Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Popularyzacja czytelnictwa na łamach poznańskiego periodyku „Ruch Chrześcijańsko-Społeczny” (1902–1910)

Autorzy:

Bednarz-Grzybek, Renata Anna
Krasińska, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/607015.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

edukacja ludowa
książka
czytelnictwo
czasopisma polskie
XIX–XX wiek

Opis:

W wyniku uprzemysłowienia, jakie dokonało w XIX wieku, doszło do wzrostu liczebności klasy robotniczej, a zniesienie pańszczyzny (uwłaszczenie chłopów) spowodowa-ło polepszenie bytu włościan. Zaczęły też ukazywać się książki i prasa adresowane do tych części społeczeństwa. Jednym z takich periodyków był „Ruch Chrześcijańsko-Społeczny” (1902–1910). Jego twórcy zachęcali do tworzenia katolickich robotniczych zrzeszeń zawodo-wych, krytykowali szerzący się ruch socjalistyczny, podkreślając jego antyreligijność, starali się odsunąć od wpływu na polskie życie gospodarcze Żydów, podnosili poziom oświaty ludowej przez propagowanie wartościowych książek i prasy. Namawiali czytelników do korzystania z bibliotek Towarzystwa Czytelni Ludowych i Towarzystwa Szkoły Ludowej. Sprzeciwiali się czytaniu książek i czasopism wydawanych przez Polską Partię Socjalistyczną, które propago-wały szkodliwe dla katolika treści. Przestrzegali przed zakupem książek i prasy oferowanych przez zręcznych kolporterów dostarczających je prosto do domów klientów oraz literatury nabywanej podczas jarmarków czy odpustów. 

Źródło:

Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2018, 37, 4
0137-6136

Pojawia się w:

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Ruch abstynencki w Wielkopolsce w latach 1840–1902
Absenteeism movement in Greater Poland in 1840–1902

Autorzy:

Krasińska, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/560569.pdf

Data publikacji:

2013-12-31

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

ruch abstynencki
Wielkopolska
XIX-XX wiek
absenteeism movement
Greater Poland
XIX-XX century

Opis:

W artykule przedstawiono powstanie i rozwój ruchu abstynenckiego w Wielkopolsce w XIX stuleciu. Cezura początkowa badań, to rok 1840, uważany przez niektórych badaczy za datę przełomową w historii zorganizowanego ruchu abstynenckiego na tych terenach. Powstało bowiem wówczas Towarzystwo ku Przytłumieniu Używania Wódki w Wielkim Księstwie Poznańskim. Zainicjował go lekarz – chirurg De La Roch (Niemiec o francuskim rodowodzie). Sprawą abstynencji zainteresowali się również wielkopolscy duchowni katoliccy na czele z kościelnymi hierarchami: arcybiskupem gnieźnieńskim i poznańskim Leonem Przyłuskim, Mieczysławem Halka Ledóchowskim, Florianem Oksza Stablewskim oraz biskupem Janem Kantym Dąbrowskim. Zafascynowała ich m.in. działalność ks. Jana Nepomucena Ficka – proboszcza z Piekar Śląskich i kilku innych kapłanów, z inicjatywy których już w pierwszym półroczu 1844 roku powstało na Górnym Śląsku wiele kościelnych bractw wstrzemięźliwości. Za sprawą bp. Dąbrowskiego w latach 1844–1845 ok. 100 tys. osób złożyło śluby trzeźwości, wstępując do bractw wstrzemięźliwości. W 1852 roku na tereny Wielkopolski przybyli z Galicji jezuiccy misjonarze: ks. Karol Bołoz Antoniewicz, ks. Teofil Baczyński i ks. Kamil Praszałowicz, by m.in. za pomocą stosownych kazań odwodzić od pijaństwa. Wielkopolscy duchowni aktywnie działali również w świeckich towarzystwach abstynenckich. Włączyli się w prace zorganizowanego w Kórniku w 1887 roku przez Zygmunta Celichowskiego Towarzystwa Szerzenia Wstrzemięźliwości, a zwłaszcza istniejącego od 1890 roku w Poznaniu Towarzystwa Wstrzemięźliwości „Jutrzenka”. Inicjatorem i pierwszym prezesem „Jutrzenki” był Józef Chociszewski, a po jego rezygnacji ks. Józef Kłos.
The article presents the origins and development of the idea of absenteeism in Greater Poland in the 19th century. The start date for the research is 1840, which is considered to be a breakthrough year in the history of an organized absenteeism movement in Greater Poland. It was due to the Association for the Suppression of the Use of Vodka (Towarzystwo ku Przytłumieniu Używania Wódki) in the Great Duchy of Posen that was then established in Kórnik. It was a secular organization that came into being on an initiative of doctor De La Roch, who was a German surgeon of a French origin. However, as early as 1844, the idea of absenteeism raised an interest of catholic clergymen of Greater Poland with high ranking clergy such as Rev. Leon Michał Przyłuski, Archbishop of Gniezno and Rev. Jan Kanty Dąbrowski, Archbishop of Posen, and later on Archbishops Rev. Mieczysław Halka Ledóchowski and Rev. Florian Oksza Stablewski. They were fascinated with activities of Rev. Jan Nepomucen Fick, Parish Priest of Piekary Śląskie and several other priests on whose initiative a lot of church brotherhoods of so called holy continence were set up in Upper Silesia as early as the first half-year of 1844. It was due to Bishop Dąbrowski that 100 000 people took vows of absenteeism in 1844–1845, becoming members of brotherhoods of absenteeism. In turn, it was an initiative of Archbishop Przyłuski that Jesuit missionaries – Rev. Karol Bołoz Antoniewicz, Rev. Teofil Baczyński and Rev. Kamil Praszałowicz, arrived in Greater Poland from Galicia in 1852 to promote the idea of absenteeism. Starting from 1848, they were helping Silesian clergymen to spread absenteeism. Clergymen of Greater Poland were also active in secular absenteeism associations. They became involved in the workings of the Association for the Promotion of Absenteeism that was set up by Zygmunt Celichowski in Kórnik in 1887, and especially in the Jutrzenka Absenteeism Association (Towarzystwo Wstrzemięźliwości „Jutrzenka”) that was established in 1890 in Posen. An initiator and the first president of Jutrzenka Association was Józef Chociszewski, who after his resignation was followed by Rev. Józef Kłos. The article discusses the origins and activities of these associations and brotherhoods in more detail and presents their initiators, leaders and active participants.

Źródło:

Folia Historica Cracoviensia; 2013, 19; 247-278
0867-8294

Pojawia się w:

Folia Historica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Życie i wychowanie w rodzinach polskich w XIX i na początku XX wieku
Life and upbringing in polish families in XIX and at the beginning of XX century

Autorzy:

Jakubiak, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/564635.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

rodzina, wychowanie, dziecko, ujęcie historyczne – XIX/XX wiek
family, upbringing, child, historical conceptualization – XIX/XX century

Opis:

Refleksja nad rodziną zajmuje ważne miejsce we współczesnych naukach o wychowaniu. To wzrastające zainteresowanie problematyką rodziny na ich gruncie doprowadziło nawet do wyodrębnienia osobnej subdyscypliny – pedagogiki rodziny1. Rodzina jako „środowisko życia i wychowania” jest również przedmiotem refleksji historycznej, w szczególności dociekań naukowych na gruncie historii wychowania stanowiącej swoiste pogranicze nauk historycznych i pedagogicznych, zwłaszcza tej historii wychowania, która zorientowana jest na tzw. „społeczną historię wychowania”, czy „historię edukacji” znacznie rozszerzających dotychczasowe pole badawcze tej dyscypliny. Rodzina jest bowiem najstarszą formą życia społecznego, w konsekwencji zjawiskiem historycznym kształtowanym w życiu kolejnych pokoleń, któremu towarzyszyły także rozważania o jej znaczeniu, funkcjach i wewnętrznej strukturze. Szczególnie ważną rolę spełniała rodzina w dziejach Polski. Przez wieki decydowała o żywotności nie tylko rodzinnych tradycji, ale także o kształtowaniu oblicza całego narodu, jego mentalności i skali otwartości. W tekście tym podjęto stania w zakresie ukazania wyjątkowej roli rodziny jaką odegrała ona w XIX wieku i w początkach XX stulecia. Owe wyjątkowe znaczenie rodziny, „instytucji” domu rodzinnego, było konsekwencją przede wszystkim ówczesnej sytuacji politycznej, w jakiej znalazł się naród polski w okresie zaborów.
The thought about family is an important aspect of modern educational sciences. Increasing interest in problematics of family led to formation of individual subdiscipline- pedagogy of family. Family as „environment of life and upbringing” is also a subject of historical reflection, especially scientific discussion of history of upbringing, which is the borderland of historical and pedagogical sciences. The area of history of upbringing focused on „social history of upbringing” of „history of education” expand previous research area of this discipline. Family is the oldest form of social life, in consequence it is the historical phenomenon formed in the life of following generations, which was accompanied with discussion over its meaning, functions and inner structure. Family was especially important in history of Poland. For centuries it was a decisive aspect of continuation of traditions and formation of the appearance of whole nation, its mentality and openness. In this text the author tried to present a unique role of family in XIX and at the beginning of XX century. This unusual meaning of family as an “institution” was primarily a consequence of politic situation Poland was in during the time of annexation.

Źródło:

Kultura – Przemiany – Edukacja; 2017, 5; 77-92
2300-9888
2544-1205

Pojawia się w:

Kultura – Przemiany – Edukacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Kancelaria konsystorska w zaborze pruskim na przełomie XIX i XX wieku

Autorzy:

Wilk, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1042110.pdf

Data publikacji:

1995

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

administracja kościelna
kancelaria
XIX-XX wiek
church administration
registrar's office
19th-20th century

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1995, 64; 41-47
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Polska prasa katolicka w diecezji wrocławskiej 1895-1939

Autorzy:

Giela, Joachim

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1043623.pdf

Data publikacji:

1989

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

czasopiśmiennictwo
diecezja wrocławska
XIX-XX wiek
print media
diocese of Wrocław
19th-20th century

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1989, 58; 79-268
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Walka o prymat w stanowieniu prawa między Izbą Lordów a Izbą Gmin na początku XX wieku

Autorzy:

Jaeschke, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2048224.pdf

Data publikacji:

2021-10-15

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

XIX–XX wiek
Izba Lordów
Izba Gmin
Partia Konserwatywna
Partia Liberalna
parlament brytyjski
reforma Izby Lordów

Opis:

Na przełomie XIX i XX wieku w parlamencie westminsterskim rozegrał się jeden z najważniejszych, trwający wiele lat akt konkurencji między obydwoma izbami parlamentu o wpływ na realizację funkcji ustawodawczej w procedurze parlamentarnej. W niniejszym artykule, będącym wynikiem znacznie szerszych studiów nad przekształceniami wewnętrznymi parlamentaryzmu brytyjskiego, przedstawiono społeczne i polityczne tło tej walki toczącej się na forum obydwu izb między dwiema siłami politycznymi: Partią Konserwatywną i Partią Liberalną, wzmocnioną przez taktycznych sojuszników. W tekście starano się przedstawić prawny wynik tego sporu w postaci słynnego Parliament Act 1911, ale także – na podstawie dzisiejszego stanu wiedzy opartego również na zachowanych stenogramach wystąpień parlamentarnych – klimat tego sporu oraz jego społeczne i polityczne tło.
At the turn of the 20th century, the Palace of Westminster became the witness to one of the most significant and long-lasting power struggles between the Houses of Parliament regarding the influence of each chamber on the implementation of the legislative function in the parliamentary procedure. This paper, written as part of broader studies on the internal transformations of the British Parliament, presents the social and political background of the supremacy war that was openly waged between two political forces, i.e., the Conservative Party and the Liberal Party, reinforced by their respective tactical allies. An attempt is also made to discuss the legal result of the dispute, which notably came in the form of “The Parliament Act 1911”, as well as to trace – based on the current state of knowledge and the preserved shorthand notes and transcripts of parliamentary speeches – the general climate of this conflict and its social and political contours.

Źródło:

Historia i Polityka; 2021, 37 (44); 73-91
1899-5160
2391-7652

Pojawia się w:

Historia i Polityka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Ireneusz Ihnatowicz, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku. T. 1. Warszawa 1967, ss. 187; T. 2. Warszawa 1971, ss. 233. Państwowe Wydawnictwo Naukowe

Autorzy:

Kumor, Bolesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047820.pdf

Data publikacji:

1972

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

recenzja
XIX-XX wiek
historia
źródła
dane statystyczne
19th-20th century
history
sources
statistics

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1972, 25; 269-275
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Rzymskokatolickie Towarzystwo Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny w Petersburgu w latach 1884-1919

Autorzy:

Czaplicki, Bronisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040101.pdf

Data publikacji:

2007

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

XIX-XX wiek
dobroczynność
Kościół katolicki
carat
19th-20th century
charity
Catholic Church
czardom

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 88; 21-47
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Źródła do dziejów Seminarium Diecezjalnego w Sandomierzu w latach 1820-1926

Autorzy:

Kotkowski, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044790.pdf

Data publikacji:

1976

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

seminarium diecezjalne
Sandomierz
historia
źródła
XIX-XX wiek
diocesan seminar
history
source
19th-20th century

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1976, 33; 329-359
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Struktura zasobu archiwów żeńskich zgromadzeń apostolskich

Autorzy:

Trela, Krystyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041846.pdf

Data publikacji:

1998

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

żeński zakon
archiwum
XIX-XX wiek
zbiory archiwalne
sisterhood
archive
19th-20th century
archival repertory

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1998, 70; 61-71
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Nieznane utwory z kolekcji nutowej Franciszka Jasińskiego, organisty kościoła św. Michała Archanioła w Lublinie

Autorzy:

Jasiński, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/634353.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Lublin, XIX-XX wiek, nieznane utwory muzyczne, Franciszek Jasiński, Tadeusz Markowski, Julian Krzewiński, J. Drezner, pieśń, miniatura fortepianowa.

Opis:

Autor przedstawia i krótko omawia trzy dotychczas nieznane utwory muzyczne: pieśń Swaty Tadeusza Markowskiego (1881-1969), pieśń Orzeł i Pogoń autorstwa Juliana Krzewińskiego (1882-1943) oraz miniaturę fortepianową pod tytułem Lublinianka górą! Polka Mazurka – kompozycję nieznanego J. Dreznera (koniec XIX wieku). Kompozycje te zachowały się w zbiorze nutowym pozostałym po Franciszku Jasińskim (1895-1972), organiście kościoła św. Michała Archanioła w Lublinie.The Unknown Compositions in the Musical Score Collection of Franciszek Jasiński,the Organist of St. Michael the Archangel Church in LublinSUMMARYThe author present three previously unknown pieces: the songs Swaty [Matchmaking] by Tadeusz Markowski (1881-1969) and Orzeł i Pogoń [The Eagle and Pahonia (Vytis)] by Julian Krzewiński (1882-1943), as well as a piano miniature Lublinianka górą! [Lublinianka is in the Lead] Polka Mazurka by J. Drezner (the late nineteenth century). The piece for solo voice, accompanied by the piano, written by the now forgotten Tadeusz Markowski (the father of two well-known composers, Andrzej Markowski and Jan Markowski) allows us to broaden the knowledge of that musician’s achievements, who distinguished himself in Lublin’s musical culture. The song Orzeł i Pogoń by Julian Krzewiński, also for voice and piano, is an interesting historical document because it was dedicated to General Lucjan Żeligowski. The miniature by J. Drezner, in turn, is worth noting because it was composed by an unidentifi ed composer and has an intriguing dedication: “Presented to Fair Lublin Maidens [Ofiarowana Nadobnym Lubliniankom]”. The compositions were preserved in the score collection left by Franciszek Jasiński (1895-1972), the organist for many years at St. Michael the Archangel church in Lublin.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes; 2017, 15, 1
2083-3636
1732-1352

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Akta do dziejów Polonii Wiedeńskiej w Archiwum Ks. Juliana A. Łukaszkiewicza

Autorzy:

Poręba, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044623.pdf

Data publikacji:

1979

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

historia
Wiedeń
XIX-XX wiek
archiwum
Rzeszów
bibliotekarz
archiwista
history
Vienna
19th-20th century
archive
librarian
archivist

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1979, 39; 41-53
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Municipal gardens as the synergic element of the structure of selected towns of Lublin region

Autorzy:

Boguszewska, Kamila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/391357.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej

Tematy:

municipal park
garden architecture
19th/20th century
Lublin region
park miejski
architektura ogrodowa
XIX/XX wiek
Lubelszczyzna

Opis:

Planning of municipal gardens as the integral part of urban landscape in the Lublin region was typified by the activity of the outstanding garden planners: engineer Feliks Bieczyński and Walerian Kronenberg. This movement to create public, municipal green areas commenced in 19th century and continued with success during the inter-war period. This process took place in the big cities of Lublin, Zamość or Lubartów. Newly established public gardens were usually located on the outskirts of the city as for example, Park Saski (1837), Ogród Bronowicki (the Bronowicki Garden) - formerly called the Foksal Park in Lublin, or Park Miejski im. Jana Kanclerza Zamoyskiego (the Zamoyski Municipal Park - 1926) located in the former fortification area in Zamość. The situation in smaller cities such as Lubartów, Radzyń Podlaski (1755, planner: Jakub Fontana) and Kock (planner: Szymon Bogumił Zug) was slightly different. The former garden complex adjacent to the magnate residence served a key role in the urban structure of the settlement (thus, determining its development) was later adapted to the function of a municipal park. The article describes three selected garden complexes. The spatial relations of the parks in the context of their urban structure are analysed. The article takes into account their contemporary use and the state of preservation of their historic elements as presented in the original composition as presented in historic images and maps.Planning of municipal gardens as the integral part of urban landscape in the Lublin region was typified by the activity of the outstanding garden planners: engineer Feliks Bieczyński and Walerian Kronenberg. This movement to create public, municipal green areas commenced in 19th century and continued with success during the inter-war period. This process took place in the big cities of Lublin, Zamość or Lubartów. Newly established public gardens were usually located on the outskirts of the city as for example, Park Saski (1837), Ogród Bronowicki (the Bronowicki Garden) - formerly called the Foksal Park in Lublin, or Park Miejski im. Jana Kanclerza Zamoyskiego (the Zamoyski Municipal Park - 1926) located in the former fortification area in Zamość. The situation in smaller cities such as Lubartów, Radzyń Podlaski (1755, planner: Jakub Fontana) and Kock (planner: Szymon Bogumił Zug) was slightly different. The former garden complex adjacent to the magnate residence served a key role in the urban structure of the settlement (thus, determining its development) was later adapted to the function of a municipal park. The article describes three selected garden complexes. The spatial relations of the parks in the context of their urban structure are analysed. The article takes into account their contemporary use and the state of preservation of their historic elements as presented in the original composition as presented in historic images and maps.

Źródło:

Budownictwo i Architektura; 2019, 18, 2; 31-45
1899-0665

Pojawia się w:

Budownictwo i Architektura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Gimnazjum w Brzeżanach w latach 1806–1918. Zarys dziejów
Historical outline of the middle school in Brzeżany in the years 1806-1918

Autorzy:

Ochenduszko, Tadeusz
Hoff, Jadwiga
Kamińska-Kwak, Jolanta
Pudłocki, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2232952.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Archiwum Państwowe w Rzeszowie

Tematy:

Galicja
Brzeżany
gimnazjum
nauczyciele
uczniowie
XIX–XX wiek
Galicia
middle school
teachers
students
19th and 20th century

Opis:

Pierwotną siedzibą szkoły był Zbaraż. W 1789 r. cesarz Józef II Habsburg założył w mieście tym pięcioletnie gimnazjum. Była to jedna z sześciu tego typu szkół średnich w Galicji. W 1805 r. cesarz Franciszek I podjął decyzję, aby zakład przenieść do Brzeżan – miasta będącego siedzibą cyrkułu. W 1819 r., w wyniku reformy oświaty, liczbę klas zwiększono do sześciu. Cztery niższe nazwano gramatykalnymi, a dwie wyższe – humanioralnymi. Sprawami pedagogicznymi kierował prefekt, a strategiczne decyzje podejmował dyrektor, który był jednocześnie starostą (Kreishauptmann) cyrkułu. Po Wiośnie Ludów w 1848 r. Kreishauptmann utracił zwierzchnictwo nad gimnazjum, a prefekt podniesiony został do rangi dyrektora i przejął odpowiedzialność za całokształt działalności szkoły. W wyniku kolejnej reformy władze planowały zdegradować gimnazjum do czteroletniego, jednak dzięki staraniom lokalnej społeczności udało się temu zapobiec i uzyskać zgodę na powiększenie szkoły do ośmiu klas. Nastąpiło to w latach 1863/64–1864/65. W maju i czerwcu 1865 r. dla absolwentów klasy ósmej odbyła się pierwsza w Brzeżanach matura, zwana egzaminem dojrzałości. Bardziej korzystne warunki dla rozwoju szkoły nastały po uzyskaniu przez Galicję autonomii. Liczba zespołów klasowych wzrosła z 9 w roku 1868/69 do 23 w latach poprzedzających I wojnę światową, a liczba uczniów z ponad 300 do ponad 700. Od roku szkolnego 1906/07 zaczęto tworzyć klasy utrakwistyczne (dwujęzyczne), w których dla części przedmiotów językiem wykładowym był polski, a dla pozostałych – ukraiński. W roku szkolnym 1914/15 gimnazjum nie funkcjonowało z powodu okupacji dużej części Galicji przez wojska rosyjskie. W latach 1915/16–1917/18 znajdowało się albo w strefie przyfrontowej, albo pod okupacją i do lutego 1918 r. nie było w nim warunków do wznowienia systematycznej pracy.
The erstwhile location of the school was Zbaraż. In 1789, Holy Roman Emperor Joseph II founded a five-year middle school in Zbaraż. It was one of six such schools in Galicia. In 1805 Emperor Franz Joseph I made a decision to move the institution to Brzeżany – a town which was the capital of the district. After school reforms of 1819, the number of classes was increased to six. The four lower classes were grammatical, with the two higher ones being poetics and rhetoric. A prefect was responsible for the teaching matters, and the strategic decisions were made by a director, who was at the same time a leader of the district (ger. Kreishauptmannem). After the Springtime of Nations in 1848, Kreishauptmann lost his authority over the middle school, and a prefect was raised to the rank of director and took the sole responsibility for running the school. As a result of another reform, the government was trying to reduce the curriculum time in middle school to four years. However, thanks to the efforts of the local community, this was avoided and the middle school curriculum was increased to eight classes. It happened in the years 1863–1864 and 1864–1865. The first matura exam for the Brzeżany eighth grade students was conducted in May and June 1865. After Galicia became autonomous, the school had more room for expansion. The number of students over the years increased from 300 to over 700, and so from 9 groups being taught in the year 1868–1869, it increased to 23 groups being taught in the years preceding World War I. Bilingual classes were being created from the school year 1906–1907, where some subjects were taught in Polish and the rest in Ukrainian. In the school year of 1914–1915, the middle school was closed due to Russian occupation of a large part of Galicia. In the years 1915–1916 and 1917–1918, the middle school was either considered to be at the front or under occupation, and due to these conditions it could not be reopened until February 1918.

Źródło:

Prace Historyczno-Archiwalne; 2022, Tom XXXIV; 7-34
1231-3335

Pojawia się w:

Prace Historyczno-Archiwalne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Wychowanie zdrowotne i higiena dzieci i młodzieży w świetle poradników dla rodziców z lat 1850-1970 – zarys problematyki
Children and youth health education and hygiene in the light of guides for parents (1850-1977)

Autorzy:

Nawrot-Borowska, Monika
Małek, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/544864.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Tematy:

historia wychowania
dzieci
młodzież
higiena
poradniki
wychowanie zdrowotne
zdrowie
XIX i XX wiek

Opis:

Przedmiotem analiz uczyniono problematykę wychowania zdrowotnego i higieny dzieci i młodzieży w świetle poradników z lat 1850-1970. Celem podjętych badań jest próba odtworzenia, systematyki, a przede wszystkim ukazania ewolucji porad i wskazówek ze wskazanego zakresu w ponadstuletnim okresie rozwoju literatury poradnikowej. Podstawą źródłową analizowanej problematyki uczynione zostaną poradniki wychowawcze oraz higieniczne dla rodziców, wychowawców oraz opiekunów dzieci i młodzieży okresu zaborów, II RP oraz PRL. Zamieszczane w tym okresie na stronach poradników informacje i porady obrazują przemiany w postrzeganiu i rozumieniu zasad higieny, troski o zdrowie i propagowania zdrowego stylu życia dzieci i młodzieży, będących konsekwencją zmian na polu nauk medycznych, higienicznych oraz pedagogicznych.

Źródło:

Przegląd Pedagogiczny; 2015, 2; 85-124
1897-6557

Pojawia się w:

Przegląd Pedagogiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Przebieg dyskusji w nauce polskiej przełomu XIX i XX wieku na temat obrządku słowiańskiego w Polsce wczesnośredniowiecznej
Der Verlauf der Diskussion über den slawischen Ritus im frühmittelalterlichen Polen in der polnischen Wissenschaft um die Wende des 19. zum 20 Jh.

Autorzy:

Koczwara, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041757.pdf

Data publikacji:

2000

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Geschichte
19.-20. Jahrhundert
slawisch Ritus
historia
XIX-XX wiek
obrządek słowiański
history
19th-20th century
Slavic rite

Opis:

Die Verbreitung der Mission der Heiligen Gebrüder von Soluri, der Schutzherren Europas, auf die südlichen Gebiete Polens hüllt sich ins Dunkel der Geschichte. In der polnischen Wissenschaft dauert eine langjährige diese Thematik betreffende Diskussion. Ziel des vorliegenden Artikels ist es, den Verlauf dieser Diskussion in der wissenschaftlichen Literatur vom Ende des 19. und Anfang des 20. Jhs. darzustellen. Der Autor zeigt in dem Artikel sowohl die Stellungen der Anhänger des slawischen Ritus als auch die der Gegenseite, die sich bemüht hat, in unterschiedlichem Grad bei einzelnen Autoren (Szczesniak, Parczewski, Brückner) durch eine kritische Analyse der Quellen und anderer Argumente nachzuweisen, dass der slawische Ritus in Polen nicht vorhanden war, oder er verschwand nach kurzzeitigem Erscheinen, ohne in der Geschichte Polens eine bedeutende Rolle zu spielen (Potkariski, Abraham). Der Autor stellt fest, dass das Problem der Existenz des slawischen Ritus im frühmittelalterlichen Polen weiterhin ein Diskussionsgegenstand in der polnischen Wissenschaft bildet. Dem Problem sollen jedoch weitere Artikel gewidmet werden.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2000, 73; 255-275
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Portret Bibianny Moraczewskiej – literatki nieznanej
Bibianna Moraczewska’s Portrait – Unknown Writer

Autorzy:

WALĘCIUK-DEJNEKA, BEATA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/972524.pdf

Data publikacji:

2018-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo HUMANICA

Tematy:

dziennik
kobieta
literatura polska
XIX/XX wiek
Bibianna Moraczewska
powieści
diary
woman
Polish literature
9th/20th century
novels

Opis:

Artykuł jest próbą literaturoznawczego spojrzenia na twórczość literacką Bibianny Moraczewskiej, działaczki politycznej i społecznej, która także próbowała swoich sił na polu artystycznym. Jej utwory to bardziej próby, opowiastki o tematyce patriotyczno-religijnej z wątkiem miłosnym, przynależące do grupy tekstów popularnych, adresowanych do wszystkich zainteresowanych problematyką kobiecą i losami ojczyzny. Ich nieskomplikowane schematy kompozycyjne (fabularne) nie wymagały bowiem wnikliwych zabiegów interpretacyjnych, odsłaniających ukryte sensy. Autorka znała prawdę i chciała ją przekazać czytelnikowi, zamierzała się nią podzielić. Pokazywała bohaterów narodowych i silne, samodzielne i zaradne kobiety.
The article is an attempt at a literary perspective on the Bibianna Moraczewska’s creation, a political and social activist who also tried her strength in the field of art. Her works are patriotic and religious with a love theme, they belong to a group of popular texts addressed to all those interested in women's issues and the fate of the motherland. The uncomplicated compositional patterns of these works did not require in-depth interpretive measures, revealing hidden meanings. The author knew the truth and wanted to pass it on to the reader. She showed national heroes and strong, independent and resourceful women.

Źródło:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2018, 2(5); 65-78
2451-3539
2543-7011

Pojawia się w:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Pluralité des points de vue, pluralité des cultures : la construction de l’identité du moi dans les espaces insulaires
Multiplicity of points of view, multiplicity of cultures – identity building in the insular regions
Różnorodność poglądów, różnorodność kultur – budowanie tożsamości na obszarach wyspiarskich

Autorzy:

Bézert, Alexandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/966749.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

insular identity
multiculturalism
French narrative literature
19th-20th
Corsica
tożsamość wyspiarska
wielokulturowość
francuska literatura narracyjna
xix-xx wiek
korsyka

Opis:

Wydaje się, że zarówno u wyspiarskich jak i podróżujących autorów własne wyobrażenia odgrywały zasadniczą rolę w odbiorze wyspiarskiej kultury. Świadectwa te prowadzą do krzyżowania się kultur, a różne perspektywy stanowią szansę wzbogacenia kultury wysp oraz ochrony jej dziedzictwa. Piśmienność jest zarazem świadkiem i strażnikiem kultury. Czy jednakże autor, będący socjologiem, może nam dostarczyć obiektywnej wizji obserwowanej kultury? Jeśli w „Bildungsroman” wpływ kraju na jednostkę jest oczywisty, można także mówić o różnorodności kulturowej intrapersonalnej. Ta wielokulturowość uwalnia od uprzedzeń każdą jednostkę, która obawia się utraty swojej tożsamości. Podtrzymywanie wyspiarskiej kultury może okazać się jedyną drogą do zahamowania jej globalizacji.
It appears that both insulars and travelling authors have interpreted the insular culture through their own depictions. These testimonies lead to cultural cross-fertilization. These diverse perspectives are an opportunity for enrichment of the islands’ cultures and a chance for them to preserve their heritage. Literacy is both a witness and a keeper of a culture. However, can the author, a sociologist, provide an objective view of the observed culture? If, in “Bildungsromans”, the influence of the land on the individual is obvious, the plurality of cultures is also observed within persons. This plurality of culture creates an open mindedness in each individual, which threatens the loss of his unique identity. Maintaining an insular culture may be the only way to delay its globalization.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica; 2014, 009
1505-9065
2449-8831

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

„Grzech tajemny”. Problematyka seksualności dzieci w świetle poradników z II połowy XIX i początku XX wieku
“A Secret Sin”. The Issue of Children’s Sexuality, Considered in the Light of Handbooks from the Second Half of the 19th Century and the Early 20th Century

Autorzy:

Nawrot-Borowska, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/478613.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

seksualność dziecka
wychowanie seksualne
onanizm
poradniki
XIX/XX wiek
children’s sexuality
sex education
masturbation
guides
19th/20th century

Opis:

Przedmiotem badań uczyniono rzadko dotąd poruszany w badaniach historyczno-pedagogicznych problem masturbacji dziecięcej. Cezury czasowe podjętych analiz obejmują II połowę XIX i początek XX wieku. Podstawę źródłową dokonanych ustaleń stanowią poradniki wychowawcze (w tym religijne), a także z zakresu higieny i lecznictwa, wydane drukiem na terenie ziem polskich w badanym okresie. Celem badań jest próba systematyki poglądów poświęconych kluczowemu zagadnieniu, prezentowanych przez autorów poradników (pedagogów i wychowawców, lekarzy, księży) oraz ukazanie ich ewolucji. Jak wynika z dokonanych ustaleń, w większości badanych poradników onania traktowana była w kategoriach nadużycia płciowego, prowadzącego do poważnych chorób, a w konsekwencji śmierci. W ujęciu poradników religijno-wychowawczych rozumiano ją w kategorii grzechu śmiertelnego. Treści porad skupiły się na tym, jak rozpoznawać symptomy onanii u dzieci i jak jej skutecznie zapobiegać. Szczególną rolę we wskazanych zakresach działań odgrywali rodzice. Podkreślić należy, że na początku XX wieku zaczęły się pojawiać prace (głównie autorstwa osób ze środowiska medycznego) uświadamiające, że masturbacja nie jest aż tak niebezpieczną praktyką, za jaką ją przez wieki uznawano, zaś uprawiana z umiarem w żaden sposób nie wpływa na stan zdrowia osoby ją praktykującej, jednak nadal sugerowano strzec dzieci przed tym niemoralnym występkiem.
The issue of childhood masturbation, rarely addressed up to now in historical and pedagogical studies, is the subject of the research presented here. The demarcatory timelines for the analysis carried out encompass the second half of the 19th century and the early 20th century. Our source material is educational handbooks (including religious ones), as well as those related to hygiene and health care, published in printed form on Polish territory in the period under consideration. The aim of the research is to systematize the views on this issue offered by the authors of those works (teachers and educators, doctors, priests), and to present their evolution. As those findings indicate, in most of the guides, masturbation was treated as a form of sexual self-abuse, leading to serious diseases and, consequently, to death. In religious and educational handbooks it was placed in the category of being a mortal sin. The contents of the advice given focused on how to recognize the symptoms of masturbation in children, and how to prevent it effectively. Parents were to play a special role in the courses of action recommended. It should be emphasized that it was only at the beginning of the 20th century that works (developed mainly in medical circles) began to appear, aimed at making people aware that masturbation was not as dangerous as it had been thought to be over the preceding centuries, and that, when practised in moderation, it did not affect the health of the person practising it in any way. It was still suggested, however, that children be protected from falling victim to what was considered a morally offensive activity.

Źródło:

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce; 2016, 11, 1(39); 79-100
1896-2327

Pojawia się w:

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Karaimskie tradycje i aspiracje oświatowe w XIX/XX wieku (zarys problemu)
Karaim traditions and educational aspirations in the 19th/20th century (outline of the problem)

Autorzy:

Wróblewska, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2105020.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji

Tematy:

Karaimi
XIX/XX wiek
tradycja
oświata
wychowanie rodzinne
nauczyciele
Karaite
the 19th/20th Century
traditions
upbringing
education
family
teachers

Opis:

Cel: Celem artykułu jest ukazanie specyfiki wychowania karaimskiego, form i metod kształcenia religijnego oraz działań oświatowych, które były zdeterminowane przez sytuację społeczno-polityczną ziem polskich i strukturę zawodową Karaimów. Metody: Poprzez zastosowanie analizy źródeł, tj. dokumentów zdeponowanych w archiwach litewskich, uzupełnionych o analizę prasy karaimskiej i wywiady z najstarszymi Karaimami. Wyniki: Rodziny karaimskie kultywowały tradycje swoich przodków, a umiłowanie do nauki było przekazywane kolejnym pokoleniom. Źródłem kształtowania postaw karaimskich była rodzina, pierwotne i najbliższe środowisko wychowawcze, które wpajało dziecku wartości religijne i uczyło języka macierzystego. Pomimo znaczenia środowiska rodzinnego to jednak wychowanie w znacznym stopniu zależało od sytuacji finansowej i statusu społecznego rodziny. W gminach karaimskich w XIX/XX wieku przy kienesach funkcjonowały tradycyjne szkółki religijne zwane midraszami. W przekazywaniu wiedzy religijnej ważną rolę pełnili nauczyciele, którzy uczyli zasad i praktyk religii oraz języka karaimskiego. Wnioski: Ze względu na znaczenie autorytetów wychowawczych wychowanie w społeczności karaimskiej w XIX wieku oparte było na modelu kultury postfiguratywnej, w której wzorce kulturowe młodszemu pokoleniu przekazuje generacja starsza, posiadająca doświadczenia i wiedzę.
Aim: The aim of the article is to show the specificity of Karaite upbringing, forms and methods of religious education and educational activities that were determined by the socio-political situation of Polish lands and professional structure of Karaites. Methods: In this article the use of source analysis, for example: documents deposited in Lithuanian archives, analysis of Karaite press and interviews with the oldest Karaites. Results: Karaite families cultivated the traditions of their ancestors and the love of learning was passed onto subsequent generations. Family, as an original and closest educational environment that inculcated religious values into the children and taught them their mother tongue, was the source of shaping Karaim attitudes. Despite the importance of the family environment, upbringing depended mostly on the financial situation and social status of the family. In Karaite municipalities in the 19th/20th century there were traditional religious schools called midrash functioning next to kenesas (houses of prayer). Teachers who taught religious rules and practices, and the Karaite language, played an important role in passing on religious knowledge. Conclusions: Because of the relevance of educational authorities, upbringing in a Karaite community in the 19th century was based on the model of post-figurative culture, in which cultural patterns were handed down by the older generation, who possessed experience and knowledge, to the younger generation.

Źródło:

Wychowanie w Rodzinie; 2018, XVII, (1/2018); 17-32
2082-9019

Pojawia się w:

Wychowanie w Rodzinie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Działalność Zgromadzenia Służebnic Matki Dobrego Pasterza w latach 1895-1995
Die Tätigkeit des Ordens der Dienerinnen der Mutter des Guten Hirten in den Jahren 1895-1995

Autorzy:

Wielgat, Danuta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041977.pdf

Data publikacji:

1996

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

19.-20. Jahrhundert
Kirche
Geistlichkeit
Frauenkongregation
XIX-XX wiek
kościół
duchowieństwo
zgromadzenie żeńskie
19th-20th century
church
clergy
sisterhood

Opis:

Im Rahmen der Ordensgründungen des sei. Honorat Koźminski wurde 1895 der Orden der Dienerinnen der Mutter des Guten Hirten (ohne Ordensgewand) ins Leben gerufen, der allgemein als „Pasterzanki" (die Hirtenschwestern) bezeichnet wurde. Der Orden befaßte sich von Anfang an mit der schwierigen Situation der Mädchen und Frauen, die hart am Rande und manchmal auch schon außerhalb des sozial noch akzeptierten Lebensrahmens standen, und zwar mit dem Ziel ihrer Rehabilitierung. Die Hirtenschwestern widmeten sich dieser Tätigkeit in Fürsorge- und Erziehungsanstalten (Warschau, Piaseczno, Tschenstochau, Otrębusy, Henryków, Białystok, Wilna) sowie in Spitälern für geschlechtskranke Mädchen und Frauen (Warschau, Tschenstochau, Wilna). Als die Anstalten in den fünfziger Jahren vom Staat übernommen wurden, öffnete sich der Orden für die aktuellen Bedürfnisse der Gesellschaft. Eine neue Form seiner Tätigkeit bildete in dieser Zeit die Unterstützung unverheirateter Mütter, die sich dazu entschlossen hatten, ihre unehelichen Kinder zur Welt zu bringen. Manche Schwestern begannen auch als gesellschaftliche Fürsorgerinnen zu arbeiten, um der Demoralisierung und Kriminalität vorzubeugen. Gegenwärtig unternimmt der Orden erneut Anstrengungen, in den zurückgewonnenen Niederlassungen (Piaseczno, Białystok) die Fürsorge für Kinder und Mädchen zu organisieren, die aus moralisch vernachlässigtem Milieu stammen.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1996, 66; 523-538
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Szkoły elementarne na Lubelszczyźnie w okresie okupacji austriackiej (1915–1917)
Elementary schools in the Lublin region during the Austrian occupation (1915–1917)

Autorzy:

Partyka, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/23050738.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

elementary schools
Lublin region
19th–20th century
partitions
Austrian occupation
szkoły elementarne
Lubelszczyzna
XIX-XX wiek
zabory
okupacja austriacka

Opis:

Głównym celem artykułu jest opisanie stanu polskiego szkolnictwa elementarnego na Lubelszczyźnie w czasie I wojny światowej, przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Szkolnictwo elementarne opisywanego okresu opierało się przede wszystkim na małych szkołach jednoklasowych z jednym nauczycielem, jedynie w większych ośrodkach miejskich funkcjonowały szkoły wieloklasowe. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu wielu społeczników (np. właścicieli ziemskich, duchowieństwa), ale i zwykłych obywateli, początek XX w. charakteryzował się nienotowanym wcześniej wzrostem liczby szkół, które umożliwiały dostęp do edukacji tysiącom dzieci i młodzieży. Mimo zniszczeń wojennych, braku infrastruktury szkolnej, niedoboru kadry dydaktycznej, mobilizacja społeczeństwa oraz przychylna w tej materii postawa władz austriackich, doprowadziła w latach 1915–1917 do wzrostu liczby szkół elementarnych z 426 do 1345. Dzięki temu liczba uczniów objętych edukacją wzrosła z około 30 tys. w 1915 r. do ponad 100 tys. w 1917 r. Ważnym osiągnięciem było również przekazanie przez władze austriackie jurysdykcji nad szkolnictwem administracji polskiej już na rok przed odzyskaniem niepodległości. Mimo wzmożonych działań, w ciągu kilku lat nie udało się nadrobić zaległości wynikających z polityki edukacyjnej władz rosyjskich realizowanej przez cały wiek XIX, jednak był to niezwykle istotny asumpt do odrodzenia i organizacji polskiego szkolnictwa w kolejnych latach. Artykuł bazuje na źródłach archiwalnych i opracowaniach z początku XX w., ukazując stan szkolnictwa nie tylko w ośrodkach miejskich, ale również na wsiach. Dzięki zachowanym sprawozdaniom, daje możliwość poznania szczegółowej sieci szkół, co może być przyczynkiem do podejmowania kolejnych badań w tej materii.
The main aim of the article is to describe the state of Polish elementary education in the Lublin region during World War I, before Poland regained independence. Elementary education of the described period was based mainly on small one-class schools with one teacher, only in larger urban centers there were multiclass schools. Thanks to the great involvement of many social activists (landowners, clergy), and ordinary citizens, the beginning of the 20th century was characterized by an unprecedented increase in the number of schools that made education available to thousands of children and adolescents. Despite the war damage, the lack of school infrastructure, the shortage of teaching staff, the mobilization of the society and the favorable attitude of the Austrian authorities in this matter, in the years 1915–1917 led to an increase in the number of elementary schools from 426 to 1,345. As a result, the number of students covered by education increased from about 30,000 in 1915 to over 100,000 in 1917. An important achievement was also the transfer by the Austrian authorities of jurisdiction over education to the Polish administration a year before regaining independence. Despite intensified efforts, within a few years it was not possible to catch up with the educational policy of the Russian authorities implemented throughout the 19th century, but it was an extremely important beginning for the revival and organization of Polish education in the following years. The article is based on archival sources and studies from the beginning of the 20th century, showing the state of education not only in urban centers, but also in villages. Thanks to the preserved reports, it gives the opportunity to get to know the detailed network of schools, which may be a contribution to undertaking further research in this matter.

Źródło:

Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 2; 131-158
1644-857X
2450-7660

Pojawia się w:

Przegląd Nauk Historycznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Typologia i uwarunkowania historyczno-kulturowe przywództwa politycznego na Bałkanach
The typology and cultural-historical conditions of political leadership in the Balkans

Autorzy:

Dymarski, Mirosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/909957.pdf

Data publikacji:

2016-03-08

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Balkans
XIX-XX centuries
power
leadership
politicians
culture
political culture
elites
despotism
autocratism
society
Bałkany XIX-XX wiek
rozwój
przywództwo polityczne
politycy
kultura
kultura polityczna
elity
despotyzm
autokratyzm
społeczeństwo

Opis:

The aim of the paper is to analyze the types and determinants of political leadership in the Balkans. Were these types the copies of the Ottoman model of power, did they reflect native models or were some other models adapted? The theoretical part of the article is based on the cultural theory of leadership (A. Wildavski). Wildavski formulates the thesis that historical and cultural determinants allow us to assume the existence of political leadership in the Balkans, namely, all forms of strong leadership: despotic, absolutist, autocratic and dictatorial (Serbia, Bulgaria, Montenegro). Our considerations concern the period from the national uprisings in the Balkans in the 19th c. until the middle of the 20th c., so till the times when the Ottoman heritage could influence the political and social life in the collective memory. The situation of Europe after 1945 changed radically due to establishing communist states in the Balkan Peninsula and the appearance of an utterly different type of political power. The paper formulates as well the second main thesis that the general leadership in the Balkans in the 19th – 20th cs. was based on shortages: the shortage of political and legal culture, the shortage of elites, of social power, security, education, traffic routes (disintegration), cities and townsfolk etc. All this impeded social development and facilitated the appearance of strong, patriarchal leadership in its different forms. Not all cultural factors and historical heritage affected the character of leadership in an equally powerful manner, but one can distinguish the common core.

Źródło:

Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2015, 22, 2; 139-170
0239-4278
2450-3177

Pojawia się w:

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

O języku polskiej powieści brukowej
On the language of the Polish pulp fiction novels

Autorzy:

Bieńkowska, Danuta
Umińska-Tytoń, Elżbieta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1590846.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

Polish literature
pulp fiction novels
19th–20th centuries
Łódź
linguistic style
literatura polska
powieść brukowa
XIX/XX wiek
styl językowy

Opis:

W artykule przedmiotem opisu i analizy są cechy językowo-stylistyczne polskich powieści brukowych pochodzących z końca XIX oraz początku XX wieku. Powieści brukowe, należące do tzw. literatury drugorzędnej (niższej klasy), miały zaspokajać ludyczne oraz kulturowe potrzeby czytelnicze średnich i niższych warstw społecznych. W powieściach tych dominuje styl prosty, wyrastający z realizacji idei werystycznych, w myśl których teksty miały być zwierciadłem rzeczywistości, odwoływać się do mentalności, obyczajów, kultury i języka czytelników. Urealnieniu świata przedstawionego służyły m.in. onimy (imiona, nazwiska, przezwiska postaci i nazwy topograficzne) oraz bogaty zbiór środków językowych typowych dla komunikacji potocznej. W stylistyce powieści brukowych obecne są także elementy właściwe stylowi artystycznemu (poetyckiemu), które nadają im bardziej wyszukany, literacki charakter. Miały one kreować wyobrażenie o literackości u przeciętnego, prostego czytelnika.
The subject of description and analysis in this article are the linguistic-stylistic features of the Polish pulp fiction novels of the late 19th and early 20th century. Pulp fiction novels, which belong to the so called secondary (or lower class) literature, were intended to satisfy the ludic and cultic reading needs of the middle and lower social layer. The pulp fiction novels are dominated by a simple style, sprouting from the implementation of the veristic ideas, according to which the texts were to reflect the reality, refer to the mentality, customs, culture, and language of the readers. In order to make the depicted world real, the onyms were used (names, surnames, nicknames of the characters and the topographical names) as well as the abundance of linguistic means typical of the colloquial communication. In the stylistics of the pulp fiction novels present are also elements characteristic of the artistic (poetic) style, that make them more sophisticated or literary. They were intended to create in an average common reader the idea of what literariness is.

Źródło:

Studia Językoznawcze; 2020, 19; 19-37
1730-4180
2353-3161

Pojawia się w:

Studia Językoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

"Lowańczycy" wśród profesorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w okresie międzywojennym

Autorzy:

Karolewicz, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044297.pdf

Data publikacji:

1981

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

okres międzywojenny
Katolicki Uniwersytet Lubelski
XIX-XX wiek
Lowanium
inter-war period
Catholic University of Lublin
19th-20th century
Leuven

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1981, 43; 217-229
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Standardy naukowe parazytologii w kontekscie historycznym

Autorzy:

Lonc, E
Plonka-Syroka, B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/839528.pdf

Data publikacji:

2005

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Parazytologiczne

Tematy:

wiek XIX-XX
rozwoj nauki
historia nauki
Polska
parazytologia
Europa

Źródło:

Annals of Parasitology; 2005, 51, 3; 197-207
0043-5163

Pojawia się w:

Annals of Parasitology

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Standardy naukowe parazytologii w kontekście historycznym

Autorzy:

Lonc, E.
Płonka-Syroka, B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2146390.pdf

Data publikacji:

2005

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Parazytologiczne

Tematy:

wiek XIX-XX
rozwoj nauki
historia nauki
Polska
parazytologia
Europa

Źródło:

Wiadomości Parazytologiczne; 2005, 51, 3; 197-207
0043-5163

Pojawia się w:

Wiadomości Parazytologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Religious Themes in Polish Press for Children and Adolescents in the Years 1863–1918
Tematyka religijna na łamach polskich czasopism dla dzieci i młodzieży w latach 1863–1918

Autorzy:

Rogoż, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/421869.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Religion
Catholicism
children’s magazines
youth magazines
19th–20th centuries
Religia
katolicyzm
czasopisma dla dzieci
czasopisma dla młodzieży
XIX–XX wiek

Opis:

The subject of discussion are religious themes present in the Polish-language general profile press for children and young people published on the area of the former Commonwealth in the years 1863–1918 by editors not directly connected with churches or religious associations. The considerations include the contents of several hundred magazines, nevertheless, detailed qualitative analysis was carried out on the following representative representations from the three partitions: “Przyjaciel Dzieci” (1863–1915), “Wieczory Rodzinne” (1880–1914), “Towarzysz Pilnych Dzieci” (1876–1883), “Mały Światek” (1888–1918), “Jutrzenka Polska” (1904–1914), “Anioł Stróż” (1895–1909) and “Przyjaciel Dziatwy” (1898–1914). The religious content played a significant role in these periodicals, ranging from 3.4% to 11.1% of the printed area.
Przedmiot rozważań stanowi tematyka religijna obecna na łamach polskojęzycznej prasy dla dzieci i młodzieży o profilu ogólnym wydawanej na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w latach 1863–1918 przez redakcje nie związane bezpośrednio z kościołami czy związkami wyznaniowymi. W przeprowadzonych rozważaniach uwzględniono treść kilkuset czasopism, niemniej jednak szczegółowej analizie ilościowej i jakościowej poddano następujące, reprezentatywne tytuły z 3 zaborów: „Przyjaciel Dzieci” (1863–1915), „Wieczory Rodzinne” (1880–1914), „Towarzysz Pilnych Dzieci” (1876–1883), „Mały Światek” (1888–1918), „Wiek Młody” (1893–1904), „Jutrzenka Polska” (1904–1914), „Anioł Stróż” (1895–1909) oraz „Przyjaciel Dziatwy” (1898–1914). Treści religijne odgrywały w poszczególnych pismach niebagatelną rolę zajmując od 3,4% do 11,1% zadrukowanej powierzchni

Źródło:

Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2017, 20, 3; 39-52
1509-1074

Pojawia się w:

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

The birth of young people’s political press in Poland (1899–1918)
Narodziny młodzieżowej prasy politycznej w Polsce (1899–1918)

Autorzy:

Kolasa, Władysław Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2058228.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish press in the early 20th century
political press targeting the young generation
prasa polityczna
prasa młodzieżowa
historia
Polska
XIX–XX wiek

Opis:

Artykuł zawiera syntetyczną prezentację rozwoju młodzieżowej prasy politycznej w Polsce w latach 1899–1918. Przedstawiono jej genezę, uwarunkowania, geografię oraz typologiczne zróżnicowanie. Badania ujawniły, że na początku XX wieku dominowały dwa wyrównane systemy prasowe (młodych narodowców oraz socjalistów). Prasa innych młodzieżowych nurtów ideowych (ludowców, chadeków i konserwatystów) była wyraźnie słabsza.
This article presents an outline history of the Polish political press addressed to the younger generation of readers in the years 1899–1918. It contains a summary account of its origins, socio-political contexts, geographical distribution as well as its typological differentiation. The data show that at the beginning of the 20th century that market was dominated by two contenders, the nationalists and the socialists, while titles espousing other ideological and party-political options (the agrarian, the Christian Democrat, or the conservative) were trailing far behind.

Źródło:

Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2021, 24, 2; 25-48
1509-1074

Pojawia się w:

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Wiejski krajobraz kulturowy powiatu Nowe Miasto Lubawskie

Autorzy:

Bączek, Konrad

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1364543.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

wiejski krajobraz kulturowy
wiek XIX i XX
ziemia lubawska

Opis:

The article discusses the rural cultural landscape of the Nowe Miasto district. However, folkloric elements relating to the description of settlement processes and the material culture of particular eras (both monuments and objects that do not have this status) was not included. At the same time, it is based on the assumption prevalent in Polish academia that the rural landscape is a space historically shaped by human activity, containing products of civilization (a historical rural layout, a historical urban layout) and natural elements (avenues, parks, other landscape elements). The rural landscape which is defined as cultural heritage can be read, observed, felt and understood, consisting of elements such as buildings, roads, water, places of worship and memory, as well as engineered structures. It is both a landscape of rural buildings, as well as an agricultural (production) landscape. Aside from the discussion of individual elements of the cultural landscape, this article also presents conclusions regarding the condition of their preservation and their possible maintenance or reconstruction

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2018, 300, 2; 288-330
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Ferdynand I Koburg w oczach prześmiewców. Uwagi na temat bułgarskiej satyry politycznej przełomu XIX i XX wieku

Autorzy:

Popek, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/653839.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Ferdynand I Koburg
satyra polityczna
Bułgaria
Bałkany
XIX‑XX wiek
rojalizm
Ferdinand I Coburg
political satire
Bulgaria
Balkans
19th‑20th Century
royalism

Opis:

Autor analizuje ewolucję wizerunku księcia (a później cara) Bułgarii Ferdynanda I Koburga (1887‑1918) w bułgarskiej twórczości satyrycznej z przełomu XIX i XX wieku: zbiorze opowiadań Baj Ganio Aleko Konstantinowa, poemacie satyrycznym Księga narodu bułgarskiego Stojana Michajłowskiego, wybranych opowiadaniach oraz felietonach Georgiego Kirkowa oraz karykaturach publikowanych w czasopiśmie humorystycznym „Byłgaran”. Niniejsze satyry stanowią zawoalowany komentarz nie tylko do aktualnych wydarzeń politycznych, w których Koburg brał czynny udział, ale i do zmieniającej się roli monarchy na bułgarskiej scenie politycznej oraz specyfiki bułgarskiego rojalizmu.The author analyses the evolution of the image of Ferdinand I, Knyaz, and later Tsar of Bulgaria (1887‑1918) in Bulgarian satire at the turn of the 19th and 20th century: a collection of short stories about Bay Ganyo by Aleko Konstantinov, the satirical poem Book on the Bulgarian People by Stoyan Mihaylovski, selected short stories and newspaper columns by Georgi Kirkov and caricatures published in the satirical periodical „Bulgaran”. These examples of satire are a veiled comment on not just current political events that Ferdinand I took an active part in, but also on the evolving role of the monarch on the Bulgarian political scene and the specifics of Bulgarian monarchism.

Źródło:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2015, 50, 2
2353-6403
1230-5057

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Isaac Albéniz’s Iberia as the Eternal Memory of Andalusia

Autorzy:

Błażejczyk, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1798818.pdf

Data publikacji:

2019-10-24

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Isaac Albéniz; Andaluzja; Iberia; muzyka hiszpańska XIX/XX wiek; tożsamość narodowa
Isaac Albéniz; Andalusia; Iberia; Spanish music of 19th/20th century; national identity

Opis:

Iberia Isaaca Albéniza jako wieczna pamięć o Andaluzji Artykuł to studium przypadku obrazujące zjawisko pamięci historyczno-kulturowej regionu Andaluzji w twórczości Isaaca Albéniza, hiszpańskiego kompozytora muzyki klasycznej przełomu XIX i XX wieku . Omawia jego najwybitniejsze dzieło – Iberia w kontekście zagadnienia tożsamości narodowej, historii i kultury Andaluzji. Zawiera rys historyczny poszczególnych andaluzyjskich regionów oraz korespondencję Albéniza.
The article is a case study illustrating the phenomenon of historical and cultural memory of the Andalusia region in the work of Isaac Albéniz, a famous Spanish composer of classical music on the turn of the 19th and 20th century. The article discusses the most outstanding composition of I. Albéniz Iberia in the context of the issue of national identity, history and culture of Andalusia. It contains a historical outline of individual Andalusian regions and Albéniz’s letters.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 2; 159-173
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

“All that glitters is not gold” - Polish journalists in West Prussia: A critical glance
„Nie wszystko złoto…”. Polscy redaktorzy Prus Zachodnich inaczej

Autorzy:

Gzella, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2075431.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish Press in West Prussia in the19th and early 20th century
journalists and editors’ biographies
Prusy Zachodnie
redaktorzy
dziennikarze
XIX–XX wiek

Opis:

The biographies of the journalists of Polish press published in West Prussia in the 19th and early 20th century usually highlight their patriotic commitment and admirable perseverance in launching and running various newspapers and journals. However, we can also find in their lives episodes that did them little credit, or even were downright disgraceful.
W życiorysach redaktorów polskiej prasy wydawanej w XIX i początkach XX wieku w Prusach Zachodnich zauważamy prowadzone przez nich działania narodowościowe, wkład w tworzenie, wydawanie i redagowanie poszczególnych gazet i czasopism. Jednak w ich życiu doszukać się można zachowań niezbyt chwalebnych, a niekiedy nawet godnych potępienia.

Źródło:

Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2018, 21, 3; 5-19
1509-1074

Pojawia się w:

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Geneza i rozwój piłki nożnej w Częstochowie do 1918 roku
Genesis and the development of football in Czestochowa before 1918

Autorzy:

Koscianski, K.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1396491.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

sport
pilka nozna
Czestochowa
geneza
zabory
historia
wiek XIX-XX
rozwoj sportu

Opis:

Rozkwit gospodarczy Częstochowy na początku XX wieku przyczynił się do rozwoju sportu w mieście i okolicach. Przybycie do częstochowskich fabryk pracowników z różnych regionów i państw zaowocowało powstaniem kilku drużyn piłkarskich. Gdy tylko powstały pierwsze namiastki klubów, mecze rozgrywano również z drużynami z innych miast – m.in. Piotrkowa, Sosnowca czy Łodzi. W tym okresie najwięcej spotkań rozegrały drużyny fabryk: La Czenstochovienne; Motte, Meillassoux et Caulliez; oraz Peltzer et Fils. Również młodzież reprezentująca I Gimnazjum Polskie, Gimnazjum Filologiczne czy byłe Gimnazjum Rządowe rozgrywała mecze piłkarskie. Brak infrastruktury oraz kadry trenerskiej były wyraźnie widoczne w początkowej fazie rozwoju piłki nożnej w Częstochowie.
The economic growth of Czestochowa in the beginning of the XX th century caused the development of sport in the city and it’s vicinity. The arrival of workers from other regions and countries to factories in Czestocowa triggered the formation of several soccer teams. The newly established football clubs began to compete with teams from other cities like Sosnowiec, Piotrkow or Lodz. In that period teams representing factories like La Czenstochovienne, Motte Meillassoux et Caullies and Peltzer et Fils played the highest number of matches. Also the schoolchildren representing the I Polish middle school, Philological middle school or the former Governmental middle school played soccer matches at that time. The lack of infrastructure and coaching staff were visible in the early stage of development of football in Czestochowa.

Źródło:

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna; 2018, 17, 2
1895-8680

Pojawia się w:

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

The press in the Diaries of Michał Römer (Mykolas Romeris), 1911–1945. Part I: January 1911 – April 1920
Zagadnienia prasowe w dziennikach Michała Römera z lat 1911–1945. Część 1: styczeń 1911 – kwiecień 1920

Autorzy:

Woźniakowski, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2058191.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish press in the early 20th century
political press targeting the young generation
prasa polityczna
prasa młodzieżowa
historia
Polska
XIX–XX wiek
Nauki Humanistyczne i Społeczne

Opis:

Judging by his private diaries, which he kept for 34 years, the press as such was hardly a major concern for Michał Römer (1880–1945), a Polish-Lithuanian aca-demic and politician who occasionally took on the role of editor and journalist. Nonetheless the diaries are an important contemporary source and a veritable mine of information about the multilingual press published in Wilno between 1911 and 1915. In the second part of that decade Römer ceased to be an active player in that scene, but he kept a watchful eye over it and continued to analyze and comment on the dramatic shifts in Poland's and Lithuania's multilingual press market, a process driven by the changing fortunes of war and its political consequences.
W spisywanych przez 34 lata prywatnych dziennikach Michała Römera problematyka prasowa nigdy nie dominowała, zapiski diarysty (okresowo także redaktora i publicysty) mogą wszakże stanowić istotne uzupełnienie przede wszystkim wiedzy o różnojęzycznej prasie wileńskiej lat 1911–1915, czynnie przez autora współtworzonej. W latach późniejszych stanowią świadectwo bardzo rozległych lektur prasowych piszącego, starającego się krytycznie śledzić i subiektywnie komentować burzliwe przeobrażenia wielojęzycznych gazet i czasopism Polski i Litwy okresu 1915–1920 na tle ówczesnych przeobrażeń politycznych, ustrojowych i wojennych.

Źródło:

Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2021, 24, 3; 21-46
1509-1074

Pojawia się w:

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Źródła do dziejów kongregacji dziekanów archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej w latach 1866-1918

Autorzy:

Walachowicz, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1048245.pdf

Data publikacji:

1969

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

źródła
historia
dzieje
kościół
dziekani
archidiecezja gnieźnieńska
archidiecezja poznańska
XIX-XX wiek
sources
history
church
deans
archdiocese of Gniezno
archdiocese of Poznań
19th-20th century

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1969, 19; 31-44
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Itineraria i gawędy podróżnicze w lwowskim „Wieku Młodym” (1893–1904)
Itineraries and travel tales in the Lwów weekly Wiek Młody (1893–1904)

Autorzy:

Rogoż, Michał
Kolasa, Władysław Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/421406.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish press in the late 19th century and early 20th century
children’s and juvenile magazines
geography and travel
itineraries
Wiek Młody
„Wiek Młody”
geografia
podróże
itineraria
czasopisma dla dzieci i młodzieży
XIX–XX wiek

Opis:

This article examines the geography and travel segment of the weekly Wiek Młody [Young Age], published in Lwów in 1893–1904. The material covered includes the itinerary, a specific subgenre that could often be found in magazines for children and teenagers at the turn of the 19th century. Apart from a series of quantitative and qualitative analyses of 54 texts, i.e. over 284 pages, this study also surveys the magazine’s themes and narrative formats.
Przedmiot rozważań stanowi tematyka geograficzno-podróżnicza, w tym itineraria, specyficzny rodzaj wypowiedzi obecny na łamach czasopism dla dzieci i młodzieży na przełomie XIX i XX wieku. Badania wykonano na przykładzie lwowskiego tygodnika „Wiek Młody”, wydawanego w latach 1893–1904. Uwzględniono aspekty ilościowe i jakościowe, w tym także tematykę i formy wypowiedzi. Łącznie szczegółowej analizie poddano 54 teksty o objętości przeszło 284 stron.

Źródło:

Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2017, 20, 2; 61-72
1509-1074

Pojawia się w:

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Historia Nikickiego Ogrodu Botanicznego
History of the Nikita Botanical Gardens

Autorzy:

Dudek-Klimiuk, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/888596.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Dendrologiczne

Tematy:

ogrody botaniczne
Krym
Jalta
Nikicki Ogrod Botaniczny
historia
wiek XIX-XX
drzewa
gatunki introdukowane

Opis:

In 2012 the Nikita Botanical Gardens celebrated their 200th Anniversary. Today it is one of the oldest and best botanical gardens in the Ukraine. The southern Crimean coast is most attractive in both its landscape and natural beauty. Tracing the history of the Nikita Botanical Gardens it is evident that nature and culture are intertwined, which influenced the decision to establish the botanical garden in the area of the villages of Nikita and Magarach, as suitable locations for this type of institution, and helped to form today’s layout, composition and function. The founding of the garden at the beginning of the 19th Century was connected to the fact that the Crimea was annexed to Russia in 1783. The Crimea as a new territory aroused great interest amongst the wealthy and in particular the Tsars, who recognised the dormant economic potential, and treated the peninsula as access to a warm water sea port as strategic both militarily and in terms of trade. The Black Sea ports were known as Russia’s ‘southern window’, opening up access to Europe and the World. With considerable cooperation from experienced people from abroad, the development of the Crimea began. The climate, similar to that of the Mediterranean, linked to the multi-cultural nature of the place, add to its colour. The unique climate and its exotic atmosphere meant that there was an increased interest in the Crimea, and this resulted in the fact that aristocrats came here as well as artists, and soon summer residences were built, together with their accompanying parks. In the immediate vicinity of Nikita were built in 1811 the palace of Armand- Emmanuel de Richelieu in Gurzuf (after Richelieu’s return to France in 1814 Prince Michael S. Voroncov became it’s owner); the palace and park at Alupka established between 1828–1848 were also owned by Voroncov; Livadia – belonging to Leon Potocki (from 1834, and from 1860 the residence of Tsar Alexander II). This unique part of the world was also of interest to artists who visited or lived on the Crimean coast, among others Alexander Griboedov, Adam Mickiewicz, Ivan Muraviev-Apostol and Alexander Pushkin. The Nikita Botanical Gardens were established in 1812 as a centre of research. The key aim, for which the institution was founded, was to stimulate the growth of agriculture (particularly in southern Russia) by introducing and selecting new plants for cultivation. The founder of the garden was A.E. Richelieu, and the first director was Christian Steven. Steven’s work conducted at the botanical garden also directly meant that the flora of the Crimea and the Caucasus were described. The four sections of the garden which were landscaped parks, were also botanical collections and still survive today. The oldest of these, the Lower Park was established in Steven’s time (from 1812), then the Upper Park (established for the 75th Anniversary of the garden), the Coastal Park (for the 100th Anniversary) and the Montedor Park (for the 150th Anniversary).

Źródło:

Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego; 2012, 60
2080-4164
2300-8326

Pojawia się w:

Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

An Outline of the Statistics of the Polish Press 1864–1918

Autorzy:

Kolasa, Władysław Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/421811.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

History of Polish press, Statistics of Polish press, Geography of Polish press, the 19th and 20th centuries
Historia prasy polskiej, statystyka prasy polskiej, geografia prasy polskiej, XIX–XX wiek

Opis:

This article presents a concise description of the development of the Polish press in the years 1864–1918. The main focus of the work is on the quantitative growth and territorial distribution of the press. The study shows that over 5,886 Polish titles were being published in the years 1864–1918. The largest number of newspapers appeared in Galicia (2,323), a slightly lower number in the Russian Partition (2,018), and the lowest amount in the Prussian Partition (613); what’s more, around 371 titles were being issued on the territories belonging to the partitioning powers, and 561 titles by émigrés.Zarys statystyki prasy polskiej 1864–1918Artykuł zawiera zwięzłą charakterystykę rozwoju oraz prasy polskiej w latach 1864–1918. Celem opracowania jest określenie jej ilościowego wzrostu oraz terytorialnego rozmieszczenia. W wyniku badań ustalono, że w latach 1864–1918 ukazało się aż 5886 tytułów drukowanych w języku polskim. Najwięcej pism ukazywało się w Galicji (2323), nieco mniej w zaborze rosyjskim (2018), zaś najmniej w prowincji pruskiej (613); ponadto 371 tytułów drukowano w głębi państw zaborczych oraz 561 na emigracji

Źródło:

Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2016, 19, 1
1509-1074

Pojawia się w:

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Helena Radlińska i środowisko medyczne w kręgu Wolnej Wszechnicy Polskiej. Wybrane portrety lekarzy-społeczników
Helena Radlińska and the Medical Community of the Free Polish University. Selected Portraits of Medical Doctors and Social Activists

Autorzy:

Szczepańska, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2136030.pdf

Data publikacji:

2022-09-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

medycyna społeczna
pedagogika społeczna
Polska
historia
XIX i XX wiek
medicine
social pedagogy
Polska
history
19th and 20th centuries

Opis:

W artykule podjęto problem wzajemnego oddziaływania dorobku w dziedzinie nauki i praktyki w obszarze dwóch dyscyplin – pedagogiki i medycyny – na przykładzie ich reprezentantów skupionych wokół Heleny Radlińskiej w ramach Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie i łódzkiego oddziału tej uczelni. Skoncentrowano się głównie na okresie II Rzeczypospolitej. Odniesiono się do wspólnych doświadczeń pokoleniowych twórczyni pedagogiki społecznej – Heleny Radlińskiej oraz wybranych dwóch przedstawicieli profesji lekarskiej – Stefana Kopcińskiego i Seweryna Sterlinga. Jeszcze w okresie zaborowym wiązali oni swoją działalność z tajnymi lub jawnymi organizacjami oświatowymi i patriotycznymi, tworząc łącznik pomiędzy czasami niewoli i niepodległej Polski.
The article discusses the problem of the interactions between the fields of science and practice in the area of two disciplines – pedagogy and medicine, on the example of their representatives gathered around Helena Radlińska within the Free Polish University in Warsaw and Lodz. The focus was mainly on the period of the Second Polish Republic. The article refers to the shared generational experiences of three people: the founder of social pedagogy – Helena Radlińska, and representatives of the medical profession – Stefan Kopcinski and Seweryn Sterling. In each case, they associated their activities with secret or open educational and patriotic organizations, creating a link between the period of partitioning and the independence of Poland.

Źródło:

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2022, 15, 2; 186-201
2450-4491

Pojawia się w:

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Zarys rozwoju szermierki sportowej w regionie wschodniej Słowacji w XIX - XX wieku
Outline of the development of sports fencing in the eastern region of Slovakia XIX - XX century Języki publikacji

Autorzy:

Szajna, G.
Szajna, L.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/529284.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

sport
historia
Slowacja
wiek XIX-XX
szermierka
history
Slovakia
19th and 20th centuries
fencing

Opis:

The purpose of this work was to present the development and regional history of fencing in eastern Slovakia. Origins of fencing go back to ancient times, it was referred to as the knightly art of wielding white weapons. Its development over the centuries is a permanent battle and duels that have been changing through the use of various types of weapons, forms and rules of combat. At a time when many sports were at the stage of initial development, European fencing had already developed a system of methodical teaching, which was enriched with extensive literature. The his-tory of fencing in eastern Slovakia has not yet been given a full and synthetic study, although this discipline played a significant role in the development of Slavic physical culture. The article pre-sents an outline of the development of fencing in eastern region Slovakia in Košice. The research method was based on direct and indirect fact finding. The available printing, iconographic sources and source materials were analyzed. The development of fencing in Slovakia took place in the first half of the 19th century in the second largest city of the Austro-Hungarian monarchy, Bratislava. It should be noted that in 1828 Pozsonyi Egyls Magyar Vivo Egyletö was appointed – the first Hun-garian fencing club in Bratislava. The fencing centers in Spain, Italy, France and Germany had a significant influence on the development of the fencing clubs in Central Europe. In 1844, swordsman Ferdynand Martinengo, founded and taught fencing at the private Fencing Academy in Bratislava. Fencing sport in Slovakia owes its existence and continuous development to the com-mitment and dedication of its members who were able to raise the sporting level of their players in the country and internationally.
Celem artykułu było przedstawienie rozwoju sportu szermierczego we wschodniej Słowacji. Szermierka swym pochodzeniem sięga zamierzchłych czasów, określano ją jako rycerską sztukę władania białą bronią. W czasie, kiedy wiele dyscyplin sportu było w stadium początkowego rozwoju, europejska szermierka miała już rozwinięty system metodycznego nauczania, który był wzbogacony obszerną literaturą. Dzieje szermierki wschodniej Słowacji nie doczekały się dotychczas pełnego i synte-tycznego opracowania, chociaż ta dyscyplina odegrała w rozwoju słowiańskiej kultury fizycznej do-niosłą rolę. Artykuł przedstawia fakty historyczne szermierki sportowej we wschodniej Słowacji – w Koszycach. Metodę badawczą oparto o bezpośrednie i pośrednie ustalenie faktów, wykorzystując wyjaśnienia deskrypcyjne i kauzalne. Dokonano analizy dostępnych źródeł drukowanych, ikonogra-ficznych i innych materiałów źródłowych. Rozwój szermierki na Słowacji nastąpił w pierwszej po-łowie XIX wieku w drugim co do wielkości mieście monarchii austro-węgierskiej w Bratysławie. W 1844 roku fechmistrz Ferdynand Martinengo nauczał szermierki w prywatnej Bratysławskiej Akademii Szermierczej. Sport szermierczy w regionie wschodniej Słowacji swoje istnienie i usta-wiczny rozwój zawdzięczał zaangażowaniu i ofiarności prof. Pačenovskiego oraz fechmistrzów, któ-rzy potrafili podnieść poziom sportowy swoich zawodników w kraju i w skali międzynarodowej.

Źródło:

Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2018, 1, 1; 29-41
2545-3211

Pojawia się w:

Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

„Moje Wspomnienia…” Przedstawienie wybranych fragmentów pamiętnika Ignacego Dzierżyńskiego, rodzonego brata Feliksa, dotyczące głównie dziejów szkolnictwa na przełomie XIX i XX wieku
Ignacy Dzierżyński’s ‘My Memories...’ as a Source for the Biography of the Bloody Tyrant, and above all, for the History of Learning in the Second Polish Republic

Autorzy:

Żukowski, Przemysław Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/571033.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska

Tematy:

Ignacy Dzierżyński
Feliks Dzierżyński
Uniwersytet w Petersburgu
historia oświaty XIX–XX wiek
Polacy w Rosji XIX–XX w wieku
the University of St. Petersburg
the history of education at the turn of the nineteenth century
Poles in Russia at the turn of the nineteenth century

Opis:

Prezentowane wspomnienia Ignacego Dzierżyńskiego mogą zainteresować każdego, kto chce zgłębić rozwój oświaty w okresie międzywojennym. Ignacy Dzierżyński (1879–1953) był nauczycielem, a w niepodległej Polsce między innymi pracownikiem Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz kuratoryjnym wizytatorem szkół okręgu szkolnego warszawskiego. Opublikowany fragment jest częścią większej całości, składającej się z kilkunastu rozdziałów odpowiadających biegowi życia ich Autora. Przedstawiony poniżej drobny fragment dotyczy czasu rozpoczęcia nauki gimnazjalnej oraz studiów uniwersyteckich Ignacego Dzierżyńskiego w Moskwie. Przedstawiony jest klimat miasta, a także krótki obraz społeczeństwa zarówno rosyjskiego, jak i polskiego na przełomie XIX i XX wieku, tuż przed wybuchem wojny japońsko-rosyjskiej i wydarzeniami nazwanymi rewolucją 1905 roku.
The memories of Ignacy Dzierżyński may be interesting to every person willing to broaden their knowledge of the history of learning in the interwar period. Ignacy Dzierżyński (1879–1953) was a teacher. In independent Poland he worked i.a. for the Ministry of Religion and Public Education as well as for the Department of Education, where he was employed as a school inspector. This brief fragment is part of a bigger whole, i.e. of a volume consisting of a dozen or so chapters corresponding to the course of life of their author. It covers the period from the beginning of his education in secondary school to the years of his university studies in Moscow. It also gives a glimpse of the atmosphere of that city, together with a portrayal of both the Russian as well as the Polish societies at the turn of the nineteenth century, just before the outbreak of the Russo-Japanese war and the Revolution of 1905.

Źródło:

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2014, 64; 65-87
0006-3940
2450-0410

Pojawia się w:

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Polscy absolwenci i pracownicy Instytutu Weterynaryjnego w Charkowie na przełomie XIX i XX wieku
Polish graduates and employees of the Kharkiv Veterinary Institute at the turn of the 20th century

Autorzy:

Sobolewski, J.
Żwanko, L.
Kibkało, D.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28763108.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna

Tematy:

weterynaria
historia weterynarii
lekarze weterynarii
ksztalcenie zawodowe
Instytut Weterynarii w Charkowie
absolwenci
pracownicy
Polacy
wiek XIX-XX

Źródło:

Życie Weterynaryjne; 2023, 98, 09; 577-582
0137-6810

Pojawia się w:

Życie Weterynaryjne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Badanie zmian powierzchni lesnej Kielecczyzny w XIX i XX wieku na podstawie materialow kartograficznych [II]
The Study of Changes of the Forest Area in the Region of Kielce in the 19th and 20th Century Based on Cartographical Sources

Autorzy:

Szymanski, B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/821708.pdf

Data publikacji:

1993

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Leśne

Tematy:

Kielecczyzna
Polska
lasy
wiek XIX
lesistosc
wiek XX

Źródło:

Sylwan; 1993, 137, 05; 57-66
0039-7660

Pojawia się w:

Sylwan

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Praga jako czeski i europejski ośrodek życia intelektualnego i naukowego w XIX i XX wieku (ludzie, instytucje, inicjatywy)
Prague as a Czech and European centre of intellectual and scientific life in the 19th and 20th centuries (people, institutions, initiatives)

Autorzy:

Tkaczewski, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/587402.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Tematy:

Inicjatywy
Instytucje
Ludzie
Praga
XIX i XX wiek
Życie intelektualne i nauka
19th and 20th century
Initiatives
Institutions
Intellectual life and science
People
Prague

Opis:

Praga i jej wybitni myśliciele (naukowcy, odkrywcy i wynalazcy) wniosła swój niepozorny, lecz godny uwagi wkład nie tylko do czeskiej, ale i do światowej nauki, dziedzictwa cywilizacyjnego i kulturowego, które wywarły swój wpływ na stan XX-wiecznej nauki i współczesnej wiedzy w Europie. To nie tylko badacze i naukowcy, ale także zasłużone uczelnie i instytucje życia naukowego oraz cenne czeskie, europejskie i światowe inicjatywy intelektualne (kongresy, konferencje, szkoły teoretyczne) i wydawnicze (encyklopedie, leksykony). Niniejszy artykuł przybliży je w uporządkowany sposób (chronologicznie), obejmując swą cezurą czasową głównie wiek XIX i pierwszą połowę wieku XX, gdyż te czeskie i czechosłowackie osiągnięcia stały się przyczynkiem do współczesnych sukcesów oraz stanu czeskiej nauki i myśli wynalazczej.
Prague and its ‘prominent sages’ made an in conspicuous yet in valuable contribution to the Czech and global science, cultural and civilizational heritage, which exerted a considerable impact on the state of the 20th century science and contemporary knowledge in Europe. It is not only the merit of its researchers and scientists, but also of its distinguished universities, institutions of scientific life, and valuable Czech, European and worldwide intellectual initiatives (congresses, conferences, theoretical schools) or publishing projects (encyclopaedias, lexicons). This paper presents them in an orderly manner (chronologically), encompassing mainly the 19th century and the first half of the 20th century, as these Czech and Czechoslovakian achievements gaverise to the modern success and affected the condition of the Czech science and inventive thought.

Źródło:

Studia Ekonomiczne; 2016, 277; 168-197
2083-8611

Pojawia się w:

Studia Ekonomiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Badanie zmian powierzchni lesnej Kielecczyzny w XIX i XX wieku na podstawie materialow kartograficznych [I]
The Study of Changes of the Forest Area in the Region of Kielce in the 19th and 20th Century, based on Cartographical Sources [I]

Autorzy:

Szymanski, B.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/822307.pdf

Data publikacji:

1993

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Leśne

Tematy:

Kielecczyzna
Polska
lasy
wiek XIX
lesistosc
wiek XX

Źródło:

Sylwan; 1993, 137, 04; 73-82
0039-7660

Pojawia się w:

Sylwan

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Zmiany klimatu Polski w XIX-XXI wieku ze szczególnym uwzględnieniem Wyżyny Małopolskiej
Changes in the Polands climate during 19th - 21th centuries with particular consideration of Malopolska Upland

Autorzy:

Boryczka, J.
Stopa-Boryczka, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/86782.pdf

Data publikacji:

2006

Wydawca:

Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu

Tematy:

klimat
zmiany klimatyczne
temperatura powietrza
opady atmosferyczne
aktywnosc slonca
oscylacja polnocno-atlantycka
prognozy klimatyczne
Polska
Wyzyna Malopolska
wiek XIX-XX

Źródło:

Problemy Ekologii Krajobrazu; 2006, 16, 1
1899-3850

Pojawia się w:

Problemy Ekologii Krajobrazu

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Swimming and bathing in Czechoslovakia until 1938
Pływanie i kąpiele w Czechosłowacji do roku 1938

Autorzy:

Tomsova, P.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/529292.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

swimming
bathing
Czechoslovakia history
19-20th century
swimming pool
Czechoslovak Amateur Swimming Association
swimmer
pływanie
kąpielisko
historia Czechosłowacji
basen pływacki
XIX i XX wiek
czechosłowacki związek pływacki amatorów

Opis:

Pływanie i kąpiele w Czechach i Słowacji zaczęły sie formować u progu XIX wieku. Począt-kowo korzystano z odpowiednich warunków naturalnych, stąd pierwsze kąpieliska budowano przede wszystkim w korytach rzek. Pierwsze zawody pływackie zorganizowano w 1845 roku na Wełtawie, a w 1890 roku założono w AC Prague Sports Club sekcję pływacką, która obejmowała również pływanie wyczynowe. W 1914 roku założono Czeski Związek Pływacki, a w 1919 zmie-niono jego nazwę na Czechosłowackie Towarzystwo Amatorów Pływania. Liczba basenów pły-wackich była w tamtych czasach niewielka, warunki stworzone czechosłowackim pływakom nie by-ły idealne, a to sprawiło, że ich wyniki w międzynarodowych zawodach pływackich nie były imponujące.
Swimming and bathing in Czechoslovakia started to take shape at the beginning of the 19th century. At first, suitable locations in nature were used, with the first swimming baths built later on, primarily on rivers. The first competitive swimming races were held in 1845 on the Vltava River and in 1890, the AC Prague Sports Club founded a swimming department which also in-cluded competitive swimming races. In 1914, the Czech Union of Swimming was founded and in 1919 it was renamed as the Czechoslovak Amateur Swimming Association. The number of swimming pools at this time was very low, the conditions of Czechoslovak swimmers were not ideal, and their results at international swimming competitions suffered as a result.

Źródło:

Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2018, 1, 1; 43-53
2545-3211

Pojawia się w:

Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Rufin Morozowicz (1851 – 1931). Legenda polskiego teatru

Autorzy:

Uljasz, Adrian

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/23050635.pdf

Data publikacji:

2021-08-18

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Morozowicz Rufin (1851–1931)
teatr w Polsce
opera i operetka w Polsce
historia
XIX i XX wiek
theater in Poland
opera and operetta in Poland
history
19th–20th centuries

Opis:

Komik Rufin Morozowicz (1851–1931) to aktor i śpiewak – legenda polskiej operetki. Osiągnął dorobek również jako artysta dramatyczny, dyrektor teatru i reżyser. Zdarzało się, że występował z sukcesem w operach komicznych. Z początku grał w warszawskich teatrach ogródkowych i na tzw. prowincji. Pracował w objazdowych zespołach aktorskich. W okresie 1875–1878 był aktorem Teatru Miejskiego w Krakowie. W 1881 r. otrzymał angaż w Warszawskich Teatrach Rządowych. Od tego czasu na stałe związał się zawodowo z Warszawą. Wykonywał zawód aktora do 1927 r. Był najbardziej znanym aktorem z rodziny Morozowiczów. Jego legendarne role to Menalaus w operetce Jacques’a Offenbacha Piękna Helena i John Styx w operetce tego samego kompozytora Orfeusz w piekle.
Comedian Rufin Morozowicz (1851–1931) is an actor and singer – a legend of Polish operetta. He also achieved an output as a dramatic artist, theater director and director. It happened that he performed successfully in comic operas. At the beginning, he played in Warsaw garden theaters and in the so-called province. He worked in traveling acting groups. In the period 1875–1878, he was an actor of the Municipal Theater in Krakow. In 1881, he was employed at the Government Theaters of Warsaw. Since then, he has been permanently professionally connected with Warsaw. He worked as an actor until 1927. He was the most famous actor in the Morozowicz family. His most legendary roles are Menalaus in Jacques Offenbach’s operetta Beautiful Helena and John Styx in the operetta by the same composer Orpheus in Hell.

Źródło:

Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 159-190
1644-857X
2450-7660

Pojawia się w:

Przegląd Nauk Historycznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Towards a new archival science. Anthropologising the archive and the archival materials
W stronę nowej archiwistyki. Antropologizowanie archiwum i archiwaliów

Autorzy:

Piasek, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/51122683.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

new archival science
anthropologised archival science
cultural anthropology
archive and archival materials
19th and 20th centuries
nowa archiwistyka
archiwistyka zantropologizowana
antropologia kulturowa
archiwum i archiwalia
XIX i XX wiek

Opis:

The article puts forward a proposal of new archival science – anthropologised archival science. The new archival science is discussed in the context of changes in the understanding of archives as the practice of collecting, storing and providing access to archival collections. The modern understanding of the archives has been grounded in the naturalistic approach to thinking about the world and people. The key factor shaping the naturalistic understanding of archives was the socio-cultural context, specifically the emergence of nation states and bureaucracy. In the 19th century, the archive, just like other elements of bureaucracy, came to be understood as free from context, discussion, ideology, or in a broader sense, culture. The 20th century has changed but little in such an approach to archival science. Only slight adjustments were made. The proposal for a new archival science goes beyond these adjustments. It is a shift towards its cultural understanding, on the grounds of anthropological understanding of culture.
W stronę nowej archiwistyki. Antropologizowanie archiwum i archiwaliów W artykule przedstawiono propozycję nowej archiwistyki – archiwistyki zantropologizowanej. Dyskusję nad nią zapoczątkowano pod wpływem zmian zachodzących w postrzeganiu archiwum jako instytucji zajmującej się gromadzeniem, przechowywaniem i udostępnianiem zbiorów archiwalnych. Współczesne znaczenie terminu archiwum oparto na naturalistycznym myśleniu o świecie i człowieku. Kluczowym czynnikiem go kształtują- cym był kontekst społeczno-kulturowy, a konkretnie powstawanie państw narodowych i rozwój biurokracji. W XIX w. archiwum, podobnie jak inne organy biurokracji, zaczęto postrzegać jako wolne od kontekstu, dyskusji, ideologii, szerzej – kultury. Wiek XX niewiele w tym rozumieniu archiwistyki zmienił. Pojawiły się jedynie niewielkie korekty. Propozycja nowej archiwistyki wykracza poza nie. Jest to zwrot w kierunku jej kulturowego pojmowania na gruncie antropologicznego rozumienia kultury.

Źródło:

Archeion; 2023, 124; 255-270
0066-6041
2658-1264

Pojawia się w:

Archeion

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce