Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Z-transform" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-21 z 21
Tytuł:
Numerical simulation of heat flow processes
Autorzy:
Mielewczyk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/259531.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa
Tematy:
simulation
dynamic model
heat transfer
Z-transform
Opis:
Numerical simulation methodis basedon mathematical models of physical processes, which describe run of a given process with a various accuracy. This paper presents a method for elaborating the computer simulation models based on differential equations. This makes it possible to obtain a high accuracy of representing dynamic features of a real process. The derived results are given in the form of numerical series. An example of modelling the dynamics of heat transfer through aflat wall is presented in the second part of the paper. Basing on the model one can simulate the process of operation of ship engine as well as such auxiliary devices as a cooler, evaporator, condenser, tank heating system etc.
Źródło:
Polish Maritime Research; 2005, 4; 22-25
1233-2585
Pojawia się w:
Polish Maritime Research
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A discrete model of the plate heat exchanger
Autorzy:
Mielewczyk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/258934.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa
Tematy:
simulation
dynamic model
Z-transform
plate cooler
ship facilities
Opis:
Developing numerical control methods requires precise models of technical machines. The article presents a discrete model of a plate heat exchanger. The model was worked out based on differential equations to secure high accuracy. Correctness of the model was verified using the data for the M10 – MFM cooler produced by Alfa-Laval.
Źródło:
Polish Maritime Research; 2008, 2; 71-76
1233-2585
Pojawia się w:
Polish Maritime Research
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An Approach to Design Broadband Air Backed Piezoelectric Sensor
Autorzy:
Ali, M. G. S.
Elsayed, N. Z.
Eid, E. A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/176360.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
piezoelectric
equivalent circuits
impulse response
frequency response
matching layers
z-transform
Opis:
In this work, an approach to the design of broadband thickness-mode piezoelectric transducer is presented. In this approach, simulation of discrete time model of the impulse response of matched and backed piezoelectric transducer is used to design high sensitivity, broad bandwidth, and short-duration impulse response transducers. The effect of matching the performance of transmitting and receiving air backed PZT-5A transducer working into water load is studied. The optimum acoustical characteristics of the quarter wavelength matching layers are determined by a compromise between sensitivity and pulse duration. The thickness of bonding layers is smaller than that of the quarter wavelength matching layers so that they do not change the resonance peak significantly. Our calculations show that the −3 dB air backed transducer bandwidth can be improved considerably by using quarter wavelength matching layers. The computer model developed in this work to predict the behavior of multilayer structures driven by a transient waveform agrees well with measured results. Furthermore, the advantage of this this model over other approaches is that the time signal for optimum set of matching layers can be predicted rapidly.
Źródło:
Archives of Acoustics; 2015, 40, 1; 3-10
0137-5075
Pojawia się w:
Archives of Acoustics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Algorithms for digital γ-ray spectroscopy
Autorzy:
Guzik, Z.
Krakowski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/147770.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Chemii i Techniki Jądrowej
Tematy:
data acquisition
digital spectrometry
digital signal processing (DSP)
gamma spectroscopy
Z-transform
Opis:
The data processing in modern nuclear spectroscopy is dominated by digital methods. In this paper we present a full set of algorithms necessary for energy reconstruction, baseline restoration, trigger generation and selection of events (acceptation) which are based on digital signal processing (DSP) techniques. All algorithms were fully evaluated using mathematical apparatus of Z-transform. The energy reconstruction algorithm is based on trapezoidal shaping. The baseline restoration makes the use of a digital moving average, while trigger generation algorithm utilize a digital form of RC-CR2 filter with protection windowing. The evaluated algorithms has been implemented and used in the demonstrator build for national borders protection.
Źródło:
Nukleonika; 2013, 58, 2; 333-338
0029-5922
1508-5791
Pojawia się w:
Nukleonika
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda pomiaru współczynnika THD dla sygnałów energetycznych z zastosowaniem transformaty chirp-z
THD measurement method for electric power systems based on chirp-z transform
Autorzy:
Duda, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/158045.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
jakość energii elektrycznej
współczynnik zawartości harmonicznych
transformata chirp-z
Power Quality
Total Harmonic Distortion
chirp-z transform
Opis:
Artykuł przedstawia nową metodę pomiaru współczynnika zawartości harmonicznych THD (Total Harmonic Distortion) wykorzystującą transformatę chirp-z (CZT) do obliczania amplitud częstotliwości harmonicznych. Dzięki zastosowaniu CZT w proponowanej metodzie pomiaru THD nie jest wymagane synchroniczne próbkowanie sygnału, co jest główną zaletą w porównaniu z pomiarem THD zalecanym przez dokumenty normatywne. CZT jest liczona przez dwa algorytmy FFT, a widmo dyskretnego sygnału energetycznego jest wyznaczane bardzo gęsto w sąsiedztwie częstotliwości harmonicznych. Przedział częstotliwości wyznaczanych przez CZT jest określany na bieżąco na podstawie estymacji częstotliwości podstawowej sygnału. W artykule przedstawiono przykładowy dobór parametrów dla realizacji proponowanej metody pomiaru THD oraz porównano ją z metodą normatywną.
The paper presents new THD measurement method based on chirp-z (CZT) transform that is used for evaluating amplitudes of harmonic frequencies. Thanks to application of CZT proposed method of THD measurement does not require synchronous sampling, which is the main advantage as to compare with normative method.CZT is computed by two FFT algorithms and frequency spectrum of discrete signal is computed very dense in the neighbourhood of harmonic frequencies. The range of frequencies computed by CZT is set by estimated value of main frequency. The paper presents exemplary setup of the proposed THD measurement method and comparison of this method with the normative one.
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2007, R. 53, nr 9 bis, 9 bis; 645-648
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie transformaty Z w opisie zmian stanów obiektów
Approach of Z transform in description of changes of object states
Autorzy:
Rogala, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/327452.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Polskie Towarzystwo Diagnostyki Technicznej PAN
Tematy:
modele regresji
identyfikacja zmian
sieci bayesowskie
regression model
identification of changes
Z-transform
Bayesian networks
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie spostrzeżeń i uwag dotyczących zastosowania transformaty Z do identyfikacji stanów obiektów, a przede wszystkim zmian tych stanów. W diagnostyce maszyn duża rolę odgrywa analiza zachodzących zmian stanów technicznych, będąca podstawą do prognozowania. Podstawowym problemem jest sposób interpretacji parametrów modeli diagnostycznych. Dotyczy to przede wszystkim sposobu analizowania wartości tych parametrów oraz w szczególności ich zmian. Zmiany związane ze stanem obiektu, odzwierciedlają się, bowiem w zmianach parametrów fizycznych, a te z kolei w parametrach modeli. Zastosowanie płaszczyzny zespolonej Z jako płaszczyzny reprezentacji modelu diagnostycznego może być pomocna w diagnozowaniu stanu obiektu. Praca jest kontynuacją wcześniejszych doświadczeń związanych z zastosowaniem diagnozowania maszyn wirnikowych w oparciu o analizę położenia biegunów i zer na płaszczyźnie zespolonej ciągłej.
The paper was devoted to present some notices and attentions in relation to application Z transform for purpose of identification of object state and most of all identification of their changes. An analysis of changes of technical states performs an elementary function in machine diagnostics and can be used in prediction. A manner of interpretation of the diagnostic model parameters is a principal problem. Most of all, it concern a way of analysis of values and changes of models parameters. Changes of object states are reflected in their physical parameters and they are next represented in model parameters. An application of complex plane Z as a plane of diagnostic model representation may be helpful in diagnosis of object states. This article is a continuance of earlier experiences connected with working out a method of diagnosing of rotating machine based on analysis of poles/zeros arrangement on the continuous complex plane
Źródło:
Diagnostyka; 2004, 30, T. 2; 93-96
1641-6414
2449-5220
Pojawia się w:
Diagnostyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Global convergence analysis of impulsive fractional order difference systems
Autorzy:
He, D.
Xu, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/200405.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
impulsive fractional difference systems
discrete Mittag-Leffler function
Z-transform
convergence
konwergencja
funkcja Mittag-Lefflera
transformacja Z
Opis:
This paper is designed to deal with the convergence and stability analysis of impulsive Caputo fractional order difference systems. Using the Lyapunov functions, the Z-transforms of Caputo difference operators, and the properties of discrete Mittag-Leffler functions, some effective criteria are derived to guarantee the global convergence and the exponential stability of the addressed systems.
Źródło:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences; 2018, 66, 5; 599-604
0239-7528
Pojawia się w:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Alternative Structures for a Three-Grade Markov Manpower System
Autorzy:
Amenaghawon, Vincent A.
Ekhosuehi, Virtue U.
Osagiede, Augustine A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818653.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
embeddability problem
manpower system
Markov chain
stochastic matrix
z-transform
problem z możliwością osadzania
system siły roboczej
łańcuch Markowa
macierz stochastyczna
Opis:
This paper considers a manpower system modelled withinthe Markov chain context under the condition that recruitment is doneto replace outgoing flows. The paper takes up the embeddability problemin a three-grade manpower system and examines it from the standpointof generating function (i.e., the z-transform of stochastic matrices). Themethod constructs a stochastic matrix that is made up of a limiting-stateprobability matrix and a partial sum of transient matrices. Examples areprovided to illustrate the utility of the method.
Źródło:
Journal of Mathematics and Applications; 2020, 43; 5--17
1733-6775
2300-9926
Pojawia się w:
Journal of Mathematics and Applications
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Immobilization of rambutan (Nephelium lappaceum) peel as a sorbent for Basic Fuchsin removal
Autorzy:
Lee, H.-J.
Ong, S.-T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/207651.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
fuchsin
Fourier transform infrared spectrophotometry
FTIR
Nephelium lappaceum
fuksyna
spektroskopia w podczerwieni z transformatą Fouriera
Opis:
The potential of rambutan (Nephelium lappaceum) peel as a low-cost adsorbent in an immobilized condition to remove Basic Fuchsin from aqueous solution was studied. The effect of initial dye concentration, contact time, pH and adsorbent dosage for the dye removal was studied at room temperature (26±2 °C). Infrared spectrum of rambutan peel indicates the presence of C–O, –OH and C=C functional groups. The adsorption rate was found to be high at the first 30 min and the process reached equilibrium after 3 h with more than 80% of dye being removed. The uptake of Basic Fuchsin was more promising at pH slightly above 7. The study of sorption model and kinetic model showed that the adsorption of Basic Fuchsin on rambutan peel conformed to the Freundlich isotherm and pseudo-second order kinetics with a high correlation coefficient, R,sup>2 > 0.98. This indicates the Basic Fuchsin adsorbs chemically on the heterogeneous surface of rambutan peel. The maximum adsorption capacity determined from the Langmuir isotherm was 108.696 mg/g. It seems that rambutan peel has the potential to substitute activated carbon as an alternative low-cost adsorbent in the treatment of the dye effluent.
Źródło:
Environment Protection Engineering; 2017, 43, 1; 169-181
0324-8828
Pojawia się w:
Environment Protection Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Entropia dyskretnej transformaty falkowej i radialne sieci neuronowe jako narzędzia diagnostyki nieszczelności zaworu wylotowego w silniku ZS
Entropy of discrete wavelet transform and radial neural networks as a diagnosis tool of diesel engine exhaust valve fault
Autorzy:
Czech, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/198343.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
transformata falkowa
sieć neuronowa
diagnostyka
zawór wydechowy
silnik z zapłonem samoczynnym
wavelet transform
neural network
diagnostics
exhaust valve
compression-ignition engine
Opis:
W przypadku diagnozowania silnika spalinowego metodami drganiowymi nie można zapominać o występowaniu wielu źródeł drgań, co jest przyczyna wzajemnego zakłócania symptomów uszkodzeń. Ze względu na konieczność analizy sygnałów niestacjonarnych i impulsowych w niniejszym artykule wykorzystano dyskretna transformatę falkową (DWT). Na podstawie sygnałów zdekomponowanych za jej pomocą wyznaczono wartość entropii, która stanowiła podstawę do budowy wzorców stanów pracy silnika, przeznaczonych do uczenia sieci neuronowych. Z przeprowadzonych badań wynika, że istnieje możliwość wykorzystania radialnych sztucznych sieci neuronowych do oceny nieszczelności zaworu wylotowego w silniku ZS.
In case of diagnosing combustion engines by vibration methods, the presence of numerous sources of vibration cannot be neglected, which are the reason for reciprocal interference of symptoms of fault. Owing to the necessity of analyzing non-stationary and impulse signals, a discrete wavelet transform (DWT) has been applied in this study. Based on the signals' decomposition performed by means of the transform, the value of entropy was determined, which served as a basis in the construction of the states of engine operation intended for teaching neural networks. As results from the research, there is a possibility of using radial neural networks to assess the diesel engine exhaust valve fault.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska; 2011, 73; 15-20
0209-3324
2450-1549
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chemical transformation of chromed leather wastes into environmentally harmless fibrous biomass
Autorzy:
Malek, A.
Benotmane, B.
Aribi, C.
Hachemi, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/207383.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
biomass fiber
chemical transformations
leather
FTIR
Faurier Transform Infrared
odpady skórzane
biomasa włóknista
przemiana chemiczna
spektroskopia w podczerwieni z transformatą Fouriera
Opis:
Chemical transformation of leather waste into chromium free biomass has been investigated. The conversion was performed by extracting the toxic metal. The effects of several influential factors on the process have been studied using design of experiments. Optimal conditions of chromium extraction have been determined. The collagen fiber of the biomass obtained has been analyzed by the Fourier transform infrared spectroscopy (FTIR). The chemical mechanism allowing this transformation has been suggested. The infrared analysis showed that the collagen fiber of the obtained biomass presents chemical composition similar to that of native collagen fiber of non-chromed leather. These results demonstrated the almost complete extraction of chromium from leather waste and the conversion of these latter into an environmentally harmless biomass.
Źródło:
Environment Protection Engineering; 2016, 42, 3; 179-192
0324-8828
Pojawia się w:
Environment Protection Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The method of obtaining the spectral characteristics of the scanning probe microscope
Sposób uzyskania charakterystyki widmowej sondy skanującej mikroskopu
Autorzy:
Kataieva, Mariia
Kvasnikov, Vladimir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174702.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
nano-measurement
digital signal processing
scanning probe microscope
Fourier transform
nano-pomiar
cyfrowe przetwarzanie sygnału
mikroskop z sondą skanującą
transformata Fouriera
Opis:
The article discusses methods and algorithms for digital processing and filtering when carrying out nano-measurements using a scanning probe microscope. The paper discusses frequency methods for improving images, in particular, the use of the Fourier transforms with various filtering methods to improve the quality of the resulting image. Stable computational algorithms have been developed for transforming discrete signals based on the Fourier transform. Methods for the interpretation of the numerical results of the discrete Fourier transform in such packages as Matlab, MathCad, Matematica are presented. It is proposed to use a window transform, developed based on the Fourier transform, which makes it possible to single out the informative features of the signal and to reduce the influence of the destabilizing factors that arise when processing signals from a scanning gold microscope in real conditions.
W artykule omówiono metody i algorytmy cyfrowego przetwarzania i filtracji podczas nano-pomiarów z wykorzystaniem mikroskopu z sondą skanującą. Badane są metody korekcji częstotliwości obrazu, w szczególności wykorzystanie transformaty Fouriera z różnymi metodami filtracji w celu poprawy jakości otrzymanego obrazu. Opracowano stabilne algorytmy obliczeniowe do konwersji sygnałów dyskretnych na podstawie transformaty Fouriera. Przedstawiono metody interpretacji numerycznych wyników dyskretnej transformaty Fouriera w takich pakietach jak Matlab, MathCad, Matematica. Proponuje się zastosowanie transformacji okienkowej opracowanej na podstawie transformaty Fouriera, która pozwala wyodrębnić charakterystykę informacyjną sygnału i zmniejszyć wpływ czynników destabilizujących występujących podczas przetwarzania sygnału z mikroskopu z sondą skanującą w warunkach rzeczywistych.
Źródło:
Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska; 2021, 11, 2; 52--55
2083-0157
2391-6761
Pojawia się w:
Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza IR biogazu pochodzącego z przeróbki odpadów gorzelnianych
IR analysis of biogas from the processing of distillers waste
Autorzy:
Wieczorek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348140.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
spektrometria w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR)
kuweta gazowa
IR
biogaz
Fourier transform infrared spectrometry (FT-IR)
gas cell
biogas
Opis:
Technika spektrometrii w podczerwieni (IR) stosowana jest do identyfikacji substancji organicznych, polimerowych i w niektórych przypadkach materiałów nieorganicznych. Zgodnie z tezą, że era paliw kopalnych powoli zbliża się do końca, zaistniała konieczność szukania i testowania alternatywnych źródeł energii. Gaz ziemny zawierający metan stanowi źródło energii wytwarzające duże ilości gazów cieplarnianych. Magazynowanie i wytwarzanie energii z paliw takich jak biogaz stanowi jedno z wielu innowacyjnych podejść podczas produkcji w zamkniętych, neutralnych pod względem CO2 obiegach (biogazownie). Technologie służące do wytwarzania biogazu i wykorzystujące biogaz kwalifikują się do otrzymania dofinansowania wspierającego rozwój OZE. Biogaz jest uważany za odnawialne źródło energii, obieg węgla w cyklu produkcji jego surowców i zużycia jest zamknięty i nie wiąże się z emisją netto dwutlenku węgla. Spektrometry IR pracujące zarówno w zakresie średniej, jak i bliskiej podczerwieni dają możliwości analizy chemicznej i materiałowej z dużą czułością i dokładnością, przez co mogą być szeroko stosowane w monitorowaniu środowiska lub do kontrolowania prowadzonych procesów technologicznych. W artykule opisano analizę próbek biogazu za pomocą spektrometrii w podczerwieni z transformacją Fouriera z zastosowaniem kuwety gazowej o regulowanej drodze optycznej. Badane próbki pochodzą z przerobu odpadów gorzelnianych. Przedstawiono analizę próbek gazów wzorcowych będących głównymi składnikami biogazu oraz dokonano porównania otrzymanych widm IR z widmami rzeczywistych próbek biogazu. Podjęto próbę określenia możliwości użycia tej techniki do wykrywania zanieczyszczeń, takich jak obecność gazowego amoniaku. Przeprowadzone badania potwierdziły możliwości analityczne badania głównych składników biogazu. Zawartość substancji będących zanieczyszczeniami biogazu może okazać się za niska do ich oznaczenia w przypadku ich śladowych ilości, wtedy spektrometria IR może okazać się niewystarczająca m.in. do oceny skuteczności prowadzonych procesów oczyszczania biogazu, dlatego należy ją stosować w połączeniu z analizą GC.
The infrared (IR) spectrometry technique is used to identify organic substances, polymers and, in some cases, inorganic materials. In line with the thesis that the era of fossil fuels is slowly coming to an end, there has been a need to search for and test alternative energy sources. Natural gas containing methane is an energy source that produces large amounts of greenhouse gases. Storing and producing energy from fuels such as biogas is one of the many innovative production approaches in closed, CO2-neutral circuits (biogas plants). Technologies for the production and use of biogas are eligible for funding supporting the development of renewable energy sources. Biogas is considered to be a renewable energy source, the carbon cycle in its raw material production and consumption is closed, with zero net carbon emissions. IR spectrometers operating both in the mid-infrared and near-infrared range provide the possibility of chemical and material analysis with high sensitivity and accuracy, therefore they can be widely used in environmental monitoring or to control technological processes. The article describes the analysis of biogas samples by Fourier transform infrared spectrometry with the use of a gas cuvette with adjustable optical path. The tested samples come from the processing of distiller's waste. The paper presents the analysis of standard gas samples, which are the main components of biogas, and compares the obtained IR spectra with the spectra for real biogas samples. An attempt was made to determine the applicability of this technique for the detection of contaminants such as the presence of ammonia gas. The conducted research confirmed the analytical possibilities of examining the main components of biogas. The content of biogas pollutants may turn out to be too low for their determination in the case of trace amounts, and in such a case the IR spectrometry may turn out to be insufficient, e.g. to assess the effectiveness of biogas purification processes, therefore it should be used in conjunction with the GC analysis.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2022, 78, 8; 630-636
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawdzenie możliwości wykorzystania potencjału mikroskopii IR w branży naftowej
Checking the possibility of using the potential of IR microscopy in the petroleum industry
Autorzy:
Wieczorek, Agnieszka
Sroczyńska, Dagmara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143571.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
mikroskopia IR
spektrometria w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR)
mikroskopia
produkty naftowe
IR microscopy
Fourier transform infrared spectrometry (FT-IR)
microscopy
petroleum products
Opis:
Mikroskopia w podczerwieni z transformacją fourierowską (FT-IR) wykorzystuje dwie techniki badawcze: mikroskopię i spektrometrię FT-IR. Pozwala to na analizę materiału pod kątem występowania charakterystycznych grup funkcyjnych oraz na przedstawienie jego topograficznego rozkładu. Daje to możliwość analizy związków chemicznych w mikroobszarach badanego materiału. Przegląd literatury wskazuje na szerokie zastosowanie tych połączonych technik, m.in. w diagnostyce medycznej, kryminalistyce czy w badaniu jednorodności analitów. Analizie poddawane są tkanki, a także pojedyncze komórki. Wśród zalet połączonych technik jako narzędzia diagnostycznego należy wymienić możliwość rejestracji anomalii składu chemicznego z mikrometrową rozdzielczością przy minimalnej preparatyce, próbki nie wymagają dodatkowego utrwalania materiału do badań ani stosowania żadnych markerów. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie przykładowych możliwości zastosowania mikroskopii IR w pracy laboratorium naftowego, podczas badania próbek ciekłych oraz stałych w postaci zawiesin czy osadów wytrąconych na elementach zbiorników, silników i różnych urządzeń. Wskazano na konieczność właściwego przygotowania próbek w zależności od ich charakteru oraz rodzaju zastosowanej techniki. Pokazano też możliwości związane z posiadanymi bibliotekami widm oraz mapowania po wybranym obszarze widm. Należy jeszcze raz wskazać na istotną rolę, jaką pełni mikroskopia FT-IR w badaniu próbek niejednorodnych, głównie ze względu na możliwość wytypowania konkretnych punktów pomiarowych o większej koncentracji substancji organicznych w stosunku do obszarów z dużą koncentracją, np. wody. Dzięki temu można w prostszy sposób określać, czy dana substancja lub produkt występujący w miejscu poboru wpływa na powstawanie osadów lub emulsji. Mikroskopia IR umożliwia przede wszystkim prowadzenie analizy niewielkiej ilości próbki, co jest szczególnie ważne w badaniu pobranych substancji w śladowych ilościach.
Fourier transform infrared microscopy (FTIR) uses two research techniques: microscopy and FTIR spectrometry. This allows to analyze fragments in terms of specific functional groups and the presentation of its topographic distribution. It enables the analysis of test results in the micro-areas of the tested material. IR microscopy is a technique that brings many advantages, mainly when it comes to examining samples with heterogeneous composition and surface. Thanks to it, it is possible not only to analyze small sample areas, but also to distinguish individual substances or groups of bonds present in them. During the test, the analyst can check both the homogeneity of the sample and the specific areas in which its composition changes. Due to this variety of applications, this technique is widely used in medicine, as well as in environmental research, forensics, and the research in the oil industry discussed in this article. The aim of the article is to present examples of the possibilities of applying the described technique in the work of an oil laboratory. It should be pointed out once again that this is of great importance, especially in FTIR microscopy when sampling heterogeneous samples, due to the possibility of selecting measurement point results for additional concentrations of organic compounds compared to areas with, for example, water. This makes it easier to determine whether a given substance or product is initially affecting the sediment or emulsion. Above all, IR microscopy allows a small amount of sample to be analyzed, which is particularly important when examining the collected substances in trace amounts.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2021, 77, 9; 613-620
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pre-treatment effect on the structure of bacterial cellulose from Nata de Coco (Acetobacter xylinum)
Wpływ wstępnej obróbki na strukturę celulozy bakteryjnej z Nata de Coco (Acetobacter xylinum)
Autorzy:
Rusdi, Rusaini Athirah Ahmad
Halim, Norhana Abdul
Nurazzi, Mohd Norizan
Abidin, Zul Hazrin Zainal
Abdullah, Norli
Che Ros, Fadhlina
Ahmad, Nurazlin
Azmi, Ahmad Farid Mohd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088276.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Chemii Przemysłowej
Tematy:
bacterial cellulose
structure
X-ray diffraction
Fourier transform infrared spectroscopy
field emission scanning electron microscopy
celuloza bakteryjna
struktura
dyfrakcja rentgenowska
spektroskopia w podczerwieni z transformacją Fouriera
skaningowa mikroskopia elektronowa z emisją polową
Opis:
This paper presents a structural analysis of various methods to produce bacterial cellulose (BC) from Nata de Coco (Acetobacter xylinum). BC sheet, BC chem and BC mech powders were successfully prepared using oven drying, chemical and mechanical treatment. The X-ray diffraction (XRD), Fourier transform infrared (FTIR) spectroscopy, and field emission scanning electron microscopy (FESEM) were used to analyze the structure of prepared BC. The structure of bacterial cellulose was compared with the structure of commercial microcrystalline cellulose (MCC) and cotton fabric. The XRD results showed that the BC sheet sample had the highest degree of crystallinity (81.76%) compared to cotton cellulose (75.73%). The crystallite size of cotton was larger than the BC sheet, with the value of 6.83 ηm and 4.55 ηm, respectively. The peaks in the FTIR spectra of all BC were comparable to the commercial MCC and cotton fabrics. FESEM images showed that the prepared BC sheet, BC mech, and BC chem had an almost similar structure like commercial MCC and cotton fabric. It was concluded that simple preparation of BC could be implemented and used for further BC preparation as reinforcement in polymer composites, especially in food packaging.
Niniejszy artykuł zawiera analizę struktury celulozy bakteryjnej (BC) wytworzonej z Nata de Coco (Acetobacter xylinum) różnymi metodami. Folia BC i proszki BC chem oraz BC mech zo -stały wytworzone poprzez suszenie w piecu, obróbkę chemiczną i mechaniczną. Do oceny struktury celulozy bakteryjnej stosowano dyfrakcję rentgenowską (XRD), spektroskopię Fouriera w podczerwieni (FTIR) i skaningową mikroskopię elektronową z emisją polową (FESEM). Strukturę celulozy bakteryjnej porównano ze strukturą handlowej celulozy mikrokrystalicznej (MCC) i tkaniny bawełnianej. Wyniki XRD wykazały, że najwyższy stopień krystaliczności miała próbka arkusza BC (81,76%) w porównaniu z celulozą bawełnianą (75,73%). Wielkość krystalitów bawełny była większa niż folii BC i wynosiła, odpowiednio, 6,83 ηm oraz 4,55 ηm. Piki widm FTIR wszystkich otrzymanych form celulozy bakteryjnej były porównywalne z komercyjnymi tkaninami bawełnianymi i z celulozy mikrokrystalicznej. Zdjęcia FESEM folii BC oraz proszków BC mech i BC chem również były podobne do komercyjnej MCC i tkaniny bawełnianej. Stwierdzono, że z wykorzystaniem prostych technik można otrzymać BC, która może być stosowana jako wzmocnienie w kompozytach polimerowych, w szczególności w opakowaniach do żywności.
Źródło:
Polimery; 2022, 67, 3; 110--118
0032-2725
Pojawia się w:
Polimery
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Research on the ammonia concentration in the exhaust gas of the self-ignition engines
Badania stężeń amoniaku w spalinach silników z zapłonem samoczynnym
Autorzy:
Gis, W.
Żółtowski, A.
Grzelak, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/134110.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych
Tematy:
ammonia
Selective Catalytic Reduction
SCR
Laser Diode Spectrometer
LDS
Fourier Transform Infrared Analyzer
FTIR
amoniak
selektywna redukcja katalityczna
spektometr laserowo-diodowy
analizator podczerwieni z transformacją Fouriera
Opis:
In the article there was reviewed the principle of operation of the SCR type catalitic reactors and explained the reason, why ammonia appears in the exhaust gas. The principles of analyzers to measure the concentrations of ammonia in the exhaust gases was reviewed. There were examined changes in EU regulations on the emissions of vehicles engines in comparison to UNECE Regulation No. 49, series 05 of amendments.
W artykule przedstawiono zasadę działania reaktorów katalitycznych typu SCR oraz wyjaśniono przyczynę, dla której w spalinach pojawia się amoniak. Dokonano przeglądu zasady działania analizatorów do pomiarów stężeń amoniaku w spalinach. Przeanalizowane zostały zmiany wprowadzone w rozporządzeniach UE dotyczących emisji zanieczyszczeń z układów wylotowych silników pojazdów w porównaniu z Regulaminem EKG ONZ nr 49, seria 05 poprawek.
Źródło:
Combustion Engines; 2013, 52, 3; 575-580
2300-9896
2658-1442
Pojawia się w:
Combustion Engines
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Physicochemical Assessment of the Biodegradability of Agricultural Nonwovens Made of PLA
Ocena fizykochemiczna biodegradowalności agrowłóknin wytworzonych z PLA
Autorzy:
Miros-Kudra, Partycja
Gzyra-Jagieła, Karolina
Kudra, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1419923.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych
Tematy:
PLA agricultural nonwovens
degradability
compostability
gel chromatography
GPC
size exclusion chromatography
SEC
Fourier transform infrared spectroscopy
FTIR
agrowłóknina
degradowalność
kompostowalność
chromatografia żelowa
chromatografia wykluczania
spektroskopia w podczerwieni z transformacją Fouriera
Opis:
Compostable biodegradable plastics are an ecological alternative to traditional products based on petroleum derivatives, whose post-use waste may pollute the natural environment. Modern polymer materials show the functional properties of plastics obtained by conventional methods, but they also may be degraded as a result of biochemical transformations in composting. This allows such materials to be included in the scheme of the currently implemented circular economy, which does not generate post-consumer waste. This paper presents methods for the assessment of the biodegradation process of selected agricultural nonwovens produced from commercial PLA 6252D polylactide, supplied by Nature Works® LLC, USA. The agricultural nonwovens tested, obtained by the spun-bond technique, were characterised by different degrees of crystallinity in the range from 11.1% to 31.4%. Biodegradation tests were carried out as simulated aerobic composting while maintaining constant environmental conditions in accordance with test procedures based on PN-EN/ISO standards using the method of sample mass loss determination. Gel chromatography (GPC/SEC) and FTIR spectroscopy were also applied to assess the degree of biodegradation. The aim of this study was to evaluate the effect of the crystallinity of nonwoven made of PLA 6252 D on its degradation in a compost environment.
Kompostowalne tworzywa biodegradowalne są ekologiczną alternatywą dla tradycyjnych produktów opartych na pochodnych ropy naftowej, zalegających i zanieczyszczających środowisko naturalne w formie odpadów poużytkowych. Nowoczesne materiały polimerowe wykazują właściwości użytkowe tworzyw sztucznych otrzymywanych metodami konwencjonalnymi a ponadto ulegają utylizacji na drodze przemian biochemicznych w wyniku kompostowania. Pozwala to na wpisanie się takich materiałów w schemat obecnie pożądanej gospodarki cyrkularnej, która nie generuje odpadów poużytkowych. W niniejszej pracy przedstawiono metody badań biorozkładu wybranych agrowłóknin wytworzonych z komercyjnego polilaktydu PLA 6252D firmy Nature Works® LLC, USA. Badane agrowłókniny otrzymane techniką spun-bonded charakteryzowały się różnymi stopniami krystaliczności w zakresie od 11.1% do 31.4%. Badania biodegradacyjnie prowadzono w procesie symulowanego kompostowania aerobowego z zachowaniem stałych warunków środowiskowych zgodnie z procedurami badawczymi na podstawie norm PN-EN/ISO z wykorzystaniem metody wyznaczania ubytku masy. Do oceny stopnia biodegradacji zastosowano również technikę chromatografii żelowej (GPC/SEC) oraz spektrofotometrię FTIR. Celem pracy było określenie wpływu krystaliczności włóknin wytworzonych z PLA 6252 D na rozkład w środowisku kompostowym.
Źródło:
Fibres & Textiles in Eastern Europe; 2021, 1 (145); 26-34
1230-3666
2300-7354
Pojawia się w:
Fibres & Textiles in Eastern Europe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Single–server queueing system with limited queue, random volume customers and unlimited sectorized memory buffer
Autorzy:
Ziółkowski, Marcin
Tikhonenko, Oleg
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2173725.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
single-server queueing system
queueing systems with random volume customers
sectorized memory buffer
total volume vector
Laplace-Stieltjes transform
system kolejkowy z jednym serwerem
system kolejkowy z losowymi klientami
bufor pamięci sektorowany
wektor objętości całkowity
transformata Laplace'a-Stieltjesa
Opis:
In the present paper, we analyze the model of a single–server queueing system with limited number of waiting positions, random volume customers and unlimited sectorized memory buffer. In such a system, the arriving customer is additionally characterized by a non– negative random volume vector whose indications usually represent the portions of unchanged information of a different type that are located in sectors of unlimited memory space dedicated for them during customer presence in the system. When the server ends the service of a customer, information immediately leaves the buffer, releasing resources of the proper sectors. We assume that in the investigated model, the service time of a customer is dependent on his volume vector characteristics. For such defined model, we obtain a general formula for steady–state joint distribution function of the total volume vector in terms of Laplace-Stieltjes transforms. We also present practical results for some special cases of the model together with formulae for steady–state initial moments of the analyzed random vector, in cases where the memory buffer is composed of at most two sectors. Some numerical computations illustrating obtained theoretical results are attached as well.
Źródło:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences; 2022, 70, 6; art. no. e143647
0239-7528
Pojawia się w:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stator winding fault detection of permanent magnet synchronous motors based on the bispectrum analysis
Autorzy:
Pietrzak, Przemysław
Wolkiewicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2173641.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
fault diagnosis
condition monitoring
inter-turn short circuits
permanent magnet synchronous motor
bispectrum
fast Fourier transform
błędna diagnoza
monitorowanie stanu
zwarcia międzyzwojowe
silnik synchroniczny z magnesami trwałymi
bispektrum
szybka transformata Fouriera
Opis:
The popularity of high-efficiency permanent magnet synchronous motors in drive systems has continued to grow in recent years. Therefore, also the detection of their faults is becoming a very important issue. The most common fault of this type of motor is the stator winding fault. Due to the destructive character of this failure, it is necessary to use fault diagnostic methods that facilitate damage detection in its early stages. This paper presents the effectiveness of spectral and bispectrum analysis application for the detection of stator winding faults in permanent magnet synchronous motors. The analyzed diagnostic signals are stator phase current, stator phase current envelope, and stator phase current space vector module. The proposed solution is experimentally verified during various motor operating conditions. The object of the experimental verification was a 2.5 kW permanent magnet synchronous motor, the construction of which was specially prepared to facilitate inter-turn short circuits modelling. The application of bispectrum analysis discussed so far in the literature has been limited to vibration signals and detecting mechanical damages. There are no papers in the field of motor diagnostic dealing with the bispectrum analysis for stator winding fault detection, especially based on stator phase current signal.
Źródło:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences; 2022, 70, 2; art. no. e140556
0239-7528
Pojawia się w:
Bulletin of the Polish Academy of Sciences. Technical Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagrożenia frakcją respirabilną krystalicznej krzemionki w przemysłowych procesach wysokotemperaturowych
Respirable fraction hazards of crystalline silica in high temperature industrial processes
Autorzy:
Surgiewicz, Jolanta
Pośniak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1845101.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
respirabilna krystaliczna krzemionka
kwarc
krystobalit
spektrometria w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR)
przemysłowe stanowiska pracy
narażenie zawodowe
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
respirable crystalline silica
quartz
cristobalite
Fourier transform-infrared spectrometry
industrial workplaces
occupational exposure
health sciences
environmental engineering
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące rozpoznania wielkości narażenia na krystaliczną krzemionkę występującą we frakcji respirabilnej w powietrzu na stanowiskach pracy w procesach odlewniczych. Badaniami objęto dziesięć stanowisk pracy w dwóch zakładach przemysłowych. Próbki powietrza pobierano za pomocą cyklonów umożliwiających pobranie z powietrza frakcji respirabilnej aerozolu. Krystaliczną krzemionkę oznaczano w powietrzu metodą spektrometrii w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR). Na badanych stanowiskach stwierdzono stężenia frakcji respirabilnej krzemionki przekraczające wartość normatywu higienicznego (NDS) wynoszącego w Polsce 0,1 mg/m3. Największe stężenia: 0,25 i 0,15 mg/m³ oznaczono w procesach przygotowania mas formierskich na stanowisku przerabiacza mas i czyszczenia form do odlewu oraz na stanowisku formierza maszynowego, jak również na stanowisku kadziowego pracującego przy przygotowaniu i obsłudze kadzi – 0,13 mg/m³. Stężenie frakcji respirabilnej w aerozolu krystalicznej krzemionki zależy od prowadzonego procesu z udziałem niezwiązanego piasku krzemowego i rodzaju wykonywanych czynności, w których powstaje duża ilość respirabilnego aerozolu, a także od natężenia prac wykonywanych na badanym stanowisku. Dla większości badanych stanowisk stwierdzono zagrożenie krystaliczną krzemionką na stanowiskach pracy. Wyniki badań wskazują na konieczność podjęcia środków zaradczych w celu eliminacji tego zagrożenia. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
The article presents results of research on recognition of a size of crystalline silica exposure present in respirable fraction in the workplace air at high-temperature foundry processes. The study included 10 workplaces in two factories. Air samples collected with cyclones allowing the separation of respirable air. The crystalline silica was measured in air with Fourier transform infrared spectrometry (FT-IR). High concentrations of respirable fraction of silica, exceeding the value of the hygienic standard (NDS) of 0.1 mg/m3 in Poland, were found at the studied workplaces. The largest concentration of respirable crystalline silica (0.25 mg/m³ ) was found in the processes of sand preparation of transformer masses and processes of preparing forms on a position of aformer machine – 0.15 mg/m³ and on position of a sliding and pourer forms, at astand of machine moulder, at a stand of ladle maker during preparation and operation of ladles – 0.13 mg/m³ . The amount of respirable aerosol coagulation crystalline silica in high-temperature processes depends on a type of process and is especially present in stages involving unbound silica sand. It also differs in workflow steps and intensity performed on particular workplaces, where large amount of respirable aerosol is produced. Majority of examined workplaces are exposed to high risk of occurring crystalline silica in the respirable fraction. Research results indicate the need of implementing remedial measures to eliminate the hazard. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2021, 3 (109); 189-204
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie zawartości wybranych metali ciężkich w separatorze polimerowym akumulatora kwasowo-ołowiowego
Analysis of the selected heavy metals content in the lead-acid battery polymeric separator
Autorzy:
Kolasa, Dorota
Łukomska, Aneta
Sołtysiak, Joanna
Soszko, Michał
Ciężarek, Olga
Lach, Jakub
Wróbel, Kamil
Czerwiński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/947358.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Chemii Przemysłowej
Tematy:
separatory elektrod
polietylen
oznaczanie metali ciężkich
mineralizacja mikrofalowa
absorpcyjna spektrometria atomowa z atomizacją w płomieniu (FAAS)
analizator rtęci
skaningowa mikroskopia elektronowa/spektrometria dyspersji energii promieniowania rentgenowskiego (SEM/EDS)
spektroskopia w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR)
electrode separators
polyethylene
heavy metals determination
microwave-assisted digestion
flame atomic absorption spectrometry (FAAS)
mercury analyzer
scanning electron microscopy/energy dispersive X-ray spectrometry (SEM/EDS)
Fourier transform infrared spectroscopy (FT-IR)
Opis:
W materiale polimerowym stosowanym jako separator elektrod w akumulatorze kwasowo-ołowiowym oznaczano zawartość kadmu, ołowiu i rtęci. W kontekście obowiązujących przepisów dotyczących wprowadzanych do obrotu baterii i akumulatorów oraz przetwarzania zużytych baterii i zużytych akumulatorów porównano wyniki badania próbek separatora przed użyciem w procesach elektrochemicznych oraz próbek odpadowych. W badaniach separatora [poprzedzonych analizą jakościową tworzywa metodami: skaningowej mikroskopii elektronowej/spektrometrii dyspersji energii promieniowania rentgenowskiego (SEM/EDS) i spektroskopii w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR)] wykorzystano nowoczesny aparat do mikrofalowego roztwarzania próbek w połączeniu z techniką absorpcyjnej spektrometrii atomowej z atomizacją w płomieniu (FAAS) i analizatorem rtęci. Zastosowane procedury analityczne weryfikowano na podstawie wyników badania certyfikowanego materiału odniesienia (PE-LD) zawierającego śladowe ilości analitów.
Results of cadmium, lead and mercury determination in the polymeric material used as an electrode separator in the lead-acid battery have been presented. Samples of the separator before use in the electrochemical processes and the waste separator samples have been compared with reference to the existing laws on batteries and accumulators and waste batteries and accumulators. In the polymer separator examination [preceded by a qualitative analysis of the material using scanning electron microscopy/ energy dispersive X-ray spectrometry (SEM/EDS) and Fourier transform infrared spectroscopy (FT-IR) techniques], a modern UltraWAVE digestion system combined with flame atomic absorption spectrometry (FAAS) technique and a DMA-80 Direct Mercury Analyzer has been used. The quality of metal determination results has been evaluated using a certified PE-LD reference material containing trace amounts of analytes.
Źródło:
Polimery; 2019, 64, 6; 442-451
0032-2725
Pojawia się w:
Polimery
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-21 z 21

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies