- Tytuł:
-
Cyjanamid
Cyanamide - Autorzy:
-
Palus, J.
Wąsowicz, W. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/138441.pdf
- Data publikacji:
- 2007
- Wydawca:
- Centralny Instytut Ochrony Pracy
- Tematy:
-
uszkodzenie wątroby
działanie na ośrodkowy układ nerwowy i pokarmowy
wchłanianie przez skórę
liver damage
action on the central nervous and digestive systems
absorbtion through the skin - Opis:
-
Cyjanamid jest łatwo palnym ciałem stałym stosowanym jako półprodukt w produkcji pestycydów, detergentów i takich leków, jak: antyhistaminowe, obniżające ciśnienie krwi, uspokajające, antykoncepcyjne, a także leków w terapii odwykowej alkoholików. Stosowany jest również w przemyśle fotograficznym oraz jako dodatek do paliw i smarów, środek zabezpieczający papier i jako dodatek do cementu. W Europie cyjanamid jest stosowany jako sztuczny nawóz, środek chwastobójczy i grzybobójczy. W Północnej Ameryce stosuje się go do produkcji cyjanamidu wapnia (azotniaku), dicyjanodiamidu i melaminy. Narażenie zawodowe na cyjanamid występuje głównie w zakładach chemicznych przy jego produkcji i przetwarzaniu oraz w rolnictwie podczas rozsiewania nawozów sztucznych. Cyjanamid działa silnie drażniąco na błony śluzowe oczu, dróg oddechowych i przewodu pokarmowego oraz skórę, przez którą wchłania się do organizmu. Cyjanamid przyjmowany drogą pokarmową wykazuje działanie hepatotoksyczne. Narażenie na cyjanamid może prowadzić do uszkodzenia materiału genetycznego, a więc może być substancją działającą mutagennie na człowieka oraz prowadzącą do upośledzenia funkcji rozrodczych człowieka. W celu ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) cyjanamidu uwzględniono wyniki badania przeprowadzonego na szczurach obu płci rasy Sprague-Dawley i Wistar, którym podawano cyjanamid dożołądkowo w dawkach: 2; 7 lub 25 mg/kg/dzień przez 6 miesięcy. Po sześciu miesiącach nie zaobserwowano zmian histologicznych w wątrobie zwierząt po małej (2 mg/kg) i średniej (7 mg/kg) dawce związku, a tylko w grupie zwierząt, które otrzymały największą dawkę cyjanamidu (25 mg/kg), histologicznie ujawniono tworzenie wodniczek w hepatocytach, prawdopodobnie typu glikogenotwórczego lub stłuszczającego. Cyjanamid podawany dożołądkowo w dawce 25 mg/kg przez 6 miesięcy powodował istotne zwiększenie stężenia bilirubiny i aktywności fosfatazy alkalicznej w surowicy krwi zwierząt obu płci. Ta sama dawka substancji indukowała również wzrost poziomu aminotransferazy alaninowej w surowicy krwi samic szczura. U samic i samców, którym podawano cyjanamid w dawce 7 mg/kg, obserwowano tylko zwiększone wartości bilirubiny. Cyjanamid po dawce 2 mg/kg/dzień indukował wzrost zawartości cholesterolu tylko u samców szczura i tę wartość przyjęto za wartość NOAEL. Zaobserwowano również znacznie mniejszy przyrost masy ciała szczurów, którym podawano związek w dawkach 7 lub 25 mg/kg/dzień w porównaniu do zwierząt kontrolnych. Na podstawie dziennej dawki cyjanamidu dla szczura odpowiadającej wartości NOAEL, obliczono dla człowieka równoważne stężenie tego związku w powietrzu, które wynosi 14 mg/m3 oraz wartość NDS – 0,87 mg/m3. Wartość NDS cyjanamidu ustalono na poziomie 0,9 mg/m3, co jest zgodne z normatywem tego związku ustalonym w Unii Europejskiej. Taka wartość NDS cyjanamidu zapobiegnie uszkodzeniu wątroby oraz skutkom związanym z działaniem cyjanamidu na ośrodkowy układ nerwowy (bóle głowy, znużenie), układ pokarmowy (nudności, wymioty, biegunka), które obserwowano u alkoholików podczas terapii odwykowej cyjanamidem. Wartość NDSCh cyjanamidu ustalono na poziomie 1,8 mg/m3. Przyjęto również oznaczenie związku literami ’’I’’ – substancja o działaniu drażniącym oraz ’’Sk’’ – substancja wchłania się przez skórę.
Cyanamide is a combustible, solid substance; it is used as a raw material in the production of pesticides, detergents and some medicines such as antihistamines, antihypertensives, sedatives, contraceptives and also in the treatment of alcoholics. It is also used in the photography industry and as an additive for fuels and lubricants, a paper preservative and as a cement additive. In Europe it is used as a fertilizer, weed killer and defoliant. Occupational exposure to cyanamide occurs mainly during its production and processing in chemical factories and in agriculture when using fertilizers. Cyanamide strongly irritates the mucous membrane of the eye, the respiratory tract, the digestive tract. It is absorbed through the skin. Cyanamide is hepatotoxic as determined by oral ingestion. Exposure to cyanamide can damage the genetic material, so it may be a mutagenic substance for human and lead to an impairment of the reproductive function in human. The proposed maximum exposure limit (MAC) for cyanamide in the air (0.9 mg/m3) is based on the value of NOAEL (2 mg/kg/day) derived from long-term oral administration (6 months) studies on rats. This value is in step with that determined in the EU Directive 2006/15/EU. This level of MAC for cyanamide prevents liver damage, and its effects on the central nervous system (headache, fatigue), and the digestive system (nausea, vomiting, diarrhea) induced by cyanamide in alcoholics during detox treatment. Considering its irritative effects on the eyes and the respiratory system, the Expert Group for Chemical Agents recommended the value of MAC-STEL of 1.8 mg/m3. The skin notation (“Sk”) is recommended. - Źródło:
-
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2007, 2 (52); 47-64
1231-868X - Pojawia się w:
- Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł