Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Yugoslav" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 48
Tytuł:
Yugoslav diplomats during the interwar period
Autorzy:
Micic, Srdjan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910218.pdf
Data publikacji:
2019-02-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Serbian elite
Yugoslav foreign service
Yugoslav military service
Opis:
The article deals with influence of the Serbian elite in the scope of the Yugoslav Foreign Service during 1918–1939. The influence of the elite circles was particularly prominent in the Yugoslav Army and in the Ministry of Foreign Affairs, as was the case in Serbia until 1918. As non-institutional factors had great influence on the work of state institutions, the first aim of this paper is to examine the main aspect for selection, career development and obstacles in the life of Yugoslav Diplomats, derived from the power struggle among elite circles. The second aim is to compare Serbian and Yugoslav experiences in order to establish similarities and differences in the characteristics of the pre-War and Interwar Diplomatic-Consular personnel. The analysis is based on Yugoslav archival materials, as well as on foreign published documents, memorial literature and relevant Yugoslav/Serbian and foreign historiography.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 143-159
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The trouble of gender sin in post-Yugoslav film – in the name of the father
Autorzy:
Bogojević, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923151.pdf
Data publikacji:
2018-12-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
gender
film
Yugoslav
post-Yugoslav
war
auteur
gaze
patriarchy
cinematic representation
Opis:
Post-Yugoslav film art is, similarly to Yugoslav cinema, exemplary of masculine cultural domination, approaching socio-national themes in a highly gendered mode and reflecting a return to patriarchy, more brutal than that during the existence of Yugoslavia. A new generation of cinéasts explores, with a backlash mixture of contempt and compassion, the themes of violence, displaying a new assault on female emancipation, which seemed to be in line with the socio-political context of rising nationalist movements that led to the bloody events of the Yugoslav war in 1991. The female character is re-located to a place traditionally assigned to women not as the subject of narrative or discourse, but as the object of love and/or hatred by a masculine subject. The films chosen to be analysed here are full-length auteur feature films – Virgina, Grbavica, Djeca, Bure baruta, with a specific focus on the work by Danis Tanović – are not representative of post-Yugoslav cinema, but as rare exceptions demonstrate that, contrary to the dominant post-Yugoslav public opinion, both the Yugoslav wars and post-war traumatic realities remain cinematically unexplored.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2018, 23, 32
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mono-kronološki ‘post’: sinkronizacija međuvremena nacija u povijestima jugoslavenske književnosti Antuna Barca i Pavla Popovića i (post)-jugoslavenska književnost
Mono-Chronological ‘Post’: Synchronization of the Meanwhiles of Nations in Antun Barac’s and Pavle Popović’s Histories of Yugoslav Literature and the (Post)-Yugoslav Literature
Autorzy:
Mijatović, Aleksandar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635805.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literature
nation
(post)-Yugoslav literature
temporality
Opis:
In this paper, I approach to the relationship between the art and the democracy via discussion of two histories of Yugoslav literatures. I propose and try to defend a thesis that both accounts of the history of Yugoslav literatures synchronize temporalities of the different national literatures, reducing thereby differences between them. Both histories substantialize Yugoslav literature as a remnant of the lost community. They argue that immediacy of that community had dissolved into the variety of nations, which led separate lives under the rule of empires. In the name of that mythical past, heterogeneous temporalities are synchronized to the single temporal flow. However, the similar substantializing operation and synchronization is present in the more recent concept of (post)-Yugoslav literature.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 17; 127-143
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Predrag Matvejević: Jugosłowianin na emigracji, czyli między azylem i egzylem
PREDRAG MATVEJEVIĆ: YUGOSLAV IN EXILE, OR BETWEEN EXILE AND ASYLUM
Autorzy:
Kubik, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705160.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Yugoslav identity
essay
Predrag Matvejević
Opis:
The article attempts to outline the problem of exile in essays of Predrag Matvejević, a remarkable Croatian intellectualist, defining himself as Yugoslav. Starting with a short presentation of his nonconformist views on political and social issues and review of constantly returning charges against the essayist, the article focuses on tracking main features of his writing about political emigration. The paper discusses the condition of writer in exile and the consequences of being between exile and asylum. The conclusion is statement that only cultural identity offers asylum.
Źródło:
Pamiętnik Słowiański; 2011, 61, 2; 127-145
0078-866X
Pojawia się w:
Pamiętnik Słowiański
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Confronting recent history: forced mobilization in Serbia during the war in Croatia 1991–1995
Autorzy:
Mladenov Jovanović, Srđan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910255.pdf
Data publikacji:
2020-12-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
forced mobilization
culling
Yugoslav wars
Željko Ražnatović Arkan
Opis:
However much interest the Yugoslav conflicts of the nineties seem to have sparked within the broader academic community, some relevant topics are still found to be missing or underresearched. The forced mobilization during the Milošević regime that culled men of almost all age in order for them to fight for their country is one of them. With the recently published Untold stories of the victims of the forced mobilization, some new light has been shed on the cullings of the 1990s. This article explores those stories, including recently emerged transcripts from the governmental sessions discussing them, and puts them through a historical lens.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2020, 27, 1; 167-180
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Simuliranje demokracije: emancipacija demokratske krize u esejistici Dubravke Ugrešić
Simulating Democracy: Emancipation of Democracy Crisis in Dubravka Ugrešić’s Essays
Autorzy:
Marot Kiš, Danijela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635808.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Dubravka Ugrešić
democracy
ideology
post-Yugoslav society
exile
Opis:
One of the central notions of the post-Yugoslav literature is the status of democracy in national states formed after the breakup of Yugoslavia. From the perspective of the exile, not only as banishment, but also as a liberating outside view into the once common social, cultural and political space, the post-Yugoslav writers question the social democracy praxis in their former home states comparing it to the social practices in the states of their current residence. In her books of essays, Dubravka Ugrešić ironizes different forms of social ideology in Croatia from the beginning of nineteen-nineties. Her writing recognizes the standards of European democracy accompanied with the ideological view into the questions of social rights, religion and language as the stumbling block of modern society. Ugrešić describes democracy as a notion hiding different things: the praxis of ruthless capitalist exploitation, loss of media freedom, media manipulation, the censorship of corporate capitalism, production of lies, modern slavery... (Don’t take it personal, 2014), validating in her essays the importance of literature in disclosure of autocracy masked as democracy.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 17; 101-116
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dosezi i granice simboličkog otpora. „Proza u trapericama” u kontekstu jugoslavenskog socijalizma
Reaches and Limits of the Symbolic Resistance. „Jeans Prose” in the Context of Yugoslav Socialism
Autorzy:
Kolanović, Maša
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635385.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
jeans prose
resistance
popular culture
Yugoslav socialism
Opis:
The main thesis of the paper implies the historically changeable characteristics of symbolical resistance in the texts of „jeans prose” (Flaker). Using jeans as a symbol of global popular culture, freedom, casualness, the American lifestyle, resistance to forms, rules, and high culture etc., jeans prose had its specific life in Yugoslav socialism which dynamically changed during the last three decades of socialist Yugoslavia. In the early sixties it was a symbolic place of critique of dominant socialist ideology and in later period, in a more commercial orientated Yugoslav society when jeans as commodity became a part of everyday life, jeans prose lost its primal rebel energy and malted into the culutral mainstream.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2014, 6
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instruments of Polish Foreign Policy towards the Post-Yugoslav States
Autorzy:
Podgórzańska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2026819.pdf
Data publikacji:
2010-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
post-Yugoslav states
foreign policy
international relations
Opis:
The realization of Polish foreign policy after 1989 was carried out in the dynamically changing international situation. Political transformation in Poland and the redefi nition of its foreign policy was parallel to farreaching events occurring in Europe. These were brought about by political transformation in Central and Eastern Europe, that is the collapse of the Easter block, reunifi cation of the German states, break-up of the USSR and the independence of former Soviet republics.
Źródło:
Polish Political Science Yearbook; 2010, 39; 88-107
0208-7375
Pojawia się w:
Polish Political Science Yearbook
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
My Four Dogs: Urban Ecology in Vjeran Miladinović Merlinka’s Terezin sin
Autorzy:
Filipović, Andrija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15588115.pdf
Data publikacji:
2022-11-14
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
urban ecology
animal
infrastructure
queer
( post- )Yugoslav literature
Opis:
In this article, I analyze the relations between humans, non-humans, and infrastructure in Vjeran Miladinović Merlinka’s fictionalized autobiography Terezin sin. I argue that queer humans and non-humans share a particular ontological and axiological space and time in urban ecology in relation to the built environment of cis-heteronormative socius grounded in reproductive heterosexuality.The fictionalized autobiography that is explored in this article offers a particular view of minoritarian relation as it depicts a queer form of relationality that is lived sideways to the cis-heteronormativity and reproductive heterosexuality as an oppressive form of life that creates a specific kind of infrastructural intimacy for itself in the urban built environment. Relations between queer humans andnon-humans under these conditions are decidedly messy, as they are described as both caring and exploitative in Terezin sin.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2022, 22; 141-159
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Her-story”: contemporary female film directors in post-Yugoslav cinema
Autorzy:
Durić, Dejan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923152.pdf
Data publikacji:
2018-12-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
post-Yugoslav cinema
female directors
her story
posttransition
female subjectivity
Opis:
The subject of this paper is a new generation of female directors in former Yugoslav (Croatia, Serbia, Bosnia and Herzegovina) cinematography. It considers the stylistic, narrative and representational strategies in the films Clip (Klip, 2012) by Maja Miloš, Sonja and the Bull (Sonja i bik, 2012) by Vlatka Vorkapić, Our Everyday Life (Naša svakodnevna priča, 2015) by Ines Tanović, Zagreb Cappuccino (2014) by Vanja Sviličić, Trampoline (Trampolin, 2016) by Zrinka Katarina Matijević, You Carry Me (Ti mene nosiš, 2015) by Ivona Juka, and Quit Staring at My Plate (Ne gledaj mi u pijat, 2016) by Hana Jušić. The movies are related through conceptual, thematic and/or stylistic features. They examine the position of female protagonists in a patriarchal society and their daily experiences, wherein they dissect gender, economic and social problems that exist in countries in the territory of former Yugoslavia.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2018, 23, 32
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gry w podmiot. Szkic o (wczesnej) twórczości Mladena Stilinovicia
Autorzy:
Bogusławska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677838.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Mladen Stilinović
Yugoslav art
subjectivity
critical art
anarchism
Croatian art
Opis:
Games of a subject: A sketch of the (early) works of Mladen StilinovićThe article concerns the conceptualization of the subject in the works of the contemporary Croatian visual artist Mladen Stilinović. The object of analysis are most of all works (collages, texts) from the 1970s and early 1980s, when the artist formulated the basis for his creative philosophy and at the same time determined the directions of their research. His system of reference were the socialist state order and the traditionalist, academic system of artistic practice, which he criticized from the perspectives of Diogenes, philosophical Cynicism and constructive anarchism. Until this day, the attitude of resistance is the main creative principle for Stilinović’s art. He sets strong, conscious and autonomous creator’s “I” against symbolic violence of different systems (political, ideological, educational, etc.). This “I” is not so much the material and object of expression as a space of play based on concpetualism and self-irony. Gry w podmiot. Szkic o (wczesnej) twórczości Mladena StilinoviciaArtykuł dotyczy konceptualizacji podmiotu w twórczości współczesnego chorwackiego artysty wizualnego – Mladena Stilinovicia. Przedmiotem analizy są przede wszystkim prace (kolaże, teksty) z lat 70. i początku 80. XX wieku, kiedy to artysta formułował podstawy filozofii twórczej i określał kierunki swych poszukiwań. Układem odniesienia były dla niego wówczas socjalistyczny porządek państwa i tradycjonalistyczny, akademicki system praktyki artystycznej, które poddawał konsekwentnej krytyce z pozycji rozumnego, diogenesowskiego cynizmu i konstruktywnego anarchizmu. Do dziś postawa oporu jest dla Stilinovicia podstawową zasadą twórczą. Przemocy symbolicznej wszelkich systemów (politycznych, ideologicznych, edukacyjnych itp.) przeciwstawia mocne, świadome i niezależne „ja” twórcy. Jest tu ono nie tyle tworzywem i przedmiotem ekspresji, ile polem gry opartej na koncepcie i autoironii.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjalistyczny w formie, narodowy w treści. Chorwacka odmiana komunistycznej nowomowy w czasie tzw. chorwackiej wiosny
Socialist in Formand National in Content: The Croatian Version of the Communist Newspeak during the so-called Croatian Spring
Autorzy:
Czerwiński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953412.pdf
Data publikacji:
2020-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Yugoslav Newspeak
Cwatian communism
national codę
communist code
semiotics
Opis:
In this article the problem o f Yugoslav Newspeak, in the Croatian version that appeared in the period o f the so-called Croatian Spring (1971), is taken into consideration. The aim ofthe analysis is to demonstrate how Croatian national values and beliefs - understood in semiotic terms as a ‘m onal codę’ - were conveyed within the rigid and inflexiblecommunist discourse (understood as a ‘communist codę ). Thus, the Stalinist slogan “National in form, socialist in content” is dcliberately shifted into “Socialist in Form andNational in Content”. This shift aims at demonstrating that the Croatian elite took advantage of the communist Newspeak in order to explicate its own national consciousness without being accused of anti-Serbian nationalism, or de stroying the idea o f “brotherhood and unity”. The interrelation of the two codes brings about a very complex linguistic phenomenon. In the article the analysis concems several problems: (1) the semiotic capacity of the genre that enablcd one to convey national values without questiomng Yugoslav unity, (2) discursive formations hringing about sensitive relations hetween Croats and Serbs, including certain semantic and formal strategies, and (3) the issue o f the purist consciousness with respect to Newspeak. The article demonstrates that the communist political leaders play an important role re-establishing independent Croatian discourse. This stratégy is not limited to Croatia sińce in all of the former socialist republics o f the Yugoslav I cderal >n the same situation occurred.
Źródło:
Stylistyka; 2012, 21; 97-118
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Perception of Yugoslav-Bulgarian Relations in the Daily “Politika” in the Context of the Pan-Balkan Entente Concept in the First Part of the 1930s.
Autorzy:
Michalak, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508980.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
propaganda
newspapers
king Aleksandar I Karadjorjdević
Yugoslav-Bulgarian relations
Balkan Entente
Opis:
The Perception of Yugoslav-Bulgarian Relations in the Daily “Politika” in the Context of the Pan-Balkan Entente Concept in the First Part of the 1930s.The Yugoslav-Bulgarian rapprochement, initiated by the king Aleksandar I Karadjordjević in the early 30s of the twentieth century, with an idea of inclusion of Bulgaria to the planned Balkan Pact was one of the biggest reorientation in the Yugoslav policy at the turn of 20s and 30s. Since the end of the Great War, the eastern neighbour of Yugoslavia was treated rather as one of the greatest threats to the postwar order in the Balkans. This reorientation, resulting primarily from the geopolitical situation in Europe required propaganda action of warming the image of Bulgaria in the eyes of the Yugoslav society. This would not be possible without the support of the press, which in the first half of twentieth century, was still the most popular and definitely most accessible medium of information, which could significantly affected on the perception of current political events by the public opinion. The aim of the author was to present changes in the way of presenting the Yugoslav-Bulgarian relations in the daily Politika, the biggest and most read newspaper in the interwar Yugoslavia, in the context of political activities of king Aleksandar I towards the creation of the so-called Balkan Entente. Postrzeganie stosunków jugosłowiańsko-bułgarskich na łamach dziennika „Politika” w kontekście idei tzw. Ententy Bałkańskiej w pierwszej połowie lat 30. XX wiekuZbliżenie jugosłowiańsko-bułgarskie zainicjowane przez króla Aleksandra I Karađorđevicia w latach 30. XX w. z myślą o włączeniu Bułgarii do planowanego tzw. Paktu Bałkańskiego było jedną z najpoważniejszych reorientacji w jugosłowiańskiej polityce zagranicznej przełomu lat 20. i 30. XX w. Od zakończenia I wojny światowej wschodni sąsiad Jugosławii traktowany był raczej jako jedno z największych zagrożeń dla powojennego ładu na Bałkanach. Wspomniana reorientacja, wynikająca przede wszystkim z sytuacji geopolitycznej w ówczesnej Europie, wymagała ocieplenia wizerunku Bułgarów w oczach jugosłowiańskiego społeczeństwa. Zadanie to byłoby niemożliwe do realizacji bez wsparcia prasy, która w pierwszej połowie ubiegłego stulecia była nadal najbardziej popularnym i zdecydowanie najłatwiej dostępnym źródłem informacji mogącym realnie wpływać na odbiór bieżących wypadków politycznych przez opinię publiczną. Celem autora było przedstawienie zmiany sposobu prezentowania stosunków jugosłowiańsko-bułgarskich na łamach dziennika „Politika”, największego i najbardziej poczytnego czasopisma międzywojennej Jugosławii, w kontekście działań politycznych zmierzających do utworzenia tzw. Ententy Bałkańskiej.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2017, 6
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Of bees, birds, trees, and women: iconography, superstition and victimization of female characters in Yugoslav New Film
Autorzy:
Vuković, Vesi
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047427.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
iconography
Yugoslav New Film
female characters
Bechdel test
‘reversed masquerade’
‘crypto- matriarchy’
Opis:
This study investigates how the directors of two selected case study films criticise the real-life remnants of patriarchy in the family sphere, in nominally gender-equal Yugoslavia. I argue that they do this by transposing their stories from socialist Yugoslavia to the pre-socialist times: during Ottoman rule and monarchist Yugoslavia. The selected period films Breza/The Birch Tree (Ante Babaja, 1967, Yugoslavia) and Roj/The Beehive aka The Swarm (Miodrag ‘Mića’ Popović, 1966, Yugoslavia), both belonging to the Yugoslav novi film (New Film) movement (1961-1972), refract the workings of the vestiges of patriarchy in a family domain of Yugoslav socialist society. In these two costume dramas, patriarchy is portrayed to its fullest extent, due to their stories being set in the past, ostensibly unrelated to contemporary Yugoslav society and thus uninhibited by the drive to cater to the official discourse of female emancipation. Applying a critical film feminist perspective, by formal analysis via close readings of these two selected films, this article examines the iconography linked to fictional depictions of heroines and delves into the representation of victimisation of women. I investigate whether the depiction of the female sorceress(es) embody the primitiveness, ignorance, and/or poverty of economically disadvantaged and historically oppressed pre-socialist village. In order to peruse not only the individual portrayal of female protagonists but the dynamics of their interaction, the Bechdel test is applied and complemented with concepts such as the ‘reversed masquerade’ and ‘cryptomatriarchy’, which sheds light on the relationship between women and the presence or absence of female solidarity.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2020, 28, 37; 285-307
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Chronotope of Exile in the Post-Yugoslav Novel and the Boundaries of Imaginary Homelands
Autorzy:
Levanat-Peričić, Miranda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508800.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
chronotope
exile narration
Post-Yugoslav novel
reflective nostalgia
imaginary homeland
non-place
Opis:
The Chronotope of Exile in the Post-Yugoslav Novel and the Boundaries of Imaginary HomelandsAlthough the chronotopic approach to the novels of exile is almost self-explanatory, certain specifics expressed by post-Yugoslav exile narrations evoke a separate chronotope interpretation. First and foremost, post-Yugoslav literature is additionally encumbered with the identity issue because the abandoned areas of the nineties for the exiled writer do not disappear at a metaphorical level, by turning into a mnemotope, but in the actual break-up of the political entity, the imaginary supranational heritage transforms itself into a kind of counterculture, mostly affirmed by exile writers. Therefore, returning to the abandoned place often becomes possible only as a return to the past. In this paper, the literary theme of exile will be followed comparatively, starting from the reflective nostalgia in the prose of Dubravka Ugrešić (The Ministry of Pain), through a global exile which reflects the history of the relationship between European persecutions and America as an unfair homeland, which breaks all identity support in the novels of Aleksandar Hemon (The Nowhere Man; The Lazarus Project), to the intra-Yugoslav, "hereditary" exile in the novels of Goran Vojnović (Chefurs Raus!; Yugoslavia, My Homeland), which fathers left to their sons like a curse of the genus. In the texts mentioned above, the chronotope of exile is dealt with at the level of genre, as the major, supreme chronotope, which includes or opens space to a series of specific local chronotopes, which are fundamental to exile narration. These motifs are also encountered in other genres, but in exile narration they are the bearing pillars of the genre. They are, by their nature, chronotopic because they are realised through the binary spatial-temporal categories of presence and absence, affiliation and non-affiliation, anchoring and nomadism. In this paper, I will look at three such chronotope motifs: 1) the motif of home as a non-place or a place of absence; 2) the motif of other/mirror country and other/”mirror” history; 3) the motif of return and travel (by train), which regularly invokes the stereotypical representation of the place and the past. Chronotop wygnania w powieści postjugosłowiańskiej i granice ojczyzn wyobrażonychChociaż chronotopiczne podejście do analizy powieści problematyzujących wygnanie wydaje się oczywiste, to specyficzne cechy postjugosłowiańskich powieści tego rodzaju wymagają szczególnej interpretacji koncepcji chronotopu, ponieważ literatura postjugosłowiańska jest dodatkowo obciążona kwestią tożsamości. Dla wygnanego pisarza opuszczone przestrzenie lat dziewięćdziesiątych nie znikają jedynie na poziomie metaforycznym, zamieniając się w przestrzeń pamięci (mnemotop), ale faktycznie przestają istnieć jako rzeczywisty byt polityczny. Tym samym, wyobrażone dziedzictwo ponadnarodowe przekształca się w swoistą kontrkulturę, w większości afirmowaną przez pisarzy na wygnaniu. Dlatego też powrót do opuszczonej przestrzeni często jest możliwy jedynie jako powrót do przeszłości. Artykuł omawia literacki motyw wygnania w perspektywie komparatystycznej. Rozpoczyna się od refleksyjnej nostalgii w prozie Dubravki Ugrešić (Ministerstwo bólu). Następnie wiedzie poprzez globalne wygnanie, które odzwierciedla historię związków między europejskimi prześladowaniami a Ameryką jako niesprawiedliwą ojczyzną łamiącą wszelkie tożsamości, w powieściach Aleksandra Hemona (Nowhere Man, The Lazarus Project). Wreszcie, dochodzi do wewnątrzjugosłowiańskiego wygnania „dziedzicznego” w powieściach Gorana Vojnovicia (Chefurs Raus!, Yugoslavia, My Homeland) – wygnania, które ojcowie pozostawili swoim synom niczym przekleństwo rodzaju. W wyżej wymienionych tekstach chronotop wygnania jest rozpatrywany na poziomie gatunku jako główny, nadrzędny chronotop, który zawiera w sobie lub otwiera przestrzeń dla szeregu specyficznych chronotopów lokalnych, fundamentalnych dla narracji wygnańczych. Chociaż podobne motywy występują także w innych gatunkach, to są one filarami w przypadku narracji wygnańczych, z natury chronotopicznych, gdyż realizowanych za pomocą binarnych kategorii czasoprzestrzennych: obecności i nieobecności, przynależności i braku przynależności, zakotwiczenia i nomadyzmu. W tym artykule przyjrzę się trzem takim motywom chronotopu: 1) motywowi domu jako nie-miejsca lub miejsca nieobecności; 2) motywowi innych/lustrzanych krajów i innych/lustrzanych historii; 3) motywowi powrotu i podróży (pociągiem), który regularnie przywołuje stereotypowe przedstawienie miejsca i przeszłości. Kronotop egzila u postjugoslavenskom romanu i granice imaginarnih domovinaPremda je kronotopski pristup romanima egzila gotovo samorazumljiv, određene specifičnosti koje iskazuje postjugoslavenske egzilne naracije prizivaju zasebnu kronotopsku interpretaciju. Prije svega, postjugoslavenska književnost opterećena je dodatnim identitetskim bremenom jer napušteni prostori devedesetih godina za pisca u egzilu ne nestaju na nekoj metaforičkoj razini seleći se u mnemotope, nego se stvarnim raspadom političke cjeline, imaginarna supranacionalna baština transformira u svojevrsnu kontrakulturu, najčešće afirmiranu upravo posredstvom egzilnih pisaca. Stoga i povratak na napušteno mjesto često postaje moguć samo kao povratak u prošlost. U ovom će se radu književna tema egzila pratiti komparativno, počevši od refleksivne nostalgije u prozi Dubravke Ugrešić (Ministarstvo boli), preko globalnog egzila u kojemu se zrcali povijest odnosa europskih progona i Amerike kao maćehinske domovine koja rastače sve identitetske oslonce u romanima Aleksandra Hemona (Čovjek bez prošlosti; Projekat Lazarus), do unutarjugoslavenskog, „naslijeđenog“ egzila u romanima Gorana Vojnovića (Čefuri raus!; Jugoslavija, moja domovina), koje, poput prokletstva roda, očevi ostavljaju sinovima. U navedenim tekstovima o kronotopu egzila govorimo na razini žanra, kao glavnom, nadređenom kronotopu koji uključuje ili otvara prostor nizu specifičnih lokalnih kronotopa ili motiva, ključnih za egzilnu naraciju. Te se motivske jedinice susreću i u drugim žanrovima, no u egzilnoj su naraciji nosivi stupovi žanra. Po svojoj su naravi kronotopični jer se realiziraju kroz binarne prostorno-vremenske kategorije prisutnosti i odsutnosti, pripadanja i nepripadanja, usidrenosti i skitalaštva. U ovom radu osvrnut ću se na tri takva kronotopska motiva: 1. motiv doma kao ne-mjesta ili mjesta odsustva; 2. motiv druge/zrcalne domovine i druge/zrcalne povijesti; 3. motiv povratka i putovanja (vlakom), koje redovito priziva stereotipnu reprezentaciju mjesta i prošlosti.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2018, 7
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 48

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies