Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XVIII w." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 230
Tytuł:
Hacer Topaktaş o poselstwie Franciszka Piotra Potockiego do Stambułu (1788–1793)
Hacer Topaktaş on Franciszek Piotr Potockis mission to Istanbul (1788–1793)
Autorzy:
Czarnecka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32402920.pdf
Data publikacji:
2024-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Hacer Topaktaş
Franciszek Piotr Potocki
diplomatic relations
Polish-Ottoman relations
Polish-Turkish relations
First Republic
Ottoman Empire
18th century
stosunki dyplomatyczne
stosunki polsko-osmańskie
relacje polsko-tureckie
I Rzeczpospolita
Imperium Osmańskie
XVIII w.
Opis:
Reading Ottoman-Polish diplomatic relations leads to a clear conclusion that in the late 18th century, the Polish-Lithuanian Commonwealth had an opportunity to enter into an international alliance as a partner alongside the Ottoman Empire. Topaktaş has not attempted to create hypothetical scenarios regarding the survival or otherwise of the First Republic, but has reconstructed the idea of an Ottoman-Polish alliance in a scholarly manner, drawing on a rich body of historical sources. The publication contains innovative insights from the fields of history, political science and international relations. It takes into account the latest state of research and the results of searches personally conducted by the author. Topaktaş has almost managed to avoid factual mistakes and errors. The scale of the research apparatus used and the high specialisation of the technique of the historian of Polish-Turkish relations makes this monograph a work complementary to the diplomatic relations between the Republic of Poland and the Ottoman Empire. The reader is presented with a convincing argument alternating with a narrative that gives the impression of a reportage on the journey and stay of Franciszek Piotr Potocki - all wrapped up in academic terminology. The author has accomplished the research goals declared in the introduction. I personally believe that Topaktaşs book is a groundbreaking and inspiring treatise on the late 18th century. It is worth recommending to enthusiasts of Ottoman studies, but also to students of history interested in the subject.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2024, 2(41); 235-249
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O literaturze mirakularnej, epilepsji i innych zagadnieniach poruszonych przez Elżbietę Nowosielską w książce pt. „Melancholia, szaleństwo i inne »choroby głowy« w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku”
On miraculous literature, epilepsy and other issues raised by Elżbieta Nowosielska in her book entitled “Melancholy, madness and other ‘headaches’ in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th and 18th centuries”
Autorzy:
Delimata-Proch, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32443775.pdf
Data publikacji:
2024-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Elżbieta Nowosielska
miracle literature
melancholy
madness
medical history
healthiness
First Republic of Poland
17th and 18th centuries
literatura mirakularna
melancholia
szaleństwo
historia medycyny
zdrowotność
I Rzeczpospolita
XVII i XVIII w.
Opis:
For decades, the history of medicine, healing, medical culture, health, etc. has been fascinating researchers: historians, anthropologists, archaeologists, and doctors alike. Researchers in this field use source materials that have been known in science for a long time, often creating a questionnaire of issues and questions that no one has posed so far. Elżbieta Nowosielska’s publication, entitled „Melancholy, madness and other ‘headaches’ in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th and 18th centuries” (2021) belongs to this group of works. It is clear to anyone who has dealt with books of miracles and graces that, on the basis of the miraculous literature, if properly explored, E. Nowosielska would have come close to one of the goals outlined in the book’s introduction – a possibly complete picture of the approach to madness or melancholy. The author underestimated the effort made by Jowita Jagla, a researcher into the books of miracles and graces, and the votive offerings, who discusses issues related to epilepsy in her work, and disregarded several other texts. This does not speak very well of the search she carried out.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2024, 2(41); 281-294
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pijar Łukasz Ziemecki, autor polichromii w Rzeszowie i Łowiczu. Życie i twórczość malarza w świetle źródeł archiwalnych
The Piarist Łukasz Ziemecki, Author of the Polychromes in Rzeszów and Łowicz. The Painter’s Life and Oeuvre in the Light of Archival Sources
Autorzy:
Mączyński, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38711325.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Łukasz (Albert) Ziemecki
Luke of St Pantaleon
Piarist college in Rzeszów
Piarist church in Rzeszów
Piarist church in Łowicz
artist monk
Piarist congregation
Baroque polychrome painting
Polish painting in the 17th and 18th century
Łukasz od św. Pantaleona
kolegium Pijarów w Rzeszowie
kościół Pijarów w Rzeszowie
kościół Pijarów w Łowiczu
zakonnik-artysta
zakon pijarów
polichromia barokowa
malarstwo polskie XVII i XVIII wieku
Opis:
Artykuł poświęcony jest biografii malarza-pijara Łukasza od św. Pantaleona (w stanie świeckim Albert Ziemecki). Dotychczas zyskał on jedynie drobne, niepozbawione omyłek wzmianki. Gruntowna kwerenda badawcza w Archivio Generale delle Scuole Pie w Rzymie i Archiwum Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów w Krakowie pozwoliła zebrać na jego temat szczegółową faktografię. Żył w latach 1655–1715. Był Polakiem, pochodził z Rzeszowa, do zakonu wstąpił w 1679 r., już jako wykształcony artysta. W ciągu 36 lat posługi duchownej przebywał w trzech tylko pijarskich kolegiach: Rzeszowie, Górze i Łowiczu. Miał wyjątkowy status: nie prowadził żadnej działalności edukacyjnej, zajmował się wyłącznie twórczością plastyczną, wykonując rysunki, obrazy sztalugowe i polichromie ścienne. Te ostatnie stanowiły jego opus magnum: w końcu XVII w. dekorował kościół i kolegium w Rzeszowie, na początku XVIII – kościół w Łowiczu. Pełny katalog prac tego niedocenionego malarza polskiego baroku zostanie przedstawiony w przygotowanej do osobnego wydania monografii.
The article focuses on the biography of the Piarist painter Luke of St Pantaleon (Polish: Łukasz od św. Pantaleona, lay name: Albert Ziemecki). Until now, he has been the subject of no more than short, often erroneous remarks. A thorough research query at the Archivio Generale delle Scuole Pie in Rome and the Archives of the Polish Province of the Piarist congregation in Cracow made it possible to gather detailed facts concerning his life. The painter lived in the years 1755–1715. He was a Pole, a native of Rzeszów, and entered the order in 1679, already as a trained artist. During his 36 years of monastic service, he lived in only three Piarist colleges: at Rzeszów, Góra and Łowicz. His status within the order was unique, as he did not engage in any educational activity and was exclusively involved in artistic work, producing drawings, easel paintings and wall polychromes. The latter constituted his opus magnum: at the end of the 17th century, he decorated the church and college in Rzeszów, and at the beginning of the 18th century, the church in Łowicz. A full catalogue of the works of this underestimated Polish painter of the Baroque period will be presented in a monograph, now being prepared for a separate edition.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 2; 111-148
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brakujące głosy czterech kompozycji wokalnych Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego i trzech jemu przypisywanych odnalezione w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu
The Discovery at Poznań University Library of Missing Parts for Four Vocal Pieces by Grzegorz Gerwazy Gorczycki and Three Others Attributed to Him
Autorzy:
Walter-Mazur, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24024809.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Grzegorz Gerwazy Gorczycki
Józef Surzyński
Adolf Chybiński
muzyka polska XVIII w.
rękopisy roranckie
Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
styl palestrinowski
kompozycje barokowe a cappella
eighteenth-century Polish music
the ‘Rorate’ manuscripts
Poznań University Library
Palestrina style
Baroque a cappella music
Opis:
Punktem wyjścia do zreferowanych w artykule badań stało się odnalezienie wśród rękopisów muzycznych przechowywanych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu brakujących głosów czterech kompozycji wokalnych Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego  (Tota pulchra es Maria, Regina caeli laetare I, Sancte Deus Sancte fortis, Laetare ierusalem) oraz trzech jemu przypisywanych (Ave Filia Dei Patris, Haec dies quam fecit Dominus, Maginicet te Domine). Składający się z dziewięciu kart przedmiotowy rękopis Pu 7641 obejmujący fragmenty ksiąg głosowych Canto i Alto, okazał się być fragmentem „ksiąg roranckich”, czyli rękopisu sygnowanego obecnie Kk.I.7 (w Musicalia Vetera WM 6) i przechowywanego od 1982 r. z powrotem w Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej (wcześniej w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Krakowie). Odnalezione obecnie w BAUM karty prawdopodobnie już w latach osiemdziesiątych XIX w. znajdowały się poza macierzystym wawelskim rękopisem: Józef Surzyński w Monumenta Muscices Sacrae in Polonia (poszyt II, 1887) wspominał, iż w niektórych przekazach kompozycji Gorczyckiego brakuje Altu. Manuskrypt Pu 7641, zapewne wraz z innymi muzykaliami po kapeli roranckiej wypożyczonymi przez Adolfa Chybińskiego na początku XX w., przebył drogę z Krakowa do Lwowa i z powrotem, a następnie do Poznania: tu został przypadkowo oddzielony od reszty zespołu wawelskiego i dlatego nie został zwrócony wraz z nim do archiwum krakowskiej kapituły w roku 1983. Odnalezienie źródłowego przekazu brakujących głosów pozwala spojrzeć na część twórczości wokalnej Gorczyckiego z nowej perspektywy: zarówno w odniesieniu go utworów funkcjonujących w postaci zrekonstruowanej, jak i do tych, które wydano w postaci niekompletnej. Prowokuje do stawiania pytań o stosunek kopii Pękalskiego do oryginału oraz o to, czy faktycznie styl kontrapunktyczny Gorczyckiego był tak „palestrinowskim” jak chciał go widzieć Surzyński. Niniejszy tekst stanowi jedynie skromną prolegomenę do tego rodzaju rozważań.
The research recounted in this paper was triggered by the discovery, among the music manuscripts held at Poznań University Library, of missing parts from four vocal works by Grzegorz Gerwazy Gorczycki (Tota pulchra es Maria, Regina caeli laetare I, Sancte Deus, sancte fortis, Laetare Ierusalem) and three others attributed to him (Ave Filia Dei Patris, Haec dies, quam fecit, Magnificet Te Domine). The manuscript under study (MS 7641), consisting of nine folios containing fragments of Canto and Alto partbooks, turned out to belong to the so-called ‘Rorantists’ books’, that is, a manuscript now bearing the shelf mark Kk.I.7 which in 1982 was returned to the Archives of Kraków Cathedral Chapter, having previously been held in the Provincial State Archive in Kraków. The folios discovered in Poznań had probably become separated from the Kraków manuscript by the 1880s, since Józef Surzyński notes in Monumenta Musices Sacrae in Polonia (vol. 2, 1887) that the Alto part was missing from some sources of Gorczycki’s works. Manuscript 7641 was transported (probably with other music sources formerly belonging to the Rorantists’ chapel, borrowed by Adolf Chybiński in the early twentieth century) from Kraków to Lviv and back, and later to Poznań. There it was accidentally separated from the rest of the Kraków collection, with the result that it was not returned to Kraków Cathedral Chapter in 1983. The discovery of a source for the missing parts makes it possible to look at Gorczycki’s vocal works from a new perspective, with regard to both his reconstructed works and those that have been published in incomplete form. Possible questions concern the relationship between Pękalski’s copy and the original and whether Gorczycki’s contrapuntal style was really as ‘Palestrinian’ as Surzyński suggests. The present paper is only a modest prolegomenon to the study of these issues.
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 3; 23-49
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eliasz Karmelita (1690–1752) i jego muzyczne środowisko zakonne
Elias the Carmelite (1690–1752) and His Monastic-Musical Circles
Autorzy:
Puziak, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24024945.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Eliasz od Góry Karmel
karmelici
Poznań
muzycy karmeliccy
XVIII w.
Elias of Mount Carmel
Carmelites
the Carmelite musicians
eighteenth century
Opis:
Eliasz od Góry Karmel, karmelitański kompozytor z I poł. XVIII w. był dotąd słabo znany. Kwerenda źródłowa pozwoliła zweryfikować daty jego życia i uściślić bieg jego kariery zakonnej. Właściwie Jan Mataski, urodził się 4 XI 1690 r., śluby zakonne złożył 20 VII 1713 roku. Do końca życia przebywał w konwencie Bożego Ciała w Poznaniu. Oprócz rozwijania działalności muzycznej wykładał filozofię i teologię, zajmując się również wychowaniem młodych zakonników w nowicjacie i okresowo pełniąc funkcje administracyjne (prokurator konwentu). Zmarł w Poznaniu 23 X 1752 roku. Za jego życia w Poznaniu działali także inni muzycy zakonni, wśród których należy wyróżnić dwóch: Sebastiana od św. Jana Chrzciciela i Fabiana od św. Walentego. Oprócz nich aktywni byli, lub swoją działalność muzyczną zaczynali inni karmelici: Pafnucy od św. Placyda, Udalryk od św. Prokopa, Tyburcjusz od św. Franciszka, Teofil od św. Doroty, Kwintyn od św. Antoniego, Kazimierz od św. Jana Chrzciciela, Krzysztof od Trójcy Świętej, Nepomucen od Nawrócenia św. Pawła oraz Józef od św. Antoniego.
Elias of Mount Carmel was a Carmelite friar-composer of the first half of the eighteenth century. Source research has made it possible to verify the life dates of this previously little-known artist and reconstruct the course of his monastic career. Born as Jan Mataski on 4th November 1690, he took his monastic vows on 20th July 1713, and spent the rest of his life at the Corpus Christi Monastery in Poznań. Apart from his musical activity, he also taught philosophy and theology, educated and looked after young novices, and periodically held administrative functions (as the convent’s procurator). He died on 23rd October 1752 in Poznań. Other monastic musicians were working in Poznań in his lifetime, to mention only Sebastianus of St John the Baptist and Fabianus of St Valentine. There were also other Carmelites who were either pursuing or just beginning their work as musicians: Paphnutius of St Placidus, Udalricus of St Procopius, Tiburtius of St Francis, Theophilus of St Dorothy, Quintinus of St Anthony, Casimirus of St John the Baptist, Christophorus of the Trinity, Nepomucenus of St Paul’s Conversion, and Josephus of St Anthony.
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 3; 99-110
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Private Aristocratic Library of Jozef Esterházi (1682-1748) in His Čeklís Mansion (Bernolákovo, Slovakia). Pilot Research
Autorzy:
Špániová, Marta Špániová
Lichnerová, Lucia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27314528.pdf
Data publikacji:
2023-12-28
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
history of book culture
aristocratic library
Esterházi Jozef (1682–1748)
eighteenth century
Kingdom of Hungary
Čeklís (present-day Bernolákovo
Slovakia)
historia kultury książki
biblioteka magnacka
XVIII w.
Królestwo Węgier
Čeklís (dzisiejsze Bernolákovo
Słowacja)
Opis:
This study is a piece of pilot research on the aristocratic library of Count Jozef Esterházi in his Čeklís Mansion (the present-day Bernolákovo in Slovakia). The main source for the research comprises the extant catalogue of this library from the year 1749, currently deposited in the National Széchényi Library in Budapest, and its published transcription. The authors present some basic biographical data of Jozef Esterházi and, in this context, discuss the character, development, and orientation of his library from various perspectives. They also inform about Poland-related items in Esterházi's collection, including a seventeenth-century print related to Poland, which the authors of this study identified among the holdings of the University Library in Bratislava.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2023, 17, 3; 357-375
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu doświadczenia wojskowego czy sławy wojennej. Peregrynacje militarne Polaków w XVIII wieku
In Pursuit of Military Experience or Military Renown: Military Peregrinations of Poles in the 18th Century
Autorzy:
Ciesielski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850494.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Grand Tour
educational travel
military experience
Polish-Lithuanian Commonwealth armies
European state armies
officers
18th-century wars
podróże edukacyjne
doświadczenie wojskowe
armie Rzeczypospolitej
armie państw europejskich
oficerowie
wojny w XVIII wieku
Opis:
W artykule zostały omówione podróże oficerów XVIII-wiecznych armii Rzeczypospolitej do krajów europejskich w celu zdobycia wykształcenia fachowego oraz doświadczenia wojennego. W XVIII wieku zjawisko peregrynacji wojskowych nabrało na sile w stosunku do poprzednich stuleci, na co wpływ miały z jednej strony głęboki kryzys wojskowości polskiej, a z drugiej ograniczona liczebność armii koronnej i litewskiej. Nie sposób oszacować skali tego zjawiska i dlatego w artykule ograniczono się do przedstawienia sondażowej grupy kilkudziesięciu oficerów, którzy od schyłku drugiej dekady do lat 80. XVIII wieku podjęli się takich peregrynacji. Najwięcej Polaków służyło w armii saskiej, co było związane z zasiadaniem na tronie Rzeczypospolitej Wettynów, a z armii obcych władców najpopularniejszymi były: francuska, cesarska, pruska i rosyjska.
This article discusses the journeys undertaken by 18th-century officers of the Polish-Lithuanian Commonwealth to European countries in their quest for professional education and military expertise. The phenomenon of military peregrinations gained momentum during the 18th century, becoming more popular than in the previous centuries. This development can be attributed, on one hand, to the profound crisis in Polish military affairs and, on the other hand, to the small size of the Crown and Lithuanian armies. Due to the difficulty in ascertaining the full extent of this phenomenon, this article is limited to an analysis of a representative sample of several dozen officers who embarked on such peregrinations between the 1720s and the 1780s. Notably, it was the Saxon army that emerged as the most favoured destination for Polish officers, this fact being intrinsically linked to the presence of the Wettin dynasty on the Polish-Lithuanian Commonwealth’s throne. As for foreign armies, it was the French, Austrian, Prussian, and Russian contingents that were the most popular.
Źródło:
Facta Simonidis; 2023, 16, 1; 149-170
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiktor Schramm’s voice in the discussion on the use of the Josephine cadastre in the study of agriculture and agricultural technology in Galicia in the 18th century (W. Schramm, “Rolnictwo polskie u schyłku XVIII wieku na tle metryk józefińskich,” Poznań
Wiktora Schramma głos w dyskusji na temat wykorzystania katastru józefińskiego w badaniach nad rolnictwem i techniką rolniczą w Galicji w XVIII wieku (W. Schramm, „Rolnictwo polskie u schyłku XVIII wieku na tle metryk józefińskich…,” Poznań 1951)
Autorzy:
Łapa, Małgorzata
Latocha, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27285315.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
metryka józefińska
kataster
Wiktor Schramm
Galicja XVIII w.
historia rolnictwa
źródło historyczne
etnografia historyczna
Jerzy Fierich
Josephine metric
cadastre
18th-century Galicia
agricultural history
historical source
historical ethnography
Opis:
Wiktor Schramm (1885–1958) was a scholar and educator born in Olchowa and living in Poznań. He was a professor at the University of Poznań, its pro-rector, as well as the founder (1919) and head of the Department of Agricultural Economics (initially, Zakład Ekonomii Rolniczej and after 1945 – Katedra). His research interests included agriculture and agricultural economics, accounting, economic history and the organization and methodology of university teaching as well as the natural sciences and ethnography. The article summarizes the current state of knowledge about Schramm’s scholarly activities and presents his hitherto unpublished article as a voice in the discussion of the use of the cadastre, known as the Josephine metric, which was created in the late 18th century in the area of Galicia. It also discusses the metric itself, which is a contemporary source for researching the past and the changes that took place in Galicia from the 18th–21st centuries. Nowadays, the materials produced during the implementation of land surveys in the Austro-Hungarian monarchy of Joseph II are stored at the Central State Historical Archive of Ukraine in Lviv. The article points out the untapped potential of the Josephine metric in the study of such sciences as economic history, historical ethnography, demography, geography, natural sciences and others.
Wiktor Schramm (1885–1958) to urodzony w Olchowie i mieszkający w Poznaniu naukowiec i dydaktyk. Był profesorem Uniwersytetu Poznańskiego, jego prorektorem oraz twórcą (1919) i kierownikiem Zakładu, a po 1945 r. Katedry Ekonomii Rolniczej. Jego zainteresowania naukowe obejmowały: rolnictwo i ekonomię rolniczą, rachunkowość, historię gospodarczą oraz organizację i metodykę nauczania uniwersyteckiego, a także nauki przyrodnicze i etnografię. Artykuł podsumowuje aktualny stan wiedzy o działalności naukowej W. Schramma oraz prezentuje jego niepublikowany dotąd artykuł będący głosem w dyskusji na temat wykorzystania powstałego w końcu XVIII w. na obszarze Galicji katastru, zwanego metryką józefińską. Omawia także samą metrykę, stanowiącą współcześnie źródło do badań nad przeszłością i zmianami, jakie zachodziły na terenie Galicji w XVIII–XXI w. Współcześnie materiały wytworzone podczas realizowania w monarchii austro-węgierskiej Józefa II pomiarów gruntów są przechowywane w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie. W artykule zwrócono uwagę na niewykorzystany potencjał metryki józefińskiej w badaniach takich nauk, jak: historia gospodarcza, etnografia historyczna, demografia, geografia, nauki przyrodnicze i inne.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2023, 29; 155-209
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, Eds. Klaus Aringer, Bernhard Rainer, Graz 2022, pp. 309. ISBN 9783701104970
Autorzy:
Beroun, Raphaela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14510986.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
muzyka w Austrii
muzyka XVI wieku
muzyka XVII wieku
muzyka XVIII wieku
Habsburgowie
transfer muzyczny
Johann Joseph Fux
music in Austria
sixteenth-century music
seventeenth-century music
eighteenth-century music
Habsburg
music transfer
Opis:
Book Review of: Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, eds. Klaus Aringer, Bernhard Rainer. Graz 2022 Leykam
Recenzja książki: Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, red. Klaus Aringer, Bernhard Rainer. Graz 2022 Leykam
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 2; 158-161
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Канты XVIII стагоддзя як помнікі беларускага пісьменства
Kants of the XVIIIth century as monuments of Belarusian writing
Kanty XVIII wieku jako zabytkі piśmiennictwa białoruskiego
Autorzy:
Svistunova, Maryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29430805.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
kant
psalm
Кuranty
history of the Belarusian literary language
18th century
historia białoruskiego języka literackiego
XVIII w.
кант
псалма
Куранты
гісторыя беларускай літаратурнай мовы
XVIII ст.
Opis:
The article is dedicated to the identification of the problems that arise during the linguistic study of poems-songs known as kants. Kants and psalms, as one of their varieties, were widespread in Belarusian lands in the XVIIth–XVIIIth centuries and are known in modern times as part of various manuscript collections. The article states that scientific attention to kants is manifested primarily by musicologists and literary scholars, and the linguistic study of kants is very limited. A comparison of the publication of the texts of individual kants from the Kouranty collection of 1733 is made, some observations on the language of these kants are given, on the basis of which the main problems of the linguistic study of such works are outlined. It is claimed that Belarusian-language kants as popular original author's works of the XVIIIth century are a striking example of the use of the Belarusian language in written form and violate the stereotyped opinion about its decline during this period.
Artykuł poświęcony jest wykrywaniu problemów, pojawiających się podczas językoznawczych badań pieśni wierszowanych, znanych jako kanty. Kanty, a także psalmy, będące jedną z form kantów, były szeroko rozpowszechnione na terenach białoruskich w XVII–XVIII w. i obecnie znane są z występowania w składzie zbiorów rękopiśmiennych. W artykule konstatuje się, że zainteresowanie naukowe kantami ma miejsce przede wszystkim wśród badaczy muzyki i literatury, językoznawcze zaś badania są mocno ograniczone. Porównano publikacje tekstów poszczególnych kantów ze zbioru Кuranty 1733 r., podano niektóre obserwacje nad ich językiem i w oparciu o to określono główne problemy językoznawczego badania takich utworów. Ponadto stwierdzono, że białoruskojęzyczne kanty jako popularne oryginalne utwory autorskie XVIII w. są przykładem stosowania języka białoruskiego w formie pisemnej i zmieniają stereotypowy pogląd o jego upadku w tym okresie.
Артыкул прысвечаны выяўленню праблем, што ўзнікаюць пры мовазнаўчым вывучэнні вершаў-песняў, вядомых пад назвай канты. Канты і псалмы, як адна з іх разнавіднасцей, шырока бытавалі на беларускіх землях у XVII–XVIII стст. і вядомыя сёння ў складзе розных рукапісных зборнікаў. У артыкуле канстатуецца, што навуковая ўвага да кантаў праяўляецца найперш з боку музыказнаўцаў і літаратуразнаўцаў, мовазнаўчае вывучэнне кантаў вельмі абмежаванае. Зроблена параўнанне публікацыі тэкстаў асобных кантаў са зборніка Куранты 1733 г., пададзены некаторыя назіранні над мовай гэтых кантаў, на падставе чаго акрэсліваюцца асноўныя праблемы мовазнаўчага вывучэння такіх твораў. Сцвярджаецца, што беларускамоўныя канты як папулярныя арыгінальныя аўтарскія творы XVIII ст. з’яўляюцца яркім прыкладам ужывання беларускай мовы ў пісьмовай форме і парушаюць стэрэатыпнае меркаванне пра яе заняпад у гэты перыяд.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2023, 23; 259-275
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Na zapłatę ludziom wojewódzkim”. Finansowanie chorągwi policyjnej województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1734–1767
“For the Payment to Provincial People”. Financing of the Police Squadron of the Poznań and Kalisz Provinces in 1734–1767
Autorzy:
Glabisz, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2105737.pdf
Data publikacji:
2022-07-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
sejmiks
Poznań and Kalisz provinces
treasury in the eighteenth century
poviat armies
czopowe and szelężne (taxes on the sale and service of alcoholic beverages)
Poznań Treasury Commission
sejmiki
województwa poznańskie i kaliskie
skarbowość w XVIII w.
wojska powiatowe
czopowe i szelężne
Komisja Skarbowa Poznańska
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie zagadnienia finansowania chorągwi policyjnej samorządu sejmikowego województw poznańskiego oraz kaliskiego, funkcjonującej w latach 1734–1767, z podatków czopowego i szelężnego. Podstawą tych rozważań będą głównie znakomicie zachowane materiały skarbowe z archiwum Komisji Skarbowej Poznańskiej (asygnacje, kwity, rejestry i rozliczenia), stanowiące ewenement na tle innych skarbów sejmikowych w skali całej Rzeczypospolitej. Dzięki ich analizie udało się uzyskać istotne informacje o tym, jak zarządzano lokalnymi finansami, w jakim czasie chorągiew otrzymywała fundusze oraz jak ówczesna sytuacja polityczno-gospodarcza województw wpływała na jej losy. Należy podkreślić, że w dotychczasowych badaniach nad finansowaniem tzw. wojsk powiatowych właściwe niespotykana była możliwość tak pogłębionych badań.
The article aims to present the financing of the police unit (called in Polish: chorągiew) of the sejmik authorities in the provinces of Poznań and Kalisz. The squadron operated between 1734 and 1767 and was financed by the taxes on the sale and service of alcoholic beverages (the first one called in Polish czopowe and the second szelężne). These reflections are based mainly on excellently preserved treasury sources from the archives of the Poznań Treasury Commission (assignations, receipts, registers, and accounts), which are unique compared to other sejmik treasuries throughout the whole Commonwealth. Their analysis made it possible to obtain important information on how local finances were managed, when the police unit received funds, and how the political and economic situation in the provinces affected its fate. It should be emphasised that such thorough research on financing the so-called ‘county armies’ has not been possible before.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 2; 319-371
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans” and the Risk of Knowledge: Some Considerations Regarding Two Promotional Events for This Book
"Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach" a ryzyko wiedzy. Rozmyślania wokół dwóch wydarzeń promujących publikację
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33300888.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
"The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans (18th-21st Centuries)"
Slavic studies
Modernity
knowledge
tenderness
scientific life
migrating ideas
Slavic Balkans
Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.)
slawistyka
nowoczesność
wiedza
czułość
życie naukowe
idee wędrowne
słowiańskie Bałkany
Opis:
The text is an account of two events that promoted the extensive (ten-volume) monograph by Polish Slavic studies scholars (with contributions from scholars from a number of foreign research centres): Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.) [The Lexicon of Migrating Ideas in the Slavic Balkans (18th-21st centuries)] (2018–2020). These events were held in 2021, during the COVID-19 pandemic, by means of social media and common communication platforms. As the Lexicon consists of many synthetically expressed, original, and source-based insights on the southern Slavic cultures’ struggles with modernity, the author comments on both the research project at the root of this publication and on the course of the discussion which emerged during these meetings. She does so in order to express her view on the capacity of the modern researcher by adapting Olga Tokarczuk’s notion of the tender narrator.  
Artykuł stanowi sprawozdanie z dwóch wydarzeń promujących dziesięciotomową monografię autorstwa kolektywu polskich slawistów (we współpracy z badaczami z kilku zagranicznych ośrodków naukowych) – Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (XVIII – XXI w.) (2018–2020), jakie zostały zorganizowane za pośrednictwem platform społecznościowych oraz komunikacyjnych w 2021 roku, a więc w warunkach pandemii COVID-19. Autorka najpierw prezentuje sam projekt naukowy, który legł u podstaw publikacji, wskazując, że Leksykon zawiera wiele syntetycznie wyrażonych, oryginalnych, opartych na badaniach źródłowych refleksji na temat spotkania z nowoczesnością na gruncie kultur południowosłowiańskich. Następnie referuje przebieg dyskusji, jakie wynikły w trakcie obu spotkań promocyjnych, po czym odnosi się do kwestii kompetencji nowoczesnego naukowca, adaptując pojęcia czułego narratora Olgi Tokarczuk.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czesko-polskie pieśni pielgrzymkowe w drukach kramarskich z XVIII i XIX w.
Autorzy:
Szturcová, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028586.pdf
Data publikacji:
2022-02-21
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
druki kramarskie
pieśni pielgrzymkowe
stosunki czesko-polskie XVIII-XIX w.
broadside ballads
pilgrim song
Czech-Polish 18-19th century relations
Opis:
W artykule przedstawiono analizę pieśni pielgrzymkowych funkcjonujących równolegle w języku polskim i czeskim. Na tym przykładzie zaprezentowano perspektywy prowadzenia badań nad czesko-polskimi kontaktami w zakresie literatury kramarskiej w XVIII i XIX w. oraz sformułowano ogólną koncepcję badawczą dotyczącą transferów kulturowych na pograniczu czesko-polskim.
The paper constitutes an analysis of Czech-Polish relations in the Polish- and Czech-language pilgrim songs in the 18th-19th century. The main subject of the analysis is the select choice of pilgrim songs transferred from the Czech cultural context to the Polish and vice versa. The discussed texts allow the author to present new perspectives on possible research on broadside ballads and formulate a general approach to studying Polish-Czech culture transfer.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2022, 4; 57-76
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność polsko-rosyjskiej komisji granicznej w latach 1780–1781
The Activity of the Polish-Russian Border Commission between 1780 and 1781
Autorzy:
Zielińska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763526.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Commonwealth
Russia
delimitation commission
Polish-Russian demarcation
Polish-Russian relations in the eighteenth century
Ukraine
New Serbia
Rzeczpospolita
Rosja
komisja delimitacyjna
rozgraniczenie polsko-rosyjskie
stosunki polsko-rosyjskie w XVIII w.
Ukraina
Nowa Serbia
Opis:
Nasilająca się ze strony Rosji presja osadnicza na południową granicę Rzeczypospolitej, a wraz z nią próby zajęcia kompleksów leśnych należących do Ksawerego i Michała Lubomirskich celem wykorzystania ich jako źródło surowca do rozbudowy Chersonia, wywołały konflikt trwający od połowy 1778 r. Jego kulminacją było zajęcie lasu Nerubaj w marcu 1780 r. Dopiero wówczas Katarzyna II, która zgodziła się na powołanie komisji delimitacyjnej już w 1779 r., nominowała rosyjskich komisarzy i mogło dojść do rozpoczęcia prac wspólnej polsko-rosyjskiej komisji, zakończonych podpisaniem aktu rozgraniczenia w styczniu 1781 r.
The increasing pressure of Russian settlement on the southern border of the Commonwealth, together with its attempts to seize the forest complexes belonging to Ksawery and Michał Lubomirskis to use them as a source of raw material for the expansion of Kherson, in mid-1778 triggered a conflict. It culminated in the seizure of the Nerubaj forest in March 1780. Only then did Empress Catherina II nominate Russian commissioners, even though she agreed to establish a delimitation commission already in 1779. This made it possible for the joint Polish-Russian commission to begin its work which ended with the signing of the demarcation act in January 1781.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 3; 555-593
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Egzekwie za królową Marię Józefę Habsburg i ich artystyczna oprawa
The Exequies for Queen Maria Josepha of Austria and Their Artistic Settings
Autorzy:
Osiecka-Samsonowicz, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15598932.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Maria Josepha of Austria
Johann Friedrich Knöbel
Simon Gottlieb Zug
Gaetano Chiaveri
Jean Berain the Elder
Saxon Chapel in Warsaw
celebrations of exequises in the Commonwealth of Poland and Lithuania in the 18th century
castrum doloris
catafalque
Maria Józefa Habsburg
Jean Berain st.
kaplica Saska w Warszawie
uroczystości egzekwialne w Rzeczypospolitej XVIII w.
katafalk
Opis:
W artykule omówiono egzekwie odprawiane w Rzeczypospolitej za zmarłą w Dreźnie w 1757 r. królową Marię Józefę (żonę Augusta III), ze szczególnym uwzględniem ich artystycznej oprawy. Najokazalsze uroczystości, udokumentowane bogatym, w większości dotąd niepublikowanym materiałem ikonograficznym, odbyły się w 14 stycznia 1758 r. w kaplicy Saskiej w Warszawie. Siedem rysunków, zachowanych w Sächsisches Hauptstaatsarchiv w Dreźnie, rejestruje wstępne i zrealizowane wersje wystroju wnętrza świątyni. Ich autorem był najpewniej Johann Friedrich Knöbel, który w projektach castrum doloris Marii Józefy inspirował się rzymską tradycją katafalków na rzucie „molina da vento” Gian Lorenza Berniniego, funeralnymi kompozycjami Jeana Beraina st. oraz Gaetana Chiaveriego. Nie można wykluczyć, że przy projektowaniu żałobnej dekoracji kaplicy współpracował z młodym Simonem G. Zugiem. Egzekwie za Marię Józefę odbywały się do 1764 r., co świadczy o szacunku, jakim poddani darzyli tę niesłusznie pomijaną w historiografii, ostatnią koronowaną polską królową.
The article discusses the exequies organised in the Commonwealth of Poland and Lithuania to commemorate the queen consort of Augustus III Wettin, Maria Josepha of Austria, who died inDresden in 1757, with special focus on their artistic setting. The most imposing celebration, documented by an ample, until now mostly unpublished iconographic material, took place on 14January 1758 in the Saxon Chapel in Warsaw. Seven drawings held in the Sächsisches Hauptstaatsarchiv in Dresden record the preparatory and the implemented versions of the chapels decoration. Their author was most probably Johann Friedrich Knöbel, whose designs for the queen's castrum doloris were inspired by the Roman tradition of catafalques on the molina davento ground plan as designed by Gian Lorenzo Bernini, as well as by the funerary arrangements by Jean Berain the Elder and Gaetano Chiaveri. In designing the funerary decoration for the chapel, Knöbel may have cooperated with the young Simon Gottlieb Zug. The fact that the exequies Queen Maria Josepha continued until the year 1764 attests to the respect which her subjects had for this last crowned Queen of Poland, whom historiographers unjustly seem to neglect.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 4; 765-816
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 230

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies