Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Twierdzenie Bézouta o przecięciu krzywych algebraicznych w pracach Eulera
Bézout’s theorem in Euler’s papers

Autorzy:

Ciesielska, Danuta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1789396.pdf

Data publikacji:

2017-07-05

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

history of theory of elimination in XVII and XVII centuries
system of algebraic equations

Opis:

In the paper an early history of the Bézout theorem on algebraiccurves and effective methods in elimination theory is presented. The hypothesis,stated in 1665 by Newton, on the ”intersection number” of algebraiccurves is given. Effective methods on eliminations of one variable in the systemof algebraic variables come from Euler’s papers: Demonstration sur lenombre des points, ou deux lignes des ordres quelconques peuvent se couper(Euler, 1750), Nouvelle methode d’eliminer les quantites inconnues des equations(Euler, 1766) and the chapter De intersectiones curvarum from monographyIntroductio in analysin infinitorum (Euler, 1748). Finally, Bézout’s result from the paper Reserchers sur le degré des équations résultantes...(Bezout, 1765) is given.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Mathematicae Pertinentia; 2013, 5; 39-50
2080-9751
2450-341X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Mathematicae Pertinentia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Santoral hispalense en la pintura sevillana del siglo XVII
Saint Patrons of the Capital of Andalusia in the Sevillian Painting of the 17th Century
Święci patronowie stolicy Andaluzji w sewilskim malarstwie XVII wieku

Autorzy:

Witko, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1878656.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Hiszpania
malarstwo
Sewilla
XVII w.
św. Ferdynand
św Hermenegild
św. Izydor
św Justa
św. Laureano
św. Leander
św. Rufina
Spain
painting
Seville
XVII in.
St. Ferdinand
St. Hermenegild
St. Isidore
St. Justa
St. Laureano
St. Leander
St. Rufina

Opis:

Malarstwo sewilskie nieprzerwanie fascynuje i przyciąga uwagę zarówno wytrawnych badaczy, jak i skromnych miłośników sztuki. Artyści działający w stolicy Andaluzji w XVII stuleciu potrafili w sposób wyjątkowy, jak mało która szkoła w powszechnej sztuce nowożytnej, zilustrować prawdy wiary chrześcijańskiej wedle zaleceń Soboru Trydenckiego. Wprowadzili oni oryginalny język ikonograficzny, o wyjątkowym fundamencie duchowym, często tworząc bez jakichkolwiek wzorców. Znakomite kompozycje, świadczące o świetnej umiejętności obserwacji życia, wyrafinowana technika oraz paleta barw sprawiają, że pokazana przez nich rzeczywistość nadprzyrodzona zdaje się być pełną prostoty realnością doczesną. Przedstawienia świata nieożywionego uczyniły go transcendentnym i poetyckim. Święci męczennicy i wyznawcy w heroicznym akcie wiary czy mistycznych ekstazach to postaci realne, dotykające konkretnie świata doczesnego, pozbawione barokowej przesady, obecnej zwłaszcza w malarstwie włoskim. W sewilskim malarstwie XVII w. ważną rolę odgrywały przedstawienia świętych patronów stolicy Andaluzji. Szczególną czcią otaczano dwie siostry męczennice z III w. – św. Justę i św. Rufinę, pochodzące z rodziny garncarzy, biskupa męczennika z VI w. – św. Laureana oraz królewicza Hermenegilda, zamordowanego z polecenia swego ojca arianina w VI w. Dużą popularnością cieszyły się także wizerunki wybitnych pasterzy Kościoła sewilskiego, żyjących pod koniec VI stulecia – dwóch braci z Kartageny – św. Leandra i św. Izydora, doktora Kościoła. Dopiero w 2. połowie XVII w. rozpowszechniły się przedstawienia kanonizowanego w 1671 r. wyzwoliciela Sewilli z rąk muzułmańskich – króla Ferdynanda III.
The Sevillian painting keeps fascinating both expert researchers and modest art lovers, and it keeps attracting their attention. Artists working in the capital of Andalusia in the 17th century were able to illustrate the truths of the faith according to the recommendations of the Council of Trent in an exceptional way, like few other schools. They introduced an original iconographical language with an exceptional spiritual foundation, often creating their works with no patterns. Excellent compositions manifesting a brilliant skill of observing the life, a sophisticated technique, and a rich palette of colors make the supernatural reality that is shown seem to be a full of simplicity worldly reality. Presentations of the inanimate nature  make it transcendent and poetical. Saint martyrs and confessors, in a heroic act of faith or in mystic ecstasies, are real figures, actually touching the mundane world, devoid of the baroque exaggeration that is present especially in Italian painting. In the Sevillian painting of the 17th century presentations of saint patrons of the capital of Andalusia played a significant role. Two sisters-martyrs of the 3rd century were particularly worshipped – Saints Justa and Rufina coming from a family of potters; so was St Laurean, a bishop-martyr of the 6th century; and St Hermenegild, the son of king Liuvigild, also murdered in the 6th century on the orders of his father who was an Arian. Also pictures of outstanding pastors of the Seville Church who lived at the end of the 6th century were very popular – pictures of two brothers, St Leander of Seville and St Isidore of Seville, the last of the Fathers of the Church. Only in the second half of the 17th century did the images of King Ferdinand III of Castile become popular; the King who liberated Seville that had belonged to the Islamic state.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 4; 85-114
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Relacje Francisa Sandersona i Roberta Yarda o bezkrólewiu w Rzeczypospolitej po abdykacji Jana Kazimierza Wazy.

Autorzy:

Ziober, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/631486.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

diplomacy, election of Michał Korybut Wiśniowiecki, relations about Polish- Lithuanian Commonwealth in XVII century, interregnum
dyplomacja, elekcja Michała Korybuta Wiśniowieckiego, relacje o XVII-wiecznej Rzeczypospolitej, bezkrólewie

Opis:

The course and result of the election in 1669 still arouses interest among historians. Probably it should be associated with the choice of a rather unexpected candidate for the king – Michal Korybut Wisniowiecki. No doubt that no European state was passive towards to the events in the Polish-Lithuanian Commonwealth, where the deputies were sent with a task to report on events related to the interregnum. Similarly, in London its court obtained information on the Polish-Lithuanian Commonwealth after the abdication of Jan Kazimierz from Francis Sanderson, a resident in Gdansk, and Robert Yard, secretary of extraordinary Peter Wyche. The correspondence of Sanderson and Yard is an interesting source of information about the interregnum after the abdication of Jan Kazimierz. Both of them passed numerous, sometimes unprecedented news about the electoral struggle. In their correspondence, they devoted a lot of space to candidates for the throne as well as a description of the course of regional assemblies, and Sejms from the interregnum period, and the issue of equality of dissidents. Especially a lot of information in the diplomats' reports were concerned about the Lithuanian horseman Boguslaw Radziwill and his/the Genealogy book of his family. The Sanderson and Yard reports are another interesting addition to our knowledge of the interregnum in 1668-1669.
Przebieg i wynik elekcji w 1669 r. do dziś wzbudza wśród historyków bardzo duże zainteresowanie, co zapewne należy wiązać z wyborem dość nieoczekiwanego kandydata na króla – Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Chyba żadne państwo europejskie nie pozostawało bierne wobec wydarzeń w państwie polsko-litewskim, do którego wysyłano swoich posłów, którzy mieli relacjonować wydarzenia z przebiegu interregnum. Podobnie uczynił dwór w Londynie, który uzyskiwał informacje na temat sytuacji państwa polskolitewskiego po abdykacji Jana Kazimierza od Francisa Sandersona, rezydenta w Gdańsku, oraz Roberta Yarda, sekretarza ekstraordynaryjnego posła Peter’a Wyche. Korespondencja Sandersona i Yarda stanowi interesujące źródło informacji na temat bezkrólewia po abdykacji Jana Kazimierza, a obaj przekazywali liczne, czasem niespotykane nigdzie indziej wiadomości dotyczące walki elekcyjnej. W swojej korespondencji wiele miejsca poświęcali oni kandydatom do tronu, opisowi przebiegu sejmików i sejmów okresu interregnum, a także sprawą równouprawnienia dysydentów. Szczególnie dużo informacji w raportach dyplomatów dotyczyło koniuszego litewskiego Bogusława Radziwiłła oraz księdze dotyczącej genealogii jego rodziny. Relacje Sandersona i Yarda stanowią kolejne interesujące uzupełnienie naszej wiedzy na temat bezkrólewia w latach 1668–1669.

Źródło:

Res Historica; 2019, 47
2082-6060

Pojawia się w:

Res Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Jezuicka misja w Myszyńcu
The Jesuit mission in Myszyniec

Autorzy:

Lolo, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2168116.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

Myszyniec XVII–XVIII century
Jesuits in Mazovia
Jesuit mission in Myszyniec
Myszyniec XVII–XVIII wiek
jezuici na Mazowszu
misja jezuicka w Myszyńcu

Opis:

The article presents the story of the Jesuits mission in Myszyniec. It arised in 1650 as a result of the missions led on the territory of the forest by Jesuits. It was operated in 1650-1773 by the Jesuite Collage in Łomża. Jesuits started education, music culture, brick architecture, post-Tridentine religiousness on the territory of Green Forest. Mission in Myszyniec contributed to diffusion of protestantism to Masovia from The Duchy of Prussia.
Artykuł przedstawia historię misji jezuitów w Myszyńcu. Misja powstała w 1650 r. w wyniku akcji prowadzonych przez jezuitów na terenie Puszczy. Działała w latach 1650–1773 pod kierownictwem kolegium jezuickiego w Łomży. Na terenie Puszczy Zielonej jezuici rozpoczęli edukację, kulturę muzyczną, architekturę z cegły, posttrydencką religijność. Misja w Myszyńcu hamowała rozprzestrzenianie się protestantyzmu z Księstwa Prus na Mazowsze.

Źródło:

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2019, Zeszyt, XXXIII; 11-20
0860-9608

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Trzy chóry muzyczne w zabytkowym kościele w Binarowej
THREE ORGAN GALLERIES IN ANTIQUE CHURCH IN BINAROWA

Autorzy:

Bielamowicz, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/490018.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara

Tematy:

Binarowa
the village and the parish in 1st half of XVII century
wieś i parafia w I poł. XVII w.

Opis:

The impetus to take up this subject are three organ galleries, which exist to this day in church in Binarowa. is disquisition attempts to resolve this question. is article is about Catholics in Binarowa and their ways of nding them- selves in 1st half of XVII century in a village, which was managed by Calvinist tenantry. e village, founded by the king Casimir III the Great, was inhabited by German settlers, so the Reformation di used easily. e chapel “for polish sermons“, built next to the Corpus Christi Church in Biecz, was stimulus to similar actions in Binarowa. Originally, for this reason, prepared vestry for the purposes of cult. Inside built organ gallery for congregation. Probably in 20s of XVII w., the chapel also with organ gallery was added to existing church. In 1634 it was took over by Fraternity of St. Guardian Angels and to this day it is called ‘Chapel of Guardian Angels’. Original organ gallery raises up in the nave of the church, over the western entrance.

Źródło:

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2016, 23; 5-20
1234-8880

Pojawia się w:

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Na marginesie i wokół zagadkowego rebusu z 1621 roku
On the margin and around of the mysterious rebus from 1621

Autorzy:

Sztyber, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1400612.pdf

Data publikacji:

2015-12-16

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

Polish occasional literature of XVII century
Khotyn war in 1621
rebus
Samuel Łaszcz
polska literatura okolicznościowa XVII wieku
wojna chocimska 1621 roku

Opis:

Szkic jest próbą ukazania staropolskiego druku pt. Rozmowy świeże o nowinach z Ukrainy, z Węgier i z Turek oraz jego centralnej – jak wolno sądzić – tajemnicy. Ulotka znana jest niewielu specjalistom, a jej dotychczasowe opisy wydają się niewłaściwe z uwagi na oczywiste błędy, które dotyczą m.in. liczby dyskutantów czy czasu publikacji tego pisanego zabytku. Nowe, zweryfikowane dane umożliwiają uporządkowanie naszej wiedzy o dialogu i stanowią ważną podstawę do identyfikacji prawdziwej osoby, którą skrywa literacko-plastyczny rebus (pomieszczony w tym starodruku). Wiele śladów prowadzi do Samuela Łaszcza – sławnego żołnierza, awanturnika, kłamcy oraz błazna. Prawdopodobnie to on właśnie został sportretowany za pomocą barokowego drzeworytu, ukazującego klowna, lecz jawi się on jako „tylko trochę” trefniś. Człowiek ten miał autentyczne i poważne powody, by pozostawać w przebraniu, ponieważ wielokrotnie był wyjmowany spod prawa, a swój pierwszy wyrok banicji otrzymał właśnie w roku tłoczenia badanej książeczki. Takie rozwiązanie zagadki należy traktować jako hipotezę, niemniej opartą na faktach historycznych i biografii Łaszcza, konfrontowanych z treściami pomieszczonymi w broszurze z 1621 roku.
The abovementioned leaflet is known by a few specialists, and its previous descriptions seem to be inappropriate because of some quite obvious mistakes concernig i.a. the number of debaters or the time of this written relic’s publication. The new verified data allow to organize our knowledge about the dialogue and form the basis for identifying a real person hidden in the literary and plastic rebus (included in the print). A lot of tracks lead to Samuel Łaszcz – a famous soldier, brawler, liar and jester. Probably it was him who was portrayed with a Baroque woodcut representing a clown but he appears as ‘just a bit’ of buffoon. This man had serious reasons to stay in disguise because he was frequently outlawed and received his first ever sentence of banishment just in the year of printing the studied booklet. Such a solution of the riddle should be regarded as a hypothesis although it is based on historical facts and Łaszcz’s biography confronted with the brochure from 1621.

Źródło:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2015, 1; 39-62
2450-3584

Pojawia się w:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Twórczość dominikanina Gabriela Zawieszki. Początki konceptyzmu w polskim kaznodziejstwie
The work of the Dominican Gabriel Zawieszko. The beginnings of conceptism in polish preaching

Autorzy:

Kuran, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/649913.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

kaznodziejstwo dominikańskie
kaznodziejstwo XVII wieku
konceptyzm
alegoria
alegoreza
Dominicans
baroque preaching
conceitism in polish preaching

Opis:

The article presents the work of the Dominican preacher Gabriel Zawieszko (? – 1649). Each of his six collections of sermons is subordinated to the title metaphor, which (more or less) determines the inventional and compositional shape of individual volumes, individual sermons and arguments. Leopolita as the first Polish preacher so consciously and extensively applied the concept to sermons and entire collections, combining it with the exegesis of spiritual sense (sensus misticus). A similar way of forming collections of sermons is found in Poland only in the second half of 17th century.
Artykuł przedstawia twórczość dominikańskiego kaznodziei Gabriela Zawieszki (? – 1649). Każdy z jego sześciu zbiorów kazań podporządkowany jest tytułowej metaforze, która (mniej lub bardziej) wyznacza kształt inwencyjny i kompozycyjny poszczególnych tomów, pojedynczych kazań i argumentów. Leopolita jako pierwszy polski kaznodzieja tak świadomie i szeroko zastosował koncept w kazaniach i całych zbiorach, łącząc go w wielowymiarowym wykorzystaniem w egzegezie sensu duchowego. Podobny sposób formowania zbiorów kazań spotykamy w Polsce dopiero w drugiej połowie XVII wieku.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 53, 2; 265-286
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Kasztelanowie ciechanowscy z rodu Krasińskich herbu Ślepowron
Ciechanów castellans from the Krasiński family of the Ślepowron coat of arms

Autorzy:

Górczyk, Wojciech Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/22676573.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe Płockie

Tematy:

Krasińscy
Mazowsze w XVII w.
kasztelanowie ciechanowscy
Krasiński
Mazovia in 17th century
Castellany of Ciechanów

Opis:

Kasztelania ciechanowska już w XVI w. była w rękach Krasińskich. Od roku 1569 r. do roku 1795 było dwudziestu kasztelanów ciechanowskich, z czego ośmiu z rodu Krasińskich, którzy urząd ten sprawowali łącznie przez około osiemdziesiąt lat.
The castellany of Ciechanów was already in the hands of the Krasiński family in the 16th century. From 1569 to 1795, there were twenty castellans of Ciechanów – eight of them coming from the Krasiński family, who held this office for a total of about eighty years.

Źródło:

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2023, 3(276); 3-23
0029-389X

Pojawia się w:

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

O monstrach, hybrydach i zgubnym działaniu wyobraźni
On monsters, hybrids and the disastrous impact of imagination

Autorzy:

Pieczyński, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1397849.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów

Tematy:

zniekształcenia płodu w refleksji XVII w.
hybrydy zwierzęco-ludzkie w refleksji XVII w.
wyobraźnia
crimen bestialitatis
foetus deformations in the 17th-century thought
human–animal hybrids in the 17th-century thought
imagination

Opis:

The interest in monstrual beings, inciting fear and astonishment, is the cultural phenomenon of the early modern period. Its high seems to have come in the 17th century. According to contemporary ideas, drastically deformed human foetuses were a result of the somatic influence of the mother’s imagination or human–animal hybrids. The aim of the article is to present and analyse the contemporary scientific theories on the causes of monstrous progeny and to show the anthropological and theological implications of those theories. The analysis has taken into account the important context of classical and Judeo-Christian traditions.

Źródło:

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2020, 29, 2; 127-147
1509-0957

Pojawia się w:

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Lwowski kościół Karmelitanek Bosych (1642–1690) a projekty Giovanniego Battisty Gisleniego
The Lvov Church of the Discalced Carmelite Nuns (1642–1690) and the Designs by Giovanni Battista Gisleni

Autorzy:

Mossakowski, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30145668.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Giovanni Battista Gisleni
Jakub Sobieski
church of the Discalced Carmelite nuns in Lvov
church architecture in Lvov in the 17th century
Baroque architecture
architectural foundations in the 17th century
kościół Karmelitanek Bosych we Lwowie
architektura sakralna Lwowa XVII w.
architektura barokowa
fundacje architektoniczne w XVII w.

Opis:

Artykuł poświęcony grupie studiów Giovanniego Battisty Gisleniego (1600–1672), zawierających kilka odmiennych wariantów projektu kościoła Karmelitanek Bosych we Lwowie (realizacja 1641–1648 i 1683–1688). Jest także próbą ustalenia roli, jaką w procesie twórczym odgrywał nie tylko architekt-projektant i przepisy zakonu karmelitów bosych, lecz także fundator-zleceniodawca i określone przez niego wymagania.
The article is devoted to a group of studies by Giovanni Battista Gisleni (1600–1672) containing several different variants of the design for the church of the Discalced Carmelite nuns in Lvov (constructed in 1641–1648 and 1683–1688). It also attempts to establish the role played in the creative process not only by the architect-designer and the regulations of the Order of Discalced Carmelites, but also by the founder who commissioned the work and the requirements set by him.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 31-52
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Oktant morski Isaaca Newtona
Isaac Newton’s marine octant

Autorzy:

Rodzeń, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2089504.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Newton Isaac
octant
navigational instruments in the 17th century
Newton Izaak
oktant
przyrządy nawigacyjne w XVII wieku

Opis:

Isaac Newton is known primarily as an outstanding mathematician and physicist. Less known are his interests in alchemy, theology, and history. Yet, we still know very little about his interest in engineering and about how he designed and created several scientific instruments (e.g. a variant of the reflecting telescope, a variant of the rotary slide rule). Among them, there is also a navigational octant built by Newton in 1699. This device is an example of an ingenious solution in the field of early modern catadioptrical instruments.

Źródło:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2020, 65, 3; 77--94
0023-589X
2657-4020

Pojawia się w:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Aleksandra Koniecpolskiego, chorążego koronnego, sprawy publiczne i prywatne (do 1648 roku)
Александра Конецпольского, коронного хорунжего, дела публичные и частные (до 1648 года)

Autorzy:

Goszczyński, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/969538.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Towarzystwo Nauki i Kultury Libra

Tematy:

Aleksander Koniecpolski
Władysław IV Waza
sejm 1647 r.
stosunki polsko-tatarskie w XVII w.
stosunki polsko-tureckie w XVII w.
Vladislaus IV Vasa
Diet of 1647
Polish-Tartar relations in the 17th century
Polish-Turkish relations in the 17th century
Речь Посполитая
Александер Конецпольски
XVII век
армия Речи Посполитой
политика

Opis:

Публичная деятельность Александра Конецпольского до 1648 г. в основном заключалась в военной активности. Основываясь на его биографии, можно увидеть, что его отец сделал особый акцент на военных вопросах в образовании сына и сам учил его военного дела. Парламентская деятельность Александра ограничивалась отправкой писем в дворянские съезды с просьбой поддержать его личные дела. В армии он якобы обладал относительным уважением, которое могло быть обусловлено, прежде всего, уважением к действиям его отца, потому что к 1648 году у него не было времени проявить большие подвиги в военной области

Źródło:

Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 2; 47-74
1731-982X

Pojawia się w:

Wschodni Rocznik Humanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Sejmiki mazowieckie wobec planów wojny tureckiej Władysława IV w 1646 roku
The Mazovian dietines’ (sejmiks’) standpoints towards Władysław IV’s Turkish campaign in 1646

Autorzy:

Wolski, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/666230.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Władysław IV, sejmiki mazowieckie 1646 roku, stosunki polsko‑tureckie w XVII wieku, stosunki polsko‑tatarskie w XVII wieku
Władysław IV, the Mazovian dietines of 1646, Polish-Turkich relations in the 17th century, Polish-Tatar relations in the 17th century

Opis:

Pomimo że plany wojny tureckiej Władysława IV doczekały się bogatej historiografii,to jednak niektóre kwestie związane z tą problematyką pozostają wciąż nie do końca wyjaśnione. Jedną z nich jest stosunek szlachty wobec królewskiego projektu. W dotychczasowych badaniach historycznych dominuje pogląd o gwałtownym sprzeciwie, z jakim zamiar monarchy spotkał się na sejmikach przedsejmowych w 1646 roku. Pogląd ten powstał głównie w oparciu o postanowienia sejmików tzw. górnych województw. Celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie stanowiska sejmików mazowieckich wobec działań Władysława IV, zmierzających do wywołania wojny z Turcją. Analiza materiału źródłowego w postaci mazowieckich instrukcji sejmikowych wykazała zdecydowanie bardziej przychylne nastawienie szlachty z Mazowsza niż z pozostałych ziem Rzeczypospolitej wobec polityki tureckiej króla.

Źródło:

Wieki Stare i Nowe; 2018, 13, 18; 52-66
1899-1556
2353-9739

Pojawia się w:

Wieki Stare i Nowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

W cieniu długów, sąsiedzkich sporów, zajazdów i procesów. Obraz Chryzostoma Karpia (1650–1714), posesjonata z powiatu słonimskiego
In the Shadow of the Debts, Neighbourly Disputes, Forays, and Lawsuits. The Image of Chryzostom Karp (1650–1714), a Landowner from the Slonim County

Autorzy:

Karp, Sławomir

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2131653.pdf

Data publikacji:

2020-09-19

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Karpiowie
Luszniew
powiat słonimski w XVII i XVIII w.
Karp family
Slonim County in the seventeenth and eighteenth centuries

Opis:

W artykule przedstawiono postać Chryzostoma Karpia, posesjonata z powiatu słonimskiego. Prezentując jego losy, autor pragnie zwrócić uwagę na specyfikę postaw szlachty tego powiatu na przełomie XVII i XVIII w.
The article presents the figure of Chryzostom Karp – a rich landowner from the Slonim County. Presenting the life of Chryzostom, the author would like to draw attention to the specificity of the attitudes of the Slonim County nobility at the turn of the eighteenth century.

Źródło:

Rocznik Lituanistyczny; 2020, 6; 167-196
2450-8454
2450-8446

Pojawia się w:

Rocznik Lituanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

“Ambition and Pride Bid to Learn More than Virtue…” – about the Dangers of Learning According to Stanisław

Autorzy:

Bednaruk, Waldemar

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/618579.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Polish education in the 17th century
Stanisław H. Lubomirski
virtue
the Stoics
szkolnictwo polskie w XVII w.
cnota
stoicy

Opis:

In the days of the fall of education, Stanisław H. Lubomirski proclaimed the superiority of the natural intellect and reason over academic knowledge. This well-known and respected magnate and philosopher, was called by his contemporaries “Polish Solomon”. His views, in which one can see a clear trace of fascination with the Stoics, enjoyed great popularity until at least the middle of the eighteenth century.
W czasach upadku szkolnictwa Stanisław H. Lubomirski głosił wyższość przyrodzonego rozumu i rozsądku nad wiedzą akademicką. Ten powszechnie znany i szanowany magnat – filozof, zwany był przez współczesnych „polskim Salomonem”. Jego poglądy, w których widać wyraźny ślad fascynacji stoikami, cieszyły się ogromną popularnością co najmniej do połowy XVIII w.

Źródło:

Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375

Pojawia się w:

Studia Iuridica Lublinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Instrumental Music Repertoire of the Piarist Ensemble from Podolínec
Repertuar muzyki instrumentalnej kapeli pijarów z Podolińca

Autorzy:

Smolarek, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2040384.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

muzyka instrumentalna XVII i XVIII w.
kompozytorzy XVII i XVIII w.
kultura muzyczna kościołów i klasztorów
muzyka kościelna
pijarzy
Podoliniec
instrumental music in seventeenth and eighteenth centuries
composers in seventeenth and eighteenth centuries
musical culture of churches and monasteries
church music
Piarists
Podolínec

Opis:

Europejskie archiwa kościelne zawierają oprócz utworów wielogłosowej muzyki wokalno- -instrumentalnej również utwory instrumentalne noszące nazwę: sinfonia, sinphonia, synfonia, synphonia, symfonia, symphonia, simphonia, sonata, duetto, trio, terzetto, trietto, quadro, kwartet, octetto, divertissement, divertimento, serenada, cassatio, uwertura, concerto. Ta sytuacja dotyczy także kościelnych ośrodków w Polsce (m.in. klasztoru paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie, klasztoru dominikanów w Gidlach, opactwa cystersów w Krakowie-Mogile), których zasoby archiwalne zawierają sporą liczbę tego rodzaju muzyki pochodzącej z XVII, a zwłaszcza z XVIII wieku. W ten fenomen wpisuje się zakon Szkół Pobożnych, czyli pijarów, który swoją działalnością objął Włochy, Austrię, Czechy, Słowację i Polskę. W kolegiach tego zakonu, znajdujących się w granicach ówczesnej Rzeczpospolitej, również rozbrzmiewała muzyka instrumentalna, m.in. w Łowiczu, Rzeszowie, Piotrkowie, Złoczowie, Wieluniu oraz Podolińcu. Repertuar muzyki instrumentalnej pochodzący z byłego klasztoru i kolegium pijarów w Podolińcu, zanotowany w inwentarzach oraz zachowany w postaci rękopisów i druku, obejmuje: sonaty kościelne, barokowe koncerty skrzypcowe, tria przedklasyczne i klasyczne, symfonie przedklasyczne, uwertury do oper, utwory na instrumenty klawiszowe. Utwory instrumentalne wykorzystywano w celach pedagogicznych, podczas rekreacji, do szkolnych przedstawień teatralnych, były również wykonywane podczas liturgii. Prawdopodobnie w Podolińcu, tak jak to było ówczesną praktyką w Europie w XVIII wieku, zastępowano śpiewy Proprium Missae muzyką instrumentalną.
European church archives contain, in addition to polyphonic vocal and instrumental music, also instrumental compositions bearing the names of: sinfonia, sinphonia, synfonia, synphonia, symfonia, symphonia, simphonia, sonata, duetto, trio, terzetto, trietto, quadro, quartet, octetto, divertissement, divertimento, serenada, cassatio, overture, concerto. This phenomenon applies also to church centres in Poland (e.g. Pauline monastery at Jasna Gora in Czestochowa, Dominican monastery in Gidle, Cistercian abbey in Cracow-Mogila), the archival collection of which includes a large amount of this type of music from the seventeenth and especially from the eighteenth century. The order of Scholarum Piarum, that is Piarists, active in Italy, Austria, Czech Republic, Slovakia and Poland, was also a part of this phenomenon. In the colleges of this order, located within the boundaries of the then Polish-Lithuanian Commonwealth e.g. in Lowicz, Rzeszow, Piotrkow, Zloczow, Wielun and Podolínec, there also sounded instrumental music. The repertoire of instrumental music originating from the former monastery and Piarist College in Podolínec, recorded in the inventories and preserved in the form of manuscripts and printing includes as follows: church sonatas, baroque violin concertos, pre-classical and classical trios, pre-classical symphonies, overtures to operas, keyboard instrument music. Instrumental pieces were used for the purposes of teaching, during recreation, in school theater performances and during the liturgy. In Podolínec, Proper Missæ chants were probably replaced with instrumental music, as it was commonly practised in Europe in the eighteenth century.

Źródło:

Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 13; 137-175
2353-7272

Pojawia się w:

Roczniki Teologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Między rzymskim uniwersalizmem a „niebem i zwyczajem polskim”. Próba rozpoznania kilku projektów budowli świeckich autorstwa Giovanniego Battisty Gisleniego
Between the Universalism of Rome and the “Sky and Custom of Poland”. An Attempt at the Examination of the Designs for some Secular Buildings by Giovanni Battista Gisleni

Autorzy:

Mossakowski, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15582171.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Giovanni Battista Gisleni
buildings in 17th-century Warsaw
architecture of Rome in the early modern period
budowle warszawskie XVII wieku
architektura Rzymu w dobie wczesnej nowożytności

Opis:

Próba rozpoznania czasu i okoliczności powstania oraz przeznaczenia kilku projektów budynków świeckich wykonanych przez Giovanniego Battistę Gisleniego (1600–1672), przechowywanych w zbiorach Sir John Soane’s Museum w Londynie, Castello Sforzesco w Mediolanie oraz Staatliche Kunstsammlungen w Dreźnie, ukazana na tle rozwoju architektury XVII w. w Polsce i we Włoszech.
The article constitutes an attempt at identifying the period andcircumstances in which Giovanni Battista Gisleni (1600–1672) created some designs for secular buildings, now held at Sir John Soane’s Museum in London, Castello Sforzesco in Milan and Staatliche Kunstsammlungen in Dresden, as well as the intended use of those buildings, shown against the background of the 17th-century development of architecture in Italy and in Poland.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2023, 85, 1; 5-46
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Wieloaspektowość kazań w Trylogii Henryka Sienkiewicza
Multifaceted sermons in the Trilogy by Henryk Sienkiewicz

Autorzy:

Kowalkiewicz-Kulesza, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/627149.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny

Tematy:

kazanie jako gatunek literacki
kazania w "Trylogii"
kultura Rzeczpospolitej w XVII w.
sermon as a genre
sermons in the Trilogy
culture in Rzeczpospolita of XVIIth Century

Opis:

This paper is an attempt to cover the most important aspects of sermons in The Trilogy by Henryk Sienkiewicz. Significant seems to be the role of clerics, who had undertaken important missions in Rzeczpospolita of XVIIth Century: in times of war struggles, clerics become doyens in political issues, emphasizing the strenght of love and faith in human’s life at the same time. The article shows the craftsmanship and vividness of sermons, which fulfill the specifications of rhetoric. We should pay special attention to baroque eulogies, that become a part of sannatian festival of Death perfectly reconstructed by Sienkiewicz.

Źródło:

Język - Szkoła - Religia; 2012, 7, 2; 146-
2080-3400

Pojawia się w:

Język - Szkoła - Religia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Poseł z Wołoch z obozu polskiego – polska gazeta ulotna o batalii chocimskiej w 1621 roku (minimonografia i edycja krytyczna zabytku)
The Envoy from Wallachia from Polish Camp [Poseł z Wołoch z obozu polskiego] – Polish transitory newspaper on Khotyn battle in 1621 (minimonograph and critical reissue of the written relic)

Autorzy:

Sztyber, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1401125.pdf

Data publikacji:

2017-12-19

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

Polish occasional literature of XVII century
the Battle of Khotyn in 1621
The Envoy from Wallachia from Polish Camp
polska literatura okolicznościowa XVII wieku
bitwa chocimska z 1621 roku
Poseł z Wołoch z obozu polskiego

Opis:

Szkic prezentuje krótką broszurę należącą do staropolskich gazet ulotnych i zarazem przynosi jej reedycję opracowaną po blisko czterystu latach. Treść agitki wydaje się oryginalna ze względu na ograniczoną liczbę zamieszczonych w niej rozmaitych cytowań czy aluzji, zwłaszcza w porównaniu z innymi analogicznymi drukami poświęconymi tematowi bitwy chocimskiej i opublikowanymi nieomal natychmiast po zakończeniu wspomnianego konfliktu zbrojnego między imperium ottomańskim i Rzeczpospolitą. Główne przesłanie Posła odbiega daleko od czystego optymizmu, ponieważ anonimowy autor zapewnia, że walka nie zakończyła się w zupełności i, co ważniejsze, wróg jedynie „osłabiał”, a to znaczy, że siły tureckie nadal pozostawały niebezpieczne i stanowiły poważne zagrożenie dla ojczyzny nieznanego pisarza. Jak się okazuje, to dość wyjątkowa myśl na tle broszur bezkrytycznie chwalących zwycięstwo nad islamskimi najeźdźcami. Co więcej, wyniku starcia nie można uznawać za zwyczajnie zwykłą wygraną (mimo wielu sugestii akcentujących absolutny triumf oddziałów prowadzonych na południe kraju przez doświadczonego dowódcę Jana Karola Chodkiewicza), był to raczej remis potwierdzony traktatami pokojowymi. Dlatego też Posła wolno uważać za prozę zredagowaną przez obiektywnego obserwatora, którego opinie ujawniają zdroworozsądkowy umysł oraz pragmatyczne podejście do ocenianych wydarzeń oraz ich rozwoju. Nieprzypadkowo tekst kończy znaczący w tym kontekście apel o utworzenie koalicji wszystkich europejskich narodów chrześcijańskich w celu obrony ich ziem, a przede wszystkim wiary przed wyznawcami i spadkobiercami proroka Mahometa. Poza tym omawiany tekst pierwotnie został przedstawiony jako mowa skierowana do jakiegoś audytorium i zapewne dopiero potem zrodził się pomysł, by ogłosić go drukiem. Istnieje wiele oczywistych dowodów słownych takiego sposobu pierwszego ogłoszenia tego krótkiego oświadczenia. Wszystkie opisane wyżej właściwości utworu skłaniają do przekonania, że godny jest wznowienia (Poseł stanowi załącznik do tego artykułu w jego drugiej, odrębnej części), choć broszura nigdy nie znajdzie miejsca w zbiorze literackich arcydzieł. Jest to raczej zwykły przykład typowej twórczości ogłaszanej w trzeciej dekadzie XVII wieku, ale wartościowy zwłaszcza ze względu na jego pragmatyzm. Szkic przynosi zarazem kilka polemicznych uwag w odniesieniu do spojrzenia na bitwę chocimską Stanforda Shawa. Amerykański historyk uważa, że nigdy do niej nie doszło. Ten ostatni mocno zadziwiający wniosek skonfrontowano z kilkoma wybranymi danymi odtworzonymi przez polskiego badacza Leszka Podhorodeckiego (na podstawie wielu źródeł), który policzył poległych w okolicach zamku chocimskiego w 1621 roku. W sumie około 60 000 żołnierzy straciło wtedy życie, zarówno obrońców Polski, jak i tureckich agresorów. Inna wątpliwa insynuacja wiąże się z powodami wyprawy sułtana na północną granicę swojego imperium. Krótko, Shaw wyjaśnia, że Osman II zamierzał zawrzeć z Rzeczpospolitą pokój. Objaśnienie to wydaje się nie do zaakceptowania, a w tych okolicznościach wnikliwsza lektura Posła przekonuje, iż jego autor znacznie lepiej rozumiał sens scenariusza dawnych zdarzeń, mimo że je obserwował właściwie in statu nascendi.
The study presents a short brochure belonging to old Polish transitory newspapers and provides with its reissue prepared after nearly four hundred years. The leaflet’s contents seems to be original for limited number of various citations or allusions included, especially in comparison with other analogical prints devoted to the Khotyn battle theme and published almost immediately after the end of the military conflict between Ottoman Empire and Polish-Lithuanian Commonwealth. The main message of The Envoy is far from pure optimism because the anonymous author assures the combat was not fully completed and, what is more important, the enemy only became “weakened”, that means Turkish forces were still dangerous and were a serious threat for the motherland of the unknown writer. As it appears it is quite an exceptional thought compared with booklets uncritically praising the victory over Islamic invaders. Furthermore, the result of the struggle cannot be regarded as a simple win (in spite of numerous suggestions stressing an absolute triumph of troops led to south of the country by the experienced commander Jan Karol Chodkiewicz), it was rather a draw confirmed by peace treaties. Therefore, The Envoy may be believed to be a piece of writing edited by an objective observer whose opinions reveal commonsensical mind and pragmatic approach to evaluated events and their development. Coincidentally the text ends with a significant, in this context, appeal to form a coalition of all European Christian nations in order to defend their lands and, most of all, faith from the followers and heirs of prophet Mohammed. Besides, the discussed text was initially presented as a speech directed to an auditorium and probably only afterwards an idea of its printing aroused. There are many obvious proofs of such a way of this brief statement’s first announcing. All of the above described features lead us to believe that the text is worth reissuing (The Envoy is attached to this article in its second separate section), though the brochure will never find any place among the literary masterpieces collection. It is rather an ordinary example of typical writing output published in the third decade of XVII century but still valuable, particularly for its pragmatism. The study also brings some polemical remarks in relation to Stanford Shaw’s view of Khotyn battle. An American historian claims the battle has never happened. This astonishing conclusion was confronted with a few selected pieces of data reconstructed by a Polish researcher Leszek Podhorodecki (on the base of many sources) who counted people died around the Khotyn castle in 1621. In total about 60 000 soldiers were killed, both Poland’s defenders and Turkish aggressors. Another doubtful insinuation is connected with the reasons of sultan’s expedition to northern border of his empire. In short, Shaw explains, Osman II intended to make peace with Commonwealth. This clariffication seems not to be acceptable and in these circumstances more thorough reading of The Envoy convinces that its author understood the meaning of the scenario of the past events much better, despite he was observing the facts actually in statu nascendi.

Źródło:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2017, 3; 31-58
2450-3584

Pojawia się w:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Wojciech Krasiński (†1691) – starosta płocki, kasztelan ciechanowski i wojewoda mazowiecki
Wojciech Krasiński (†1691 r.) – starost of płock, castellan of ciechanów and voivode of mazovia

Autorzy:

Górczyk, Wojciech Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2080888.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe Płockie

Tematy:

Wojciech Krasiński
Mazowsze w XVII w.
starostwo płockie
kasztelania ciechanowska
Mazovia in 17th century
Starosty of Płock
Castellany of Ciechanów

Opis:

Wojciech Krasiński herbu Ślepowron był synem Ludwika Krasińskiego, kasztelana ciechanowskiego i starosty płockiego. Za początek szerszej działalności publicznej Wojciecha możemy uznać datę 30 lipca 1643 r., wówczas to jego ojciec dokonał na niego cesji starostwa płockiego, a w 1650 r. objął kasztelanię ciechanowską. Wziął udział w bitwie ze Szwedami pod Nowym Dworem w 1655 r. W 1663 r. został wojewodą mazowieckim. W 1672 r. przystąpił do konfederacji gołąbskiej. Był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy z Zuzanną Koniecpolską herbu Pobóg, kasztelanką chełmską, a po jej śmierci poślubił Ludwikę Marię von Goltz, córkę Balthasara von der Goltza, marszałka dworu elektora brandenburskiego. Od czasów Jana III Sobieskiego jego życie publiczne uległo ograniczeniu. Zmarł bezpotomnie w 1691 r.
Wojciech Krasiński of the Ślepowron coat of arms, was the son of the Castellan of Ciechanów and Starost of Płock, Ludwik Krasiński. Wojciech’s broader public activity began on July 30, 1643 when his father assigned him the Starostwo of Płock, and subsequently in 1650 he became the Castellan of Ciechanów. In 1655 he fought in the battle with the Swedes near Nowy Dwór. In 1663 he became the Voivode of Mazovia. In 1672 he joined the Gołąb confederacy. He was married twice: his first wife was Zuzanna Koniecpolska, of the Pobóg coat of arms, the Castellan of Chełm, after her death Krasiński married Ludwika Maria von Goltz, the daughter of Balthasar von der Goltz, the Marshall of the Court of the Great Elector of Brandenburg. During the reign of King Jan III Sobieski, Krasiński withdrew from public life. He died childless in 1691.

Źródło:

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2022, 2(271); 3-11
0029-389X

Pojawia się w:

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Cechy fonetyczne polszczyzny południowokresowej w listach metropolity kijowskiego Jana (Hioba) Boreckiego z lat 1624–1629
Phonetic features of the Polish language of the Southern Borderland in the letters by Jan (Hiob) Borecki, the metropolitan of Kiev, from the years 1624–1629

Autorzy:

Sicińska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/594249.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

polszczyzna XVII wieku
polszczyzna południowokresowa epistolografia
Jan Borecki
Polish language in the 17th century
the Polish of the Southern borderland
epistolography

Opis:

Artykuł zawiera omówienie graficzno-fonetycznych właściwości dwóch listów Jana (Hioba) Boreckiego, prawosławnego metropolity kijowskiego w latach 1620–1631. Listy te, adresowane do księcia Krzysztofa Radziwiłła, datowane jeden na 1624 rok, drugi na 1629 rok, zachowały się w rękopisach, nie są jednak najprawdopodobniej autografami. Pod względem językowym reprezentują one polszczyznę południowokresową XVII wieku, czyli historyczną odmianę regionalną języka polskiego używaną na dawnych Kresach Południowo-Wschodnich, pozostającą pod wpływem języka ruskiego (ukraińskiego). Analiza językowa, ograniczona do przedstawienia kresowych regionalizmów fonetycznych, wykazała, że badane listy poświadczają szereg istotnych cech tejże odmiany, takich jak np. przejście grupy eń w ę w pozycji przed spółgłoską szczelinową s, wygłosowe -ć w miejscu -c, przejście ś w R przed C, zachowanie C przed samogłoskami innymi niż i, mieszanie spółgłosek l i ł, formy z r w miejscu rz oraz formy hiperpoprawne z rz (lub rż) zamiast r, formy z twardą grupą ke oraz ky i inne. Niektóre właściwości bardzo charakterystyczne dla polszczyzny południowokresowej, jak np. redukcja i zwężenie samogłoski nieakcentowanej, nie znalazły jednak w analizowanych tekstach swojego potwierdzenia.
The article includes graphical and phonetic description of two letters written by Jan (Hiob) Borecki, the Orthodox metropolitan of Kiev in the years 1620–1631. Addressed to prince Krzysztof Radziwiłł, the letters dated 1624 and 1629 were preserved as manuscripts, but probably they are not autographs. In terms oflanguage, they represent the Polish language of the Southern Borderland in the 17th century – the historical regional variety of the Polish language of former South-Eastern Borderland, influenced by the Ruthenian (Ukrainian) language. Linguistic analysis, restricted to depicting the phonetic regionalisms of the Borderland, has shown that the examined letters authenticate many significant features of the variety in question, such as for example: transition of the eń group into ę while before fricative consonant s, occurrence of the final ć in the place of c, transition of ś into R before C, the way C was used before vowels other than i, mixing of consonants l and ł, forms including r in the place of rz as well as hypercorrect forms including rz (or rż) in the place of r, forms with strong ke, ky and other groups. However, there are some features that are characteristic for the Polish language of the Southern Borderland, for example reduction and narrowing of an unstressed vowel which are not confirmed in the analysed texts.

Źródło:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 199-220
0076-0390

Pojawia się w:

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

O poznańskich rękopisach i starych drukach w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Uppsali
Some remarks on the manuscripts and old prints of Poznań provenance in the collection of the University Library in Uppsala

Autorzy:

Szulc, Alicja
Wilgosiewicz-Skutecka, Renata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/911841.pdf

Data publikacji:

2014-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Poznań-based monastery
priory and convent libraries in the 17th c.
book collection of the Jesuits Collegium in Poznań
the Bernardines
the Dominicans
University Library in Uppsala
Swedish plunder of book collections in the 17th c.
poznańskie biblioteki klasztorne XVII wieku
księgozbiór kolegium jezuickiego w Poznaniu
bernardyni
dominikanie
Biblioteka Uniwersytecka w Uppsali
szwedzkie grabieże księgozbiorów w XVII wieku

Opis:

Artykuł jest prezentacją wyników wstępnej kwerendy w Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali, przeprowadzonej 14–18 maja 2012 roku. Jej celem był ogólny przegląd najstarszej części księgozbioru pod kątem znajdujących się w nim rękopisów i starych druków zrabowanych w 1656 roku z bibliotek poznańskich jezuitów, bernardynów i dominikanów. W części wstępnej artykułu przedstawione zostały szwedzkie grabieże księgozbiorów w XVII wieku, starania rewindykacyjne Rzeczypospolitej oraz badania naukowe nad polskimi księgozbiorami w Szwecji prowadzone od XIX wieku. Podstawę źródłową kwerendy stanowiły przechowywane w archiwum Biblioteki Uniwersyteckiej w Uppsali niepublikowane notatki bibliograficzne Józefa Trypućki (1910–1983), językoznawcy i bibliografa szwedzkich poloników, wieloletniego profesora Uniwersytetu w Uppsali. Materiał ten – efekt kwerendy Trypućki w zasobach Carolina Rediviva – zawiera cenne informacje dotyczące starych druków i rękopisów proweniencji poznańskiej. Zbiory wielkopolskie znajdujące się w Uppsali nie doczekały się dotąd szczegółowych badań. Niniejszy artykuł jest próbą nakreślenia kierunku i metod dalszych badań.
The present article aims at presenting a concise overview of the results of an initial search query and investigation carried out at the University Library in Uppsala between May 14–18, 2012. Its main goal was to get acquainted with the oldest part the library’s book collection in view of manuscripts and old books that came into possession of the library as spoils of war after they had been looted in Poznań-based libraries of the Jesuits, the Bernardines and the Dominicans in 1656. The introductory part of the article provides an outline of the history of the lootings by the Swedish armies of book collections in the seventeenth century, attempts at the restitution of the materials by the authorities of the Republic of Poland and the research on the Polish book collections currently held in Sweden that has been going on since the nineteenth century. The source base for the query was the unpublished bibliographical notes written by the Polish linguist, bibliographer of the material concerning Poland or Polish affairs kept in Sweden, and a long-term professor of the Uppsala University, Józef Trypućko (1910–1983) currently held in the archive material of the University Library in Poznań. The above material, the result of Trypućko’s investigations on the resources of Carolina Rediviva, contains valuable information concerning old prints and manuscripts of Poznań provenience. Regrettably, the collections from Greater Poland that are currently held in Uppsala have not been yet properly researched and no all-inclusive study has been published. The present article attempts to provide tentative directions in future studies on the subject along with appropriate relevant methodology.

Źródło:

Biblioteka; 2014, 18(27); 7-32
1506-3615
2391-5838

Pojawia się w:

Biblioteka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Latyfundium Tęczyńskich w XVII wieku. Dobra i właściciele

Autorzy:

Anusik, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2050923.pdf

Data publikacji:

2021-12-03

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Tęczyńscy herbu Topór
dobra ziemskie Tęczyńskich w XVII w.
latyfundia magnackie
genealogia
magnateria polska przełomu XVI i XVII w.
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
Tęczyńskis of the Topór coat of arms
Tęczyńskis’ landed estates in the seventeenth century
magnate latifundia
genealogy
Polish magnates at the turn of the seventeenth century
history of the Commonwealth in the sixteenth and seventeenth centuries

Opis:

Tęczyńscy herbu Topór od XIV do XVII w. należeli do ścisłej elity możnowładczej a następnie magnackiej Królestwa Polskiego, później Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Dziejom tego rodu poświęcono bardzo dużo miejsca w polskiej literaturze historycznej. Stosunkowo niewiele pisano jednak o należących do Tęczyńskich majątkach. Wydawać by się mogło, że zarówno genealogia tej rodziny, jak i dzieje należącego do niej latyfundium nie kryją już żadnych tajemnic. Badania podjęte przez autora przeczą jednak temu mniemaniu. W prezentowanym tu artykule, przy okazji przedstawiania dziejów latyfundium rodziny Tęczyńskich w XVII w. dokonano kilku istotnych korekt i uzupełnień dotyczących stosunków rodzinnych i dziejów życia przedstawicieli dwóch ostatnich pokoleń tej możnej i zasłużonej dla kraju rodziny.
From the fourteenth to the seventeenth century, the Tęczyński family of the Topór coat of arms belonged to belonged to the magnate power elite in the Kingdom of Poland and later in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Much space has been devoted to the history of this family in Polish historical literature. Relatively little has been written, however, about the estates belonging to the Tęczynskis. It might appear that the story of this family holds no mysteries. The author’s research demonstrates that there are. This article explores the history of the Tęczyński latifundium in the seventeenth century, and makes some significant corrections and additions to the family relations and history of the last two generations of this powerful family, which played a significant role in its time.

Źródło:

Kwartalnik Historyczny; 2021, 128, 3; 697-741
0023-5903

Pojawia się w:

Kwartalnik Historyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Obraz życia zakonnego w pismach polemistów kalwińskich w Rzeczypospolitej w XVI-XVII w.
The Picture of the Monastic Life in the Letters of the Calvinist Polemists in Poland in 16 th and 17 th Century

Autorzy:

Wodziński, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1532339.pdf

Data publikacji:

2021-03-06

Wydawca:

Gdańskie Seminarium Duchowne

Tematy:

reformatory evangelism
history of Poland in the 16th and 17th century
polemical religious essays in the 16th and 17th century
Polish history of the Reformation
Calvinist literature, Poland
Ewangelicyzm reformowany historia Polska XVI – XVII w.
polemika wyznaniowa XVI- XVII w.
reformacja
historia polska
literatura kalwińska Polska

Opis:

W prezentowanym artykule został przedstawiony temat stosunku kalwinistów polskich wobec katolickich zgromadzeń zakonnych w XVI oraz pierwszej połowie XVII wieku. Spośród wielu przedstawicieli konfesji helweckiej w Rzeczypospolitej wybrano trzech autorów, którzy zarówno w obszerny jak również wnikliwy sposób powzięli w swoich dziełach ten temat. Zgromadzenia zakonne były niewątpliwie obiektem zainteresowania ze strony protestantów polskich. Jak wykazano, znali oni również procedurę kanoniczną dotyczącą powoływania zakonów do życia w Kościele. Krytyka, zarówno fundamentalnych kwestii teologicznych jak również społecznych, związanych z funkcjonowaniem zakonów, utrzymana była najczęściej w ostrym tonie, nie pozbawionym jednak mocnych argumentów teologicznych.
The relationship between Polish Calvinists and Catholic religious congregations in the 16th  and the first half of the 17th century was featured in this article. And among many representatives of Helvetic Confession in the Commonwealth three authors were chosen, who broached this subject in their pieces of work both in a comprehensive and insightful way. Religious congregations were unquestionably a matter of interest from Polish Calvinists. It was proved that they also knew the canonical process by which new congregations were approved in the Church. Both fundamental theological and social issues, which were associated with congregations and the way they were run, came usually under heavy criticism but not deprived of valid theological arguments.

Źródło:

Studia Gdańskie; 2020, 46; 151-165
0137-4338

Pojawia się w:

Studia Gdańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Ikonostas z XVII wieku w cerkwi św. Jana Teologa w Nowoberezowie – odkrycie zespołu Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce
A 17th-Century Iconostasis in the Orthodox Church of St John the Theologian in Nowoberezowo. A Discovery by the Catalogue of the Monuments of Art in Poland

Autorzy:

Jamski, Piotr
Michalczyk, Zbigniew
Nowicki, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/23323925.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

iconostasis
Uniate Church art in the Commonwealth
Union of Brest
17th-century painting
ikonostas
sztuka cerkiewna w Rzeczypospolitej
unia brzeska
malarstwo XVII wieku

Opis:

Artykuł omawia odnalezione na strychu cerkwi filialnej św. Jana Teologa w Nowoberezowie (pow. hajnowski) nieznane nauce i służbom konserwatorskim duże fragmenty pochodzącego z ok. 2.–3. ćwierci XVII w. ikonostasu – najstarszego zachowanego na Podlasiu, zapewne jednego z najstarszych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Odkrycia dokonano podczas prac inwentaryzacyjnych prowadzonych przez zespół Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce. Analiza treści aktów wizytacji świątyni z lat 1727, 1759 i 1784 pozwoliła na prześledzenie przekształceń obiektu w XVIII w. i opracowanie domniemanych rekonstrukcji stanu z początku XVIII w. i po 1771 r.
The article discusses the large sections of a 17th-century iconostasis hitherto unknown to scholars and the conservation services, which have been discovered in the attic of the filial Orthodox church of St John the Theologian in Nowoberezowo (Hajnówka district). It is the earliest extant iconostasis in the Podlachia region and most probably one of the oldest in the lands of the former Commonwealth of Poland and Lithuania. Its discovery was made during inventorying procedures carried out by the Catalogue of the Monuments of Art in Poland. An analysis of the records of church visitations from the years 1727, 1759 and 1784 has made it possible to trace the transformations in the structure of the iconostasis in the course of the 18th century and to propose its conjectural reconstructions in the condition it had in the early 18th century and after 1771.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2023, 85, 3; 109-146
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Franciszkańskie inwentarze muzyczne z II połowy XVII wieku ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Wilnie

Autorzy:

Dacewicz, Alicja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/690155.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Lviv
Drohiczyn on the Bug
Przemyśl
inventories of the seventeenth century music
Franciscan bands in the seventeenth century
repertoire of Franciscan bands
Lwów
Drohiczyn nad Bugiem
inwentarze muzyczne XVII w.
kapele franciszkańskie w XVII w.
repertuar kapel franciszkańskich

Opis:

Research in the Manuscript Section of the Vilnius University Library has revealed three inventories, dating to the second half of the Seventeenth Century, containing musical documents of Franciscan ensembles active in Lvov, Drohiczyn and Przemyśl. The musical inventories of the Franciscan friars from Drohiczyn and Lvov (the Friary and Church of the Finding of the Holy Cross) have remained completely unknown till now, with only the 1677 inventory of Przemyśl known to the scholarly community since 1974. The newly discovered musical inventory from Przemyśl complements, in numerous areas, the Przemyśl inventory from 1677, providing more accurate information on the authors of musical works and their performers. In 2012, a critical edition of the three musical inventories appeared in an article from W nurcie franciszkańskim (Franciscan Trends), published by the Kraków-based Franciscan Scientific Association. This paper, therefore, focuses on presenting the contexts in which these lists of musical works were compiled and on a comparison of repertoires of the Conventual Franciscan ensembles active in the Seventeenth Century in Lvov, Drohiczyn and Przemyśl. The newly discovered Franciscan inventories show the preferred repertoire, the number of musicians and the musical genres performed in the Franciscan churches and friaries in the Lithuanian and Ruthenian Province in the second half of the Seventeenth Century by contemporary vocal and instrumental ensembles. Th ey provide more information about musical works by such renowned composers as Marcin Mielczewski (1605–1651) or Marco Scacchi (1602–1662). They also contain scant information on Franciscan composers Andrzej Chyliński (post 1658), W. Dembołęcki (c. 1585 – c. 1647), Vincenzo Scapitta (1584–1656), citing, respectively, single works of theirs.
Kwerendy przeprowadzone w Dziale Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej w Wilnie przyniosły odkrycie trzech inwentarzy z II połowy XVII w., w których zostały spisane muzykalia franciszkańskich kapel działających we Lwowie, Drohiczynie nad Bugiem i Przemyślu. Inwentarze muzyczne franciszkanów z Drohiczyna nad Bugiem i Lwowa (klasztor i kościół pw. Znalezienia Świętego Krzyża) nie były dotychczas w ogóle znane, jedynie inwentarz przemyski z 1677 r. wprowadzono do obiegu naukowego w 1974 r. Nowo odszukany muzyczny inwentarz przemyski w wielu miejscach uzupełnia inwentarz muzyczny przemyski 1677 r., konkretyzując autora kompozycji i skład wykonawczy. Ponieważ komentarz oraz edycja trzech inwentarzy muzycznych są już dostępne w opublikowanym artykule wydanym w 2012 r. przez Franciszkańskie Towarzystwo Naukowe w Krakowskim periodyku „W nurcie franciszkańskim”, w poniższym artykule skoncentrowano się na przedstawieniu środowisk, w których sporządzono wykazy utworów muzycznych oraz na porównaniu repertuarów kapel działających w XVII w. przy klasztorach Braci Mniejszych Konwentualnych we Lwowie, w Drohiczynie i Przemyślu. Odszukane franciszkańskie inwentarze obrazują preferencje repertuarowe, wielkość obsady, prezentują gatunki muzyczne kompozycji wykonywanych w kościołach i klasztorach franciszkańskich prowincji litewsko-ruskiej w II połowie XVII w. przez kapele wokalno-instrumentalne wówczas istniejące. Uzupełniają wiedzę na temat dzieł muzycznych takich znanych kompozytorów jak Marcin Mielczewski (1605–1651) czy Marco Scacchi (1602–1662). Wnoszą skromną informację na temat kompozytorów-zakonników franciszkańskich Andrzeja Chylińskiego (koniec XVI w. – po 1658), W. Dembołęckiego (ok. 1585 – między IX 1645 a II 1647), Vincenza Scapitty (1584–1656), podając pojedyncze kompozycje ich autorstwa.

Źródło:

Rocznik Lituanistyczny; 2015, 1
2450-8454
2450-8446

Pojawia się w:

Rocznik Lituanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Śladami Polek po Półwyspie Iberyjskim
Following Polish Women in the Iberian Peninsula

Autorzy:

Majder, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1934212.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

kobieta w podróży
podróże
Hiszpania
Półwysep Iberyjski
podróże XVII-XX wiek
traveling woman
travels
Spain
Iberian Peninsula
travels in 17th-18th centuries

Opis:

For a long time travelling was a men's domain. It was them who went to foreign countries, to universities and to wars. A lot of time had to pass before women appeared on the roads. The first of them set out on journeys in the 18th century. However, the Iberian Peninsula was not one of the most frequently chosen destinations then. The trail blazed by Władysław II the Exile's daughter, Richeza, until the second half of the 19th century was very rarely taken by Polish women. The information about another one who had crossed the Pyrenees comes only from the 18th century. It was then that Konstancja Sanguszkowa supposedly went to the grave of St James in Santiago de Compostela. The next century, and especially its second half, as well as the first decade of the 20th century, were characterized by a considerable increase in the number of Polish women travelling through the Pyrenees. There were a variety of motives for the journey, as well as for the stay in Spain itself. Some women set out looking for inspiration and fame. At the Iberian Peninsula they achieved spectacular successes, they sang and acted in the most famous operas as well as at the royal court. Józefina Reszke may be mentioned here, an outstanding opera singer, who had an overwhelming career there. Others, very similar to contemporary tourists, first of all looked for a hot sun, blue skies, beautiful views, Arabian souvenirs, Spanish religiousness, exoticism and romanticism. There were also ones for whom Spain was a refuge during the war. One cannot also help mentioning women working on bringing the two countries together. Sofia Casanova y Lutosławski and Gabriela Makowiecka rendered special services in this field. Each of the travelers visiting Spain left their trails; however, only some of the trails have lasted until modern times.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 2; 203-224
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Edytorstwo z historią w tle. (O książkach Ann Blair „Too Much to Know..” i Anthony’ego Graftona „The Culture of Correction...”)
Editing against the background of history. (Ann Blair’s Too Much to Know... and Anthony Grafton’s The Culture of Correction...)

Autorzy:

Komorowska, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/969760.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

printing of in the 15th–17th centuries
scholarly editing
encyclopaedias
history of intellectual culture
edytorstwo
encyklopedie
historia kultury
intelektualnej
drukarstwo XV-XVII wieku

Opis:

The first review deals with Ann Blair’s very interesting book on managing scholarly information up to the early modern era. A concise summary of Blair’s most important ideas is accompanied by a brief commentary underscoring the book’s merits and shortly referring to some of its more debatable details. The second review contains a brief summary of Anthony Grafton’s fascinating new book covering the work of book correctors and editors in the first two and a half centuries of print. The work done by one of the best scholars in the field of intellectual history is based mainly on case studies and leads to a conclusion that five hundred years ago publishing posed almost exactly the same problems as it does today.

Źródło:

Wielogłos; 2012, 3, 13; 273-277
2084-395X

Pojawia się w:

Wielogłos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Uwagi o diariuszu kancelaryjnym Janusza Radziwiłła
Comments on Janusz Radziwiłł’s Chancery Diary

Autorzy:

Łopatecki, Karol

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28763529.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

diariusz kancelaryjny
archiwa hetmańskie
Janusz Radziwiłł
Radziwiłłowie birżańscy
biurokratyzacja w epoce wczesnonowożytnej
korespondencja w XVII w.
chancellery diary
hetman’s archives
Radziwiłłs of Birże
bureaucratisation in the early modern era
correspondence in the seventeenth century

Opis:

Celem artykułu jest ocena dwutomowej edycji źródłowej dotyczącej korespondencji wojskowej Janusza Radziwiłła. Szerzej scharakteryzowano typ dokumentacji nazwany „diariuszem kancelaryjnym”, ukazując wynikające z niego możliwości badawcze. Zaakcentowano, że hetman osobiście zaangażowany w działania wojenne zastosował wypracowany przez podróżujących magnatów sposób prowadzenia kancelarii. W tym celu spisywano diariusz, do którego dopisywano wszystkie listy wychodzące i przychodzące. Ukazano, że analogiczną formę ma dokumentacja powstała w otoczeniu jego ojca Krzysztof oraz brata stryjecznego Bogusława. Przedstawiono argumenty mówiące o bieżącym sporządzaniu diariusza i techniczno-organizacyjnych działaniach związanych z prowadzeniem tak działającej kancelarii.
The article evaluates a two-volume source edition of Janusz Radziwiłł’s military correspondence. The type of documentation called ‘chancellery diary’ has been characterised in more detail, presenting the research possibilities resulting from it. The hetman, personally involved in warfare, ran a chancellery in a way developed by travelling magnates. For this purpose, a diary was kept with all incoming and outgoing letters written down. It was shown that a similar method was used for the documentation created in the milieu of his father Krzysztof and his fraternal first cousin Bogusław. Arguments are presented for the ongoing writing up of the records and the technical and organisational activities related to running a chancellery in this way.

Źródło:

Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 3; 719-744
0023-5903

Pojawia się w:

Kwartalnik Historyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

O literaturze rosyjskiej, jej nauczaniu i literaturocentryzmie
On Russian Literature, its Teaching and Literature Centrism

Autorzy:

Woźniak, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1879622.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

literatura rosyjska
literaturocentryzm
status literatury
programy nauczania w rosyjskich szkołach wyższych XVII-XIX w.
Russian literature
literature centrism
social status of literature
educational programmes in Russian universities in the 18th-20th cc.

Opis:

W artykule poruszona została problematyka literatury rosyjskiej pod kątem jej znaczenia i statusu w kulturze i życiu społecznym. Skoncentrowano się więc na miejscu literatury w programach nauczania we wczesnych szkołach wyższych w Rosji (Akademia Kijowsko-Mohylańska, Akademia Słowiano-Grecko-Łacińska, Uniwersytet Moskiewski). W rozważaniach przedstawiono poza tym krótki zarys poszczególnych epok literackich w Rosji XVIII-XX wieku z punktu widzenia wysokiej pozycji i rangi literatury (literaturocentryzmu) w kulturze rosyjskiej. W ciągu rozwoju procesu historycznoliterackiego obserwuje się w Rosji wysokie waloryzowanie literatury, dostrzeganie w niej charakteru dydaktyczno-moralizatorskiego, idei służenia ojczyźnie i państwu, ducha opozycjonizmu i buntu, a także właściwą jej tendencję aksjologiczną, obecność pierwiastków duchowych i metafizyki. Przytoczone zostały również wypowiedzi niektórych krytyków, pisarzy i literaturoznawców na temat literatury w ogóle (J. Krzyżanowski, U. Eco, W. Iser) oraz oceny krytyczne, zarówno pozytywne, jak i nader negatywne, degradujące literaturę rosyjską (W. Bieliński, W. Rozanow, W. Chodasiewicz, W. Nabokow, A. Terc, M. Epsztein, I. Suchich, S. Rassadin). О русской литературе, ее преподавании и литературоцентризме В статье рассматривается проблематика русской литературы с точки зрения ее значения и статуса в культуре и общественной жизни. Внимание сосредоточено в данных рассуждениях на позиции литературы в системе научной программы ранних высших учебных заведений (Киево-Могилянская академия, Славяно-греко-латинская академия, Московский университет). В статье дается сжатый обзор очередных литературных эпох, литературного процесса XVIII–XX веков в России. Автор сосредоточивается в основном на указании высокой роли и ранга литературы (литературоцентричности) в русской культуре. В ходе развития литературного процесса усматривается в литературе дидактически-назидательный характер, идея гражданского служения отечеству, оппозиционный и бунтарский дух, а также свойственная литературе аксиологическая перспектива, духовность и метафизика. Приводятся кроме того выбранные высказывания некоторых критиков, писателей и литературоведов на тему литературы вообще (Ю. Кжижановски, У. Эко, В. Исер), а также критические оценки, как положительные, так и сугубо отрицательные и деградирующие русскую литературу (В. Белинский, В. Розанов, В. Ходасевич, В. Набоков, А. Терц, М. Эпштейн, И. Сухих, С. Рассадин).
The article discusses Russian literature and its impact on Russian cultural and social life. The author focuses on the role of literature in the educational programmes offered by early Russian universities (Kiyv-Mohyla Academy, Slavic Greek Latin Academy and Moscow State University). The article also outlines the sequence of literary epochs in Russia from the 18th to the 20th century in order to highlight the privileged status and the social prestige of literature (literature centrism) in Russian culture. Throughout its evolution period, Russian literature has evidently been held in high social esteem and recognized for its didactic and moralizing function; its patriotic motives of serving the country; its role in empowering resistance and dissent; and its characteristic axiological orientation, enriched with spiritual and metaphysical elements. The article also lays out ideas and opinions of critics, writers and literature researchers on literature in general (J. Krzyżanowski, U. Eco, W. Iser) along with a spectrum of appraisals regarding Russian literature – from positive to strongly negative ones (W. Bieliński, V. Rozanov, W. Chodasiewicz, V. Nabokov, A. Tertz, M. Epstein, I. Sukhikh, S. Rassadin).

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 7; 43-62
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

The Performance Practice of Organ-Playing in 17th Century France According to the Anonymous Manuscript Manière de toucher l’orgue (c.1670-1685)

Autorzy:

Aleksandrowicz, Miłosz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1790953.pdf

Data publikacji:

2020-12-23

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

praktyka wykonawcza muzyki organowej
XVII-wieczna muzyka francuska
francuska muzyka organowa
performance practice of organ-playing
French music in the 17th century
French organ music

Opis:

Praktyka wykonawcza francuskiej muzyki organowej XVII wieku według anonimowego rękopisu Manière de toucher l’orgue (ok. 1670-1685) Niniejszy artykuł dotyczy praktyki wykonawczej francuskiej muzyki organowej XVII wieku. Punktem wyjścia do poszukiwań w tym zakresie jest anonimowy rękopis Manière de toucher l’orgue dans toute la propreté et la délicatesse qui est en usage aujourd’hui à Paris (Maniery wykonawcze w grze na organach z uwzględnieniem stylu i subtelności stosowanych obecnie w Paryżu) przechowywany w Bibliothèque de l’Arsenal, Paris (ms. 3042, fol. 100-119). Manuskrypt ten został spisany w latach 1670-1685 przez dwóch nieznanych dziś z nazwiska autorów działających w środowisku paryskich organistów liturgicznych. Największą wartością tego źródła są informacje dotyczące nowych tendencji w grze organowej, jakie pojawiły się w tym mieście pod koniec XVII stulecia. Artykuł ten jest kontynuacją badań podjętych przez Williama Pruitta, który w roku 1986 dokonał krótkiej analizy rękopisu, zogniskowanej jednak na aspektach czysto faktograficznych. W niniejszym artykule, wykorzystującym metodę hermeneutyczno-muzyczną, zagadnienia wykonawcze omówione w Manière de toucher l’orgue zostały osadzone i zreinterpretowane w znacznie szerszym kontekście.
This article concerns the performance practice of organ-playing in 17th century France. The starting point is the anonymous manuscript Manière de toucher l’orgue dans toute la propreté et la délicatesse qui est en usage aujourd’hui à Paris (Organ performance manners regarding the style and its nuances currently practised in Paris), written probably between 1670 and 1685. The greatest value of this manuscript is that it provides important information about the new trends in liturgical organ-playing introduced during the late 17th century in Paris. This article is a development of the ideas sketched by William Pruitt (1986). His analysis, however, was limited to factual aspects and an overall description of the source. This article, using the hermeneutic research method, takes a broader look at the practical issues that may be useful for music historians and for organists who want to deepen their historical knowledge about early French organ music.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 12; 121-136
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Fons sapientiae – przykłady XVII- i XVIII-wiecznych druków szkolnych ze zbioru biblioteki Archiwum Państwowego w Szczecinie
Fons sapientiae – Examples of School Handbooks from the Library Collection of the State Archives in Szczecin (17th-18th Centuries)

Autorzy:

Kosman, Janina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/472243.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

library of the State Archives in Szczecin
school prints (handbooks)
17th-18th Century
Szczecin
Biblioteka Archiwum Państwowego w Szczecinie
druki szkolne
XVII-XVIII w.

Opis:

The Library of the State Archives in Szczecin has got a valuable collection of old printed books, including a large collection of handbooks. The article presents selected examples of 17th and 18th century publications produced in Szczecin, in one of the most important local schools, the Paedagogium Ducale, later transformed into the Gymnasium Carolinum. These materials, referring to various manifestations of school life, illustrate reflect activities of educational institutions of that time. They are also an important supplement to the history of culture and social life in Szczecin and in the Western Pomerania.

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, 11; 87-108
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Non turbetur cor vestrum. Ojciec Fabian o „komecie” w 1665 roku na niebie lubelskim widzianej
Non turbetur cor vestrum. Father Fabian about the „comet” seen in the Lublin sky in 1665

Autorzy:

Wojciechowski, Leszek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1891906.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Fabian Sierakowski OP
prognostyk
kometa 1665
Lublin XVII w.
kaznodziejstwo barokowe
państwo – ludzkie ciało
prediction
comet 1665
Lublin in the 17th century
Baroque homilies
state – human body

Opis:

The article is devoted to the text of the sermon delivered by the Dominican Fabian Sierakowski on the holiday of Pentecost in Lublin on 24 May 1665; its text was published in the same year. The subject of the sermon was the appearance of a strange light over Lublin on that day, that was defined as a „comet” (a meteor shower?). The phenomenon caused an alarm in the inhabitants of the town who were convinced that the „comet” would bring some disaster to the town. In his „Prediction from the Comet” Fabian Sierakowski shows that the prodigium forecasts happy events – but in the spiritual sense. He bases his prediction on an interpretation of Chapter Two of the Acts of the Apostles (Descent of the Holy Ghost). The text is an interesting example of Baroque homilies. The author sees a parallel between the events that occurred on the day of Quinquagesima Sunday and on the feast of Pentecost in 1665. Sierakowski also refers to the situation of the Polish Republic (Jerzy Lubomirski's rebellion); among others, he presents an analogy between the state and the members of the human body.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 147-167
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Francuzi w XVII-wiecznej Rzeczypospolitej
The French in the 17th-century Polish-Lithuanian Commonwealth

Autorzy:

Michalczuk, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1395976.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Francja
Rzeczypospolita
wiek XVII
stosunki polsko-francuskie
cudzoziemcy w Polsce
szlachta
France
the Polish-Lithuanian Commonwealth
the 17th century
Polish-French relations
foreigners in Poland
nobility

Opis:

XVII wiek był okresem, w którym nastąpił wzrost zainteresowania Francuzów Rzeczypospolitą. Jednym z powodów było przybycie nad Wisłę Ludwiki Marii Gonzagi. Stosunki Polaków z przybyszami układały się w sposób zmienny. Dopóki zadowalali się niskimi urzędami i nie interesowali sprawami politycznymi, byli mile widziani w kraju. Gdy zaczęli ingerować w politykę, spadała na nich fala krytyki. Dotyczyło to również królowej. Niemniej jednak, francuscy podróżnicy w swoich relacjach rzadko opisywali przypadki agresji ze strony Polaków. Wręcz przeciwnie, pisali raczej o życzliwości i gościnności gospodarzy.
The 17th century was a period when the French became more interested in the Polish-Lithuanian Commonwealth. One of the reasons was Marie Louise Gonzaga’s arrival in Poland. The relations between the Poles and the newcomers were changeable. As long as they were satisfied with low offices and were not interested in political affairs, they were welcomed in the country. When they began to intervene in politics, they met a wave of criticism. This also referred to the queen. Nevertheless, French travellers seldom described in his accounts examples of aggression on the part of the Poles. On the contrary, they wrote about the hosts’ kindness and hospitality.

Źródło:

Studia Podlaskie; 2019, 27; 61-74
0867-1370

Pojawia się w:

Studia Podlaskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Ewangelicko-reformowany katechizm krakowski a katechizmy wileńskie Stanisława Sudrowiusza i Jana Zygrowiusza
Reformed Protestant Krakow Catechism and the Vilnius Catechisms by Stanisław Sudrowiusz and Jan Zygrowiusz

Autorzy:

Siess-Krzyszkowski, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/946354.pdf

Data publikacji:

2019-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

reformacja w Polsce
katechizmy ewangelicko-reformowane
antytrynitaryzm
XVI i początek XVII w.
Reformation in Poland
Reformed Protestant catechisms
antitrinitarianism
16th and beginning of 17th century

Opis:

Comparison of Reformed Protestant catechisms printed for the Lesser Poland Congregation and the Lithuanian Congregation highlights the theological differences, which were splitting these two communities till the beginning of the 17th century. The Lithuanian Congregation was influenced by the antitrinitarian propaganda, which manifested in the rigorous avoidance of the phrase “Holy Trinity” in the community’s teachings (and, most probably, in sermons). This period of the hidden antitrinitarian influence on the Lithuanian Congregation was ended by the catechism by Jan Zygrowiusz, published in Lubcz in 1618.

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, 13; 95-123
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Old Polish Military Education in the Context of Nobility Axiology. Jan Ryś, Żołnierska paideia. Wychowanie i szkolenie wojskowe w Polsce XVI–XVII wieku, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2019, pp. 752
Staropolska edukacja wojskowa w kontekście szlacheckiej aksjologii. Jan Ryś, Żołnierska paideia. Wychowanie i szkolenie wojskowe w Polsce XVI–XVII wieku, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, Kraków 2019, ss. 752.

Autorzy:

Świderska-Włodarczyk, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1374002.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Polish nobility
military education and upbringing
noble axiology in the 16th and 17th centuries
polska szlachta
wychowanie i edukacja wojskowa
szlachecka aksjologia w XVI i XVII wieku

Opis:

Monografia Jana Rysia z wielu względów zasługuje na uwagę. Przesądzają o tym odniesienia do licznych źródeł, interdyscyplinarna narracja, a co za tym idzie wielowątkowy dyskurs, uwzględniający dotychczasowe ustalenia, uzupełnione o autorskie novum. Dzięki tym zabiegom do rąk czytelników trafiła publikacja komplementarna, panoramiczna, uwzględniająca szeroką perspektywę badawczą, a przy tym oparta na logicznym wywodzie, co w ostatecznym rozrachunku przełożyło się na pracę spójną treściowo i mocno osadzoną w realiach epoki. Tego rodzaju prace, w przeciwieństwie do tych o wąskim spectrum badawczym, mają tę zaletę, że inspirują do naukowej dyskusji. W przypadku Żołnierskiej paidei za kontrowersyjną, acz dość popularną w literaturze przedmiotu, należy uznać opinię o stopniowej dewaluacji morale żołnierskiego, zwłaszcza w XVII w., na rzecz szlacheckiej prywaty i koniunkturalizmu. Tymczasem, jak zaświadczają źródła z epoki, taki pogląd nie znajduje potwierdzenia w staropolskich standardach. Nie tylko w stosunkowo spokojnym XVI stuleciu, ale także w naznaczonym licznymi wojnami XVII w., trudno szukać choćby cienia akceptacji dla lekceważenia obowiązujących norm. Nie oznacza to, że w nieustannym ogniu walk skutkującym masowymi stratami i bankructwami, takie odstępstwa się nie zdarzały. Nigdy jednak nie przekładały się na obniżenie rangi obowiązujących standardów, które na mocy długiego trwania długo jeszcze wyznaczały azymut szlacheckiej aksjologii.
The monograph by Jan Ryś deserves recognition owing to a number of reasons. It is due to the references to numerous sources, interdisciplinary narration, and therefore, the wide-ranging discourse that includes previous findings, which are complemented by the authorial novum. Thanks to the undertaken measures, the reader is granted a complementary, comprehensive publication, inclusive towards a broad research perspective, at the same time based on a consistent argumentation, which ultimately resulted in a coherent, firmly established in the atmosphere of the epoch, work. Texts of this kind, as opposed to those of a narrow scope of interest, are particularly valuable as they inspire scientific discussions. In the case of Żołnierska paideia one should consider an opinion, popular, though controversial as it is presented in the literature on the subject, that for the benefit of self-interest and opportunism of nobles the soldier’s morale has undergone gradual devaluation. Meanwhile, as it is proven by the sources of the period, the viewpoint does not find its confirmation in the old-Polish standards. Not only in the relatively peaceful 16th century, but also in the scarred by the constant wars 17th century, it is difficult to find even a hint of acknowledgement towards the negligence of the current norms. The deviations did occur in the heat of battle, which caused massive losses and bankruptcies. They did not lead, however, to the depreciation of the then principles, which for a long time have set a course of the noble axiology.

Źródło:

Res Historica; 2020, 49; 591-601
2082-6060

Pojawia się w:

Res Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Paradoxa theologica Wacława Potockiego wobec kaznodziejskich „nowin”
Relations Between Wacław Potockis Paradoxa Theologica and the Predicatory „News”

Autorzy:

Pawlak, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1954684.pdf

Data publikacji:

2002

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

literatura barokowa – tematy
motywy
poezja religijna polska – XVII w.
sacrum w literaturze
polskie kazania barokowe
baroque literature – subjects
motifs
Polish religious poetry – 17th century
sacrum in literature
Polish baroque homilies

Opis:

The object of the interest of the author of the article is the problem of relations between preaching and the late-baroque religious poetry. On the example of a few Wacław Potocki's (1621-1696) works from the collection `Ogród nie plewiony' most often defined by the poet as `theological paradoxes' (paradoxa theologica), analogies are shown between poetry and the baroque religious rhetoric, first of all seen in the construction of the utterance, defined in baroque theory of poetry and prose as predicatory concept (conceptus praedicabilis, concetto predicabile). A confrontation of Potocki's epigrams with the late-baroque predicatory prose leads to the conclusion about only a partial imitation of the baroque concept-preachers' practice resulting from the poet's traditionalism and his unfavourable attitude towards his contemporary literary and predicatory `news'.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2002, 50, 1; 161-186
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Wymiar quasi-religijny polskich gazet ulotnych o batalii chocimskiej z 1621 r. i kilka przyczynków (przegląd wybranych zagadnień)
Quasi-religious Character of Polish Occasional Newspapers on the Battle of Khotyn of 1621 and Some Contributions (A Review of Selected Topics)

Autorzy:

Sztyber, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/451158.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

occasional literature and occasional newspapers of 17th c.
the Battle of Khotyn in 1621
Marcin Paszkowski
literatura okolicznościowa i polskie gazety ulotne XVII w.
bitwa chocimska z 1621 r.

Opis:

This article is an attempt to present the content of a few short brochures related to religious or rather quasi-religious elements which support the main messages of the leaflets. The range of the studied texts was defined in accordance with the notes made in Bibliography (Bibliografia) by Konrad Zawadzki who classified only four prints as early newspapers published in 1621 (in the national language). All of them in various ways concern the war between the Commowealth and the Ottoman Empire. In all of them their authors (mostly anonymous ones, excluding Marcin Paszkowski with his Sauromatian Flag [Chorągiew sauromatcka]) created an image of warfare waged within an imaginary field of combat – religion, therefore a reader does not only find here the struggling soldiers and knights but the followers of Catholic and Islamic faiths as well. And of course, each detail of these enunciations – in terms of religion – pointed out the winner: Poles for their fidelity to the Church. Such a conviction was apparently proved with a few peculiar foresights; e.g. differences between Christian and Muslim calendars – A.D. 1621 it was almost precisely a thousand years after the Muslim method of time reckoning began, which obviously should have meant the end of Turkish power, doomed then to a final collapse. There were more similar argumentations based on omens extracted from Christian tradition that have been confronted with Islam beliefs and they might have been showing – tendentiously – the real victors: Poles again. However only the facts (confirmed by the evidence from an eyewitness and participant of the battle) appeared the most important although their value was also shown with a Biblical scene – “the glad tidings” seemed to be like a dove returning to Noah’s ark (like Poland “floating” then – alone and without any help) with an obvious sign of the end of deluge… Predictions won for that time (fortunately) but their quality soon became – in the very near future – verified sorely (unfortunately). Other matters (contributions) were discussed, too – i.e. questions of the printing time of Sauromatian Flag and its borrowings, a background of an augury concentrating around the Equestrian Statue in the Augustaion in Constantinople and some other various details.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 204-224
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Cyrylickie kryptogramy w łacińskim tekście– sekret czy żart. Księga regestów spraw o granice dóbr wielkopolskich w XV–XVII wieku w zbiorach Biblioteki Kórnickiej
Cyrillic Cryptograms in a Latin Text – A Secret or a Joke? A Book of Abstracts of Lawsuits Concerning the Boundaries of Estates in Greater Poland in the 15th–17th Century in the Collections of the Kórnik Library

Autorzy:

Pietkiewicz, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/16538567.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN

Tematy:

Cyrillic script
Russian palaeography
Greater Poland in the 17th c.
books of the subcamerarius’court
lawsuits concerning the boundaries of estates in Greater Poland
cyrylica
paleografia ruska
Wielkopolska w XVII w.
księgi podkomorskie
procesy o granice majątków w Wielkopolsce

Opis:

W zbiorach Biblioteki Kórnickiej znajduje się napisana po łacinie księga regestów spraw o granice dóbr w Wielkopolsce w XV–XVII wieku. Jej domniemany autor, nieznany skądinąd Piotr Biernacki, posiadał umiejętność pisania po łacinie oraz alfabetem cyrylickim. Artykuł poświęcony jest odczytaniu i analizie paleograficznej i językowej zapisanych cyrylicą kilku łacińskich zdań, jednego nagłówka oraz ponad 20 zapisek marginalnych. Użyte w księdze pismo cyrylickie to skoropis ruski używany na ziemiach ukraińskich Polski w XVII wieku. Przy zapisywaniu tekstu łacińskiego alfabetem cyrylickim autor zastosował charakterystyczne dla ówczesnego języka polskiego odczytanie łaciny. Znajdujące się w księdze kryptogramy mają charakter techniczno-informacyjny i nie wnoszą do jej treści istotnych informacji. W połączeniu z faktem, że cyrylica w ogóle nie była użytkowana w Wielkopolsce, wskazuje to raczej na zabawę autora z ewentualnym czytelnikiem zmuszonym do poszukiwania znaczenia niezrozumiałego tekstu.
The holdings of the Kórnik Library include a book of abstracts of lawsuits concerning the boundaries of estates in Greater Poland in the 15th–17th century, written in Latin. Its presumed author, the otherwise unknown Piotr Biernacki, had the ability to write in both the Latin and the Cyrillic alphabet. This article focuses on the reading and the palaeographic and linguistic analysis of several Latin sentences, one heading and more than 20 margin notes written in the Cyrillic alphabet. The Cyrillic handwriting found in the book is a Russian skoropis used in Ukrainian areas of Poland in the 17th century. When writing the Latin text with the Cyrillic alphabet, the author utilised the Polish language of the time in the reading of Latin. The cryptograms found in the book have a technical/informative nature and do not contribute any significant information to the text. In combination with the fact that the Cyrillic alphabet was not at all used in Greater Poland, the above suggests that the author was playing with the reader, who was thus forced to look for the meaning of the incomprehensible text.

Źródło:

Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2021, 38; 37-58
0551-3790

Pojawia się w:

Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Od sprzedawcy pierożków do generalissimusa. Zawrotna kariera Aleksandra Mienszykowa
From a Vendor of Stuffed Buns (Pirozkhi) to the Generalissimus Rank. A Dizzying Career of Alexander Menshikov

Autorzy:

Krokosz, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1038508.pdf

Data publikacji:

2020-02-11

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

Aleksander Mienszykow
Piotr I
Rosja w XVII-XVIII w.
wojna północna 1700-1721
Alexander Menshikov
Peter the Great
Russia in the 17th and 18th century
the Great Northern War

Opis:

Artykuł jest poświęcony życiu i działalności publicznej Aleksandra Mienszykowa. Człowiek ten, pochodzący z nizin społecznych, dzięki przyjaźni z carem Piotrem I zdołał osiągnąć najwyższe stanowiska w administracji państwowej oraz najwyższe rangi dowódcze w rosyjskiej armii i flocie wojennej. Aleksander Mienszykow należał również do najbogatszych, tuż po carze, ludzi w Rosji – posiadał ogromne majątki ziemskie i liczne zakłady produkcyjne. Po śmierci Piotra I w 1725 r., bez rezultatu, próbował uchwycić w swoje ręce kierownictwo wszystkich spraw państwowych. W 1727 r. został aresztowany i skazany wraz z rodziną na zesłanie do Bieriozowa na Syberii, gdzie zmarł dwa lata później. Cały zgromadzony przez niego majątek – pieniądze, klejnoty, pałace i manufaktury – został przejęty na rzecz państwa.
The article is devoted to the life and public activities of Alexsander Menshikov. This man, which came from social lowlands, thanks to friendship with Tsar Peter the Great achieved highest positions in the state administration, the Russian Army and also navy. Alexsander Menshikov belonged also to the richest people in Russia (just after the Tsar) – he owned huge estates and numerous production companies. After Peter the Great’s death, without a result, he tried to capture the leadership of all state affairs. In 1727 he was arrested and sentenced, together with his family, to exile to Berezovo in Siberia, where he died two years later. All the assets he collected – money, jewels, palaces and manufactories – were taken over for the benefit of the state.

Źródło:

Perspektywy Kultury; 2019, 24, 1; 139-166
2081-1446
2719-8014

Pojawia się w:

Perspektywy Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Wydatki na żywność w budżecie domowym żołnierzy polskich i litewskich w połowie XVII wieku
Expenditure on food in the household budget of Polish and Lithuanian soldiers in the mid-seventeenth century

Autorzy:

Woźnica, Kamila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29519717.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

koszty wyżywienia
żołnierskie racje żywnościowe
historia wyżywienia
budżet domowy wojskowych
wojsko w XVII w.
food costs
soldier’s rations
food history
military household budget
army in the 17th century

Opis:

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących udziału wydatków na żywność w budżecie domowym żołnierzy polskich i litewskich w połowie XVII w. Przyjęto hipotetyczny jadłospis zgodny z dzisiejszymi normami energetycznymi i uwzględniający podstawowe produkty spożywcze dostarczające odpowiednią ilość węglowodanów, białka i tłuszczów, które były wówczas popularne również wśród uboższych warstw społeczeństwa Rzeczypospolitej. Z szacunkowych obliczeń wynika, że jego koszt wyniósłby ok. 40% żołdu szeregowego wojskowego służącego w piechocie. W przypadku pobierania przez dowódcę większej części żołdu na wyżywienie swoich podwładnych, np. 50%, świadczyłoby to o możliwości utrzymywania z nadwyżki osób wspomagających działanie oddziału od zaplecza.
The article presents the research results on the share of expenditure on food in the household budget of Polish and Lithuanian soldiers in the mid-seventeenth century. The author adopted a hypothetical menu, compliant with today’s energy standards and including basic foodstuffs providing an adequate amount of carbohydrates, proteins and fats, which were popular at that time also among the poorer strata of the Polish society. According to estimates, its cost would amount to about 40 per cent of the pay of a private serving in the infantry. In the case of a commander taking a larger part of the pay to feed his subordinates, e.g. 50 per cent, it could have meant that the surplus was used to support the operation of the units at the back.

Źródło:

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 261-290
0080-3634

Pojawia się w:

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Kordegarda małp. Prezentacja motywu na przykładzie obrazu flamandzkiego ze zbiorów artystycznych Instytutu Historii Sztuki KUL
Die Affensoldaten in Ihrer Wachstube. Die Präsentation des Motivs eines flämischen Gemäldes aus der Kunstsammlung des Kunstinstituts KUL

Autorzy:

Przylicki, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1934166.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

David Teniers Młodszy (1610-1690)
Kordegarda małp
małpy w malarstwie flamandzkim XVII w.
David Teniers the Younger (1610-1690)
Guardroom with Monkeys
Monkeys in the Flamish Painting of the 17th century

Opis:

Bei dem vorliegenden Artikel handelt es sich um die Interpretation des Bildes Affensoldaten in ihrer Wachstube aus der Kunstsammlung des Kunstinstituts der Katholischen Universität Lublin Johannes Paul II. (Abb. 1). Bis vor kurzem hielt man unser Gemälde für ein Werk von David Teniers dem Jüngeren (1610-1690). Margret Klinge, die hervorragende Kennerin seiner Werke, erkannte es jedoch als eine Kopie des 17. Jahrhunderts aus seinem Umkreis, die auf ein Originalgemälde des Meisters im Musée des Beaux-Arts de Marseille zurückgeht.Dass sich dieses Thema in der niederländischen Malerei des Goldenen Zeitalters besonderer Beliebtheit erfreute, zeigt die große Anzahl der mehr oder weniger genauen Wiederholungen dieses Motivs bei Teniers selbst, bei seinem jüngeren Brüder Abraham (1629-1697), sowie bei Ferdinand van Kessel (1648-1696) und vielen anderen. In unserem Bild wird die Szene gezeigt, in der der Kater in roter Kleidung vor den Affenoffizier gebracht wird (Abb. 2). Indem Teniers den Kater inmitten der Affen malt, will er zum Ausdruck bringen, dass die Affen trotz deren unbestrittenen physiognomischen Ähnlichkeit mit den Menschen doch den Katzen näher stehen. In diesem Zusammenhang kann man auch die Aussage eines Emblems mit der Darstellung eines Affen in königlicher Kleidung anführen: ein Affe bleibt immer nur ein Affe, egal wie er sich kleidet. Dies scheint eine direkte Anknüpfung an die Sentenz aus der Adagia (1.07.11) von Erasmus von Rotterdam (1469-1536): „Simia, Simia est, etiamsi aurea gestet Insignia” zu sein. Manche Forscher sehen in dem Thema auch eine Kritik an dem Stand des Soldatenberufes. Die Tradition der Darstellung von Affen in menschlicher Kleidung und in nur für Menschen typischen Situationen reicht noch ins Mittelalter zurück. In den Drolerien mittelalterlicher Handschriften kommen sie vorwiegend in komischen Situationen vor. Dies kommt auch in einer Handschrift des 13. Jahrhunderts zum Ausdruck, in der ein Affenschüler vor der ganzen Klasse von seinem Lehrer geprügelt wird. Beachtenswert ist, dass Teniers vier Jahrhunderte später dieses Thema in einem kleinen Bild im Madrider Prado paraphrasierte. Populär war in der Kunst auch das Motiv Affe und Wanderhändler. Die älteste bekannte Darstellung schmückt den Rand einer Dekretale des Papstes Gregor IX. Zwei Jahrhunderte später wird dieses Thema u.a. von Pieter Brueghel dem Älteren (1525/30-1569) aufgegriffen. In diesem Werk haben wir es mit einer Gruppe von unfolgsamen Affen zu tun, die den unter einem weit ausladenden Baum nach den Mühen des Weges schlafenden Wanderhändler bestehlen. Diese Tiere, die sich neugierig, wie ihnen angeboren, verhalten, ziehen gedankenlos die gestohlenen Kleider und den Schmuck an. Das Motiv der Affen findet sich besonders oft in der Malerei der Künstler des Goldenen Zeitalters, u.a. bei Jan Brueghel dem Älteren, auch genannt Samtbrueghel (1568-1625) und Jan Brueghel dem Jüngeren (1601-1678), sowie bei Frans Francken dem Jüngeren (1581-1642).

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 4; 171-184
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Armia koronna Rzeczypospolitej w sporach i rozgrywkach politycznych pierwszych lat wojny na Ukrainie (1648-1649)

Autorzy:

Janas, Eugeniusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/631673.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Khmelnytsky Uprising, the Crown army and politics, rebellions and soldiers’ confederacies in the middle of the 17th century.
Powstanie Chmielnickiego, wojsko koronne i polityka, bunty i konfederacje żołnierskie połowy XVII wieku

Opis:

The events of the first years of war in Ukraine clearly suggest an increase of the army’s involvement in the country’s public life. This tendency has to be regarded largely as a new and unprecedented phenomenon of the political life of the Commonwealth, visible from the outbreak of the Khmelnytsky Uprising to at least the 70s of the 17th century. It is possible to believe that this state of affairs stemmed from two main reasons- the endeavoursof some of the groups and representatives of the elites, in numerous cases also simultaneously present within the circle of the army elders, to establishing their influences and political role through navigating or manipulating the army, one of the instruments of gaining these influences and attitude of a broader circle of the soldiers from nobility, who saw in themselves not only a military branch of the country, but also fully-fledgedcitizens, entitled to co-deciding on all the aspects of the Crown just like the nobility. This tendency can be noticed already during the interregnum and elections in 1648 (i.e. in the time of the Lviv circle of the general army in September, making essentially illegal, even if later approved, election of a commander-in-chief), but the decisive influence on the choice of a new sovereign was nevertheless not granted to the army. In the coming months and years, the control over the army triggered a rivalry between the monarch, royal court, the key senators, generals and other people from the circle of the elders and the elites of aristocracy. As a consequence the army was becoming politicised. At the same time critical attitude of the soldiers’ circles towards the country (the monarch, royal court and senate) was building up, in the largest part generated by the destruction of financial and military apparatus of the Commonwealth escalating in the war conditions. Rebellious atmosphere triggered mainly by economic factors was more frequently occurring in the army. A new esprit de corps of the army, being created from 1648, was inspiring the soldiers to demand changes in the country’s politics, including entitlements which had not been so far grantedto the army. Simultaneously, the forms of self-governing organisation of the army (the military circles) were being consolidated and solidified, a more permanent programme expressing soldiers’ aspirations was being crystallised and planks for the future and more dramatic rebellions and confederacies, easily submitting to the political inspiration, were being created.
Wydarzenia pierwszych lat wojny na Ukrainie wyraźnie wskazują na wzrost zaangażowania armii w życie publiczne państwa. Tendencję taką uznać trzeba w znacznym stopniu za nowe i bezprecedensowe zjawisko życia politycznego Rzeczypospolitej widoczne od chwili wybuchu powstania Chmielnickiego przynajmniej do lat 70. XVII stulecia. Taki stan rzeczy wynikał, jak można sądzić, z dwóch głównych powodów – dążeń niektórychgrup i przedstawicieli elity władzy, w licznych wypadkach zresztą obecnych równocześnie w kręgu starszyzny wojskowej, do ugruntowania wpływów i roli politycznej poprzez sterowanie bądź manipulowanie armią, jednym jeszcze instrumentem zdobywania owych wpływów oraz postawy szerszego środowiska szlacheckich żołnierzy widzących w sobie nie tylko zbrojne ramię państwa, ale i jego pełnoprawnych obywateli uprawnionych jak cała szlachta do współdecydowania we wszelkich sprawach Rzeczypospolitej. Tendencjętaką dostrzegamy już podczas bezkrólewia i elekcji 1648 r. (np. w czasie lwowskiego koła generalnego wojska we wrześniu, dokonującego nielegalnego w gruncie rzeczy, chociaż zaaprobowanego potem wyboru wodza naczelnego),ale decydującego wpływu na obiór nowego władcy armia jednak nie uzyskała. W następnych miesiącach i latach o kontrolę nad wojskiem rywalizował monarcha, dwór, kluczowi senatorowie, wodzowie i inni ludzie z kręgu starszyzny i magnackiej elity. W konsekwencji postępowało upolitycznienie wojska. Narastał równocześnie krytyczny stosunek środowiska żołnierskiego do państwa (monarchy, dworu, sejmu) wywoływany w głównej mierze narastającą w warunkach wojny destrukcją aparatu skarbowo-wojskowego Rzeczypospolitej. W armii coraz częściej pojawiały się buntownicze nastroje spowodowane głównie czynnikami ekonomicznymi.Kształtujący się od 1648 r. do pewnego stopnia nowy esprit de corps wojska inspirował żołnierzy do żądań zmian polityki państwa, w tym przyznaniu armii uprawnień dotychczas nie występujących. Umacniały i utrwalały się zarazem formy organizacji samorządowej wojska (koła wojskowe), krystalizował się trwalszy program wyrażający aspiracje żołnierzy, powstawały przesłanki przyszłych, bardziej dramatycznych buntów i konfederacji, łatwo poddających się politycznej inspiracji.

Źródło:

Res Historica; 2014, 38
2082-6060

Pojawia się w:

Res Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Armia koronna Rzeczypospolitej w sporach i rozgrywkach politycznych pierwszych lat wojny na Ukrainie (1648-1649)

Autorzy:

Janas, Eugeniusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/632315.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Khmelnytsky Uprising, the Crown army and politics, rebellions and soldiers’ confederacies in the middle of the 17th century.
Powstanie Chmielnickiego, wojsko koronne i polityka, bunty i konfederacje żołnierskie połowy XVII wieku

Opis:

Wydarzenia pierwszych lat wojny na Ukrainie wyraźnie wskazują na wzrost zaangażowania armii w życie publiczne państwa. Tendencję taką uznać trzeba w znacznym stopniu za nowe i bezprecedensowe zjawisko życia politycznego Rzeczypospolitej widoczne od chwili wybuchu powstania Chmielnickiego przynajmniej do lat 70. XVII stulecia. Taki stan rzeczy wynikał, jak można sądzić, z dwóch głównych powodów – dążeń niektórychgrup i przedstawicieli elity władzy, w licznych wypadkach zresztą obecnych równocześnie w kręgu starszyzny wojskowej, do ugruntowania wpływów i roli politycznej poprzez sterowanie bądź manipulowanie armią, jednym jeszcze instrumentem zdobywania owych wpływów oraz postawy szerszego środowiska szlacheckich żołnierzy widzących w sobie nie tylko zbrojne ramię państwa, ale i jego pełnoprawnych obywateli uprawnionych jak cała szlachta do współdecydowania we wszelkich sprawach Rzeczypospolitej. Tendencjętaką dostrzegamy już podczas bezkrólewia i elekcji 1648 r. (np. w czasie lwowskiego koła generalnego wojska we wrześniu, dokonującego nielegalnego w gruncie rzeczy, chociaż zaaprobowanego potem wyboru wodza naczelnego),ale decydującego wpływu na obiór nowego władcy armia jednak nie uzyskała. W następnych miesiącach i latach o kontrolę nad wojskiem rywalizował monarcha, dwór, kluczowi senatorowie, wodzowie i inni ludzie z kręgu starszyzny i magnackiej elity. W konsekwencji postępowało upolitycznienie wojska. Narastał równocześnie krytyczny stosunek środowiska żołnierskiego do państwa (monarchy, dworu, sejmu) wywoływany w głównej mierze narastającą w warunkach wojny destrukcją aparatu skarbowo-wojskowego Rzeczypospolitej. W armii coraz częściej pojawiały się buntownicze nastroje spowodowane głównie czynnikami ekonomicznymi.Kształtujący się od 1648 r. do pewnego stopnia nowy esprit de corps wojska inspirował żołnierzy do żądań zmian polityki państwa, w tym przyznaniu armii uprawnień dotychczas nie występujących. Umacniały i utrwalały się zarazem formy organizacji samorządowej wojska (koła wojskowe), krystalizował się trwalszy program wyrażający aspiracje żołnierzy, powstawały przesłanki przyszłych, bardziej dramatycznych buntów i konfederacji, łatwo poddających się politycznej inspiracji.

Źródło:

Res Historica; 2014, 38
2082-6060

Pojawia się w:

Res Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, Eds. Klaus Aringer, Bernhard Rainer, Graz 2022, pp. 309. ISBN 9783701104970

Autorzy:

Beroun, Raphaela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/14510986.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

muzyka w Austrii
muzyka XVI wieku
muzyka XVII wieku
muzyka XVIII wieku
Habsburgowie
transfer muzyczny
Johann Joseph Fux
music in Austria
sixteenth-century music
seventeenth-century music
eighteenth-century music
Habsburg
music transfer

Opis:

Book Review of: Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, eds. Klaus Aringer, Bernhard Rainer. Graz 2022 Leykam
Recenzja książki: Zur Musik in Österreich von 1564 bis 1740, red. Klaus Aringer, Bernhard Rainer. Graz 2022 Leykam

Źródło:

Muzyka; 2023, 68, 2; 158-161
0027-5344
2720-7021

Pojawia się w:

Muzyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Lanckorońscy na Jagielnicy. Z dziejów i genealogii podolskiej linii rodziny Lanckorońskich herbu Zadora w XVI i XVII wieku
The Lanckoroński Family in Jagielnica. History and Genealogy of the Podolian Line of the Lanckoroński Family, Zadora Coat of Arms in the 16th and 17th Centuries

Autorzy:

Anusik, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/23050639.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Jagielnica
Podolia
Lanckoroński family
Zadora coat of arms
genealogy
Polish nobility
Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
Podole
Lanckorońscy herbu Zadora
genealogia
szlachta polska
Rzeczpospolita w XVI i XVII w.

Opis:

W prezentowanym tu artykule przedstawiono dzieje tej linii znanego rodu Lanckorońskich herbu Zadora, która w połowie XVI w. objęła w posiadanie miasto Jagielnicę z przyległymi dobrami na Podolu. Pierwszym właścicielem Jagielnicy z rodu Lanckorońskich był starosta skalski Hieronim (zm. 1569), który był właściwym protoplastą jagielnickiej gałęzi tej rodziny. Przedmiotem zainteresowania autora były cztery pokolenia Lanckorońskich z tej linii. Omówiono tu pokrótce dzieje życia tak samego Hieronima, jak i jego synów, wnuków i prawnuków. Najwięcej miejsca poświęcono najwybitniejszym potomkom starosty skalskiego – synom Stanisławowi (zm. 1592), kasztelanowi halickiemu i Mikołajowi (zm. 1597), podkomorzemu podolskiemu, wnukowi Stanisławowi (1585–1617), wojewodzie podolskiemu oraz prawnukowi, też Stanisławowi (zm. 1657), wojewodzie ruskiemu i hetmanowi polnemu koronnemu. Autor wprowadził szereg korekt i uzupełnień zarówno do genealogii rodziny Lanckorońskich, jak i do biografii wielu reprezentantów linii jagielnickiej. Sporo uwagi poświęcił też rodzinom, z których pochodziły żony Lanckorońskich. Ustalił pokrewieństwa łączące interesujących go przedstawicieli tej rodziny z ważnymi i wpływowymi osobistościami na scenie politycznej Rzeczypospolitej. Omówił również, na szerszym tle dziejów państwa polsko-litewskiego, szereg nieznanych wcześniej zagadnień natury politycznej, gospodarczej i obyczajowej związanych z historią opisywanej tu rodziny.
The article presented here presents the history of the Podolian Line of the renowned Lanckoroński family, Zadora coat of arms, which in the mid-16th century took into its possession the town of Jagielnica, together with the adjacent estates in Podolia. The first owner of Jagielnica from the Lanckoroński family was Hieronim (d. 1569), starost of Skała, who was the actual ancestor of the Jagielnica branch of this family. The article analyses four generations of the Lanckoroński family from this line. While the history of the life of Hieronim and his sons, grandchildren and great-grandchildren is discussed briefly, most of the text is devoted to the most eminent descendants of the starost of Skała – his sons Stanisław (d. 1592), castellan of Halych and Mikołaj (d. 1597), chamberlain of Podolia, his grandson Stanisław (1585–1617), voivode of Podolia and his great-grandson, also Stanisław (d. 1657), the voivode of Ruthenia and the field hetman of Crown. In this article, the author introduced a number of corrections and additions both to the genealogy of the Lanckoroński family and to the biographies of many representatives of the Jagielnica line. Much attention is devoted to the families from which the Lanckoroński’s wives came. Kinship was established between the particular representatives of this family who and certain important and influential personalities on the political scene of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Keeping in mind the broader background of the history of the Polish-Lithuanian state, the author also discusses a number of previously unknown political, economic and moral issues related to the history of the Lanckoroński family.

Źródło:

Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 2; 9-40
1644-857X
2450-7660

Pojawia się w:

Przegląd Nauk Historycznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Sienieńscy herbu Dębno (lubelska gałąź rodu) w XVI i XVII wieku

Autorzy:

Anusik, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1550829.pdf

Data publikacji:

2021-08-18

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Sienieńscy herbu Dębno
szlachta polska
województwo lubelskie
Rzeczpospolita w XVI i XVII w.
genealogia
Sienieńskis
Dębno coat of arms
Polish nobility
Lublin voivodeship
Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th centuries
genealogy

Opis:

Znana, senatorska rodzina Sienieńskich herbu Dębno nie doczekała się dotąd rzetelnego opracowania genealogicznego. Nieliczne próby przedstawienia genealogii tego rodu należy uznać za nieudane, pełno w nich bowiem różnego rodzaju błędów i przekłamań. W artykule, napisanym na podstawie zakrojonych na szeroką skalę badań archiwalnych, przedstawiono genealogię i dzieje najmniej znanej, lubelskiej linii Sienieńskich. Autor zidentyfikował i opisał dzieje życia kilkudziesięciu potomków Wiktoryna Sienieńskiego (zm. p. 1556). Skorygował i uzupełnił dane biograficzne dwóch przedstawicieli tej linii, którzy doczekali się biogramów w Polskim słowniku biograficznym – kasztelana lubelskiego Zbigniewa (zm. 1633) i tytularnego biskupa maronickiego Dominika (zm. 1743). Drobiazgowo prześledził zawierane przez Sienieńskich związki małżeńskie. Przedstawił też ich sytuację majątkową, jak również najważniejsze fakty z życia najbardziej znaczących przedstawicieli tej linii rodu. Zawarł również kilka uwag bardziej ogólnej natury. Zwrócił uwagę na fakt, że apogeum świetności Sienieńskich z Lubelskiego przypadło na pierwszą połowę XVII w. W drugiej połowie tego stulecia nastąpiło zaś gwałtowne załamanie ich znaczenia i pozycji. Podział dóbr między dziewięciu żyjących w tym czasie mężczyzn doprowadził bowiem do ich relatywnego zubożenia. Sienieńscy stopniowo tracili też swoje posiadłości. Pod koniec XVII w. nie byli już właścicielami żadnego majątku w Lubelskiem.
The well-known, senatorial Sienieński family, Dębno coat of arms has not yet received a reliable genealogical study. The few attempts at presenting the genealogy of this family should be considered unsuccessful. They are full of all sorts errors and distortions. The article, written on the basis of extensive archival research, presents the genealogy of the least known Lublin Sienieński line. The author identified and described the lives of several dozen descendants of Wiktoryn Sienieński (died before 1556). He corrected and completed the biographical data of two representatives of this lineage who had biographies in Polski słownik biograficzny – the Lublin castellan Zbigniew (died 1633) and titular Maronite bishop Dominik (died 1743). He meticulously traced the marriages concluded by the members of the Sienieński family. He also presented their material status, as well as the most important facts from the lives of the most significant representatives of this family line. He also made some remarks of a more general nature. He drew attention to the fact that the peak of the splendor of the Sienieński family from Lublin voivodeship fell in the first half of the 17th century. In the second half of this century, their importance and position suddenly collapsed. The distribution of landed property among nine men alive at that time led to their relative impoverishment. The Sienieńskis also gradually lost their possessions. At the end of 17th century, they no longer owned any property in Lublin voivodeship.

Źródło:

Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 97-158
1644-857X
2450-7660

Pojawia się w:

Przegląd Nauk Historycznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Podatek podwodowy do połowy XVII stulecia w Koronie
The podwoda tax to the mid-seventeenth century in the Polish Crown

Autorzy:

Łopatecki, Karol

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29519710.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

podwody
podatki i finanse w Koronie
skarb nadworny
rewolucja komunikacyjna
poborcy
szos
transport XVI–XVII w.
unpaid transport duties (podwody)
taxes and finances in the Crown
court treasury
transport revolution
tax collectors
urban wealth tax (szos)
transport in the 16th–17th cc.

Opis:

W artykule przeanalizowano przyczyny wprowadzenia w 1564 r. podatku podwodowego. Scharakteryzowano jego dalsze reformy organizacyjno-prawne zachodzące w drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII stulecia. Zaakcentowano zasady naliczenia podatku płatnikom, sposób jego wybierania oraz rozwiązania dotyczące ściągania zaległości podatkowych. Punktem granicznym prowadzonych badań są reformy Władysława IV przeprowadzone w latach 1646–1647, kiedy zlikwidowano podwody i czterokrotnie podniesiono wymiar podstawy opodatkowania. Dokonano również oceny wielkości przychodów zasilających skarb nadworny z tej daniny.
The article analyses the reasons for introducing the transport services (podwoda) tax in 1564. Next, it characterises its further organisational and legal reforms conducted in the second half of the sixteenth and the first half of the seventeenth centuries. Then, it presents the principles of calculating the tax for payers, the methods of its levying and solutions concerning the collection of outstanding taxes. The research is based on the reforms of King Władysław IV carried out in 1646–1647, when the tax base was increased four times. The study also includes an assessment of the amount of revenue flowing to the court treasury from these duties.

Źródło:

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 175-199
0080-3634

Pojawia się w:

Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Pijar Łukasz Ziemecki, autor polichromii w Rzeszowie i Łowiczu. Życie i twórczość malarza w świetle źródeł archiwalnych
The Piarist Łukasz Ziemecki, Author of the Polychromes in Rzeszów and Łowicz. The Painter’s Life and Oeuvre in the Light of Archival Sources

Autorzy:

Mączyński, Ryszard

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38711325.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Łukasz (Albert) Ziemecki
Luke of St Pantaleon
Piarist college in Rzeszów
Piarist church in Rzeszów
Piarist church in Łowicz
artist monk
Piarist congregation
Baroque polychrome painting
Polish painting in the 17th and 18th century
Łukasz od św. Pantaleona
kolegium Pijarów w Rzeszowie
kościół Pijarów w Rzeszowie
kościół Pijarów w Łowiczu
zakonnik-artysta
zakon pijarów
polichromia barokowa
malarstwo polskie XVII i XVIII wieku

Opis:

Artykuł poświęcony jest biografii malarza-pijara Łukasza od św. Pantaleona (w stanie świeckim Albert Ziemecki). Dotychczas zyskał on jedynie drobne, niepozbawione omyłek wzmianki. Gruntowna kwerenda badawcza w Archivio Generale delle Scuole Pie w Rzymie i Archiwum Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów w Krakowie pozwoliła zebrać na jego temat szczegółową faktografię. Żył w latach 1655–1715. Był Polakiem, pochodził z Rzeszowa, do zakonu wstąpił w 1679 r., już jako wykształcony artysta. W ciągu 36 lat posługi duchownej przebywał w trzech tylko pijarskich kolegiach: Rzeszowie, Górze i Łowiczu. Miał wyjątkowy status: nie prowadził żadnej działalności edukacyjnej, zajmował się wyłącznie twórczością plastyczną, wykonując rysunki, obrazy sztalugowe i polichromie ścienne. Te ostatnie stanowiły jego opus magnum: w końcu XVII w. dekorował kościół i kolegium w Rzeszowie, na początku XVIII – kościół w Łowiczu. Pełny katalog prac tego niedocenionego malarza polskiego baroku zostanie przedstawiony w przygotowanej do osobnego wydania monografii.
The article focuses on the biography of the Piarist painter Luke of St Pantaleon (Polish: Łukasz od św. Pantaleona, lay name: Albert Ziemecki). Until now, he has been the subject of no more than short, often erroneous remarks. A thorough research query at the Archivio Generale delle Scuole Pie in Rome and the Archives of the Polish Province of the Piarist congregation in Cracow made it possible to gather detailed facts concerning his life. The painter lived in the years 1755–1715. He was a Pole, a native of Rzeszów, and entered the order in 1679, already as a trained artist. During his 36 years of monastic service, he lived in only three Piarist colleges: at Rzeszów, Góra and Łowicz. His status within the order was unique, as he did not engage in any educational activity and was exclusively involved in artistic work, producing drawings, easel paintings and wall polychromes. The latter constituted his opus magnum: at the end of the 17th century, he decorated the church and college in Rzeszów, and at the beginning of the 18th century, the church in Łowicz. A full catalogue of the works of this underestimated Polish painter of the Baroque period will be presented in a monograph, now being prepared for a separate edition.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 2; 111-148
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631) wobec Kościoła i duchowieństwa katolickiego
Prince Jerzy Zbaraski’s (1574–1631) Attitude towards the Church and the Catholic Clergy

Autorzy:

Anusik, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/46184409.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Kościół katolicki
kontrreformacja
jezuici
Jerzy ks. Zbaraski
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
Catholic Church
Counter-Reformation
Jesuits
prince Jerzy Zbaraski
history of Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th centuries

Opis:

Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631) był jednym z najwybitniejszych polityków polskich w pierwszej połowie XVII w. Potomek starej rodziny książęcej władającej wielkim latyfundium na kresach południowo-wschodnich, świetnie wykształcony, władający kilkoma obcymi językami, miał wszelkie predyspozycje do tego, aby odegrać wybitną rolę w dziejach Rzeczypospolitej. Pomijany przez Zygmunta III w nadaniach królewszczyzn i urzędów, dość szybko przeszedł jednak do opozycji. W niniejszym artykule omówiono stosunek księcia do Kościoła i duchowieństwa katolickiego. Zwrócono uwagę na fakt, że chociaż od wczesnego dzieciństwa był on wyznawcą katolicyzmu, to dość szybko popadł w konflikt z jezuitami. Utrudniło mu to karierę polityczną. Niemniej jednak w 1620 r. doczekał się awansu na urząd kasztelana krakowskiego. W latach dwudziestych XVII w. był już uznanym przywódcą antykrólewskiej opozycji. Książę nie akceptował zmian zachodzących w polskim Kościele i był przeciwnikiem polityki religijnej Zygmunta III. Sam był rzecznikiem tolerancji i utrzymania w mocy postanowień zawartych w akcie konfederacji warszawskiej z 1573 r. Występował w obronie prawosławia. Przyjaźnił się z przywódcą różnowierców na Litwie, Krzysztofem ks. Radziwiłłem. Opowiadał się za zwiększeniem świadczeń duchowieństwa na rzecz państwa. Konsekwentnie popierał interesy Akademii Krakowskiej. Był nieprzejednanym wrogiem jezuitów, których uważał za szermierzy kontrreformacyjnego fanatyzmu. Był zwolennikiem świeckiego, tolerancyjnego państwa, które nie ingeruje w kwestie wyznaniowe i światopoglądowe. Popularny i lubiany przez szlachtę, Jerzy ks. Zbaraski zmarł 30 lipca 1631 r., niemal powszechnie żałowany. Wieść o jego śmierci z radością przyjęli natomiast jezuici i ich adherenci na dworze królewskim.
Prince Jerzy Zbaraski (1574–1631) was one of the most eminent Polish politicians in the first half of the 17th century. A descendant of an old princely family which ruled a large latifundium in the south-eastern borderlands, well educated, fluent in several foreign languages, he had all the predispositions to play an outstanding role in the history of Polish-Lithuanian Commonwealth. Omitted by Zygmunt III in his granting of royal lands and higher offices, he quickly moved to the opposition to the king. This article discusses the prince’s attitude towards the Catholic Church and clergy. Attention was drawn to the fact that although from early childhood he was a follower of Catholicism, he quickly came into conflict with the Jesuits. This hindered his political career. Nevertheless in 1620 he was promoted to the office of the castellan of Kraków. In the 1620s he was already a recognized leader of the anti-royal opposition. The prince did not accept the changes taking place in the Polish Church and was an opponent of the religious policy of Zygmunt III. He himself was a spokesman for tolerance and upholding the provisions contained in the act of the Warsaw Confederation of 1573. He defended the Orthodoxy. He was on friendly terms with the leader of dissenters in Lithuania, prince Krzysztof Radziwiłł. He was in favor of increasing the charges of the clergy to the state. He consistently supported the interests of the Kraków Academy. He was an implacable enemy of the Jesuits, whom he considered to be the champions of Counter-Reformation fanaticism. He was a supporter of a secular, tolerant state that would not interfere in religious and ideological matters. Popular and liked by the nobility, prince Jerzy Zbaraski died on July 30, 1631 causing almost universal sadness. The news of his death was received with joy only by the Jesuits and their adherents at the royal court.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 112; 35-55
0208-6050
2450-6990

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce