Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XVII – XVIII wiek." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 26
Tytuł:
XVI-, XVII- i XVIII-wieczne pamiętniki i diariusze polskiej szlachty jako świadectwo mentalności i stanu świadomości artystycznej.
Autorzy:
Wyrzykowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560090.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
XVI, XVII, XVIII wiek w Polsce
polska szlachta
peregrynacja
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2007, 2(4); 40-55
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Robert Kozyrski, Duchowieństwo, Kościoły i religia w dokumentach sejmików województwa ruskiego w epoce konfesjonalizacji Rzeczypospolitej Obojga Narodów 1648-1768, Lublin 2013, TN KUL, ss. 509+3nlb, ISBN 978-83-7306-618-2
Autorzy:
Flaga, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023503.pdf
Data publikacji:
2014-06-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
17th-18th century
kler
Kościół katolicki
XVII-XVIII wiek
clergy
catholic church
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2014, 101; 365-369
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeremias Hentschel Lesna Polonus (1662–1709) i jego księgozbiór. Fragment z dziejów biblioteki parafii luterańskiej w Lesznie.
Jeremias Hentschel Lesna Polonus (1662–1709) and his book collection. A section from the history of the library of the Lutheran parish in Leszno
Autorzy:
Szymańska, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/912005.pdf
Data publikacji:
2015-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
book collections
Protestantism
Leszno
provenances
the seventeenth and eighteenth centuries.
księgozbiory
protestantyzm
proweniencje
XVII – XVIII wiek.
Opis:
Artykuł przedstawia postać diakona parafii luterańskiej w Lesznie Jeremiasa Hentschela (1662–1709), jego piśmienniczą aktywność oraz zbiór książek, które przekazał ufundowanej przez siebie bibliotece parafialnej. Przedmiotem daru była kwota 940 guldenów na budowę pomieszczenia biblioteki oraz 144 dzieła w 25 tomach, które nabył w latach 1682–1687. Woluminy te mają charakterystyczną proweniencję: wytłoczony na pergaminowych okładkach akronim JHLP – Jeremias Hentschel Lesna Polonus. Omawiany zbiór obejmuje liczne dysertacje akademickie wydane w czołowych ośrodkach ortodoksji luterańskiej, głównie w Jenie i Wittenberdze, teksty z zakresu filozofii, historii Kościoła, polemiki z innymi wyznaniami chrześcijańskimi. Teksty niereligijne stanowią margines.
The article presents Jeremias Hentschel (1662–1709), the deacon of the Lutheran parish in Leszno, his own writings and the collection of books that he handed over to the parish library, also endowed by him. The deacon endowed the sum of 940 guilders for the construction of the building of the library as well as 144 works in 25 volumes that had been purchased by him between 1682–1687. The volumes have distinctive provenance marks: the acronym JHLP, standing for Jeremias Hentschel Lesna Polonus, embossed on parchment bindings of the books. The collection includes numerous academic treatises and dissertations published in Orthodox Lutheran centers, notably in Jena and Wittenberg, as well as philosophical texts, materials on the history of the Church and polemics with other Christian denominations. Non-religious texts are scarce.
Źródło:
Biblioteka; 2015, 19(28); 59-80
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jezuicka misja w Myszyńcu
The Jesuit mission in Myszyniec
Autorzy:
Lolo, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168116.pdf
Data publikacji:
2019-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Myszyniec XVII–XVIII century
Jesuits in Mazovia
Jesuit mission in Myszyniec
Myszyniec XVII–XVIII wiek
jezuici na Mazowszu
misja jezuicka w Myszyńcu
Opis:
The article presents the story of the Jesuits mission in Myszyniec. It arised in 1650 as a result of the missions led on the territory of the forest by Jesuits. It was operated in 1650-1773 by the Jesuite Collage in Łomża. Jesuits started education, music culture, brick architecture, post-Tridentine religiousness on the territory of Green Forest. Mission in Myszyniec contributed to diffusion of protestantism to Masovia from The Duchy of Prussia.
Artykuł przedstawia historię misji jezuitów w Myszyńcu. Misja powstała w 1650 r. w wyniku akcji prowadzonych przez jezuitów na terenie Puszczy. Działała w latach 1650–1773 pod kierownictwem kolegium jezuickiego w Łomży. Na terenie Puszczy Zielonej jezuici rozpoczęli edukację, kulturę muzyczną, architekturę z cegły, posttrydencką religijność. Misja w Myszyńcu hamowała rozprzestrzenianie się protestantyzmu z Księstwa Prus na Mazowsze.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2019, Zeszyt, XXXIII; 11-20
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charles Vane i złota era piractwa
Charles Vane and the golden age of piracy
Autorzy:
Bartosiewicz, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688246.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Charles Vane
złota era piractwa
XVII–XVIII wiek
golden age of piracy
17th–18th century
Opis:
The article presents a biography of Charles Vane, an English pirate who lived at the turn of the 17th and 18th century. It mainly describes his adventures on the troubled waters of the Caribbean Sea. Yet, for a better understanding of the very times and the reality in which he lived, a political situation in the Antilles in the period stated and the specificity of the Caribbean piracy is explained there, too.
W artykule została przedstawiona biografia Charlesa Vane’a, angielskiego pirata żyjącego na przełomie XVII i XVIII w. Opisano m.in. jego barwne przygody na niespokojnych karaibskich wodach. Dla lepszego zrozumienia czasów i realiów, w jakich żył wspomniany bohater, czytelnikom przybliżono również ówczesną sytuację polityczną na Antylach oraz specyfikę karaibskiego piractwa
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2016, 96; 57-68
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ceremonie religijne w parafii Urzędów w XVII-XVIII wieku
Religiöse Zeremonien in der Pfarrei Urzędów im 17.-18. Jahrhundert
Autorzy:
Surdacki, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039986.pdf
Data publikacji:
2007-12-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Mittelalter
Urzędów
religiöse Zeremonie
średniowiecze
ceremonie religijne
XVII-XVIII wiek
Middle Ages
rite
17th-18th century
Opis:
Ein sehr wichtiges Ereignis mit religiösem und sozio-moralischem Charakter stellten in der altpolnischen Zeit die Taufen dar. Die in den Matrikelbüchern enthaltenen Schilderungen der Prozedur und der mit der Spendung des ersten Sakraments verbundenen Zeremonien liefern einen vorzüglichen Beitrag zum Kennenlernen des täglichen Lebens, der Bräuche, der zwischenmenschlichen und familiären Verhältnisse, der Sozialstruktur der Bewohner von Urzędów sowie ihrer Kontakte mit den umliegenden Dörfern und Städten. Urzędów erhielt als königliche Stadt im Jahre 1405 von König Władysław Jagiełło die Stadtrechte verliehen. Die schon vor 1425 existierende Pfarrei Urzędów gehörte in den besprochenen Jahrhunderten zum Dekanat Urzędów, zum ArchidiakonatZawichost und zur Diözese Kraków. Das Sakrament der Taufe wurde in der Pfarrkirche gespendet, zu völlig zufälligen Zeitpunkten – sowohl am Sonntag als auch an Arbeitstagen. Falls das Leben des neugeborenen Kindes bedroht war, spendeten ihm die Priester auch in der Privatwohnung der Eltern die Taufe – ohne die Anwesenheit von Taufpaten und ohne die gebührende Zeremonie, d.h. die sogenannte Wassertaufe. Nach einiger Zeit fand dann in der Kirche eine diese Nottaufe ergänzende Zeremonie statt. In den dreißiger bis vierziger Jahren des 18. Jahrhunderts bekamen die Kinder zwei und manchmal auch mehr Pateneltern. Massenhaft wurden Geistliche als männliche Taufpaten gewählt, und zwar unabhängig vom ausgeübten Beruf und vom materiellen Status der Eltern des Kindes. Allgemein verbreitet war es auch, möglichst wohlhabende Bürger als Taufpaten auszuwählen, z.B. Beamte und Vertreter der Zünfte. Eine besondere und erstaunlich zahlreiche Kategorie der zu Taufpaten der Kinder von Urzędów berufenen Personen bildeten die in der Umgebung und auch weiter entfernt wohnenden Adligen sowie die in Urzędów stationierten Soldaten königlicher und privater Heeresteile. Überraschend sind die Informationen über jüdischen Mädchen gespendete Taufen. Noch bessere Möglichkeiten als im Falle der Taufen, das Bild des täglichen Lebens der Bewohner von Urzędów zu rekonstruieren, bieten die Schilderungen der mit der Eheschließung verbundenen Bräuche und Umstände. Die meisten Heiraten fanden im Januar und Februar sowie im Oktober statt. Nur ganz selten wurde das Sakrament der Ehe in der Frühjahrs- und Sommerszeit sowie im September gespendet. Die Organisierung und Verschiebung der Eheschließung vor allem in die Herbst- und Wintermonate kann durch die Häufung jahreszeitlicher Feldarbeiten im Frühjahr und Sommer erklärt werden, mit denen die größtenteils von der Landwirtschaft lebende Bevölkerung von Urzędów belastet war. Die erhaltenen Bücher begründen die Ansicht, dass die sozialen Barrieren, der Grad des materiellen Wohlstandes sowie die territoriale Herkunft für die Eheschließung von entscheidender Bedeutung waren. Die Bürger von Urzędów beiderlei Geschlechts wählten sich ihre Lebenspartner meistens unter ihren Mitbewohnern aus, wobei darauf geachtet wurde, dass dies jeweils Personen mit ähnlichem sozialem Status waren. Die reichsten Jungfrauen aus den ehrbarsten Familien von Urzędów schlossen aber auch oft die Ehe mit Bürgern anderer Städte, z.B. aus Lublin, um die gesellschaftlichen Aspirationen ihrer Eltern zu befriedigen. Im Durchschnitt schlossen pro Jahr etwa 12 Paare die Ehe, aber mit jedem Jahr wies dieser Durchschnittswert eine wachsende Tendenz auf, die fast bis zum Ende des 18. Jahrhunderts aufrechterhalten wurde. Große Bedeutung maßen die künftigen Eheleute auch dem sozialen Status ihrer Trauzeugen bei; sie waren bemüht, dafür Personen auszuwählen, welche wichtige Funktionen erfüllten. Es herrschte geradezu eine Art Mode oder Brauch, Vertreter der Behörden oder der städtischen Eliten als Trauzeugen zu bitten, und zwar unabhängig vom Wohlstand der Neuvermählten. In den Jahren 1797-1804 starben in Urzędów 443 Personen. Im Durchschnitt starben damals jährlich 69 Personen in der Pfarrei. Die größte Ernte hielt der Tod im Januar, April, März, Dezember und Februar, d.h. im Winter und im Vorfrühling. Die Kindersterblichkeit war vom heutigen Gesichtspunkt aus betrachtet unvorstellbar hoch, besonders was die jüngsten betraf: die Neugeborenen und die Säuglinge. Die verstorbenen Pfarreimitglieder wurden auf dem Friedhof gleich neben der Pfarrkirche beigesetzt und dann, schon von Anfang des 19. Jahrhunderts an, auf dem neuen Friedhof an der Straße nach Dzierzkowice. Verstorbene Heiminsassen wurden auf dem Spitalfriedhof an der Heilig-Geist- Kirche beigesetzt.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 88; 285-320
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language Contact Between Lithuanian and Polish in the Historical Anthroponymy of Kėdainiai Town of the Seventeenth and Eighteenth Centuries
Litewsko-polskie kontakty językowe w historycznej antroponimii siedemnasto- i osiemnastowiecznych Kiejdan
Autorzy:
Ragauskaitė, Alma
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38453057.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Kiejdany
XVII–XVIII wiek
mieszkańcy Kiejdan
nazwiska
polonizacja
Kėdainiai
17th–18th centuries
Kėdainiai residents
surnames
Polonisation
Opis:
This article presents Lithuanian naming trends specific to residents of Kėdainiai in the seventeenth and eighteenth centuries, underlining characteristic cases of Polonisation of their personal names and the most significant factors that affected the recording of anthroponyms in town books. Historical records from the seventeenth and eighteenth centuries (24 Kėdainiai register books from 1623–1799) were used to extract 505 cases of names of Kėdainiai residents. For comparison, the study also considers examples from the 1752–1799 register of christenings kept by St George’s Church of Kėdainiai Parish. The sources under consideration mostly relied on the binary nomination model (using a name and a surname or a personal name that performed the function of the latter), where the first component was a Christian name written in Polish or Latin. In seventeenth-century records, surnames were Polonised: obvious cases of phonetic alterations were noted, some surnames had no endings, some Lithuanian patronymic and diminutive suffixes were replaced with Slavic suffixes, and Slavic patronymic suffixes -evič, -ovič were added to names without suffixes. However, the Slavicisation of anthroponyms particular to Kėdainiai residents in the seventeenth century was not very intense due to extralinguistic and historical circumstances. In the Grand Duchy of Lithuania, the town of Kėdainiai was a Reformist centre of Lithuanianness, and the Lithuanian language was used in the public life of the town. This element of Lithuanianness can also be noticed in the analysed historical sources. Anthroponyms were mostly Polonised in Kėdainiai register books from the eighteenth century. Slavic patronymic suffixes -evič, -ovič were predominant in this period.
Niniejszy artykuł omawia litewskie tendencje antroponimiczne charakterystyczne dla mieszkańców Kiejdan w XVII i XVIII wieku, podkreślając charakterystyczne przypadki polonizacji oraz najistotniejsze czynniki, które wpłynęły na zapis antroponimów w księgach miejskich. Z siedemnasto- i osiemnastowiecznych zapisów (24 księgi miejskie z lat 1623–1799) wyekstrahowano 505 przypadków nazwisk mieszkańców Kiejdan. Dla porównania, w opracowaniu uwzględniono również przykłady z księgi chrztów z lat 1752–1799, prowadzonej przez kościół parafialny św. Jerzego w Kiejdanach. W omawianych zapisach źródłowych stosowano głównie antroponimy o modelu dwuczłonowym (użycie imienia i nazwiska lub imienia, które pełniło funkcję nazwiska), gdzie pierwszym elementem było imię chrzestne zapisywane po polsku lub po łacinie. W zapisach siedemnastowiecznych nazwiska polonizowano: odnotowano oczywiste przypadki zmian fonetycznych, niektóre nazwiska nie miały końcówek, niektóre litewskie przyrostki patronimiczne i deminutywne zastępowano przyrostkami słowiańskimi, słowiańskie przyrostki patronimiczne -ewicz, -owicz dodawano do nazwisk, które nie miały przyrostków. Mimo że slawizacja antroponimów była charakterystyczna dla Kiejdan w XVII wieku, nie była jednak szczególnie intensywna ze względu na uwarunkowania pozajęzykowe i historyczne. Kiejdany były ośrodkiem reformacji i litewskości, który posługiwał się językiem litewskim w życiu publicznym miasta. Ten element litewskości można również dostrzec w analizowanych źródłach historycznych. W księgach kiejdańskich z XVIII wieku antroponimy występują przeważnie w formach spolszczonych. W tym okresie dominowały słowiańskie przyrostki patronimiczne -ewicz, -owicz.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka kościelna i wyznaniowa na forum sejmiku chełmskiego w latach 1648-1717 : główne przyczyny konfliktów i sposoby ich rozwiązywania
Die kirchliche und konfessionelle Problematik auf dem Forum des Landtages vom Chelm in den Jahren 1648-1717. Die Hauptursachen der Konflikte und die Wege zu ihrer Lösung
Autorzy:
Kozyrski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040655.pdf
Data publikacji:
2004-12-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
17.-18. Jahrhundert
Glaubensbekenntnis
Katholizismus
Geschichte
XVII-XVIII wiek
wyznanie
katolicyzm
historia
17th-18th century
faith
Catholicism
history
Opis:
In der zweiten Hälfte des 17. Jahrhunderts befaßten sich die Adelsversammlungen in der Res Publica sehr oft mit dem Problem der Regelung der gegenseitigen Beziehungen mit den Kirchen unterschiedlicher Konfessionen. Die wichtigste Quelle der Konflikte bildete die Besteuerung des Klerus durch den Staat. Die von den Geistlichen gezahlten persönlichen Steuern waren für den Schutz des Staates und für die Finanzierung von Kriegskampagnen bestimmt. Wegen der recht hohen Summen, die damals zu diesem Zweck ausgegeben wurden, widersetzte sich die Kirche dieser Besteuerung mehrfach. Eine Lösung sollte die Verabschiedung einer Reihe von Sejmkonstitutionen im Jahre 1635 bringen, der sogenannten "Compositio inter status". Sie regelten die mit dem Landerwerb durch die Kirche, der Erhebung der Rente (den sogenannten "Wiederkäufen") und dem Gerichtswesen im Streit zwischen Adel und Geistlichkeit verbundenen Angelegenheiten sowie das Problem der Erhebung des Zehnten. In der Praxis blieben diese nur formalrechtlich geltenden Konsitutionen unwirksam, und diese Angelegenheiten wurden alle durch Versammlungen des örtlichen Adels entschieden. Der vorliegende Artikel präsentiert den diesbezüglichen Standpunkt des Chehner Landadels, einer von mehreren Versammlungen der Ruthenischen Wojewodschaft der Adelsrepublik. Er behandelt die von den Geistlichen gezahlten Steuern (Herdsteuer, Kopfsteuer) sowie die Verpflichtungen der Kirche zur Landesverteidigung (Winter-Unterhaltssteuer, Landsturm) und präsentiert die Einstellungen der Adelsversammlungen zur "Compositio inter status".
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2004, 82; 103-122
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblioteki parafialne a prywatne księgozbiory duchowieństwa: Dekanat Nowa Góra w XVII-XVIII wieku
Autorzy:
Kracik, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047689.pdf
Data publikacji:
1976
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
biblioteka parafialna
duchowieństwo
zbiory
dekanat
XVII-XVIII wiek
archiwum
parish library
clergy
repertory
decanate
17th-18th century
archive
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1976, 32; 249-271
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thalers and „ephimek” coin with marks in the collection of the National Museum of History and Ethnography „Pereyaslav”, as a source for learning about the circulation of currency in the Ukraine in the 16th-18th centuries
Talary i „efimek” ze znakami w zbiorze Narodowego Muzeum Historyczno-Etnograficznego „Perejaslav” jako źródło do poznania obiegu pieniężnego na Ukrainie w wiekach XVI-XVIII
Талеры и ефимок с признаками в коллекции Национального историко-этнографического заповедника „Переяслав”, как источник денежного обращения в Украине в XVI-XVIII веках
Autorzy:
Коцур, Виктор
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584775.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Ukraina
XVII-XVIII wiek
obieg pieniężny
talar
„efimek”
Ukraine
17th-18th centuries
coin circulation
thaler
„ephimek”
Украина
XVII-XVIII в.
денежное обращение
талер
„ефимок”
Opis:
Thalers struck by Central European rulers were in circulation in the Eastern part of Europe too. Among the numismatic holdings of the “Pereyaslav” National Museum in Ukraine are coins of this type, which were in circulation throughout Ukrainian territory. The present publication of the Museum holdings of coins of this type supplements our picture of coin circulation in Ukraine in the 17th and 18th centuries.
Stałe zainteresowanie budzą srebrne talary wybite przez władców Europy Zachodniej, które szeroko obiegały również na rynkach Europy wschodniej. W zbiorach narodowego muzeum „Perejeslav” znajdują się dotychczas nieopublikowane talary, które trafiły na terytorium Ukrainy. Ich publikacja uzupełnia dane na temat obiegu pieniężnego na ziemiach Ukrainy w XVII i XVIII w.
Особый интерес представляют крупные серебряные талеры, чеканенные от имени правителей государств Западной Европы, получившие широкое распространение тоже на восточном европейском денежном рынке. В фондах Национальнoго историко-этнографического заповедника „Переяслав” хранятся неопубликованные раньше талерные монеты имевшие распространение на денежном рынке украинских земель. Они добавляют данные об монетном обращении на территории Украины XVII-XVIII веков. Особый интерес представляют крупные серебряные талеры, чеканенные от имени правителей государств Западной Европы, получившие широкое распространение тоже на восточном европейском денежном рынке. В фондах Национальнoго историко-этнографического заповедника „Переяслав” хранятся неопубликованные раньше талерные монеты имевшие распространение на денежном рынке украинских земель. Они добавляют данные об монетном обращении на территории Украины XVII-XVIII веков.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2015, 61; 77-80
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura o treści świeckiej w bibliotekach parafialnych archidiakonatu sądeckiego (koniec XVI wieku)
Literatur mit weltlichen Inhalten in den Pfarrbibliotheken des Archidiakonats Sandez (Ende des 16. Jahrhunderts)
Autorzy:
Haptaś, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040665.pdf
Data publikacji:
2004-12-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Pfarrbibliothek
Bibliotheksammlungen
17.-18. Jahrhundert
biblioteka parafialna
zbiory biblioteczne
XVII-XVIII wiek
parish library
library collection
17th-18th century
Opis:
In den Akten der aufdem Territorium des Archidiakonats Sącz (Sandez) in den Jahren 1595-1596 durchgeführten „Radziwiłł“-Visitation wird die Existenz von 36 Pfarrbibliotheken in diesem Archidiakonat erwähnt, welche „libros pro docendo populo“ enthielten. Unter den vielen dort aufgeführten Büchern befanden sich nur neun mit weltlichem Inhalt (weitere zwei enthielten Texte über Kirchenrecht und weltliches Recht). Vier von ihnen waren historische Arbeiten, zwei Wörterbücher und mit je einem Exemplar waren Rechtswissenschaften, Geographie und Epistolographie vertreten. Unter den Autoren dieser Werke befanden sich zwei Polen (Marcin Kromer und Jan Mączyński) sowie Valerius Maximus, Francesco Guicciardini, Ambrosius Calepinus, Justinian 1. der Große, Batholomäus Sibylla und Aeneas Sylvio Piccolomini (der spätere Papst Pius H.). Die Zahl der Titel mit weltlichem Inhalt zeugt von einem nur schwachen Interesse des Pfarrklerus an derartiger Literatur. Aus praktischen Gründen wurden hauptsächlich Arbeiten auf dem Gebiet des Predigtschaffens und der Theologie gesammelt, welche sozusagen das Arbeitswerkzeug dieser Geistlichen bildeten. Werke mit weltlichem Inhalt besaßen höchstens zweitrangige Bedeutung, auch wenn sie teilweise die Benutzung religiöser Bücher erleichterten und diese ergänzten. Aber ihre Anzahl in den Pfarreien war wahrscheinlich doch größer, denn im Falle mancher Büchersammlungen findet sich am Ende des Verzeichnisses eine Bemerkung, daß in der Bibliothek noch andere Bücher vorhanden waren, oft auch in handschriftlicher Form. Darunter konnten sich Titel mit weltlichen Inhalten befinden.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2004, 82; 79-84
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mecenat - różnorodne formy wspierania działalności Kościoła przez sejmik Ziemi Chełmskiej w latach 1648-1717
Das Mäzenat – unterschiedliche Formen der Unterstützung des Wirkens der Kirche durch den Landtag des Gebiets Chełm in den Jahren 1648-1717
Autorzy:
Kozyrski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040452.pdf
Data publikacji:
2006-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
katholische Kirche
Mäzenatentum
17.-18. Jahrhundert
Christentum
Kościół katolicki
mecenat
XVII-XVIII wiek
chrześcijaństwo
Catholic Church
patronage
17th-18th century
Christianity
Opis:
Am Beispiel der vom Provinziallandtag des Gebiets Chełm in den Jahren 1648-1717 getroffenen Entscheidungen wird die Bedeutung des Mäzenats zur Unterstützung des Wirkens der Kirche und der Ordensgemeinschaften präsentiert. Dieses Mäzenat beruhte auf der fi nanziellen Subventionierung und der Freistellung bestimmter kirchlicher Einrichtungen von obligatorischen Leistungen zugunsten des Staates. Allerdings war es von vielen Faktoren abhängig. Zu den wichtigsten Umständen, die die Initiative der finanziellen Unterstützung einer bestimmten Einrichtung förderten, gehörten: das Vorhandensein eines entsprechenden Befürworters im Landtag (eines Wohltäters oder Stifters) sowie die Lage der Kirche oder des Klosters selbst, am besten in der Nähe des Ortes, an dem der Landtag zusammenkam. Nur selten wurden Privatpersonen subventioniert, öfter dagegen verschiedene kirchliche und Priesterbruderschaften. Außerdem konnten gewöhnlich diejenigen Ordensgemeinschaften mit der Freigiebigkeit des Landtags rechnen, die eine bestimmte Funktion im Gebiet Chełm erfüllten (z.B. stellten sie Kirchen als Beratungsstätten zur Verfügung, leiteten Armenhäuser und Hospize oder pfl egten Kranke und Verwundete). Auch auf dem Forum des Reichstages (des Sejm) der Adelsrepublik Polen in der Zeit vor den Polnischen Teilungen wurde versucht, die fi nanziellen Schwierigkeiten der Kirche zu beheben. Aber das geringe Interesse der Deputierten an solchen Angelegenheiten sowie die überaus häufi ge Unterbrechung der Reichstage bewirkten, daß diese Problematik öfter bei den Beratungen der Landtage als der Reichstage behandelt wurde und daß die größten, die Kirche quälenden Probleme dort gelöst wurden. Sporadisch überwiesen die Bewohner von Chełm auch Geld an kirchliche Einrichtungen, die außerhalb des Chełmer Landtagsbezirks lagen. Im Berichtszeitraum wurden lediglich das Paulinerkloster in Jasna Góra (Tschenstochau) sowie die polnische Kirche in Rom mit angeschlossenem Spital fi nanziell unterstützt. Für die Ablehnung der Zuwendung jeglicher fi nanzieller Hilfe war meistens das Fehlen von Geldmitteln für diesen Zweck verantwortlich. Aus denselben Gründen kam es auch oft zu Verzögerungen bei der Überweisung der bewilligten Gelder an bestimmte Kirchern und Klöster.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2006, 85; 123-147
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludność Urzędowa w XVII-XVIII wieku : struktura demograficzna, religijna i społeczno-gospodarcza
Die Bevölkerung von Urzędów im 17.-19. Jahrhundert. Demographische, Religiöse und sozio-ökonomische Struktur
Autorzy:
Surdacki, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040634.pdf
Data publikacji:
2004-12-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
17.-18. Jahrhundert
Gesellschaft
Statistik
Geschichte
Quellen
XVII-XVIII wiek
społeczeństwo
statystyka
historia
źródła
17th-18th century
society
statistics
history
sources
Opis:
Die nach Magdeburger Recht gegründete königliche Stadt Urzędów zählte im Jahre 1405 2400 Einwohner und war nach Lublin die zweitgrößte Stadt der Lubliner Region. Negativ wirkten sich auf die Einwohnerzahl Urzędóws der Kosakenaufstand und der Krieg mit Schweden Mitte des 17. Jahrhunderts aus. Nach der Lustration von 1653 hatte Urzędów im Jahre 1662 (einschließlich der Vorstädte) nur 598 Einwohner. In den Jahren 1682, 1689, 1718 und 1748 wohnten in Urzędów einschließlich der Vorstädte damals entsprechend 960, 1020, 1080 bzw. 1260 Personen. 1780 lebten 1620 Katholiken in der Stadt. Im Jahre 1787 betrug die Bevölkerung von Urzędów (ohne Vorstädte) 1704 Einwohner. Sie wohnten vorwiegend in Bęczyn (390 Personen), dann in der Stadt Urzędów (338), Zakościelny (294), Miklaszewski (226), Rankowski (171), Przedmieście Krakowskie (162) Sowie Góry (123). Während der Visitation von 1801 betrug die Zahl der Katholiken in der Stadt etwa 1540 Personen. Die in der Stadt lebenden Personen wurden als Stadtbürger bezeichnet, aber im Falle von Urzędów war dieser Begriff, insbesondere an der Wende des 16. zum 17. Jahrhundert, für das Stadtzentrum selbst reserviert. Die Bürger der Vorstädte wurden als Vorstadtbürger bezeichnet. Urzędów entwickelte sich von einem starken Handwerks- und Handelszentrum mit solider Landwirtschaft am Ende des 16. Jahrhunderts zu einer typischen Agrarsiedlung im ausgehenden 18. Jahrhundert, in der die heruntergekommenen Zünfte (die sich im 15. und 16. Jahrhundert intensiv entwickelt hatten) sowie die immer weniger zahlreichen Handwerker, Kaufleute und I-ländler die lasndwirtschaftlichen Aktivitäten der Bewohner nur noch ergänzten. Der Landwirtschaft widmeten sich vor allem die Vorstadtbürger; die Handwerker und Kaufleute wohnten in der Regel im Stadtzentrum. Die bestsituiertesten Stadtbürger wohnten am Ringplatz und in den ihn umgebenden Straßen. Eine bedeutsame Rolle im Leben der Bewohner von Urzędów spielte der Klerus. Bis zum Ende des 17. Jahrhunderts weilten in der Regel vier Priester in Urzędów: der Pfarrer, zwei Vikare und ein Spitalpräposit, seit Beginn des 18. Jahrhunderts auch ein Rosenkranzpräbendar. Diese Geistlichen bildeten zusammen mit dem Lehrer einen kleinen, elitären und durchaus gebildeten sozialen Stand mit großem Einfluß auf die Gemeindeglieder. Eine besondere, privilegierte soziale Gruppe bildeten die Inhaber der Verwaltungs- und Gerichtsgewalt in der Stadt. Dazu gehörten der Bürgermeister, der Präsident, der Landrat, die Ratsherren, der Schreiber, der Richter, der Advokat, die Schöffen, der Kassierer, die Stadtvögte, der Posthalter, der Büttel sowie die Steuereintreiber. Eine Sonderstellung nahmen die städtischen Ärzte ein. Das waren keine wirklichen Mediziner mit ärztlicher Hochschulbildung, sondern nur zur Ausübung des Arztberufes angelernte Kräfte, die als Bader oder Feldseher bezeichnet wurden. Bis in die dreißiger Jahre des 18. Jahrhunderts war Urzędów eine in nationaler und religiöser Hinsicht homogene Stadt. Diese "ethnische Reinheit" garantierte der Stadt das ihr 1566 von König Sigismund August verliehene Privileg "de non tolerandis Judaeis", das den Angehörigen der mosaischen Religion verbot, sich in Urzędów anzusiedeln. Zu Beginn des 18. Jahrhunderts wurde dieses Privileg von den Landräten von Urzędów gebrochen, die gegen die Interessen der hiesigen Bürger jüdische Ansiedler nach Urzędów holten, welche sofort mit den christlichen Bürgern in Konflikt gerieten. Diese zahlenmäßig kleine, in der Regel nur ein gutes Dutzend Personen zählende jüdische Gemeinschaft in Urzędów war sehr aktiv. Nachdem die Juden im 17. Jahrhundert die Juden das Propinationsmonopol erlangt hatten, begannen sie mit der Herstellung und dem Vertrieb von Alkohol; die meisten von ihnen waren Schankwirte und Verwalter der Landratsbrauereien, einige handelten auch mit Fleisch.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2004, 82; 247-268
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drzewa i krzewy w zielniku pruskiego lekarza Matthiasa Ernesta Boretiusa (1694-1738)
Trees and shrubs in the herbarium of Matthias Ernest Boretius (1694-1738), a Prussian physician
Autorzy:
Graniszewska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888604.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Dendrologiczne
Tematy:
drzewa
krzewy
zielniki
zielnik Matthiasa Ernesta Boretiusa
lekarze
Prusy
wiek XVII-XVIII
Źródło:
Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego; 2018, 66
2080-4164
2300-8326
Pojawia się w:
Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogrody w pustelniach zakonów kamedułów, kartuzów i karmelitów bosych w XVII i XVIII wieku (część 1)
Gardens in the hermitages of the Camaldolese, Carthusian and Discalced Carmelite orders in the 17th and 18th Centuries (part 1)
Autorzy:
Brykowska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30136018.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
Tematy:
kameduli
ogrody
architektura sakralna
XVII–XVIII wiek
Włochy
Rzeczpospolita
Austro-Węgry
camaldolese
gardens
sacral architecture
17th and 18th centuries
Italy
Polish–Lithuanian Commonwealth
Austro–Hungary
Opis:
Opracowanie badań nad ogrodami w pustelniach zakonów kontemplacyjnych w XVII–XVIII wieku ukaże się w druku w dwóch częściach. Obecnie drukowana część 1, odnosi się do założeń architektoniczno-przestrzennych Kongregacji Kamedułów Pustelników Góry Koronnej, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki ogrodów, dotąd pomijanych w literaturze o dziejach zakonu. Artykuł został oparty na własnych, wieloletnich badaniach autorki i publikowanych źródłach, pracach na temat duchowości kamedułów i dziejów poszczególnych pustelni. Wprowadzenie obejmuje tematykę wspólnych źródeł powstania zakonów kontemplacyjnych w Europie – czerpaną z praktyki pustelników na Wschodzie w pierwszych wiekach chrześcijaństwa i skrót badań nad ogrodami tych zakonów. W artykule przedstawiono w układzie chronologicznym, w 4 częściach, eremy kamedułów realizowane w XVII–XVIII wieku łącznie w całej kongregacji – we Włoszech, w Rzeczypospolitej i na terenie Austro-Węgier. Uwzględniono rolę kamedułów w procesie realizacji fundacji, lokalizacji pustelni, kościoła i ogrodów oraz program, kompozycję i architekturę zależną od zakonu, jak i od fundatora. Podsumowanie wykazało zarówno wspólne cechy, jak i różnice w założeniach przestrzennych i w architekturze pustelni kamedułów. Wnioski z badań ogrodów – ich rodzaj, formy i treści, jako dzieła sztuki o głębokiej symbolice religijnej oraz sacrum krajobrazu, będą przedstawione, łącznie z założeniami architektoniczno-przestrzennymi kartuzji i pustelni zakonu karmelitów bosych, w części 2.
This study of the research on hermitage gardens of monks belonging to contemplative orders in the 17th and 18th centuries will appear in print in two parts. Part 1, presently being printed, makes reference to the architectural–spatial complexes of the Camaldolese Hermits of Monte Corona (Er. Cam.), with special consideration for questions relating to the gardens omitted to date in the literature on the history of the order. The article is based on the author’s own, multiyear research as well as published sources, works on the mysticism of the Camaldoles and the histories of the individual hermitages. The introduction encompasses the topic of the common sources behind the emergence of contemplative orders in Europe as drawn from the practices of hermits in the East in the first centuries of Christianity, and a brief study into the gardens of those monks. The article presents the Camaldolese hermitages of the entire congregation erected in the 17th and 18th centuries—in Italy, the Polish–Lithuanian Commonwealth, and in Austro–Hungary—in chronological order in four parts. The role of the Camaldolese in the process of implementing the foundation, locating of hermitage, church, and gardens as well as the program, composition, and architecture, dependent on the order and the founder are all taken into account. A summary indicated both common features and differences in the spatial layout and architecture of the Camaldolese hermitages. Conclusions stemming from research into the gardens—their types, forms, and contents as works of art with far–reaching religious symbolism and the sacrum of the landscape—are presented, together with the Carthusian architectural–spatial complexes and the hermitages of the Discalced Carmelite orders in Part 2.
Źródło:
Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce; 2023, 6; 5-112
2657-5795
2956-591X
Pojawia się w:
Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies