Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Zygmunt Stary" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
“In these times of great need”: Pledging the grand duke’s demesne in the Grand Duchy of Lithuania from 1502 to 1522
Autorzy:
Šedvydis, Laurynas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519721.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie (WKL)
skarb
zastaw
Zygmunt I Stary
finansowanie wojny
Grand Duchy of Lithuania (GDL)
treasury
pledge deeds
Sigismund I the Old
wartime financing
Opis:
The article analyses the grand-ducal demesne pledges in the Grand Duchy of Lithuania from 1502 to 1522 and the influence of this type of borrowing on the Lithuanian treasury. In the early sixteenth century, grand-ducal pledges were an essential source for financing the war effort in Lithuania. The pledge deeds reveal that at least 58,576.5 sexagenas of Lithuanian groschen were borrowed under grand-ducal demesne pledge deeds in the analysed period. The pledging intensified shortly before and during the Sejms of 1516 and 1518. Almost the entire debt was owned by the members of the Council of Lords and the highest Lithuanian dignitaries, with the leading magnate families at the forefront. Most of this debt was relieved by the Council of Lords.
Artykuł prezentuje analizę zastawów domeny wielkoksiążęcej z terenów Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1502–1522 oraz wpływ pożyczek zastawnych na skarb litewski. Zastawy dóbr wielkoksiążęcych były ważnym źródłem finansowania działań militarnych na Litwie na początku XVI w. Z akt zastawów wynika, że w analizowanym okresie wielkość zastawów wynosiła co najmniej 58 576,5 kop groszy litewskich. Najintensywniejszy czas zastawów przypadł na sejmy lat 1516 i 1518 i bezpośrednio przed nimi. Niemal cały dług należał do członków Rady Panów i najwyższych litewskich dygnitarzy, najwięcej pożyczały wiodące rody magnackie. Rada Panów umorzyła większą część tego długu.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 51-74
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Casus „Gutfora”, czyli o polskich zwolennikach wczesnej reformacji i ich procesach. Uwagi źródłoznawcze w związku z książką Natalii Nowakowskiej o królu Zygmuncie Starym i Marcinie Lutrze
„The Gutfor’s Case”, that is on the Polish Followers of the Early Reformation and Their Trials. Some Remarks Related to Natalia Nowakowska’s Study of King Sigismund I of Poland and Martin Luther
Autorzy:
Kras, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2212015.pdf
Data publikacji:
2021-01-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
król Zygmunt Stary
Marcin Luter
reformacja w Polsce
polscy luteranie
procesy o herezję
King Sigismund I of Poland
Martin Luther
Reformation in Poland
Polish Lutherans
heresy trials
Opis:
Artykuł podejmuje polemikę z wynikami badań na temat zwolenników reformacji luterańskiej w monarchii Zygmunta Starego, które zostały przedstawione w opublikowanym w 2018 r. studium Natalii Nowakowskiej. Zdaniem autora kwerenda została przeprowadzona w sposób selektywny, a niektóre odczyty łacińskich źródeł i ich interpretacja budzą zastrzeżenia, o czym świadczy m.in. sprawa krakowskiego złotnika Macieja Bochslera (Guthslara) rozpatrywana w grudniu 1532 r. i odnotowana wraz z kilkunastoma innymi procesami o luteranizm w krakowskiej księdze biskupiej o sygnaturze AEp 2. Przeanalizowane przez brytyjską uczoną źródła nie zmieniają zasadniczo ocen o słabym oddziaływaniu idei Marcina Lutra na społeczeństwo polskie w latach dwudziestych i trzydziestych XVI w., z wyjątkiem miast pruskich i elitarnych grup mieszczan pochodzenia niemieckiego działających w Małopolsce (Kraków) i Wielkopolsce (Poznań).
The article engages in the polemics over the findings of research on the supporters of the Lutheran Reformation in the monarchy of King Sigismund the Old, presented in the study by Natalia Nowakowska, published in 2018. In the author’s opinion, the search query was conducted selectively, and some readings of Latin sources and their interpretation raise objections, as evidenced by, among other things, the case of the Cracow goldsmith Matthias Bochsler (Guthslar), dealt with in December 1532, and registered along with several other trials of Lutheranism, in the court book of Cracow bishops catalogued under the shelfmark AEp 2. The sources analysed by the British scholar do not fundamentally change the opinion of the small impact of Martin Luther’s ideas on the Polish society in the 1520s and 1530s, except for Prussian cities and elite groups of burghers of German origin active in Lesser Poland (Cracow) and Greater Poland (Poznań).
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 123-155
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Królewska krew. Polscy potomkowie Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki w czasach staropolskich
The royal blood. Polish descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka in the old Polish times
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689628.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Zygmunt I Stary
Katarzyna Telniczanka
genealogia
potomkowie nieślubnych córek Zygmunta Starego w XVI–XVIII w.
Sigismund I the Old
genealogy
descendants of Sigismund I the Old’s illegitimate daughters in 16th–18th century
Opis:
The research undertaken by the Author concentrates on Polish descendants of Regina, the elder of two daughters of King Sigismund I the Old and his long time mistress – Katarzyna Telniczanka. Until now, it was assumed that the last descendants of the king were his great-grandsons – Władysław Strasz of Białaczów and his sister Krystyna who lived in the first half of the 17th century. Thanks to the documents found by the Author, it was possible to establish that the mother of the above-mentioned Władysław and Krystyna – Urszula Strasz née Kreza, had a sister – Zofia, who married Baltazar Lutomirski. From her daughter, Zofia née Lutomirski 1st married Stanisław Trembiński (Trębiński), 2nd married Franciszek Szamowski, come all descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka, both historical and living ones. The article presents a list of all the king’s descendants from the beginning of the 16th to the turn of the 18th and 19th century. In total, it was 114 people (58 men and 56 women). It is worth noting that until the end of the first quarter of the 17th century, the descendants of Sigismund I and Katarzyna Telniczanka were Calvinists. They were almost exclusively representatives of wealthy and middle-class nobles. There were no senators among them and only a few were land officers. Yet, the Author’s list of descendants of the penultimate Jagiellon on the Polish throne is by no means complete. In a few cases it was impossible to find a source that would confirm whether a married couple mentioned in the article had children. Many times the Author had to underline that the fate of a certain person is unknown to him. This is a chance for further researchers to fill that gap.
Przedmiotem badań podjętych przez Autora jest zbiorowość polskich potomków Reginy, starszej z dwóch córek króla Zygmunta I Starego i jego długoletniej kochanki – Katarzyny Telniczanki. Do tej pory przyjmowano, że ostatnimi potomkami króla byli żyjący w pierwszej połowie XVII w. jego praprawnukowie – Władysław i Krystyna z Białaczowa Straszowie. Dzięki odnalezionym przez Autora dokumentom udało się jednak ustalić, że matka wspomnianych Władysława i Krystyny Straszów – Urszula z Krezów Straszowa miała siostrę – Zofię, która poślubiła Baltazara Lutomirskiego. Od jej córki, Zofii z Lutomirskich 1o v. Trembińskiej (Trębińskiej) 2o v. Szamowskiej pochodzą wszyscy, tak historyczni, jak i żyjący do dziś potomkowie Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki. W artykule przedstawiono listę wszystkich descendentów króla żyjących od początku XVI do przełomu XVIII i XIX w. W sumie było to 114 osób (58 mężczyzn i 56 kobiet). Zwraca uwagę to, że do końca pierwszej ćwierci XVII w. potomkowie Zygmunta I i Katarzyny Telniczanki wyznawali kalwinizm. W całym badanym okresie byli to niemal wyłącznie przedstawiciele zamożnej i średniej szlachty. Nie było wśród nich senatorów, a tylko nieliczni pełnili urzędy ziemskie. Autor zwraca też uwagę na to, że sporządzona przez niego lista potomków przedostatniego Jagiellona na polskim tronie nie jest bynajmniej zamknięta. W kilku przypadkach nie udało się bowiem znaleźć źródłowego potwierdzenia na to, czy wspomniana w artykule para małżeńska miała dzieci. Wiele razy Autor musiał zatem poprzestać na stwierdzeniu, że dalsze losy jakiejś osoby są mu nieznane. Otwiera to przed następnymi badaczami szansę na znaczące uzupełnienie jego ustaleń.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2018, 17, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwsza bitwa pod Orszą 13 lipca 1508 roku
Autorzy:
Jędrzejczak, Łukasz.
Powiązania:
Polska Zbrojna. Historia 2021, nr 3, s. 10-11
Data publikacji:
2021
Tematy:
Zygmunt I Stary (król Polski ; 1467-1548)
Wasyl III (wielki książę moskiewski ; 1479-1533)
Bitwy
Bitwa pod Orszą (1508)
Wojna litewsko-moskiewska (1507-1508)
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma wojskowego
Opis:
Tematem artykułu jest bitwa pod Orszą, która miała miejsce 13 lipca 1508 roku, między połączoną armią polsko-litewską a armią moskiewską. Bitwa ta była częścią wojny litewsko-moskiewskiej 1507-1508. Celem armii polsko-litewskiej było uwolnienie Smoleńska od oblegającej twierdzę armii moskiewskiej wielkiego księcia Wasyla III.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Portret w polityce – polityka portretu: uwagi o znaczeniu portretu w praktyce władzy Zygmunta I Starego
Portrait in Politics – Politics of Portraiture: Remarks on the Role of Portraiture in Sigismund I the Old’s Ruling Praxis
Autorzy:
Grzęda, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15851510.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zygmunt I Stary
mechaniczne techniki reprodukcji
portrety
druki
monety
medale
oprawy ksiąg
Sigismund I the Old
mechanical reproduction techniques
effigies
prints
coins
medals
book bindings
Opis:
Celem artykułu jest ustalenie roli, jaką w praktyce sprawowania władzy przez króla Polski Zygmunta I Starego (1507-1548) odgrywały portrety powielane za sprawą mechanicznych technik reprodukcji (wizerunki króla i członków jego rodziny na drukach, monetach, medalach i oprawach ksiąg). Portrety tego typu powstawały z myślą o odbiorcach spoza wąskiego grona krakowskiego dworu, wykonywano je w większej liczbie egzemplarzy z myślą o dotarciu do odbiorców nie mających bezpośredniego kontaktu z monarchą, a częstokroć nawet nieznających jego wyglądu. Określenie w nich tożsamości portretowanych osób, w stopniu znacznie wyższym niż w przypadku tradycyjnych konterfektów, było uzależnione od konwencjonalnych środków przekazu, takich jak inskrypcje, znaki oraz zastosowane formuły obrazowe. Analizie poddano sens ideowy zawarty w tych elementach oraz podjęto próbę ustalenia wzorów i/lub źródeł inspiracji dla poszczególnych dzieł.
The role of portraits copied with the use of mechanical reproduction techniques played in the praxis of the rule of King of Poland Sigismund I the Old (1507-1548) is analysed; the effigies included the King and his family members, and were copied on prints, coins, medals, as well as book  bindings. The portraits of the type were created with the recipients from outside the narrow circle at the Cracow court in mind; executed in larger numbers of copies, they were meant to reach the public who did not stay in direct contact with the monarch, often even unaware of  what he looked like. The identification of the portrayed individuals was to a higher degree than in the case of traditional portraits dependent on conventional media, such as inscriptions, signs, or the applied presentation formula. The ideological sense contained in those elements has been analysed, and an attempt has been made to ascertain models and/or inspiration sources for respective works.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2020, 82, 1; 5-79
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reformacja w miastach prywatnych w Koronie w XVI wieku
Autorzy:
Wijaczka, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/949937.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
miasta prywatne
reformacja
Zygmunt Stary
Zygmunt August
przymus wyznaniowy
szlachta
mieszczanie
chłopi
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą podsumowania dotychczasowego stanu badań i wiedzy na temat reformacji w miastach prywatnych w Koronie. Przedmiotem zainteresowania jest m.in., czy szlacheccy właściciele miasteczek zmuszali mieszkańców do konwersji na wybraną przez siebie konfesję. Zakres geograficzny artykułu obejmuje Koronę, a właściwie jej dwie prowincje: Małopolskę i Wielkopolskę, gdyż w Prusach Królewskich w XVI w. nie było miast prywatnych. Zakres chronologiczny określony został w tytule.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2016, 77
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rejestr dworzan konnych Zygmunta I Starego wysłanych do walki z Krzyżakami pustoszącymi Mazowsze na przełomie lipca i sierpnia 1520 roku
A Register of Sigismund I the Old’s Mounted Courtiers sent to Fight with the Teutonic Knights in Mazovia in the in Late July and Early August of 1520
Реестр конных придворных Сигизмунда I Старого, посланных на битву с тевтонскими рыцарями в Мазовии в конце июля – начале августа 1520 года
Autorzy:
Gładysz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1916460.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
dworzanie konni
Zygmunt I Stary
woja pruska
chorągiew
poczet
mounted courtiers
Sigismund I the Old
Prussian war
banner
retinue
конные придворные
Зигмунт I Старый
Польско-тевтонская война
хоругвь
отряд
Opis:
Dworzanie konni Zygmunta I Starego, obok swojej funkcji reprezentacyjnej, stanowili nieliczny, wyćwiczony odwód, pozostający stale u boku króla, który mógł dysponować nimi w dowolnym momencie. Podczas tzw. wojny pruskiej z lat 1519–1521 liczebność tej grupy osiągnęła swoje apogeum latem 1520 r. w Toruniu (539 koni w 121 pocztach dworskich). W trakcie walk z Krzyżakami dworzanie nieustannie odpowiadali za bezpieczeństwo monarchy w miejscu jego przebywania, ale mniejsze ich grupy uczestniczyły w działaniach zbrojnych. Analiza krótkiego fragment źródłowego, wchodzącego w skład rękopisu o sygnaturze 49 (Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 1: Rachunki królewskie), pozwoliła na dokonanie szczegółowej charakterystyki niewielkiej chorągwi, złożonej z 69 koni w 15 pocztach dworzańskich, biorącej udział w walkach z rejzami krzyżackimi na północne Mazowsze na przełomie lipca i sierpnia 1520 r. Omówiono skład osobowy oddziału, charakter i wielkość pocztów, poruszono kwestię dowodzenia grupą, poniesionych na jej akcję kosztów oraz, na podstawie badań Mariana Biskupa, podano szlak bojowy. Przedstawiony przykład można przyjąć jako punkt wyjścia do dyskusji na temat organizacji wojskowej dworu. Można przypuszczać, że z hufca dworzan konnych król lub marszałek – jako przełożony dworu – wydzielał poszczególne poczty, z których formowana była jedna lub więcej funkcjonujących równocześnie i niezależnie chorągwi nadwornych. Ich liczebność i charakterystyka były zapewne warunkowane przewidzianymi dla jednostek zadaniami.
The mounted courtiers of Sigismund I the Old, in addition to their representative function, were a small, trained reserve formation remaining permanently at the side of the king, who could issue them an order at any time. During the so-called Prussian war of 1519–1521, the size of this group reached its peak in the summer of 1520 in Toruń (539 horses in 121 court detachments – pocztach dworskich). During the fights with the Teutonic Knights, the courtiers were constantly responsible for the safety of the monarch in his place of residence, but smaller groups took part in military actions. The analysis of a short fragment of source material included in the manuscript no. 49 (Main Archive of Old Files, Crown Treasury Archive, Section 1: Royal Accounts) allowed to make a detailed description of a small banner, consisting of 69 horses in 15 retinues, taking part in the fight against the Teutonic Knights’ plundering raids to northern Mazovia at the turn of July and August 1520. The composition of the unit and the nature and size of the retinues were discussed, as well as the issue of commanding the group, the costs incurred for its action and, based on Marian Biskup’s research, the battle route was presented. The presented example can be taken as a starting point for a discussion on the military organization of the court. It can be assumed that the king or the marshal, as the court’s superior, would decide which of the individual retinues of mounted courtiers would form one or more court banners that functioned simultaneously and independently. Their number and composition were probably determined by the tasks envisaged for the units.
Конные придворные Сигизмунда I Старого, помимо выполнения своей репрезентативной функции, составляли небольшой обученный резерв, который постоянно оставался на стороне короля, а тот, в свою очередь, мог воспользоваться ими в любой момент. Во время так называемой Польско-тевтонской войны 1519–1521 гг. численность этой группы достигла своего пика летом 1520 г. в Торуни (539 лошадей в 121 придворном отряде). Во время боев с тевтонскими рыцарями придворные постоянно несли ответственность за безопасность монарха в месте его пребывания, при этом меньшие их группы участвовали в военных действиях. Анализ краткого фрагмента источника, включенного в рукопись № 49 (Центральный архив исторических документов, архив Королевского казначейства, раздел 1: королевские данные), позволил подробно описать небольшую хоругвь, состоящую из 69 лошадей в 15 придворных отрядах, которая участвовала в борьбе с тевтонскими рейзами в северную Мазовию на рубеже июля и августа 1520 г. В статье представлен личный состав части, характер и размер этих отрядов, а также поднят вопрос командования группой и затрат на ее функционирование, а на основании исследований Мариана Бискупы был указан маршрут боя. Представленный в статье пример можно использовать как отправную точку для обсуждения военной организации двора. Можно предположить, что король или маршал (как настоятель двора) формировал из отряда конных придворных отдельные подразделения, из которых, в свою очередь, создавалась одна или несколько придворных хоругвей, функционирующих одновременно и независимо друг от друга. Их количество и характеристики, вероятнее всего, были обусловлены поставленными перед этими отрядами задачами.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2020, XXI (LXXII), 4 (274); 172-190
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies