Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Yugoslav" wg kryterium: Temat


Tytuł:
From stalinism to “heresy”. The evolution of the political thought of Milovan Ðjilas, 1941-1949
Autorzy:
Zacharias, Michał Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653637.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Milovan Ðilas
Stalinism
Communist Party of Yugoslavia
Yugoslav Communists
Cominform
Opis:
Knowledge of communism, so carefully presented in the best and the most famous work of Milovan Ðilas entitled The New Class. An Analysis of the Communist System, New York, 1957, undoubtedly resulted from his previous political practice and theoretical reflections. In the years 1941-1949, Ðilas was both a politician and one of the main ideologists and propagandists of the Communist Party of Yugoslavia. In his later writings, books and speeches, he pointed out that even in time of the war he began to express doubts whether the communistic idea, as he understood at that time, indeed could be fully realized. The above mentioned doubts should be treated hypothetically, we should approach to them with caution. Mostly because they are expressed later after World War II. We do not have a possibility to confirm its veracity on the basis of other sources, documents and messages than those presented in the article. However, the analysis of Ðilas intellectual attitude after the outbreak of the conflict between the Soviet and Yugoslav Communists in 1948, leaves no doubts that slowly and gradually, but irreversibly, Ðilas began to undermine the meaning and the possibility of building „socialism” in line with Stalinist principles. Ðilas propaganda initial admiration of Soviet reality gave way to criticism. Of course, in 1949, so at the end of the period, Ðilas was still a communist. Nevertheless, he inclined to the conviction that Stalinist model becomes a clear deviation from the „true” Marxism. It would be difficult to determine to which extent the conviction was authentic and to which extent - primarily the political consequence, arising from the fact that after the Cominform resolution of June 1948, the Yugoslav Communists, if they did not want to give up the dictatorship of Stalin, had to develop their own ideology and a line of conduct. Anyway, like other leaders of the CPY, Ðilas became a „heretic” rejecting Stalinist orthodoxy. Such „heresy” was the beginning of an attempt to build Yugoslav ideology, orthodoxy. Until the turn of the years 1953/1954 Ðilas would be one of its creators.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2012, 47
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Milovan Đilas – polityk, myśliciel, analityk systemu komunistycznego
Милован Джилас – политик, мыслитель, аналитик коммунистической системы
Autorzy:
Zacharias, Michał Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031362.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Milovan Đilas
Karl Marks
Josif Stalin
Josip Broz-Tito
komunizm
Jugosławia
„nowa klasa”
lewicowe odchylenie
sowiecko-jugosłowiański konflikt 1948 r.
system samorządowy
partyjna biurokracja polityczna
III Nadzwyczajne Plenum KC ZKJ z 16–17 stycznia 1954 r.
Karl Marx
Iosif Stalin
Josip Broz Tito
communism
Yugoslavia
‘new class’
leftist bias
1948 Soviet-Yugoslav conflict
local government system
party political bureaucracy
Third Extraordinary Plenum of the Central Committee of the Union of the Communists of Yugoslavia of 16–17 January 1945
Opis:
W prezentowanym artykule została przedstawiona ewolucja postawy politycznej, przede wszystkim zaś myśli politycznej Milovana Đilasa w sprawie tzw. nowej klasy i systemu komunistycznego – jego powstania, charakteru i nieuniknionego zaniku. Zwrócono uwagę na poglądy i koncepcje „nowej klasy” w ujęciu jego poprzedników, od Nikołaja Bakunina poczynając. A także na zasadnicze różnice między myślą Đilasa i teoriami Karla Marksa. Niezależnie od posługiwania się marksowską (marksistowską) metodą badawczą i terminologią twórcy Kapitału. Artykuł powstał w oparciu głównie o pisma Đilasa, z Nową klasą na czele, oraz o bardzo bogatą literaturę przedmiotu.
In the article, Michał Jerzy Zacharias presents the evolution of the political stance, and especially the political thought of Milovan Đilas on the so-called ‘new class’ and the communist system: its origins, character, and inevitable collapse. The author draws attention to the views and concepts of the ‘new class’ as depicted by his predecessors, starting with Nikolai Bakunin. He also emphasises the fundamental differences between Đilas’s thoughts and the theories of Karl Marx, regardless of the use of the Marxian (Marxist) research method and terminology of Das Kapital’s author. The article is based mainly on Đilas’s writings, especially The New Class, and the subject’s wealthy literature.
В представленной статье Михал Ежи Захариас знакомит читателей с эволюцией политической позиции и, прежде всего, политической мысли Милована Джиласа о так называемом новом классе и коммунистической системе. Эта эволюция касается возникновения, характера, трансформаций и неизбежного, по мнению югославского аналитика, распада этой системы. Захариас обращает внимание на взгляды на «новый класс» и его концепции, в трактовке предшественников Джиласа, начиная с Николая Бакунина. Это должно наглядно показать, что автор «Нового класса» был не первым и не единственным мыслителем, обращавшим внимание на негативную роль нового правящего слоя, образовавшегося после революции и подчинившего себе все общество. Автор статьи также приводит факты, свидетельствующие о том, что, по мнению Джиласа, «новый класс», т.е. партийная (коммунистическая) политическая бюрократия, был совершенно иным явлением, чем классы, встречающиеся в капиталистической системе. Прежде всего, из-за монополии власти во всех сферах: политической, экономической и идеологической. Джилас подчеркивает, что в буржуазных обществах отдельные классы и их эманации, то есть политические партии, всегда должны были довольствоваться лишь частичной долей власти, и то лишь политической. Эта монополизация власти во всех возможных сферах «новым классом» приводит Джиласа к выводу, что коммунистическая система – это именно «власть, которая стала самоцелью». Такое изложение полностью противоречит теориям Карла Маркса и других, практически всех, марксистских теоретиков, современников создателя «Капитала». Независимо от того, что Джилас использует марксистские концепции, теоретические категории и классовый анализ экономических, социальных и политических процессов Маркса. Также следует отметить его проницательный анализ краха, исчезновения коммунистической системы. И в «Новом классе», и в своих более поздних работах он напишет, что именно внутренние противоречия, существование и действия «нового класса» стали фундаментальными причинами распада коммунизма - его разложения и самоуничтожения.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 2; 123-143
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Milovan Đilas – polityk, myśliciel, analityk systemu komunistycznego. Cz. 1: Buntownik i komunista
Milovan Đilas – A Politician, Thinker, Analyst of the Communist System. Part 1: A Rebel and Communist
Милован Джилас – политик, мыслитель, аналитик коммунистической системы. Ч. 1 Бунтарь и коммунист
Autorzy:
Zacharias, Michał Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2235068.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Milovan Đilas
Karl Marx
Joseph Stalin
Josip Broz Tito
communism
Yugoslavia
‘new class’
leftist bias
1948 Soviet-Yugoslav conflict
local government system
party political bureaucracy
Karl Marks
Josif W. Stalin
Josip Broz-Tito
komunizm
Jugosławia
„nowa klasa”
lewicowe odchylenie
sowiecko-jugosłowiański konflikt 1948 r.
system samorządowy
partyjna biurokracja polityczna
III Nadzwyczajne Plenum KC ZKJ
Opis:
W prezentowanym artykule została przedstawiona ewolucja postawy politycznej, przede wszystkim zaś myśli politycznej Milovana Đilasa w sprawie tzw. nowej klasy i systemu komunistycznego – jego powstania, charakteru i nieuniknionego zaniku. Zwrócono uwagę na poglądy i koncepcje „nowej klasy” w ujęciu jego poprzedników, od Nikołaja Bakunina poczynając. A także na zasadnicze różnice między myślą Đilasa i teoriami Karla Marksa, niezależnie od posługiwania się marksowską (marksistowską) metodą badawczą i terminologią twórcy Kapitału. Artykuł powstał w oparciu głównie o pisma Đilasa, z Nową klasą na czele, oraz o bardzo bogatą literaturę przedmiotu.
In the article, Michał Jerzy Zacharias presents the evolution of the political stance, and especially the political thought of Milovan Đilas on the so-called ‘new class’ and the communist system: its origins, character, and inevitable collapse. The author draws attention to the views and concepts of the ‘new class’ as depicted by his predecessors, starting with Nikolai Bakunin. He also emphasises the fundamental differences between Đilas’s thoughts and the theories of Karl Marx, regardless of the use of the Marxian (Marxist) research method and terminology of Das Kapital’s author. The article is based mainly on Đilas’s writings, especially The New Class, and the subject’s wealthy literature.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 1; 93-121
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka władz Jugosławii wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–1971
Policy of the Yugoslavian authorities towards the Catholic Church in 1945–1971
Autorzy:
Wawryszuk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478227.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Jugosławia
Kościół katolicki
polityka wyznaniowa w Jugosławii
Watykan (Stolica Apostolska) po II wojnie światowej
Yugoslavia
Catholic Church
Yugoslav Religious Policy
Vatican (the Holy See)
Opis:
The acquisition of power by the communists in Yugoslavia after World War II proceeded in a different way, than in case of other Central and East European countries (except Albania). First of all, Yugoslavia had been liberated mostly by partisans, naturally supported by the Allied Powers. Secondly, taking into account their impact on political reality in the country, they did not follow other communists (e.g. from Poland, Hungary, Bulgaria etc.) in implementing a “transitional period”, but straight away started massive terror against all potential or real political enemies. One of the “natural” enemy of the new government was the Catholic Church (CCh), Institution especially strong in Croatia and Slovenia. Thus, the CCh was oppressed by communists. The authorities used administrative repressions, some of most active priests were killed. The archbishop Alojzije Stepinac, the leader of the Church in Croatia, was sentenced and imprisoned. Gradually, after WW II, communist terror had been substituted by administrative and political repressions. Belgrade had started a kind of political game with Vatican, where the situation of the Church in Croatia was at stake. At this point the pattern was similar to other communist states: the “priests-patriots” associations were established in whole Yugoslavia. However, a lack of success led Josip Broz-Tito, Yugoslav leader, to break off the diplomatic relations with the Holy See in 1952. The diplomatic détente between the Holy See and Belgrade appeared in mid-‘60s, when tough negotiations between states had begun. The agreement, finally signed in 1966, resulted in improvement of the CCh’s position in Croatia and Slovenia. It is worth to be noted, that Vatican was interested in looking for deeper frames of cooperation with Yugoslavia. The main goal was to sign a concordat with a socialist state, what would have a huge impact on Catholicism the whole Eastern Bloc. Apart from that, as Belgrade continued its policy in Non-Aligned Movement, Vatican sought an opportunity to expand its influence in the Third World. Eventually, the concordat was signed in 1970 and in the following year Josip Broz-Tito, as the first communist leader, officially visited pope Paul VI in Vatican. At the end of 1971 a symbolic event for a Church’s history in Croatia took place – “The Croat Spring”. Massive protests in the republic were suppressed by the authorities. Oppositely to clergy in other countries like Poland, the Church in Croatia/Yugoslavia remained passive. This fact had significant consequences, as the Croatian elites almost up to ‘90s felt deep reserve to the Institution.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 236-251
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Of bees, birds, trees, and women: iconography, superstition and victimization of female characters in Yugoslav New Film
Autorzy:
Vuković, Vesi
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047427.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
iconography
Yugoslav New Film
female characters
Bechdel test
‘reversed masquerade’
‘crypto- matriarchy’
Opis:
This study investigates how the directors of two selected case study films criticise the real-life remnants of patriarchy in the family sphere, in nominally gender-equal Yugoslavia. I argue that they do this by transposing their stories from socialist Yugoslavia to the pre-socialist times: during Ottoman rule and monarchist Yugoslavia. The selected period films Breza/The Birch Tree (Ante Babaja, 1967, Yugoslavia) and Roj/The Beehive aka The Swarm (Miodrag ‘Mića’ Popović, 1966, Yugoslavia), both belonging to the Yugoslav novi film (New Film) movement (1961-1972), refract the workings of the vestiges of patriarchy in a family domain of Yugoslav socialist society. In these two costume dramas, patriarchy is portrayed to its fullest extent, due to their stories being set in the past, ostensibly unrelated to contemporary Yugoslav society and thus uninhibited by the drive to cater to the official discourse of female emancipation. Applying a critical film feminist perspective, by formal analysis via close readings of these two selected films, this article examines the iconography linked to fictional depictions of heroines and delves into the representation of victimisation of women. I investigate whether the depiction of the female sorceress(es) embody the primitiveness, ignorance, and/or poverty of economically disadvantaged and historically oppressed pre-socialist village. In order to peruse not only the individual portrayal of female protagonists but the dynamics of their interaction, the Bechdel test is applied and complemented with concepts such as the ‘reversed masquerade’ and ‘cryptomatriarchy’, which sheds light on the relationship between women and the presence or absence of female solidarity.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2020, 28, 37; 285-307
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
As a Wall Came Down…. New Boundaries, New Narratives (Yugoslavism and Yugoslav Artistic Space, Discontinuity and Fragmentation in the Core Narrative of the Cultural Institutions in Transition-Period Serbia)
Autorzy:
Vuković, Tijana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508734.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Yugoslavism
transition
transformation
cultural institution
narrative
Yugoslav Artistic Space
discontinuity
Opis:
As a Wall Came Down… New Boundaries, New Narratives (Yugoslavism and Yugoslav Artistic Space, Discontinuity and Fragmentation in the Core Narrative of the Cultural Institutions in Transition-Period Serbia)The main aim of this overview is to trace the presence and importance of the Yugoslav narrative (dedicated to a common cultural and artistic space before, during and after Yugoslavia) as important for (re)creating and maintaining continuity and coherence in the core narrative as an internal structure of cultural institutions in Serbia, especially in the transition period (2000 – 2018). The emergence of the South Slavic unity idea at the territory of the Balkans, as we argue in the article, can be traced to a time long before the state of Yugoslavia was created as a concept. The fact that a common field (common ground) in the sense of cultural space existed long before the creation of Yugoslavia contains the assumption that common cultural ground and art space exist in the post-Yugoslav period as well. The concept of the common cultural space is also known as Yugoslav Artistic Space. The main goal of the article is to shape the conclusion that Yugoslav Artistic Space, considering its tradition, still exists despite the political changes after 1989, particularly during the ‘90s and the transition process, if not in another sense, than as a core narrative of the institutions (such as the Museum Of Contemporary Art in Belgrade, for example). It also delineates the thesis that marginalization of the Yugoslav legacy leads to discontinuity, fragmentation, and a status quo position in the transition process of Serbian cultural institutions. Kiedy mur upadł… Nowe granice, nowe narracje (Jugoslawizm i jugosłowiańska przestrzeń artystyczna, dyskontynuacja i fragmentaryzacja w głównym nurcie narracji instytucji kultury w Serbii w czasie przemiany)Celem artykułu jest prezentacja obecności i znaczenia jugoslawizmu i jugosłowiańskiej narracji, jak też fenomenu jugosłowiańskiej przestrzeni artystycznej (także po upadku Jugosławii), jako czynnika podtrzymującego kontynuację i jedność głównego nurtu narracji dotyczącego struktury instytucji kultury w Serbii w okresie przemiany (2000 – 2018). Kreacja jedności jugosłowiańskiej (południowosłowiańskiej) na terenie Bałkanów, jak będzie o tym [mowa] w tekście, ma swoje początki wiele lat przed powstaniem państwa jugosłowiańskiego. Fakt istnienia wspólnego pola w sensie kulturowym i kulturologicznym przed powstaniem Jugosławii daje nadzieję możliwości istnienia jednej kulturowej i artystycznej przestrzeni także w okresie post jugosłowiańskim, za sprawą znanego i niedawno zdefiniowanego terminu „jugosłowiańska przestrzeń artystyczna” Ješy Denegri (2011). W artykule jest położony akcent na jugosłowiańską przestrzeń artystyczną wraz z jej tradycją, która, pomimo zmian politycznych 1989 roku, a szczególnie lat 90-tych, trwa nadal w bardzo konkretny sposób, w głównym nurcie narracji instytucji kultury (czego przykładem jest Muzeum Sztuki Współczesnej w Belgradzie). [Autorka] eksponuje także twierdzenie [obecne w głównym nurcie narracji], że marginalizacja idei i tradycji juslawizmu prowadzi do zerwania kontynuacji i fragmentaryzacji, do przyjmowania pozycji status quo w procesie przemiany instytucji kultury w Serbii. Чим је Зид пао… Нове границе, нови наративи. (Југословенство и југословенски уметнички простор, дисконтинуитет и фрагментираност средишњег наратива институција културе у Србији, у периоду транзиције)Чланак представља осврт на присуство и важност југословенства и југословенског наратива, као и феномена југословенског уметничког простора (и после Југославије), у поновном успостављању и одржавању континуитета и јединства средишњег наратива као носећег, када је реч о унутрашњој структури институција културе у Србији, у периоду транзиције (2000 – 2018). Стварање јужнословенског јединства на територији Балкана, како ћемо навести у тексту, има своје почетке много пре прве концептуализације југословенске државе. Чињеница да је заједнички простор, у смислу културолошког и културног заједничког поља, постојао и пре стварања Југославије, наговештава могућност постојања јединственог културног и уметничког простора и у пост- југословенском периоду, познатим и дефинисаним управо термином југословенски уметнички простор, Јеше Денегрија (2011). У тексту се истиче да југословенски уметнички простор, узимајући у обзир његову традицију, опстаје упркос политичким променама 1989, нарочито ‘90тих година, све до данас – на конкретнији начин, или у средишњем наративу институција културе (Музеја савремене уметности у Београду, на пример). Такође, истакнута је тврдња да имаргинализација идеје југословенства и традиције југословенства, води у дисконтинуитет, фрагментацију, и status quo позицију у транзитивном процесу институција културе у Србији.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2018, 7
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ivo Andrić: Bosnian and Serbian Nationalism (Book review: Zoran Milutinović, Bitka za prošlost. Ivo Andrić i bošnjački nacionalizam, Beograd: Geopoetika, 2018. 384 pp. ISBN: 978–86–6145–296–3 & Zoran Milutinović, Fantom u biblioteci. Postoji li srpski nacionalistički diskurs o Ivi Andriću?, Beograd: Geopoetika, 2022. 256 pp. ISBN: 978–86–6145–388–5)
Ivo Andrić: boszniacki i serbski nacjonalizm (Recenzja: Zoran Milutinović, Bitka za prošlost. Ivo Andrić i bošnjački nacionalizam, Beograd: Geopoetika, 2018. 384 ss. ISBN: 978–86–6145–296–3 & Zoran Milutinović, Fantom u biblioteci. Postoji li srpski nacionalistički diskurs o Ivi Andriću?, Beograd: Geopoetika, 2022. 256 ss. ISBN: 978–86–6145–388–5)
Autorzy:
Száz, Pavol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339688.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
literatura jugosłowiańska
Ivo Andrić
analiza dyskursu
Bośnia i Hercegowina
yugoslav literature
discourse analysis
Bosnia and Herzegovina
Opis:
The double review deals with two books by Zoran Milutinović. Bitka za prošlost [The Battle for the Past] (2018) explores the Bosnian nationalist reception of Ivo Andrić in the form of an in-depth discourse analysis. Milutinović points out the biases of this discourse, the unsoundness of its arguments and the unprofessionalism of its reading. Notable among the reactions to the book was a study by Nenad Veličković, in which he argued that the Bosnian nationalist reception was merely a reaction to Andrić’s Serbian nationalist reception. Milutinović has devoted his book Fantom u biblioteci [Phantom in the Library] (2022) to a thorough examination of this claim, in which he takes stock of the critical reception and points out its unfoundedness.
Recenzja przedstawia dwa monograficzne studia Zorana Milutinovicia, które poświęcił badaniu zideologizowanej recepcji Ivo Andrića i nacjonalistycznej interpretacji jego twórczości. Bitka za prošlost [Bitwa o przeszłość] (2018) odkrywa początki i śledzi formowanie się boszniackiego nacjonalistycznego dyskursu na temat Andrića aż po jego współczesne przejawy, do których należy przede wszystkim książka Rusmira Mahmutćehajića Andrićevstvo. Monografia Milutinovicia spotkała się z silną i burzliwą reakcją krytyczną, na którą autor odpowiedział kolejną monografią, Phantom u biblioteci [Fantom w bibliotece] (2022). Ta ostatnia publikacja analizuje twierdzenie zwolenników boszniackiej interpretacji nacjonalistycznej, dla których nacjonalistyczny dyskurs boszniacki jest reakcją na serbski nacjonalizm, czyli na tzw. wielkoserbskie czytanie Andrića. Książki Milutinovicia podchodzą do drażliwych kwestii z dużą ostrożnością, ale nie brakuje im erudycyjnej argumentacji ani dowcipnej ironii w ich starannej analizie dyskursów.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2023, 12; 1-14
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From (Neo-)Avant-garde to Post-Yugoslav Literature
Od (neo)awangardy do literatury postjugosłowiańskiej
Autorzy:
Šljukić, Dara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388044.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
"From Post-Yugoslavia to the Female Continent"
post-Yugoslav literature
écriture feminine
feminist writing
war writing
memory
recenzja
From Post-Yugoslavia to the Female Continent
literatura postjugosłowiańska
pisarstwo feministyczne
pisarstwo wojenne
pamięć
Opis:
This text is a review of Tijana Matijević’s book, entitled From Post-Yugoslavia to the Female Continent. A Feminist Reading of Post-Yugoslav Literature (2020). I situate the book primarily in the field of post-Yugoslav studies, but I also point out how it corresponds to recent developments in certain related fields, such as memory studies. I show how the author makes a creative framework for the study of post-Yugoslav literature by bringing together the concept of écriture feminine, writings about Yugoslavia’s past and the war, and the Yugoslav (neo-)avant-gardist heritage.
Publikacja stanowi recenzję książki From Post-Yugoslavia to the Female Continent. A Feminist Reading of Post-Yugoslav Literature autorstwa Tijany Matijević (2020). Pracę Matijević lokuję przede wszystkim w obszarze studiów postjugosłowiańskich, zwracając uwagę także na to, jak koresponduje ona z najnowszymi osiągnięciami z dziedzin pokrewnych, takich jak studia nad pamięcią. Pokazuję ponadto, jak autorka buduje twórcze ramy badań nad literaturą postjugosłowiańską, łącząc pojęcie écriture feminine, pisanie o jugosłowiańskiej przeszłości i wojnie oraz jugosłowiańskie dziedzictwo (neo)awangardowe.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Czefurzy raus!" Gorana Vojnovicia. Słoweńska powieść kultowa w świetle bałkanizmu
Southern Scum Go Home! A Slovene Cult Novel in The Light of Balkanism
Autorzy:
Reiman, Judit
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182313.pdf
Data publikacji:
2014-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
postcolonial Slovene novel
post-Yugoslav spaces
nesting orientalism
nesting balkanism
Bo
słoweńska powieść postkolonialna
obszar postjugosłowiański
wewnętrzny orientalizm
wewnętrzny bałkanizm
Bośniacy w Słowenii
Opis:
Czefurzy raus! to wydana również po polsku słoweńska powieść autora Gorana Vojnovicia, której narrator, żyjący na lublańskim osiedlu-getcie imigranckim nastolatek bośniackiego pochodzenia, opowiada o swojej sytuacji i perypetiach w słoweńskiej stolicy. Wyobcowanai wykorzeniona tożsamość bohatera pokazywana swoistym dyskursem „czefurskim”, mieszanką języka słoweńskiego i bośniackiego, gorzko, nie bez ironii i dowcipu przywołuje sytuację postjugosłowiańską z wieczną kontrowersją Europy Środkowej i Bałkanów z punktu widzenia upokorzonego, napiętnowanego i pozbawionego życiowych szans bohatera. Tekst pokazuje, w jaki sposób w powieści tematyzowane są toposy wewnętrznego orientalizmu i bałkanizmu, które dotyczą nie tylko Bośniaków, ale także Słoweńców, oraz szuka odpowiedzi na pytanie, dlaczego oczekiwany transfer kulturowy nie mógł dojść do skutku. Punktem wyjściowym analizyjest teoria Marii Todorovej, która na wzór wewnętrznego orientalizmu wprowadziła koncept wewnętrznego bałkanizmu.
„Czefurzy raus!” by Goran Vojnović is a Slovene cult novel narrated by a Bosnian teenager living in a Ljubljana housing estate, an immigrant ghetto. The boy, while relating about his adventures and experiences in a mixed Bosnian-Slovene language which is the most conspicuous evidence of his uprootedness and alienation, in an ironic and sometimes funny way recalls the situation in post-Yugoslav spaces with their constant cultural conflict between Central Europe and the Balkans with the eyes of the stigmatized and humiliated hero who is deprived of a chance for a better life. The paper shows how the topoi of nesting orientalism and nesting balkanism referring to Bosnians and Slovenes are thematized in the novel and represents an attempt to describe why the expected cultural transfer could not succeed. The starting point of our analysis is the theory of Maria Todorova, who introduced the concept of nesting balkanisms on the basis of nesting orientalisms.
Źródło:
Porównania; 2014, 14; 99-107
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instruments of Polish Foreign Policy towards the Post-Yugoslav States
Autorzy:
Podgórzańska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2026819.pdf
Data publikacji:
2010-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
post-Yugoslav states
foreign policy
international relations
Opis:
The realization of Polish foreign policy after 1989 was carried out in the dynamically changing international situation. Political transformation in Poland and the redefi nition of its foreign policy was parallel to farreaching events occurring in Europe. These were brought about by political transformation in Central and Eastern Europe, that is the collapse of the Easter block, reunifi cation of the German states, break-up of the USSR and the independence of former Soviet republics.
Źródło:
Polish Political Science Yearbook; 2010, 39; 88-107
0208-7375
Pojawia się w:
Polish Political Science Yearbook
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Između zvanične istine i ličnog sećanja: Usmene istorije civila i vojnika o post- -jugoslovenskim ratovima 1991–1995
Between Official Truth and Personal Memory: Oral Histories of Civilians and Soldiers in the Post-Yugoslav Wars 1991–1995
Autorzy:
Petrović, Nebojša
Lazić, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636143.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
oral history
post-Yugoslav wars
reconciliation
rehumanization
collective memory
thematic analysis
Opis:
In times of violent conflicts, societies tend to promote narratives that enable successful coping with the situation. Official collective memory can thus provide foundation for a group’s belonging, mobilization, persistence. On the other hand, it often perpetuates the animosity by, for example, delegitimizing (and often dehumanizing) the other side. In this article, we explore whether unofficial personal memories of a violent conflict could mitigate the damage in intergroup relations done by the dominating narratives. We conducted a secondary thematic analysis of 38 interviews with civilians and soldiers in the Post-Yugoslav wars (1991–1995). The themes we report here offer deeply personal and humanizing accounts of the war experience, which have largely remained outside traditional historiography.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 16; 227-241
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Violence and Sex and Violence Again: The Sexual Revolution in the Films of the Yugoslav Black Wave
Przemoc i seks, i znów przemoc. Rewolucja seksualna w filmach jugosłowiańskiej czarnej fali
Autorzy:
Pająk, Patrycjusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33304057.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
sexual revolution
1968 revolution
sex
violence
Yugoslav film
Serbian film
Yugoslav Black Wave
rewolucja seksualna
rewolucja ’68
seks
przemoc
film jugosłowiański
jugosłowiańska czarna fala
film serbski
Opis:
The sexual revolution, regarded as one of the main hallmarks of the 1968 revolution, left a distinct mark in four Serbian films of the Yugoslav Black Wave: Early Works (Rani radovi, 1969) by Želimir Žilnik, Plastic Jesus (Plastični Isus, 1971) by Lazar Stojanović, W.R.: Mysteries of the Organism (WR – misterije organizma, 1971) by Dušan Makavejev and Young and Healthy As a Rose (Mlad i zdrav kao ruža, 1971) by Jovan Jovanović. These films tackle the issue of the relationship between violence and sexuality, which was crucial for the course of the revolution. Sexual freedom was recognised by the revolutionaries of 1968 as a fundamental manifestation of the individual freedom for which they fought, resisting the violence resulting from the current political and cultural tradition. The directors of these films ironically illustrate how the implementation of the revolutionary demand that sex replace violence as a force shaping social life leads to a paradoxical effect: the revelation of sexuality’s organic entanglement in violence, rooted in human nature.
Rewolucja seksualna, traktowana jako jeden z głównych wyróżników rewolucji ’68, zostawiła wyraźny ślad w czterech serbskich filmach należących do jugosłowiańskiej czarnej fali. Młode lata (Rani radovi, 1969) Želimira Žilnika, Plastikowy Jezus (Plastični Isus, 1971) Lazara Stojanovcia, WR – tajemnice organizmu (WR – misterije organizma, 1971) Dušana Makavejeva oraz Młody i zdrowy jak róża (Mlad i zdrav kao ruža, 1971) Jovana Jovanovicia podejmują kluczowy dla przebiegu tej rewolucji problem relacji między przemocą a seksualnością. Wolność seksualną rewolucjoniści roku 1968 uznawali za podstawowy przejaw wolności indywidualnej, o którą walczyli, stawiając opór przemocy wypływającej z aktualnej polityki i tradycji kulturowej. Reżyserzy wymienionych filmów ironicznie obrazują, jak realizacja rewolucyjnego postulatu, by seks zastąpił przemoc w roli siły kształtującej życie społeczne, prowadzi do efektu paradoksalnego – do ujawnienia się organicznego, zakorzenionego w ludzkiej naturze, uwikłania seksualności w przemoc.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmierzch bogów w Dubrowniku
Twilight of the Gods in Dubrovnik
Autorzy:
Pająk, Patrycjusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635746.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Zafranović
Dubrovnik
Croatian film
Yugoslav film
power
fascism
aristocracy
communism
Opis:
The Croatian film Occupation in 26 pictures (1978), directed by Lordan Zafranović is considered as one of the most controversial vision of the Second World War in Yugoslav cinema. The director uses the ornamental style, modeled on Italian cinema, to portray the change of power in Dubrovnik in 1941 – at the beginning of the fascist occupation of the city. He juxtaposes the licentiousness of Italian, German and Croatian fascists and the fall of the Dubrovnik aristocracy and the rebellion of communists. The political changes in the city are presented against the background of its rich cultural tradition. Zafranović highlights the beauty of Dubrovnik’s architectural and natural landscape that fascists desecrate. Decadent poetics with its aesthetic excess allows him to refresh and deepen the communist interpretation of the fascist occupation.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2013, 5
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamięć i zapomnienie a dziedzictwo Jugosławii. Przypadek chorwackiej i serbskiej literatury emigracyjnej - rozpoznania wstępne
Memory and Oblivion versus the Jugoslavian Heritage. the Case of Serbian and Croatian Emigrant Literature – Preliminary Diagnosis
Autorzy:
Nowak-Bajcar, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182411.pdf
Data publikacji:
2014-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
exile literature
titoism
memory
forgetting
post-Yugoslav discourses
literatura emigracyjna
titoizm
pamięć
zapomnienie
dyskursy postjugosłowiańskie
Opis:
Analiza losów pisarzy, którzy podczas ostatnich wojen w byłej Jugosławii opuścili swoje ojczyzny, posłuży do rozważań nad problemem zasadności istnienia współcześnie kategorii „emigracyjności”. Próba rozwiązania tego dylematu stanie się punktem wyjścia do refleksji nad strategiami pamiętania i zapominania dziedzictwa SFRJ.
Analysis of biographies of writers who, during the recent wars in the former Yugoslavia, have left their homeland, will serve to debate on the problem of the legitimacy of the contemporary category „exile literature”. An attempt to solve this dilemma becomes a starting point for discussion on strategies of remembering and forgetting the heritage of Socialist Federal Republic of Yugoslavia.
Źródło:
Porównania; 2014, 15; 267-280
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczyny i przebieg dyktatury jugosłowiańskiej w 1929 roku
Autorzy:
Morawski, Konrad Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687337.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
king Aleksander I, Karađorđević dynasty, interwar Yugoslavia, January dictatorship, Yugoslav coup d’état of 1929, Vladko Maček
król Aleksander I
dynastia Karađorđeviciów
międzywojenna Jugosławia
dyktatura styczniowa
przewrót w Jugosławii w 1929 roku
Vladko Maček
Opis:
The article discussed the causes, motivations, circumstances, and consequences of the coup in the country of Yugoslavia which was staged by King Alexander I on 6th January 1929. The main aim of the article was to evaluate the decisions taken by the monarch and the regime established by him that irrevocably contributed to the change in the political system of the country.King Alexander I, in a multinational Yugoslavia, established an authoritarian model of government, which according to him, was to heal and protect the state that was on the edge of the abyss due to an internal crisis. Inflamed political relations between Serbs and Croats threatened with the disintegration of the state, and the unstable international situation around Yugoslavia exacerbated this threat. King Alexander I made a difficult decision of establishing a dictatorship in the country, which also resulted in the use of repressive methods against supporters of the breakdown of the state.In the most intense period of his authoritarian rule in the years 1929–1932, King Alexander I tried to build the image of the protector of all nations in Yugoslavia. In fact, the monarch had the welfare of its multi-ethnic country at heart, and managed to protect Yugoslavia from a breakdown at the turn of the 1920s and 30s. However, the mode of his governance still arouses ambiguous judgments that often place narrow national interests over the durability of Yugoslavia.
W artykule zatytułowanym „Przyczyny i przebieg dyktatury jugosłowiańskiej w 1929 roku” zostały omówione przyczyny, motywacje, okoliczności i konsekwencje przewrotu w państwie jugosłowiańskim, który został dokonany przez króla Aleksandra I w dniu 6 stycznia 1929 roku. Głównym celem artykułu było dokonanie oceny decyzji podjętych przez monarchę i ustanowionych przezeń rządów, które bezpowrotnie przyczyniły się do zmiany ustroju państwa.Król Aleksander I w wielonarodowej Jugosławii ustanowił autorytarny model rządów, który według niego miał służyć uzdrowieniu i ochronie państwa znajdującego się na skraju przepaści wobec kryzysu wewnętrznego. Zaognione stosunki polityczne pomiędzy Serbami i Chorwatami groziły rozczłonkowaniem państwa, a niestabilna sytuacja międzynarodowa wokół Jugosławii to zagrożenie pogłębiała. Król Aleksander I podjął więc trudną decyzję o ustanowieniu dyktatury w państwie, której rezultatem było także stosowanie opresyjnych metod wobec zwolenników rozbicia państwa.W najbardziej wzmożonym okresie swoich autorytarnych rządów w latach 1929–1932 król Aleksander I starał się budować wizerunek opiekuna wszystkich narodów w Jugosławii. W istocie monarcha miał na sercu dobro swojego wielonarodowego kraju i zdołał ochronić Jugosławię przed rozpadem na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Jednak sposób jego rządów wzbudza do dziś niejednoznaczne osądy, które ponad trwałością Jugosławii często stawiają wąskie interesy narodowe.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis; 2017, 2
2450-6354
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies