Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Zygmunt I Stary" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 19
Tytuł:
“In these times of great need”: Pledging the grand duke’s demesne in the Grand Duchy of Lithuania from 1502 to 1522
Autorzy:
Šedvydis, Laurynas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519721.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie (WKL)
skarb
zastaw
Zygmunt I Stary
finansowanie wojny
Grand Duchy of Lithuania (GDL)
treasury
pledge deeds
Sigismund I the Old
wartime financing
Opis:
The article analyses the grand-ducal demesne pledges in the Grand Duchy of Lithuania from 1502 to 1522 and the influence of this type of borrowing on the Lithuanian treasury. In the early sixteenth century, grand-ducal pledges were an essential source for financing the war effort in Lithuania. The pledge deeds reveal that at least 58,576.5 sexagenas of Lithuanian groschen were borrowed under grand-ducal demesne pledge deeds in the analysed period. The pledging intensified shortly before and during the Sejms of 1516 and 1518. Almost the entire debt was owned by the members of the Council of Lords and the highest Lithuanian dignitaries, with the leading magnate families at the forefront. Most of this debt was relieved by the Council of Lords.
Artykuł prezentuje analizę zastawów domeny wielkoksiążęcej z terenów Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1502–1522 oraz wpływ pożyczek zastawnych na skarb litewski. Zastawy dóbr wielkoksiążęcych były ważnym źródłem finansowania działań militarnych na Litwie na początku XVI w. Z akt zastawów wynika, że w analizowanym okresie wielkość zastawów wynosiła co najmniej 58 576,5 kop groszy litewskich. Najintensywniejszy czas zastawów przypadł na sejmy lat 1516 i 1518 i bezpośrednio przed nimi. Niemal cały dług należał do członków Rady Panów i najwyższych litewskich dygnitarzy, najwięcej pożyczały wiodące rody magnackie. Rada Panów umorzyła większą część tego długu.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 51-74
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Casus „Gutfora”, czyli o polskich zwolennikach wczesnej reformacji i ich procesach. Uwagi źródłoznawcze w związku z książką Natalii Nowakowskiej o królu Zygmuncie Starym i Marcinie Lutrze
„The Gutfor’s Case”, that is on the Polish Followers of the Early Reformation and Their Trials. Some Remarks Related to Natalia Nowakowska’s Study of King Sigismund I of Poland and Martin Luther
Autorzy:
Kras, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2212015.pdf
Data publikacji:
2021-01-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
król Zygmunt Stary
Marcin Luter
reformacja w Polsce
polscy luteranie
procesy o herezję
King Sigismund I of Poland
Martin Luther
Reformation in Poland
Polish Lutherans
heresy trials
Opis:
Artykuł podejmuje polemikę z wynikami badań na temat zwolenników reformacji luterańskiej w monarchii Zygmunta Starego, które zostały przedstawione w opublikowanym w 2018 r. studium Natalii Nowakowskiej. Zdaniem autora kwerenda została przeprowadzona w sposób selektywny, a niektóre odczyty łacińskich źródeł i ich interpretacja budzą zastrzeżenia, o czym świadczy m.in. sprawa krakowskiego złotnika Macieja Bochslera (Guthslara) rozpatrywana w grudniu 1532 r. i odnotowana wraz z kilkunastoma innymi procesami o luteranizm w krakowskiej księdze biskupiej o sygnaturze AEp 2. Przeanalizowane przez brytyjską uczoną źródła nie zmieniają zasadniczo ocen o słabym oddziaływaniu idei Marcina Lutra na społeczeństwo polskie w latach dwudziestych i trzydziestych XVI w., z wyjątkiem miast pruskich i elitarnych grup mieszczan pochodzenia niemieckiego działających w Małopolsce (Kraków) i Wielkopolsce (Poznań).
The article engages in the polemics over the findings of research on the supporters of the Lutheran Reformation in the monarchy of King Sigismund the Old, presented in the study by Natalia Nowakowska, published in 2018. In the author’s opinion, the search query was conducted selectively, and some readings of Latin sources and their interpretation raise objections, as evidenced by, among other things, the case of the Cracow goldsmith Matthias Bochsler (Guthslar), dealt with in December 1532, and registered along with several other trials of Lutheranism, in the court book of Cracow bishops catalogued under the shelfmark AEp 2. The sources analysed by the British scholar do not fundamentally change the opinion of the small impact of Martin Luther’s ideas on the Polish society in the 1520s and 1530s, except for Prussian cities and elite groups of burghers of German origin active in Lesser Poland (Cracow) and Greater Poland (Poznań).
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 123-155
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwsza bitwa pod Orszą 13 lipca 1508 roku
Autorzy:
Jędrzejczak, Łukasz.
Powiązania:
Polska Zbrojna. Historia 2021, nr 3, s. 10-11
Data publikacji:
2021
Tematy:
Zygmunt I Stary (król Polski ; 1467-1548)
Wasyl III (wielki książę moskiewski ; 1479-1533)
Bitwy
Bitwa pod Orszą (1508)
Wojna litewsko-moskiewska (1507-1508)
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma wojskowego
Opis:
Tematem artykułu jest bitwa pod Orszą, która miała miejsce 13 lipca 1508 roku, między połączoną armią polsko-litewską a armią moskiewską. Bitwa ta była częścią wojny litewsko-moskiewskiej 1507-1508. Celem armii polsko-litewskiej było uwolnienie Smoleńska od oblegającej twierdzę armii moskiewskiej wielkiego księcia Wasyla III.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Portret w polityce – polityka portretu: uwagi o znaczeniu portretu w praktyce władzy Zygmunta I Starego
Portrait in Politics – Politics of Portraiture: Remarks on the Role of Portraiture in Sigismund I the Old’s Ruling Praxis
Autorzy:
Grzęda, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15851510.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zygmunt I Stary
mechaniczne techniki reprodukcji
portrety
druki
monety
medale
oprawy ksiąg
Sigismund I the Old
mechanical reproduction techniques
effigies
prints
coins
medals
book bindings
Opis:
Celem artykułu jest ustalenie roli, jaką w praktyce sprawowania władzy przez króla Polski Zygmunta I Starego (1507-1548) odgrywały portrety powielane za sprawą mechanicznych technik reprodukcji (wizerunki króla i członków jego rodziny na drukach, monetach, medalach i oprawach ksiąg). Portrety tego typu powstawały z myślą o odbiorcach spoza wąskiego grona krakowskiego dworu, wykonywano je w większej liczbie egzemplarzy z myślą o dotarciu do odbiorców nie mających bezpośredniego kontaktu z monarchą, a częstokroć nawet nieznających jego wyglądu. Określenie w nich tożsamości portretowanych osób, w stopniu znacznie wyższym niż w przypadku tradycyjnych konterfektów, było uzależnione od konwencjonalnych środków przekazu, takich jak inskrypcje, znaki oraz zastosowane formuły obrazowe. Analizie poddano sens ideowy zawarty w tych elementach oraz podjęto próbę ustalenia wzorów i/lub źródeł inspiracji dla poszczególnych dzieł.
The role of portraits copied with the use of mechanical reproduction techniques played in the praxis of the rule of King of Poland Sigismund I the Old (1507-1548) is analysed; the effigies included the King and his family members, and were copied on prints, coins, medals, as well as book  bindings. The portraits of the type were created with the recipients from outside the narrow circle at the Cracow court in mind; executed in larger numbers of copies, they were meant to reach the public who did not stay in direct contact with the monarch, often even unaware of  what he looked like. The identification of the portrayed individuals was to a higher degree than in the case of traditional portraits dependent on conventional media, such as inscriptions, signs, or the applied presentation formula. The ideological sense contained in those elements has been analysed, and an attempt has been made to ascertain models and/or inspiration sources for respective works.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2020, 82, 1; 5-79
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rejestr dworzan konnych Zygmunta I Starego wysłanych do walki z Krzyżakami pustoszącymi Mazowsze na przełomie lipca i sierpnia 1520 roku
A Register of Sigismund I the Old’s Mounted Courtiers sent to Fight with the Teutonic Knights in Mazovia in the in Late July and Early August of 1520
Реестр конных придворных Сигизмунда I Старого, посланных на битву с тевтонскими рыцарями в Мазовии в конце июля – начале августа 1520 года
Autorzy:
Gładysz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1916460.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
dworzanie konni
Zygmunt I Stary
woja pruska
chorągiew
poczet
mounted courtiers
Sigismund I the Old
Prussian war
banner
retinue
конные придворные
Зигмунт I Старый
Польско-тевтонская война
хоругвь
отряд
Opis:
Dworzanie konni Zygmunta I Starego, obok swojej funkcji reprezentacyjnej, stanowili nieliczny, wyćwiczony odwód, pozostający stale u boku króla, który mógł dysponować nimi w dowolnym momencie. Podczas tzw. wojny pruskiej z lat 1519–1521 liczebność tej grupy osiągnęła swoje apogeum latem 1520 r. w Toruniu (539 koni w 121 pocztach dworskich). W trakcie walk z Krzyżakami dworzanie nieustannie odpowiadali za bezpieczeństwo monarchy w miejscu jego przebywania, ale mniejsze ich grupy uczestniczyły w działaniach zbrojnych. Analiza krótkiego fragment źródłowego, wchodzącego w skład rękopisu o sygnaturze 49 (Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 1: Rachunki królewskie), pozwoliła na dokonanie szczegółowej charakterystyki niewielkiej chorągwi, złożonej z 69 koni w 15 pocztach dworzańskich, biorącej udział w walkach z rejzami krzyżackimi na północne Mazowsze na przełomie lipca i sierpnia 1520 r. Omówiono skład osobowy oddziału, charakter i wielkość pocztów, poruszono kwestię dowodzenia grupą, poniesionych na jej akcję kosztów oraz, na podstawie badań Mariana Biskupa, podano szlak bojowy. Przedstawiony przykład można przyjąć jako punkt wyjścia do dyskusji na temat organizacji wojskowej dworu. Można przypuszczać, że z hufca dworzan konnych król lub marszałek – jako przełożony dworu – wydzielał poszczególne poczty, z których formowana była jedna lub więcej funkcjonujących równocześnie i niezależnie chorągwi nadwornych. Ich liczebność i charakterystyka były zapewne warunkowane przewidzianymi dla jednostek zadaniami.
The mounted courtiers of Sigismund I the Old, in addition to their representative function, were a small, trained reserve formation remaining permanently at the side of the king, who could issue them an order at any time. During the so-called Prussian war of 1519–1521, the size of this group reached its peak in the summer of 1520 in Toruń (539 horses in 121 court detachments – pocztach dworskich). During the fights with the Teutonic Knights, the courtiers were constantly responsible for the safety of the monarch in his place of residence, but smaller groups took part in military actions. The analysis of a short fragment of source material included in the manuscript no. 49 (Main Archive of Old Files, Crown Treasury Archive, Section 1: Royal Accounts) allowed to make a detailed description of a small banner, consisting of 69 horses in 15 retinues, taking part in the fight against the Teutonic Knights’ plundering raids to northern Mazovia at the turn of July and August 1520. The composition of the unit and the nature and size of the retinues were discussed, as well as the issue of commanding the group, the costs incurred for its action and, based on Marian Biskup’s research, the battle route was presented. The presented example can be taken as a starting point for a discussion on the military organization of the court. It can be assumed that the king or the marshal, as the court’s superior, would decide which of the individual retinues of mounted courtiers would form one or more court banners that functioned simultaneously and independently. Their number and composition were probably determined by the tasks envisaged for the units.
Конные придворные Сигизмунда I Старого, помимо выполнения своей репрезентативной функции, составляли небольшой обученный резерв, который постоянно оставался на стороне короля, а тот, в свою очередь, мог воспользоваться ими в любой момент. Во время так называемой Польско-тевтонской войны 1519–1521 гг. численность этой группы достигла своего пика летом 1520 г. в Торуни (539 лошадей в 121 придворном отряде). Во время боев с тевтонскими рыцарями придворные постоянно несли ответственность за безопасность монарха в месте его пребывания, при этом меньшие их группы участвовали в военных действиях. Анализ краткого фрагмента источника, включенного в рукопись № 49 (Центральный архив исторических документов, архив Королевского казначейства, раздел 1: королевские данные), позволил подробно описать небольшую хоругвь, состоящую из 69 лошадей в 15 придворных отрядах, которая участвовала в борьбе с тевтонскими рейзами в северную Мазовию на рубеже июля и августа 1520 г. В статье представлен личный состав части, характер и размер этих отрядов, а также поднят вопрос командования группой и затрат на ее функционирование, а на основании исследований Мариана Бискупы был указан маршрут боя. Представленный в статье пример можно использовать как отправную точку для обсуждения военной организации двора. Можно предположить, что король или маршал (как настоятель двора) формировал из отряда конных придворных отдельные подразделения, из которых, в свою очередь, создавалась одна или несколько придворных хоругвей, функционирующих одновременно и независимо друг от друга. Их количество и характеристики, вероятнее всего, были обусловлены поставленными перед этими отрядами задачами.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2020, XXI (LXXII), 4 (274); 172-190
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyprawa odwetowa hetmana Mikołaja Kamienieckiego do Mołdawii w 1509 roku
The Retaliatory Expedition of Hetman Mikołaj Kamieniecki to Moldova in 1509
Die Vergeltungsexpedition von Hetman Mikołaj Kamieniecki nach Moldawien im Jahr 1509
Autorzy:
Gładysz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23202331.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
kampania mołdawska 1509 r.
bitwa nad Dniestrem 4 października 1509 r.
Zygmunt I Stary
Mikołaj Kamieniecki
Bogdan III Jednooki
Moldavian campaign of 1509
battle of the Dniester crossing on
4 October 1509
Sigismund I the Old
Bohdan III Orbul
Moldau-Feldzug von 1509
Schlacht am Dnjestr am 4. Oktober 1509
Sigismund I. der Alte
Mikolaj Kamieniecki
Bogdan III. der Einäugige
Opis:
W artykule omówiony został przebieg polskiej wyprawy odwetowej do Mołdawii, podjętej po agresji hospodara Bogdana III Jednookiego na Polskę latem 1509 r. Wydarzenia przedstawiono w szerokim kontekście historiograficznym, sięgając nie tylko do źródeł z epoki, ale również trudno dostępnych współcześnie opracowań dziewiętnastowiecznych i najnowszych wyników badań. Pokrótce przedstawiono proces formowania kontyngentu wojskowego na potrzeby kampanii i strukturę dowodzenia, uwzględniając nieznany dotychczas rękopis przedstawiający szyk polskiej armii ustanowiony w obozie pod Buczaczem. Skupiono się na przebiegu kampanii, uwzględniając odzyskanie Pokucia, wtargnięcie na teren hospodarstwa, prowadzone tam działania oraz marsz powrotny do Królestwa Polskiego, zwieńczony bitwą na przeprawie dniestrzańskiej, pod Chocimiem, 4 października 1509 r.
This article discusses the course of the Polish retaliatory expedition to Moldavia, undertaken after the aggression of the hospodar Bogdan III Orbul towards Poland in the summer of 1509. The events are presented in a broad historiographical context, drawing not only on period sources, but also on 19th century studies and recent research results. The process of forming the military contingent for the campaign and the command structure are briefly presented, taking into account a previously unknown manuscript that detailed the formation of the Polish army that was established in a camp near Buchach. The paper focuses on the course of the campaign, including the recapture of Pokutia, the incursion into the territory of the Principality and the subsequent operations conducted in the region, and the march back to the Polish Kingdom, culminating in the battle of the Dniester crossing at Chocim on 4 October 1509.
Dieser Aufsatz befasst sich mit dem Verlauf der polnischen Vergeltungsexpedition nach Moldawien, die nach dem Angriff des Gospodars Bogdan III. des Einäugigen gegen Polen im Sommer 1509 unternommen wurde. Die Ereignisse werden in einem breiten historiographischen Kontext dargestellt, der sich nicht nur auf zeitgenössische Quellen stützt, sondern auch auf schwer zugängliche Studien des neunzehnten Jahrhunderts und neueste Forschungsergebnisse. In einer knappen Darstellung werden der Prozess der Aufstellung des militärischen Kontingents für den Feldzug sowie die Kommandostruktur nachgezeichnet, wobei ein bisher unbekanntes Manuskript berücksichtigt wird, das die Aufstellung der polnischen Armee im Lager bei Buczacz wiedergibt. Der Schwerpunkt liegt auf dem Verlauf des Feldzuges unter Berücksichtigung der Rückeroberung von Pokucie, des Eindringens in das Gebiet der Hospodakien, der dort durchgeführten Operationen und des Rückmarsches in das polnische Königreich, der in der Schlacht am Dnjestrübergang bei Chocim am 4. Oktober 1509 gipfelte.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 4(286); 13-37
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 19

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies