Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XIX century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 814
Tytuł:
Subantarctic Islands and polish traces
Autorzy:
Rakuza-Suszczewski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/703839.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Subantarctic Island
Poles
XIX century
Opis:
Iwan Zawadowski originated from a Polish family. In the Bellingshausen expedition in 1820 he was a captain of a Russian ship "Wostok". One of the South Sandvich Islands shall be Zawadowski not Zavodovski Island. Two Polish men: Józef Kościuszko and later Adam Mierosławski lived on the St. Paul island for some time in XIX century, supposedly running a fishing enterprise.
Źródło:
Nauka; 2007, 4
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Gadomski – redaktor „Gazety Polskiej” w świetle nowych źródeł
an Gadomski – the editor of “Gazeta Polska” in the light of new sources
Autorzy:
Samborska-Kukuć, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649882.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Gadomski Jan
journalism XIX century
Opis:
The existing biographical knowledge concerning Jan Gadomski in many cases turned out to be incorrect or inaccurate. Query in the archives allowed for new arrangements to be made. The article presents unknown biographical issues connected to the editor of “GazetaPolska”, analyse the authorship of the drama titled Larik and tracks Gadomski’s relationship with Maria Konopnicka. It recreates thespecificity of Warsaw intellectual elite at the turn of 19th and 20th century.  
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2017, 41, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doświadczenie macierzyństwa w XIX wieku
The experience o f motherhood in the XX century
Autorzy:
SZABLIŃSKA, JOANNA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970522.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
literature
guidebooks
motherhood models
motherhood models in the XIX century
family in the XIX century
Opis:
This work is an attempt of reconstruction of a motherhood pattem in XIX century. Two models of women have been taken into consideration, namely woman as a housewife and as a mother. In order to reconstruct these models, it was planned to use knowledge written down in XIX century guide literature. Through analisys of chosen group of guide books, state of social consciousness and some generalization of universal phenomena were examined. Ali common advice connected with the aspects of raising children were also noticed and mentioned in this report.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2011, I, (1/2011)
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mickiewicz – poeta w wierszach Józefa Ignacego Kraszewskiego
Mickiewicz – the poet in Józef Ignacy Kraszewski’s poems
Autorzy:
Woźniak, Jesica
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1400622.pdf
Data publikacji:
2016-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Mickiewicz
Kraszewski
poet
XIX century
poeta
wiek XIX
Opis:
Artykuł przypomina o walorach twórczości poetyckiej Józefa Ignacego Kraszewskiego, którego współcześnie analizuje się głównie jako powieściopisarza. Celem autorki jest wskazanie dominujących cech liryki Kraszewskiego przy założeniu, że jest ona typowa dla okresu wczesnego romantyzmu. Punktem odniesienia są utwory prekursora polskiego romantyzmu – Adama Mickiewicza. Szkic zestawia teksty przedstawicieli pierwszego i drugiego pokolenia romantyków, wykazując elementy wspólne dla ówczesnej twórczości poetyckiej, a także wskazuje znaczenie twórczości Mickiewicza w dorobku jednego z najwybitniejszych powieściopisarzy XIX wieku.
This article recalls the value of poetry by Józef Ignacy Kraszewski, who is contemporarily analyzed mainly as a novelist. The author’s assumption is to present the dominant features of Kraszewski’s lyric, assuming that it is typical for the period of early Romanticism. The reference point is works of Polish romanticism precursor – Adam Mickiewicz. The study matches texts written by the representatives of the first and the second generation of Polish romantics, showing both common elements of poetic output and the significance of the Mickiewicz’s works in poetic achievements of one of the most remarkable novelist of the XIX century.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2016, 2; 143-158
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Вобраз селянiна ў паэмах Вiнцэся Каратынскага i Янкi Лучыны (Тамiла i Паляўнiчыя акварэлькi з Палесся)
The image ofpeasant in poems of Wincenty Korotyński and Janka Łuczyna („Tomiło” i „Akwarelki myśliwskie z Polesia”)
Autorzy:
Wasiluk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481198.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Byelarussian literature of XIX century
realizm
picture of the Byelarussian people
byelorussian peasant
poems of XIX century
Opis:
The main heroes of Wincenty Korotyński and Janka Łuczyna’s works were simple people, peasants - authors and bearers of main national elements. Just these people spoke Belorussian, they cultivated customs and rituals of their ancestors. They used folk-wisdom in their everyday life. W. Korotyński in Tomiło aspired to show mentality of working people, who also deserved for better lot. J. Łuczyna in Akwarelki myśliwskie z Polesia showed positive image of Byelorussian people of decline of XIX century, determined national features of their character. Delving in a simple man’s soul, his internal world, saying about his experience, feelings and troubles the poet showed social and national problems in his works. Both writers were close to realistic showing the reality, but they showed different faces of byelorussian peasant in their works of the middle and end of XIX century.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2016, 1, XXI; 281-292
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka spostrzeżeń o prawie rzymskim w Gimnazjum i Liceum w Krzemieńcu
Some remarks upon Roman law in Krzemieniec Middle and High School
Autorzy:
Godek, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621845.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
prawo rzymskie, Krzemieniec, XIX w.
Roman Law, Krzemieniec, XIX century,
Opis:
Krzmieniec Middle (est. 1805) and later on High School (est. 1819) in Volhynia wasfamous for its high educational standards and wide curriculum, whose importantpart constituted legal courses. The following subjects were lectured in Krzemieniec:natural law, political system, Polish as well as Russian border law, Polish-Lithuanianlaw (domestic law), and Roman law. The last two were lectured alternately bythe graduates of Vilnius University – Ignacy Oładkowski, Józef Jaroszewicz, andAleksander Mickiewicz. The teaching staff did not confine themselves solely todidactic activity, but they pursued ambitious scientific goals as well. Ołdakowski wasone of the first Poles to deal with the philosophy of law. He was also comparing Polishlaw with the Napoleonic Code. Jaroszewicz, who was following the newest scientifictrends, excitedly received the discovery and publication of the Institutes of Gaius.He was exploring the influence of Roman law on Old-Polish law. This very scientificproblem was also within Mickiewicz’s field of interest. Some preserved manuscriptsenable us to recreate the main outline of the lectures, as well as bibliography used bythe professors, or even the number of listeners attending the courses.
Założone w 1805 r. Gimnazjum w Krzemieńcu (przekształcone w 1819 r. w Liceum)słynęło z wysokiego poziomu nauczania i szerokiej oferty dydaktycznej, której istotną część stanowiły przedmioty prawnicze. W Krzemieńcu wykładano mianowicieprawo natury, polityczne, prawo graniczne (polskie i osobno rosyjskie), prawo krajowe (czyli polsko-litewskie) oraz rzymskie. Te dwa ostatnie przedmioty były wykładane naprzemiennie (rok po roku) przez absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego,kolejno – Ignacego Ołdakowskiego, Józefa Jaroszewicza, Aleksandra Mickiewicza.Wymienieni profesorowie nie ograniczali się tylko do wykonywania obowiązkówdydaktycznych, ale stawiali sobie także ambitne cele naukowe. Ołdakowski był jednym z pierwszych Polaków, zajmujących się naukowo filozofią prawa. Ponadto, tenwykładowca prowadził badania porównawcze nad prawem krajowym (polsko-litewskim) i francuskim (Kodeksem Napoleona). Jaroszewicz śledził najnowsze trendyw romanistyce, a w szczególności z wielkim zainteresowaniem przyjął odkrycie i wydanie Instytucji Gaiusa. Badał też problem wpływu prawa rzymskiego na dawne prawo polskie. Tym ostatnim zagadnieniem naukowo zajmował się także Mickiewicz.Zachowane źródła rękopiśmienne pozwalają na odtworzenie, przynajmniej zarysu,problematyki wykładów z dziedziny prawa. Umożliwiają także identyfikację bibliografii wykorzystywanej do zajęć, a nawet ustalenie liczby uczniów, uczestniczącychw wykładach.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 2; 189-213
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Then Thickest Dark did Trance the Sky”: A Representation of Psychological Decay in Alfred, Lord Tennyson’s “Mariana”
Autorzy:
Osińska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601237.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Victorian
literature
poetry
psychology
isolation
Tennyson
XIX century
Opis:
The Victorians openly expressed their deep fascination with the study of mind which was reflected in the rise of the nineteenth century “Psychological School of Poetry”. One of the authors who was captivated by the question of mental disorders was Alfred, Lord Tennyson. Despite the extensive research on his poetry, “Mariana” tends to be overlooked and reduced to a mere depiction of unbearable loneliness. However, this study focuses on the way how Tennyson, by using different modes of poetical representation such as visual, auditory, and temporal, indirectly portrays a degradation of the protagonist’s psyche, thus showing that the mental state can be expressed by the external images of a surrounding landscape, not character’s subjective perception. By the close reading of the poem as well as comparing the description of psychological disintegration with another well-known heroine of the Victorian era Miss Havisham from Charles Dickens’s Great Expectations, one may conclude that the conveyed imagery of decay and blight mirrors the gradual psychological downfall of the female character. Contrary to Harold Bloom’s reading of the poem, I will argue that Mariana’s tragedy lies precisely in her retreat from the external world and dwelling in the vicious circle of her predicament which reinforces the character’s masochistic coping mechanisms. Above all, the power of the poem lies not in the immediate shock and disgust, but in evoking a sense of moroseness that slowly kills the protagonist.
Źródło:
New Horizons in English Studies; 2019, 4
2543-8980
Pojawia się w:
New Horizons in English Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Julian Siemaszko o meteorytach
Julian Siemaszko about meteorites
Autorzy:
Biała, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195001.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Meteorytowe
Tematy:
history of meteoritics in XIX century
Julian Siemaszko
Opis:
At the end of the 19th century J. Siemaszko revived interest in meteorites in tsarist Russia. He presented information about contemporarily fallen and historical meteorites in popular newspapers and magazines. He also collected meteorites, and his set was the largest private collection in Europe. Siemaszko is considered to be Russian, but he was a Pole who, orphaned in early childhood, studied and all his adult life worked in St. Petersburg, making a lasting contribution to the development of education in Russia.
Źródło:
Acta Societatis Metheoriticae Polonorum; 2023, 14; 18-30
2080-5497
Pojawia się w:
Acta Societatis Metheoriticae Polonorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola matki w wychowaniu i kształceniu dzieci w świetle artykułów z krakowskich czasopism kobiecych „Niewiasty” i „Kaliny”
Role of mother in upbringing and education of children in the light of Cracow womans periodicals „Niewiasta” and „Kalina”
Autorzy:
MAŁGORZATA, STAWIAK-OSOSIŃSKA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435573.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
women, Poland XIX century, Mother, upbringing,Womens magazines.
Opis:
In the second half of the 19 century appeared periodicals addressed to women, in which discussion on the place and role of the woman in society and family was raised. Among the most readable and representing relatively high level were found periodicals 'Niewiasta' and 'Kalina'. Most of the articles published in those periodicals were devoted to mother, as the first educator and teacher of her children. From the analysis of the works emerges a picture of a caring mother, providing safety and development of her children, bringing up children in the spirit of patriotism and love of God, as well as aspiring to educate her offspring to be citizens and members of the polish society. Principally attention was focused on the role of mother in upbringing daughters. It was clearly pointed out, that it was the mother whom the future of her children depended on. The aim of the maternal influence was to form a person possessing numerous virtues and abilities essential to become a good wife, mother and housewife. The mother was moreover supposed to be an inseparable companion of her children, their support in troubles as well as mentor introducing young generation into the vortex of national, social and family life.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2011, II, (2/2011)
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapożyczenia w twórczości Adama Mickiewicza z lat 1818-1828
Foreign words in Adam Mickiewicz’s output from the years 1818-1828
Autorzy:
Tyszka, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1400615.pdf
Data publikacji:
2016-12-19
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
Adam Mickiewicz
literature of XIX century
foreign words
literatura XIX wieku
wyrazy obce
Opis:
Artykuł przedstawia wyniki analizy dzieł Adama Mickiewicza z lat 1818-1828. Celem badania było uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania: Czy pisarz stosował w swojej twórczości wyrazy zaczerpnięte z innych języków? Jeśli tak, to z jakich i jak często? Jaki był jego stosunek do zjawiska zapożyczania i puryzmu językowego? W artykule omówiono wyrazy obce popularne w polszczyźnie ogólnej w XIX wieku oraz takie, które twórca zastosował na potrzeby stylizacji artystycznej, nadając im niejednokrotnie nowe znaczenie. W pracy przedstawiono również słowa, które w czasach pisarza podlegały procesowi adaptacji.
This article presents the results of Mickiewicz’s works’ analysis from the years 1818-1828. The study was carried out in order to answer the following questions: did the writer use words borrowed from other languages in his works? If so, from which languages and how often did he do that? What was his attitude towards loanwords and language purism? The paper shows popular foreign words in the Polish language in the 19th century and those used by the writer for the sake of artistic stylization, quite often conferring new meanings onto them. The article also presents words which were being adapted in the times of Mickiewicz.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2016, 2; 307-315
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The East India Company and the pirates of the Persian Gulf from the first punitive expedition to the signing of the General Martime Treaty
Autorzy:
Pierzchała, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/450142.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
East India company
Pirate Coast
Persian Gulf
XIX century
maritime operations
Opis:
Although almost every sea was dominated by Royal Navy, it couldn't reach every single place in the world. Trade company's ships and fully armed merchant ships many times had to take care of themselves. The East India Company had an independent policy that goes beyond the subcontinent. During the first decade of 19th century, the most difficult problem to solve (except the problems of India) was the Persian Gulf, which appeared to be the source of many profits and problems, that wasn't easy to solve and took a lots of time to conclude. The Treaty of 1820 solved the problems of sea and overland campaigns. The times before signing the agreement and the way, it was created are included in this article.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2015, 22; 194-205
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Да праблемы станаўлення нацыянальнай iдэi ў беларускай лiтаратyры XIX стагоддзя
Forming of the national idea in the byelorussian literature in XIX century
Autorzy:
Wasiluk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481673.pdf
Data publikacji:
2012-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
the new Byelorussian literature (XIX century)
of the Byelorussian national idea
Opis:
The article is about shaping of the national idea in the period of forming the new Byelorus- sian literature (XIX century). Mainly the role of folklore in this process is taken into consideration. Studying the literary legacy of the member of Filomaci and Filareci association Jan Czeczot there is analysis of Lithuanian contribution of the Byelorussian literature into Byelorussian renaissance (W. Konan). The most important book of the representative of Byelorussian trend Jan Barszczew- ski called Szlachcic Zawalnia albo Białoruś w opowiadaniach fantastycznych is examined.The contribution into the development of the Byelorussian national idea of Franciszk Bahuszewicz, the author of preface to Dudka białoruska manifesto of Byelorussian renaissance is emphasized. His composition becomes the impulse to the further development of Byelorussian literature and to the forming of the Byelorussian national idea.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2012, 1, XVII; 51-67
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Pop)kulturowe trwanie wieku XIX Casus: literatura kryminalna
(Pop)cultural existence of the 19th century Casus: crime novel
Autorzy:
Mazurkiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/648985.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literatura popularna
kryminał
XIX wiek
pamięć kulturowa
popular literature
crime fiction
XIX century
cultural memory
Opis:
The article considers writing strategies that reconstruct the past and are present in latest Polish crime novels. Among functions catered by crime novels whose storylines are set in 19th century play various functions such as: – Actions oriented to the readjustment of the romantic paradigm, which datesback to the 19th century and is an important reference point for contemporary times; – treating the 19th century as a pretext for pondering over contemporary times; – considering the limits of the (re)construction of the vision of the past. In those texts, authors’ attitude towards the past, positive or critical, affecting the valuation of the past’s image presented. Sometimes, especially while reading “axiologically dubious” texts, we must not forget that the difference between the world seen by the author and the reader creates a tension which becomes the basis for a particular literary game.
Artykuł poświęcony jest strategiom pisarskim, dzięki którym rekonstruowana zostaje przeszłość, obecnym w najnowszej polskiej literaturze kryminalnej. Pośród różnych funkcji spełnianych przez opowieści kryminalne, których akcja rozgrywa się w XIX wieku, można wymienić następujące: – zabiegi zmierzające do rewaloryzacji paradygmatu romantycznego, mającego zakorzenienie w wieku XIX, a stanowiącego istotny punkt odniesienia dla współczesności; – traktowanie XIX wieku jako pretekstu do namysłu nad współczesnością; – namysł nad ograniczeniami (re)konstruowania wizji przeszłości. W utworach tych nieobojętne dla wartościowania ukazanej wizji przeszłości jest rozłożenie akcentów fabularnych, dookreślające postawę autora wobec przeszłości: afirmującą, bądź krytyczną. Niekiedy zresztą, o czym należy pamiętać zwłaszcza podczas lektury utworów „podejrzanych aksjologicznie”, napięcie pomiędzy widzeniem świata przez nadawcę i odbiorcę staje się podstawą szczególnej gry literackiej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2018, 50, 4; 129-147
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tracce dell’idea di struttura argomentale dei verbi in grammatiche ottocentesche
Autorzy:
Cella, Roberta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2083495.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
italian grammars (XIX century)
valency
dependency grammar
Karl Ferdinand Becker
Raffaello Lambruschini
Opis:
Traces of the idea of verbal valency structure in nineteenth-century grammars – This paper aims to show how K.F. Beckers’s notion of “subjektive” and “objektive Verben” (i.e. those always used with an “ergänzende Objekt”, a ‘completive object’) is a rough forerunner to the modern idea of dependency grammar. In Italy, this theoretical core was assumed by Raffaello Lambruschini in 1840 (and, after him, by the basic school grammar La grammatica del mio Felicino written by Ulisse Poggi, 1865, 18722), but with a huge trivialisation: subjective verbs were identified with intransitive verbs and objective verbs with transitive ones.
Źródło:
Kwartalnik Neofilologiczny; 2019, 2; 314-321
0023-5911
Pojawia się w:
Kwartalnik Neofilologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na tropie polskiej encyklopedii, czyli o wzorcu publikacji ogólnoinformacyjnych w końcu XVIII w. i I poł. XIX w.
On the trail of the Polish encyclopedia, i.e. the model of general information publications in the first half of 19th century
Autorzy:
Deszczyńska, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408520.pdf
Data publikacji:
2021-11-06
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
History
XVIII century
XIX century
Polish encyclopedias
history of books
Benedykt Chmielowski
Ignacy Krasicki
Opis:
The article deals with the issue of Polish encyclopedism of the 18th and 19th centuries against the background of the European Baroque and Enlightenment trends. The phenomenon of the encyclopaedia by B. Chmielowski, I. Krasicki, F.S. Jezierski was analysed in the text. These were works that did not follow a specific and consistent pattern of encyclopaedic publications, were not popular and did not occupy a permanent place in Polish science and literature. Other ephemeral encyclopaedia initiatives taken into account by the author were undertaken without due patronage, and — as research has shown — were secondary and amateur publications. Some attempts, such as the Encyklopedia powszechna. Zbiór wiadomości dla wszystkich stanów of the Glücksbergs from 1839, or the Mała Polska Encyklopedia by S. Plater did not manage to achieve success. Only the creation of S. Orgelbrand’s Encyklopedia powszechna in 1859 filled a significant gap in the Polish publishing and writing “market”. The article also takes into account the statements of the creators and authors of the encyclopaedia regarding the patterns they used for creating such works, and a partial analysis of the megastructure, microstructure and publishing framework of these works.
Źródło:
Wiek Oświecenia; 2021, 37; 172-207
0137-6942
Pojawia się w:
Wiek Oświecenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pełnomocnictwo dotyczące dysponowania funduszami propinacyjnymi w Szadku (1852 r.)
Letters of attorney concerning revenues from taproom privilege in Szadek (1852)
Autorzy:
Szkutnik, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510676.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Szadek
akt notarialny
XIX w.
dochody miasta
alfabetyzacja
notarial deed
XIX century
city revenues
literacy
Opis:
Dochody z propinacji stanowiły ważną pozycje w budżecie Szadku w XIX w. Zyski z produkcji i sprzedaży alkoholu należały do mieszczan posesjonatów, którzy wybierali swych przedstawicieli w celu dysponowania dochodami. Porównanie list posesjonatów zawartych w akcie nadania pełnomocnictwa z 1852 r. oraz z 1862 r. pozwoliło na ustalenie, iż tylko 1/3 tych mieszczan wystąpiła w obu wykazach. Świadczy to o dużej wymianie właścicieli nieruchomości na terenie Szadku w ciągu dekady. Większość z posesjonatów (58%) była w 1852 r. piśmienna. Rodziny które najliczniej były wówczas reprezentowane w gronie właścicieli nieruchomości na terenie Szadku to Łazuchiewiczowie i Woszczalscy.
Revenues from taproom constituted a major item in the budget of Szadek in XIX century. Profit from producing and selling liquor belonged to real estate owners, who chose their proxies to administer the income. Comparison of lists of estate owners contained in letters of attorney from 1852 and 1862 made it possible to establish that only 1/3 of those burghers appeared in both lists. This indicates that during a decade there was considerable exchange of property owners in Szadek. The majority of them (58%) were literate. The families which whose members were most numerous in the group of estate owners in Szadek are Łazuchiewicz and Woszczalski.
Źródło:
Biuletyn Szadkowski; 2018, 18; 39-47
1643-0700
Pojawia się w:
Biuletyn Szadkowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O badaniach kosmicznej materii w dziewiętnastowiecznym Wrocławiu
On the cosmic matter researches in the nineteenth century Wrocław
Autorzy:
Biała, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033021.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Meteorytowe
Tematy:
Braunau
Grüneberg
Seeläsgen and Gnadenfrei meteorites
history of meteoritics in XIX century
Opis:
Activity of professors Brandes and Boguslawski, with great students and astronomy amateurs engagement caused that in the mid-nineteenth century Wrocław became an important meteor observation center. In Wrocław, the following meteorites were also investigeted: Grüneberg, Braunau, Seeläsgen and Gnadenfrei. As a result, the Mineralogical Museum – as the only one in Poland – posesses fragments of these meteorites.
Źródło:
Acta Societatis Metheoriticae Polonorum; 2015, 6; 7-16
2080-5497
Pojawia się w:
Acta Societatis Metheoriticae Polonorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Никто не знает настоящей правды» (переосмысление образа учителя-наставника в произведениях Антона Чехова)
Autorzy:
Францова, Наталья
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826613.pdf
Data publikacji:
2020-02-06
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Russian literature
Anton Chekhov's creativity
the spiritual life
late XIX century in Russia
Opis:
The article is devoted to the ideals in the life and work of Anton Chekhov. In his works the Russian writer destroys the image of the elder, the teacher who knows the truth and can explain the meaning of life. He believed that every person can get rid from the "case" ideas of others and gain absolute freedom.
Źródło:
Conversatoria Litteraria; 2017, 11; 485-494
1897-1423
Pojawia się w:
Conversatoria Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linia Białystok – Baranowicze Poleskiej Skarbowej Drogi Żelaznej w latach 1886–1914
The Białystok – Vawkavysk railway of the Polesie Fiscal Rail Road (1886–1914)
Autorzy:
Dmitruk, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951418.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
railway
Polesie Railway
Białystok
Vawkavysk
Baranovichi
Grodno Governorate
Russia in the XIX century
Opis:
The author discussed the history and some aspects of the Białystok – Vawkavysk railway in the years 1886–1914. He based his considerations on Byelorussian and Russian literature and the Polish press of the XIX century. The article confirms former historians’ conclusions associating the economic situation of Białystok before World War I with the opening of the Białystok-Vawkavysk railway. The text does not constitute a scientific analysis. It just signals some problems which can be a subject to further research.
Źródło:
Białostockie Teki Historyczne; 2016, 14
1425-1930
Pojawia się w:
Białostockie Teki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Abd el-Kader o XIX-wiecznej Europie
Autorzy:
Gadamska-Serafin, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030967.pdf
Data publikacji:
2018-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Abd el-Kader
the modern age
orientalism
islam
XIX-century Europe
nowożytność
orientalizm
Europa XIX-wieczna
Opis:
As a consequence of being an Algerian leader in the struggle of the independence movement and anti-colonial war against France during the 19th century, Emir Abd el-Kader spent 5 years in a French prison. Later he visited Paris and other European cities on other occasions as well. These events in el-Kader’s life were excellent opportunities to become well acquainted with Western civilization. His work: Call to the Intelligent, Warning to the Indifferent. Philosophical, religious, historical and related considerations (Paris 1858) can be described not only as a philosophical work but also as a tactful worldview discussion and a well-balanced, though a little covert, critique of the modern civilization and Western Culture. Despite his enthusiasm for Western culture and its intellectual trends of the time, the Arab thinker saw the profound flaws in the modern, Cartesian rationalism. Being a true adherent to the Eastern beliefs of reason and religion as inseparable entities, el-Kader advocated their alliance also in the field of science. He regarded religion and science as complementary domains. He also reproached European scholars for the rejection of tradition as a source of truth, which he perceived as a mistake. During the time of colonial politics, which was based on political and religious confrontation, el-Kader wrote about the essential unity of all religions and a need for consensus between people of all creeds around uniform values. Abd el-Kader’s work remains to this day an interesting testimony of the 19th-century Europe’s reception by a true Eastern thinker coming from the world of Islam.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2018, 13, 8; 476-495
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoła elementarna w Załęczu Wielkim (pow. wieluński) 1804–1859
Autorzy:
Włodarczyk, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042658.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Załącze Wielkie
Wieluń
school
education
Polska
XIX century
South Prussia
Kingdom of Poland
Opis:
The village of Załęcze Wielkie, located in the south-eastern part of the Wieluń district, was one of the villages of Kamionkowo dominium, which belonged to the chapter of the Gniezno archbishopric. As a result of the Second Partition of Poland, these areas came under the rule of the Hohenzollerns (1793), in the so-called South Prussia (Südpreussen). After the Kościuszko Uprising (1794), it was decided to confiscate them and create domains. The beginnings of elementary school in Załęcze Wielkie should be linked with the activities of the Prussian administration aimed at creating a network of schools in newly gained areas. The school probably started its activity in 1804 – when the school building was put into use. Throughout its existence, the facility struggled with material difficulties. The contribution of the village inhabitants was barely enough for the teacher’s salary. There was a lack of funds for proper maintenance of the school building. Hence the staffing trouble: teachers, especially in the last period of the school’s existence, changed very often. The facility existed until 1859, when it was closed by the decision of the educational authorities of the Kingdom of Poland.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2019, 25; 27-38
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porządkowanie źródeł polskiego prawa a refleksja nad językiem (na materiale "Akt grodzkich i ziemskich z czasów Rzeczypospolitej z archiwum bernardyńskiego we Lwowie", XIX wiek)
Autorzy:
Pałucka-Czerniak, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022846.pdf
Data publikacji:
2020-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dyskurs
język
historycy
edycje źródeł prawa
XIX w.
discourse
language
historians
editions of law sources
XIX century
Opis:
Celem artykułu jest refleksja nad językowymi przejawami porządkowania informacji dotyczących edycji dokumentów źródłowych z dziedziny prawa przez XIX-wiecznych uczonych zajmujących się historią Polski. Prace nad utrwaleniem drukiem pomników polszczyzny były w XIX w. motywowane pragnieniem udokumentowania i udowodnienia dawności polskiej kultury i języka polskiego, historycznego znaczenia polskiego narodu w okresie utraty państwowości. Porządkowanie treści w badanym opracowaniu źródłowym następuje poprzez dobór materiałów, selekcję, nadanie im układu chronologicznego, określenie ich pochodzenia oraz opatrzenie komentarzem o tematyce językowej, historycznej, obyczajowej. Refleksja nad językiem dotyczy grafii, sprawności pisarza, poprawności gramatycznej i leksykalnej tekstu, realizacji łaciny, wyjątkowo etymologii. Autorzy komentarza najczęściej zabierają głos w sprawie autentyczności tekstu. Refleksje o języku dokumentu służą jako argument o oryginalności lub nieautentyczności źródła. Orzekanie o autentyczności tekstu i jego znaczeniu odzwierciedla jedną z podstawowych idei poznawczych tego okresu — porządkowania edycji pomników polskiego prawa. W strategii dyskursywnej historyków refleksje nad językiem zostały jej podporządkowane.
The aim of the article is to reflect on linguistic manifestations of ordering information regarding the edition of source documents from the field of law by XIX century scholars dealing with the history of Poland. The work on preserving the printing of Polish monuments in the XIX century was motivated by the desire to document and prove the antiquity of Polish culture and Polish language, the historical significance of the Polish nation in the period of statehood loss. Organizing content in the studied source material is done by choosing materials, selecting them, giving them a chronological order, determining their origin and adding a commentary on linguistic, historical and moral themes. Reflection on the language concerns graphics, the writer’s efficiency, grammar and lexical correctness of the text, the realization of Latin, and exceptionally etymology. The authors of the commentary most often take the floor on the authenticity of the text. Reflections on the language of the document serve as an argument about the originality or inauthenticity of the source. Adjudication about the authenticity of a text and its meaning reflects one of the basic cognitive ideas of this period — ordering the editing of monuments of Polish law. In the discursive strategy of historians, reflections on language have been subordinated to it.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 123-133
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwszy polski badacz budowy meteorytów
The First Polish Resercher in Meteorite Structures
Autorzy:
Biała, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032994.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Meteorytowe
Tematy:
Karol Kortum
analysis of meteorite structures
history of meteoritics in XIX century
meteorites
meteoritics
Opis:
At the begining of XIX century Karol Kortum – an experimenter in the domain of electric and in chemistry – was the first Polish resercher who analysed the structure of meteorites.
Źródło:
Acta Societatis Metheoriticae Polonorum; 2014, 5; 7-16
2080-5497
Pojawia się w:
Acta Societatis Metheoriticae Polonorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochronki w Królestwie Polskim w świetle akt Rady Głównej Opiekuńczej (1832-1870)
Child Welfare Centres in the Polish Kingdom in Light of the Records Kept by the Central Welfare Council (1832–1870)
Autorzy:
Partyka, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810743.pdf
Data publikacji:
2021-04-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Rada Główna Opiekuńcza
ochronki
Królestwo Polskie
XIX wiek
Central Welfare Council
protections
Kingdom of Poland
XIX century
Opis:
Głównym celem artykułu jest próba ukazania wkładu Rady Głównej Opiekuńczej (1832-1870) w organizację ochron dla dzieci na terenie Królestwa Polskiego w XIX wieku. Z powodu zniszczenia większości akt RGO w czasie II wojny światowej badania oparte są jedynie na szczątkowym zespole znajdującym się w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Z zachowanych akt wynika, że RGO starała się nadzorować działalność ochron w Królestwie Polskim i mobilizowała lokalnych filantropów do zakładania nowych. Dbała przy tym o zachowanie pewnych standardów co do lokalu czy zabezpieczenia finansowego planowanej ochrony. Dużą wagę RGO przykładała do tego, aby funkcje opiekunów powierzano osobom godnym zaufania, których celem było przede wszystkim dobro dzieci. Wszelkie nadużycia starano się eliminować. W latach 60. XIX wieku na terenie Królestwa Polskiego funkcjonowało kilkanaście ochron dla dzieci, natomiast na masową skalę zaczęły one powstawać na początku XX wieku. Z pewnością spore zasługi w tym zakresie miała RGO, która przygotowała wcześniej grunt pod tego typu działalność.
The main aim of the article is to show the contribution of the Central Welfare Council (1832-1870) to the organization of protection for children in the Polish Kingdom in the 19th century. Due to the destruction of the majority of the Council’s files during the Second World War, the research is based only on the residual team found in the collection of the Main Archive of Old Files in Warsaw. The preserved records show that the CWC tried to supervise the protection activities in the Kingdom of Poland and mobilized local philanthropists to establish new ones. At the same time, it took care to maintain certain standards as to the premises and financial security of the planned protection. The CWC attached great importance to the fact that the functions of guardians were entrusted to trustworthy people, whose primary goal was the welfare of children. All abuses were eliminated. In the 1860s, in the Kingdom of Poland, there were several dozen or so guardianships for children, while on a mass scale they started to be established at the beginning of the 20th century. The CWC, which had previously prepared the ground for this type of activity, certainly had considerable merit in this respect.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2021, 13, 1; 139-147
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dominikanin Kandyd Zielonko i jego życie pod policyjnym nadzorem w Orenburgu w wieku XIX
Dominican friar Kandyd Zielonko and his life under police surveillence in Orenburg in XIX century
Autorzy:
Niebelski, Eugeniusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545227.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
Wiek XIX
Litwa
Rosja
Orenburg
zesłańcy
ksiądz
parafia
Kandyd Zielonko
XIX century
Lithuania
Russia
deportees
priest
parish
Opis:
Artykuł opisuje losy dominikanina Kandyda Zielonko z Litwy, zesłanego do Orenburga na granicy Europy i Azji, tam pracującego dla wspólnoty katolickiej (głównie takich jak on zesłańców), budowniczego kościoła i założyciela parafii, proboszcza, społecznika, współtwórcę miejscowego Muzeum Krajoznawczego, jednej z najbardziej pozytywnych i barwnych postaci Kościoła katolickiego w Rosji w XIX wieku. Zielonko to szlachcic, po 1815 r. zakonnik dominikanin, w 1833 r. zesłany za sprawy polityczne do Orenburga pod nadzór polityczny. Stał się tam postacią znaną, cenioną także przez tamtejszych gubernatorów, w 1839 r. został mianowany kapelanem tamtejszych wojsk, w latach 1844-1847 wybudował w Orenburgu kościół, następnie został proboszczem – w 1850 r. miał pod swoją opieką około 1700 katolików. W mieście i okolicy jedna z najbardziej znanych i szanowanych osobistości: założyciel towarzystwa nad ubogimi, szkółki rzemiosł dla dziewcząt, kierował pewien czas miejscowym muzeum i powiększył jego zbiory. Zmarł w listopadzie 1860 r. i został pochowany przy zbudowanym przez siebie kościele. Pamięć o nim w Orenburgu trwa do dziś.
The paper describes the fate of a Dominican friar Kandyd Zielonko from Lithuania who was deported to Orenburg at the border of Europe and Asia and worked there for the catholic community (most of its members being deportees), built a church, founded a parish, served as a parson, social worker. He was a cofounder of local ethnographic museum and one of the most colorful personalities of the Catholic Church in XIX century Russia. Zielonko was a nobleman, since 1815 a Dominican. In 1833 he was deported to Orenburg on political grounds and put under political surveillance. He became famous, well-known also by local governors. In 1839 Zielonko was nominated a chaplain of the army stationing there. In the years 1844-1847 he was building a church in Orenburg and went on to become a parson in 1850. He was serving to around 1700 Catholics. Zielonko was one of the most respected figures in this town and its vicinities. He founded a society for the care of the poor, schools of crafts for girls. The Dominican also run a local museum and extended its collection. He dies in November 1860 and was buried near the church he had built. His memory is still alive in Orenburg.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2018, 129; 211-223
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działania lądowe pod Portem Artura pod koniec lipca 1904 roku podczas wojny japońsko-rosyjskiej na łamach „Gońca Porannego” i „Gońca Wieczornego
Land Operations at Port Artur at the End of July 1904 During the Japanese- Russian War in “Goniec Poranny” and “Goniec Wieczorny”
Сухопутные операции в Порт-Артуре в конце июля 1904 года во время русско-японской войны на страницах журналов «Гонец-Поранный» и «Гонец-Вечерний»
Autorzy:
Janczurewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2121764.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Japan
Russia
XIX century
Russo-Japanese War
Port Arthur
Япония
Россия
XIX век
русско-японская война
Порт-Артур
Opis:
The paper discusses ground troops’ actions during the Russo-Japanese War’s siege of Port Arthur, as shown in “Goniec Poranny” [Morning Messenger] and “Goniec Wieczorny” [Evening Messenger]. First, the author presents the conflict’s background and the aspects he will discuss. Then, he presents what could be learned from the newspaper about Japanese assaults taking place in July 1904. The author highlights disinformation present in the newspaper, especially concerning the battle course. Following that, the author describes casualties of both sides of the conflict – noting that these are not in line with what historians found out, often being times higher than in reality, although there are some exceptions on the Russian side. Following that, the author discusses civilian escape attempts during the siege – a matter not present in the literature. Due to the inclusion of this section, the reader can take a look at the battle from a different perspective. In the article’s final part, the author summarises opinions of the people of conflicted sides. They often presented themselves as superior, not considering the actual strength of the armies. For example, a Japanese professor mentions prohibitive demands of the Russian side in the plan of a peace treaty. In reality, even after multiple lost battles and defeats of tzar Nikolai II, the demands were never considered. In the conclusion, the author presents how reliable was the information from the Messenger, compared to the subject literature.
В статье автор обсуждает тему, относящуюся к фрагменту сухопутных операций, проведенных при осаде Порт-Артур во время русско-японской войны, представленной на страницах «Гонец Поранны» и «Гонец Вечерний». Писатель сначала излагает предысторию конфликта и проблемы, с которыми он будет иметь дело. Затем он рассказывает о том, что газета могла рассказать о нападениях японцев в конце июля 1904 года. Он обращает внимание на возникающие там искажения, особенно если речь идет об общем ходе боев. Далее он описывает потери воюющих сторон с соответствующим различием между японцами и русскими. Он подчеркивает, что они также противоречат выводам историков, во многих случаях более крупным, чем реальные, хотя в отношении царских – есть исключения. Затем автор обращается к вопросу, который не упоминается в литературе по данной теме, а именно к побегу прохожих – мирных жителей во время осады. Благодаря включению этого события в произведение читатель может взглянуть на бои под крепостью с несколько иной точки зрения. В последней части статьи цитируются мнения людей, принадлежащих к национальностям, ведущим эту битву друг с другом. Неоднократно случалось, что они демонстрировали свое превосходство по отношению к противнику, не обращая внимания на реальное положение вещей. Например, один японский профессор сообщает в телеграмме об очень непомерных, невозможных условиях, наложенных на Россию в рамках планируемого мира. Фактически, даже после падения цитадели и последующих поражений царя Николая II вышеупомянутые постулаты даже не принимались во внимание. В заключении писатель резюмирует свои соображения. Более того, он пытается ответить на вопрос, насколько достоверной была информация, опубликованная в «Гонце», по сравнению с литературой по этой теме.
Źródło:
Studia Orientalne; 2022, 2(22); 117-132
2299-1999
Pojawia się w:
Studia Orientalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parametry wytrzymałościowe i mikrostrukturalne stali mostowej z końca XIX wieku
Strength and microstructural parameters of late 19th-century bridge steel
Autorzy:
Kossakowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/163483.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
Tematy:
konstrukcja stalowa
most stalowy
wiek XIX
wytrzymałość na rozciąganie
mikrostruktura
steel structure
steel bridge
XIX century
tensile strength
microstructure
Opis:
Procesy degradacyjne, jakie zachodzą w strukturze stali konstrukcyjnych poddanych wieloletniej eksploatacji, powodują redukcję ich parametrów wytrzymałościowych. Z uwagi na fakt, że w naszym kraju wciąż funkcjonują obiekty konstrukcyjne o wieku przekraczającym sto lat, konieczna jest okresowa weryfikacja ich nośności oraz sprawdzanie bezpieczeństwa użytkowania zgodnie z aktualnie obowiązującymi normatywami. W artykule przedstawiono wyniki badań wytrzymałości oraz parametrów mikrostrukturalnych stali mostowej, która została pobrana z mostu kolejowego, wybudowanego na terenie naszego kraju pod koniec XIX wieku. Prezentowane w pracy rezultaty mogą znaleźć zastosowanie w analizach nośności konstrukcji wykonanych ze stali o podobnym wieku i właściwościach.
In the case of structural steel that has been in use for many years, processes of degradation taking place within its structure cause a reduction in its strength parameters. Since there are buildings and structures in Poland which have been in use for more than one hundred years, it is necessary to carry out periodic verification of their load-bearing ability and the safety of their use in accordance with current standards and regulations. This article describes the results of tests of the strength and microstructural parameters of bridge steel taken from a Polish railway bridge built in the late 19th century. The results presented may be suitable for application in analyses of the load-bearing capacity of structures made from steel of similar age and characteristics.
Źródło:
Przegląd Budowlany; 2013, R. 84, nr 4, 4; 14-18
0033-2038
Pojawia się w:
Przegląd Budowlany
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksyka związana z mówieniem w listach emigracyjnych Joachima Lelewela pisanych do przyjaciół i znajomych
Lexis connected with speaking in emigration letters written by Joachim Lelewel to his friends and acquaintances
Autorzy:
Jaros, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170115.pdf
Data publikacji:
2023-02-18
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
letter
Joachim Lelewel
lexis related to speaking
XIX century
odpowiedź na list do redakcji
leksyka związana z mówieniem
XIX w.
Opis:
Przedmiotem obserwacji uczyniono leksykę odnoszącą się do zjawisk mowy i mówienia, która występuje w korespondencji, jaką Joachim Lelewel – uczony-polityk – prowadził na emigracji w latach 1831-1860 we Francji (m.in. Paryżu, La Grange, Tours) i Belgii (Brukseli). Stanowi ona bogaty zbiór 1496 listów pisanych w języku polskim (1423), francuskim (65) i niemieckim (8), które zebrała i wydała w pięciu tomach Helena Więckowska. Celem opracowania jest 1) wskazanie repertuaru słownictwa związanego z mówieniem w subidiolekcie potocznym Lelewela, 2) uporządkowanie ekscerptów w obrębie pola leksykalno-semantycznego związanego z procesem mowy i sytuacją mówienia, 3) ustalenie, które wyrazy mogły mieć charakter indywidualizmów. Analiza leksykograficzna odwołuje się do źródeł obejmujących słownictwo doby nowopolskiej. Wyekscerpowane z listów emigracyjnych Joachima Lelewela pisanych do przyjaciół i znajomych słownictwo z komponentem ‘komunikować ustnie’ liczy 226 jednostek leksykalnych.
The object of observation is the lexis referring to the phenomena of speech and speaking, which appears in the correspondence that the scholar-politician conducted in exile in 1831-1860 in France (among others, Paris, La Grange, Tours) and Belgium (Brussels). It constitutes a rich collection of 1496 letters written in Polish (1423), French (65) and German (8), which were collected and published in five volumes by Helena Więckowska. The purpose of the study is 1) to indicate the vocabulary repertoire related to speaking in Lelewel’s colloquial subidiolect, 2) to organise excerpts within the lexical-semantic field related to the process of speech and the speaking situation, 3) to determine which words may be Lelewel’s individuals. The lexicographical analysis refers to sources covering the vocabulary of the New Polish era. The vocabulary with the component ‘to communicate orally’ comprises 226 lexical units.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2022, 8; 191-212
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruch abstynencki w Wielkopolsce w latach 1840–1902
Absenteeism movement in Greater Poland in 1840–1902
Autorzy:
Krasińska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560569.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
ruch abstynencki
Wielkopolska
XIX-XX wiek
absenteeism movement
Greater Poland
XIX-XX century
Opis:
W artykule przedstawiono powstanie i rozwój ruchu abstynenckiego w Wielkopolsce w XIX stuleciu. Cezura początkowa badań, to rok 1840, uważany przez niektórych badaczy za datę przełomową w historii zorganizowanego ruchu abstynenckiego na tych terenach. Powstało bowiem wówczas Towarzystwo ku Przytłumieniu Używania Wódki w Wielkim Księstwie Poznańskim. Zainicjował go lekarz – chirurg De La Roch (Niemiec o francuskim rodowodzie). Sprawą abstynencji zainteresowali się również wielkopolscy duchowni katoliccy na czele z kościelnymi hierarchami: arcybiskupem gnieźnieńskim i poznańskim Leonem Przyłuskim, Mieczysławem Halka Ledóchowskim, Florianem Oksza Stablewskim oraz biskupem Janem Kantym Dąbrowskim. Zafascynowała ich m.in. działalność ks. Jana Nepomucena Ficka – proboszcza z Piekar Śląskich i kilku innych kapłanów, z inicjatywy których już w pierwszym półroczu 1844 roku powstało na Górnym Śląsku wiele kościelnych bractw wstrzemięźliwości. Za sprawą bp. Dąbrowskiego w latach 1844–1845 ok. 100 tys. osób złożyło śluby trzeźwości, wstępując do bractw wstrzemięźliwości. W 1852 roku na tereny Wielkopolski przybyli z Galicji jezuiccy misjonarze: ks. Karol Bołoz Antoniewicz, ks. Teofil Baczyński i ks. Kamil Praszałowicz, by m.in. za pomocą stosownych kazań odwodzić od pijaństwa. Wielkopolscy duchowni aktywnie działali również w świeckich towarzystwach abstynenckich. Włączyli się w prace zorganizowanego w Kórniku w 1887 roku przez Zygmunta Celichowskiego Towarzystwa Szerzenia Wstrzemięźliwości, a zwłaszcza istniejącego od 1890 roku w Poznaniu Towarzystwa Wstrzemięźliwości „Jutrzenka”. Inicjatorem i pierwszym prezesem „Jutrzenki” był Józef Chociszewski, a po jego rezygnacji ks. Józef Kłos.
The article presents the origins and development of the idea of absenteeism in Greater Poland in the 19th century. The start date for the research is 1840, which is considered to be a breakthrough year in the history of an organized absenteeism movement in Greater Poland. It was due to the Association for the Suppression of the Use of Vodka (Towarzystwo ku Przytłumieniu Używania Wódki) in the Great Duchy of Posen that was then established in Kórnik. It was a secular organization that came into being on an initiative of doctor De La Roch, who was a German surgeon of a French origin. However, as early as 1844, the idea of absenteeism raised an interest of catholic clergymen of Greater Poland with high ranking clergy such as Rev. Leon Michał Przyłuski, Archbishop of Gniezno and Rev. Jan Kanty Dąbrowski, Archbishop of Posen, and later on Archbishops Rev. Mieczysław Halka Ledóchowski and Rev. Florian Oksza Stablewski. They were fascinated with activities of Rev. Jan Nepomucen Fick, Parish Priest of Piekary Śląskie and several other priests on whose initiative a lot of church brotherhoods of so called holy continence were set up in Upper Silesia as early as the first half-year of 1844. It was due to Bishop Dąbrowski that 100 000 people took vows of absenteeism in 1844–1845, becoming members of brotherhoods of absenteeism. In turn, it was an initiative of Archbishop Przyłuski that Jesuit missionaries – Rev. Karol Bołoz Antoniewicz, Rev. Teofil Baczyński and Rev. Kamil Praszałowicz, arrived in Greater Poland from Galicia in 1852 to promote the idea of absenteeism. Starting from 1848, they were helping Silesian clergymen to spread absenteeism. Clergymen of Greater Poland were also active in secular absenteeism associations. They became involved in the workings of the Association for the Promotion of Absenteeism that was set up by Zygmunt Celichowski in Kórnik in 1887, and especially in the Jutrzenka Absenteeism Association (Towarzystwo Wstrzemięźliwości „Jutrzenka”) that was established in 1890 in Posen. An initiator and the first president of Jutrzenka Association was Józef Chociszewski, who after his resignation was followed by Rev. Józef Kłos. The article discusses the origins and activities of these associations and brotherhoods in more detail and presents their initiators, leaders and active participants.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2013, 19; 247-278
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proboszczowie parafii Brochów na Mazowszu od XIX do XX w. w świetle źródeł z archiwum parafialnego
Pastors from Brochów parish in Mazovia from the nineteenth to the twentieth century according to sources from parish archives
Autorzy:
Przygoda-Stelmach, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395212.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Brochów, Mazovia,
priests,
the Church history,
XIX (19) century,
XX (20) century
Opis:
This article is the first attempt to present profiles of selected pastors from Brochów parish in Mazovia from the nineteenth to the twentieth century. The inspiration for this article was a list of parish priests, which was found by the author ‘’Chronicle of the Brochów parish 1946-1974”. The author approached the chronicle from the existing state of knowledge. Using this approach the author developed the basic material to present some pastors from Brochów parish. The author presents the pastors’ activities in the most crucial moments of parish life, for example during World War I and II. The author attempted to present a picture of the struggle for the identity of the parish community for over two centuries. Furthermore, the article presents profiles of pastors working in the parish after II World War. This is the first attempt to present this issue.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2014, 21; 223-229
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aksjologiczna podstawa zachowania językowego nadawcy w przedmowach do prac popularyzujących wiedzę o języku polskim w XIX wieku
Autorzy:
Jurewicz-Nowak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022847.pdf
Data publikacji:
2020-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wartość
wartościowanie
podręczniki do gramatyki i stylistyki
pedagogika językowa
XIX w.
value
valuation
grammar and stylistic textbooks
language pedagogy
XIX century
Opis:
Przedmiotem artykułu są wartości i wartościowanie w przedmowach do wybranych podręczników gramatycznych i stylistycznych przeznaczonych dla dzieci i młodzieży 2. poł. XIX w. autorstwa Ignacego Boczylińskiego, Augusta Jeskego, Józefy Kamockiej, Władysława Lercla, Filipa Olpińskiego, Teofili Radońskiej i Piotra Skrzypińskiego. Podobnie jak inne fenomeny społeczne, tak i wartości człowiek utrwala w języku, dzięki czemu jest możliwa analiza językowa nazw wartości, jak również rekonstrukcja systemu wartości określonej grupy społecznej. Autorów tekstów łączy rodzaj więzi wynikającej z podobieństwa zainteresowań językowych oraz wykonywanej pracy nauczyciela i wychowawcy. Zasadniczym celem ich prac jest popularyzacja wiedzy o języku polskim oraz kształcenie umiejętności poprawnego mówienia i pisania. Podręczniki ukazały się po powstaniu styczniowym, między 1870 a 1889 r. na obszarze trzech zaborów. Reprezentatywne dla nich są wartości poznawcze (np. wiedza, zrozumienie) i pragmatyczne (np. pożytek, praktyczność, praca). Ówczesne programy wychowawcze pod wpływem idei pozytywistycznych kładły nacisk na kształcenie zawodowe i walor pracy. Wartościowaniu podlega proces nauczania języka polskiego: praca nauczyciela — wychowawcy oraz ucznia, ćwiczenia, metody, podręczniki, gramatyka, ortografia itp. Podłożem dla formułowanych ocen lub zaleceń jest dobro dziecka (rozwój umysłowy) i nauczyciela (sukces pedagogiczny). Najczęściej wartości zostają wyeksponowane w tych pasażach, które realizują funkcję perswazyjną (wyrażają oceny i wywołują określoną presję na czytelniku).
The subject of the article are values and valuation in preface to selected grammatical and stylistic textbooks intended for children and youth of the second half of the XIX century by Ignacy Boczyliński, August Jeske, Józefa Kamocka, Władysław Lecler, Filip Olpiński, Teofila Radońska and Piotr Skrzypiński. Similarly to other social phenomena, so does the human being perpetuates values in the language, thanks to which it is possible to analyze the language of value names as well as reconstruct the value system of a particular social group. The authors of the texts are combined by the type of ties resulting from the similarity of language interests and the work of the teacher and educator. The essential goal of their work is to popularize knowledge about the Polish language and to develop the skills of correct speaking and writing. The textbooks appeared after the January Uprising, between 1870 and 1889 in the area of three partitions. Cognitive values (e.g. knowledge, understanding) and pragmatic values (e.g. utility, practicality, work) are representative for them. The then educational programs under the influence of positivist ideas emphasized vocational training and the value of work. The process of teaching the Polish language is valued: the work of the teacher — educator and student, exercises, methods, textbooks, grammar, spelling, etc. The basis for formulated assessments or recommendations is the good of the child (mental development) and teacher (pedagogical success). Most often values are exposed in these passages, which perform the persuasive function (they express grades and cause a certain pressure on the reader).
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 135-149
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wódz Konwa. W jaki sposób bohater kurpiowski zyskał imię? .
Commander Konwa. How did kurpie hero get his name?
Autorzy:
Gut, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165395.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Stach Konwa
literatura
tradycja kurpiowska
XIX wiek
Kurpie
literature
Kurpie tradition
XIX-th century
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie dziejów legendy Stacha Konwy u jej początków. Ukazanie legendy jest możliwe dzięki przyjrzeniu się zagadnieniu imienia bohatera kurpiowskiego. Według badań autora artykułu „Stach” jako imię przylgnęło do Konwy dzięki Adamowi Zakrzewskiemu i jego powieści pt. Kurpie. Opowiadanie historyczne z 1886 roku. Najprawdopodobniej fikcyjne imię Konwy z czasem upowszechniło się i przeniknęło do tradycji kurpiowskiej. Z tradycji przesiąkniętej fikcją literacką korzystał później Adam Chętnik, a imię „Stach” przyjęło się i zostało zaakceptowane przez mieszkańców regionu kurpiowskiego.
Purpose of the article is to portray history of a legend Stach Konwa at its beginnings. Presentation of the legend is made possible by taking a look at the name of the Kurpie hero. According to the author’s research „Stach” as a name stuck to Konwa due Adam Zakrzewski and his novel Kurpie. Opowiadanie historyczne from 1886. Most probably fictional name of Konwa became widespread and penetrated into Kurpie tradition. Later Adam Chętnik benefited from tradition penetrated by literary fiction. Name „Stach” accepted among the people of Kurpie region.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2016, Zeszyt, XXX; 25-33
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ze zbioru kazań skrzatuskich – Kazanie na IX niedzielę po Zesłaniu Ducha Świętego (Dom. IX. p: P.)
From a collection of Skrzatusz sermons – Sermon on the ninth Sunday after sending the Holy Spirit (Dom. IX. p: P.)
Aus der Predigtsammlung von Skrzatuski – Predigt zum 9. Sonntag nach Pfingsten (Dom. IX. P: P.)
Autorzy:
Zadarko, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138307.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej
Tematy:
homilia
kazanie
kaznodziejstwo w XIX w.
zatwardziałość duszy
łaska
Skrzatusz
Jerozolima
homily
sermon
preaching in XIX century
hardness of the soul
grace
Jerusalem
Opis:
Artykuł jest kontynuacją publikacji tekstów kazań (homilii), prawdopodobnie z XIX w., znajdujących się w zasobie Archiwum Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Wcześniejsze opracowania znajdują się w archiwalnych numerach Rocznika Skrzatuskiego. Homilia zatytułowana Dom. IX p: P. odnosi się w do perykopy ewangelicznej Łk 19,41–47b., która w Mszale Rzymskim Piusa V przeznaczona jest na niedzielę IX po uroczystości Zesłania Ducha Świętego. Zwięzłość treści, potoczny styl pisania (interpunkcja oparta głównie o przecinki), prostota języka zaczerpniętego z Biblii i z codziennego doświadczenia słuchaczy świadczą o tym, że mamy do czynienia ze szkicem kaznodziejskim. Interpretując znaczenie obrazu Jezusa płaczącego nad Jerozolimą, kaznodzieja widzi w nim opis stanu duszy zamkniętej na łaskę Boga. Człowiek niezdolny do osiągnięcia swojego ostatecznego przeznaczenia bez pomocy Boga jednak odrzuca Jego dobroć. Dokonuje jeszcze gorszego przestępstwa, gdyż marnuje przelaną Krew Boga. Opłakany stan duszy można naprawić przez posłuszeństwo dobrym natchnieniom (Ducha Świętego). Smutny los mieszkańców Jerozolimy, nad którymi Jezus zapłakał, ma być na zawsze przestrogą, aby nie popełniać tego samego błędu. A godność dziecka (syna) Bożego i współdziedzica Jezusa Chrystusa w wieczności ma być zachętą do podjęcia nawrócenia.
The article is a continuation of the publication of sermons (homilies), probably from the 19th century, kept in the resources of the Archives of the Koszalin-Kolobrzeg (Kołobrzeg) Diocese. Earlier studies are included in the archival issues of Rocznik Skrzatuski. A homily entitled Home. IX p: P. refers to the pericope Lk 19:41–47b., which is intended for Sunday IX after the Solemnity of Pentecost in the Roman Missal of Pius V. The brevity of the content, the colloquial style of writing (punctuation based mainly on commas), the simplicity of the language taken from the Bible and from the everyday experience of the audience prove that we are dealing with a preacher’s sketch. Interpreting the meaning of the image of Jesus weeping over Jerusalem, the preacher sees in it a description of the state of the soul closed to God’s grace. The man is unable to reach his final destiny without God’s help, however, rejects his goodness. He is committing an even worse crime because he wastes the shed Blood of God. The deplorable condition of the soul can be repaired by obedience to Good inspiration (the Holy Spirit). The sad fate of the people of Jerusalem, over whom Jesus wept, is to be a forever warning not to make the same mistake. And the dignity of a child (son) of God and joint-heir of Jesus Christ in eternity is to be an invitation to conversion.
Źródło:
Rocznik Skrzatuski; 2021, 9; 61-77
2300-8296
Pojawia się w:
Rocznik Skrzatuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina polska w XIX wieku jako środowisko wychowawcze i jej funkcja edukacyjna
The Polish Family as an Educational Environment in the 19th Century, and Its Educational Function
Autorzy:
Jakubiak, Krzysztof
Nawrot-Borowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970084.pdf
Data publikacji:
2016-11-04
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
rodzina polska
wychowanie w rodzinie
funkcja edukacyjna rodziny
zabory
XIX wiek
Family
Polish family at XIX century
family upbringing
educational function of the family
Opis:
Niniejsze opracowanie poświęcone jest naturalnemu środowisku wychowawczemu, jakim jest rodzina. Przedmiotem badań uczyniono jej funkcję edukacyjną, ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki jej uwarunkowań, przejawów i sposobów realizacji. Podjęto się charakterystyki specyfiki modelu rodziny polskiej w XIX wieku, dokonujących się w nim przemian i warunkujących je czynników. Można stwierdzić, iż upowszechniany w XIX stuleciu model rodziny jako środowiska wychowawczego był na tyle uniwersalny, a nawet atrakcyjny, że mógł być i bywał przyjmowany przez rodziny z różnych warstw społecznych. Sądzono, że każda rodzina bez względu na jej status społeczny jest pierwszym i najważniejszym środowiskiem wychowawczym. Każda rodzina bowiem, bez względu na jej miejsce w stratyfikacji społecznej, pełniła znaczącą funkcję edukacyjną i kształtowała osobowość dzieci całokształtem organizacji i treści swego życia. Funkcja edukacyjna rodziny przejawiała się w wyznawanym i wpajanym młodemu pokoleniu systemie wartości, atmosferze domu, występujących w rodzinie wzorach zachowań, układzie stosunków i relacji w niej panujących, podziale ról rodzinnych, czynnościach wykonywanych przez poszczególnych jej członków – domowników. Opisany model rodziny i realizacja funkcji edukacyjnej na jej gruncie podlegały zmianom wraz z przemianami cywilizacyjnymi i społeczno-ekonomicznymi, które dokonywały się już od pierwszych dekad XX wieku.
In the history of Poland the family has determined for centuries not only the vitality of family traditions, but also the shaping of the face of the nation, its mentality, and scale of openness. Especially in the 19th and the early 20th century, the “institution” of the family home played a unique role. This was due, inter alia, to the political situation experienced by the Polish nation under the partitions. The family model popularized in the 19th century was so versatile, and even attractive, that it could be, and was, frequently adopted by families from different social classes. The majority of 19th-century educators and journalists did not particularly distinguish between the educational functions to be met by families belonging to various social classes. It was believed that every family, regardless of its social status, was the first and most important educational environment. For it was the family, regardless of its place in the social stratification, that performed an important educational function, and shaped the personality of children through the entirety of its organization, and the content of its life. The educational function of the family manifested itself in the system of values, home atmosphere, patterns of behaviour occurring in the family, the system of relations and relationships prevailing in it, the division of family roles, and the activities performed by each of its members-the household, professed by and instilled in the younger generation. It was in the family, from the parents, grandparents, and its other members that children learnt the Polish language, respect for local traditions, the principles of the Catholic faith, piety, and patriotism. A special role in the implementation of educational functions, regardless of social class, was attributed to the mother as the patron of hearth and home, the first teacher of the mother tongue and the principles of the faith. Education in the family was to supplement or replace education in the state schools of the partition powers. The described model of the family was subject to alterations along with the civilizational and socio-economic changes that were taking place already during the early decades of the 20th century.
Źródło:
Studia Paedagogica Ignatiana; 2016, 19, 2; 15-46
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:
Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Życie i wychowanie w rodzinach polskich w XIX i na początku XX wieku
Life and upbringing in polish families in XIX and at the beginning of XX century
Autorzy:
Jakubiak, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564635.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
rodzina, wychowanie, dziecko, ujęcie historyczne – XIX/XX wiek
family, upbringing, child, historical conceptualization – XIX/XX century
Opis:
Refleksja nad rodziną zajmuje ważne miejsce we współczesnych naukach o wychowaniu. To wzrastające zainteresowanie problematyką rodziny na ich gruncie doprowadziło nawet do wyodrębnienia osobnej subdyscypliny – pedagogiki rodziny1. Rodzina jako „środowisko życia i wychowania” jest również przedmiotem refleksji historycznej, w szczególności dociekań naukowych na gruncie historii wychowania stanowiącej swoiste pogranicze nauk historycznych i pedagogicznych, zwłaszcza tej historii wychowania, która zorientowana jest na tzw. „społeczną historię wychowania”, czy „historię edukacji” znacznie rozszerzających dotychczasowe pole badawcze tej dyscypliny. Rodzina jest bowiem najstarszą formą życia społecznego, w konsekwencji zjawiskiem historycznym kształtowanym w życiu kolejnych pokoleń, któremu towarzyszyły także rozważania o jej znaczeniu, funkcjach i wewnętrznej strukturze. Szczególnie ważną rolę spełniała rodzina w dziejach Polski. Przez wieki decydowała o żywotności nie tylko rodzinnych tradycji, ale także o kształtowaniu oblicza całego narodu, jego mentalności i skali otwartości. W tekście tym podjęto stania w zakresie ukazania wyjątkowej roli rodziny jaką odegrała ona w XIX wieku i w początkach XX stulecia. Owe wyjątkowe znaczenie rodziny, „instytucji” domu rodzinnego, było konsekwencją przede wszystkim ówczesnej sytuacji politycznej, w jakiej znalazł się naród polski w okresie zaborów.
The thought about family is an important aspect of modern educational sciences. Increasing interest in problematics of family led to formation of individual subdiscipline- pedagogy of family. Family as „environment of life and upbringing” is also a subject of historical reflection, especially scientific discussion of history of upbringing, which is the borderland of historical and pedagogical sciences. The area of history of upbringing focused on „social history of upbringing” of „history of education” expand previous research area of this discipline. Family is the oldest form of social life, in consequence it is the historical phenomenon formed in the life of following generations, which was accompanied with discussion over its meaning, functions and inner structure. Family was especially important in history of Poland. For centuries it was a decisive aspect of continuation of traditions and formation of the appearance of whole nation, its mentality and openness. In this text the author tried to present a unique role of family in XIX and at the beginning of XX century. This unusual meaning of family as an “institution” was primarily a consequence of politic situation Poland was in during the time of annexation.
Źródło:
Kultura – Przemiany – Edukacja; 2017, 5; 77-92
2300-9888
2544-1205
Pojawia się w:
Kultura – Przemiany – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Urodzenia pozamałżeńskie w społeczności rzymskokatolickiej parafii Trzebieszów w latach 1815–1867
Illegitimate Births in the Roman Catholic Community of the Trzebieszów Parish in the Years 1815–1867
Autorzy:
Krasuski, Marcin Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145925.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
illegitimate births
Trzebieszów parish
Lukov area
Roman Catholic community
XIX century
historical demography
urodzenia pozamałżeńskie
parafia Trzebieszów
ziemia łukowska
społeczność rzymskokatolicka
XIX wiek
demografia historyczna
Opis:
W artykule omówiono zagadnienia związane ze zjawiskiem urodzeń pozamałżeńskich w wiejskiej społeczności rzymskokatolickiej ziemi łukowskiej na przykładzie parafii Trzebieszów w latach 1815–1867. Poruszono kwestie związane z liczebnością urodzeń pozamałżeńskich, pochodzeniem społecznym i terytorialnym dzieci nieślubnych, stanem cywilnym matek, a także płcią dzieci pochodzących ze związków pozamałżeńskich. Podstawę źródłową do analizy stanowiły akta stanu cywilnego omawianej parafii z lat 1815–1867. Z analiz wynika, że zjawisko urodzeń dzieci nieślubnych stanowiło 3,29% urodzeń odnotowanych w parafii. Badania wykazały, że dzieci urodzone poza związkiem małżeńskim pochodziły w przeważającej liczbie spośród ludności zarobkowej pochodzenia włościańskiego, która najczęściej zamieszkiwała zaścianki oraz wsie szlacheckie, w których usytuowany był m.in. dwór czy folwark.
The article discusses issues related to the occurrence of illegitimate births in the rural Roman Catholic community of Trzebieszów parish in the Łuków region, in the years 1815–1867. This article addresses issues related to the number of births out of wedlock, the social and territorial origin of the illegitimate children, the mothers’ marital status, and the children’s gender. The source basis for the analysis was the parish registers from 1815–1867. The results of the analyzes showed that the births of illegitimate children accounted for 3.29% of those recorded in the parish. The research showed that children born out of wedlock came predominantly from the working population of peasant origin, who most often lived on farmsteads (‘zaścianki’) and estate villages, where a manor house or grange (‘folwark’) was located, among other things.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2022, 44; 61-86
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władysław Trębicki – zapomniany kolekcjoner i bibliograf z Linowa
Władysław Trębicki – a forgotten collector and bibliographer from Linowo
Autorzy:
Kowkiel, Lilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195922.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Władysław Trębicki
księgozbiory prywatne
bibliografia polska
XIX w.
Adam Zawadzki
Józef Ignacy Kraszewski
Michał Bobrowski
Biblioteka Ordynacji Zamojskiej
private book collections
Polish bibliography
XIX century
Opis:
Kolekcjoner i bibliograf Władysław Trębicki (1806-1861) w rodzinnym majątku Linowo (dawny powiat prużański, obecnie Białoruś) gromadził rękopisy i druki, skupiając się na polonikach i materiałach dotyczących historii i literatury polskiej. W archiwach i bibliotekach Wilna i Krakowa zachowały się listy Trębickiego do Adama Zawadzkiego, Adama Benedykta Jochera, Józefa Ignacego Kraszewskiego i innych. Korespondencja pozwala ustalić tytuły kupowanych lub wymienianych książek i czasopism, czas, kiedy bibliofil poważnie zainteresował się naukowymi pracami z zakresu historii, literatury i bibliografii oraz uzupełniać informacje bibliograficzne dotyczące dawnych poloników. Wielotysięczna biblioteka w Linowie stała się warsztatem pracy bibliografa. Z dawnej kolekcji Władysława Trębickiego zachowało się około 2 tys. tomów starych druków i książek XIX w. Fragment ten obecnie znajduje się w depozycie Książnicy Zamojskiej im. Stanisława Kostki Zamoyskiego w Zamościu jako część Księgozbioru Klemensowskiego Rodziny Zamoyskich.
Collector and bibliographer Władysław Trębicki (1806-1861) in the family estate Linowo (the former Pruzany district, now Belarus) collected manuscripts and prints, focusing on polonic’s and materials about Polish history and literature. In the archives and libraries of Vilnius and Krakow, Trębicki’s letters to Adam Zawadzki, Adam Benedykt Jocher, Józef Ignacy Kraszewski and others have been preserved. Correspondence allows to determine the titles of purchased or exchanged books and magazines, a time when a bibliophile became seriously interested in scientific works on history, literature, bibliography and also suplement bibliographic information about old polonic’s. The library in Linowo with many thousand book’s has become a bibliographer’s workplace. About 2,000 items have been preserved from the former collection of Władysław Trębicki - volumes of old prints and books of the XIX century. This fragment is currently in the deposit of Książnica Zamojska im. Stanisław Kostka Zamoyski in Zamość as part of the Klemensowski Book Collection of the Zamoyski Family.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2021, 15, 1; 89-107
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dworzec główny PKP w Toruniu w świetle analiz porównawczych
The main railway station in Toruń in the light of comparative analyses
Autorzy:
Kaprzyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366390.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Dworzec kolejowy
Toruń
analiza porównawcza
XIX w.
Gdańsk–
Kłodno
Olsztyn
Piła
Ejtkuny
Barczewo
Korsze
Chojnice
Ostróda
Starogard Gdański
Wąbrzeźno
Kowalewo Pomorskie
Railway Station
comparatives analysis
XIX century
Opis:
The subject of the paper is to show the main railway station in Toruń in the light of comparative analyses. Its aim is to bring out the characteristic elements in the superstructure, architectural decoration and interior design of the station and to compare them with a group of twelve other structures of this type located in former East Prussia. These buildings were grouped on the basis of stylistic similarities, but they are also connected by the time of creation, because they were all built in the second half of the nineteenth century. Some of them have not survived to this day, most have been modernised, but the rich photographic record from the turn of the century allows for comparative analysis. Due to the changes that the building of the principal train station in Toruń underwent, its history is briefly presented at the start of this paper. The aim is to highlight the changes that the building underwent during the 159 years of existence; the most important railway building serving passengers in the city.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2019, 305, 3; 599-614
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola Kodeksu Napoleona w systematyzowaniu polskiej terminologii prawnej
Autorzy:
Wismont, Magdalena
Woźniak, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022838.pdf
Data publikacji:
2020-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia języka polskiego — XIX w.
leksyka prawna
systematyzacja polskiej terminologii prawnej
Kodeks Napoleona
history of XIX century Polish language
legal vocabulary
systematization of Polish legal terminology
Napoleonic Code
Opis:
Artykuł traktuje o wpływie XIX-wiecznych przekładów Kodeksu Napoleona na systematyzację ówczesnej polskiej terminologii prawnej. Francuska kodyfikacja miała przełomowe znaczenie dla prawodawstw całego świata, uznawana jest za podstawę nowoczesnego państwa. Autorki prezentują oddziaływanie tego zbioru praw na tworzącą się w XIX w. polską terminologię prawną. Dzięki przekładom Kodeksu Napoleona rozpoczęto systematyzację nomenklatury prawa, tzn. przyporządkowywanie nazwy do pojęcia prawnego, precyzyjne określanie semantyki terminu, porządkowanie terminów w relacjach nadrzędno-podrzędnych. W przekładach postulowano również konsekwencję w wyborach tłumaczeniowych. W tym sensie translacje Kodeksu Napoleona przybliżyły polski język prawny do stanu obowiązującego we współczesnej legislacji.  
The article examines influence of a XIX century translation of the Napoleonic Code on the systematization of contemporary Polish legal terminology. The French codification of legislation was of paramount importance for legislations all over the world and laid the foundations for a modern state. The authors present influence of French codification over the Polish law terminology which was being formed in the XIX century. Thanks to the translations of the Napoleonic Code, the systematization of terminology in the field of law was introduced, i.e. assigning names to legal notions, precise determination of their semantics, organizing terms in superior-subordinate relations. In the translations consistency in translational was also proposed. In this way the translations of the Napoleonic Code brought the Polish legal language closer to modernity.  
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 59-69
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krasne - dzieje demograficzne miejscowości od 1786 roku do drugiej połowy xix wieku na podstawie ksiąg metrykalnych
Autorzy:
Rejman, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179240.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
księgi metrykalne
śluby
zgony
chrzty
Krasne
koniec XVII i XIX wiek
rekonstrukcja rodzin
parish registers
baptisms
marriages
deaths
krasne
the end of XVIII and XIX century
reconstruction of the families
Opis:
Te demographic history of the village Krasne (the Krasne parish included also other villages) from 1786 to the second half of XIX century was presented in the article, and was based on the parish registers. Te Krasne parish in the examined period of time demonstrated a continuity of the pastoral cast. The demographic rates used to assess the credibility of the source are positive. During the examined period there were 3794 baptisms, 725 marriages and 2 645 deaths in Krasne. They were all analyzed using a number of statistical methods. Moreover, the following aspects were analyzed, based on a reconstruction of families method: unmarried births, women performing function of midwife, deaths due to epidemics in families, generation transformations in peasant families, individual fates of given members of the rural population, persons of the underclass of rural population, owners of the village: Skrzyńscy, Kochanowscy
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2018, 25; 373-390
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świętość życia kapłańskiego w XIX wieku we Francji, w oparciu o przykład św. Jana Vianneya, na podstawie nauczania Sługi Bożego księdza Jana Berthier
The Sanctity of Priestly Life in France in the 19th Century, Following the Example of St. John Vianney, Based on the Teaching of the Servant of God, Father John Berthier
La Santità della vita del sacerdote nella Francia di XIX secolo, secondo l'esempio di san J. M. Vianney, nell'insegnamento di servo di Dio Jaen Berthier
Autorzy:
Sobczyk, Adam J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340066.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kapłaństwo
świętość
Rok Kapłański
Francja − XIX wiek
J.M.Vianney
J. Berthier
priesthood
holiness
sacerdotal year
XIX-century France
J. M. Vianney
J.Berthier
sacerdozio
santità
l'anno di sacerdozio
XIX secolo in Francia
Opis:
Il 19 giugno 2009 papa Benedetto XVI ha anunziato l'anno di sacerdozio. Nel giorno preciso il 19 giugno, nella solennità di Sacro Cuore di Gesù, papa ha messo tutti sacerdoti sotto la protezione di santo parroccho di Ars. Per questo motive vale la pena di riscoprire l'insegnamento della Chiesa sul sacerdozio in Francia nel XIX secolo. L'ha fatto precisamente Jaen Berthier, il quale ha scritto nel 1894 un grande libro: „Le sacerdoce, son excellence, ses obligations, ses droits, ses privilèges”. Libro conta più di 800 pagine ed e composto da tre parti. Prima riguarda la dignità del sacerdozio, seconda da I sugerimenti il servizio sacerdotale. La terza aiuta a realizare l'insegnamento di P. Berthier si base sulla persone e testimonianza di santo Giovanni Maria Vianney, la quale appare nella vita dei sacerdoti nella Congregazione Missionari della Sacra Famiglia.
Źródło:
Roczniki Teologii Duchowości; 2009, 1; 7-21
2081-6146
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Duchowości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fotografia orientalistyczna – pornografia czasów podboju i kolonizacji
Orientalist Photography – Pornography in the Time of Conquest and Colonization
Autorzy:
Żwirski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564012.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Katedra Porównawczych Studiów Cywilizacji
Tematy:
XIX-century photography
erotic orientalist photography
sexual imagination
portrayal of eastern women
postcards
dziewiętnastowieczna fotografia
orientalna fotografia erotyczna
wyobraźnia seksualna
portrety kobiet wschodu
pocztówki
Opis:
Celem artykułu jest krótka analiza fenomenu XIX-wiecznej fotografii erotycznej o tematyce orientalistycznej w kategoriach antropologicznych. W miejsce dość oczywistych już uwag o nieprzystawalności haremowych fantazji Europejczyków do realiów życia na Bliskim Wschodzie zaprezentowane zostały potencjalne potrzeby, jakie spełniały te bardzo popularne w owym czasie przedstawienia. Pocztówki z inscenizacjami życia algierskich kobiet i fotografie pamiątkowe z komercyjnych atelier Kairu, Bejrutu i Stambułu dają nieoceniony wgląd w wyobraźnię seksualną pokolenia naszych przodków.
The paper briefly analyzes phenomenon of nineteenth-century erotic orientalist photography in anthropological terms. Its aim is to show potential needs that realize these popular representations instead of examining the rather obvious incomparability of harem fantasies into Middle Eastern reality. Postcards with staged images of everyday life of Algerian women and souvenir photographs taken in commercial atelier from Cairo, Beirut and Istanbul can give inestimable view of sexual imagination of our ancestor's generation.
Źródło:
Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy MASKA; 2013, 18; 7-20
1898-5947
Pojawia się w:
Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy MASKA
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O zniesławianiu i oszczercach – Kazanie skrzatuskie na „Sześćdziesiątnicę”
On defamation and slanderers – Skrzatusz Sermon on “Sixty-ninth”
Über Verleumdung und Verleumdung – Skrzatuskie-Predigt über „Neunundsechzig“
Autorzy:
Zadarko, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138192.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej
Tematy:
homilia
kazanie
niedziela Sexagesima („Sześćdziesiątnica”)
zniesławienie
oszczerstwo
przypowieść o siewcy
Skrzatusz
kaznodziejstwo XIX w.
homily
sermon
Sexagesima Sunday (“sixtieth”)
preaching in XIX century
defamation
slander
the parable of the sower
Opis:
Artykuł jest prezentacją kolejnego tekstu kaznodziejskiego z archiwum parafii Skrzatusz w języku niemieckim, z tłumaczeniem na język polski, prawdopodobnie z XIX w. Archiwalny manuskrypt jest bardziej kazaniem lub szkicem kaznodziejskim niż homilią do Ewangelii według św. Łukasza (Łk 8,4–15), na niedzielę Sexagesima („Sześćdziesiątnica” – według kalendarza sprzed reformy liturgicznej w 1970 r.). Tematem kazania jest grzech zniesławienia (oszczerstwa) i rozgrzeszenia z niego. Ziemią skalistą z przypowieści o siewcy jest dusza oszczercy, często niezdolna do naprawienia szkód wyrządzonych przez zniesławienie innych. Tekst z mocnym akcentem dydaktycznym, moralizatorskim, bardziej katechetycznym niż kerygmatycznym, jest wezwaniem do nawrócenia z grzechu oszczerstwa.
The article is a presentation of a preaching text from the archives of the Skrzatusz parish in German, with a translation into Polish, probably from the 19th century. An archival manuscript is more of a sermon or a preaching sketch than a homily to the gospel according to St. Luke (Lk 8:4–15), Sexagesima Sunday (“Sixty-ninth” – according to the calendar before the 1970 liturgical reform). The subject of the sermon is the sin of defamation (slander) and absolution from it. The rocky ground in the parable of the sower is the soul of the slanderer, often unable to repair the harm done by defamation of others. The text of the manuscript with a strong didactic, moralizing, more catechetical than kerygmatic accent, is a call to conversion from the sin of slander.
Źródło:
Rocznik Skrzatuski; 2022, 10; 65-85
2300-8296
Pojawia się w:
Rocznik Skrzatuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacyjne wartości sztuki - aksjologiczny wymiar malarstwa polskiego przełomu XIX/XX wieku (wybrane przykłady)
EDUCATIONAL VALUE OF ART – AXIOLOGICAL DIMENSION OF THE POLISH XIX/XX CENTURY PAINTINGS (CHOSEN EXAMPLES)
Autorzy:
Stawoska-Jundziłł, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579432.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy
Tematy:
Olga Boznańska
malarstwo XIX/XX w.
źródła ikonograficzne
dziecko
wychowanie
analiza
kształcenie
XIX/XX century paintings
iconography sources
child
upbringing
analyses
education
Opis:
Artykuł dotyczy znaczenia analizy źródeł ikonograficznych w kształceniu na kierunku pedagogika, zwłaszcza w ramach historii wychowania. Przykładowej analizie poddane zostały treści wybranych obrazów Olgi Boznańskiej (1865–1940) przedstawiające dziewczynki. Wbrew rozwijającym się za jej czasów ideom dowartościowania dzieciństwa, lepszego teoretycznie rozumienia psychiki i zachowań dzieci, m.in. w ramach ‘nowego wychowania’, malarka pokazuje osamotnienie dziecka, brak z nim kontaktu, dążenie, aby jak najszybciej stały się ludźmi dorosłymi. Aby przekazać swoje krytyczne stanowisko wobec takich postaw stosuje różne techniki malarskie, kolorystykę i symbolikę, którą należy odczytać wchodząc głębiej w treść obrazów, a nie postrzegać tylko powierzchowny obraz sympatycznego dziecka. Takie postępowanie ze źródłem uczy przyszłych pedagogów odczytywania, często niejednoznacznych sygnałów wysyłanych przez wychowanków, dochodzenia do źródeł ich zachowań. Uczy krytycyzmu i pogłębionej analizy posiadanych danych. Wtedy cel założony przez O. Boznańską, aby odsłonić hipokryzję w stosunkach z dzieckiem, pozorne ich dowartościowanie przy lekceważeniu ich prawdziwych potrzeb zostanie osiągnięty.
This article applies to values in pedagogical education the approach of iconography sources analysis. One of examples are meanings of Olga Boznańska’s (1865–1940) paintings of girls. Unlike present for Boznańska’s ideas that idealise childhood, theoretical ‘better’ understanding of psychic and behaviour of children, e.g. ‘new upbringing’, as a Painter she shows loneliness, lack of contact and forced need to be mature of child. To present her critical attitude, she uses various painting technics, colour and symbols. It should not be shallowly be interpreted as just picture of child. Such use of sources teaches future pedagogues, reading not obvious signals sent by the pupils. Also it teaches criticism and deep analysis of acquired data. Then Olga Boznańska’s objective to show hypocrisy in treating of child will be shown.
Źródło:
Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji; 2016, 11; 329-352
1896-5903
Pojawia się w:
Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Życie dla Boga i ludzi. O słudze bożym ks. Wawrzyńcu Kuśniaku COr
Living for God and People. About the Servant of God Rev. Wawrzyniec Kusniak, COr
Autorzy:
Maćkowiak, Krzystof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2157700.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
ks. Wawrzyniec Kuśniak
Kongregacja Oratorium św. Filipa Neri
Święta Góra Gostyńska
ziemia gostyńska
XIX wiek
Father Wawrzyniec Kuśniak
the Congregation of the Oratory og St. Philip Neri
Gostyńska Holy Mountain
the land of Gostyń
XIX century
Opis:
Ks. Wawrzyniec Kuśniak jest pierwszym polskim filipinem, któremu Kościół przyznał tytuł Sługi Bożego. Mimo to brakuje dotąd poważniejszego studium na temat kapłana. Artykuł ma wypełnić tę lukę. Przedstawia stan obecnej wiedzy o ks. Kuśniaku. Ściślej, celem pracy jest dokonanie przeglądu zasobu archiwaliów dotyczących duchownego oraz zrekonstruowanie na ich podstawie najważniejszych faktów z jego życia. Ks. Kuśniak urodził się 1 sierpnia 1788 roku w Czarnkowie. Do Kongregacji Oratorium św. Filipa Neri na Świętej Górze pod Gostyniem wstąpił w 1811 roku. Święcenia kapłańskie przyjął w 1816 roku. Funkcję przełożonego wspólnoty świętogórskiej pełnił przez 27 lat, tj. aż do śmierci w 1866 roku. Odznaczał się gorliwością duszpasterską, ale także szczególnymi talentami administracyjnymi. W pamięci społeczeństwa ziemi gostyńskiej zapamiętany został jako apostoł dobroci i niestrudzony filantrop.
Fr. Wawrzyniec Kusniak is the first Polish Oratorian to be accorded the title of Servant of God by the Church. In spite of this, a serious study of the priest has been lacking until now. This article is to fill this gap. It presents the current state of knowledge about Fr. More precisely, the aim of the paper is to review the archival materials concerning the priest and to reconstruct on their basis the most important facts of his life. Fr. Kusniak was born on August 1, 1788 in Czarnków. He entered the Congregation of the Oratory of St. Philip Neri at Swieta Gostraña in 1811. He was ordained a priest in 1816. He served as superior of the community for 27 years, from 1839 until his death in 1866. He was distinguished for his pastoral zeal as well as his special administrative talents. However, the inhabitants of the Gostynin region remember him above all as an apostle of goodness and a tireless philanthropist.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2021, 135; 77-114
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewitalizacja obiektów pobrowarnych i jej wpływ na rozwój przestrzeni miejskiej
Autorzy:
Balcerzak, N.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/163141.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
Tematy:
przestrzeń miejska
obszar poprzemysłowy
browar
budynek XIX w.
rewitalizacja
Stary Browar
Poznań
Muzeum Browarnictwa
Tychy
browar w Gdańsku-Wrzeszczu
urban area
post-industrial area
brewery
XIX century building
revitalization
Old Brewery
Brewery Museum
Brewery in Gdańsk-Wrzeszcz
Źródło:
Przegląd Budowlany; 2013, R. 84, nr 3, 3; 19-22
0033-2038
Pojawia się w:
Przegląd Budowlany
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkie zmiany w małym mieście. Dobre i złe spotkania z nowoczesnością w Promieniu Stefana Żeromskiego
Small Town, Great Changes – Promień [The Ray] by Stefan Żeromski and Multidimensional Modernity
Autorzy:
Chyła, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27309721.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Stefan Żeromski
Promień [The Ray]
modernity
XIX-th – XX-th century
Promień
nowoczesność
przełom XIX i XX wieku
Opis:
W artykule przeanalizowano złożone i niejednoznaczne aspekty modernizacji,przedstawiony przez Stefana Żeromskiego w intrygującej, choć mało znanej powieści Promień (1898).
This article analyses complex and ambiguous aspects of modernisation, depicted by Stefan Żeromski in his intriguing but rather obscure novel Promień [The Ray] (1898). The writer chooses a provincial town for his scenery – although based on Kielce, it is hidden with a fictional name – which experiences an industrial revolution in miniature. A railroad built in the area, old, solid shops and enterprises brought to death by the modern way of trade and a shockingly radical local newspaper ran by the novel’s protagonists are just a few most striking symptoms of that inevitable and unsettling process of change.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2022, 17, 12; 312-329
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oświatowa, kulturalna i towarzyska działalność Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Kupców i Młodzieży Handlowej we Lwowie w latach 1866-1912
Autorzy:
Frączek, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131273.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
Lwów
Stowarzyszenie Młodzieży Handlowej
przełom XIX i XX wieku
Lviv
Association of Young Traders
the turn of XIX and XX century
Opis:
At the turn of the XIX and XX century, Lviv was the place where the needs and business of many national groups were interweaving. The problematics of Lviv merchant organizations’ activity remains a little discussed topic in scientific studies. This text constitutes kind of complement to available literature dedicated to this issue. It is also an attempt to present development as well as diversified and remarkably valuable educational activity of the catholic Association of Mutual Assistance of Merchants and Young Traders in Lviv in 1866-1912. Presented content is based on the analysis of available source materials – reports of directorate of this organization.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2021, 28; 75-87
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawy tajemne i nieczyste. Rola rodziny w wychowaniu seksualnym dzieci w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku w świetle poradników. Zarys problematyki
Secret and Impure Things: An Outline of the Problems and the Role of the Family in the Sexual Educationof Children in the Second Half of the 19th and Early 20th Century. Outline of problems
Autorzy:
NAWROT-BOROWSKA, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435620.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
wychowanie w rodzinie, edukacja seksualna, dzieci, XIX i XX
wiek, poradniki.
Family education, sexual education, children, XIX and XX century,
reference books.
Opis:
Celem ninejszej analizy jest próba odtworzenia wskazań, które autorzy poradników kierowali do rodziców i innych członków rodziny w odniesieniu do edukacji seksualnej dzieci oraz ukazanie ewolucji, która miała miejsce w odniesieniu do wskazanego problemu w tamtym okresie. Przewodniki w obszarze edukacji, zdrowia oraz higieny dzieci stanową materiał źródłowy wykorzystany w badaniach. Wyniki badań pokazują, że zmiana i działanie w obszarze seksualności dziecka pozostają pod wpływem licznych czynników i dlatego wskazania, których rodzina powinna przestrzegać, obejmowały wiele aspektów życia – sen, jedzenie, ubiór, rozrywki (gry i zabawki, czytanki, odpowiednie towarzystwo) itd. Poradnictwo skupiało się w głównej mierze na aspektach seksualnej świadomości dziecka i przeciwdziałaniu masturbacji.
The aim of this analysis is an attempt to reproduce the commendations that the authors of the guides directed to parents and other family members in reference to sexual education of children and to show the evolution that occurred in the indicated problems during the period. Guides in the field of education, health, and hygiene of children constitute the source material used for the study. Research results indicate that development and operation in the field of child sexuality is influenced by many factors, which is why instructions that family should respect involved many aspects of life – sleeping, eating, clothing, leisure activities(games and toys, reading materials, proper company), etc. Counselling concentrated in main measure on aspects of a child’s sexual awareness and preventing masturbation.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2013, VII, (1/2013)
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontekst medialny fotografii mortualnej na przykładzie zdjęć pośmiertnych Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza
The media context of photography of the death body on the example of post-mortem images of Stanisław Wyspiański and Adam Mickiewicz
Autorzy:
Łarionow, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046458.pdf
Data publikacji:
2020-10-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Stanisław Wyspiański
Adam Mickiewicz
fotografia mortualna
prasa przełomu XIX i XX wieku
photography of death body
press in XIX and XX century
Opis:
Artykuł pokazuje na przykładzie historii obecności kulturowej ciał zmarłych dwóch wieszczów narodowych: Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza historię rozwoju prasowego dyskursu wokół śmierci. W wypadku Wyspiańskiego: odejście poety i pogrzeb stały się samodzielnymi faktami medialnymi, które po stu latach doczekały się osobnej wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie. Przywołany w niniejszym kontekście Mickiewicz stał się pierwszym polskim wieszczem, którego zdjęcie zwłok weszło do obiegu powszechnego. Obecna kultura dokonała marginalizacji zagadnień funeralnych. Tekst prowokuje do postawienia pytania: czy taka droga jest słuszna?
The article shows on the example of the history of the cultural presence of dead bodies of two national poets: Stanisław Wyspiański and Adam Mickiewicz – the story of the development of the press debate around death. In Wyspiański’s case: the departure of the poet, the funeral became a stand-alone media event in Cracow. Mentioned in this context, Miciewicz became the first Polish national bard, who photographed a corpse entered the general circulation. The author shows that in the modern world the presence of death in the media is limited to press releases. Current culture has marginalized death. The text provokes the question whether such a way is right?
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 265-282
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 814

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies