Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Upper Silesia Coal Basin" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Methane emissions and hard coal production in the Upper Silesian Coal Basin in relation to the greenhouse effect increase in Poland in 1994-2018
    Autorzy:
    Dreger, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2016524.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
    Tematy:
    hard coal production
    methane emission
    greenhouse effect
    Upper Silesia Coal Basin
    Polska
    Opis:
    The Upper Silesian Coal Basin (USCB) is the largest coal basin in Poland and one of the largest in Europe. It is the most industrialised region in the country. The main natural source of energy is hard coal, which was produced by 65 mines in the early nineties. The USCB geology is very diverse and not homogeneous. Coal deposits situated in the central, southern, and western regions are mostly covered by impermeable Miocene deposits, which helped methane (CH4) to accumulate in the past. Methane is one of the most dangerous natural hazards in Polish underground mining because it is an explosive gas. CH4is also the second strongest greenhouse gas after carbon dioxide, but its radiative power is 20–25 times stronger than the radiative power of CO2. Polish coal mines release 470 thousand Mg (average) of CH4 yearly and it contributes to the greenhouse effect increase. Year after year, Upper Silesian coal mines are going to extract hard coal from deeper seams where the methane content in coal seams is much higher. To keep workers safe, CH4 needs to be captured and released to the open-air atmosphere or used in the power and heat production.
    Źródło:
    Mining Science; 2021, 28; 59-77
    2300-9586
    2353-5423
    Pojawia się w:
    Mining Science
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Identification of the fluvial-channel tracts based on thickness analysis: Zabrze Beds (Namurian B) in the Main Anticline and Bytom-Dąbrowa Trough of Upper Silesia Coal Basin, Poland
    Trakty koryt rzecznych w warstwach zabrskich (namur B) na podstawie analizy miąższości w rejonie siodła głównego i niecki bytomsko-dąbrowskiej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, Polska
    Autorzy:
    Kędzior, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191194.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    fluvial sedimentology
    sandbody geometry
    fluvial-channel tracts
    Upper Carboniferous
    Upper Silesia Coal Basin
    Opis:
    The studied area of ca. 500 km2 lies within the Main Anticline and the Bytom-Dąbrowa Trough of the Upper Silesia Coal Basin. During the deposition of the fluvial Zabrze Beds, this area was subject to differential subsidence which resulted in gradual eastward thinning of this unit from ca. 250 m near Zabrze to ca. 4 m near Sosnowiec. Maps of net sandstone and coal contents in two stratigraphical intervals selected within the Zabrze Beds point to the presence of four channel tracts. The main tract is parallel to the NE-SW trending axis of maximum subsidence, and the other three are perpendicular to it. During deposition of the Zabrze Beds the main, NE-SW trending channel tract has shifted westward.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2001, 71, No 1; 21-34
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Changes in the methane emissions and hard coal output in the Brzeszcze mine (the Upper Silesian Coal Basin, Poland)
    Autorzy:
    Dreger, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/184396.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    methane emission
    Upper Silesia Coal Basin
    hard coal production
    ventilation air methane
    Brzeszcze mine
    Opis:
    The paper presents the variability of methane emissions in mining excavations in the Brzeszcze mine (Poland) against the background of hard coal output, geological and mining factors. The geological structure of the Upper Silesian Coal Basin (USCB) is very diverse. The Brzeszcze coal deposit is located close to the large and permeable Jawiszowice fault which increases the methane hazard during mining activities performed close to this fault. The overall decrease in hard coal output (1988–2018) has coincided with a rapid increase in methane emissions (1997–2018). Throughout the study period, hard coal output decreased threefold from 3.9 to 1.2 million Mg annually. Coal extraction in high methane content beds (e.g. 510, 405/1, 364, 352) increases the total methane (CH4) emission into mining excavations, aggravating the methane hazard due to the high explosiveness of the gas. To protect miners, coal workings need to be continuously ventilated, taking the harmful gas out of the mine (ventilation air methane emission) or methane needs to be captured by underground methane systems (degassing). Every year, over 34 million m3 of CH4 is captured by the drainage systems and over 70 million m3 CH4 (average) is discharged through ventilation shafts into the atmosphere. The presence of the large, permeable regional dislocation, the Jawiszowice fault zone, shaped the methane concentration in the fault vicinity, when the highest methane emissions during coal mining was studied.
    Źródło:
    Geology, Geophysics and Environment; 2020, 46, 2; 159-174
    2299-8004
    2353-0790
    Pojawia się w:
    Geology, Geophysics and Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An overview of coal bed methane potential in Polish coal basins
    Autorzy:
    Cieślak, K.
    Hendel, J.
    Kuczyński, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/299024.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    Lower Silesian Coal Basin (LSCB)
    Lubin Coal Basin (LCB)
    RECOPOL
    Upper Silesia Coal Basin (USCB)
    coal bed methane (CBM)
    Opis:
    Coal bed methane (CBM) may become an important source of energy in Upper Silesian Coal Basin. Coal bed methane in Poland occurs within three coal basins of which the best recognized and most promising is the Upper Silesian Coal Basin. Approximately 80.1% of proved balance of coal deposits resources in Poland occurs in the Upper Silesian Coal Basin, where 50 fields are operated by 28 mines. Thus, since early 90s of the 20th century the USCB is attractive for foreign companies which perform evaluation of coal bed methane obtaining possibility as main fossil. However, all previous attempts to commercial production of CBM did not bring expected results, but they constitute extensive information database for current and future research towards CBM exploitation. Prognostic resources of coal bed methane in USCB are estimated to 107 bln m3. Recoverable balance resources are estimated to 87.6 bln m3. Much smaller perspectives are related to the poorly identified regions of Lublin Coal Basin and Lower Silesian Coal Basin. It is estimated that balance resources of hard coal in LCB, represents approximately 19.2% of Polish hard coal balance resources.
    Źródło:
    AGH Drilling, Oil, Gas; 2013, 30, 4; 433-441
    2299-4157
    2300-7052
    Pojawia się w:
    AGH Drilling, Oil, Gas
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Variability of mercury content in coal matter from coal seams of the Upper Silesia Coal Basin
    Zmienność zawartości rtęci w materii węglowej pokładów GZW
    Autorzy:
    Wierzchowski, K.
    Chećko, J.
    Pyka, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/219108.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    materia węglowa
    GZW
    próbki pokładowe
    rtęć
    coal matter
    Upper Silesia Coal Basin
    seam samples
    mercury
    Opis:
    The process of identifying and documenting the quality parameters of coal, as well as the conditions of coal deposition in the seam, is multi-stage and extremely expensive. The taking and analyzing of seam samples is the method of assessment of the quality and quantity parameters of coals in deep mines. Depending on the method of sampling, it offers quite precise assessment of the quality parameters of potential commercial coals. The main kind of seam samples under consideration are so-called “documentary seam samples”, which exclude dirt bands and other seam contaminants. Mercury content in coal matter from the currently accessible and exploited coal seams of the Upper Silesian Coal Basin (USCB) was assessed. It was noted that the mercury content in coal seams decreases with the age of the seam and, to a lesser extent, seam deposition depth. Maps of the variation of mercury content in selected lithostratigraphic units (layers) of the Upper Silesian Coal Basin have been created.
    Użytkowanie węgla związane jest z emitowaniem do atmosfery wielu zanieczyszczeń. Jednym z nich, szczególnie niebezpiecznym dla zdrowia i życia ludzi, są związki rtęci. Zanieczyszczenie to szczególnie łatwo rozprzestrzenia się w środowisku i nie ulega biodegradacji. Ocenę jakości węgla prowadzi się na etapie wytwarzania produktów handlowych węgla i ich użytkowania, jak i na etapie przygotowania i prowadzenia eksploatacji. Przykładem tego drugiego jest pobieranie i badanie próbek bruzdowych z pokładów węgla. W zależności od zastosowanych metod ich pobierania dają one możliwości bardziej lub mniej dokładnej oceny parametrów jakościowych, możliwych do uzyskania węgli handlowych. W pracy analizowano zawartości rtęci w pokładach GZW, bazując na standardowo pobieranych przez służby geologiczne kopalń węgla kamiennego, próbkach pokładowych dokumentacyjnych. Są to próbki materii węglowej zawartej w pokładach węgla. Pozyskane próbki poddano kolejnym stadiom rozdrabniania i pomniejszania, aż do uzyskania próbek analitycznych według normy (PN-G-04502:2014-11, 2014). W próbkach analitycznych, poza standardowym zakresem analiz, oznaczono dodatkowo zawartości rtęci. Każda pobrana próbka posiada przyporządkowane współrzędne X, Y, Z, określające miejsca jej pobrania. Pozyskane dane wykorzystano do wyznaczenia zależności statystycznych oraz zaproponowano mapy zmienności zawartości rtęci w materii węglowej grup pokładów, opracowane za pomocą oprogramowania SURFER. Rozkład zawartości rtęci w uzyskanych próbkach przedstawiono graficznie w postaci histogramu na rysunku 2. Rozkład danych jest niesymetryczny i charakteryzuje się dodatnią asymetrią. Obliczona wartość średnia zawartości rtęci wynosi 52,5 μg/kg, a wartości dolnego i górnego kwartyna wynoszą odpowiednio 23 i 70 μg/kg. Na rysunku 3 przedstawiono rozrzut zawartości rtęci w zależności od wartości współrzędnej Z (głębokość pobrania próbki), a na rysunku 4 zobrazowano rozrzut zawartości rtęci w zależności od podziału litostratygraficznego karbonu produktywnego GZW, wyrażonego przez numery pokładów. Na obu rysunkach widoczna jest tendencja zmniejszania się zawartości rtęci w materii węglowej zawartej w pokładach wraz z przechodzeniem do starszych warstw i ogólnie głębiej zalegających, chociaż głębokość zalegania pokładów nie jest pochodną wyłącznie wieku pokładów węgla. W obu wypadkach wartości współczynnika R2 są małe i nie upoważniają do wykazania istnienia zależności statystycznej. Następnie obliczono średnie wartości zawartości rtęci w materii węglowej zawartej w poszczególnych warstwach – grupach pokładów, a wyniki obliczeń zestawiono w tabeli 1, i na rysunku 5. Dane z tabeli 1 i rysunku 5 uwypuklają tendencje zmian zawartości rtęci w próbkach pokładowych w zależności od głębokości pobrania próbek i budowy litostratygraficznej karbonu produktywnego GZW. Obliczona wartość współczynnika korelacji pomiędzy średnimi zawartościami rtęci w poszczególnych grupach pokładów GZW, a numerami grup pokładów, będących liczbowym odwzorowaniem ogniw litostratygraficznych GZW, jest duża i wynosi 0,86. Populację wyników zawartości popiołu w analizowanych próbkach pokładowych bruzdowych dokumentacyjnych, przedstawiony na rysunku 6, w postaci histogramu. Obliczona wartość średnia zawartości popiołu wynosi 7,64%, a wartości dolnego i górnego kwartyla wynoszą odpowiednio 4,44% i 8,90%. Na rysunkach 7 – 10 przedstawiono prawdopodobne przebiegi izolinii zawartości rtęci w materii węglowej w pokładach warstw libiąskich i łaziskich (Rys. 7), orzeskich (Rys. 8), rudzkich (Rys. 9) i siodłowych (Rys. 10).
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2017, 62, 4; 843-856
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Groundwater vulnerability to pollution in degraded coal mining areas: modifying the DRASTIC method using the factor of exploitation impact on land surface
    Autorzy:
    Krogulec, Ewa
    Bukowski, Przemysław
    Niedbalska, Katarzyna
    Trzeciak, Joanna
    Zabłocki, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27310140.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    groundwater vulnerability to pollution
    mining area
    coal activities
    mining exploitation phases
    Upper Silesia Coal Basin
    Polska
    Opis:
    Mining activities such as underground exploitation of hard coal deposits and open cast mining are strong factors on groundwater depending on mine life cycle phases. The impact of coal mining activities on groundwater have been reported from many countries. In this case, a vulnerability assessment was conducted base on standard DRASTIC method and its modification DRASTIC MINE (DRASTICM) method. In order to take into account, the impact of mining activities, a new parameter was added which defined the impact of coal seams on the rock mass above, including the degree of its drainage and the range of its impact. In the standard DRASTIC method, the results indicate that groundwater vulnerability with high (38.6%) and very high occurrence classes (16.9% of the area), mostly covers the central part of the cast mine. In contrast, the reclaimed area of the excavation is a low-class area. The DRASTICM method increased the vulnerability index from 3 to 24 on 95% of the area, so a new vulnerability class of extremely high was delineated, which occurred in 1.6% of the area. This indicates areas that should be treated as a priority in order to avoid pollution, and in the final stage to plan activities in the field of the reclamation of mining areas. The results showed that groundwater vulnerability assessment in coal mining areas can be significantly improved.
    Źródło:
    Geology, Geophysics and Environment; 2023, 49, 4; 313--334
    2299-8004
    2353-0790
    Pojawia się w:
    Geology, Geophysics and Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Determination of the resonance frequency - thickness relation based on the ambient seismic noise records from Upper Silesia Coal Basin
    Autorzy:
    Mendecki, M. J.
    Bieta, B.
    Mycka, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/100844.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk o Ziemi
    Tematy:
    metoda HVSR
    test Albarello
    skutki uboczne
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    HVSR method
    Albarello test
    site effects
    Upper Silesia Coal Basin
    Opis:
    In this paper the Horizontal-to-Vertical Spectral Ratio (HVSR) method and seismic data were applied to evaluate the resonance frequency – thickness relation. The HVSR method was used to estimate the parameters of site effects: amplification and resonance frequency from seismic noise records. The seismic noise was generated by artificial source occurring in Upper Silesia Coal Basin (UBSC), Poland, such as: traffic, industry, coal plants etc. The survey points were located near the Faculty of Earth Sciences in Sosnowiec, Bytom and Chorzow. Based on Albarello’s statistical test the observed H/V maxima was confirmed or rejected. Resonance frequencies were compared with available thicknesses of soft layer obtained by seismic survey (Mendecki 2012). Finally, the estimated resonance frequency – thickness relation for UBSC area showed quite similar power function coefficients as those obtained by other authors.
    Źródło:
    Contemporary Trends in Geoscience; 2014, 3, 1; 41-51
    2299-8179
    Pojawia się w:
    Contemporary Trends in Geoscience
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowiskowe i gospodarcze problemy spowodowane degradacją terenów w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym
    Environmental and economic problems caused by degradation of terrains in Upper Silesia Coal Basin
    Autorzy:
    Santorius, P.
    Białecka, B.
    Grabowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/340673.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Główny Instytut Górnictwa
    Tematy:
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    tereny pogórnicze
    degradacja terenu
    rekultywacja
    rewitalizacja
    ekologia
    Upper Silesia Coal Basin
    post-mine sites
    land degradation
    reclamation
    revitalisation
    ecology
    Opis:
    Efektem prowadzenia eksploatacji górniczej jest degradacja powierzchni ziemi w jej zasięgu. Degradacja powierzchni ziemi na terenach górniczych kopalń węgla kamiennego przejawia się głównie jako degradacja fizyczna, a jej uciążliwość sprowadza się zasadniczo do ograniczeń w zagospodarowywaniu powierzchni ziemi, a szczególnie do ograniczeń w zabudowie. Jest to szczególnie niekorzystne z uwagi na gospodarkę, ponieważ w istotny sposób ogranicza ponowne wprowadzenie terenu do obrotu gospodarczego. Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW) jest położone na terenie dwóch państw - Polski i Czech, interesujące zatem jest porównanie problemów środowiskowych generowanych przez górnictwo w obu krajach, w tym szczególnie dotyczących terenów zdegradowanych. Tereny zdegradowane przez przemysł wydobywczy zajmują w GZW dużą powierzchnię, w małym tylko stopniu wykorzystywaną, stąd ważna dla ratowania ekosystemu, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, jest rekultywacja i rewitalizacja tych obszarów. Rekultywacja i rewitalizacja terenów górniczych po zaprzestaniu działalności górniczej zarówno w Polsce, jak i w Czechach, stanowi poważny problem ekonomiczny, techniczny i społeczny, rozwiązanie którego powinno stanowić jedno z głównych zadań polityki ekologicznej. W artykule przedstawiono różny sposób podejścia do zagospodarowania terenów przemysłowych, zależny od uwarunkowań lokalnych, krajowego prawodawstwa oraz warunków społeczno-ekonomicznych. Podano także przykłady rozwiązań technicznych z zakresu rekultywacji i rewitalizacji terenów zdegradowanych, mogące stanowić rozwiązania modelowe do rozpowszechnienia w krajach sąsiednich.
    An effect of conducting mining works is a degradation of ground surface in their range. Degradation of ground surface on mining terrains of hard coal mines manifests mainly as physical degradation, and its ardousness reduces mainly to limitations of the ground surface management, and particularly to limitations in building engineering. It is particularly unfavourable for economy reasons, because it restricts in an essential way a re-introduction of such terrain to economic turnover. Upper Silesia Coal Basin (GZW) lies on terrain of two states: Poland and Czech Republic. Therefore, it is of interest to compare environmental problems generated by mining in both the countries and in particular the ones related to the degraded terrains. Terrains degraded by mining industry occupy large areas of GZW, being used in small only degree. Therefore, the most important thing for saving the ecosystem, in accordance with rule of sustainable development, is the reclamation and revitalisation of these areas. The reclamation and revitalization of mining terrains after ceasing of mining activity both in Poland and Czech Republic constitutes a serious economic, technical and social problem, solution of which should become one of main targets of ecological policy.
    Źródło:
    Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2007, 1; 85-99
    1643-7608
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyniki badań hydrogeologicznych i objawów bitumiczności utworów paleozoicznych w otworze Goczałkowice IG 1(Górnośląskie Zagłębie Węglowe)
    Results of a hydrogeological study of Paleozoic rocks and bituminous symptoms in Goczałkowice IG 1 borehole (Upper Silesian Coal Basin)
    Autorzy:
    Różkowski, A.
    Chmura, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061906.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    objawy bituminów
    środowisko hydrogeologiczne
    otwór Goczałkowice IG 1
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    hydrocarbons content
    hydrogeological environment
    Goczałkowice IG 1 borehole
    Upper Silesia Coal Basin
    Opis:
    Otwór Goczałkowice IG 1, o głębokości 3353,5 m, odwiercono w zachodniej części zapadliska przedkarpackiego w zasięgu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Celem wiercenia było rozpoznanie wgłębnej budowy geologicznej zapadliska przedkarpackiego i jego środowiska hydrogeologicznego oraz zweryfikowanie hipotez możliwości występowania złóż węglowodorów w utworach podłoża karbonu górnego.Przeprowadzone badania matrycy skalnej skał zbiornikowych utworów: karbonu dolnego, dewonu, kambru i prekambru wykazały ich niską porowatość otwartą (średnio 1,25%) i przepuszczalność (na ogół poniżej 0,1 mD; k = 10–7 × 10–9 m/s).Wody występujące w badanych utworach paleozoicznych są wysoko zmineralizowanymi solankami termalnymi typu chlorkowo-sodowo-wapniowego z podwyższonymi stężeniami jodków i bromków. Są to wody reliktowe, przeobrażone w wyniku diagenezy środowiska hydrogeologicznego. Bezpośrednie badania prowadzone w otworze nie wykazały obecności wolnego gazu ani ropy naftowej w skałach zbiornikowych.
    Goczałkowice IG 1 borehole of 3353.5 m in depth has been drilled in the western part of the Carpathian Foredeep in range of the Upper Silesian Coal Basin. The aim of this drilling has been recognition of deep structure of the Upper Silesian depression and its hydrogeological environment as well as verification of hypothesis about hydrocarbon deposits occurrence in rocks of the Upper Carboniferous basement.Carried on investigations of rock matrix of reservoir rocks of the Lower Carboniferous, Devonian, Cambrian and pre-Cambrian showed generally its low open porosity (medium 1.25%) and permeability (medium less than 0.1 mD).Waters occurring in examined Paleozoic deposits are highly mineralized thermal brines of Cl–Na–Ca hydrochemical type with high iodides and bromides content. They are relict waters altered as a result of hydrogeological environment diagenesis. Direct investigations carried on in the borehole did not demonstrated free gas and oil occurrence in reservoir rocks.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2015, 463; 63--75
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiek uwęglenia utworów górnokarbońskich w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym w świetle datowań apatytów za pomocą metody trakowej i helowej
    Timing of coalification of the upper carboniferous sediments in the Upper Silesia Coal Basin on the basis of by apatite fission track and helium dating
    Autorzy:
    Botor, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216261.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    Górnośląskie Zagłębie Węglowe
    uwęglenie
    historia termiczna
    metoda trakowa
    metoda helowa
    apatyt
    Upper Silesia Coal Basin
    coalification
    thermal history
    fission track analysis
    helium radiometric dating
    apatite
    Opis:
    Przeprowadzono datowania za pomocą metody trakowej i helowej dla apatytów z utworów karbońskich w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym w celu określenia ram czasowych procesów uwęglenia. Pomierzone centralne wieki trakowe apatytów mieszczą się w przedziale od 259±11 (późny perm) do 103±6 milionów lat (wczesna kreda), a średnia długość traków waha się od 11,7±0,2 do 13,7±0,1 μm. Wszystkie wieki trakowe są młodsze od wieku stratygraficznego analizowanych próbek, wskazując znaczne zaawansowanie procesów diagenetycznych. Próbki z zachodniej i środkowej części GZW mają wieki trakowe od późnego permu do środkowego/późnego triasu (259±11 do 214±10 mln lat). Jednomodalne rozkłady długości traków i ich średnie wartości wskazują na pojedyncze, względnie szybkie zdarzenie postwaryscyjskiego wychładzania do temperatury poniżej 60°C, co jest zgodne ze znaczną erozją postinwersyjną utworów górnokarbońskich po fazie asturyjskiej. W pozostałej części mezozoiku następowało wolniejsze wychładzanie. Próbki ze wschodniej i NE części GZW mają wieki trakowe od późnego triasu do wczesnej kredy (210±10 do 103±6 milionów lat). Charakteryzuje je względnie krótsza średnia długość traków i wyższe odchylenia standardowe, a także w przypadku części próbek bimodalny i/lub mieszany charakter rozkładów długości. Jest to razem wskazówką bardziej złożonej historii termicznej, z długim okresem przebywania w PAZ i możliwym drugim zdarzeniem termicznym. Wieki helowe apatytów w całym basenie są wczesnokredowe (144,1±11 do 108,1±8milionów lat), wskazując raczej na wolne postwaryscyjskie wychładzanie lub możliwe mezozoiczne podgrzanie karbonu do temperatury nie większej niż 60–70°C, które spowodowało częściową dyfuzję helu i odmłodzenie wieków helowych, ale równocześnie nie spowodowało znaczącego zabliźniania traków na większości obszaru GZW. Jedynie w NE części GZW podgrzanie mezozoiczne mogło być nieco wyższe, do temperatury 70–85°C, powodując odmłodzenie wieków trakowych, zwłaszcza przy długim okresie przebywania w PAZ. Mezozoiczny impuls termiczny był przypuszczalnie spowodowany cyrkulacją gorących roztworów związaną z procesami ekstensji. Powyższe zakresy temperatur i czas ich występowania świadczą, że uwęglenie materii organicznej w GZW nastąpiło zasadniczo z końcem okresu karbońskiego.
    The apatite fission track and helium dating were used to provide a temporal framework for the coal rank data in the Upper Silesia Coal Basin. Measured apatite fission–track (AFT) central ages from sandstones and tonsteins in the USCB range from 259±11 (Permian) to 103±6 Ma (Early Cretaceous), with mean track lengths ranging from 11.7±0.2 to 13.7±0.1 μm. All AFT ages are younger than sample stratigraphic ages, indicating substantial post–depositional annealing. Samples from the western and central part of the USCB yield AFT ages of Permian to Late Triassic (259±11 to 214±10 Ma). Mean track lengths and unimodal track length distributions of these samples are indicative of a single relatively rapid Variscan cooling event to below 60°C consistent with erosion during the Asturian inversion of the basin. This was followed by slower cooling during the Mesozoic. The samples from the eastern and NE part of the USCB have AFT ages from Late Triassic to Early Cretaceous (210±10 Ma to 103±6 Ma). The relatively shorter mean track length and higher standard deviation, combined with a bimodal and/or mixed fission track length distribution in some samples, is indicative of amore complex thermal history with possibly a thermal event separated by a prolonged period in the PAZ. Apatite helium ages of samples from across the basin range from 144.1±11 to 108.1±8Ma (Early Cretaceous) indicating rather slow, post–Variscan inversion cooling or the possible mid–Mesozoic re–heating where temperatures reached only to 60–70°C. It was high enough for partial He loss from the apatite but not enough to anneal fission tracks in the most areas of the USCB. Only in the NE part of the USCB Mid–Mezozoic re-heating could be able to increase temperature to ~70–85°C causing partially resetting AFT (particularly during long stay in PAZ). Mid–Mesozoic re–heating would be caused by a hot fluid circulation related to extensional tectonic development. The timing and temperature range from thermochronological analysis imply that major coalification processes occurred in the latest Carboniferous period.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 1; 85-104
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies