Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "XVIII wiek" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Об эпитафиях Амвросию Дубневичу в черниговской поэтике середины XVIII века
On Epitaphs to Ambrose Dubnevich in the Chernihiv Poetics of the Mid 18th Century
O nagrobkach Ambrożego Dubniewicza w poetyce czernichowskiej z połowy XVIII wieku
Autorzy:
Ciganok, Ol′ga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440959.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Chernihiv poetics
epitaph
funeral poems
18th century
Ukraine
poetyka czernichowska
epitafium
wiersze funeralne
XVIII wiek
Ukraina
Opis:
The purpose of this publication is to examine the epitaph’s theory and practice in the Chernihiv poetics of 1749–1750 against the background of Ukrainian literary theory as well to analyse from a philological point of view the epitaphs dedicated to a remarkable personality of his time – the Bishop of Chernihiv and Novgorod-Siverskyi Ambrose Dubnevich – in comparative context. The research paper is based on the study of the little known, even in academic circles, handwritten Ukrainian treatises. The chapter on the epitaph in the Chernihiv poetics 1749–1750 is large and substantial compared to other Ukrainian courses; epitaph’s samples are chosen very carefully. The paper analyzes the epitaph’s theory in the Chernihiv poetics: definition, methods of epitaph’s presentation – narrative and by prosopopeia, epitaph’s species – rhetorical and poetic epitaphs, genologic functions of the samples. The epitaph genre in the Chernihiv poetics of the mid 18th century is seen as a kind of curious poetry. This is a trend of old Ukrainian literary theory (along with under-standing of the epitaph as an epigram and as an inscription). In the Chernihiv poetics of 1749–1750 the epitaph’s samples supplement the theory of genre. The paper focuses attention on the variety of formal solutions and features of an epic epitaph-epicedium, of lyrical elogia – an abuse elogium and the poetical one, rhetorical (historical) epitaph, the epitaphs’ cycle and a Christian epitaph written in leonine verse. The epitaphs of the Chernihiv poetics of the mid 18th century have not only historical value; they are also important for the reconstruction of our theoretical knowledge of old Ukrainian literature, and present a certain aesthetic value to the modern reader. Epitaph’s theory and practice in the Chernihiv poetics of 1749–1750 show how important it is to take into account not only the poetics of the Kyiv-Mohyla Academy, but also courses of regional Ukrainian institutions. A future task is to consider student funeral poems dedicated to Ambrose Dubnevich which are attached to the Chernihiv poetics.
Celem artykułu jest badanie teorii i praktyki epitafiów w poetyce czernichowskiej z roku akademickiego 1749–1750 na tle ówczesnej ukraińskiej myśli teoretycznoliterackiej, a także analiza epitafiów wybitnej osobowości swojego czasu – biskupa czernichowskiego i nowogrodzko-siewierskiego – Ambrożego (Ambrosiusa, Ambrozjusza) Dubniewicza – w szerokim kontekście porównawczym. Artykuł naukowy oparto o wyniki badań mało znanych nawet w środowisku akademickim rękopiśmiennych skryptów ukraińskich. Rozdział o epitafium w poetyce czernichowskiej z roku akademickiego 1749/1750 jest obszerny i znaczący w porównaniu z innymi traktatami ukraińskimi, wybrano przykłady o większym znaczeniu. W artykule zanalizowano teorię epitafium w poetyce czernichowskiej: definicję, metody prezentacji epitafium – narracyjną i przez prosopopeję, rodzaje – epitafium retoryczne i epitafium poetyckie, genologiczne funkcje przykładów. W poetyce czernichowskiej z roku akademickiego 1749/1750 gatunek literacki epitafium postrzegano jako rodzaj poezji osobliwej. To jeden z trendów ukraińskiej myśli teoretycznoliterackiej (wraz z rozumieniem epitafiów jako fraszek i napisów). Podane przykłady uzupełniają teorię gatunku. W artykule zwraca się uwagę na bogactwo rozwiązań formalnych i na cechy epitafium-epicedium o charakterze epickim, liryczne elogia (potępiającego i poetyckiego), epitafium retoryczne (historyczne), cyklu epitafiów, na epitafium chrześcijańskie w formie wiersza leonińskiego. Twierdzi się, że epitafia w poetyce czernichowskiej z roku akademickiego 1749/1750 mają nie tylko wartość historyczną, ale są one również ważne dla rekonstrukcji naszej wiedzy o teorii dawnego piśmiennictwa ukraińskiego, posiadają także pewną wartość estetyczną dla współczesnego czytelnika. Przykłady omówionej teorii i praktyki epitafium w poetyce czernichowskiej z roku akademickiego 1749/1750 dowodzą, jak ważne jest wzięcie pod uwagę nie tylko poetyk Akademii Kijowsko-Mohylańskiej (Kijowsko-Mohylewskiej), ale także kursów ukraińskich uczelni regionalnych. Zadanie na przyszłość – analiza literacka studenckich wierszy funeralnych, poświęconych Ambrożemu (Ambrosiusowi, Ambrozjuszowi) Dubniewiczowi, które są dołączone do poetyki czernichowskiej.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 19-34
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О рукописном сборнике фунеральных стихов 1750 г.
On a Manuscript Collection of Funeral Poetry of 1750
O zbiorze wierszy funeralnych z roku 1750
Autorzy:
Ciganok, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951853.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
эпитафия
описание похорон
фунеральные стихи
XVIII век
epitaph
the description of the funeral
funeral poems
18th century
epitafium
opis pogrzebu
wiersze funeralne
XVIII wiek
Opis:
The paper is devoted to students’ handwritten poems which are attached to the Chernihiv poetics of 1749–1750. These works were written on the occasion of the Bishop of Chernihiv and Novhorod-Siverskyi Ambrose Dubnevych’s passing. Texts are unique, there are no similar in the Ukrainian poetics and rhetorics. Based on the handwriting analysis, it can be concluded that there are poems of ten authors in the collection. Each of the Chernihiv poets wrote first epitaph (longer than the traditional, and more rhetorical) and after it – a panegyric-epicedium. Additionally one anonymous author composed a description of the funeral (first three works are written in the same handwriting), and one student else added so called ‘a square verse’ (versus quadratus). Nineteen school poems show different and common features. Texts differ in volume (from 5 to 182 lines), in form (4 varieties of the acrostic, the presence or absence of chronostics, etc.), in degree of the rhetoric and poetry. Features of an epitaph’s style and the epicedium’s one are not always clear, but biography of the deceased is given mostly in epitaph, the main attention to praising merits of the hero is drawn in epicedium. The epicedium’s creators mainly set the task – "show image" of Ambrose Dubnevych, so they present the material in form of «ordo naturalis», describing the life of the deceased from the origin from the "most honorable parents ..." until his death in Glukhov during the hetman’s election. Key milestones of the hero’s life path are education at the Kiev Academy, ordination as a monk, teaching and receiving high church officials, work on the statute of Lithuanian and the Magdeburg law, moving to the Trinity Sergius Lavra etc. Poems in Slavonic have more in common. Two works in Polish are marked by an innovative approach in the subject interpretation. The analysis of the description of the Ambrose Dubnevych funeral is conducted in the context of intermediality. The part of funeral poems in supplement amplifies the epitaph’s theory in the basic course of the Chernihiv poetics of 1749–1750. The poetics and her supplement build integrity, contributing to a better understanding of each other.
Niniejszy artykuł analizuje wiersze z rękopisów dodanych do poetyki czernichowskiej z roku akademickiego 1749–1750. Utwory zostały napisane z okazji śmierci biskupa Czernichowskiego i Nowgorodzko-Siewierskiego Ambrozjusza Dubniewicza (Ambrosiusa, Ambrożego Dubniewicza). Teksty te nie mają odpowiedników w poetykach i retorykach ukraińskich. Na podstawie analizy pisma można stwierdzić, że w zbiorze zawarte są prace dziesięciu autorów. Każdy z poetów czernichowskich napisał najpierw epitafium (dłuższe niż tradycyjne, a bardziej retoryczne), a po nim – panegiryk-epicedium. Dodatkowo, jeden nieznany autor ułożył opis pogrzebu (trzy pierwsze utwory zostały napisane jednym charakterem pisma), a jeszcze inny student dodał tzw. „wiersz kwadratowy” (versus quadratus). Dziewiętnaście wierszy szkolnych posiada pewne cechy wyróżniające (odmienne) oraz pewne cechy wspólne. Teksty różnią się wielkością (od 5 do 182 wersów), formą (4 odmiany akrostychów, obecność lub nieobecność chronostychów etc.), stopniem retoryczności i poetyczności (poetyckości). Cechy stylowe epitafium a epicedium nie są zawsze jasne, jednak w epitafium podaje się przeważnie biografię zmarłego a w epicedium koncentruje się na wysławianiu cnót bohatera. Twórcy epicedium mieli za zadanie "pokazać obraz" Ambrozjusza Dubniewicza, więc zaprezentowali materiał w formie „ordo naturalis”, opisując życie zmarłego od urodzenia z szanowanych rodziców aż do śmierci w Głuchowiu w czasie wyborów hetmana. Najważniejszymi etapami drogi życiowej bohatera są: studia w Akademii Kijowskiej, święcenia (wyświęcenie) na mnicha, nauczanie i podejmowanie wysokich stanowisk kościelnych, praca nad statutem prawa magdeburskiego i litewskiego, przeniesienie się do Ławry Troicko-Siergiejewskiej etc. Utwory w języku słowiańskim mają więcej wspólnego między sobą, utwory w języku polskim demonstrują innowacyjne podejście w interpretacji tematu. Opis pogrzebu jest analizowany w kontekście intermedialności. Część wierszy funeralnych z dodatku uzupełnia teorię epitafiów w podstawowym kursie poetyki czernichowskiej z roku akademickiego 1749/1750. Poetyka i dodatek do niej stanowią komplementarną całość, przyczyniając się do lepszego zrozumienia obydwu części.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 1(5); 119-134
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Да праблемы пераемнасці беларускай літаратурнай мовы: лацінаграфічныя тэксты XVIII стагоддзя
Do problemu ciągłości białoruskiego języka literackiego: teksty XVIII wieku napisane alfabetem łacińskim
XVIII стагоддзя On the problem of continuity of the Belarusian literary language: Latin graphic texts of the XVIII century
Autorzy:
Свістунова, Марына
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/966698.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
беларуская мова
перыядызацыя
пераемнасць
лацінская графіка
xviii стагоддзе
język białoruski
periodyzacja
ciągłość
alfabet łaciński
xviii wiek
belarusian language
periodization
continuity
latin alphabet
18th century
Opis:
Артыкул прысвечаны праблеме пераемнасці паміж старабеларускай і новай беларускай літаратурнай мовай, а таксама лацінаграфічным тэкстам XVIII ст. Пашыранае меркаванне аб існаванні перарыву пісьмовай традыцыі ў развіцці беларускай літаратурнай мовы не было адзіным і раней, а ў сучаснасці падлягае крытычнаму аналізу. У артыкуле разглядаецца сувязь праблемы пераемнасці беларускай літаратурнай мовы з праблемай яе перыядызацыі, канцэпцыі гісторыі беларускай мовы і гісторыі беларускай літаратуры. Робіцца спроба абвергнуць стэрэатыпнае меркаванне пра ма-лалікасць помнікаў беларускага пісьменства XVIII ст. праз апеляцыю да малавядомых і нядаўна адшуканых лацінаграфічных тэкстаў. Прыводзяцца высновы аб прычынах і мэтах выкарыстання ў XVIII ст. лацінскай графічнай сістэмы для пісьма па-беларуску, а таксама выказваюцца меркаванні адносна такіх напрамкаў для пошуку тагачасных беларускамоўных тэкстаў, як мемуарыстыка, канфесійнае і афіцыйна-справавое пісьменства.
Artykuł jest poświęcony problemowi ciągłości między okresem starobiałoruskim a okresem nowego białoruskiego języka literackiego. Szeroko rozpowszechniony pogląd o istnieniu przerwy w tradycji pisemnej w rozwoju białoruskiego języka literackiego nie był jedyny wcześniej, a teraz jest poddawany analizie krytycznej. Artykuł omawia związek między ciągłością białoruskiego języka literackiego a problemem jego periodyzacji, koncepcją historii języka białoruskiego i historii literatury białoruskiej. Podjęto próbę obalenia stereotypowej opinii o niewielkiej liczbie zabytków literatury białoruskiej XVIII wieku przez odwołanie do mało znanych i niedawno odnalezionych tekstów napisanych alfabetem łacińskim. Sformułowano wnioski na temat przyczyn i celów stosowania w języku białoruskim w XVIII wieku łacińskiego systemu graficznego, zwrócono również uwagę na potrzeby eksploracji ówczesnych tekstów białoruskich w takich obszarach, jak pamiętnikarstwo, piśmiennictwo religijne i urzędowe.
The article is devoted to the problem of continuity between the old Belarusian period and the period of the new Belarusian literary language, as well as to Latin graphic texts of the 18th century. The most widespread opinion about the existence of a break in the written tradition of the Belarusian literary language was not the only one before, but now it is being critically analyzed. The article considers the linkages between the continuity of the Belarusian literary language and the problem of its periodization, the concept of Belarusian language history and the history of Belarusian literature. An attempt has been made to refute the stereotypical opinion about the small number of texts of the 18th century Belarusian literature by addressing the little known and recently discovered Latin graphic texts. Conclusions have been made concerning the reasons and aims of using the Latin graphic system for writing in the Belarusian language in the 18th century. An opinion concerning such research directions of the Belarusian texts of that time as memoirs, confessional and official writings has been given as well.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2020, 20; 239-253
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła rękopiśmienne do działalności duszpasterskiej franciszkanów galicyjskich (1772-1918)
Autorzy:
Synowiec, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047842.pdf
Data publikacji:
1972
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
franciszkanie
Galicja
historia
źródła
rękopis
działalność duszpasterska
XVIII-XX wiek
Franciscan
Galicia
history
sources
manuscript
priestly activity
18th-20th century
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1972, 24; 318-344
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie zbiorów kościelnych i sztuki sakralnej w utrwalaniu dziedzictwa religijnego. Paralelizm pomiędzy trwałością tradycji antycznej w średniowieczu, a odradzaniem się średniowiecza w industrialnej kulturze XVIII i XIX wieku
Die Bedeutung der kirchlichen Sammlungen und der Sakralkunst für die Wahrung des religiösen Erbes : Parallelen zwischen der Fortdauer der antiken Tradition im Mittelalter und dem Wiederaufleben des Mittelalters in der industriellen Kultur des 18. und 19.
Autorzy:
Mazurczak, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040469.pdf
Data publikacji:
2006-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Museum
sakrale Kunst
18. Jahrhundert
19. Jahrhundert
Tradition
muzeum
sztuka sakralna
XVIII wiek
XIX wiek
tradycja
museum
sacred art
18th Jahrhundert
19th Jahrhundert
tradition
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2006, 85; 9-25
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie ruskojęzycznego drukarstwa bazyliańskiego w rozwoju języka ukraińskiego i białoruskiego
Autorzy:
Getka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437040.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
Tematy:
drukarstwo
bazylianie
XVIII wiek
prosta mowa
język ukraiński
język białoruski
Basilians’ typographies Ukrainian
Belarusian cultures
XVIII century
national languages
prosta mova
Opis:
Multilingualism of prints from Basilians’ typographies contributed to the rapprochement and interpenetration of cultures of Ruthenian nations (Ukrainians, Belarusians) with Polish and Western European cultures. Especially important in this context was the printing of original and translated works in Ruthenian language (religious and secular texts), similar to the spoken language of that period. This raised the prestige and confirmed the adequacy of this language for the purposes of literature. This was conducive to the development of national languages (Ukrainian and Belarusian).
Źródło:
Przegląd Środkowo-Wschodni; 2016, 1; 9-29
2545-1324
Pojawia się w:
Przegląd Środkowo-Wschodni
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie poczajowskich druków o charakterze religijnym dla poznania żywego języka ruskojęzycznej społeczności unickiej dawnej Rzeczypospolitej
Autorzy:
Getka, Joanna Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681573.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
basilians printings, 18th century, ruska mova, Ukrainian language, Ukrainian culture
drukarstwo bazyliańskie, XVIII wiek, ruska mowa, język ukraiński, kultura ukraińska
Opis:
The purpose of this article is to present the role of religious texts for the understanding of the spoken Ruthenian language in the former Commonwealth of the Two Nations (Rzeczpospolita). The books published by the Basilian printing house in Pochaiv during the 18th century reveal the features of the common Ukrainian language (the approximation of the articulation of [i] and [y], [u] and [y], the hardening of [t] and [d]), which support the thesis that it is a testimony of the state of the Ukrainian language of the 18th century.
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie roli tekstów o charakterze religijnym w poznaniu żywego języka ludności dawnej Rzeczypospolitej. Przedmiotem analizy są druki poczajowskie wydane w drukarni bazyliańskiej w ciągu XVIII stulecia. Odwzorowane na piśmie cechy żywego języka ukraińskiego (rozwój dawnego jać w [i], ikanie, zbliżenie artykulacji [i] i [y], zbliżenie artykulacji [u] i [y], stwardnienie [t] i [d]) mają charakter upowszechniających się tendencji, co przemawia za tezą, iż jest to świadectwo stanu języka ukraińskiego w XVIII wieku. Druki te, wydane w tzw. prostej mowie stanowią zarazem dowód na ewolucyjność rozwoju literackiego języka ukraińskiego od czasów najdawniejszych do współczesności.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2019, 8
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie gospodarcze bartnictwa (XV-XVIII w.)
Khozjajjstvennoe znachenie bortnichestva (XV-XVIII VV)
Econimic importance of forest bee-keeping (XVth - XVIIIth century)
Autorzy:
Heymanowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/821651.pdf
Data publikacji:
1971
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
bartnictwo
historia
znaczenie gospodarcze
wiek XV-XVIII
Źródło:
Sylwan; 1971, 115, 11
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie archiwów parafialnych w badaniach nad dziejami przedrozbiorowymi
Die Bedeutung der Pfarrkirche in den Untersuchungen zur Geschichte der Zeit vor den Teilungen
Autorzy:
Kowalski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041361.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
15.-18. Jahrhundert
Pfarrarchive
Geschichte
Symposion
XV-XVIII wiek
archiwum parafialne
historia
sympozjum
15th-18th century
parish archive
history
symposium
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2001, 75; 19-63
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zlecenia o tematyce religijnej realizowane w lwowskiej tłoczni gubernialnej w latach 1773–1800
Orders of Religious Subject Matter Placed in the Printing Press in Lvov in 1773–1800
Autorzy:
Rusińska-Giertych, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451065.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
religious literature
printing
Lvov
18th century
the Pillers printing press
literatura religijna
drukarstwo
Lwów
XVIII wiek
drukarnia Pillerów
Opis:
The article focuses on the religious publications that were issued in Lvov in 1773-1800 by the printing press of the Lvov province, which belonged to Antoni Piller and later to his successors. Since the Pillers’ printing press was the only one active in the town between the latter half of the 1780s and the end of the 1790s, it accepted, apart from governmental printing orders, other commissions, including church and monastic ones. About thirty five religious texts were released by them. They were mostly prayer books and sermons, but also textbooks and religious education books, teaching guides for catechists, excerpts facilitating the understanding of the Gospel, as well as summaries of important Western European works that had an impact upon understanding the Christian religion and the debate of the existence of God.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 364-384
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zeznania o otrzymanych łaskach w parafiach Czerniewice i Głuchów: (w Archidiakonacie Łowickim Archidiecezji Gnieźnieńskiej, od roku 1818 na terytorium Archidiecezji Warszawskiej): z lat 1731-1763: nieznane przekazy do dziejów religijności czasów saskich
Autorzy:
Librowski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044733.pdf
Data publikacji:
1977
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XVIII wiek
archiwum archidiecezjalne
Warszawa
źródła
historia
18th century
archdiocesan archive
Warsaw
source
history
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1977, 34; 373-386
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbiór dokumentów miasta Łowicza ujętych około 1780 roku w punkty, ekscerpty i regesty
Autorzy:
Librowski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043886.pdf
Data publikacji:
1987
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XVIII wiek
Łowicz
rękopis
archiwum archidiecezjalne
Warszawa
18th century
manuscript
archdiocesan archive
Warsaw
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1987, 55; 303-349
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbiór czerniowiecki 1781-1945 (1975)
Die Sammlung von Tschernowitz 1781-1945 (1975)
Autorzy:
Grodowska-Kulińska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040778.pdf
Data publikacji:
2004-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
18.-20. Jahrhundert
Geschichte
Archivsammlungen
Ukraine
XVIII-XX wiek
historia
zbiory archiwalne
Ukraina
18th-20th century
history
archival repertory
Opis:
Die gegenwärtig im Archidiözesanmuseurn in Lemberg (Lviv) aufbewahrte „Sammlung von Tschernowitz" entstand im Ergebnis der Suche nach kirchlichen Dokumenten in der Ukraine und ihrer Rettung. Die im Jahre2002 von Tschernowitz. nach Lemberg gebrachten Akten stammen aus der Zeit von 1781 bis 1945 (mit einigen Dokumenten aus späteren Jahren) und entstanden in verschiedenen Kanzleien, was bei ihrer Einteilung in Gruppen berücksichtigt wurde. Es gibt 8 Gruppen: I - Generalvikariat (Apostolische Administratur der Bukowina) 1921-1945, II - Dekanate (1781) 1786-1929, 111 - Militärseelsorge 1804-1915, IV -Pfarreien 1786-1945 (1975), V - Schulwesen, Institutionen und Organisationen zur Wohlfahrtspflege, Vereine und Orden 1890-1942, VI - Verschiedenes (u.a. Flugschriften, Dokumentenmuster, Skripte), VII - Fremddokumente 1859-1953, VIII - die Hinterlassenschaft von P. Franciszek Krajewski ( diese Gruppe wird zur Zeit noch geordnet). Trotz unterschiedlicher Quellen der Aktenentstehung wurde beschlossen, sie in einer gemeinsamen Sammlung aufzubewahren, weil sie so gefunden worden waren und weil ihr Miteinander die Spezifik der katholischen Kirche in der Bukowina besser widerspiegelt. Die über 8 laufende Meter zählende Sammlung ist - trotz beträchtlicher Lücken, besonders in den Pfarrbüchern - in physischer Hinsicht in gutem Zustand erhalten und kann neue Materialien für historische Untersuchungen liefern.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2004, 81; 81-100
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapominany instrument, zapomniana praktyka. Tromba marina w klasztornym muzykowaniu w XVIII wieku
Autorzy:
Walter-Mazur, Magdalena Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634333.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
kultura muzyczna XVIII wiek, praktyka muzyczna, zakony żeńskie, benedyktynki Sandomierz, tromba marina
Opis:
Tromba marina, instrument wywodzący się z monochordu, znany od czasów średniowiecza, podobnie jak wiele innych, nie znalazł swojego trwałego miejsca w muzyce profesjonalnej. W niniejszym artykule zwraca się uwagę na pewien „epizod”, który stał się udziałem tego specyficznego chordofonu, a któremu z literaturze muzykologicznej nie poświęcono dostatecznej uwagi.Instrument ten miał swoje pięć minut w muzyce francuskiej około połowy XVII wieku. W 1660 Lully wykorzystał trombae marinae w w ustepach baletowych opery Cavallego Xerxes, wystawionej z okazji ślubu Ludwika XIV z Marią Teresą Habsburg, zaś w 1661 roku na dworze Króla Słońce powołano zespół składający się pięciu z muzyków grających na krumhornach i trombae marinae. Dlatego prawdopodobnie Molierowski Monsieur Jourdain na kartach  „Mieszczanina szlachcicem” wyraził pragnienie dołączenia interesującego nas instrumentu do zespołu grającego na organizowanym w jego domu przyjęciu.Jedynym znanym z nazwiska wirtuozem tego instrumentu był Jean Baptiste Prin (ok. 1699-1742), który sporządził zachowany do dzisiaj zbiór 216 utworów na tromba marina oraz napisał w roku swojej śmierci traktat Memoire sur la trompette marine, w którym wyraził żal, że ukochany instrument „umiera” wraz z nim.Spośród wielu różnych nazw, jakie nadawano temu kuriozalnemu instrumentowi (tuba marina, tuba maritima, Trumscheit, Marientrompette), najpóźniejsze historycznie, bo pochodzące dopiero z XIX wieku, są nazwy wskazujące na używanie go przez zakonnice. Są to trzy określenia w języku niemieckim bazujące na złożeniach Nonne- (zakonnica) z dodaną nazwą instrumentu lub określeniem jego funkcji w zespole: Nonnengeige, Nonnentrompette, Nonnenbas. Ich istnienie dowodziłoby, iż na niemieckim obszarze językowym jeszcze w tym stuleciu zakonnice posługiwały się w swojej praktyce muzycznej interesującym nas instrumentem.Cecil Adkins i Alis Dickonson, autorzy monografii poświęconej historii, budowie i zachowanym egzemplarzom tromba marina, a także związanej z tym instrumentem praktyce wykonawczej i repertuarowi, wskazali 29 ośrodków zakonnych (w tym 26 klasztorów żeńskich), w których kultywowano grę na Nonnengeige, konstatując iż była to specjalność zakonnic (w mniejszym stopniu zakonników)  z Europy Środkowej. Do wymienionych przez tych autorów  ośrodków, dzięki najnowszym badaniom  jesteśmy w stanie obecnie dodać kolejne: klasztor  augustianek  św. Jakuba auf der Hülben w Wiedniu oraz serwitek w  Insbruku oraz trzy kolejne klasztory w niemieckojęzycznej części Szwajcarii. Co więcej, możemy  także poszerzyć geograficzny obszar występowania w klasztorach praktyki gry na tromba marina w kierunku północno wschodnim. Mamy bowiem dowody kultywowania jej w klasztorach benedyktynek z Sandomierza i Lwowa oraz klarysek ze Starego Sącza, a także w bursie jezuickiej w Krakowie. Dodatkowo można przypuszczać, iż instrumenty takie posiadał także klasztor cystersów w Obrze.W klasztornej praktyce muzycznej instrument mógł pełnić cztery różne funkcje: być wykorzystywany w praktyce śpiewu chorałowego, co jest najsłabiej udokumentowane, służyć jako instrument fundamentalny realizujący wraz z organami basso continuo lub jako substytut trąbek w obsadach wokalno-instrumentalnych, ponadto zespół złożony w trzech lub czterech trombae marinae z towarzyszeniem kotłów mógł wykonywać fanfary.Jeśli chodzi o obszar dawnej Rzeczypospolitej, najwięcej informacji na temat kultywowania gry na tromba marina pochodzi z Sandomierza, gdzie grające na tym instrumencie zakonnice są nam znane z nazwiska i gdzie zachowały się rękopisy poświadczające tę zapomnianą praktykę.The Forgotten Instrument and Forgotten Practice. Tromba marina in Music-Making in Monasteries in the 18th Century SUMMARYTromba marina(trumpet marine) – the instrument originated from the monochord and known from the Middle Ages – was not widely used in professional music. That special chordophone had, however, its day in French music about the mid-seventeenth century. In 1660 Jean Baptiste Lully used trombae marinae in ballet sections of Francesco Cavalli’s opera Xerxes, and in 1661, at the court of Louis XIV a group of fi ve musicians was formed, who played crumhorns and trombae marinae. The only virtuoso of this instrument, known by name, was Jean Baptiste Prin (ca. 1699-1742), who made a collection of 216 pieces for trumpet marine (tromba marina).Out of the many names of the instrument (tuba marina, tuba maritima, Trumscheit, Marientrompette), the historically latest names are the nineteenth-century ones showing that it was used by nuns. There are three names in German, based on the compounds Nonne (nun) with the name of the instrument or with designation of its function in a musical group: Nonnengeige, Nonnentrompette, and Nonnenbas, which would prove that nuns still played the trombae marinae in the German-speaking area as late as in the nineteenth century.Cecil Adkins and Alis Dickinson, the authors of the monograph devoted to tromba marina, listed 29 monastic centers (of which 26 were nuns’ convents), in which the playing of Nonnengeige was cultivated, and come to the conclusion that in the eighteenth century this was the specialty of Central European nuns. We can add some more names to those recorded by the two authors: the St. Jakob Augustinian nunnery in Vienna, the Servite Nunnery in Innsbruck, and three convents in the German-speaking part of Switzerland. Furthermore, we can also broaden the geographical range of the practice of playing tromba marina towards North-East because we have evidence that it was cultivated in the convents of Benedictine nuns of Sandomierz and Lvov, the convent of St. Clare in Stary Sącz, as well as in the Jesuit chapel in Krakow.The instrument in question exercised different functions in the performing practice in monasteries: it was used in the practice of chorale singing, it served as a fundamental instrument in the basso continuo section, it appeared as a substitute for trumpets in the vocal-instrumental forces, fi nally – as part of a group consisting of three or four trombae marinae and kettledrums, it played fanfares.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes; 2017, 15, 1
2083-3636
1732-1352
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaplecze materiałowe kamieniarstwa i rzeźbiarstwa w XVIII w. w Rzeczypospolitej Obojga Narodów
The base of material supply for stonemasonry and sculpture in the 18 th century in the Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Wardzyński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074297.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
handel kamieniami
archeopetrografia
historia kultury materialnej
geografia sztuki
wiek XVIII
stone trade
archaeopetrography
material culture history
geography of art
18 th century
Opis:
The artistic culture andartof the 18th century of the Polish-Lithuanian Commonwealth have earned due recognition and been subject to first systematic studies only in the past 30 years. Considering the preliminary nature of the study, focus has been placed on the most important issues. The summary discusses the share of local deposits and workshops in the materials and masonry market of Central and Eastern Europe. The 18th century was clearly marked by the cosmopolitan movement, promoted in the circles of the royal courts of the Wettins and Stanisław August Poniatowski, based on the French and Italian models of Versailles and Rome, respectively, whose principal sculptural medium was marmo bianco from Carrara. Due to the pressure exerted by that elitist centre in the capital city of Warsaw, local artists sought to imitate the material, which was expensive and difficult to access due to sea freight costs, in more affordable stones covered with a valorizing layer of lime or stucco mortar. As in the 17th century, the Baltic ports continued to be the outposts of West European influence, and local artists primarily used a wide range of decorative rock, which was imported from Italia, France and Spain, both parts of the Netherlands, the Reich and England, as well as the Baltic isles. The influence of those centres reached as far as the central part of the Greater Poland Province, Kuyavia, and Mazovia. In Lesser Poland, Crown Rus' and Podolia, there were numerous quarries of decorative rock and building stone, which thanks to favourable economic circumstances, project cooperation with professional architects, promotion methods developed in the 4th quarter of the 17thcentury, as well as a convenient transportation network (rafting down the Vistula in the Crown with connections to Rus' and Lithuania), have preserved their autonomy until the 1780s, successfully competing with artists from the capital city and the Baltic centres mentioned above. A major stage in the professionalization of the quarrying and masonry markets was the establishment of the Royal Marble Factory in Dębnik and Chęciny in 1787. In the 18th century, domestic centres lost their position as exporters of sculptural materials and works. Apart from the import of luxurious marble from Italia and Western Europe, there was a substantial rise in regional purchases of Lower Silesian marbles and sandstones to Greater Poland, which was cut off from the main transportation system due to the fact that the Vistula and the Warta basins were not connected.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2022, 70, 2; 135--146
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies