Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Upper-Silesia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 284
Tytuł:
Ostatni rolnicy w przemysłowej części Górnego Śląska
The Last farmers in the Industrial Part of Upper Silesia
Autorzy:
Adamczak, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37514420.pdf
Data publikacji:
2015-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
agriculture
Upper Silesia
agricultural traditions
rolnictwo
Górny Śląsk
tradycje rolnicze
Opis:
Last farmers in the industrial part of Upper Silesia is a research project of the Museum „Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów” implemented in the cities of Katowice and Piekary Śląskie in 2012–2014. The researches were conducted in selected traditional farms. Currently living farmers residing and working in an urban landscape of the central part of Silesia are particularly exposed to harsh neighborhood of newly constructed housing estates of both single- or multi-family character. Unfortunately, this coexistence results in gradual disappearance of the original farming. As a consequence of the researches an ethnographic exhibition was organized in the Museum from June to December 2015.
Ostatni rolnicy w przemysłowej części Górnego Śląska to projekt badawczy Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” realizowany na terenie miast Katowice i Piekary Śląskie w latach 2012–2014. Badania przeprowadzono w wybranych tradycyjnych gospodarstwach rolnych. Obecni rolnicy gospodarujący w zurbanizowanym krajobrazie centralnej części województwa śląskiego są szczególnie narażeni na trudne sąsiedztwo nowo powstających osiedli domów jedno- lub wielorodzinnych. Koegzystencja ta niestety przynosi powolny zanik dawnego gospodarowania. Pokłosiem tematu badawczego była również wystawa etnograficzna eksponowana w siedzibie Muzeum od czerwca do grudnia 2015 roku.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2015, 3, 3; 204-231
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadomość ekologiczna mieszkańców aglomeracji górnośląskiej
Ecological Awareness of the Inhabitants of the Upper Silesian Agglomeration
Autorzy:
Adamek, A.
Ziernicka-Wojtaszek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813795.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
badania ankietowe
świadomość ekologiczna
aglomeracja górnośląska
questionnaire surveys
ecological awareness
upper Silesia agglomeration
Opis:
Celem pracy było zbadanie świadomości ekologicznej mieszkańców aglomeracji górnośląskiej. W tym celu na grupie stu osób, o zróżnicowanym wykształceniu i doświadczeniu zawodowym, przeprowadzono ankietę poruszającą kwestię świadomości ekologicznej. Analiza wyników pozwala stwierdzić, iż mieszkańcy aglomeracji górnośląskiej nie są całkowicie świadomi stanu środowiska w swoim otoczeniu. Badani wskazali gospodarstwa domowe jako główne źródło zanieczyszczenia środowiska, natomiast rozwój energetyki odnawialnej jawi się jako działanie, które może skutkować znaczną poprawą stanu środowiska. Większość respondentów uważa, że ich świadomość ekologiczna kształtowała się w okresie życia zawodowego, co sugeruje skuteczność oraz konieczność prowadzenia kampanii proekologicznych ukierunkowanych na dorosłych odbiorców.
The aim of the study was to investigate the ecological awareness of upper silesian inhabitants. Questionnaire on ecological awareness was conducted on a group of 100 people with diverse backgrounds and professional experience. Analysis of the results shows that upper silesian are not fully aware of the state of the environment in their surroundings. The respondents pointed to households as the main source of environmental pollution, whereas the development of renewable energy is seen as an activity which may result in a significant improvement of the environment. The majority of respondents believe that their ecological awareness was formed at work. It can be said that it is important to conduct pro-ecological campaigns aimed at adults.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 2; 1640-1655
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Franciszek Rzechulka (1887–1973) – droga od górnictwa do geologii
Franciszek Rzechulka (1887–1973) – from mining to geology
Autorzy:
ALEXANDROWICZ, Stefan Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520495.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
górnictwo węglowe
rejon Rybnika
kolekcja geologiczna
Górny Śląsk
Polska
coal mining
the area of Rybnik
a geological collection
Upper Silesia
Polska
Opis:
Franciszek Rzechulka, górnik z wykształcenia i zawodu, w trakcie pracy w kopalniach rozwijał swoje geologiczne zainteresowania, prowadząc obserwacje w szybach i podziemnych chodnikach, a także w odsłonięciach powierzchniowych. Gromadził przy tym liczne okazy skamieniałości, skał i minerałów. W okresie międzywojennym był współpracownikiem dr. Arnolda Makowskiego, badającego węglonośne utwory karbonu na Górnym Śląsku, a po drugiej wojnie światowej współdziałał w profi lowaniu wierceń dokumentujących nowe złoża węgla kamiennego. Pozostawił po sobie bogatą kolekcję geologiczną i paleontologiczną, liczącą blisko tysiąc jednostek, przechowywaną w ubiegłych latach w Akademii Górniczo -Hutniczej, a w styczniu 2015 przekazaną do zbiorów muzealnych Oddziału Górnośląskiego Państwowego Instytutu Geologicznego.
Franciszek Rzechulka lived and worked in the Upper Silesia in a period of intensive development of coal -mines as well as during changes caused by political and economic factors. After leaving the primary school in Bytom, the secondary school in Zabrze and fi nally the technical mining school in Tarnowskie Góry, he received the degree of a mining -technician and took up work at fi rst in the mine Szomberg in Bytom. Two years later he moved to Wodzisław Śląski near Rybnik, married Amalia Schücke (of German descent) and began work as a mining -foreman in the coal-mine Emma. For the fi rst years of his employment in this mine he had been acutelyinterested in geological structure of coal -deposits, particularly in the diversifi cation of rocks accompanying coal -layers and the occurrence of fossils, which facilitate the identification and correlation of these layers. Shortly, he acquired the experience very helpful in the geological research. After the First World War a part of the Upper Silesian Coal Basin became part of Poland. In a short time the newly created State Geological Institute in Warsaw (1919) organized the small Silesian department localized in Dąbrowa Górnicza, working at the beginning under the management of a geologist, Arnold Makowski, and later – Stanisław Doktorowicz -Hrebnicki. In 1925–1935 the former undertook geological research in the region of Rybnik, using mostly the help of Franciszek Rzechulka, who knew a lot of outcrops very hopeful in these investigations. The results of the research were published in several reports (Makowski 1930–1934). During the Second World War Franciszek Rzechulka worked in the mining-firm Lignoza in Katowice, but just after the war he came back and sett led in Radlin near the Emma Mine. He was employed at once in the Regional Management of Coal-Industry in Rybnik both as a mining -technician and also as a person of great geological knowledge and experience. Few years later he participated in a “course for geologists in the mining-exploitation services”. It is noteworthy, that in this part of Upper Silesia no even one geologist worked at that time. In 1951 Franciszek Rzechulka, promoted to an older specialist of the Mine-Surveying and Geological Department in Rybnik, set out to make up a geological and palaeontological collection from mines, boreholes and outcrops of the surrounding region. The sampled material was washed by him on a sieve, to collect small fossils, microfossils and minerals from the remained material. A litt le microscope was very helpful in this activity. Selected specimens or sets of specimens were protected between two glass-plates stuck together with the Canada balsam. The whole unique collection gathered by him in this way counts about a thousand of such examples. For a few years it was stored and partly exposed in the aforementioned Department in Rybnik and in 1977 it was transported to Krakow and placed in the Chair of Stratigraphy and Regional Geology of the Academy of Mining and Metallurgy. The collection became delivered in January 2015 to the Upper Silesian Branche of the Polish Geological Institut in Sosnowiec. and German publications about geology and mining. From this period two hand-written notebooks proving the scope of his interests, were preserved. Most often he perused a Polish monthly “Przegląd Geologiczny” as well as a German journal “Glückauf”. Finally, in the middle of the year 1958, after 52 years of employment he stopped working and retired. At the farewell he left to his friends an atlas with the coats of arms of the Hanseatic states, with a dedication „Ad memoriam! F. Rzechulka 15.VII.1958”. He then left Poland to move to his children working as doctors in Germany. He died in the year of 1973 in the Federal Republic of Germany.
Źródło:
Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2014, 13; 73-97
1731-6715
Pojawia się w:
Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza potencjału pasażerskiego dworców, stacji i przystanków kolejowych na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
Analysis of the passenger potential of railway stations and stops in the Metropolitan Association of Upper Silesia and Dąbrowa Basin area
Autorzy:
Anioł, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2146705.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
Tematy:
transport kolejowy
stacja kolejowa
przystanek kolejowy
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
railway transport
railway station
railway stop
Metropolitan Association of Upper Silesia and Dąbrowa Basin
Opis:
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia dzięki dużej gęstości zaludnienia oraz rozległej sieci kolejowej sprzyja rozwojowi transportu kolejowego. W artykule scharakteryzowano transport kolejowy na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Zwrócono uwagę na pasażerską infrastrukturę kolejową, analizując korzyści wynikające z położenia oraz dostępności pieszej i potencjału pasażerskiego stacji i przystanków kolejowych. Wskazano połączenia kolejowe dofinansowywane z budżetu GZM. Dokonano też analizy wykorzystania potencjału pasażerskiego istniejących stacji i przystanków kolejowych na terenie GZM. Jak wynika z przeanalizowanych danych, dostęp do połączeń kolejowych jest mocno zróżnicowany. Największy występuje w dużych miastach, w których jednocześnie nie brakuje również takich lokalizacji stacji czy przystanków, gdzie potencjał pasażerski jest niewielki.
The metropolitan area of Upper Silesia and Dąbrowa Bassin (GZM) thanks to its high population density and extensive rail network, offers favourable conditions for the development of rail transport. The article presents the characteristics of railway transport in the Upper Silesia and Dąbrowa Bassin Metropolis. Attention was paid to the passenger railway infrastructure, analysing the benefits arising from the location of railway stations and stops, as well as pedestrian accessibility and passenger potential of railway stations and stops. Railway connections subsidised from the GZM budget were identified. An analysis was also carried out of the use of the passenger potential of existing railway stations and stops in the GZM. According to the data analysed, access to rail connections is highly diversified. It is highest in the largest cities, but at the same time there is a wide range of stations and stops of low passenger potential.
Źródło:
Transport Miejski i Regionalny; 2021, 5; 15--21
1732-5153
Pojawia się w:
Transport Miejski i Regionalny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjolingwistyczne aspekty badania żywotności lektu śląskiego. Recenzja książki: Gerd Hentschel, Jolanta Tambor, István Fekete, "Das Schlesische und seine Sprecher. Etablierung in der Gesellschaft, Attitüden, Vitalität der Germanismen. / Śląski lekt i jego użytkownicy. Rozpowszechnienie, postawy społeczne wobec śląszczyzny, żywotność germanizmów w lekcie śląskim". Peter Lang, Frankfurt am Main 2022, 343 ss.
Autorzy:
Augustyniak-Żmuda, Gabriela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38695753.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Silesian speech
Upper Silesia
sociolinguistic research
linguistic vitality
questionnaire research
identity and language
sociobiographical conditions
Opis:
This article is a review of a book by G. Hentschel, J. Tambor and I. Fekete Das Schlesische und seine Sprecher. Etablierung in der Gesellschaft, Attitüden, Vitalität der Germanismen. / Śląski lekt i jego użytkownicy. Rozpowszechnienie, postawy społeczne wobec śląszczyzny, żywotność germanizmów w lekcie śląskim (2022). It is a German-Polish monograph which comprehensively presents research on the vitality of contemporary Silesian, based on a survey of almost 2,000 people in various age groups. The analyses were conducted using a number of quantitative and statistical methods, taking into account precisely illustrated sociolinguistic aspects (such as age, education, occupation, origin, the use of Silesian and Polish in everyday life, knowledge of German and other languages, attitude towards Silesian and Polish, identity).
Artykuł Socjolingwistyczne aspekty badania żywotności lektu śląskiego jest recenzją książki G. Hentschela, J. Tambor i I. Fekete Das Schlesische und seine Sprecher. Etablierung in der Gesellschaft, Attitüden, Vitalität der Germanismen. / Śląski lekt i jego użytkownicy. Rozpowszechnienie, postawy społeczne wobec śląszczyzny, żywotność germanizmów w lekcie śląskim (2022). Jest to niemiecko-polska monografia, która w kompleksowy sposób przedstawia badania nad żywotnością współczesnej śląszczyzny. Badania ankietowe przeprowadzono wśród prawie 2000 osób w różnych grupach wiekowych. Analizy powstały za pomocą szeregu metod ilościowych i statystycznych, przy uwzględnieniu dokładnie zobrazowanych aspektów socjolingwistycznych (takich jak wiek, wykształcenie, zawód, pochodzenie, używanie mowy śląskiej i polskiej w życiu codziennym, znajomość języka niemieckiego i innych, nastawienie wobec śląszczyzny i polszczyzny, tożsamość).
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura i regeneracja drzewostanu kwaśnej buczyny niżowej w warunkach silnej antropopresji
Structure and regeneration of Luzulo pilosae-Fagetum stands under strong anthropogenic pressure
Autorzy:
Badach, B.
Orczewska, A.
Cabała, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023967.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
kwasna buczyna nizowa
regeneracja
drzewostany bukowe
zbiorowiska lesne
warunki swietlne
czynniki antropogeniczne
lesnictwo
struktura drzewostanu
Gorny Slask
fagus sylvatica l.
human impact
light conditions
upper silesia
Opis:
Studies on the structure of a 140 to160−year−old Fagus sylvatica stand at Chorzów, Upper Silesia were undertaken. The single−layer stand had a dense canopy and was in good health. Limited natural regeneration occurred. There were numerous seedlings reaching 0.5 m in height growing in well−lit places. However, the rate of seedling occurrence was low under the dense canopy, indicating that insufficient light is the main factor affecting the degree of regeneration.
Źródło:
Sylwan; 2004, 148, 09; 3-10
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Hindenburga O/S w twórczości Wernera Heiduczka
The painting “Hindenburg O/S” in the works of Werner Heiduczek
Autorzy:
Bajorek, Angela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731323.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Heiduczek
biografie podwójne
Górny Śląsk
miejsce autobiograficzne
double biographies
Upper Silesia
autobiographical place
Opis:
This essay is an attempt to portray the Hindenburg O.S. in Upper Silesia as an autobiographical place in the works of the German writer Werner Heiduczek. The space of the town, which he discovered in his childhood and early adolescence, runs through various literary texts that gradually add to and transform the vision of this place. The life on the border of cultures and historical events was his personal experience that contributed to his perception of the hometown and the region.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2022, 22; 159-172
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ powstań śląskich 1919, 1920 i 1921 na powstanie i rozwój Akademii Górniczej w Krakowie
The impact of Silesian uprisings in 1919, 1920, 1921 on the formation development of Mining Academy in Kraków
Autorzy:
Barchański, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/167150.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
Akademia Górnicza (AG)
Górny Śląsk
powstania śląskie
Wojciech Korfanty
Mining Academy (MA)
Upper Silesia
Silesian uprisings
Opis:
Początek XX wieku był świadkiem wielu wydarzeń na arenie politycznej, gospodarczej i naukowej. Do grona najważniejszych wydarzeń odrodzonej Rzeczypospolitej można zaliczyć powstania śląskie. Zwycięstwo militarne i polityczne powstań śląskich umożliwiło przyłączenie istotnej części Górnego Śląska do Polski. Z punktu widzenia gospodarczego fakt ten miał kapitalne znaczenie dla polskiej gospodarki. Na niwie naukowej bardzo istotnym wydarzeniem było utworzenie w 1919 roku Akademii Górniczej w Krakowie. W niniejszym artykule podjęto próbę oceny wzajemnej zależności pomiędzy przemysłem górnośląskim a nowo powstałą Akademią Górniczą.
In the beginning of the 20th century many events in the political, economic and scientific arena took place. The Silesian uprisings can be included among the most important events of the reborn Polish Republic. The military and political victory of the Silesian uprisings enabled annexation of a significant part of Upper Silesia to Poland. From the economic point of view, this fact was of great importance to the Polish economy. In the scientific area, the creation of the Mining Academy in Krakow in 1919 was a very important event. This paper the author attempts to assess the interdependence between the Upper Silesian industry and the newly established Mining Academy.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2018, 74, 10; 55-62
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liga Kobiet wśród autochtonek na Górnym Śląsku w pierwszych latach PRL
Women’s League among indigenous women in Upper Silesia in the first years of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Bauchrowicz-Tocka, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835508.pdf
Data publikacji:
2021-09-20
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Górny Śląsk
Liga Kobiet
autochtoni
repolonizacja
Upper Silesia
Women’s League
indigenous people
repolonization
Opis:
W latach 1945–1950 autochtonki na Górnym Śląsku przechodziły weryfikację narodowościową i repolonizację. Procesy te zrodziły nieufność do polskiej administracji i Ligi Kobiet, która utożsamiana była z nową władzą. Autochtonki nie uczestniczyły w życiu publicznym i społecznym. Działaczki Ligi sporadycznie podejmowały próby włączenia Ślązaczek w pracę organizacji. Sytuacja zmieniła się w czasie wdrażania planu sześcioletniego.
In the years 1945–1950, the autochthons in Upper Silesia underwent nationality verification and repolonization. These processes gave rise to distrust of the Polish administration and the Women’s League, which was identified with the new government. The indigenous people did not participate in public and social life. The League’s activists made sporadic attempts to include Silesian women in the work of the organization. The situation changed with the implementation of the six-year plan.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 2(11); 129-141
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Dyrekcji Kolei Rzeszy w Opolu w świetle materiałów zachowanych w Archiwum Państwowym w Opolu. Przyczynek do historii Górnego Śląska po podziale regionu między Polskę i Niemcy w 1922 r.
Autorzy:
Bereszyński, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2184996.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:
railway system
Upper Silesia
division
border
Directorate of German National Railway in Opole
Opis:
One of the consequences of the division of Upper Silesia made in 1922 was the creation of two separate railway directorates: Directorate of German National Railway in Opole and the Directorate of Polish State Railways in Katowice. Both directorates cooperated in matters regarding the maintenance of local railroad routes and cross-border exchange and transit rail traffic. As a general rule, both sides strived to amicably settle possible problematic issues. It was easy to find common language, free of political prejudice, when discussing professional matters.
Źródło:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2022, 77, 3; 107-131
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pion II Służby Bezpieczeństwa wobec Republiki Federalnej Niemiec, ludności niemieckiej, postaw proniemieckich i relacji polsko-niemieckich na przykładzie Górnego Śląska w latach 1957–1990
Division II of the Security Services and the Federal Republic of Germany, the German Population, Pro-German Attitudes and Polish-German Relations: A Case Study of Upper Silesia in 1957–1990
Autorzy:
Bereszyński, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22180844.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Security Services (Poland)
counterintelligence
Division II
Germany
Upper Silesia
Służba Bezpieczeństwa
kontrwywiad
pion II
Niemcy
Górny Śląsk
Opis:
Do najważniejszych zadań aparatu bezpieczeństwa na Górnym Śląsku należała walka z przejawami niemczyzny i postaw proniemieckich wśród rdzennej ludności regionu. W walce tej chodziło przede wszystkim o ochronę terytorialnego status quo w Europie, ukształtowanego w wyniku drugiej wojny światowej. Aparat bezpieczeństwa realizował również, a nawet przede wszystkim, zadania podyktowane interesem komunistycznego aparatu władzy, aspirującego do sprawowania pełnej kontroli nad wszystkimi obszarami życia społecznego. Był on jednym z głównych narzędzi realizacji utopijnej wizji społeczeństwa jednolitego pod względem ideowym, politycznym i narodowym. Wskazana tu dwuznaczność polityczna cechowała zwłaszcza pracę pionu kontrwywiadowczego Służby Bezpieczeństwa, znanego jako pion II, na tzw. odcinku niemieckim. Spośród wszystkich pionów organizacyjnych Służby Bezpieczeństwa właśnie ten pion na tym „odcinku” w największym stopniu realizował zadania zbieżne z polską racją stanu. Wielkim błędem byłoby jednak abstrahowanie od innych jego zadań, służących głównie politycznemu zniewoleniu społeczeństwa i realizacji totalitarnych aspiracji komunistycznego aparatu władzy.
One of the most important tasks of the security apparatus in Poland’s Upper Silesia involved combating German identity or pro-German sentiment among the local Silesian population. This effort was predominantly aimed at protecting the European territorial status quo after World War II. Also, or perhaps predominantly, the security apparatus was involved in efforts to safeguard the interests of Communist power, which aspired to maintain complete control over society. This control was seen as a tool for implementing a utopian vision of a society that was fully homogeneous in terms of ideology, politics or ethnicity. This political ambiguity was particularly characteristic of the counterintelligence elements of the Security Services, known as Division II (pion II), tasked with the so-called ‘German issues’. Out of all the structures in the Security Services, that section’s tasks were the most closely aligned with Poland’s national interests. However, it would be a serious mistake to overlook the section’s other tasks, which were predominantly aimed at destroying social liberties and implementing the totalitarian aspirations of Communist power.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2020, 18; 71-97
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poeta pojednania. O twórczości Ernsta Josefa Krzywona
Poet of reconciliation. On the works of Ernst Josef Krzywon
Autorzy:
Białek, Edward
Radłowska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731325.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Ernst Josef Krzywon
Upper Silesia
little homeland
multiculturalism
Polish-German relations
German-Polish cultural transfer
mała ojczyzna
wielokulturowość
niemiecko-polski transfer kulturowy
Górny Śląsk
relacje polsko-niemieckie
Opis:
This article presents key motifs in the lyrical works of Ernst Josef Krzywon, a German poet, literary historian. and translator of Polish literature. Krzywon was an intellectual of Upper Silesian origin, who struggled with the conditions of a double biography, enhanced by the socalled great history of belonging to two cultural circles. Both in his poetry and in his scientific works and essays, the author born in Rokitnica (a historical part of Zabrze), tries to face the challenge of presenting the cultural heritage of Upper Silesians as the product of meetings between representatives of several nations - as a common work of the German and Slavic peoples. Our article analyzes the main topic of his poems: the multiracial character of the region and its consequences for the individual - especially the necessity to look for national identity in the area between two cultures and two (or even three) languages.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2022, 22; 185-196
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doceniony przez Sejm. Wojciech Korfanty – Patron Roku 2023 roku i jego miejsce we współczesnej przestrzeni publicznej
Appreciated by the Sejm. Wojciech Korfanty – Patron of the Year 2023 and his place in contemporary public space
Autorzy:
Białokur, Marek
Maresz, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342714.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Wojciech Korfanty
Sejm RP
Górny Śląsk
Ojciec Niepodległości Polski
pamięć – upamiętnienie
Sejm of the Republic of Poland
Upper Silesia
Father of Polish Independence
memory – commemoration
Opis:
Round anniversaries of important historical events are often a stimulus for an indepth analysis of their historical significance for the fate of individual countries and nations. The above statement also applies to historical figures. One such figure is Wojciech Korfanty, who in many respects played a special role in the recent history of Upper Silesia and Poland. With this in mind, in 2023, when the Year of Wojciech Korfanty is celebrated in Poland, established on the 150th anniversary of his birth, the authors of the article decided to first analyze the path that the motion for adopting a resolution establishing the Year of Korfanty traveled in the Sejm. In the second part, the authors focused on the multidimensional presence of Wojciech Korfanty in public space. By this term we understand such forms of commemoration as monuments, commemorative plaques, patronage of schools and institutions, street names, publications or murals. The analysis carried out for the purposes of the article showed that Wojciech Korfanty, as one of the so-called „Fathers of Polish Independence”, he was fully deservedly appreciated by MPs, and with each year of Independent Poland (after 1989), he also gains in importance as a figure more and more visible in the public space. And although the article did not discuss the implemented initiatives commemorating his figure in 2023, undoubtedly the researcher who will undertake this task at the beginning of 2024 will have rich and diverse source material to analyze.
Okrągłe rocznice ważnych wydarzeń historycznych stanowią często asumpt do pogłębionej analizy ich historycznego znaczenia dla losów poszczególnych państw i narodów. Powyższa konstatacja odnosi się także do postaci historycznych. Jedną z takich postaci jest Wojciech Korfanty, który pod wieloma względami odegrał szczególną rolę w najnowszej historii Górnego Śląska i Polski. Mając to na względzie, w 2023 roku, kiedy w Polsce obchodzony jest Rok Wojciecha Korfantego, ustanowiony w 150. rocznicę jego urodzin, autorzy artykułu postanowili przeanalizować w pierwszej kolejności drogę, którą w Sejmie przebył wniosek o przyjęcie uchwały ustanawiającej Rok Korfantego. W drugiej części autorzy pochylili się nad wielowymiarową obecnością Wojciecha Korfantego w przestrzeni publicznej. Pod tym pojęciem rozumiemy takie formy upamiętnienia jak pomniki, tablice okolicznościowe, patronaty szkół i instytucji, nazwy ulic, publikacje czy murale. Przeprowadzona na potrzeby artykułu analiza wykazała, że Wojciech Korfanty, jako jeden z tzw. „Ojców polskiej niepodległości”, w pełni zasłużenie został doceniony przez posłów, a z każdym rokiem Niepodległej Polski (po 1989 roku), zyskuje on także na znaczeniu, jako postać coraz bardziej widoczna w przestrzeni publicznej. I choć w artykule nie były omawiane zrealizowane inicjatywy upamiętniające jego postać w 2023 r., to bez wątpienia badacz, który podejmie się tego zadania na początku roku 2024, będzie miał bogaty i różnorodny materiał źródłowy do przenalizowania.
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2023, 11; 253-324
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwsza odsłona politycznej i militarnej batalii o Górny Śląsk. I powstanie śląskie w polskich szkolnych podręcznikach historii XXI wieku
The first stage of the political and military battle for Upper Silesia. The First Silesian Uprising in Polish school history textbooks of the 21st century
Autorzy:
Białokur, Marek
Gołębiowska, Anna
Gołębiowski, Dariusz
Hojka, Zbigniew
Ruchniewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28700975.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe „Śląsk"
Tematy:
I powstanie śląskie
Górny Śląsk
edukacja historyczna
podręczniki szkolne
batalia polityczna
First Silesian Uprising
Upper Silesia
history education
school textbooks
political strife
Opis:
Szkolna edukacja historyczna, pomimo wielu zmiennych wpływających na jej kształt i charakter, wciąż bardzo mocno opiera się na przekazie ustnym nauczyciela oraz podręcznikach. Zbadanie treści przekazywanych przez poszczególnych nauczycieli za zamkniętymi drzwiami klas lekcyjnych jest praktycznie niemożliwe do zrealizowania w większej skali. Inaczej wygląda sytuacja w odniesieniu do szkolnych podręczników do historii, które, po pierwsze – zostały opracowane na bazie ogłaszanych przez ministra edukacji i nauki podstaw programowych; po drugie – są recenzowane przez specjalnie powoływanych w tym celu ekspertów; a po trzecie – są ogólnodostępne, a przez to możliwe do kompleksowej oceny. Opisane uwarunkowania pozwalają na ocenę poszczególnych wydarzeń z przeszłości, a wśród nich pierwszej odsłony politycznej i militarnej batalii o Górny Śląsk ze szczególnym akcentem położonym na I powstanie śląskie z 1919 roku. Wydarzenia z sierpnia tegoż roku na kartach podręczników, z których korzystano i korzysta się w polskich szkołach od ponad 20 lat, zajmują miejsce adekwatne do roli i znaczenia, jakie odegrały w procesie kształtowania się granic państwa polskiego po I wojnie światowej. Z oczywistych względów znacznie więcej miejsca zajmują w podręcznikach przeznaczonych dla szkół ponadpodstawowych, w których znalazło się również więcej materiałów ikonograficznych oraz poleceń dla uczniów. Konkludując, należy stwierdzić, że z większości poddanych analizie podręczników uczniowie mogą dowiedzieć się najważniejszych rzeczy dotyczących genezy, przebiegu oraz znaczenia powstania.
School history education, despite many variables affecting its shape and character, is still very much based on the oral transmission of the teacher and on textbooks. Examination of the content provided by individual teachers behind the closed doors of the classrooms in which they work with students is practically impossible on a larger scale. The situation is different with regard to school history textbooks, which, first of all, have been developed on the basis of the core curricula announced by the minister of education and science. Secondly, they are reviewed by experts specially appointed for this purpose. Thirdly, they are publicly available, and thus can be comprehensively assessed. The described conditions allow for the assessment of particular events from the past, including the first political and military battle for Upper Silesia, with particular emphasis on the First Silesian Uprising of 1919. The events of August of that year occupy a place adequate to the role and importance they had in the process of shaping the borders of the Polish state after World War I in the pages of textbooks that have been used in the Polish schools for over twenty years. For obvious reasons, they occupy much more space in textbooks for secondary schools, which also contain more iconographic materials and instructions for students. In conclusion, it should be stated that most of the textbooks analyzed enable the students to learn the most important facts about the genesis, course and significance of the uprising.
Źródło:
Zaranie Śląskie. Seria druga; 2023, 9; 143-165
0044-183X
Pojawia się w:
Zaranie Śląskie. Seria druga
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Das verwässerte Idiom oder über den „deutsch-polnischen Sprachmischmasch“ bei Victor Kaluza
Dilute idiom – or on the Polish-German language mishmash in Victor Kaluza’s work
Autorzy:
Biskup, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364844.pdf
Data publikacji:
2016-09-20
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Upper Silesia
Upper Silesian language/dialect
Victor Kaluza
etnolekt
język/dialekt górnośląski
Wasserpolnisch
Viktor Kaluza
Opis:
The discussion on the nature of Upper Silesian idiom (is it a dialect or a language?) has lasted for many years. The aim of this paper is to shed light on the Upper Silesian idiom (Wasserpolnisch) in the works of Victor Kaluza. Thea subject of analysis were fragments of Kaluza’s roguish novel „Das Buch vom Kumpel Janek” (Breslau 1935) and a hitherto unpublished study on Wasserpolnisch.
Rozwodniony idiom lub o polsko-niemieckim miszmaszu językowym w twórczości Victora Kaluzy Dyskusja wokół charakteru idiomu górnośląskiego (dialekt czy może jednak język?) toczy się od wielu lat. Niniejszy artykuł ma na celu naświetlenie idiomu górnośląskiego (Wasserpolnisch) w twórczości Victora Kaluzy. Analizie poddane zostały zarówno fragmenty szelmowskiej powieści Kaluzy „Das Buch vom Kumpel Janek” (Breslau 1935), jak i niepublikowany dotąd szkic poświęcony Wasserpolnisch.
Źródło:
Studia Germanica Gedanensia; 2016, 35; 89-99
1230-6045
Pojawia się w:
Studia Germanica Gedanensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 284

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies