- Tytuł:
-
Integracja księstwa oświęcimskiego z Królestwem Polskim (1454-1564) i późniejsze losy ziemi oświęcimskiej w kontekście Wadowic
Integration of Oświęcim (Auschwitz) principality with Polish Kingdom (1454-1564) and its later fates till the recent times according to Wadowice - Autorzy:
- Nowakowski, Andrzej
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/458127.pdf
- Data publikacji:
- 2018
- Wydawca:
- Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
- Tematy:
-
Integracja
Księstwo Oświęcimskie
Królestwo Polskie
Lata 1454-1564
Integration
Principality of Oświęcim
The Polish Kingdom
Years 1454-1564 - Opis:
-
Zhołdowanie księstwa oświęcimskiego Koronie Polskiej w 1454 r., a następnie jego wykup przez Polskę w 1457 r., stanowiły konsekwencje polityki dynastii Jagiellonów, a w szczególności króla Kazimierza Jagiellończyka, do stopniowego pozyskania
na rzecz Polski terytoriów, które niegdyś należały do państwa polskiego, a następnie odpadły od niego w różnych okolicznościach, zwłaszcza związanych z podziałem
dzielnicowym, a także wskutek niekorzystnych cesji terytorialnych. Zbliżenie Oświęcimia do Polski zostało następnie potwierdzone w świetle ówczesnego prawa narodów polsko-czeskim traktatem, zawartym w Głogowie w 1462 r.
Od wykupu księstwa oświęcimskiego przez króla Polski do ostatecznej inkorporacji ziemi oświęcimskiej do Polski w sensie formalnoprawnym minęło 107 lat, gdyż akt wcielenia został przypieczętowany dopiero w 1564 r. za życia ostatniego z Jagiellonów, króla Zygmunta II Augusta, w dobie tzw. egzekucji praw, oznaczającej również pełne zjednoczenie z Polską innych terytoriów, w tym Mazowsza i Prus Królewskich.
Przez cały okres względnej niezależności Oświęcimia od Korony Polskiej przetrwała jednak więź kościelna ziemi oświęcimskiej z biskupstwem krakowskim, co niewątpliwie ułatwiło procesy integracyjne w XV i XVI stuleciu.
W latach 1564-1772 Oświęcim był zjednoczony z Rzecząpospolitą jako udzielny powiat śląski w województwie krakowskim, zachowując jednak pewne odrębności prawnoustrojowe. Wprawdzie na przełomie XVII-XVIII dały znać o sobie tendencje separatystyczne, to jednak w procesie historycznym przeważały dążenia do utożsamiania się oświęcimian z państwem polskim.
Tereny oświęcimskie będące niegdyś lennem Czech, posłużyły Marii Teresie jako jeden z pretekstów do pierwszego rozbioru południowej Polski w 1772 r. W latach 1820-1850 Oświęcim jako dawne księstwo zaliczono do Związku Niemieckiego, a do 1918 r. monarchowie z domu Habsburgów tytułowali siebie władcami Oświęcimia. Podczas ożywienia narodowego
w 1848 r. oraz w 1917 r. mieszkańcy Wadowic zabiegali o to, aby całe historyczne terytorium księstwa oświęcimskiego wraz z ich miastem znalazły się w macierzy.
Nawet po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. losy posiadłości oświęcimskich układały się w różny sposób. Oświęcim raz tracił status miasta powiatowego, to znowu go zyskał. Ziemia oświęcimska, podobnie jak ziemia wadowicka
w okresie PRL na okres blisko 25 lat zostały arbitralnie odłączone od Małopolski, chociaż etnicznie i kulturowo, a także emocjonalnie zawsze należały do tej prowincji.
Księstwo oświęcimskie, położone na południowo-zachodnich krańcach dawnej Rzeczypospolitej, mimo niewielkiego obszaru, miało złożoną i bardzo urozmaiconą historię, wzbogacającą swymi odrębnościami i położeniem dzieje dawnej Polski.
The town of Oświęcim (Auschwitz) and the areas in western Small Poland that lay near Oświęcim (Auschwitz) were separated from Small Poland district during the time when Poland was divided into smaller self-governed territories, in the 13th century. Those territories were not part of the Polish Kingdom united by Władysław Łokietek in 14th century. The principality of Oświęcim (Auschwitz), which originated at the beginning of 14th century, was under the rule of Czech from 1327 to 1462. Between years 1327 and 1445 Wadowice belonged to this principality. Not until 1454 it recognized the supervision of Polish king and in 1457 it was bought out by Polish king Kazimierz (Casimir) Jagiellończyk . In 1462 during a convention of Polish and Czech monarchs in Głogów, in Silesia, Czech king resigned from the terrains of Oświęcim (Auschwitz). The definite joining of Oświęcim (Auschwitz) principality to Polish Kingdom, in terms of legal system, took place in Warsaw in 1564 during the general Polish Parliament. From then on, Oświęcim (Auschwitz) land became an important part of Poland and from 1564 to 1772, as Silesia county in Small Poland province, it still kept some of distinct traits as it comes to its political system. - Źródło:
-
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny; 2018, 21; 166-207
1505-0181 - Pojawia się w:
- Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł