Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Yugoslav" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 48
Tytuł:
Деятельность Международного трибунала по бывшей Югославии: незакрытое досье криминальной войны в Боснии и Герцеговине
Autorzy:
Aliev, Oktajj
Abdullaev, Mekhti
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568794.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia
post-Yugoslav space
war criminals
ethnic cleansing and genocide
the ICTY exit strategy
Международный уголовный трибунал по быв-
шей Югославии (МТБЮ) постюгославское пространство военные преступники
этнические чистки и геноцид
стратегии выхода МТБЮ
Opis:
The article examines the work of the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia (ICTY) over twenty years. It shows the internal conflicts of the ICTY relating to the different positions of countries which had influence on the judicial investigation of war crimes committed during the wars in the post-Yugoslav space. Special role of the USA in creating financing and follow-up activities of the ICTY is noted. The attention is paid to the political importance of the ICTY. Attention is also paid to the political importance of the ICTY as a factor in preventing crime and the international community – ethnic cleansing and genocide in the future. The ICTY’s activity in the context of search and punishment of the major war criminals of the Bosnian – Radovan Karadzic and Radco Mladic is discussed. The article also tells about the so-called "exit strategy” of the ICTY, that is the completion time of its activities.
В статье анализируется деятельность Международного трибунала по бывшей Югославии (МТБЮ) за двадцатилетний период. Показаны внутренние коллизии МТБЮ, связанные с различными позициями стран, имеющими влияние на ход судебного расследования военных преступлений, совершенных в период войн на постюгосласвском пространстве. Отмечается особая роль США в создании, финансировании и последующей деятельности МТБЮ. Обращено внимание на политическое значение работы МТБЮ как фактора предотвращения международным сообществом преступлений – этнических чисток и геноцида в будущем. Освещаются вопросы деятельности МТБЮ в контексте поиска и наказания главных преступников боснийской войны – Р. Караджича и Р. Младича. В статье отмечается так называемая «стратегия выхода» МТБЮ, то есть сроки завершения ее деятельности.
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2014, 2(7); 53-74
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmierzch bogów w Dubrowniku
Twilight of the Gods in Dubrovnik
Autorzy:
Pająk, Patrycjusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635746.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Zafranović
Dubrovnik
Croatian film
Yugoslav film
power
fascism
aristocracy
communism
Opis:
The Croatian film Occupation in 26 pictures (1978), directed by Lordan Zafranović is considered as one of the most controversial vision of the Second World War in Yugoslav cinema. The director uses the ornamental style, modeled on Italian cinema, to portray the change of power in Dubrovnik in 1941 – at the beginning of the fascist occupation of the city. He juxtaposes the licentiousness of Italian, German and Croatian fascists and the fall of the Dubrovnik aristocracy and the rebellion of communists. The political changes in the city are presented against the background of its rich cultural tradition. Zafranović highlights the beauty of Dubrovnik’s architectural and natural landscape that fascists desecrate. Decadent poetics with its aesthetic excess allows him to refresh and deepen the communist interpretation of the fascist occupation.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2013, 5
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Yugoslav diplomats during the interwar period
Autorzy:
Micic, Srdjan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910218.pdf
Data publikacji:
2019-02-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Serbian elite
Yugoslav foreign service
Yugoslav military service
Opis:
The article deals with influence of the Serbian elite in the scope of the Yugoslav Foreign Service during 1918–1939. The influence of the elite circles was particularly prominent in the Yugoslav Army and in the Ministry of Foreign Affairs, as was the case in Serbia until 1918. As non-institutional factors had great influence on the work of state institutions, the first aim of this paper is to examine the main aspect for selection, career development and obstacles in the life of Yugoslav Diplomats, derived from the power struggle among elite circles. The second aim is to compare Serbian and Yugoslav experiences in order to establish similarities and differences in the characteristics of the pre-War and Interwar Diplomatic-Consular personnel. The analysis is based on Yugoslav archival materials, as well as on foreign published documents, memorial literature and relevant Yugoslav/Serbian and foreign historiography.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 143-159
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane polsko-jugosłowiańskie organizacje w okresie międzywojennym
The Selected Polish-Yugoslav Organisations in the Interwar Period
Избранные польско-югославские организации в межвоенный период
Autorzy:
Lis, Tomasz Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2235067.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Polish-Yugoslav relationship
Polska
Yugoslavia
social history
scientific activity
stosunki polsko-jugosłowiańskie
Polska
Jugosławia
historia społeczna
działalność naukowa
Opis:
W artykule autor prezentuje wyniki badań dotyczących działalności wybranych organizacji polsko-jugosłowiańskich w okresie międzywojennym. W oparciu o dokumenty z kilku krajów (Słowenia, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Ukraina i Polska) omawia funkcjonowanie dwóch najważniejszych organizacji tego typu w II RP, Stowarzyszenia Polsko-Jugosłowiańskiego w Poznaniu i Polsko-Jugosłowiańskiej Ligi we Lwowie; ich działalność kulturalną, wydawniczą, a także prezentuje środowiska, z jakich wywodzą się członkowie obydwu organizacji. Ponadto pojawia się też wątek Ligi Towarzystw Polsko-Jugosłowiańskich, która została zainicjowana w 1930 r. w Warszawie, zrzeszającej wszystkie organizacje polsko-jugosłowiańskie, w tym Poznań i Lwów.
In the article, the author presents his research on the selected Polish-Yugoslav organisations active in the interwar period. On the basis of archival materials kept in Slovenia, Bosna, Hercegovina, Croatia, Ukraine, and Poland, he discusses the two most important organisations of this type in the Second Polish Republic, the Polish-Yugoslav Society in Poznań and the Polish-Yugoslav League in Lviv. He depicts their cultural and publishing activities and presents the background of the members of both organisations. Moreover, he also touches upon the subject of the League of Polish-Yugoslav Societies, established in Warsaw in 1930, associating all Polish-Yugoslav organisations, including those from Poznań and Lviv.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 1; 69-92
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojna etniczna w byłej Jugosławii – źródła i skutki. Wybrane aspekty
Ethnic war in former Yugoslavia. Origins and consequences. Selected aspects
Autorzy:
Kuźniar, Z.
Fronczyk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/347458.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
Bałkany
konflikt etniczny
wojna w Jugosławii 1991-1995
NATO
ludobójstwo
nacjonalizm
Unia Europejska a kraje bałkańskie
Balkans
ethnic conflict
Yugoslav war of 1991-1995
genocide
nationalism
European Union and Balkan states
Opis:
W artykule przedstawiono źródła i skutki wojny etnicznej w byłej Jugosławii oraz konflikty etniczno-narodowościowe w tym państwie, jak również proces rozpadu państwa jugosłowiańskiego oraz tragedię i krzywdę ludności cywilnej poniesioną w wyniku działań wojennych. Zawarto także opis zmian pokoleniowych na szczytach władzy i dramatyczne wyjście z federacji poszczególnych republik, począwszy od tych najbogatszych. Scharakteryzowano główne elementy strategii UE wobec Bałkanów Zachodnich (zawarte w ramach Procesu Stabilizacji i Stowarzyszenia) oraz przedstawiono działania polityczne i wojskowe NATO w Kosowie.
The article discusses the origins and consequences of the ethnic war in the former Yugoslavia, ethnic and national conflicts in that country, the process of the disintegration of the Yugoslav Republic and the tragedy and harm of the civilian population resulting from war operations. The article also presents generational changes that occurred in the top tiers of the authorities and the dramatic exit of individual republics from the federation, staring with the richest ones. The main elements of EU’s strategies for the western Balkans are characterised in the article (included in the Stabilisation and Association Process), and political and NATO military operations in Kosovo are also presented.
Źródło:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2013, 2; 37-45
1731-8157
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Violence and Sex and Violence Again: The Sexual Revolution in the Films of the Yugoslav Black Wave
Przemoc i seks, i znów przemoc. Rewolucja seksualna w filmach jugosłowiańskiej czarnej fali
Autorzy:
Pająk, Patrycjusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33304057.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
sexual revolution
1968 revolution
sex
violence
Yugoslav film
Serbian film
Yugoslav Black Wave
rewolucja seksualna
rewolucja ’68
seks
przemoc
film jugosłowiański
jugosłowiańska czarna fala
film serbski
Opis:
The sexual revolution, regarded as one of the main hallmarks of the 1968 revolution, left a distinct mark in four Serbian films of the Yugoslav Black Wave: Early Works (Rani radovi, 1969) by Želimir Žilnik, Plastic Jesus (Plastični Isus, 1971) by Lazar Stojanović, W.R.: Mysteries of the Organism (WR – misterije organizma, 1971) by Dušan Makavejev and Young and Healthy As a Rose (Mlad i zdrav kao ruža, 1971) by Jovan Jovanović. These films tackle the issue of the relationship between violence and sexuality, which was crucial for the course of the revolution. Sexual freedom was recognised by the revolutionaries of 1968 as a fundamental manifestation of the individual freedom for which they fought, resisting the violence resulting from the current political and cultural tradition. The directors of these films ironically illustrate how the implementation of the revolutionary demand that sex replace violence as a force shaping social life leads to a paradoxical effect: the revelation of sexuality’s organic entanglement in violence, rooted in human nature.
Rewolucja seksualna, traktowana jako jeden z głównych wyróżników rewolucji ’68, zostawiła wyraźny ślad w czterech serbskich filmach należących do jugosłowiańskiej czarnej fali. Młode lata (Rani radovi, 1969) Želimira Žilnika, Plastikowy Jezus (Plastični Isus, 1971) Lazara Stojanovcia, WR – tajemnice organizmu (WR – misterije organizma, 1971) Dušana Makavejeva oraz Młody i zdrowy jak róża (Mlad i zdrav kao ruža, 1971) Jovana Jovanovicia podejmują kluczowy dla przebiegu tej rewolucji problem relacji między przemocą a seksualnością. Wolność seksualną rewolucjoniści roku 1968 uznawali za podstawowy przejaw wolności indywidualnej, o którą walczyli, stawiając opór przemocy wypływającej z aktualnej polityki i tradycji kulturowej. Reżyserzy wymienionych filmów ironicznie obrazują, jak realizacja rewolucyjnego postulatu, by seks zastąpił przemoc w roli siły kształtującej życie społeczne, prowadzi do efektu paradoksalnego – do ujawnienia się organicznego, zakorzenionego w ludzkiej naturze, uwikłania seksualności w przemoc.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The trouble of gender sin in post-Yugoslav film – in the name of the father
Autorzy:
Bogojević, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923151.pdf
Data publikacji:
2018-12-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
gender
film
Yugoslav
post-Yugoslav
war
auteur
gaze
patriarchy
cinematic representation
Opis:
Post-Yugoslav film art is, similarly to Yugoslav cinema, exemplary of masculine cultural domination, approaching socio-national themes in a highly gendered mode and reflecting a return to patriarchy, more brutal than that during the existence of Yugoslavia. A new generation of cinéasts explores, with a backlash mixture of contempt and compassion, the themes of violence, displaying a new assault on female emancipation, which seemed to be in line with the socio-political context of rising nationalist movements that led to the bloody events of the Yugoslav war in 1991. The female character is re-located to a place traditionally assigned to women not as the subject of narrative or discourse, but as the object of love and/or hatred by a masculine subject. The films chosen to be analysed here are full-length auteur feature films – Virgina, Grbavica, Djeca, Bure baruta, with a specific focus on the work by Danis Tanović – are not representative of post-Yugoslav cinema, but as rare exceptions demonstrate that, contrary to the dominant post-Yugoslav public opinion, both the Yugoslav wars and post-war traumatic realities remain cinematically unexplored.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2018, 23, 32
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Perception of Yugoslav-Bulgarian Relations in the Daily “Politika” in the Context of the Pan-Balkan Entente Concept in the First Part of the 1930s.
Autorzy:
Michalak, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508980.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
propaganda
newspapers
king Aleksandar I Karadjorjdević
Yugoslav-Bulgarian relations
Balkan Entente
Opis:
The Perception of Yugoslav-Bulgarian Relations in the Daily “Politika” in the Context of the Pan-Balkan Entente Concept in the First Part of the 1930s.The Yugoslav-Bulgarian rapprochement, initiated by the king Aleksandar I Karadjordjević in the early 30s of the twentieth century, with an idea of inclusion of Bulgaria to the planned Balkan Pact was one of the biggest reorientation in the Yugoslav policy at the turn of 20s and 30s. Since the end of the Great War, the eastern neighbour of Yugoslavia was treated rather as one of the greatest threats to the postwar order in the Balkans. This reorientation, resulting primarily from the geopolitical situation in Europe required propaganda action of warming the image of Bulgaria in the eyes of the Yugoslav society. This would not be possible without the support of the press, which in the first half of twentieth century, was still the most popular and definitely most accessible medium of information, which could significantly affected on the perception of current political events by the public opinion. The aim of the author was to present changes in the way of presenting the Yugoslav-Bulgarian relations in the daily Politika, the biggest and most read newspaper in the interwar Yugoslavia, in the context of political activities of king Aleksandar I towards the creation of the so-called Balkan Entente. Postrzeganie stosunków jugosłowiańsko-bułgarskich na łamach dziennika „Politika” w kontekście idei tzw. Ententy Bałkańskiej w pierwszej połowie lat 30. XX wiekuZbliżenie jugosłowiańsko-bułgarskie zainicjowane przez króla Aleksandra I Karađorđevicia w latach 30. XX w. z myślą o włączeniu Bułgarii do planowanego tzw. Paktu Bałkańskiego było jedną z najpoważniejszych reorientacji w jugosłowiańskiej polityce zagranicznej przełomu lat 20. i 30. XX w. Od zakończenia I wojny światowej wschodni sąsiad Jugosławii traktowany był raczej jako jedno z największych zagrożeń dla powojennego ładu na Bałkanach. Wspomniana reorientacja, wynikająca przede wszystkim z sytuacji geopolitycznej w ówczesnej Europie, wymagała ocieplenia wizerunku Bułgarów w oczach jugosłowiańskiego społeczeństwa. Zadanie to byłoby niemożliwe do realizacji bez wsparcia prasy, która w pierwszej połowie ubiegłego stulecia była nadal najbardziej popularnym i zdecydowanie najłatwiej dostępnym źródłem informacji mogącym realnie wpływać na odbiór bieżących wypadków politycznych przez opinię publiczną. Celem autora było przedstawienie zmiany sposobu prezentowania stosunków jugosłowiańsko-bułgarskich na łamach dziennika „Politika”, największego i najbardziej poczytnego czasopisma międzywojennej Jugosławii, w kontekście działań politycznych zmierzających do utworzenia tzw. Ententy Bałkańskiej.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2017, 6
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Chronotope of Exile in the Post-Yugoslav Novel and the Boundaries of Imaginary Homelands
Autorzy:
Levanat-Peričić, Miranda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508800.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
chronotope
exile narration
Post-Yugoslav novel
reflective nostalgia
imaginary homeland
non-place
Opis:
The Chronotope of Exile in the Post-Yugoslav Novel and the Boundaries of Imaginary HomelandsAlthough the chronotopic approach to the novels of exile is almost self-explanatory, certain specifics expressed by post-Yugoslav exile narrations evoke a separate chronotope interpretation. First and foremost, post-Yugoslav literature is additionally encumbered with the identity issue because the abandoned areas of the nineties for the exiled writer do not disappear at a metaphorical level, by turning into a mnemotope, but in the actual break-up of the political entity, the imaginary supranational heritage transforms itself into a kind of counterculture, mostly affirmed by exile writers. Therefore, returning to the abandoned place often becomes possible only as a return to the past. In this paper, the literary theme of exile will be followed comparatively, starting from the reflective nostalgia in the prose of Dubravka Ugrešić (The Ministry of Pain), through a global exile which reflects the history of the relationship between European persecutions and America as an unfair homeland, which breaks all identity support in the novels of Aleksandar Hemon (The Nowhere Man; The Lazarus Project), to the intra-Yugoslav, "hereditary" exile in the novels of Goran Vojnović (Chefurs Raus!; Yugoslavia, My Homeland), which fathers left to their sons like a curse of the genus. In the texts mentioned above, the chronotope of exile is dealt with at the level of genre, as the major, supreme chronotope, which includes or opens space to a series of specific local chronotopes, which are fundamental to exile narration. These motifs are also encountered in other genres, but in exile narration they are the bearing pillars of the genre. They are, by their nature, chronotopic because they are realised through the binary spatial-temporal categories of presence and absence, affiliation and non-affiliation, anchoring and nomadism. In this paper, I will look at three such chronotope motifs: 1) the motif of home as a non-place or a place of absence; 2) the motif of other/mirror country and other/”mirror” history; 3) the motif of return and travel (by train), which regularly invokes the stereotypical representation of the place and the past. Chronotop wygnania w powieści postjugosłowiańskiej i granice ojczyzn wyobrażonychChociaż chronotopiczne podejście do analizy powieści problematyzujących wygnanie wydaje się oczywiste, to specyficzne cechy postjugosłowiańskich powieści tego rodzaju wymagają szczególnej interpretacji koncepcji chronotopu, ponieważ literatura postjugosłowiańska jest dodatkowo obciążona kwestią tożsamości. Dla wygnanego pisarza opuszczone przestrzenie lat dziewięćdziesiątych nie znikają jedynie na poziomie metaforycznym, zamieniając się w przestrzeń pamięci (mnemotop), ale faktycznie przestają istnieć jako rzeczywisty byt polityczny. Tym samym, wyobrażone dziedzictwo ponadnarodowe przekształca się w swoistą kontrkulturę, w większości afirmowaną przez pisarzy na wygnaniu. Dlatego też powrót do opuszczonej przestrzeni często jest możliwy jedynie jako powrót do przeszłości. Artykuł omawia literacki motyw wygnania w perspektywie komparatystycznej. Rozpoczyna się od refleksyjnej nostalgii w prozie Dubravki Ugrešić (Ministerstwo bólu). Następnie wiedzie poprzez globalne wygnanie, które odzwierciedla historię związków między europejskimi prześladowaniami a Ameryką jako niesprawiedliwą ojczyzną łamiącą wszelkie tożsamości, w powieściach Aleksandra Hemona (Nowhere Man, The Lazarus Project). Wreszcie, dochodzi do wewnątrzjugosłowiańskiego wygnania „dziedzicznego” w powieściach Gorana Vojnovicia (Chefurs Raus!, Yugoslavia, My Homeland) – wygnania, które ojcowie pozostawili swoim synom niczym przekleństwo rodzaju. W wyżej wymienionych tekstach chronotop wygnania jest rozpatrywany na poziomie gatunku jako główny, nadrzędny chronotop, który zawiera w sobie lub otwiera przestrzeń dla szeregu specyficznych chronotopów lokalnych, fundamentalnych dla narracji wygnańczych. Chociaż podobne motywy występują także w innych gatunkach, to są one filarami w przypadku narracji wygnańczych, z natury chronotopicznych, gdyż realizowanych za pomocą binarnych kategorii czasoprzestrzennych: obecności i nieobecności, przynależności i braku przynależności, zakotwiczenia i nomadyzmu. W tym artykule przyjrzę się trzem takim motywom chronotopu: 1) motywowi domu jako nie-miejsca lub miejsca nieobecności; 2) motywowi innych/lustrzanych krajów i innych/lustrzanych historii; 3) motywowi powrotu i podróży (pociągiem), który regularnie przywołuje stereotypowe przedstawienie miejsca i przeszłości. Kronotop egzila u postjugoslavenskom romanu i granice imaginarnih domovinaPremda je kronotopski pristup romanima egzila gotovo samorazumljiv, određene specifičnosti koje iskazuje postjugoslavenske egzilne naracije prizivaju zasebnu kronotopsku interpretaciju. Prije svega, postjugoslavenska književnost opterećena je dodatnim identitetskim bremenom jer napušteni prostori devedesetih godina za pisca u egzilu ne nestaju na nekoj metaforičkoj razini seleći se u mnemotope, nego se stvarnim raspadom političke cjeline, imaginarna supranacionalna baština transformira u svojevrsnu kontrakulturu, najčešće afirmiranu upravo posredstvom egzilnih pisaca. Stoga i povratak na napušteno mjesto često postaje moguć samo kao povratak u prošlost. U ovom će se radu književna tema egzila pratiti komparativno, počevši od refleksivne nostalgije u prozi Dubravke Ugrešić (Ministarstvo boli), preko globalnog egzila u kojemu se zrcali povijest odnosa europskih progona i Amerike kao maćehinske domovine koja rastače sve identitetske oslonce u romanima Aleksandra Hemona (Čovjek bez prošlosti; Projekat Lazarus), do unutarjugoslavenskog, „naslijeđenog“ egzila u romanima Gorana Vojnovića (Čefuri raus!; Jugoslavija, moja domovina), koje, poput prokletstva roda, očevi ostavljaju sinovima. U navedenim tekstovima o kronotopu egzila govorimo na razini žanra, kao glavnom, nadređenom kronotopu koji uključuje ili otvara prostor nizu specifičnih lokalnih kronotopa ili motiva, ključnih za egzilnu naraciju. Te se motivske jedinice susreću i u drugim žanrovima, no u egzilnoj su naraciji nosivi stupovi žanra. Po svojoj su naravi kronotopični jer se realiziraju kroz binarne prostorno-vremenske kategorije prisutnosti i odsutnosti, pripadanja i nepripadanja, usidrenosti i skitalaštva. U ovom radu osvrnut ću se na tri takva kronotopska motiva: 1. motiv doma kao ne-mjesta ili mjesta odsustva; 2. motiv druge/zrcalne domovine i druge/zrcalne povijesti; 3. motiv povratka i putovanja (vlakom), koje redovito priziva stereotipnu reprezentaciju mjesta i prošlosti.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2018, 7
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stylistic heritage and tendencies in contemporary Croatian cinema
Autorzy:
Lučić, Krunoslav
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923158.pdf
Data publikacji:
2018-12-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Croatian cinema
1990s–2000s
Yugoslav period
film stylistics
classical film style
modernist film style
variants of film style
Opis:
This paper focuses on the diverse stylistic heritage and various tendencies in Croatian cinema of the 1990s and 2000s. Since many film scholars accentuate the discontinuity between contemporary Croatian cinema and that from the Yugoslav period, the paper points to continuities in the stylistic trends of both periods. The paper also analyzes two major stylistic configurations ‒ classical and modernist ‒ focusing on different variants of both aesthetic orientations. Variants of cinematic classicism (reduced and excessive classical style) are exemplified by the films of Krešo Golik and Fadil Hadžić, and by the films of Dalibor Matanić and Zrinko Ogresta from the contemporary period. On the other hand, variants of cinematic modernism (realist and psychological) are exemplified by thefilms of Vatroslav Mimica and Ante Peterlić from the 1960s, and in the contemporary period by thefilms of Zrinko Ogresta and Lukas Nola.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2018, 23, 32
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studying the Post-Socialist City in Yugoslavia: An Examination of Multi-Disciplinary Methodologies and Theoretical Approaches
Badanie przestrzeni miasta postsocjalistycznego na obszarze byłej Jugosławii: analiza wielodyscyplinowych metodologii i perspektyw teoretycznych
Autorzy:
Babić, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339668.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
architektura socjalizmu
architektura postsocjalistyczna
Jugosławia
kraje byłej Jugosławii
ideologia i architektura
dziedzictwo kulturowe
Zachodnie Bałkany
socialist city
post-socialist city
Yugoslavia
Yugoslav successor states
ideology and architecture
socio-cultural heritage
Western Balkans
Opis:
Since the end of the state-socialist era in the early 1990s – and effectively, since the end of the Yugoslav federation and the subsequent wars that had engulfed the Western Balkans for almost a decade – the study of the twentieth-century South-Eastern Europe has intensified. The scholarship on the region’s twentieth-century architecture has been prolific since the early years of the new millennium, and the new generation of urban and architectural scholars has further amplified this trend. However, an inquiry into the post-socialist city in Western Balkans has been relegated largely to the secondary position to the study of the Yugoslav modernist architecture and its role within the socio-political mechanisms of the Cold War era. In this discourse, the study of the post-socialist urban space remains lacking in architectural and urban history – it is mainly conducted within the methodological and theoretical frameworks of sociology, socio-cultural anthropology, and urban geography. To bridge this scholarly gap and identify possible new trajectories of inquiry, I probe into the different scholarship dealing with the post-socialist city and the urban, ideological, and social remnants of the state-socialist era in former Yugoslavia. I argue that the study of the multi-disciplinary nature of the scholarship examining the state-socialist and post-socialist city serves as a vital step in the more comprehensive understanding of the (post-)Yugoslav architectural space, its particulars, and idiosyncrasies. Methodologically, I identify and outline the different disciplinary strands in the study of the post-socialist space in general, and post-Yugoslav space in particular, followed by an analysis of the established discourses and their points of interference and overlap. By investigating qualitative methodologies and different theoretical approaches in the study of the Central-East European and Yugoslav post-socialist city, I explore the post-socialist urban space in former Yugoslavia in a wide-ranging manner, ultimately identifying conduits for future research.
Od upadku ładu komunistycznego w Europie na początku lat 90. XX wieku, czemu towarzyszył rozpad Jugosławii i wojna, która naznaczyła ostatnią dekadę minionego stulecia na Bałkanach, intensywnie rozwijają się badania naukowe poświęcone Europie Południowo-Wschodniej. Od początku nowego tysiąclecia pojawiają się projekty akademickie dotyczące dwudziestowiecznej architektury, zaś nowe pokolenie historyków architektury i urbanistyki z rosnącym zainteresowaniem rozwija poruszaną dotąd tematykę. Jednakże badania nad architekturą okresu postsocjalistycznego w miastach zachodnich Bałkanów odgrywają drugorzędną rolę w porównaniu z aktywnością naukową poświęconą architekturze modernizmu w Jugosławii, jak też miejscu architektury w przemianach społeczno-politycznych podczas zimnej wojny. Badania przestrzeni miejskiej w okresie postsocjalistycznym zajmują marginalne miejsce w dyskursie historii architektury i urbanistyki, zaś projekty naukowe o tej tematyce rozwijają się głównie w perspektywie socjologii, antropologii społecznej i geografii miasta. Celem artykułu jest analiza dotychczasowej literatury dotyczącej architektury postsocjalistycznej oraz miejskiego, ideologicznego i socjologicznego dziedzictwa socjalistycznej Jugosławii; przedstawione przeze mnie prace starają się również określić możliwe kierunki dalszych studiów nad tą problematyką. Uważam, że analiza wielodyscyplinowych badań naukowych dotyczących architektury socjalizmu i okresu post-socjalistycznego może być kluczowym krokiem w procesie odkrywania znaczeń jugosłowiańskiej i postjugosłowiańskiej przestrzeni miejskiej, jak też w próbach scharakteryzowania jej specyfiki. Pod względem metodologicznym artykuł rekonstruuje sposoby badania typowe dla poszczególnych dyscyplin oraz ich punkty wspólne, jak też dokonuje analizy istniejącego już dyskursu naukowego. Ponadto dzięki badaniu różnorodnych perspektyw metodologicznych i teoretycznych w studiach na temat miast Europy Środkowej w artykule zaproponowano możliwe kierunki dalszych prac badawczych nad architekturą i urbanistyką okresu postsocjalistycznego w krajach byłej Jugosławii.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2021, 10; 1-22
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjalistyczny w formie, narodowy w treści. Chorwacka odmiana komunistycznej nowomowy w czasie tzw. chorwackiej wiosny
Socialist in Formand National in Content: The Croatian Version of the Communist Newspeak during the so-called Croatian Spring
Autorzy:
Czerwiński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953412.pdf
Data publikacji:
2020-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Yugoslav Newspeak
Cwatian communism
national codę
communist code
semiotics
Opis:
In this article the problem o f Yugoslav Newspeak, in the Croatian version that appeared in the period o f the so-called Croatian Spring (1971), is taken into consideration. The aim ofthe analysis is to demonstrate how Croatian national values and beliefs - understood in semiotic terms as a ‘m onal codę’ - were conveyed within the rigid and inflexiblecommunist discourse (understood as a ‘communist codę ). Thus, the Stalinist slogan “National in form, socialist in content” is dcliberately shifted into “Socialist in Form andNational in Content”. This shift aims at demonstrating that the Croatian elite took advantage of the communist Newspeak in order to explicate its own national consciousness without being accused of anti-Serbian nationalism, or de stroying the idea o f “brotherhood and unity”. The interrelation of the two codes brings about a very complex linguistic phenomenon. In the article the analysis concems several problems: (1) the semiotic capacity of the genre that enablcd one to convey national values without questiomng Yugoslav unity, (2) discursive formations hringing about sensitive relations hetween Croats and Serbs, including certain semantic and formal strategies, and (3) the issue o f the purist consciousness with respect to Newspeak. The article demonstrates that the communist political leaders play an important role re-establishing independent Croatian discourse. This stratégy is not limited to Croatia sińce in all of the former socialist republics o f the Yugoslav I cderal >n the same situation occurred.
Źródło:
Stylistyka; 2012, 21; 97-118
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Simuliranje demokracije: emancipacija demokratske krize u esejistici Dubravke Ugrešić
Simulating Democracy: Emancipation of Democracy Crisis in Dubravka Ugrešić’s Essays
Autorzy:
Marot Kiš, Danijela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635808.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Dubravka Ugrešić
democracy
ideology
post-Yugoslav society
exile
Opis:
One of the central notions of the post-Yugoslav literature is the status of democracy in national states formed after the breakup of Yugoslavia. From the perspective of the exile, not only as banishment, but also as a liberating outside view into the once common social, cultural and political space, the post-Yugoslav writers question the social democracy praxis in their former home states comparing it to the social practices in the states of their current residence. In her books of essays, Dubravka Ugrešić ironizes different forms of social ideology in Croatia from the beginning of nineteen-nineties. Her writing recognizes the standards of European democracy accompanied with the ideological view into the questions of social rights, religion and language as the stumbling block of modern society. Ugrešić describes democracy as a notion hiding different things: the praxis of ruthless capitalist exploitation, loss of media freedom, media manipulation, the censorship of corporate capitalism, production of lies, modern slavery... (Don’t take it personal, 2014), validating in her essays the importance of literature in disclosure of autocracy masked as democracy.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 17; 101-116
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SIŁY OBRONY TERYTORIALNEJ SOCJALISTYCZNEJ FEDERACYJNEJ REPUBLIKI JUGOSŁAWII – OBYWATELSKI WYMIAR SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA CZY ROZSADNIK FEDERACJI?
THE TERRITORIAL DEFENCE FORCES OF SOCIALIST FEDERAL REPUBLIC OF YUGOSLAVIA: CIVIC DIMENSION OF STATE SECURITY SYSTEM OR FEDERATION’S SEEDBED?
Autorzy:
Dziewiałtowski-Gintowt, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/483907.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim
Tematy:
Socjalistyczna Federalna Republika Jugosławii
Jugosłowiańska Armia Ludowa
Siły Obrony Terytorialnej
Socialist Federal Republic of Yugoslavia
Yugoslav People's Army
Territorial Defence Forces
Opis:
Powyższe ujęcie tematu wskazuje na problematykę badawczą związaną z rolą i miejscem Sił Obrony Terytorialnej w systemie bezpieczeństwa Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii (SFRJ). Jednostki SOT utworzono pod wpływem interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 r. Władze w Belgradzie zinterpretowały stłumienie „praskiej wiosny” jako ostrzeżenie dla polityczno-militarnej pozycji Jugosławii w świecie. Jugosłowiańska doktryna wojskowa zakładała bowiem przygotowanie się na konflikt zbrojny wyłącznie z Zachodem (wojskami NATO). Zdając sobie sprawę, że SFRJ nie byłaby w stanie obronić się przed atakiem ze Wschodu, komunistyczne władze polityczno-wojskowe uznały, że jest to właściwy moment, aby wykorzystać doświadczenia z okresu walk partyzanckich w czasie II wojny światowej. W związku z tym opracowana została koncepcja wojenna zwana doktryną powszechnej obrony narodowej. Zgodnie z nowym ustawodawstwem system obrony terytorialnej powstał w republikach, gminach, społecznościach lokalnych i organizacjach pracowniczych. Odbiegał on w swojej postaci od klasycznej organizacji wojskowej, co wynikało z założenia jej twórców, że miał on stać się zalążkiem ruchu partyzanckiego na wypadek agresji z zewnątrz. Jednakże jednostki SOT posiadały elementy składowe typowej organizacji wojskowej, takie jak: struktury dowodzenia, system szkoleń, jednostki bojowe, kadry i uzbrojenie. Po decentralizacji politycznej, przyjętej w Konstytucji SFRJ z 1974 roku, oddziały te zostały przekształcone w siły zbrojne poszczególnych republik, ograniczając tym samym funkcjonalną legitymizację Jugosłowiańskiej Armii Ludowej. Istnienie dwóch, konkurencyjnych względem siebie, elementów systemu obrony państwa przyczyniło się do rozpadu federacji jugosłowiańskiej.
This approach to the subject points to research issues related to the role and place of the Territorial Defence Forces (teritorijalne odbrane snage - TOS) in the security system of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia (SFRY). TOS units were created under the influence of the Warsaw Pact intervention in Czechoslovakia in 1968. The authorities in Belgrade interpreted the suppression of the "Prague Spring" as a warning to the political-military positions of Yugoslavia in the world. Yugoslav military doctrine implied in fact prepare for armed conflict only with the West (NATO troops). Realizing that the SFRY would not be able to defend against an attack from the East, the top military and political establishment decided that the time is right to take advantage of experiences from the guerrilla during the Second World War. In this regard military doctrine called the "Doctrine of Total National Defence” was formed. In accordance to legislation a new system of Territorial Defence Forces was formed within republics, municipalities, local communities, and labour organisations. As a bearer of people's resistance the Territorial Defence Forces deviated in form from a classical military organisation. However it comprised elements of a military organisation, such as chain of command, system of training, combat units, cadres and arms. Following the political decentralisation, adopted in the Constitution of 1974, the Territorial Defence Forces were transformed into armed forces of particular republics thus affecting functional legitimacy of the Yugoslav People's Army. The existence of two competing elements of the state defence system leads to the hypothesis that the establishment of the TOS and convert them into republican armies, was one of the reasons for the disintegration of the Yugoslav federation.
Źródło:
Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem; 2016, 2(7) Obrona Terytorialna i jej rola we współczesnych systemach bezpieczeństwa; 229-248
2353-6306
Pojawia się w:
Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Researching the Yugoslav secret police in Croatia and Bosnia and Herzegovina: sources, historiography, publicist writing
Badania nad jugosłowiańską tajną policją w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie: źródła, historiografia, publicystyka
Autorzy:
Mihaljević, Josip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111924.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Yugoslav security and intelligence services
archives of the secret police
UDBA
Croatian historiography
historiography in Bosnia and Herzegovina
jugosłowiańskie służby bezpieczeństwa i wywiadu
archiwa tajnej policji
historiografia chorwacka
historiografia w Bośni i Hercegowinie
Opis:
Artykuł zawiera przegląd historiografii w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie na temat jugosłowiańskich tajnych służb i pokazuje ograniczenia uniemożliwiające swobodne badania historyczne w przeszłości i obecnie. Badania ograniczała przede wszystkim niedostępność źródeł archiwalnych, a także upolitycznienie kwestii byłych komunistycznych służb specjalnych. Autor pokazuje, że w Chorwacji dostępność archiwaliów w ciągu ostatnich kilku lat znacznie się poprawiła, co przełożyło się na liczbę publikacji naukowych i dziennikarskich na temat tajnych służb. W Bośni i Hercegowinie nadal istnieją ograniczenia w dostępie do źródeł, dlatego też tamtejsza historiografia wykazuje jak dotąd znacznie skromniejsze rezultaty. W artykule autor przedstawia również rozwój, organizację i działalność jugosłowiańskich służb specjalnych.
The article provides an overview of the historiography in Croatia and Bosnia and Herzegovina on the Yugoslav secret services and shows the limitations that have prevented free historical research both in the past and today. Such research were mostly limited by the unavailability of archival sources, as well as the politicisation associated with the topic of the former communist secret services. The author shows that in Croatia, the availability of archives has significantly improved in the last few years, thus increasing scientific and journalistic production on the subject of secret services. In Bosnia and Herzegovina, there are still restrictions on the access to sources, which is why that region´s historiography shows much more modest results. In the article, the author also provides an overview of the development, organisation and activities of the Yugoslav secret services.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 353-385
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 48

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies