Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Zechstein salt" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 32
Tytuł:
Wybrane pierwiastki śladowe w górnopermskich (cechsztyn) utworach solnych i potasonośnych w Polsce : ocena złożowa
Selected trace elements in the Upper Permian (Zechstein) salt and potash-bearing deposits in Poland : valuation of potential reserves
Autorzy:
Czapowski, Grzegorz
Tomassi-Morawiec, Hanna
Wachowiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087038.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
pierwiastki śladowe
złoża soli
ocena złożowa
cechsztyn
Polska
trace elements
salt deposits
reserves valuation
Zechstein
Polska
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2022, 70, 5; 384--409
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Magazyny gazu ziemnego w cechsztyńskich formacjach solnych elementem bezpieczeństwa energetycznego Polski
Natural gas storages in Zechstein salt formations as an element of energy safety in Poland
Autorzy:
Zeljaś, Dagmara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076017.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
podziemne magazynowanie gazu
bezpieczeństwo energetyczne
cechsztyńskie złoża soli
jaskinie solne
underground gas storage
energy security
Zechstein salt deposits
salt caverns
Opis:
Based on the formal and legal regulations, the need to increase the capacity of cavern underground gas storage in Poland is demonstrated. The author raised the problem of country's energy security, which is partly based on intervention reserves of energy carriers. A description of the state of actual storage capacities and strategic reserves of natural gas in Poland is presented, and the level of reserves is assessed based on applicable law. Focusing on the advantages of salt deposits in the context of underground gas storage, the author presents safe conditions for underground gas storage and the possible location of cavern underground gas storage in two prospective salt deposits: the Damasławek salt dome and the layer salt deposit of the Fore-Sudetic Monocline. The article draws attention to the complexity of the issue of geomechanical stability of caverns for underground gas storage, taking into account the type of deposit (layer/dome).
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2020, 68, 11; 824---832
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe dane o budowie geologicznej wysadu solnego Lubień. Część I – interpretacja danych geofizycznych
New data on the geological structure of the Lubień Salt Dome. Part I - interpretation of geophysical data
Autorzy:
Wachowiak, Jacek
Roman, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192037.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
górny perm
cechsztyn
wysad solny Lubień
sejsmik
model 3D
Upper Permian
zechstein
Lubień salt dome
seismic
3D model
Opis:
Wysad solny Lubień jest jedną z kilkudziesięciu struktur solnych występujących na Niżu Polskim. Został zidentyfikowany badaniami grawimetrycznymi, prowadzonymi w latach 1937-1950. Zalega w formie nieregularnego słupa solnego, zwężającego się wraz z głębokością. W przekroju poprzecznym wysad ma kształt kolisty o maksymalnej średnicy około 2,8 km. Wnętrze wysadu budują ewaporaty cechsztyńskiej serii solnej, które są przykryte czapą anhydrytowo-gipsowo- -ilastą. W otoczeniu wysadu występują utwory jury górnej i środkowej, nad którymi zalegają osady paleogenu i neogenu oraz czwartorzędu. W rejonie występowania wysadu odwiercono 31 otworów, z których 20 nawierciło serię solną. Zostały też wykonane liczne badania i pomiary geofizyczne. Na podstawie danych z pomiarów sejsmicznych wykonanych w 2014 roku oraz ich reprocesingu i reinterpretacji w 2017 i 2018 roku, opracowano modele przestrzenne wysadu Lubień i zaktualizowano podstawowe parametry wysadu.
The Lubień Salt Dome is one of the several dozen salt structures found in the Polish Lowlands. He was identified by gravimetric research conducted in the years 1937-1950. It lies in the form of an irregular salt column, narrowing with depth. In its cross-section, the dome has a circular shape with a maximum diameter of about 2.8 km. The interior of the dome is built by evaporates of the Zechstein salt series, which are cooverlain by an anhydrite-gypsum-clay cap-rock. In the vicinity of the dome there are Upper and Middle Jurassic formations over which Palaeogene, Neogene and Quaternary deposits. 31 holes were drilled in the area of the dome, 20 of which drilled a series of salt. Numerous geophysical surveys and measurements were also made. Based on the data from seismic measurements made in 2014 and their reprocessing and reinterpretation in 2017 and 2018, spatial models of the Lubień Salt Dome were developed and the basic parameters of the dome were updated.
Źródło:
Przegląd Solny; 2020, 15; 14--21
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evidence of high-temperature rock salt transformations in areas of occurrence of borate minerals (Zechstein, Kłodawa salt dome, Poland)
Autorzy:
Toboła, T. T.
Wachowiak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2059366.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Zechstein
salt deposit
hydrothermal conditions
borates
fluid inclusions
Opis:
Occurrences of borate minerals in the Zechstein salt-bearing deposits of the Kłodawa salt dome (central Poland), and the manner of their development, suggest that the minerals were formed at high temperatures, that considerably exceed the temperature estimated from the thermal gradient (~180°C). Research on rock salt and potassium-magnesium salts containing congolite and boracite, respectively, are consistent with high-temperature processes of transformations affecting the salt rocks in certain sections of the salt dome. The chemical composition of, and daughter minerals occurring in, primary fluid inclusions in halite, originating from the congolite zone, indicated a very high proportion of potassium and magnesium in the brines from which the halite crystallised. The thermal transformations observed in inclusions indicate a halite crystallisation temperature exceeding 420°C. Anhydrite crystals, co-occurring with borate minerals, represent unique features as to the distribution and composition of solid and fluid inclusions. These features indicate crystallisation or recrystallisation in conditions that differed considerably from those typical of the salt dome, with the involvement of solutions of changing chemical compositions. The crystals contain multiple solid inclusions of transparent and non-transparent minerals, among which we have focused on carnallite. The relationships of carnallite with liquid and gaseous phases indicate, as in the congolite zone, migration of very highly concentrated brines with respect to potassium and magnesium, or even transport of carnallite in the form of melt (liquid). Measurements of fluid inclusion homogenization temperatures, within the range from 197.8 to 473.8°C, supported a high-temperature origin for these minerals in hydrothermal conditions.
Źródło:
Geological Quarterly; 2018, 62, 1; 134--145
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Materiał magnetyczny w części nierozpuszczalnej soli wysadu Góra (otwór G-40) – najnowsze wyniki i ich odniesienie do wcześniejszych prac
Magnetic particles in the insoluble material from Góra Salt Dome (G-40) – the latest results and their reference to previous works
Autorzy:
Jaworska, Joanna
Borowczyk, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192071.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
sole cechsztyńskie
rezyduum
składnik magnetyczny
antropogeniczny czy pozaziemski materiał
Zechstein salt
residuum
magnetic particles
anthropogenic or extraterrestrial material
Opis:
W celu zbadania pochodzenia materiału magnetycznego w próbkach soli cechsztyńskich przeanalizowano dostępny, siedmiometrowy fragment rdzenia G-40, z głębokości 510- 528 m p.p.t., pozyskanego z wysadu Góra (ryc. 1). Szczególną uwagę poświęcono wykluczeniu możliwości udziału materiału pochodzenia antropogenicznego wśród materii magnetycznej stanowiącej składniki rezyduum z rozpuszczenia soli. Łącznie rozpuszczono 96,874 kg soli cechsztyńskiej uzyskując po osuszeniu 1069,8 g suchej pozostałości. Średnia zawartość rezyduum dla przebadanych fragmentów rdzenia wyniosła 1,12%. Wśród materiału magnetycznego zebrano jedynie nieregularne, blaszkowate ziarna o rozmiarach od 150 do ok. 400 μm (ryc. 2). Przebadane ziarna magnetyczne zawierają 52,7-84,2 % tlenku żelaza Fe2O3, ok. 0,3-3,04% tlenku glinu, a także krzemionkę, sód, wapń lub mangan. W 2 próbkach odnotowano obecność cynku oraz w pojedynczych molibdenu, wolframu, a także fosforu. Ponieważ każdy etap pracy przygotowawczej, a także późniejszej, laboratoryjnej odbywał się ze szczególną dbałością o zachowanie sterylności próbek, należy wykluczyć możliwość udziału – przedostania się do analizowanego materiału składników pochodzenia antropogenicznego. Zatem pochodzenie kosmiczne materiału magnetycznego o kształtach nieregularnych jest bardzo prawdopodobne. W badanym materiale nie stwierdzono obecności żadnej formy kulistej – sferuli. Tym samym obecność form kulistych – sferulek w większych ilościach (zob. praca L. Mazura 1973, tab. 1), może budzić wątpliwości.
Near 97 kg of salt samples from borehole G-40 from Góra Salt Dome (fig. 1) was obtained and dissolved. There was analysed insoluble material, which was characterized by high magnetisation. All analyzed salt samples come from 2-nd Zechstein (Late Permian) cyclothem Stassfurt, from deep 510-528 m b.g.l. The collected material (15 grains) are representing only one type form - irregular particles, plates form of size 150 to over 400 μm (see fig. 2). There was not noted any regular, spherical form – spherules. This material was analysed using the SEM - EDS. The chemical composition of particles ranges from 52,7 to 84,2 % iron oxide and 0,3-3,04 % aluminium oxide. In none of the samples was noted Ni. Irregular particles have rough surface and sharp edges. The origin of this material can be extraterrestrial. Highly probably that this particles are cosmic dust, micrometeorites or small shattered fragments of bigger meteorite body. The possibility of participation of anthropogenic material as accidental contamination of analyzed samples has been rather excluded.
Źródło:
Przegląd Solny; 2018, 14; 70--76
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Utwory pogranicza cyklotemów PZ1 i PZ2 cechsztynu w kłodawskim wysadzie solnym (środkowa Polska)
Deposits from the transition of Zechstein PZ1 to PZ2 cyclothems in the Kłodawa salt dome (central Poland)
Autorzy:
Czapowski, G.
Tomassi-Morawiec, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075825.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
ewaporaty
brom
cechsztyn
kłodawski wysad solny
Polska centralna
evaporites
bromine
Zechstein
Kłodawa salt dome
Central Poland
Opis:
The possible occurrence of the Oldest Halite (Na1) unit of the Zechstein PZ1 cyclothem in the Kłodawa salt dome was a discussed matter for many years. Profiling and sampling of the evaporite Zechstein succession (a transition of PZ1 to PZ2 cyclothems) visible in a corridor of the "Kłodawa” Salt Mine at the mining level -650 m, located near the NE marginal pillar of the dome, were done in 2011. The studied section includes rock salt, shale, sulphate and carbonate rocks inclined at 60-90o to the NE and represents a normal succession of the PZ1 and PZ2 cyclothems. The normal succession of the top part of the PZ1 cyclothem consists of two lithological units: 1) rock salt complex (extending over a distance of ca. 5.8 m), defined as the Oldest Halite (Na1) lithostratigraphic unit, and 2) anhydrite bed, c.a. 1.3 m thick, distinguished as the Upper Anhydrite (A1g). These deposits are overlain by 4 lithological units, considered as those creating the normal sequence of the lower part of the younger PZ2 cyclothem. The first one is a dolomitic shale bed, ca. 3.7 m thick, defined as the Stink Shale (T2). It is overlain by a dolomite layer, 0.3-0.5 m thick, representing the Main Dolomite (Ca2), and by an anhydrite series, over 17 m thick, attributed to the Basal Anhydrite (A2). The studied section ends with a rock salt complex, ca. 4 m thick, interpreted as the Older Halite (Na2). The bromine (Br) content in both salt units is relatively low: 81-86 ppm (7 samples) in the Na1 unit and 54-77 ppm (4 samples) in the Na2 unit, with a distinct upward-increasing trend in the latter. Similar low Br values and their distribution trends were characteristic for the top of the Na1 standard bromine curve in Poland and for the lower part of such curve for the Na2 salts. This geochemical similarity could support a proper stratigraphic position of both units. The analysed section was interpreted as a tectonic slice or intrusion, composed of Na1 rock salt overlain with the younger A1g sulphate, incorporated within the folded complex of Na2 rock salt. Such image confirms the current opinion of a more complicated internal structure of the so-called "marginal anticlines” within the Kłodawa dome, composed of intensively folded both salt units. It also documents that the oldest Zechstein evaporites (chlorides and sulphates) could occur above within the dome section than was stated earlier.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2018, 66, 5; 303--308
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contribution to mineralogy and geochemistry of Tonmittelsalz (z3TM) and Tonbrockensalz (z4TS) in the German Zechstein
Wkład do mineralogii i geochemii Tonmittelsalz (z3TM) i Tonbrockensalz (z4TS) z niemieckiego cechszytynu
Autorzy:
Onneken, J.
Schramm, M.
Hammer, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192078.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
clay-bearing salt strata
Tonmittelsalz
Tonbrockensalz
Zechstein
zuber
warstwy soli ilastych
zuber cechsztyński
Opis:
In the German Zechstein basin, two main clay-bearing salt strata occur, in fact Tonmittelsalz in Z3 (Leine formation) and Tonbrockensalz in Z4 (Aller Formation). These units may correlate with the Brown Zuber (Na3t) and Red Zuber (Na4t) in the Polish Zechstein basin. To mark out the characteristics of Tonmittelsalz and Tonbrockensalz, BGR started detailed mineralogical-geochemical investigations. Even though these units are characterized by a similar mineral composition of mainly halite with subordinate quantities of anhydrite and clay minerals, differences were observed. Based on microscopical observations, carbonate is only existing in Tonmittelsalz and polyhalite is more common in Tonbrockensalz. Characteristic for Tonmittelsalz seem to be clay bands with idiomorphic halite and a breccious fabric for Tonbrockensalz. Similarities to the equivalent zuber beds were observed. This ongoing project will be continued with more samples from other locations.
W niemieckiej części basenu cechsztyńskiego występują dwie główne warstwy soli ilastych: Tonmittelsalz w cyklotemie Z3 (formacja Leine) i Tonbrockensalz w cyklotemie Z4 (formacja Aller). Warstwy te korelują się z Brązowym Zubrem (Na3t) i Czerwonym Zubrem (Na4t) w polskiej części basenu cechsztyńskiego. BGR wykonało badania mineralogiczne i geochemiczne soli Tonmittelsalz i Tonbrockensalz, aby uzyskać ich szczegółową charakterystykę. Pomimo podobieństwa składu mineralnego, w którym głównymi minerałami są halit, anhydryt i iłowce zaobserwowano różnice. Na podstawie obserwacji mikroskopowych stwierdzono, że węglany występują tylko w Tonmittelsalz, natomiast polihalit jest częściej spotykany w Tonbrockensalz. Ponadto, w Tonmittelsalz iłowce tworzą pasma z idiomorficznymi kryształami halitu, a w Tonbrockensalz występują brekcje. Badania opisanych soli są nadal prowadzone.
Źródło:
Przegląd Solny; 2017, 13; 94--106
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Litostratygrafia i geochemia cechsztyńskiej serii solnej przewierconej otworem M-35 w wysadzie solnym Mogilno
Lithostratigraphy and geochemistry of the Zechstein salt series of the Mogilno salt dome drilled through by borehole M-35
Autorzy:
Wachowiak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192099.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
utwory solne
cechsztyn
późny perm
ewaporaty cechsztyńskie
stratygrafia
geochemia
wysad solny Mogilno
salt deposits
Zechstein
Late Permian
Zechstein evaporites
stratigraphy
geochemistry
Mogilno Salt Dome
Opis:
Otwór badawczo-eksploatacyjny M-35 jest zlokalizowany w południowo-wschodniej części wysadu solnego Mogilno (Ryc. 2). Został odwiercony do głębokości 1755 metrów. Otwór nawierca ewaporaty późnego permu (cechsztynu). W analizowanym rdzeniu wydzielono 13 ogniw cechsztyńskiej serii solnej cyklotemów PZ2, PZ3 i PZ4. Złoże solne w rejonie otworu M-35 jest uformowane tektonicznie. W wyniku procesów halokinetycznych i halotektonicznych warstwy solne zostały silnie sfałdowane i zalegają bardzo stromo. Upad warstw waha się od 35 do 90°. Najczęściej jednak wynosi 70-80°. W wyniku częstych zmian kąta upadu i przefałdowań otwór przewierca kilkakrotnie te same ogniwa. Ponadto wiele wydzieleń jest zredukowanych lub całkowicie wyklinowanych. W profilu nie stwierdzono warstw stropowych cyklotemu PZ4 i ewaporatów starszych niż ogniwo starszej soli kamiennej (Na2).
The M-35 exploratory borehole and operating well is located in the south-eastern part of the Mogilno Salt Dome (Fig. 2). It was drilled down to the depth of 1,755 m penetrating the Upper Permian (Zechstein) evaporates. Its core section enabled to distinguish 13 lithostratigraphic members of the Zechstein salt series, represented cyclothems PZ2, PZ3, and PZ4. The observed salt units had been tectonically extremely folded and steeply arranged. The layers dip varies from 35° to 90°, mostly 70-80° and the same salt units repetated several times in the section. Also many of them were reduced in thickness or completely wedged out. The uppermost units of PZ4 cycle or evaporates older than the Older Halite (Na2) unit, were not found in the studied profile.
Źródło:
Przegląd Solny; 2016, 12; 114--126
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lithostratigraphic and bromine profile of the Zechstein salt series In the area of borehole M-29 of the Mogilno Salt Dome
Autorzy:
Wachowiak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192118.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
salt deposits
Zechstein
Late Permian
Zechstein evaporites
Zechstein stratigraphy
salt cyclothems
Mogilno salt dome
złoża soli
cechsztyn
późny perm
ewaporaty cechsztyńskie
stratygrafia cechsztynu
cyklotemy solne
wysad solny Mogilno
Opis:
The M-29 exploratory borehole and operating well is located on the Mogilno I deposit in the south-eastern section of the Mogilno Salt Dome (Fig. 2). It was drilled down to the depth of 1,751 m in 2014. The borehole penetrated the evaporites of the Upper Permian (Zechstein) and a sequence of clay-mudstone-sand formations of the Lower Triassic. 11 lithostratigraphic members of the Zechstein salt series, belonging to cyclothems PZ-2, PZ-3, and PZ-4, were separated in the core subjected to our analysis. The salt deposit of the borehole M-29 area had been formed tectonically. The borehole cuts through a deep syncline, filled with the sediments of cyclothems PZ3 and PZ4. The syncline is limited on the ceiling and floor sides by anticlines composed mainly of Na2 rock salt. As a result of the uplift of the two anticline intrusions, the salt layers became strongly folded and formed very steeply. The borehole pierces through the same members several times. Many divisions are reduced in thickness or completely wedged out. No ceiling layers of cycle PZ-4 or evaporites, being older than Older Halite (Na2), were found in the profile. As a result of halokinetic and tectonic deformations, the salt layers became extremely folded and steeply arranged. The layer dip varies from 35° to 90°, mostly 60-80°. Numerous changes of the dip angle and multiple folding are demonstrated by the fact that the borehole often penetrated the same members.
Otwór badawczo-eksploatacyjny M-29 jest zlokalizowany w południowo-wschodniej części wysadu solnego Mogilno, na złożu Mogilno I (Ryc. 2). Został on odwiercony w 2014 r. do głębokości 1751 m. Otwór nawierca ewaporaty późnego permu (cechsztynu) oraz kompleks utworów ilasto-mułowcowo- piaszczystych dolnego triasu. W analizowanym rdzeniu wydzielono 11 ogniw cechsztyńskiej serii solnej cyklotemów PZ-2, PZ-3 i PZ-4. Złoże solne w rejonie otworu M-29 jest uformowane tektonicznie. Otwór przewierca głęboką synklinę, wypełnioną osadami cyklotemów PZ3 and PZ4. Synklina ograniczona jest od stropu i spągu antyklinami, zbudowanymi głównie z soli kamiennej Na2. W wyniku wypiętrzenia tych dwóch intruzji antyklinalnych warstwy solne zostały silnie sfałdowane i zalegają bardzo stromo. Otwór przewierca kilkakrotnie te same ogniwa. Wiele wydzieleń jest zredukowanych lub całkowicie wyklinowanych. W profilu nie stwierdzono warstw stropowych cyklu PZ-4 i ewaporatów starszych niż Starszy Halit (Na2). W wyniku deformacji halokinetycznych i tektonicznych warstwy solne są silnie pofałdowane i zalegają bardzo stromo. Upad warstw waha się od 35 do 90°. Najczęściej jednak wynosi 60-80°. Otwór przewierca wielokrotnie te same ogniwa ze względu na częste zmiany kąta upadu i przefałdowania.
Źródło:
Przegląd Solny; 2015, 11; 81--97
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Materiał magnetyczny w próbkach soli z wysadów solnych Góra i Wapno
Magnetic material contained in the salt samples from the Góra and Wapno salt domes
Autorzy:
Jaworska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192119.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
materiał magnetyczny
sfelule
sole cechsztyńskie
magnetic material
spherules
Zechstein salt
Opis:
W próbkach soli cechsztyńskich zebranych z trzech fragmentów dostępnych rdzeni, pochodzących z dwóch wysadów solnych Góra i Wapno, wśród materiału rezydualnego, wyseparowano materiał charakteryzujący się wysoką magnetycznością. Analizom poddano dwa zebrane typy tego materiału, tj. sferule (sferulki) – kuliste, metaliczne formy oraz nieregularne ziarna. Łącznie przebadano 13 ziaren. Wielkość ziaren obu typów mieściła się w granicach 70-400 μm. Głównym składnikiem chemicznym sferul i ziaren nieregularnych jest tlenek żelaza, którego udział w próbkach wynosi od 70 do 100%. Geneza tego materiału magnetycznego nie jest jednoznacznie określona; mogą one mieć pochodzenie kosmiczne lub antropogeniczne.
The Zechstein salt samples were collected from three fragments of cores, drilled from the Góra and Wapno salt domes. After the residual material had been separated, formations displaying high magnetism were found. Two types of such formations were subjected to analysis: round, metallic spherules and irregular particles. In total, 13 items were examined. The sizes of both types of the material ranged from 70 to 400 μm. Iron oxide was found to be the main chemical component of both spherules and irregular particles. Its proportion ranged from 70 to 100% in the samples. The origin of those magnetic materials has not been clearly determined. It can be either extraterrestrial or anthropogenic.
Źródło:
Przegląd Solny; 2015, 11; 78--82
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka mineralogiczna, geochemiczna i izotopowa solanki z samowypływu z otworu M-32 w wysadzie solnym Mogilno
Mineralogical, geochemical and isotopic characteristics of brine from the outflow from borehole M-32, Mogilno Salt Dome
Autorzy:
Wachowiak, J.
Kasprzak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192128.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
górny perm
ewaporaty cechsztyńskie
wysad solny Mogilno
solanki syngenetyczne
hydrogeologia złóż solnych
Upper Permian
Zechstein evaporites
Mogilno Salt Diapir
syngenetic brines
hydrogeology of salt deposits
Opis:
Otwór badawczy M-32 usytuowany jest w południowo- -zachodniej części wysadu solnego Mogilno na złożu Mogilno I (Ryc. 1, 2). Wiercenie otworu rozpoczęto 30.10.2013 r. a zakończono w dniu 03.04.2014 r. W dniu 12.03.2014 podczas wiercenia otworu w soli kamiennej Na2, na głębokości 1258 m zaobserwowano dopływ płynu ze złoża (wypływ pod ciśnieniem na powierzchnię) w ilości około 3 m3. Podczas dalszego wiercenia wydajność wypływu wzrosła osiągając wartości 40- 80 m3 na dobę. W dniu 03.04.2014 przerwano i zakończono wiercenie na głębokości 1502 m i przeprowadzono częściową likwidację otworu w interwale 1502 – 1200 m. W składzie chemicznym solanki pobranej z wypływu po zatrzymaniu wiercenia (brak wpływu płuczki, próbka M-32/2) stwierdzono bardzo dużą zawartość magnezu - 74070 mg/dm3, potasu - 15890 mg/ dm3, wapnia - 15140 mg/dm3 i żelaza - 7754 mg/dm3 oraz stosunkowo małą zawartość sodu - 9572 mg/dm3. Ponadto zarejestrowano wysokie zawartości pierwiastków śladowych: strontu, litu, manganu, boru, cynku i wanadu. W wyniku badań izotopowych w badanej próbce nie stwierdzono obecności trytu (3H). Uzyskany wynik to 0,0 ± 0,3 TU. Oznacza to, że w solance nie występuje składowa współczesna, zasilana po 1952 roku. Stosunek zawartości izotopów stałych δ2H – δ18O, lokuje badany płyn w obszarze solanek syngenetycznych (Ryc. 10). Powyższy chemizm jest charakterystyczny dla syngenetycznych solanek złożowych, powstałych w wyniku postsedymentacyjnych procesów diagenetycznych/metamorficznych zachodzących w złożu solnym (przeobrażeń uwięzionych paleosolanek oraz minerałów i skał solnych).
The M-32 exploratory borehole is located on the Mogilno I deposit in the SW part of the Mogilno salt dome. Drilling started on 30.10.2013 and it was completed on 03.04.2014. During drilling on 12.03.2014, an outflow of liquid under pressure from the deposit to land surface was identified in Na2 rock salt at 1258 m, in the quantity of about 3 m3. Outflow was increased to 40-80 m3/d during continuation drilling. On 03.04.2014 drilling was stopped at 1502 m, with partial borehole liquidation at the 1502-1200 m. interval. Sample M-32/2 (not contaminated with drilling wash liquid) contain significant contents of Mg2+ - 74070 mg/dm3, K+ - 15890 mg/dm3, Ca2+ - 15140 mg/dm3 and Fe2+,3+ - 7754 mg/dm3 and relatively slight contents of Na2+ - 9572 mg/dm3. Either high concentrations of strontium, lithium, magnesium, boron, zinc and vanadium was observed. As a result of isotopic tests, tritium has been not detected in the tested sample ((3H): 0.0 ± 0.3 TU), which meant that no contemporary component existed in brine, fed after 1952 (i.e. after nuclear tests were initiated in the atmosphere). The proportion of the constant isotope content δ2H – δ18O, located the liquid in the area of syngenetic brines (Fig. 10). The M-32 exploratory borehole is located on the Mogilno I deposit in the SW part of the Mogilno salt dome. Drilling started on 30.10.2013 and it was completed on 03.04.2014. During drilling on 12.03.2014, an outflow of liquid under pressure from the deposit to land surface was identified in Na2 rock salt at 1258 m, in the quantity of about 3 m3. Outflow was increased to 40-80 m3/d during continuation drilling. On 03.04.2014 drilling was stopped at 1502 m, with partial borehole liquidation at the 1502-1200 m. interval. Sample M-32/2 (not contaminated with drilling wash liquid) contain significant contents of Mg2+ - 74070 mg/dm3, K+ - 15890 mg/dm3, Ca2+ - 15140 mg/dm3 and Fe2+,3+ - 7754 mg/dm3 and relatively slight contents of Na2+ - 9572 mg/dm3. Either high concentrations of strontium, lithium, magnesium, boron, zinc and vanadium was observed. As a result of isotopic tests, tritium has been not detected in the tested sample ((3H): 0.0 ± 0.3 TU), which meant that no contemporary component existed in brine, fed after 1952 (i.e. after nuclear tests were initiated in the atmosphere). The proportion of the constant isotope content δ2H – δ18O, located the liquid in the area of syngenetic brines (Fig. 10). Presented water chemistry is characteristic for reservoir brines formed during post-depositional diagenetic and/ or metamorphic processes within salt deposits (transformation of palaeobrines, minerals and salt evaporates).
Źródło:
Przegląd Solny; 2014, 10; 39--48
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hydrocarbons in the Upper Permian PZ1– PZ2 cycles of the Kłodawa Salt Structure, central Poland
Autorzy:
Wolny, Ł.
Czechowski, F
Burliga, S.
Raczyński, P.
Hojniak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191617.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
Zechstein Basin
Kłodawa Salt Structure
PZ1–PZ2 rocks
hydrocarbons
biomarkers
maturity
hydrocarbons migration
Opis:
Organic geochemical studies were carried out on the sulphate–shale–carbonate series, representing the upper PZ1 and lower PZ2 sections of the Zechstein cycles in the Kłodawa Salt Structure, located in the central part of the Zechstein Basin, in Poland. Hydrocarbons extracted from the Na1 and Na2 rock salts, the A1g and A2 anhydrites, the Ca2 dolomitic anhydrite and the T2 shale-carbonate rocks were analysed by gas chromatography mass spectrometry (GC-MS). Homological series of the n-alkanes and chained isoprenes indicate the algal nature of the organic matter with the characteristic chemiistry of type II kerogen deposited under anoxic conditions. The molecular composition of other biomarkers (n-alkylbenzenes, steranes) as well as phenenthrene and dibenzothiophene and their methyl derivatives revealed the highest maturity of the hydrocarbons (level of advanced stage of the oil-window zone) in the upper part of the Stinking Shale. In the adjacent beds, a gradual decrease in the maturity of the hydrocarbons was observed both upwards and downwards in the stratigraphic sequence. The main source rock of the hydrocarbons is represented by the Stinking Shale deposits. The observed trend of vertical variation in maturity through the rock profile is explained as resulting from the continuous vertical migration of hydrocarbons, expelled during maturation from the Stinking Shale rocks into the underlying and overlying strata.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2014, 84, 4; 363-374
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mineralogiczno-petrograficzna charakterystyka utworów zubru brunatnego (Na3t) występujących w rejonie otworu M-34 w wysadzie solnym Mogilno
Mineralogical and petrographic characteristic of Brown Zuber deposits (Na3t) from the borehole M-34 of the Mogilno Salt Dome
Autorzy:
Wachowiak, J.
Natkaniec-Nowak, L.
Smoliński, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192129.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
minerały solne
sole ilaste
zuber czerwony
górny perm
cechsztyn
wysad solny Mogilno
salt minerals
clayey salt
Brown Zuber
Upper Permian
Zechstein
Mogilno Salt Dome
Opis:
W profilu ewaporatów cechsztyńskich na Niżu Polskim utwory zubrowe występują w stropowej partii cyklotemu PZ3 (zuber Na3t) i w środkowej partii cyklotemu PZ4 (zuber Na4t) (Czapowski i in. 2008), gdzie w naturalnej, nie zaburzonej sekwencji tworzą kompleks skał iłowo-solnych o łącznej miąższości około 320–400 m (Wagner, 1994). W wysadach solnych, wypiętrzonych w wyniku procesów halokinetycznych z głębokości około 6000 m, miąższość ta jest bardzo zmienna. W wysadzie kłodawskim miąższość skał zubrowych ogniwa zubru brunatnego waha się od 80 do 140 metrów (Charysz, 1973). W profilu otworu badawczego M-34, odwierconego w wysadzie solnym Mogilno, skały zubru brunatnego stwierdzono w dwóch interwałach głębokości: 1063-1100 m oraz 1457- 1468 m (Wachowiak, Pitera, 2013). Są to utwory iłowo-solne o zmiennej proporcji udziału halitu w stosunku do minerałów ilastych. W badanych próbkach zawartość halitu waha się od 78,6% wag. do 88,4% wag. Zawartość części trudno rozpuszczalnych w wodzie zmienia się od 21,4% wag. do 11,6% wag. Nierozpuszczalne w wodzie residuum jest zbudowane z takich minerałów jak: anhydryt, kwarc, magnezyt, dolomit, piryt oraz minerały ilaste (illit, chloryt), które zidentyfikowano na podstawie analizy rentgenograficznej. W składzie chemicznym skał zubru brunatnego dominują jony sodu i chloru, których sumaryczny udział wynosi 79% i 86% wag. Pozostałą masę skały stanowią jony siarczanowe, węglanowe, wapń, magnez, glin, potas, żelazo, krzemionka oraz w minimalnej ilości inne pierwiastki występujące śladowo.
Brown Zuber rocks (Na3t) occur in the upper part of the PZ3 cyclothem, creating nearly 80-140 m complex of claysalt rocks in the normal deposit succession of the Zechstein (PZ) evaporite profile of the Polish Lowlands (Charysz, 1973; Czapowski et al., 2008). In the salt domes formed by the halokinetic processes, the thickness of this complex is variable. Brown Zuber rocks were found in two depth intervals: 1063-1100 m and 1457-1468 m (Wachowiak, Pitera, 2013) in the profile of exploratory borehole M-34, drilled in the Mogilno Salt Dome. Those were clay-salt formations with changeable proportions of halite and clay minerals. Halite is the main rock-forming mineral, and the samples analysis demonstrated that its content ranges from 78,6 to 88,4 wt.%. The proportion of poorly water soluble parts varies from 21,4 to 11,6 wt.%. The insoluble residuum is composed of such minerals as: anhydrite, quartz, magnesite, pyrite, and clay minerals (illite and chlorite), identified on the basis of X-ray analysis. Chemical composition of the Brown Zuber rocks is dominated by sodium (Na) and chlorine (Cl). The total proportion of these elements amounted 79 and 86 wt.% by weight. Sulfate ion (SO42-), calcium, magnesium, aluminum, potassium, iron and silica (SiO2) equal the remaining wt.%. as well as a small amount of bromine was detected.
Źródło:
Przegląd Solny; 2014, 10; 25--38
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mineralogiczno-petrograficzna charakterystyka utworów zubru czerwonego (Na4t) występujących w rejonie otworu M-34 w wysadzie solnym Mogilno
Mineralogical and petrologic characteristic of Red Zuber (Na4t) deposits from the borehole M-34 of the Mogilno Salt Dome
Autorzy:
Natkaniec-Nowak, L.
Wachowiak, J.
Stach, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192126.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
Tematy:
minerały solne
sole ilaste
zuber czerwony
górny perm
cechsztyn
wysad solny Mogilno
salt minerals
clayey salt
Red Zuber
Upper Permian
Zechstein
Mogilno salt dome
Opis:
Ewaporaty solno-ilaste – zubry osadziły się w górnym permie wraz z innymi skałami solnymi, w osiowej części wschodnio-europejskiego basenu górnopermskiego i są osadami charakterystycznymi dla polskiej prowincji cechsztynu na obszarze środkowej Polski. Wskutek silnej subsydencji skały te zostały pogrzebane na głębokość kilku kilometrów i tam zostały poddane przeobrażeniom diagenetycznym i/ lub metamorficznym. W wyniku tych procesów powstało wiele nowych, towarzyszących halitowi, minerałów epigenetycznych. W badanych skałach zubrowych, oprócz halitu, stwierdzono minerały ilaste, naniesione do cechsztyńskiego zbiornika sedymentacyjnego z otaczającego lądu. Na podstawie analizy rentgenograficznej najdrobniejszej frakcji osadu nierozpuszczalnego w wodzie, stwierdzono występowanie illitu i chlorytu. Illit może być słabo przeobrażonym minerałem pierwotnym, natomiast chloryt jest produktem wtórnych, postsedymentacyjnych przeobrażeń geochemicznych. Wyraźny refleks od płaszczyzny dhkl = 1,54Å wskazuje, że jest to chloryt trioktaedryczny. Oprócz minerałów ilastych, stwierdzono występowanie kwarcu, anhydrytu, magnezytu i hematytu. Minerały te wykształcone są w formie idiomorficznych lub/i subidiomorficznych kryształów. Ich wielkość waha się od setnych części milimetra do 2 mm. W składzie chemicznym soli ilastej, wydzielonej z warstwy zubru czerwonego, wśród oznaczonych pierwiastków zdecydowanie przeważają sód i chlor (ponad 94% wag.). Pozostałe 6% wag. stanowią: siarczany (SO4 2-), wapń, magnez, glin, potas, żelazo oraz w bardzo małej ilości krzemionka (SiO2) i brom.
Clayey-salt evaporites, called zubers, were deposited in the axial part of the Eastern European Zechstein (Upper Permian) basin . Zubers are the most characteristic rocks for the Polish province of Zechstein on the Polish Lowlands. As a result of strong subsidence, the rocks were buried down to the depth of several kilometers and afterwards subjected to diagenetic and metamorphic transformations. Consequently, many epigenetic minerals have developed in the presence of halite such as: anhydrite, quartz, magnezite and hematite. These minerals were developing mostly in the form of idiomorphic and/or sub-idiomorphic crystals from hundredths parts of millimeter up to 2 mm in size. In addition to halite, the main component found in zuber’s rock was a clay matter, delivered into the Zechstein basin from the surrounding land. Based on the X-ray analysis of the finest water insoluble fractions, two clay minerals were identified: illite and chlorite. Illite could be a poorly transformed primary mineral, while chlorite is a secondary one, produced during post-sedimentation geochemical transformations. A clear reflex dhkl = 1.54Å indicates that it is a trioctaedral chlorite. In addition to clay minerals, the finest fraction also includes quartz, anhydrite, magnezite and hematite. The chemical composition of clay salt, a component of the Red Zuber (Na4t) unit, is strongly dominated by sodium and chlorine among the identified elements (over 94 weight%). The remaining ca. 6 weight% includes: sulfates (SO4 2-), calcium, magnesium, aluminum, potassium, iron and a small amount of silica (SiO2) and bromo.
Źródło:
Przegląd Solny; 2014, 10; 13--24
2300-9349
Pojawia się w:
Przegląd Solny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Phase transitions in the borate minerals from the Kłodawa Salt Dome (Central Poland) as the indicators of the temperature processes in salt diapirs
Autorzy:
Wachowiak, J.
Toboła, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060065.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
boracite
congolite
phase transitions
temperature study
Zechstein
salt dome
Kłodawa
Polska
Opis:
The diapiric structures of the Polish Lowlands are tectonically deeply seated down to the autochthonous Zechstein strata at a depth of ca. 6 km. In the process of deep burial and halokinetic diapirism, the salt rocks were subjected to diagenetic and metamorphic transformations, with the temperature being an essential factor. Considering the thermal gradient, a temperature of up to ca. 200°C can be achieved in the salt dome within a depth range from several hundred metres to 6 km, which may lead to transformations of the majority of salt minerals. Phase transitions of two borate minerals – boracite and congolite from the Kłodawa salt dome – provide evidence for higher temperatures in the salt dome rocks. The authigenic euhedral crystals of those borate minerals display their external habitus in ambient temperature in the form of regular symmetry (F43c – pseudo-regular polyhedrons), whereas their internal structure is lower: orthorhombic (Pca21) for boracite and rhombohedral (R3C) for congolite. The heating and cooling of boracite and congolite crystals show reversible phase transition. At a temperature of ca. 270°C, boracite crystals change their symmetry: orthorhombic ↔ cubic. In the case of congolite three reversible phase transitions within a temperature range of 50–339°C can be observed: rhombohedral ↔ monoclinic ↔ orthorhombic ↔ cubic symmetry. Those phase transitions, confirmed experimentally in our study, clearly document at least local occurrences of temperatures exceeding 339°C in the Kłodawa salt dome.
Źródło:
Geological Quarterly; 2014, 58, 3; 543--554
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 32

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies