Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XIX WIEK" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 413
Tytuł:
« Chaque esprit est maçon » : l’Art Royal et l’idée de religion universelle dans la littérature française du XIXe siècle
"Each Mind is a Mason": the Royal Art and the Idea of Universal Religion in 19th Century French Literature
"Każdy duch jest murarzem": Sztuka królewska i idea religii uniwersalnej w literaturze francuskiej XIX wieku
Autorzy:
Szymański, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/683340.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Sztuka królewska
wolnomularstwo
XIX wiek
Francja
religia uniwersalna
Royal Art
Freemasonry
19th century
France
universal religion
Opis:
Wolnomularska Sztuka królewska, łącząca naukę i filozofię z poszukiwaniem duchowym i moralnym doskonaleniem, promieniuje na cały XIX wiek, który jest spadkobiercą zarówno racjonalistycznej myśli oświeceniowej jak i XVIII-wiecznego iluminizmu. Jedną zaś z kluczowych dla wolnomularstwa idei jest „religia co do której wszyscy są zgodni”, o której mówią Konstytucje Andersona. Idea religii uniwersalnej, już to odwołująca się do pierwotnego objawienia już to przyjmująca postać religii naturalnej, posiada liczne odmiany w XIX wieku, które kształtują się w zetknięciu z literaturą romantyczną (Pani de Staël), utopiami społecznymi (saint-simonizm) czy humanitaryzmem (Pierre Leroux). Artykuł ma na celu przedstawienie roli odegranej w tym procesie przez wolnomularzy oraz oddźwięku jaki ich twórczość znalazła w refleksji innych autorów na temat religii.
Masonic Royal Art, combining science and philosophy with spiritual research and moral improvement, radiates throughout the whole 19th century, which is the successor of both rationalist Enlightenment thought and 18th century illuminism. One of the key ideas of Freemasonry is the “Religion in which all Men agree” mentioned in Anderson’s Constitutions. The idea of a universal religion, referring to a primal revelation or taking the form of natural religion, has numerous variations in the 19th century, formed in contact with romantic literature (Madame de Staël), social utopias (Saint-Simonianism) or humanitarianism (Pierre Leroux). The aim of the article is to show the role played in this process by Freemasons and the influence they have exerted on other authors reflection on religion.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica; 2018, 13; 19-31
1505-9065
2449-8831
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“All that glitters is not gold” - Polish journalists in West Prussia: A critical glance
„Nie wszystko złoto…”. Polscy redaktorzy Prus Zachodnich inaczej
Autorzy:
Gzella, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075431.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish Press in West Prussia in the19th and early 20th century
journalists and editors’ biographies
Prusy Zachodnie
redaktorzy
dziennikarze
XIX–XX wiek
Opis:
The biographies of the journalists of Polish press published in West Prussia in the 19th and early 20th century usually highlight their patriotic commitment and admirable perseverance in launching and running various newspapers and journals. However, we can also find in their lives episodes that did them little credit, or even were downright disgraceful.
W życiorysach redaktorów polskiej prasy wydawanej w XIX i początkach XX wieku w Prusach Zachodnich zauważamy prowadzone przez nich działania narodowościowe, wkład w tworzenie, wydawanie i redagowanie poszczególnych gazet i czasopism. Jednak w ich życiu doszukać się można zachowań niezbyt chwalebnych, a niekiedy nawet godnych potępienia.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2018, 21, 3; 5-19
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Die Ägyptische Finsterniss” – przyczynek do historii poznańskich czasopism satyrycznych pierwszej połowy XIX wieku
"Die Aegyptische Finsterniss" – a contribution to the history of Poznań satirical periodicals of the first half of the nineteenth century
Autorzy:
Jazdon, Artur
Piejko, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911609.pdf
Data publikacji:
2009-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Greater Poland 19th c.
History of press
Satirical periodical
Wielkopolska XIX wiek
Historia prasy
Czasopismo satyryczne
Opis:
Artykuł przedstawia „Die Ägyptische Finsterniss” – niemieckojęzyczne czasopismo satyryczne z 1849 roku. Jest to drugie ze zidentyfikowanych niemieckojęzycznych czasopism satyrycznych wydawanych na terenie Wielkopolski, efemeryda, nienotowana w bibliografiach. Komplet, tj. sześć numerów, zachował się w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Artykuł nie omawia szczegółowo zawartości, nie analizuje treści poszczególnych artykułów. Przedstawia historię pis-ma, sytuuje je na tle innych ówczesnych poznańskich czasopism satyrycznych. Artykuł rozstrzyga kwestie redakcji, omawia sprawy wydawnicze – periodyczność, cenę, kolportaż, objętość i format, strukturę wewnętrzną pisma.
The article presents the journal: Die Aegyptische Finsterniss, a German-language satirical paper from 1849. The journal is the second from a pool of the identified German-language satirical periodicals published in the region (Wielkopolska-Greater Poland). Of transient character and not listed in any bibliography, its full complete edition, i.e. 6 issues in all, is still preserved in the collection of Poznań University Library. The present article does not venture into discussing the content of the journal or analyzing particular articles published in it. It simply shows the history of the journal placing it against the background of other Poznań satirical periodicals of the time. The article establishes certain facts concerning the editorial board and those pertaining to strictly publishing matters such as – periodicity, price, distribution, size and format and the inner structure of the journal.
Źródło:
Biblioteka; 2009, 13(22); 193-202
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Flowers that never die”: Stéphane Mallarmé’s ‘Soupir’ and ‘To My Sister’s Smile’ by Wacław Rolicz-Lieder
Niewiędnące kwiaty. „Soupir” Stéphane’a Mallarmégo – „Uśmiechowi mojej Siostry” Wacława Rolicza-Liedera – powinowactwa
Autorzy:
Gacek, Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088343.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 19th century
Modernist poetry
symbolism
Polish-French literary connections
Stéphane Mallarmé (1842–1898)
Wacław Rolicz-Lieder (1866–1912)
XIX wiek
symbolizm francuski
symbolizm polski
Młoda Polska
symbolizm w poezji
Opis:
This article presents a comparative analysis of two poems, Stéphane Mallarmé’s ‘Soupir’ (1866) and Wacław Rolicz-Lieder’s ‘To My Sister’s Smile’, published in 1891. ‘Soupir’ is one of Mallarmé’s early poems, yet in many respects, as this analysis demonstrates, looks forward to the French poet’s mature phase and foreshadows the poetics of Wacław Rolicz-Lieder. Chief among the similarities are the autothematic focus and the intent to convey feelings of emptiness and longing for an ideal in poems refi ned to the point of préciosité. However, for all their preoccupation with the craft of poetry, either poet believed that inspiration was absolutely vital for creativity. This article argues that Mallarmé’s poetics, especially his ideas of inspiration and originality, was taken over by Wacław Rolicz-Lieder, who adapted it to suit his own poetic project.
Źródło:
Ruch Literacki; 2018, 6; 699-714
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Grzech tajemny”. Problematyka seksualności dzieci w świetle poradników z II połowy XIX i początku XX wieku
“A Secret Sin”. The Issue of Children’s Sexuality, Considered in the Light of Handbooks from the Second Half of the 19th Century and the Early 20th Century
Autorzy:
Nawrot-Borowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478613.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
seksualność dziecka
wychowanie seksualne
onanizm
poradniki
XIX/XX wiek
children’s sexuality
sex education
masturbation
guides
19th/20th century
Opis:
Przedmiotem badań uczyniono rzadko dotąd poruszany w badaniach historyczno-pedagogicznych problem masturbacji dziecięcej. Cezury czasowe podjętych analiz obejmują II połowę XIX i początek XX wieku. Podstawę źródłową dokonanych ustaleń stanowią poradniki wychowawcze (w tym religijne), a także z zakresu higieny i lecznictwa, wydane drukiem na terenie ziem polskich w badanym okresie. Celem badań jest próba systematyki poglądów poświęconych kluczowemu zagadnieniu, prezentowanych przez autorów poradników (pedagogów i wychowawców, lekarzy, księży) oraz ukazanie ich ewolucji. Jak wynika z dokonanych ustaleń, w większości badanych poradników onania traktowana była w kategoriach nadużycia płciowego, prowadzącego do poważnych chorób, a w konsekwencji śmierci. W ujęciu poradników religijno-wychowawczych rozumiano ją w kategorii grzechu śmiertelnego. Treści porad skupiły się na tym, jak rozpoznawać symptomy onanii u dzieci i jak jej skutecznie zapobiegać. Szczególną rolę we wskazanych zakresach działań odgrywali rodzice. Podkreślić należy, że na początku XX wieku zaczęły się pojawiać prace (głównie autorstwa osób ze środowiska medycznego) uświadamiające, że masturbacja nie jest aż tak niebezpieczną praktyką, za jaką ją przez wieki uznawano, zaś uprawiana z umiarem w żaden sposób nie wpływa na stan zdrowia osoby ją praktykującej, jednak nadal sugerowano strzec dzieci przed tym niemoralnym występkiem.
The issue of childhood masturbation, rarely addressed up to now in historical and pedagogical studies, is the subject of the research presented here. The demarcatory timelines for the analysis carried out encompass the second half of the 19th century and the early 20th century. Our source material is educational handbooks (including religious ones), as well as those related to hygiene and health care, published in printed form on Polish territory in the period under consideration. The aim of the research is to systematize the views on this issue offered by the authors of those works (teachers and educators, doctors, priests), and to present their evolution. As those findings indicate, in most of the guides, masturbation was treated as a form of sexual self-abuse, leading to serious diseases and, consequently, to death. In religious and educational handbooks it was placed in the category of being a mortal sin. The contents of the advice given focused on how to recognize the symptoms of masturbation in children, and how to prevent it effectively. Parents were to play a special role in the courses of action recommended. It should be emphasized that it was only at the beginning of the 20th century that works (developed mainly in medical circles) began to appear, aimed at making people aware that masturbation was not as dangerous as it had been thought to be over the preceding centuries, and that, when practised in moderation, it did not affect the health of the person practising it in any way. It was still suggested, however, that children be protected from falling victim to what was considered a morally offensive activity.
Źródło:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce; 2016, 11, 1(39); 79-100
1896-2327
Pojawia się w:
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„I litość bierze patrzeć na te turystki…” – ubiory sportowe i rekreacyjne w Galicji jako zjawisko odzwierciedlające przemiany mentalności
Autorzy:
Kargól, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640648.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
moda, ubiór, sport, Galicja, XIX wiek
Opis:
“THOSE TOURISTS ARE A PITIFUL SIGHT…” – SPORT AND LEISURE CLOTHES IN GALICIA AS A PHENOMENON REFLECTING THE CHANGES IN MENTALITY In the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century, a distinct development of physical culture took place, and a growing interest in sport and recreation was noted. Those changes were also observed in Galicia. The arrival of new forms of physical activity and the growing popularity of the already existing sports were accompanied by the transformation of customs and mentality. One of the most important issues accompanying the changes concerned clothing which had to be adjusted to safety requirements, hygiene and comfort. However, etiquette, aesthetics and ethics stood in the way. Additionally, the problem was dependent on the level of institutionalization and professionalisation of the sport and on the gender and social status of the participants. The co-dependence and the dynamics of changes taking place in the physical culture, sports fashion and mentality are presented in memoirs, press and iconography: painting and photography.
Źródło:
Prace Historyczne; 2014, 141, 3
0083-4351
Pojawia się w:
Prace Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„IV Księga Ezdrasza” w polskiej literaturze XIX wieku (E. Orzeszkowa oraz M. Konopnicka i S. Witwicki)
“IV Ezra” in Polish Literature of the Nineteenth Century (E. Orzeszkowa, M. Konopnicka, S. Witwicki)
Autorzy:
Obsulewicz, Beata K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807375.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wiek XIX
historia literatury polskiej
problematyka biblijna w literaturze
IV Księga Ezdrasza
apokryfy Starego Testamentu
Mirtala
Eliza Orzeszkowa
powieść historyczna
tematyka żydowska
Maria Konopnicka
Stefan Witwicki
the nineteenth century
history of Polish literature
topics of biblical literature
IV Ezra
apocrypha of the Old Testament
historical novel
Jewish themes
Opis:
The article concerns the traces of the Old Testament apocrypha IV Ezra in the Polish literature of the nineteenth century. It shows how the prose (novel Mirtala of Eliza Orzeszkowa) and Polish poetry (Ezra’s prayer of Maria Konopnicka and Ezra and Uriel of Stefan Witwicki) exploit issues evoked by the Biblical apocrypha and portray the figure of its author. The analyzed texts demonstrate that the Polish writers knew the Old Testament apocrypha and therefore it explains its presence in the Polish literary culture of the nineteenth century. An interesting issue is the question of how Polish culture absorbed the apocryphal book. Numerous textual and archival traces lead to French and German works, but an indication of specific sources is still a research task for biblical scholars and historians of literature.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 3; 31-49
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kaprysy” Niccolò Paganiniego według Henryka Wieniawskiego
Niccolò Paganini’s 'Caprices' as Interpreted by Henryk Wieniawski
Autorzy:
Chamczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328337.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Henryk Wieniawski
Niccolò Paganini
kaprys
wiolinistyka
XIX wiek
violin playing
nineteenth century
caprice
Opis:
Kaprysy Niccolò Paganiniego – jedne z najbardziej wymagających w literaturze wiolinistycznej utworów – wciąż stanowią wyzwanie dla wielu współczesnych skrzypków. Nie inaczej było w 1820 roku, gdy zostały opublikowane. Dwadzieścia cztery popisowe miniatury niewiele bowiem miały wspólnego z ćwiczebnym charakterem, leżącym u podstaw tego gatunku. Przeciwnie, stanowiły wirtuozowski popis ich twórcy, który miał pozostać niedościgniony. Kaprysy Paganiniego nie zajmowały ważnego miejsca w repertuarze koncertowym Henryka Wieniawskiego. Były mu jednak dobrze znane. Niezwykle cenne źródło informacji w tym zakresie stanowi egzemplarz Kaprysów przechowywany w bibliotece Conservatoire de Musique w Brukseli, w którym ślad pozostawił po sobie polski skrzypek. Wydanie to stało się przyczynkiem do podjęcia refleksji na temat źródeł młodzieńczej fascynacji Wieniawskiego stylem gry Niccolò Paganiniego – omówiono pokrótce edukację polskiego skrzypka w klasie Josepha Lamberta Massarta w Konserwatorium Paryskim, jego zainteresowanie grą Apolinarego Kątskiego oraz pobyt u Karola Lipińskiego w Dreźnie. Podjęto także wątek kaprysów Paganiniego w pracy pedagogicznej Wieniawskiego w konserwatoriach w Petersburgu i Brukseli. Punkt zasadniczy artykułu stanowi omówienie egzemplarza Kaprysów z Brukseli, zarówno pod względem historii źródła, jak i zakresu ingerencji Wieniawskiego w pierwotną materię wydania. Analiza ta dostarcza nam niezwykle cennej wiedzy na rzadko podejmowany w literaturze przedmiotu temat stylu wykonawczego Henryka Wieniawskiego.
Niccolò Paganini’s 'Caprices', one of the most demanding cycles in the violin repertoire, continue to pose a challenge for many violinists, as they did in the year of their publication, 1820. These 24 miniature showpieces had little to do with the original educational character of the genre. On the contrary, they were a virtuosic display of the skills of their composer, who would remain unrivalled to this day. Though Paganini’s 'Caprices' did not occupy a major place in Henryk Wieniawski’s concert repertoire, they were well known to him. Extremely valuable in this respect is the copy of the Caprices now held in the library of the Conservatoire Royal de Musique in Brussels, which bears traces of use by the Polish violinist. I take this copy of the Caprices as the starting point for analysis of the sources of his early fascination with Paganini’s performance style. I briefly discuss Wieniawski’s education in Joseph Lambert Massart’s class at the Paris Conservatoire, his interest in Apolinary Kątski’s manner of playing and his stay with Karol Lipiński in Dresden. I also address the role of Paganini’s 'Caprices' in Wieniawski’s work as a teacher at the St Petersburg and Brussels conservatories. At the centre of my article is a presentation of the Brussels copy of the Caprices, in terms of both the history of the source and the scope of Wieniawski’s interference in the original musical material of the edition. This analysis sheds valuable light on Wieniawski’s performance style, rarely considered in the subject literature.
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 4; 3-19
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Lowańczycy" wśród profesorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w okresie międzywojennym
Autorzy:
Karolewicz, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044297.pdf
Data publikacji:
1981
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
okres międzywojenny
Katolicki Uniwersytet Lubelski
XIX-XX wiek
Lowanium
inter-war period
Catholic University of Lublin
19th-20th century
Leuven
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1981, 43; 217-229
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Miotełki” z melodramy "Chłop Milionowy" jako warszawski fenomen społeczno-kulturowy
Autorzy:
Kożuchowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694795.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
Biedermeier
Chłop Milionowy
Jan Nowakowski
Warszawa
kultura popularna
XIX wiek
Biedermeier, Chłop Milionowy, Jan Nowakowski
Warsaw, popular culture, the 19th century
Opis:
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na zjawisko społeczne, jakim była popularność „Miotełek” w Warszawie przełomu lat 20. i 30. XIX wieku. Mianem „Miotełki” określano wówczas wywodzące się z niezwykle popularnej melodramy Chłop Milionowy piosenki, których pierwszym wykonawcą był popularny wówczas aktor Teatru Narodowego – Jan Nowakowski. Tekst przedstawia proces wzrostu popularności „Miotełek” oraz ukazuje je jako szeroko zakrojony fenomen społeczny, który zasięgiem obejmował szerokie kręgi mieszkańców Warszawy. Piosenki te szybko popularyzowały się, stając się lubianymi utworami goszczącymi szeroko na łamach prasy, na salonach, ale też i na ustach wielu prostych ludzi z nieelitarnych warstw społecznych. Ich żywotność dotrwała do czasów powstania listopadowego, gdy, wbrew swojej pierwotnej, lekkiej i ironicznej, formie oraz tematyce poruszającej sprawy życia codziennego, stały się narzędziem propagowania nastrojów patriotycznych. Ów fakt interpretowany jest jako podobny zjawiskom współczesnej kultury popularnej, nie tylko ze względu na relatywnie szeroką recepcję, ale też na własną twórczość fanów „Miotełek”, przypominającą współczesną kulturę fanowską. Uwaga została zwrócona także na treści, które przedstawiały owe piosenki, a które stanowiły w znacznej mierze o ich sukcesie, takie jak głęboki szacunek dla instytucji rodziny, zgodnego życia czy afirmacja podziałów społecznych.
The main goal of the article is to shed some light on the social phenomenon known as “Miotełki” (“The Little Brooms”), which gained popularity in the 20’s and 30’s of the 19th-century Warsaw. ”Miotełki” was a term used to address songs originating from Chłop Milionowy (The Peasant as a Millionaire), an extraordinarily popular contemporary melodrama. The first performer of these songs was Jan Nowakowski, a well-liked actor of the National Theatre in Warsaw. The article shows the rising popularity of ”Miotełki” and concentrates on their role as a sociocultural phenomenon. The songs managed to transcend social class barriers – from mentions in magazines and well-educated conversations to serving as simple people’s catchy tunes. The fame of “Miotełki”’s lasted until the November Insurrection, during which they evolved from representing the everyday life slightly ironically and in an entertaining way to serving as a tool of patriotic propaganda. That very fact is considered to be what we would call today an example of fan culture. The article also focuses on the themes that appeared in in the songs, such as a deep respect for family or the affirmation of social divisions, all of which contributed to their success as being important to the inhabitants of Warsaw.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2018, 62, 2
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Moje Wspomnienia…” Przedstawienie wybranych fragmentów pamiętnika Ignacego Dzierżyńskiego, rodzonego brata Feliksa, dotyczące głównie dziejów szkolnictwa na przełomie XIX i XX wieku
Ignacy Dzierżyński’s ‘My Memories...’ as a Source for the Biography of the Bloody Tyrant, and above all, for the History of Learning in the Second Polish Republic
Autorzy:
Żukowski, Przemysław Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571033.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
Ignacy Dzierżyński
Feliks Dzierżyński
Uniwersytet w Petersburgu
historia oświaty XIX–XX wiek
Polacy w Rosji XIX–XX w wieku
the University of St. Petersburg
the history of education at the turn of the nineteenth century
Poles in Russia at the turn of the nineteenth century
Opis:
Prezentowane wspomnienia Ignacego Dzierżyńskiego mogą zainteresować każdego, kto chce zgłębić rozwój oświaty w okresie międzywojennym. Ignacy Dzierżyński (1879–1953) był nauczycielem, a w niepodległej Polsce między innymi pracownikiem Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz kuratoryjnym wizytatorem szkół okręgu szkolnego warszawskiego. Opublikowany fragment jest częścią większej całości, składającej się z kilkunastu rozdziałów odpowiadających biegowi życia ich Autora. Przedstawiony poniżej drobny fragment dotyczy czasu rozpoczęcia nauki gimnazjalnej oraz studiów uniwersyteckich Ignacego Dzierżyńskiego w Moskwie. Przedstawiony jest klimat miasta, a także krótki obraz społeczeństwa zarówno rosyjskiego, jak i polskiego na przełomie XIX i XX wieku, tuż przed wybuchem wojny japońsko-rosyjskiej i wydarzeniami nazwanymi rewolucją 1905 roku.
The memories of Ignacy Dzierżyński may be interesting to every person willing to broaden their knowledge of the history of learning in the interwar period. Ignacy Dzierżyński (1879–1953) was a teacher. In independent Poland he worked i.a. for the Ministry of Religion and Public Education as well as for the Department of Education, where he was employed as a school inspector. This brief fragment is part of a bigger whole, i.e. of a volume consisting of a dozen or so chapters corresponding to the course of life of their author. It covers the period from the beginning of his education in secondary school to the years of his university studies in Moscow. It also gives a glimpse of the atmosphere of that city, together with a portrayal of both the Russian as well as the Polish societies at the turn of the nineteenth century, just before the outbreak of the Russo-Japanese war and the Revolution of 1905.
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2014, 64; 65-87
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Plichacz w beczce siwra Deusa o spas" – słownictwo należące do kategorii „religia” w XIX-wiecznej gwarze przestępczej
„Plichacz w beczce siwra Deusa o spas" – on lexis belonging to category „religion” in 19th century criminal jargon
Autorzy:
Pacuła, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26441914.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
lexis
etymology
sociolekt
criminal jargon
religion
19th century
leksyka
etymologia
socjolekt
żargon przestępczy
religia
XIX wiek
Opis:
Przedmiotem obserwacji poczynionych w artykule jest XIX-wieczny żargon kryminalny. Szczegółowemu opisowi poddano leksykę należącą do pola tematycznego religia. W tekście przedstawiono mało znane (lub wręcz zupełnie nieznane) historyczne słownictwo socjolektalne. Skupiono się na przedstawieniu etymologii zebranego materiału leksykalnego, zaznaczając, że niektóre uwagi dotyczące pochodzenia słów mają charakter autorskich hipotez i stanowią pretekst do dalszej dyskusji. Słownictwo wyekscerpowano ze Słownika mowy złodziejskiej Antoniego Kurki (1896) i Szwargotu więziennego Karola Estreichera (1903; publikacja ta gromadzi słownictwo z prac Estreichera opublikowanych kilkadziesiąt lat wcześniej). W toku analiz oceniono stabilność zgromadzonej leksyki w polskim socjolekcie środowisk przestępczych, zaprezentowano rozwój leksyki należącej do omawianego pola – w tym celu zestawiono materiał XIX-wieczny z zapisami występującymi w późniejszej pracy Żargon mowy złodziejskiej autorstwa Wiktora Ludwikowskiego i Henryka Walczaka (wyd. 1922)..
The object of observation is criminal jargon from the 19th century. The description concerns lexis belonging to the thematic field religion. The text shows little known (or even unknown) historical vocabulary of the environment. The author focuses on presenting the etymology of the collected words. Some remarks on the origin of words have the character of hypotheses and are a pretext for further discussion. The author excerpts linguistic material from Słownik mowy złodziejskiej by Antoni Kurka (1896) and Szwargot więzienny by Karol Estreicher (1903, this publication gathers vocabulary from Estreicher’s works published several decades earlier). The author evaluates the stability of the vocabulary and the development of the lexis – he compares the 19th-century material with notations appearing in the later work Żargon mowy przestępczej by Wiktor Ludwikowski and Henryk Walczak (published in 1922).
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2023, 11; 1-20
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Pokłosie. Zbieranka literacka na korzyść sierot”
Pokłosie: literary fund raising for the benefit
Autorzy:
Gmerek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911572.pdf
Data publikacji:
2010-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
„Pokłosie”
Edmund Bojanowski (1814-1871)
Stanisław Egbert Koźmian (1811-1885)
Polish literary periodicals of the 19th c.
Wielkopolska region in the
Polish publications in the Wielkopolska region of the 19th c.
Polish charitable work
19th c.
Czasopisma literackie XIX wiek
Wielkopolska historia XIX wiek
Wielkopolska wydawnictwa
Zabór pruski
Dobroczynność XIX wiek
Opis:
Tematem artykułu jest historia noworocznika literackiego „Pokłosie”, wydawanego w latach 1852-1861 w Wielkopolsce (Leszno, później Poznań, część Polski należąca do Prus). Specyfiką tytułu było połączenie trzech czynników: elitarnej zawartości literackiej, regularności wydawania oraz przeznaczenia całkowitego dochodu ze sprzedaży na lokalny cel charytatywny. W połowie XIX wieku region Wielkopolski nawiedziły klęski nieurodzaju, głodu i chorób, jakie dotknęły dużą część Europy. W rezultacie połączenia epidemii cholery oraz kryzysu ekonomicznego pojawiła się pilna potrzeba zorganizowania pomocy dla sierot i innych ubogich. Grupa ziemian wielkopolskich i księży katolickich z okolic Gostynia stworzyła Instytut Gostyński (szpital i sierociniec). Najbardziej aktywny działacz, Edmund Bojanowski z Grabonoga, zbudował także sieć ochronek dla dzieci wiejskich. Dla wsparcia wyżej wymienionych inicjatyw Bojanowski założył czasopismo literackie „Pokłosie”. W zdobywaniu materiałów, redagowaniu, korekcie i dystrybucji „Pokłosia” pomagało mu wielu ochotników; jedynymi osobami, które pobierały opłaty za swą pracę, byli wydawcy i księgarze. Najbliższym współpracownikiem Bojanowskiego był Stanisław Egbert Koźmian, krytyk i tłumacz, redaktor „Przeglądu Poznańskiego”, który dostarczał do „Pokłosia” materiały niewykorzystane w „Przeglądzie”, nie tyle słabsze, ile nieodpowiadające konserwatywnemu profilowi pisma. Przyjęto zasadę, że „Pokłosie” publikuje tylko pierwodruki i przez cały czas pismo zachowywało wysoki poziom. Noworocznik miał urozmaiconą zawartość, ponieważ publikowali w nim autorzy reprezentujący różne prądy literackie i orientacje polityczne. Za przyczynę zaprzestania wydawania „Pokłosia” uznać należy zarówno problemy finansowe, jak i narastające represje polityczne w prowincji, utrudniające wydawanie publikacji w języku polskim.
The article presents the history of a literary almanac Pokłosie published in the region (Leszno, later Poznań, then part of Prussia) between 1852 and 1861. A peculiar trait of the periodical-almanac was its combination of the three following components: elitist literary content, regularity in publishing and the donation of the entire income from the title to charity. In the mid-nineteenth century the region of Greater Poland (Polish: Wielkopolska) was affected by a widespread European subsistence crisis. As a result of concurrent cholera epidemic and the acute economic crisis, an urgent need for assistance to orphans, vulnerable children and the poor in general emerged. A group of landowning gentry and Catholic priests from around Gostyń created the so-called Gostyń Institute, i.e. a hospital and orphanage. The most active of the group was Edmund Bojanowski of Grabonóg, who also developed a network of crčches for local peasant children. To support the initiative financially, Bojanowski established a literary periodical entitled Pokłosie. There were many volunteers who helped him to collect suitable material for the periodical, editing it, providing proofreading and distribution. The only people who were actually paid for their involvement were publishers and booksellers. The closest co-worker to Bojanowski was Stanisław Egbert Koźmian, a literary critic, translator and editor of Przegląd Poznański. Koźmian provided Pokłosie with some material unused in Przegląd, not necessarily less interesting but one that did not fit the conservative profile of the periodical. The adopted guiding principle for the editors of Pokłosie was that only first printings would be published and, additionally, the periodical managed to maintain high literary standards throughout its whole existence. The almanac had very diversified contents since the contributing authors represented different literary trends and political orientations. However, aggravating financial problems and the increased political pressure in the province, resulting in hampering publications in the Polish language, eventually led to a decision to cease the publication of Pokłosie.
Źródło:
Biblioteka; 2010, 14(23); 179-200
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Prometeusz wasz polski”. O doświadczeniu wolności i niewoli w pismach Waleriana Łukasińskiego
“Your Polish Prometheus”. The Experience of Freedom and Slavery in the Writings of Walerian Łukasiński
Autorzy:
Ziołowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311167.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Walerian Łukasiński
freedom
slavery
prison
19th century
wolność
niewola
więzienie
literatura więzienna
wiek XIX
Opis:
Artykuł zawiera interpretację pism Waleriana Łukasińskiego, które powstały podczas jego pobytu w więzieniu w Szlisselburgu.  W centrum rozważań znajduje sie kluczowe dla autora doświadczenie wolności i niewoli. Jest ono rozpatrywane w kontekście biografii Łukasińskiego, dziewiętnastowiecznej literatury więziennej (Silvio Pellico), a także przez pryzmat ówczesnych losów polskiej zbiorowości i sposobów ich rozumienia (czasy napoleońskie, Kongres Wiedeński, funkcjonowanie Królestwa Polskiego, powstanie listopadowe, powstanie styczniowe, stosunki polsko-rosyjskie). Ważnym punktem odniesienia jest postrzeganie wolności w wieku XIX, zwłaszcza w dwóch aspektach: wolności politycznej (niepodległość narodowa, wolność społeczna, wolność obywatelska, wolność osobista) i wolności pozapolitycznej, wewnetrznej (przede wszystkim chrześcijańska wolność duchowa). W świetle przedstawionych analiz bohater artykułu okazuje się postacią o cechach prometejskich.  
The article contains an interpretation of Walerian Łukasiński’s writings, which were written during his imprisonment in Schlisselburg. At the centre of these considerations is the author’s key experience of freedom and slavery. This issue is considered in the context of Łukasiński’s biography, nineteenth-century prison literaturę (Silvio Pellico), and also through the prism of the then history of the Polish community (Napoleonic Times, Congress of Vienna, Polish Kingdom, November Uprising, January Uprising, Polish-Russian relations). An important point of reference is the understanding of freedom in the 19th century, especially in two aspects: political freedom (national independence, social freedom, civil freedom, personal freedom) and non-political, internal freedom (primarily Christian spiritual freedom). In the light of the analyses presented, the hero of the article turns out to be a character with Promethean features.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2023, 18, 13; 54-68
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Przesyłka” z Klimontowa do Rosji w 1904 r. Z dziejów biblioteki klimontowskiego konwentu ojców Dominikanów
“The Shipment” from Klimontów to Russia in 1904. An Episode from the History of Klimontów Dominican Monastery
Autorzy:
Niebelski, Eugeniusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826673.pdf
Data publikacji:
2021-10-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
XIX wiek
carska kasata klasztorów
poklasztorne księgozbiory
rabunek polskich dóbr narodowych
publikacja dokumentów
Klimontów
Petersburg
19th century
Tzar’s secularization of monasteries
monastery book collection
plundering of national goods
publication of documents
Opis:
Tekst opisuje historię likwidacji biblioteki klasztoru Dominikanów w Klimontowie (w czasie kasaty 1864 r. uznany za tzw. etatowy) w ziemi sandomierskiej po śmierci ostatniego zakonnika w 1901 r. oraz przebieg przejęcia w 1904 r. przez Publiczną Bibliotekę w Petersburgu najcenniejszych ksiąg. Zawiera także przedruki dokumentów sprawy (w jęz. rosyjskim), ilustrujące szczegóły urzędowej procedury, poczynając od spisu tytułów zbioru książek po wysyłkę do Petersburga najcenniejszych pozycji, oraz prezentuje instytucje biorące w tym udział: zarówno ze strony rosyjskiej (łącznie z MSW), jak i polskiej: m.in. Konsystorz Biskupi w Sandomierzu oraz wójt Klimontowa, który drogą pocztową realizował wysyłkę do Petersburga. Według przytoczonej dokumentacji, do Petersburga wysłano dwie książki; wysyłkę pozostałych książek zatrzymały wydarzenia rewolucyjne 1905 r. mające miejsce w Rosji i w Królestwie Polskim. Prawdopodobnie pozostałe książki dominikańskiego zbioru w Klimontowie zostały później przekazane do biblioteki Seminarium Duchownego w Sandomierzu.
The text describes the story of secularization of the library in the Dominican monastery in Klimontów (recognized as a permanent monastery during 1864 secularization) in the Sandomierz region after the death of the last friar in 1901 and the takeover of the most valuable books by Petersburg Public Library. The text contains copies of the documentation (in Russian) illustrating the legal details of the process, including the titles of the book and the shipment of the most valuable items to Petersburg. It also presents the institutions partaking in the process: Russian (including Foreign Affairs Ministry) and Polish, like Sandomierz Bishop’s Consistory and the mayor of Klimontów, who shipped the books via mail to Petersburg. According to the appended documents, two books were sent to Petersburg; the shipment of others was stopped by the revolution of 1905 in Russia and the Kingdom of Poland. Probably the rest of the Dominican books from the Klimontów collection were transferred to the Sandomierz Seminary.
Źródło:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2021, 18; 101-112
2658-1175
2719-3144
Pojawia się w:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 413

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies