- Tytuł:
-
Apoteoza godła heraldycznego biskupa Wojciecha Skarszewskiego w łacińskich wierszach herbowych w rubrycelach chełmsko-lubelskich i lubelskich
Apotheosis of the heraldic emblem of Bishop Wojciech Skarszewski in the Latin armorial poems in the Chełm-Lublin and Lublin directorium - Autorzy:
-
Strycharczuk, Agnieszka
Marczewski, Jarosław R. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1882756.pdf
- Data publikacji:
- 2015
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
- Tematy:
-
heraldyka
herb Leszczyc
biskup Wojciech Skarszewski
rubrycele
epigramaty
poezja herbowa
heraldry
Leszczyc coat of arms
Bishop Wojciech Skarszewski
directorium
epigrams
armorial poetry - Opis:
-
Ważną rolę w życiu pastoralnym każdej diecezji odgrywają rubrycele. W Polsce druki te znane są od XVI w. Zawierają one kalendarz liturgiczny uwzględniający lokalne obchody, dyrektywy duszpasterskie oraz listę instytucji i duchowieństwa pracującego w diecezji. Rubrycele wydawane są mocą władzy biskupa. We wcześniejszych wiekach stało się to okazją do drukowania na pierwszej stronie jego herbu rodowego oraz odpowiedniego łacińskiego utworu poetyckiego. W czasie rządów Wojciecha Skarszewskiego, ostatniego biskupa chełmskiego a potem pierwszego biskupa lubelskiego ukazały się 34 rubrycele eksponujące herb Skarszewskich – Leszczyc. Zamieszczone tam wiersze były niekiedy powtórką utworów wcześniej drukowanych. Łącznie zatem w rubrycelach chełmskich i lubelskich ukazało się 21 oryginalnych wierszy. Ich autorzy nie są znani. Wiersze te mają formę epigramatów. W zakresie kompozycji są to krótkie utwory liryczne ujęte w cztero- i sześciowersowe strofy, pisane dystychem elegijnym, mające strukturę dwudzielną, w której pierwszy człon odnosi się bezpośrednio do herbu szlacheckiego, drugi zaś jest jego alegorycznym wyjaśnieniem. W niniejszym artykule zostały one przedrukowane i przetłumaczone na język polski. Ich analiza i tłumaczenie jest nowym zjawiskiem, gdyż dotychczas nie pojawiły się na gruncie polskim prace o charakterze przekładu czy naukowego opracowania wierszy zamieszczonych w rubrycelach.
A directorium plays an important role in the pastoral life of a diocese. In Poland such writings have been known since 16th century. They are made up of a liturgical calendar, which lists local holidays, pastoral directives, as well as institutions and clergymen serving in a diocese. A directorium is issued by the decision of the bishop. In the early centuries, it was an opportunity for the bishop to print his coat of arms and an appropriate Latin poem on the first page of a directorium. Wojciech Skarszewski, the last bishop of Chełm, and then the first bishop of Lublin, had 34 directoria issued, which displayed the Skarszewskis’ coat of arms, i.e. the Leszczyc coat of arms. The poems presented in the directoria sometimes repeated themselves. Altogether, 21 original poems were issued in the directoria in Chełm and Lublin. Their authors remain unknown. The poems are in the form of epigrams, which are short texts, usually of a 4- or 6-verse stanzas, written in the elegiac couplet, of a two-part structure, where the first part refers to a coat of arms, and the other one refers to its allegorical explanation. This article presents the poems translated into Polish. Their analysis and translation is a new phenomenon as there is a lack of scientific works dealing with poems issued in the directoria. - Źródło:
-
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 3; 149-176
0035-7707 - Pojawia się w:
- Roczniki Humanistyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł