judges of the Supreme Court – Civil Chamber of 10 May 2023, court file no. III CZP 71/22
    Autorzy:
    Hamadyk, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20433640.pdf
    Data publikacji:
    2023-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum
    Tematy:
    concordat (religious) marriage
    marriage certificate
    constitutive act
    administrative legal term
    determination of the non-existence of a marriage
    małżeństwo konkordatowe (wyznaniowe)
    akt konstytutywny
    akt małżeństwa
    termin administracyjnoprawny
    ustalenie nieistnienia małżeństwa
    Opis:
    The approving gloss presents the decision of the Polish Supreme Court of the court file III CZP 71/22, that is the resolution of seven justices taken on May 10, 2023. It shows that a marriage certificate prepared as part of a contractual marriage is of a constitutive nature, and exceeding the 5-day deadline, which is of an administrative nature, for submitting a certificate under art. 8 § 2 of the Family and Guardianship Code, by a clergyman, should, in principle, result in a refusal to prepare a marriage certificate. However, if such an act is prepared, it cannot be considered that the marriage does not exist. The Supreme Court also pointed out that Art. 10 of the Concordat is not suitable for direct application, only national regulations issued on its basis.
    Przedmiotem analizy aprobującej glosy jest uchwała składu siedmiu sędziów SN z 10 maja 2023 r., sygn. akt III CZP 71/22. W uchwale rozstrzygnięto następujące kwestie: akt małżeństwa sporządzony w ramach zawieranego małżeństwa wyznaniowego (konkordatowego) ma charakter konstytutywny; przekroczenie 5-dniowego terminu, który ma charakter administracyjnoprawny, na złożenie zaświadczenia z art. 8 § 2 k.r.o. przez duchownego powinno skutkować odmową sporządzenia aktu małżeństwa – jeżeli jednak taki akt sporządzono, nie można uznać, że małżeństwo nie istnieje. W uchwale stwierdzono dodatkowo, że art. 10 Konkordatu nie nadaje się do bezpośredniego stosowania, a jedynie regulacje krajowe wydane na jego podstawie.
    Źródło:
    Studia Ełckie; 2023, 25, 3; 347-358
    1896-6896
    2353-1274
    Pojawia się w:
    Studia Ełckie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trzy rozumienia „generatio” w herezji Ariusza oraz sposoby ich przezwyciężenia w tekstach Tomasza z Akwinu
    Three ways of understanding generatio in heresy of Arius and ways to overcome them in the texts of Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Gałuszka, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452638.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Ariusz
    Tomasz z Akwinu
    zmiana metafizyczna
    niezmienny
    rodzenie
    ginięcie
    wieczny
    niezniszczalny
    nieruchomy
    akt i możność
    niebyt
    Pierwszy Nieruchomy Poruszyciel
    Myśl Myśląca Siebie
    Arius
    Thomas Aquinas
    change of methaphisc
    unchanging
    giving birth
    extinction
    eternal
    indestructible
    immovable
    unchangeable
    act and
    potency
    non-existence
    first mover Still
    Think Thinking Himself
    Opis:
    In this article I present a philosophical considerations of theological heresy of presbyter Arius from the perspective of Aquinas’ criticism included in his works, with special honors Summa contra Gentiles. I show the role of Aristotle’s philosophy in creating the ancient Arianism, as well as its scholastic overcome. Analyzing the arguments of Arius, I familiarize myself with the concept of birthing Word as metaphysical substantial change, the transition from potency to act or movement perfecting. We are getting to know the thinking of Aquinas, exploring arguments of Alexandrian presbyter with the help of the same philosophy of Stagirite and winning this timeless intellectual startup.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 69-77
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Structure de l’être dans La Somme contra Gentiles. Essai de reflexion sur l’article de Professeur Artur Andrzejuk Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, Rocznik Tomistyczny / Annuaire Thomiste N° 6 (2017)
    Structure of Being in Summa contra Gentiles. An Attempt of Reflection on the Artur Andrzejuk’s text Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, Rocznik Tomistyczny / Thomistic Yearbook N° 6 (2017).
    Struktura bytu w Summa contra Gentiles. Próba refleksji nad artykułem Profesora Artura Andrzejuka Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, Rocznik Tomistyczny / Annuaire Thomiste» N° 6 (2017)
    Autorzy:
    Moscicki, Nicolas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2078862.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    elementy i mieszanki elementów
    jestestwa kosmologiczne
    kategorie [substancja i przypadłości]
    stwarzanie [creatio ex nihilo]
    realne złożenie-różnica [akt-możność: istnienie-istota, forma-materia, pierwsza przyczyna i materia pierwsza]
    relacja-zależność rozum-wiara [filozofia-teologia, filozofia chrześcijańska]
    Elements & mixtures of elements
    Cosmological entities
    Categories [substance & accidents]
    Creation [creatio ex nihilo]
    Real composition-difference [act-puissance: existence-essence, form-matter, first cause and first matter]
    Relation-dependence reason-faith [philosophy-theology, Christian philosophy]
    Opis:
    Ten tekst to moja pierwsza reakcja na artykuł Profesora Artura Andrzejuka Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, opublikowany w „Roczniku Tomistycznym / Annuaire Thomiste” N° 6 (2017). Cel, który mi tu przyświecał. – Jeżeli jest krytyczny, to bynajmniej nie w sensie grecko-obiegowym „polemos / polemiki” (pozytywno-negatywnej, zaangażowanej-rewandykującej… oceny) lecz jedynie w sensie grecko-kantowskim „krinein / (z)różnicowania” (neutralnej--bezstronnej-wyodrebniąjącej… identyfikacji)! – Chodzi tu o precyzyjne wskazanie aspektów Tomaszowej doktryny bytu, które są w tym artykule tematycznie przedstawione i, o usytuowanie ich w ramach tej doktryny jako całości (tzn. w jej stanie sfinalizowanym-ostatecznym, w momencie śmierci Świetego Tomasza). - Oczywiście, tylko na tyle, na ile, skądinąd, ja sam jestem w stanie te doktrynalna całość zrozumieć-przedstawić… Przy okazji (tytułem wyjściowej wskazówki) nie jestem tomistą ortodoksyjnym- wojującym... - Moje zaintersowanie doktryną Tomaszową-Tomistyczną jest tu czysto tekstowe-historyczne. Nie to, co o tej doktrynie myślę, co mógłbym - za nią, czy też, przeciw niej - ewentualnie powiedzieć jest tu istotne! - Nie, jedynie sama zgodność opracowania - z duchem, z literą… doktryny Tomaszowej, która jest tego opracowania przedmiotem! Niniejszy tekst, ma zatem - expressis verbis - jedynie dwa cele: * Z zewnątrz, zlokalizować-usytuować prezentacje Profesora Andrzejuka w ramach Tomaszowej doktryny bytu jako takiej (w jej ostatecznym zakresie, formie i treści…) … , * Od wewnątrz, zdecydować czy - w explicite zamierzonym zakresie prezentacji (w zakresie - „zegzystencjonalizowanej substancji drugiej”) - opracowanie Profesora Andrzejuka jest adekwatne- -kompletne?! I tu dwa pytania: * Co do celu pierwszego. – Czy (gdyż nie zapomniawszy żadnego sine qua non tematu Tomaszowej metafizyki) moja lokalizacja prezentacji Profesora Andrzejuka się powiodła? * Co do celu drugiego. - Czy wszystkie aspekty Tomaszowej doktryny bytu, w zakresie prezentacji profesora Andrzejuka (takie jak „jestestwa kosmologiczne”, „elementy” i „mieszanki elementów” - zostały w niej adekwatnie-wyczerpująco (tu mam pewne wątpliwości) potraktowane?
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 405-420
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Społeczno-wartościujący (normatywny) a deskryptywny charakter strony podmiotowej czynu zabronionego. Kompleksowe a (czysto) normatywne ujęcie winy (na przykładzie regulacji urojenia znamienia kontratypu i znowelizowanego ar t. 28 par . 1 KK z 1997 r.)
    The societal -evaluative (normative) and the descriptive character of the mens rea of a criminal offence. A comprehensive against a (purely) normative account of fault (the example of the regulation of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness and Article 28 § 1 of the Criminal Code as am ended)
    Autorzy:
    Jędrzejewski, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1596053.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    essence of an act (Tatbestand in German)
    elements of an offence
    illegality
    fault
    finalism
    H. Welzel
    error as to an element of a criminal offence
    error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness
    purely normative theory of fault
    so-called intent theory (Vorsatztheorie in German)
    so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie in German)
    comprehensive
    psychological-normative theory of fault
    theory of negative elements of a criminal offence
    finality
    dolus eventualis
    non-intention
    negligence
    directional function of actualization of elements of an offence
    directional function of actualization of mens rea
    Article 28 § 1 of the Criminal Code
    Article 29 of the Criminal Code
    istota czynu (niem. Tatbestand)
    znamiona typu czynu zabronionego
    bezprawność
    wina
    finalizm
    błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu
    błąd co do okoliczności stanowiącej znamię sytuacji wyłączającej bezprawność
    czysto normatywna teoria winy
    tzw. teoria zamiaru (niem. Vorsatztheorie)
    tzw. ścisła teoria winy (niem. die strenge Schuldtheorie)
    kompleksowa
    psychologiczno- normatywna teoria winy
    teoria negatywnych znamion czynu zabronionego
    finalność
    zamiar ewentualny
    nieumyślność
    niedbalstwo
    funkcja wskaźnikowa realizacji znamion typu
    funkcja wskaźnikowa realizacji znamion strony podmiotowej
    art. 28 par. 1 kodeksu karnego
    art. 29 kodeksu karnego
    Opis:
    Tematem artykułu jest sporna w nauce prawa karnego problematyka wzajemnej relacji między istotą czynu zabronionego (niem. Tatbestand) a pozostałymi elementami struktury przestępstwa, tj. bezprawnością czynu oraz winą. Autor szczególną uwagę poświęca zagadnieniu charakteru relacji między stroną podmiotową czynu zabronionego i winą. Ma to związek z wysuwaną w nauce polskiej tezą o konieczności radykalnej separacji tych płaszczyzn, która jest realizowana w przepisach polskiego kodeksu karnego z 1997 roku. Charakterystyczne dla takiego stanowiska są regulacje, których przedmiotem jest błąd co do znamienia sytuacji wyłączającej bezprawność czynu (art. 29) oraz błąd co okoliczności stanowiącej znamię typu (art. 28 § 1 w brzmieniu nadanym nowelizacją z 20 lutego 2015 r.). U podstaw tych regulacji leży założenie, że znamiona podmiotowe (umyślność i nieumyślność) należą wprawdzie do zespołu znamion typu czynu zabronionego, jednakże nie mają żadnego konstytutywnego znaczenia zarówno przy ustalaniu bezprawności czynu, jak i winy sprawcy. Umyślność i nieumyślność są ostro oddzielone od winy (rozumianej „czysto normatywnie”). W takim ujęciu zespół znamion typu czynu zabronionego (istota czynu) ma charakter deskryptywny i jest wolny od jakiegokolwiek wartościowania. Stanowisko takie prezentował w nauce niemieckiej twórca „finalizmu” H. Welzel, a w nauce polskiej A. Zoll. Autor artykułu przeprowadza analizę poglądów H. Welzla po jego „ontologicznym zwrocie” w szóstej dekadzie XX wieku. Denormatywizacja pojęcia m.in. umyślności na płaszczyźnie znamion typu czynu zabronionego, jego oddzielenie od każdego kontekstu wartościującego doprowadziło finalistów do przyjęcia tzw. ścisłej teorii winy (die strenge Schuldtheorie). Podobnie rzecz przedstawia się na gruncie systematyki przestępstwa akceptowanej w ośrodku krakowskim (A. Zoll). Urojenie znamienia okoliczności wyłączającej bezprawność nie wyłącza bezprawia czynu umyślnego i rozstrzygane jest wyłącznie na płaszczyźnie winy (art. 29 polskiego kodeksu karnego). Wyrazem poglądu o konieczności denormatywizacji znamion podmiotowych typu jest również nowe brzmienie art. 28 § 1. Autor opracowania prezentuje stanowisko odmienne, opowiadając się za społeczno- wartościującym (normatywnym) ujęciem istoty czynu i umyślności (zamiaru). Oznacza to, że przy określaniu przedmiotu zamiaru (świadomości sprawcy) są lub mogą być istotne nie tylko „okoliczności faktyczne” będące podstawą znamion typu, ale również ich społeczny (normatywny) kontekst i znaczenie, świadomość społecznej szkodliwości), a być może nawet ocena prawna czynu. Pominięcie tego całego kontekstu (umyślność ujęta „naturalistycznie”) prowadzi zaś do tzw. ścisłej teorii winy. Zdaniem Autora, trafna jest koncepcja całkowitego wyłączenia bezprawia umyślnego: w wyniku urojenia znamienia kontratypu sprawca chce obiektywnie czegoś zgodnego z prawem. Jednocześnie umyślność musi znaleźć swoje miejsce (również) na płaszczyźnie winy (kompleksowa, psychologiczno-normatywna teoria winy). Realizacja znamion typu niesie ze sobą zarówno ujemną ocenę w sferze bezprawia (bezprawności), jak i winy. Na obydwu płaszczyznach pełni ona funkcję „wskaźnikową”, a więc typizacja czynu obejmuje również elementy zawinienia. Zdaniem Autora, zamiar bezpośredni należy lokować zarówno w bezprawiu, jak i winie. Kompleksowy, mieszany charakter można również wykazać w przypadku tzw. zamiaru ewentualnego oraz nieumyślności. Dlatego Autor krytycznie ocenia postulaty rezygnacji z kompleksowych konstrukcji lekkomyślności i niedbalstwa oraz wspomnianą wyżej nowelizację art. 28 § 1 kodeksu karnego. Jego zdaniem, swego rodzaju domniemanie winy umyślnej może wynikać z wartościującego charakteru umyślności (funkcja w obszarze winy). Konsekwentna denormatywizacja pojęcia nieumyślności (dawnej „lekkomyślność”, „niedbalstwo”) doprowadziła w nauce polskiej do konstatacji, że strona podmiotowa „nieumyślności” to po prostu „brak zamiaru”. Nowe brzmienie art. 28 § 1 kodeksu karnego wraz z określonym otoczeniem normatywnym i jego wykładnią (negatywne sformułowania art. 1 § 3 i 28 § 1, obiektywistyczna interpretacja art. 9§2) prowadzi do niedającego się zaakceptować na gruncie prawa karnego demokratycznego państwa prawnego rezultatu: przyjęcia domniemania winy nieumyślnej na podstawie realizacji li tylko znamion przedmiotowych czynu zabronionego. Potrzeba pozytywnego ustalania możliwości przewidzenia sprawcy na podstawie konkretno-indywidualnie (subiektywnie) interpretowanej przesłanki art. 9 § 2 kodeksu karnego („mógł przewidzieć”) wynika z braku wskaźnikowej funkcji nieświadomej nieumyślności, realizacja znamion takiego typu nie niesie ze sobą ujemnie ocenianej decyzji sprawcy.
    The paper tackles the mutual relation between the essence of a criminal offence (Tatbestand in German) and other elements comprising the structure of a criminal act, i.e. illegality and fault, a matter contentious in the study of criminal law. Special attention is devoted to discussing the character of the relation between the mens rea of an offence and fault. This is related to a postulate often put forward by Polish academic commentators that it is necessary to radically separate these two notions. This view is reflected in the provisions of the 1997 Polish Criminal Code. In line with such an argument are regulations whose subject is error as to the existence of a circumstance excluding illegality (Article 29) and error as to an element of an offence (Article 28 § 1 as amended on 20 February 2015). Underpinning these regulations is the assumption that the elements of mens rea (intention and non-intention) belong to the elements of an offence, however they have no constitutive significance both as regards establishment of illegality of an act as well as the offender’s fault. Intention and non-intention are sharply separated from fault (perceived “purely normatively”). According to this account the totality of elements of a prohibited act (the essence of an act) is of a descriptive character and remains free from any evaluation. The view has been endorsed by H. Welzel, the founder of “finalism” in the German literature, and A. Zoll in Poland. The paper attempts an analysis of the view of H. Welzel following his “ontological swerve” in the 1960s. Denormativization of, inert alia, the concept of intention as an element of an offence, separation thereof from any evaluative context, has led finalists to adopting the so-called strict theory of fault (die strenge Schuldtheorie). The situation is similar as regards the systematics of offences accepted by representatives of the Cracow school of thought (A. Zoll). Error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness does not exclude the illegality of an intentional act and this shall be resolved exclusively by reference to fault (Article 29 of the Polish Criminal Code). Also, the new wording of Article 28 § 1 is a manifestation of the view that mens rea elements of an offence shall be subject to denormativization. The author argues contrary in the paper, contending in favour of a societal-evaluative (normative) account of the essence of an act and intention (intent). This means that, when the object of intention (the offender’s consciousness) is ascertained, of significance are or may be not only “factual circumstances” forming the foundation of the elements of an offence, but also their societal (normative) context and meaning, awareness of social harmfulness), or even, potentially, the legal assessment of an act. To overlook this entire context (intention perceived “naturalistically”) leads to the so-called strict theory of fault. The author maintains that the concept mandating total exclusion of intentional illegality is correct: in cases of error as to the existence of a circumstance excluding unlawfulness the offender objectively wants something legal. At the same time, intention must (also) finds its place alongside fault (comprehensive, psychological-normative theory of fault). Actualization of the elements of an offence triggers a negative assessment both in the realm of illegality and that of fault. For in both realms it performs a “directional” function, therefore the typification of a criminal act shall already encompass elements of fault. The paper argues that direct intention shall be located both within illegality and fault. A comprehensive, hybrid character may also be proven as regards so-called dolus eventualis and non-intention. This is why the author furnishes a critique of the views in support of renouncing comprehensive theories of carelessness and negligence and of the aforementioned amendment to Article 28 § 1 of the Criminal Code. In his estimation, some form of presumption of intentional fault may result from the evaluative character of intention (its function within the realm of fault). Consistent denormativization of the notion of non-intention (previously known as “carelessness”, “negligence”) led Polish academic commentators to the conclusion that the mens rea of “non-intention” is simply “lack of intent”. The new wording of Article 28 § 1 of the Criminal Code, together with certain normative context and its construction (negative formulations of Articles 1 § 2 and 28 § 1, the objectivist interpretation of Article 9 § 2) gives rise to an account unacceptable in the criminal law within a democratic state governed by the rule of law: endorsement of a presumption of non-intentional fault based upon the actualization of the actus reus of a criminal offence. The need to positively establish the possibility of an offender’s foresight by reference to a concrete-individual (subjective) interpretation of the requirement Article 9 § 2 of the Criminal Code (“could have foreseen”) stems from unconscious non-intention’s lack of directional function, and an actualization of the elements of such offence does not induce a negative assessment of the offender’s decision.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2018, 21, 1; 69-95
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies