Temat: XVIII-XX w. - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Czy istnieli Kurpie-Gocie?
Autorzy:: Dobroński, Adam Czesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097362.pdf
Data publikacji:: 2021-12-10
Wydawca:: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: Puszcza Biała
Kurpie
Gocie
osadnictwo puszczańskie
XVIII– XX w.
Opis:: W dotychczasowej literaturze określenia „Kurpie” używano zazwyczaj w od- niesieniu do mieszkańców Puszczy Zielonej (Zagajnicy), zaś „Gociami” część piszących zwykła – i to jeszcze całkiem niedawno – nazywać mieszkańców Pusz- czy Białej. Zwłaszcza jednak ten drugi termin bywał kontestowany i nie zyskał powszechnej akceptacji miejscowej ludności. Dziwić może, że nie podejmowano prób bardziej precyzyjnego zdefiniowania nazw obu społeczności puszczańskich i często ułatwiano sobie zadanie, używając określeń: Kurpie Zielone i Kurpie Bia- łe. Tymczasem wydaje się, że pierwotnie w miastach badanego regionu i regionów sąsiednich za Kurpiów uważano ogólnie mieszkańców puszcz trudniących się głównie pozyskiwaniem drewna, potem coraz częściej również rolnictwem. Gocie natomiast to chłopi pańszczyźniani osadzeni przez biskupów płockich w Puszczy Białej. Sytuację skomplikowało sprowadzanie od końca XVIII w. do Puszczy Bia- łej autentycznych Kurpiów z Zagajnicy (Puszczy Zielonej). Jakie były relacje mię- dzy tymi społecznościami? Jak się one zmieniały w XIX i XX w.? Odpowiedzi na te – i inne – pytania proponuję w swoim artykule, zapraszając do dyskusji, bo mam świadomość, że niektóre moje ustalenia mogą budzić wątpliwości.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2021, Zeszyt, XXXV; 11-23
0860-9608
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Idee i postulaty wychowania rodzinnego oraz edukacji domowej w świetle polskiego piśmiennictwa pedagogicznego od końca XVIII do początku XX wieku
Ideas and postulates of family education and home education in the light of polish pedagogical literature from the end of the XVIIIth century till the beginning of the XXth century
Autorzy:: Jakubiak, Krzysztof
Nawrot-Borowska, Monika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/564607.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: wychowanie w rodzinie
edukacja domowa
piśmiennictwo pedagogiczne XVIII – XX w.
education in family
home education
pedagogical literature of XVIII–XXth century
Opis:: Przedmiotem artykułu uczyniono idee i postulaty wychowania rodzinnego formułowane na stronach polskiego piśmiennictwa pedagogicznego. Zaprezentowane ustalenia historiograficzne i wnioski oparte zostały na analizie źródłowej zarówno pism, podręczników i poradników pedagogicznych, wychowawczych, jak i artykułów z prasy pedagogicznej, rodzinnej, kobiecej i społeczno-literackiej. Cezury czasowe obejmują okres od końca wieku XVIII do początku wieku XX. Na tle koncepcji wychowania rodzinnego formułowanych w pismach pedagogicznych ukazane zostaną także zalecenia dla organizacji edukacji domowej, która realizowana była właśnie na gruncie rodziny.
The subject of the article was ideas and postulates of family education, formulated in polish pedagogical literature. Presented histographical findings and conclusions were based on source analysis of magazines, textbooks and educational guides as well as on articles from pedagogical, family, women’s and socio-literary press. The time frames cover the period from the end of the XVIIIth century till the end of the XXth century. At the background of the conception of family education formulated in pedagogical press, the author presented also recommendations for organization of home education, which was implemented on the grounds of the family.
Źródło:: Kultura – Przemiany – Edukacja; 2018, 6; 22-45
2300-9888
2544-1205
Pojawia się w:: Kultura – Przemiany – Edukacja
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Kalendarze z kolekcji Ignacego Wolskiego w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie
The calendars from Ignacy Wolski in the collection of the National Museum in Krakow
Autorzy:: Lubera, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/946349.pdf
Data publikacji:: 2019-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:: Ignacy Wolski
Muzeum Narodowe w Krakowie
kalendarze
kolekcje prywatne
dary
XVIII-XX w.
National Museum in Krakow
calendars
private collections
donations
19th-20th centuries
Opis:: A small but valuable collection of calendars was donated to the National Museum in Krakow in 1896, 1898 and 1906 by Ignacy Wolski, a Warsaw bibliophile. In the article an overview of these publications is given for the first time. The donation consists of calendars diverse in form and content, published from the end of the 18th century to the early 20th century. Only ten of them were found during the research in the Museum. Most of the preserved calendars was marked with characteristic provenance stamps or stickers;a part of them has some historical notes written by Wolski. They are a great testimony of the past. Wolski’s motifs and idea behind collecting calendars and leaving these publications for future generations in the Museum were also presented in the article.
Źródło:: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, 13; 223-255
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Na europejskich frontach wojen Imperium Rosyjskiego w XIX wieku – aspekt militarny w twórczości wybranych rosyjskich malarzy epoki
Autorzy:: Krokosz, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/436764.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: Imperium Rosyjskie, wojny Rosji w XVIII–XIX w., rosyjskie malarstwo batalistyczne, malarze rosyjscy XVIII – pocz. XX w., armia i flota rosyjska w XVIII–XIX w.
Opis:: The article analyses the military themes present in Russian paintings of the 19th century. The battle paintings under discussion underlined the heroism of the tsarist soldiers who participated in the multiple campaigns that Russia fought on land and at sea. They also glorified the governing elites for expanding the territory of the state. At the same time, the most important message conveyed through the canvases, which were commissioned most often by Russia’s rulers, was the might of the Russian Empire.
Źródło:: Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2019, 9; 28-76
2450-4475
Pojawia się w:: Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Kilka uwag o polskim socjolekcie przestępczym z okresu XVIII w. (glosa do informacji z „Gazety Warszawskiej” z 1778 r.)
A few remarks about Polish criminal jargon from the 18th century (a gloss to a press release from of “Gazeta Warszawska” from 1778)
Autorzy:: Pacuła, Jarosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1179274.pdf
Data publikacji:: 2020-11-24
Wydawca:: Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
Tematy:: history of the polish criminal sociolect
18th-20th century
lexical semantics
diachronic linguistics
historia polskiego socjolektu przestępczego
xviii w.-xx w.
semantyka leksykalna
językoznawstwo diachroniczne
Opis:: The subject of the article is the vocabulary of Polish criminals from the 18th century. The author reached for a press release from 1778. This press release is one of the oldest credentials of the Polish criminal jargon. The text describes a court hearing and only mentions the existence of specific communication style between villains that the court had to face. The news from “Gazeta Warszawska” contains eighteen lexemes. The author of this article discusses these words – he indicates the etymology of these jargonisms and presents a continued existence of the vocabulary in Polish (in the 19th and 20th centuries). Some remarks on the provenance of jargon terms may raise doubts among readers. The author is aware of this. However, he considers it significant to bend over the form and semantics of the accumulated vocabulary – researchers often refer to this press release from the 18th century, but do not focus on the history of the vocabulary of Polish criminals.
Tematem artykułu jest słownictwo polskich przestępców z XVIII wieku. Autor sięga do wiadomości prasowej z 1778 roku. Ta notka prasowa należy do najstarszych poświadczeń polskiego żargonu kryminalnego. Tekst informuje o procesie sądowym, a tylko na marginesie zaznacza istnienie specyficznej komunikacji złoczyńców, z którą musiał się zmierzyć sąd. Wiadomość z „Gazety Warszawskiej” zawiera aż osiemnaście leksemów. Słowa te omawia autor niniejszego artykułu – wskazuje etymologię żargonizmów oraz przedstawia dalsze życie słownictwa w języku polskim (w XIX i XX wieku). Kilka uwag dotyczących proweniencji określeń socjolektalnych może budzić wątpliwości czytelników, z czego autor zdaje sobie sprawę. Za celowe uznaje jednak pochylenie się nad kształtem i semantyką zgromadzonego słownictwa, bo chociaż różni badacze często powołują się na artykuł prasowy z XVIII wieku, to niewiele uwagi poświęcają historii występującego w nim słownictwa polskich przestępców.
Źródło:: Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 1; 163-180
2353-2912
2719-8537
Pojawia się w:: Forum Filologiczne Ateneum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: The power of the Russian Empire – the military aspect in the work of selected Russian painters from the 18th until the early 20th century
Autorzy:: Krokosz, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/654109.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Imperium Rosyjskie
wojny Rosji w XVIII–XIX w.
rosyjskie malarstwo batalistyczne
malarze rosyjscy XVIII – pocz. XX w.
armia i flota rosyjska w XVIII–XIX w.
The Russian Empire
Russia’s wars in the 18th and 19th centuries
Russian battle paintings
Opis:: Artykuł poświęcony jest tematyce militarnej przedstawionej na obrazach malarzy rosyjskich żyjących w XVIII – na początku XX w. Batalistyczne dzieła artystów podkreślały bohaterstwo carskich żołnierzy biorących udział w licznych zmaganiach wojennych prowadzonych w owym czasie przez Rosję na lądzie i morzach, a także sławiły samych panujących rozszerzających granice państwa. Jednakże zasadnicze przesłanie płócien, zamawianych najczęściej przez władców rosyjskich, posiadało wymiar na wskroś propagandowy, gdyż miało w pełni ukazać potęgę Imperium Rosyjskiego. The article focuses on the military themes presented in the paintings of Russian artists living in the period from the 18th until the early 20th century. Battle scenes painted by the artists highlighted the heroism of the Tsar’s soldiers participating in numerous wars and conflicts pursued by Russia at that time both on land and at sea; these paintings also celebrated the rulers, who expanded the borders of their country. However, the key message of these paintings, which were ordered most frequently by Russian rulers, focused on the aspect of propaganda, because these works were supposed to demonstrate in full the power of the Russian Empire.
Źródło:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 3
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Napady zbrojne i walki o Łęczycę oraz zniszczenia wojenne miasta w latach 1294–1945
Armed steps, fights for Leczyca and war destructions in the years 1294–1945
Autorzy:: Stolarczyk, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1381531.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:: Łęczyca
Tum
straty materialne
straty ludnościowe
średniowiecze
XVII w.
XVIII w.
XX w.
Leczyca
material losses
population losses
Middle Ages
17th century
18th century
20th century
Opis:: Łęczyca na przestrzeni wieków była zdobywana i czasami niszczona niemal w 100% (głównie w czasie wojen ze Szwecją w XVII i XVIII w.). Sprawcami tego były zarówno wojska obce, jak i polskie. W 1294 r. Litwini dokonali zniszczeń w Tumie, związanym wtedy organicznie z Łęczycą, natomiast pierwszych poważnych strat materialnych i ludnościowych miasto doznało wskutek najazdu krzyżackiego we wrześniu 1331 r. Ostatnie straty, głównie materialne, Łęczyca poniosła w styczniu 1945 r., kiedy to wycofujący się z miasta Niemcy zniszczyli kilka budynków użyteczności publicznej.
Over the centuries, Łęczyca was conquered and sometimes destroyed in almost 100% (mainly during the northern wars with Sweden in the 17th and 18th centuries). The perpetrators of this were both enemies and their own troops. The town itself suffered the first serious material and population losses as a result of the Teutonic invasion in September 1331 (earlier, in 1294, the Lithuanians destroyed Tum, then organically connected with Łęczyca). Łęczyca suffered the last losses, mainly material ones, in January 1945, when the Germans retreating from the city destroyed several public buildings.
Źródło:: Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2021, 1(266); 3-11
0029-389X
Pojawia się w:: Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki