Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XIX‑XX wiek" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 68
Tytuł:
Polscy absolwenci i pracownicy Instytutu Weterynaryjnego w Charkowie na przełomie XIX i XX wieku
Polish graduates and employees of the Kharkiv Veterinary Institute at the turn of the 20th century
Autorzy:
Sobolewski, J.
Żwanko, L.
Kibkało, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763108.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna
Tematy:
weterynaria
historia weterynarii
lekarze weterynarii
ksztalcenie zawodowe
Instytut Weterynarii w Charkowie
absolwenci
pracownicy
Polacy
wiek XIX-XX
Źródło:
Życie Weterynaryjne; 2023, 98, 09; 577-582
0137-6810
Pojawia się w:
Życie Weterynaryjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards a new archival science. Anthropologising the archive and the archival materials
W stronę nowej archiwistyki. Antropologizowanie archiwum i archiwaliów
Autorzy:
Piasek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51122683.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
new archival science
anthropologised archival science
cultural anthropology
archive and archival materials
19th and 20th centuries
nowa archiwistyka
archiwistyka zantropologizowana
antropologia kulturowa
archiwum i archiwalia
XIX i XX wiek
Opis:
The article puts forward a proposal of new archival science – anthropologised archival science. The new archival science is discussed in the context of changes in the understanding of archives as the practice of collecting, storing and providing access to archival collections. The modern understanding of the archives has been grounded in the naturalistic approach to thinking about the world and people. The key factor shaping the naturalistic understanding of archives was the socio-cultural context, specifically the emergence of nation states and bureaucracy. In the 19th century, the archive, just like other elements of bureaucracy, came to be understood as free from context, discussion, ideology, or in a broader sense, culture. The 20th century has changed but little in such an approach to archival science. Only slight adjustments were made. The proposal for a new archival science goes beyond these adjustments. It is a shift towards its cultural understanding, on the grounds of anthropological understanding of culture.
W stronę nowej archiwistyki. Antropologizowanie archiwum i archiwaliów W artykule przedstawiono propozycję nowej archiwistyki – archiwistyki zantropologizowanej. Dyskusję nad nią zapoczątkowano pod wpływem zmian zachodzących w postrzeganiu archiwum jako instytucji zajmującej się gromadzeniem, przechowywaniem i udostępnianiem zbiorów archiwalnych. Współczesne znaczenie terminu archiwum oparto na naturalistycznym myśleniu o świecie i człowieku. Kluczowym czynnikiem go kształtują- cym był kontekst społeczno-kulturowy, a konkretnie powstawanie państw narodowych i rozwój biurokracji. W XIX w. archiwum, podobnie jak inne organy biurokracji, zaczęto postrzegać jako wolne od kontekstu, dyskusji, ideologii, szerzej – kultury. Wiek XX niewiele w tym rozumieniu archiwistyki zmienił. Pojawiły się jedynie niewielkie korekty. Propozycja nowej archiwistyki wykracza poza nie. Jest to zwrot w kierunku jej kulturowego pojmowania na gruncie antropologicznego rozumienia kultury.
Źródło:
Archeion; 2023, 124; 255-270
0066-6041
2658-1264
Pojawia się w:
Archeion
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gimnazjum w Brzeżanach w latach 1806–1918. Zarys dziejów
Historical outline of the middle school in Brzeżany in the years 1806-1918
Autorzy:
Ochenduszko, Tadeusz
Hoff, Jadwiga
Kamińska-Kwak, Jolanta
Pudłocki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2232952.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Archiwum Państwowe w Rzeszowie
Tematy:
Galicja
Brzeżany
gimnazjum
nauczyciele
uczniowie
XIX–XX wiek
Galicia
middle school
teachers
students
19th and 20th century
Opis:
Pierwotną siedzibą szkoły był Zbaraż. W 1789 r. cesarz Józef II Habsburg założył w mieście tym pięcioletnie gimnazjum. Była to jedna z sześciu tego typu szkół średnich w Galicji. W 1805 r. cesarz Franciszek I podjął decyzję, aby zakład przenieść do Brzeżan – miasta będącego siedzibą cyrkułu. W 1819 r., w wyniku reformy oświaty, liczbę klas zwiększono do sześciu. Cztery niższe nazwano gramatykalnymi, a dwie wyższe – humanioralnymi. Sprawami pedagogicznymi kierował prefekt, a strategiczne decyzje podejmował dyrektor, który był jednocześnie starostą (Kreishauptmann) cyrkułu. Po Wiośnie Ludów w 1848 r. Kreishauptmann utracił zwierzchnictwo nad gimnazjum, a prefekt podniesiony został do rangi dyrektora i przejął odpowiedzialność za całokształt działalności szkoły. W wyniku kolejnej reformy władze planowały zdegradować gimnazjum do czteroletniego, jednak dzięki staraniom lokalnej społeczności udało się temu zapobiec i uzyskać zgodę na powiększenie szkoły do ośmiu klas. Nastąpiło to w latach 1863/64–1864/65. W maju i czerwcu 1865 r. dla absolwentów klasy ósmej odbyła się pierwsza w Brzeżanach matura, zwana egzaminem dojrzałości. Bardziej korzystne warunki dla rozwoju szkoły nastały po uzyskaniu przez Galicję autonomii. Liczba zespołów klasowych wzrosła z 9 w roku 1868/69 do 23 w latach poprzedzających I wojnę światową, a liczba uczniów z ponad 300 do ponad 700. Od roku szkolnego 1906/07 zaczęto tworzyć klasy utrakwistyczne (dwujęzyczne), w których dla części przedmiotów językiem wykładowym był polski, a dla pozostałych – ukraiński. W roku szkolnym 1914/15 gimnazjum nie funkcjonowało z powodu okupacji dużej części Galicji przez wojska rosyjskie. W latach 1915/16–1917/18 znajdowało się albo w strefie przyfrontowej, albo pod okupacją i do lutego 1918 r. nie było w nim warunków do wznowienia systematycznej pracy.
The erstwhile location of the school was Zbaraż. In 1789, Holy Roman Emperor Joseph II founded a five-year middle school in Zbaraż. It was one of six such schools in Galicia. In 1805 Emperor Franz Joseph I made a decision to move the institution to Brzeżany – a town which was the capital of the district. After school reforms of 1819, the number of classes was increased to six. The four lower classes were grammatical, with the two higher ones being poetics and rhetoric. A prefect was responsible for the teaching matters, and the strategic decisions were made by a director, who was at the same time a leader of the district (ger. Kreishauptmannem). After the Springtime of Nations in 1848, Kreishauptmann lost his authority over the middle school, and a prefect was raised to the rank of director and took the sole responsibility for running the school. As a result of another reform, the government was trying to reduce the curriculum time in middle school to four years. However, thanks to the efforts of the local community, this was avoided and the middle school curriculum was increased to eight classes. It happened in the years 1863–1864 and 1864–1865. The first matura exam for the Brzeżany eighth grade students was conducted in May and June 1865. After Galicia became autonomous, the school had more room for expansion. The number of students over the years increased from 300 to over 700, and so from 9 groups being taught in the year 1868–1869, it increased to 23 groups being taught in the years preceding World War I. Bilingual classes were being created from the school year 1906–1907, where some subjects were taught in Polish and the rest in Ukrainian. In the school year of 1914–1915, the middle school was closed due to Russian occupation of a large part of Galicia. In the years 1915–1916 and 1917–1918, the middle school was either considered to be at the front or under occupation, and due to these conditions it could not be reopened until February 1918.
Źródło:
Prace Historyczno-Archiwalne; 2022, Tom XXXIV; 7-34
1231-3335
Pojawia się w:
Prace Historyczno-Archiwalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Helena Radlińska i środowisko medyczne w kręgu Wolnej Wszechnicy Polskiej. Wybrane portrety lekarzy-społeczników
Helena Radlińska and the Medical Community of the Free Polish University. Selected Portraits of Medical Doctors and Social Activists
Autorzy:
Szczepańska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2136030.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
medycyna społeczna
pedagogika społeczna
Polska
historia
XIX i XX wiek
medicine
social pedagogy
Polska
history
19th and 20th centuries
Opis:
W artykule podjęto problem wzajemnego oddziaływania dorobku w dziedzinie nauki i praktyki w obszarze dwóch dyscyplin – pedagogiki i medycyny – na przykładzie ich reprezentantów skupionych wokół Heleny Radlińskiej w ramach Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie i łódzkiego oddziału tej uczelni. Skoncentrowano się głównie na okresie II Rzeczypospolitej. Odniesiono się do wspólnych doświadczeń pokoleniowych twórczyni pedagogiki społecznej – Heleny Radlińskiej oraz wybranych dwóch przedstawicieli profesji lekarskiej – Stefana Kopcińskiego i Seweryna Sterlinga. Jeszcze w okresie zaborowym wiązali oni swoją działalność z tajnymi lub jawnymi organizacjami oświatowymi i patriotycznymi, tworząc łącznik pomiędzy czasami niewoli i niepodległej Polski.
The article discusses the problem of the interactions between the fields of science and practice in the area of two disciplines – pedagogy and medicine, on the example of their representatives gathered around Helena Radlińska within the Free Polish University in Warsaw and Lodz. The focus was mainly on the period of the Second Polish Republic. The article refers to the shared generational experiences of three people: the founder of social pedagogy – Helena Radlińska, and representatives of the medical profession – Stefan Kopcinski and Seweryn Sterling. In each case, they associated their activities with secret or open educational and patriotic organizations, creating a link between the period of partitioning and the independence of Poland.
Źródło:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2022, 15, 2; 186-201
2450-4491
Pojawia się w:
Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkoły elementarne na Lubelszczyźnie w okresie okupacji austriackiej (1915–1917)
Elementary schools in the Lublin region during the Austrian occupation (1915–1917)
Autorzy:
Partyka, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050738.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
elementary schools
Lublin region
19th–20th century
partitions
Austrian occupation
szkoły elementarne
Lubelszczyzna
XIX-XX wiek
zabory
okupacja austriacka
Opis:
Głównym celem artykułu jest opisanie stanu polskiego szkolnictwa elementarnego na Lubelszczyźnie w czasie I wojny światowej, przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Szkolnictwo elementarne opisywanego okresu opierało się przede wszystkim na małych szkołach jednoklasowych z jednym nauczycielem, jedynie w większych ośrodkach miejskich funkcjonowały szkoły wieloklasowe. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu wielu społeczników (np. właścicieli ziemskich, duchowieństwa), ale i zwykłych obywateli, początek XX w. charakteryzował się nienotowanym wcześniej wzrostem liczby szkół, które umożliwiały dostęp do edukacji tysiącom dzieci i młodzieży. Mimo zniszczeń wojennych, braku infrastruktury szkolnej, niedoboru kadry dydaktycznej, mobilizacja społeczeństwa oraz przychylna w tej materii postawa władz austriackich, doprowadziła w latach 1915–1917 do wzrostu liczby szkół elementarnych z 426 do 1345. Dzięki temu liczba uczniów objętych edukacją wzrosła z około 30 tys. w 1915 r. do ponad 100 tys. w 1917 r. Ważnym osiągnięciem było również przekazanie przez władze austriackie jurysdykcji nad szkolnictwem administracji polskiej już na rok przed odzyskaniem niepodległości. Mimo wzmożonych działań, w ciągu kilku lat nie udało się nadrobić zaległości wynikających z polityki edukacyjnej władz rosyjskich realizowanej przez cały wiek XIX, jednak był to niezwykle istotny asumpt do odrodzenia i organizacji polskiego szkolnictwa w kolejnych latach. Artykuł bazuje na źródłach archiwalnych i opracowaniach z początku XX w., ukazując stan szkolnictwa nie tylko w ośrodkach miejskich, ale również na wsiach. Dzięki zachowanym sprawozdaniom, daje możliwość poznania szczegółowej sieci szkół, co może być przyczynkiem do podejmowania kolejnych badań w tej materii.
The main aim of the article is to describe the state of Polish elementary education in the Lublin region during World War I, before Poland regained independence. Elementary education of the described period was based mainly on small one-class schools with one teacher, only in larger urban centers there were multiclass schools. Thanks to the great involvement of many social activists (landowners, clergy), and ordinary citizens, the beginning of the 20th century was characterized by an unprecedented increase in the number of schools that made education available to thousands of children and adolescents. Despite the war damage, the lack of school infrastructure, the shortage of teaching staff, the mobilization of the society and the favorable attitude of the Austrian authorities in this matter, in the years 1915–1917 led to an increase in the number of elementary schools from 426 to 1,345. As a result, the number of students covered by education increased from about 30,000 in 1915 to over 100,000 in 1917. An important achievement was also the transfer by the Austrian authorities of jurisdiction over education to the Polish administration a year before regaining independence. Despite intensified efforts, within a few years it was not possible to catch up with the educational policy of the Russian authorities implemented throughout the 19th century, but it was an extremely important beginning for the revival and organization of Polish education in the following years. The article is based on archival sources and studies from the beginning of the 20th century, showing the state of education not only in urban centers, but also in villages. Thanks to the preserved reports, it gives the opportunity to get to know the detailed network of schools, which may be a contribution to undertaking further research in this matter.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 2; 131-158
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rufin Morozowicz (1851 – 1931). Legenda polskiego teatru
Autorzy:
Uljasz, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050635.pdf
Data publikacji:
2021-08-18
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Morozowicz Rufin (1851–1931)
teatr w Polsce
opera i operetka w Polsce
historia
XIX i XX wiek
theater in Poland
opera and operetta in Poland
history
19th–20th centuries
Opis:
Komik Rufin Morozowicz (1851–1931) to aktor i śpiewak – legenda polskiej operetki. Osiągnął dorobek również jako artysta dramatyczny, dyrektor teatru i reżyser. Zdarzało się, że występował z sukcesem w operach komicznych. Z początku grał w warszawskich teatrach ogródkowych i na tzw. prowincji. Pracował w objazdowych zespołach aktorskich. W okresie 1875–1878 był aktorem Teatru Miejskiego w Krakowie. W 1881 r. otrzymał angaż w Warszawskich Teatrach Rządowych. Od tego czasu na stałe związał się zawodowo z Warszawą. Wykonywał zawód aktora do 1927 r. Był najbardziej znanym aktorem z rodziny Morozowiczów. Jego legendarne role to Menalaus w operetce Jacques’a Offenbacha Piękna Helena i John Styx w operetce tego samego kompozytora Orfeusz w piekle.
Comedian Rufin Morozowicz (1851–1931) is an actor and singer – a legend of Polish operetta. He also achieved an output as a dramatic artist, theater director and director. It happened that he performed successfully in comic operas. At the beginning, he played in Warsaw garden theaters and in the so-called province. He worked in traveling acting groups. In the period 1875–1878, he was an actor of the Municipal Theater in Krakow. In 1881, he was employed at the Government Theaters of Warsaw. Since then, he has been permanently professionally connected with Warsaw. He worked as an actor until 1927. He was the most famous actor in the Morozowicz family. His most legendary roles are Menalaus in Jacques Offenbach’s operetta Beautiful Helena and John Styx in the operetta by the same composer Orpheus in Hell.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 159-190
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The birth of young people’s political press in Poland (1899–1918)
Narodziny młodzieżowej prasy politycznej w Polsce (1899–1918)
Autorzy:
Kolasa, Władysław Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058228.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press in the early 20th century
political press targeting the young generation
prasa polityczna
prasa młodzieżowa
historia
Polska
XIX–XX wiek
Opis:
Artykuł zawiera syntetyczną prezentację rozwoju młodzieżowej prasy politycznej w Polsce w latach 1899–1918. Przedstawiono jej genezę, uwarunkowania, geografię oraz typologiczne zróżnicowanie. Badania ujawniły, że na początku XX wieku dominowały dwa wyrównane systemy prasowe (młodych narodowców oraz socjalistów). Prasa innych młodzieżowych nurtów ideowych (ludowców, chadeków i konserwatystów) była wyraźnie słabsza.
This article presents an outline history of the Polish political press addressed to the younger generation of readers in the years 1899–1918. It contains a summary account of its origins, socio-political contexts, geographical distribution as well as its typological differentiation. The data show that at the beginning of the 20th century that market was dominated by two contenders, the nationalists and the socialists, while titles espousing other ideological and party-political options (the agrarian, the Christian Democrat, or the conservative) were trailing far behind.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2021, 24, 2; 25-48
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The press in the Diaries of Michał Römer (Mykolas Romeris), 1911–1945. Part I: January 1911 – April 1920
Zagadnienia prasowe w dziennikach Michała Römera z lat 1911–1945. Część 1: styczeń 1911 – kwiecień 1920
Autorzy:
Woźniakowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058191.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press in the early 20th century
political press targeting the young generation
prasa polityczna
prasa młodzieżowa
historia
Polska
XIX–XX wiek
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
Judging by his private diaries, which he kept for 34 years, the press as such was hardly a major concern for Michał Römer (1880–1945), a Polish-Lithuanian aca-demic and politician who occasionally took on the role of editor and journalist. Nonetheless the diaries are an important contemporary source and a veritable mine of information about the multilingual press published in Wilno between 1911 and 1915. In the second part of that decade Römer ceased to be an active player in that scene, but he kept a watchful eye over it and continued to analyze and comment on the dramatic shifts in Poland's and Lithuania's multilingual press market, a process driven by the changing fortunes of war and its political consequences.
W spisywanych przez 34 lata prywatnych dziennikach Michała Römera problematyka prasowa nigdy nie dominowała, zapiski diarysty (okresowo także redaktora i publicysty) mogą wszakże stanowić istotne uzupełnienie przede wszystkim wiedzy o różnojęzycznej prasie wileńskiej lat 1911–1915, czynnie przez autora współtworzonej. W latach późniejszych stanowią świadectwo bardzo rozległych lektur prasowych piszącego, starającego się krytycznie śledzić i subiektywnie komentować burzliwe przeobrażenia wielojęzycznych gazet i czasopism Polski i Litwy okresu 1915–1920 na tle ówczesnych przeobrażeń politycznych, ustrojowych i wojennych.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2021, 24, 3; 21-46
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walka o prymat w stanowieniu prawa między Izbą Lordów a Izbą Gmin na początku XX wieku
Autorzy:
Jaeschke, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048224.pdf
Data publikacji:
2021-10-15
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
XIX–XX wiek
Izba Lordów
Izba Gmin
Partia Konserwatywna
Partia Liberalna
parlament brytyjski
reforma Izby Lordów
Opis:
Na przełomie XIX i XX wieku w parlamencie westminsterskim rozegrał się jeden z najważniejszych, trwający wiele lat akt konkurencji między obydwoma izbami parlamentu o wpływ na realizację funkcji ustawodawczej w procedurze parlamentarnej. W niniejszym artykule, będącym wynikiem znacznie szerszych studiów nad przekształceniami wewnętrznymi parlamentaryzmu brytyjskiego, przedstawiono społeczne i polityczne tło tej walki toczącej się na forum obydwu izb między dwiema siłami politycznymi: Partią Konserwatywną i Partią Liberalną, wzmocnioną przez taktycznych sojuszników. W tekście starano się przedstawić prawny wynik tego sporu w postaci słynnego Parliament Act 1911, ale także – na podstawie dzisiejszego stanu wiedzy opartego również na zachowanych stenogramach wystąpień parlamentarnych – klimat tego sporu oraz jego społeczne i polityczne tło.
At the turn of the 20th century, the Palace of Westminster became the witness to one of the most significant and long-lasting power struggles between the Houses of Parliament regarding the influence of each chamber on the implementation of the legislative function in the parliamentary procedure. This paper, written as part of broader studies on the internal transformations of the British Parliament, presents the social and political background of the supremacy war that was openly waged between two political forces, i.e., the Conservative Party and the Liberal Party, reinforced by their respective tactical allies. An attempt is also made to discuss the legal result of the dispute, which notably came in the form of “The Parliament Act 1911”, as well as to trace – based on the current state of knowledge and the preserved shorthand notes and transcripts of parliamentary speeches – the general climate of this conflict and its social and political contours.
Źródło:
Historia i Polityka; 2021, 37 (44); 73-91
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:
Historia i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O języku polskiej powieści brukowej
On the language of the Polish pulp fiction novels
Autorzy:
Bieńkowska, Danuta
Umińska-Tytoń, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590846.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Polish literature
pulp fiction novels
19th–20th centuries
Łódź
linguistic style
literatura polska
powieść brukowa
XIX/XX wiek
styl językowy
Opis:
W artykule przedmiotem opisu i analizy są cechy językowo-stylistyczne polskich powieści brukowych pochodzących z końca XIX oraz początku XX wieku. Powieści brukowe, należące do tzw. literatury drugorzędnej (niższej klasy), miały zaspokajać ludyczne oraz kulturowe potrzeby czytelnicze średnich i niższych warstw społecznych. W powieściach tych dominuje styl prosty, wyrastający z realizacji idei werystycznych, w myśl których teksty miały być zwierciadłem rzeczywistości, odwoływać się do mentalności, obyczajów, kultury i języka czytelników. Urealnieniu świata przedstawionego służyły m.in. onimy (imiona, nazwiska, przezwiska postaci i nazwy topograficzne) oraz bogaty zbiór środków językowych typowych dla komunikacji potocznej. W stylistyce powieści brukowych obecne są także elementy właściwe stylowi artystycznemu (poetyckiemu), które nadają im bardziej wyszukany, literacki charakter. Miały one kreować wyobrażenie o literackości u przeciętnego, prostego czytelnika.
The subject of description and analysis in this article are the linguistic-stylistic features of the Polish pulp fiction novels of the late 19th and early 20th century. Pulp fiction novels, which belong to the so called secondary (or lower class) literature, were intended to satisfy the ludic and cultic reading needs of the middle and lower social layer. The pulp fiction novels are dominated by a simple style, sprouting from the implementation of the veristic ideas, according to which the texts were to reflect the reality, refer to the mentality, customs, culture, and language of the readers. In order to make the depicted world real, the onyms were used (names, surnames, nicknames of the characters and the topographical names) as well as the abundance of linguistic means typical of the colloquial communication. In the stylistics of the pulp fiction novels present are also elements characteristic of the artistic (poetic) style, that make them more sophisticated or literary. They were intended to create in an average common reader the idea of what literariness is.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2020, 19; 19-37
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Isaac Albéniz’s Iberia as the Eternal Memory of Andalusia
Autorzy:
Błażejczyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798818.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Isaac Albéniz; Andaluzja; Iberia; muzyka hiszpańska XIX/XX wiek; tożsamość narodowa
Isaac Albéniz; Andalusia; Iberia; Spanish music of 19th/20th century; national identity
Opis:
Iberia Isaaca Albéniza jako wieczna pamięć o Andaluzji Artykuł to studium przypadku obrazujące zjawisko pamięci historyczno-kulturowej regionu Andaluzji w twórczości Isaaca Albéniza, hiszpańskiego kompozytora muzyki klasycznej przełomu XIX i XX wieku . Omawia jego najwybitniejsze dzieło – Iberia w kontekście zagadnienia tożsamości narodowej, historii i kultury Andaluzji. Zawiera rys historyczny poszczególnych andaluzyjskich regionów oraz korespondencję Albéniza.
The article is a case study illustrating the phenomenon of historical and cultural memory of the Andalusia region in the work of Isaac Albéniz, a famous Spanish composer of classical music on the turn of the 19th and 20th century. The article discusses the most outstanding composition of I. Albéniz Iberia in the context of the issue of national identity, history and culture of Andalusia. It contains a historical outline of individual Andalusian regions and Albéniz’s letters.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 2; 159-173
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Municipal gardens as the synergic element of the structure of selected towns of Lublin region
Autorzy:
Boguszewska, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/391357.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
municipal park
garden architecture
19th/20th century
Lublin region
park miejski
architektura ogrodowa
XIX/XX wiek
Lubelszczyzna
Opis:
Planning of municipal gardens as the integral part of urban landscape in the Lublin region was typified by the activity of the outstanding garden planners: engineer Feliks Bieczyński and Walerian Kronenberg. This movement to create public, municipal green areas commenced in 19th century and continued with success during the inter-war period. This process took place in the big cities of Lublin, Zamość or Lubartów. Newly established public gardens were usually located on the outskirts of the city as for example, Park Saski (1837), Ogród Bronowicki (the Bronowicki Garden) - formerly called the Foksal Park in Lublin, or Park Miejski im. Jana Kanclerza Zamoyskiego (the Zamoyski Municipal Park - 1926) located in the former fortification area in Zamość. The situation in smaller cities such as Lubartów, Radzyń Podlaski (1755, planner: Jakub Fontana) and Kock (planner: Szymon Bogumił Zug) was slightly different. The former garden complex adjacent to the magnate residence served a key role in the urban structure of the settlement (thus, determining its development) was later adapted to the function of a municipal park. The article describes three selected garden complexes. The spatial relations of the parks in the context of their urban structure are analysed. The article takes into account their contemporary use and the state of preservation of their historic elements as presented in the original composition as presented in historic images and maps.Planning of municipal gardens as the integral part of urban landscape in the Lublin region was typified by the activity of the outstanding garden planners: engineer Feliks Bieczyński and Walerian Kronenberg. This movement to create public, municipal green areas commenced in 19th century and continued with success during the inter-war period. This process took place in the big cities of Lublin, Zamość or Lubartów. Newly established public gardens were usually located on the outskirts of the city as for example, Park Saski (1837), Ogród Bronowicki (the Bronowicki Garden) - formerly called the Foksal Park in Lublin, or Park Miejski im. Jana Kanclerza Zamoyskiego (the Zamoyski Municipal Park - 1926) located in the former fortification area in Zamość. The situation in smaller cities such as Lubartów, Radzyń Podlaski (1755, planner: Jakub Fontana) and Kock (planner: Szymon Bogumił Zug) was slightly different. The former garden complex adjacent to the magnate residence served a key role in the urban structure of the settlement (thus, determining its development) was later adapted to the function of a municipal park. The article describes three selected garden complexes. The spatial relations of the parks in the context of their urban structure are analysed. The article takes into account their contemporary use and the state of preservation of their historic elements as presented in the original composition as presented in historic images and maps.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2019, 18, 2; 31-45
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“All that glitters is not gold” - Polish journalists in West Prussia: A critical glance
„Nie wszystko złoto…”. Polscy redaktorzy Prus Zachodnich inaczej
Autorzy:
Gzella, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075431.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish Press in West Prussia in the19th and early 20th century
journalists and editors’ biographies
Prusy Zachodnie
redaktorzy
dziennikarze
XIX–XX wiek
Opis:
The biographies of the journalists of Polish press published in West Prussia in the 19th and early 20th century usually highlight their patriotic commitment and admirable perseverance in launching and running various newspapers and journals. However, we can also find in their lives episodes that did them little credit, or even were downright disgraceful.
W życiorysach redaktorów polskiej prasy wydawanej w XIX i początkach XX wieku w Prusach Zachodnich zauważamy prowadzone przez nich działania narodowościowe, wkład w tworzenie, wydawanie i redagowanie poszczególnych gazet i czasopism. Jednak w ich życiu doszukać się można zachowań niezbyt chwalebnych, a niekiedy nawet godnych potępienia.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2018, 21, 3; 5-19
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza i rozwój piłki nożnej w Częstochowie do 1918 roku
Genesis and the development of football in Czestochowa before 1918
Autorzy:
Koscianski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1396491.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
sport
pilka nozna
Czestochowa
geneza
zabory
historia
wiek XIX-XX
rozwoj sportu
Opis:
Rozkwit gospodarczy Częstochowy na początku XX wieku przyczynił się do rozwoju sportu w mieście i okolicach. Przybycie do częstochowskich fabryk pracowników z różnych regionów i państw zaowocowało powstaniem kilku drużyn piłkarskich. Gdy tylko powstały pierwsze namiastki klubów, mecze rozgrywano również z drużynami z innych miast – m.in. Piotrkowa, Sosnowca czy Łodzi. W tym okresie najwięcej spotkań rozegrały drużyny fabryk: La Czenstochovienne; Motte, Meillassoux et Caulliez; oraz Peltzer et Fils. Również młodzież reprezentująca I Gimnazjum Polskie, Gimnazjum Filologiczne czy byłe Gimnazjum Rządowe rozgrywała mecze piłkarskie. Brak infrastruktury oraz kadry trenerskiej były wyraźnie widoczne w początkowej fazie rozwoju piłki nożnej w Częstochowie.
The economic growth of Czestochowa in the beginning of the XX th century caused the development of sport in the city and it’s vicinity. The arrival of workers from other regions and countries to factories in Czestocowa triggered the formation of several soccer teams. The newly established football clubs began to compete with teams from other cities like Sosnowiec, Piotrkow or Lodz. In that period teams representing factories like La Czenstochovienne, Motte Meillassoux et Caullies and Peltzer et Fils played the highest number of matches. Also the schoolchildren representing the I Polish middle school, Philological middle school or the former Governmental middle school played soccer matches at that time. The lack of infrastructure and coaching staff were visible in the early stage of development of football in Czestochowa.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna; 2018, 17, 2
1895-8680
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karaimskie tradycje i aspiracje oświatowe w XIX/XX wieku (zarys problemu)
Karaim traditions and educational aspirations in the 19th/20th century (outline of the problem)
Autorzy:
Wróblewska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2105020.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
Karaimi
XIX/XX wiek
tradycja
oświata
wychowanie rodzinne
nauczyciele
Karaite
the 19th/20th Century
traditions
upbringing
education
family
teachers
Opis:
Cel: Celem artykułu jest ukazanie specyfiki wychowania karaimskiego, form i metod kształcenia religijnego oraz działań oświatowych, które były zdeterminowane przez sytuację społeczno-polityczną ziem polskich i strukturę zawodową Karaimów. Metody: Poprzez zastosowanie analizy źródeł, tj. dokumentów zdeponowanych w archiwach litewskich, uzupełnionych o analizę prasy karaimskiej i wywiady z najstarszymi Karaimami. Wyniki: Rodziny karaimskie kultywowały tradycje swoich przodków, a umiłowanie do nauki było przekazywane kolejnym pokoleniom. Źródłem kształtowania postaw karaimskich była rodzina, pierwotne i najbliższe środowisko wychowawcze, które wpajało dziecku wartości religijne i uczyło języka macierzystego. Pomimo znaczenia środowiska rodzinnego to jednak wychowanie w znacznym stopniu zależało od sytuacji finansowej i statusu społecznego rodziny. W gminach karaimskich w XIX/XX wieku przy kienesach funkcjonowały tradycyjne szkółki religijne zwane midraszami. W przekazywaniu wiedzy religijnej ważną rolę pełnili nauczyciele, którzy uczyli zasad i praktyk religii oraz języka karaimskiego. Wnioski: Ze względu na znaczenie autorytetów wychowawczych wychowanie w społeczności karaimskiej w XIX wieku oparte było na modelu kultury postfiguratywnej, w której wzorce kulturowe młodszemu pokoleniu przekazuje generacja starsza, posiadająca doświadczenia i wiedzę.
Aim: The aim of the article is to show the specificity of Karaite upbringing, forms and methods of religious education and educational activities that were determined by the socio-political situation of Polish lands and professional structure of Karaites. Methods: In this article the use of source analysis, for example: documents deposited in Lithuanian archives, analysis of Karaite press and interviews with the oldest Karaites. Results: Karaite families cultivated the traditions of their ancestors and the love of learning was passed onto subsequent generations. Family, as an original and closest educational environment that inculcated religious values into the children and taught them their mother tongue, was the source of shaping Karaim attitudes. Despite the importance of the family environment, upbringing depended mostly on the financial situation and social status of the family. In Karaite municipalities in the 19th/20th century there were traditional religious schools called midrash functioning next to kenesas (houses of prayer). Teachers who taught religious rules and practices, and the Karaite language, played an important role in passing on religious knowledge. Conclusions: Because of the relevance of educational authorities, upbringing in a Karaite community in the 19th century was based on the model of post-figurative culture, in which cultural patterns were handed down by the older generation, who possessed experience and knowledge, to the younger generation.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2018, XVII, (1/2018); 17-32
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 68

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies